Logboek 2022/2 Lente en oorlog

Muziekcorps De Bazuin marcheert op Koninginnedag over het Eind. Circa jaren 60. Op de achtergrond de voorganger van ons huis (fotograaf onbekend)

Direct naar

het laatste

verslag

De foto hierboven toont onze straat op Koninginnedag ergens in de jaren 60. Dat was toen nog op 30 april. Er is een optocht gaande voor kinderen met de Gorcumse Koninklijke Harmonie De Bazuin. In het midden op de achtergrond het huis op de plek waar sinds 1991 ons huidige appartementengebouw staat. Het werd in 1990 gesloopt maar de contouren kwamen terug in het nieuwe gebouw.

Opnieuw krijgen we een ongewis, nieuw kwartaal door de ouderwetse veroveringsoorlog van Poetin, die een einde maakt aan een tijdperk van vrede en voorspoed in Europa. Onze generatie heeft lang in die weelde kunnen leven. De oorlog brengt ons een toevloed van nieuwe vluchtelingen, verstoring van markten en mogelijk een economische recessie met hoge inflatie en armoede - als het daarbij blijft. Op de achtergrond woekert nog altijd een pandemie met risico op nieuwe, gevaarlijke virusvarianten. Tenslotte, vooralsnog nog meer op de achtergrond, de toenemende frequentie van extreme weersfenomenen in een snel opwarmend klimaat. Over onze eigen kwalen gaan we het niet hebben.

Dit seizoen willen we toch weer met onze Dulce op reis. Waren we vorige zomer in het noorden des lands en op de Waddeneilanden, dit jaar gaan we Zeeland weer eens in en hopelijk de Belgische kust langs. Zoals altijd: we zien wel, niks moet.

Vrijdag 01-04-2022

Gisteravond begon het rond 10 uur te sneeuwen. Dichte vlokken, klassiek beeld, maar na een uur was het weer weggedooid. Vanochtend bij het opstaan ligt er toch sneeuw, maar die dooit vrij snel weg. Meteen foto gemaakt bij het opstaan. In het belegerde Mariopol smolten ze sneeuw voor drinkwater.  Rond het middaguur is bij ons alle sneeuw verdwenen. Er staat een nare, gure noordoostenwind. Anna gaat op de fiets naar kleindochter Nikita en haar babydochter Zaila.

De Russen trekken meer troepen terug uit de regio ten noorden van Kiev en verplaatsen ze naar Belarus. Oekraïne meldt plunderingen door vertrekkende Russische soldaten. In de kolonne rijden gestolen personenauto's mee. De Britse inlichtingendienst meldt dat Rusland ongeveer 1200 tot 2000 man aan troépen uit de bezette regio in het noorden van Georgië verplaatst naar Oekraïne om te helpen bij de gevechten. Zonder veel ophef of verduidelijking ontslaat Zelensky twee 'verraders', hooggeplaatste generaals van zijn veiligheidsdienst. Twee dagen geleden was er een onbevestigde raketaanval op de Russische stad Belgorod, vlakbij Charkov. Gisteren was er een tweede. Twee Oekraïense helikopters zouden een groot brandstofdepot in brand hebben geschoten, aldus de gouverneur van het gebied. Er zouden acht olietanks in brand staan en nog acht andere tanks dreigen ook in brand te vliegen. Omwonenden moeten hun huizen verlaten. Het Kremlin reageert dat het vredesproces nu nog moeilijker is. Welk vredesproces?

     Oekraïne heeft het zwaar in de Donbas. Het Oekraïense leger meldt dat Izjoem in Russische handen is gevallen. Om de stad, tussen Charkiv en de Donbas, wordt al langer gevochten. Berichten over de terugtrekking van de Russen uit Tsernihiv en bij de rampcentrale van Tsjernobyl spreekt Oekraïne tegen. Ze hebben de fabriek van de kerncentrale wel verlaten. Eerder meldden bronnen rond de kerncentrale dat veel van de vertrekkende militairen acute stralingsziekte hebben en behandeld moeten worden in een speciaal medisch centrum in de stad Gom in Belarus. Volgens een voormalige toeristengids in Tsjernobyl liepen ze de stralingsziekte op toen ze loopgraven groeven in de omgeving van de ontplofte kerncentrale. Een deel van de berichten zijn onbevestigd. Deze voorvallen laten weer eens zien hoe onveilig kernenergie is en hoe gemakkelijk het in verkeerde of ondeskundige handen kan raken. 

     Het betalen met roebels voor Russisch gas zou vandaag ingaan. Het Kremlin heeft een doorzichtige list bedacht: Gazprom zet een financiële constructie op met twee 'derdenrekeningen', die het voor buitenlandse partijen mogelijk moet maken om via een omweg toch gewoon in euro's te blijven afrekenen.

     De voorzitter van het Europees Parlement, de Maltese Roberta Metsola, is per trein op weg naar Kiev. Tot zover de belangrijkste ontwikkelingen tot vandaag.

Covid. Bij het RIVM werden tot 10 uur vanochtend 21.788 nieuwe besmettingen gemeld, minder dan de 25.467 van gisteren. Op de verpleegafdelingen in de ziekenhuizen lagen 1706 coronapatiënten, 81 minder dan gisteren. Op de IC's waren het er 121, 6 minder dan gisteren. Er waren 9 coronadoden. Niemand heeft het nog over corona. Ernst Kuipers maakt in een brief aan de Tweede Kamer bekend dat Nederlanders vanaf 11 april na een positieve zelftest niet meer naar de GGD hoeven om dit te laten bevestigen. We gooien ons signaleringssysteem weg terwijl de pandemie nog woedt. The Guardian waarschuwt: 'As it stands, trying to ignore a disease that is still so unpredictable feels a bit like ignoring a hungry tiger in the undergrowth.' Naar het begin van dit kwartaal

Zaterdag 02-04-2022

Ik heb weinig tot niets geschreven over het falende sanctiebeleid van onze regering. Te beschamend. Tezeer een farce. Maar het kan altijd nog erger. Nu komt er een coördinator die het uitvoeren van de sancties moet gaan regelen en die de spil wordt tussen de verschillende ministeries. ‘Iemand met gewicht’, zegt Wopke Hoekstra. Hij heeft al iemand op het oog die moet gaan 'zwaluwstaarten' en wil dat maandag bekend maken. Dus een soort superminister die alle andere betrokken ministers coördineren moet, iemand met gewicht die ze moet voorzitten. Aan wie denk je dan? Drie keer raden. En waarom doet die man zijn werk niet?

Ondanks de oorlog in Oekraïne gaan de Amerikaanse ruimtevaartprojecten door. Dat is goed, laat de mensheid alsjeblieft doorgaan met zaken die belangrijker zijn dan oorlogen voeren. De James Web ruimtelescoop is nog steeds bezig zijn systeem van infraroodcamera's af te stellen. Nog dit voorjaar of in de zomer vindt de lancering plaats van de maanmissie Artemis 1, nog niet met echte astronauten maar met poppen vol sensoren, die een heen- en terugvlucht zullen maken. Op de missie zullen 13 cubesats meeliften, kleine nanosatellieten die bij de maan in banen worden gebracht. De missie wordt uitgevoerd door de nieuwe Amerikaanse megaraket SLS-Block 1 (Space Launch System) met het ruimteschip Orion, ontwikkeld na de Spaceshuttles, en de Europese servicemodule, met Nederlandse zonnepanelen. Dit weekeinde houdt men een generale repetitie tot vlak voor het moment van lancering op het Kennedy Space Centre in Florida. Deze en de volgende Artemis-maanmissies zijn een voorbereiding op toekomstige bemande missies naar Mars, door de bouw van een ruimtestation bij de maan en een maanbasis. Artemis 2 zal volgens plan op 1 juni 2023 vertrekken en  een viertal ruimtevaarders in een terugkeerbaan om de maan heen sturen. Artemis 3 zal mogelijk in 2025 plaatsvinden met een bemande Orion en een maanlander eraan gekoppeld, waarmee twee astronauten naar het maanoppervlak zullen afdalen, voor het eerst sinds Apollo 17 in 1972.

De aftocht van de Russen in het noorden van Oekraïne: in het kielzog een spoor van landmijnen, plunderingen, verkrachtingen, dode Russen en vermoorde burgers, soms met de handen op de rug gebonden. Naakte, verkrachte vrouwen onder een deken met autobanden erop; een poging om de lichamen te verbranden. Onderwijl verhevigen ze de strijd in de Donbas. Gelezen in De Volkskrant van heden: Met de snelle terugtrekking van Rusland rond Kiev en Tsjernihiv wordt het duidelijk dat Moskou ‘prioriteit geeft aan een andere tactiek: focus op het oosten en zuiden, grote bezette gebieden controleren en daar een stevige voet aan de grond krijgen.’ Dat schrijft Michail Podoljak, adviseur van de Oekraïense president Zelensky, op Telegram.  ‘Onze partners moeten eindelijk begrijpen dat de ‘afghanisering’ die ze wensen en het langdurige en voor Rusland uitputtende conflict niet zal plaatsvinden’, vervolgt Podoljak. Rusland zal zich namelijk stevig ingraven in het oosten en zuiden, waardoor het zijn verlies van materieel en personeel kan beperken. Op die manier is het volgens Podoljak voor Oekraïne onmogelijk om een effectieve guerrillastrijd te voeren.

     Met 'Afghanisering' bedoelt Podoljak het onvermogen om een groot land als Oekraïne langdurig te bezetten, zoals achtereenvolgend de Russen en het Westen in Afghanistan ervoeren. En - voeg ik toe - de Amerikanen in Vietnam. Zo'n bezetting is zeer kostbaar en moeilijk vol te houden tegen verzetstrijders (zoals de Taliban), die in snelle, kleine groepen door het hele land opereren en gemakkelijk in de bevolking opgaan. Nu de Russen blijkbaar van koers veranderen en zich concentreren om in het oosten en zuiden tenminste een kleiner gebied te veroveren en de oude droom van Novorossiya te verwezenlijken, komt de situatie anders te liggen. Vrede is sowieso ver af.

Het is een koude dag met zon en wolken en een straffe oostenwind. Niet erg aangenaam. Toch rennen ze nog steeds voorbij, mensen in korte broeken en t-shirts. Ondanks de kou passeren er ook drie passantenboten door de sluis. Tessa en Lina-Mae komen 's middags op de thee.

Covid. Bij het RIVM werden tot 10 uur vanochtend 16.936 nieuwe besmettingen gemeld, minder dan de 21.788 van gisteren. Op de verpleegafdelingen in de ziekenhuizen lagen 1633 coronapatiënten, 73 minder dan gisteren. Op de IC's waren het er 125, 4 meer dan gisteren. Er waren 13 coronadoden. Naar het begin van dit kwartaal

Zondag 03-04-2022

De update van de gemiddelde wereldtemperatuur in de lagere atmosfeer, gemeten door satellieten, was over de maand maart 2022 wat gestegen naar +0,15 graden Celsius ten opzichte van het 30-jarig gemiddelde 1991 - 2020. In februari was het slechts +0,01 graden. De lineaire opwarmingstrend blijft +0,13 graden per 10 jaarsperiode, te onderscheiden in +0,12 graden boven de oceanen en +0,18 boven de continenten. Flinke vorst vannacht. Het was de koudste 3 april ooit gemeten. In Winterswijk schaatsen ze op natuurijs en ach, Syp Wynia zakt er door. 'Die klimaatcrisis neemt nu toch een vreemde wending: koudste 3 april ooit', twittert hij. Wat een tegenvaller van een au fond intelligent mens: hij mist het elementaire verschil tussen weer en klimaat.

Vanmorgen waren er zware explosies te horen in de havenstad Odessa. Zware rook stijgt op boven de stad, er zouden een oliedepot en een raffinaderij bij de haven in brand geschoten zijn. Natuurlijk wil Poetin de stad veroveren voor de aansluiting met Transnistrië, anders is Novorossya niet compleet. Dan mist Oekraïne zijn laatste haven en wordt het een machteloze, landlocked state.

     Er komen steeds meer beelden vrij van de terugtrekking van de Russische troepen uit de regio's rond Kiev en Tsjernihiv, die tonen dat de Russen als beesten optraden tegen de lokale bevolking, ondermeer in de voorstad Boetsja. Voor hun vertrek haalden ze de mensen uit hun huizen en kelders en schoten ze op straat neer. Foto's van doden na massa-executies, dode burgers met de handen op de rug gebonden, naakte, verkrachte vrouwen onder een deken met autobanden erop gestapeld in een mislukte poging ze te verbranden. NOS Nieuws heeft de berichten later ook. Het is zó onvoorstelbaar dat het gebeurde in de 21e eeuw. Oorlogsmisdaden. De wereld moet zorgen dat ze er niet mee wegkomen. Poetin is onze aartsvijand. Iwan de Verschrikkelijke is terug. Je neigt ertoe de term 'Rus' te indentificeren met 'barbaar' en met 'Hun', zeker als je beelden ziet van interviews met bloeddorstige of onverschillige Russen in de straten van hun steden. Oekraïne moet uitgewist worden en Polen ook, zeggen ze. 'We nemen dat land voor onszelf'. 'We hebben ze in WO II niet vernietigd; we doen het nu'. Niettemin waren er weer demonstraties tegen de oorlog in 17 Russische steden; 200 demonstranten werder opgepakt. Tot dusver zijn 15.000 protesteerders tegen de oorlog in hechtenis genomen; een piepkleine minderheid. Dat zijn de echte helden. Alle misdaden worden mede gefinancierd door onze betalingen voor Russisch gas. We moeten er meteen mee stoppen; dan gaan we veromme maar in de kou zitten. De winter is trouwens zowat voorbij.

     Wereldwijd zijn er geschokte reacties op de beelden. Zo gaat het in veel oorlogen, zegt Ugur Üngör, hoogleraar genocidestudies aan de Universiteit van Amsterdam. 'Wat hier waarschijnlijk is gebeurd, is dat de Russen de veldslag niet hebben kunnen winnen en uit frustratie burgers hebben gedood die in verband worden gebracht met het Oekraïense leger. (...) Als bij onze politici nu pas het idee begint te dagen dat dit een misdadige bezetting is, dan zijn ze daar vijf weken te laat mee.'' Velen vragen dringend om veel zwaardere sancties. Terecht. Voor de volledigheid: het Kremlin ontkent de misdaden vandaag. Alle Russische militairen zouden op 30 maart de stad in het noorden al verlaten hebben, stelt het ministerie van Defensie in een gemakzuchtige verklaring. Alle gepubliceerde beelden van de veronderstelde moordpartijen zijn 'een provocatie door Oekraïne'.

Terug naar Nederland. Het is een frisse dag met wat regen, sneeuw of hagel en ook zon. We rijden naar Wormerveer waar de hele familie van Anna bijeen is om de verjaardag van Derrick (46) te vieren met een barbecue. Voor het eerste is baby Zaila, de jongste telg, van de partij. Ze wordt door de hele familie bewonderd (foto hier). Om half zes zijn we weer thuis.

Covid. De cijfers dalen snel. Bij het RIVM werden tot 10 uur vanochtend 12.387 nieuwe besmettingen gemeld, veel minder dan de 16.936 van gisteren. Op de verpleegafdelingen in de ziekenhuizen lagen 1624 coronapatiënten, 9 minder dan gisteren. Op de IC's waren het er 117, 8 minder dan gisteren. Er waren 7 coronadoden. Naar het begin van dit kwartaal

De scenario's tot AD 2100 in het jongste IPCC-rapport.

Dinsdag 05-04-2022

De New York Times publiceert satellietopnames die het ruimtetechnologiebedrijf Maxar maakte van de Kievse voorstad Boetsja. Daaruit blijkt dat verschillende lichamen van dode burgers al weken op straat lagen. Jan Hunin, verslaggever voor de Vlaamse omroep VTM, vertelde gisteravond dat hij mensen in Boetsja sprak die zeiden dat de daders mogelijk Tsjetsjeense soldaten waren van de criminele dictator en Poetin-vriend Ramzan Kadyrov. Nu de Russische troepen het noorden van Oekraïne ontruimen komen er meer verhalen van wandaden aan het licht. Verhalen van verkrachtingen van vrouwen in het bijzijn van man en kinderen, van schijnexecuties; er zullen meer van die verhalen volgen. In het Oekraïense stadje Motizjin, ten westen van Kiev, vond men vijf lichamen in een kuil, onder wie dat van burgemeester Olga Soetsjenko. De dode lichamen van haar echtgenoot en hun zoon lagen er ook. Een politiewoordvoerder zei dat de armen van de slachtoffers op hun rug gebonden waren.

     Gisteren was de VN-Veiligheidsraad bijeen. De Russische VN-ambassadeur Nebenzya ontkende alle aantijgingen. Nepnieuws. Hij zal later vandaag met bewijzen komen. In die vergadering zal ook president Zelensky online spreken. Hij zal zeggen dat er uit andere bevrijde plaatsen nog hogere dodentallen zullen komen en zal oproepen tot een 'compleet en transparant onderzoek', zegt de NOS. De Russische publieke opinie negeert of ontkent de berichten, zoals de Duitsers dat deden in WO II. Lees bijvoorbeeld dit Twitterdraadje van een The Guardian-journalist.

     Duitsland neemt vandaag het beheer van Gazprom Germania over, een dochteronderneming van het Russische staatsconcern Gazprom. De onderneming was heimelijk bezig geweest om de in Berlijn gevestigde dochteronderneming te verkopen aan andere Russische bedrijven, mogelijk om een Duitse nationalisatie voor te zijn.

Ondertussen gaat de omvangrijke hergroepering van de Russische invasietroepen voort. Een flink deel van die troepen bevindt zich volgens de VS al in Belarus om op krachten te komen en opnieuw bevoorraad te worden. Het duurt niet lang meer voor zij via Rusland, zo waarschuwt Het Witte Huis, oost- en zuidwaarts zullen trekken voor een massale inzet in de Donbas en het zuiden van Oekraïne. Rusland roept ook 60.000 extra reservisten op voor deze nieuwe fase in de oorlog. Poetins laatste troefkaart? Zonder zware wapens maken de Oekraïense verdedigers weinig kans tegen zo'n overmacht. Zelensky vraagt dringend om tanks, pantserwagens en artillerie. De VS zullen voor het eerst een partij tanks leveren. Mogelijk worden ook T-72-tanks, die Oost-Europese lidstaten van de NAVO nog bezitten, met hulp van de VS naar Oekraïne gebracht. Tsjechië besluit vandaag om als eerste land meerdere T-72 tanks en BVP-1 infanteriegevechtsvoertuigen te sturen. Volgens de Britse minister van Defensie Ben Wallace zullen ook artilleriestukken voor de lange afstand (houwitsers), pantserwagens en antiraketsystemen worden geleverd. Deze laatste moeten de Russische aanvallen met kruisraketten vanaf schepen in de Zwarte Zee gaan bestrijden.  Een nieuwe stap van escalatie. De Russische ambassadeur in Londen, Andrei Kelin, zei dreigend dat Moskou niet lijdzaam zal toekijken. ‘Dit zijn nieuwe, vrij nauwkeurige precisiewapens. Ze verergeren de situatie alleen maar en maken de strijd nog bloediger. Natuurlijk zullen ze legitieme doelen zijn voor ons leger als ze de grens met Oekraïne overgaan.’

De EU-landen bespreken vandaag nieuwe sancties, waaronder een invoerverbod op Russische kolen en olie. Opvallend is dat de Russische roebel, die na de invasie sterk in waarde daalde, nu weer evenveel waard is als in het begin van de oorlog. Deskundige zeggen dat 'het kunstmatige coma' van de munt, dat de Russische centrale bank toepaste, werkt door een verbod op het omwisselen van roebels in buitenlandse valuta en een draconische renteverhoging, maar de belangrijkste oorzaak zijn de voortgaande gas-. kolen- en olieleveranties. Door de Europese afhankelijkheid van Russische energie vloeit er dagelijks zo'n 850 miljoen euro vanuit Europa naar Poetins oorlogskas, berekende de Brusselse denktank Bruegel. Dat is 42 procent van Poetins export. Duidelijk is dat alleen importverbod op Russische energie werken zal. Het Institute of International Finance raamt dat een Europese ban op Russische energie de economie van Rusland tegen het eind van dit jaar met 40 procent zou kunnen doen krimpen. Dat zou de Duitse economie een krimp van slechts 3 procent kosten, berekenden Duitse economen, minder dan in 2020 tijdens de coronapandemie, toen de Duitse economie 4,5 procent kromp.

     Vanmiddag wordt het vijfde sanctiepakket van de EU bekend dat de Commisie aan de regeringsleiders gaat voorleggen. Het gas blijft er buiten. Wel wil de Commissie een importverbod op Russische steenkool, goed voor een omzet van 4 miljard euro per jaar. Verder moet het voor schepen uit Rusland verboden worden om in EU-havens aan te leggen en wil de Commissie voor nog eens 10 miljard aan exportverboden opleggen. Veel Russische zeeschepen hebben allang van vlag gewisseld.

Tussen al het oorlogsnieuws valt het derde rapport van het IPCC nauwelijks op. 'De kans dat de opwarming van het klimaat beperkt blijft tot 1,5 graad Celsius lijkt zo goed als verkeken', schrijft De Volkskrant. De CO2-uitstoot groeide wereldwijd nog nooit zo hard als in het afgelopen decennium. Zelfs de beperking tot twee graden opwarming aan het eind van de eeuw is moeiijk haalbaar. Om dat te bereiken moet de mondiale uitstoot aan het eind van dit decennium een kwart lager zijn. De kans op een veel tragere energietransitie is groot. In dat geval is een rampzalige opwarming van 3 tot 4 graden in AD 2100 haast onvermijdelijk. Zie hierboven. Bij zulke stijgingen is de aarde op heel veel plekken voor eeuwen niet meer leefbaar. Afrika ten zuiden van de sahara wordt onbewoonbaar, eilandstaten en kustgebieden overstromen.

Kleiner leed. De stoomsleepboot Jan de Sterke, die tegenover onze Dulce in de haven ligt, werd vannacht opengebroken. 'Naast vernielingen en inbraakschade zijn er ook spullen verdwenen. Waaronder de AIS navigatie apparatuur', melden ze op FB. Snel loop ik naar onze boot. Daar is alles in orde. Volop regen vanmorgen, 's middags redelijk droog. Boodschappen. Anna heeft in de middag de bovenbuurvrouw op bezoek.

     Covid. Bij het RIVM werden tot 10 uur vanochtend 14.081 nieuwe besmettingen gemeld, wat meer dan de 10.796 van gisteren. Op de verpleegafdelingen in de ziekenhuizen lagen 1636 coronapatiënten, 52 minder dan gisteren. Op de IC's waren het er 103, 1 minder dan gisteren. Er waren 14 coronadoden. Naar het begin van dit kwartaal

Woensdag 06-04-2022

Gaat deze oorlog lang duren of wordt hij nog voor de zomer beëindigd? Voorzichtig gok ik op het eerste. Poetin heeft zich met de invasie in Oekraïne immers in een moeras begeven waar hij moeilijk weer uit kan kruipen, zou ik zeggen. Een nederlaag voor Rusland is onaanvaardbaar, het zou een afgang zijn die hem zijn kop zou kosten. Vandaar dat de terugtrekking en verplaatsing van zijn troepen bij Kiev en in het noordoosten van Oekraïne krachtig gepresenteerd moet worden als een strategische herschikking, die later geframed kan worden als een overwinning: de verovering van Novorossiya en de bevrijding van de Russischsprekende bevolking in dat gebied. De vraag of al die mensen dat wel willen - velen niet -  is irrelevant. Het taaie verzet van Mariopol laat zien dat zelfs dat afgeslankte oorlogsdoel een lange en hevige strijd kan vergen en dan zijn de historische havenstad Odessa en de verbinding met de Russische troepen in Transnistrië er ook nog.

     Er zouden machtsdenkers in Westerse denktanks, in het Pentagon en bij de NAVO zijn die zo'n langdurige oorlog wel gunstig vinden. 'Bleeding the Russians' heet die opvatting, die niet van cynisme ontbloot is. 'In dit scenario vervullen de Oekraïners de rol van het anti-Russische Afghaanse verzet in de jaren 1979-1989', schreef Luuk van Middelaar een week geleden in de NRC. Uiteindelijk droeg bijvoorbeeld het militaire échec in Afghanistan sterk bij aan de val van de Sovjet Unie in 1991. Hoe langer de oorlog duurt en hoe meer bodybags bij Russische gezinnen afgeleverd worden, hoe gevaarlijker het wordt voor het regime van Poetin. Zelensky doorziet dit scenario prima, denkt Van Middelaar, aangezien hij onlangs in een interview tegen The Economist zei: 'Sommigen in het Westen vinden een lange oorlog prima, omdat die Rusland uitput, zelfs als het tot Oekraïnes ondergang leidt en veel Oekraïense levens kost. Dat is zeker in het belang van sommige landen.' Een paar dagen eerder onderschreef de historicus Niall Ferguson dezelfde gedachtengang in Bloomberg Opinion. Het leegbloeden-scenario impliceert dat het Westen ook na een Oekraïense nederlaag een intensieve guerilla tegen de Russen van wapens en fondsen zal blijven voorzien om te verhinderen dat Rusland zich uit het moeras zal kunnen terugtrekken. Het zou verklaren dat de Amerikanen tot dusver geen enkel vredesinitiatief namen en Poetin voortfurend zwartmaken door hem - overigens terecht - een oorlogsmisdadiger te noemen.

     Maar die strategie loopt uit op een mislukking, voorspelt Ferguson: 'Biden is making a colossal mistake in thinking he can bleed Russia dry, topple Putin and signal to China to keep its hands off Taiwan.' Want het is essentieel om Poetin niet te provoceren tot verdere escalatie, die tot betrokkenheid van de NAVO zou leiden en tot Amerikaanse slachtoffers. Ondertussen kan het Kremlin nog steeds enkele minder ontvlambare stappen zetten, bijvoorbeeld door een tweede front in het noordwesten laten (her)openen door een aanval van Witrussische troepen op Lviv, nodig om het Oekraïense verzet te verdelen en ook de aanvoer van wapens via Polen te belemmeren. In de tweede plaats is China allang niet meer de kleinere partner van de Russen zoals in de Koude Oorlog, integendeel, de rollen zijn omgekeerd, China is nu de echte grootmacht. Zonder Chinese steun, openlijk zowel als in het geheim, zal het Poetin op den duur niet meevallen om te overleven, denk ik. Zoals hij de kleine dictator Loekasjenko in het zadel houdt, zal Xi Jinping op zijn beurt Poetin overeind willen  houden en diens afhankelijkheid willen vergroten door hem, liefst niet al te opvallend, bij te staan. Poetins nederlaag is niet in het belang van China. Een krachtige kongsi van autoritair-kapitalistische landen om het Westen verder in een hoek te drijven zonder de wereldeconomie al teveel te verzwakken, is dat wel.

Terwijl de wereldgeschiedenis een enorme draai neemt zijn er in Nederland hele belangrijke ontwikkelingen. De douane heeft 14 megajachten van Russische oligarchen aan de ketting gelegd. Wopke schreef het terstond aan het parlement. Is dat de invloed van Stef Blok? En dan Hugo de Jonge, die steeds duidelijker blijkt de Kamer verkeerd te hebben geïnformeerd. Hij heeft zich wél volop bemoeid - 'direct en amicaal' - met de mondkapjesdeal waarmee CDA-partijgenoot Sywert miljonair werd. Dat blijkt uit interne communicatie die vandaag plotseling is vrijgegeven door het ministerie van VWS, een dag voordat hij morgen in het parlement aan de tand wordt gevoeld en waar De Volkskrant bijna een jaar tevergeefs om vroeg. Gaat Hugo morgen nu 'inside pissing out of outside pissing in' om zijn hachje te redden? Pissing in zijn broek, denk ik.

Grijze dag met steeds meer regen. Anna gaat bij Nikita en haar baby langs. Covid. Bij het RIVM werden tot 10 uur vanochtend 13.054 nieuwe besmettingen gemeld, wat minder dan de 14.081 van gisteren. Op de verpleegafdelingen in de ziekenhuizen lagen 1523 coronapatiënten, 113 minder dan gisteren. Op de IC's waren het er 95; 7 minder dan gisteren. Er waren 12 coronadoden. Naar het begin van dit kwartaal

Hoge prijzen voor energie zijn de voornaamste oorzaak van de snel stigende inflatie.

Donderdag 07-04-2022

Het slechte nieuws stapelt zich op in deze rare tijd. De inflatie stijgt hard door. Voor ons land lag die in maart, vergeleken met maart 2021, op 9,7%. Dat is de grootste stijging sinds april 1976. Volgens de voor de EU geharmoniseerde methode, die ook de huurprijzen meetelt, is het nog hoger: 11,9%. De grafiek hierboven laat goed de oorzaak zien: de sterke stijging van de energieprijzen. Gas, elektriciteit en stadsverwarming waren 157 procent duurder dan vorig jaar maart. Dat is het gevolg van de opeenvolging van rampen: de coronapandemie, die de wereldwijde productie- en transportketens verstoorde, en vervolgens de Russische invasie in Oekraïne. Maar ook draagt het voortgezette beleid van de ECB om alsmaar meer geld te scheppen met de aanschaf van staatsobligaties er sterk aan bij. Na de bankencrisis en de eurocrisis trachtte de ECB daarmee vanaf 2010 de economische stagnatie te doorbreken. Quantative easing heet dat.

     De door de ECB gecreëerde geldmassa's kwamen echter in eerste instantie niet bij gewone burgers terecht, maar bij rijke beleggers en vermogenden, zeggen drie topeconomen in De Volkskrant van gisteren. Die investeerden helaas veel te weinig in ontwikkeling en innovatie, maar vooral in financiële producten, vastgoed en jachten. En in nutteloze bedrijfsfusies, voeg ik toe. Het gevolg: stijgende aandelenkoersen en huizenprijzen. De arbeidsinkomens bleven achter. Het ECB-beleid van verruiming van de geldvoorraad gaat echter nog steeds door, ondanks het feit dat de Europese economieën na de dip van de pandemie snel opveerden en er nu sprake is van sterke groei en een overspannen arbeidsmarkt. Daar komen de kwistige sommen aan coronasteun voor bedrijven en de miljarden euro's voor de maatschappelijke crises (stikstof, klimaat, gevolgen van sancties) nog bovenop. Met name het geld van de steunpakketten kwam nu ook bij burgers terecht, dat wil zeggen bij MKB'ers en ZZP'ers. Met het aantrekken van de economie en de verstoring van de grondstoffenhandel kan het niet verbazen dat piekende inflatiecijfers het gevolg zijn, met een groot risico op een heilloze loon-/prijsspiraal. In De Volkskrant dringt het drietal vooraanstaande economen aan op het stoppen van het opkoopbeleid van de ECB: 'hoe meer geld er in omloop is, hoe minder het uiteindelijk waard wordt'. Sommigen vrezen dat het al te laat is. 'Er bestaat een aanzienlijk risico dat de inflatie straks alleen onder controle kan worden gebracht met snelle renteverhogingen die een grote recessie en een nieuwe eurocrisis veroorzaken.’

     Oorlog, hoge inflatie, felle loonconflicten en een ontevreden bevolking. Het is een giftige mix die in de geschiedenis vaak kwalijke ontwikkelingen voortbracht.

Oorlog kent altijd excessen aan beide kanten, dat blijkt maar weer. Na de gruwelbeelden van honderden door Russische troepen gedode burgers in de voorsteden rond Kiev en elders in het noorden van Oekraïne, verschijnen er nu ook beelden van het doodschieten van krijgsgevangen of gewonde Russische soldaten door Oekraïeners. The New York Times kwam gisteren met geverifieerde beelden, gruwelijk om naar te kijken, die maandag waren gemaakt in een dorp ten westen van Kiev. Het is eerder gebeurd, maar ik weet niet meer wanneer en waar. Zelensky veroordeelde het; de betrokken soldaten zouden vervolgd worden, beloofde hij.

Het nieuwe (vijfde) sanctiepakket van de EU bevat een boycot van kolen uit Rusland. Maar de Duitsers kregen het voor elkaar dat het pas half augustus zal ingaan. Dat land is de belangrijkste importeur van Russische kolen in de EU. De Europese financiering van Poetins oorlog blijft voorlopig voor het grootste deel doorgaan. Estland maakt bekend voor het eind van dit jaar te zullen stoppen met het importeren van Russisch gas.

Het is een onstuimige dag. Het KNMI heeft code geel ingesteld. Veel slagregens in de ochtend, daarna is het een tijd kalmer. We gaan niet sporten want Anna heeft migraine. Morgen halen we het weer in. Wel kijken we of de boot goed ligt. Hij rukt aan de lijnen maar het ziet er goed uit. De lekkages vallen mee. Een groot deel van de dag volg ik de livestream van het kamerdebat over de mondkapjesdeal met Sywert van de Lienden. Een warrig gedoe met twee ministers, de huidige en de vorige. Rutte is niet aanwezig, dus zal de coalitie niet in gevaar komen.

Covid. Bij het RIVM werden tot 10 uur vanochtend 12.840 nieuwe besmettingen gemeld, wat minder dan de 13.064 van gisteren. Op de verpleegafdelingen in de ziekenhuizen lagen 1498 coronapatiënten, 25 minder dan gisteren. Op de IC's waren het er 97; 2 meer dan gisteren. Er waren 9 coronadoden. Naar het begin van dit kwartaal

Vrijdag 08-04-2022

Hoe de oorlog in Oekraïne de verhoudingen in Europa verandert. Het sinds WO II neutrale Finland voelt zich steeds meer bedreigd door zijn buurland en overweegt serieus om bescherming te zoeken onder de vleugels van de NAVO. De grens tussen beide landen is 1300 kilometer lang. De Finse minister van buitenlandse zaken Pekka Haavisto van de Groene Partij liet van de week vanuit Brussel weten dat het land binnen enkele weken uitsluitsel over toetreding zal geven.

     Ondertussen bereiden de Russen een grote slag om de Donbas voor. Het offensief zou over drie of vier dagen kunnen beginnen. Eenheden uit het noorden zouden arriveren per trein en nemen stellingen in, maar volgens de VS en de NAVO zullen de meeste militairen die de afgelopen tijd de regio Kyiv verlieten, pas binnenkort naar de Donbas worden overgebracht. Het gaat om zo’n veertig gevechtseenheden, van elk duizend soldaten, die nu in Belarus bijkomen van de gevechten. Tot donderdag waren er volgens het Pentagon nog geen militairen van deze eenheden naar de Donbas gestuurd. Als de aanval losbreekt zullen de Russen proberen de Oekraïense troepen - ca. 40.000 man - in te sluiten. Cruciaal voor de omsingeling is de inname van de stad Slovjansk, ten noordwesten van de Donbas. De Russen maken zich op om vanuit Izjoem, dat vorige week werd ingenomen, op te rukken naar Slovjansk. ‘De volgende cruciale slag van de oorlog’, zo wordt de strijd om Slovjansk genoemd door de Amerikaanse militaire denktank Institute for the Study of War, die de oorlog nauwgezet volgt. ‘Als het Russische leger er niet in slaagt om Slovjansk te veroveren, zal de Russische campagne om Loehansk en Donetsk helemaal in te nemen waarschijnlijk mislukken.’ 'Oekraïne heeft in de Donbas de sterkste eenheden gelegerd’, aldus Tom

Middendorp, de voormalige Commandant der Strijdkrachten. Hij denkt dat de slag lang zal duren.

Poetin heeft zeer dringend een zege nodig. Ondertussen schieten zijn soldaten een spoorwegstation in Kramatorsk in puin. Oekraïense troepen waren daar niet; het station zou gebruikt worden voor de evacuatie van vluchtelingen uit de Donbas. De perrons waren volgepakt met volkomen weerloze, onschuldige mensen, vooral vrouwen, kinderen en ouderen. Tot dusver zijn er zeker 50 burgerdoden geteld, onder wie 5 kinderen, en meer dan 100 gewonden. Men vond er de restanten van een Russische raket.

Merkwaardig nieuws. Het Russische bedrijf Gazprom weigert de grote, ondergrondse gasopslag Bergermeerreservoir bij Bergen te vullen. Om te voorkomen dat Nederland de komende winter energie tekort komt moet er juist nu al voldoende gas worden opgeslagen. Anders dan de andere opslagruimtes wordt deze commercieel geëxploiteerd; de Nederlandse staat heeft er geen invloed op. Het staatsbedrijf Taqa uit Abu Dhabi heeft 60 procent in handen en is dus feitelijk de baas. De Nederlandse overheid bezit via staatsbedrijf Energiebeheer Nederland (EBN) de andere 40 procent van de aandelen. Gazprom heeft vulrechten. De bodem is nu in zicht. Bergermeer is op dit moment voor nog geen 10 procent gevuld, en het vullen kost tijd: zo’n 150 dagen. Als Gazprom het nalaat en het volume de komende maanden, het zogeheten vulseizoen, opnieuw leeg laat dreigt er komende winter een gastekort in Nederland. Er is nog twee weken tijd voor minister Jetten om een oplossing te vinden.

Het debat over de betrokkenheid van Hugo de Jonge bij de kwalijke mondkapjesdeal met Sywert liep gisteravond af op de manier die onder Rutte gebruikelijk is geworden: zo lang mogelijk ontkennen, tenslotte fouten erkennen, excuses maken en gewoon verder gaan. Niks geen nieuwe bestuurscultuur, waar ik trouwens nooit in heb geloofd. De hypocrisie druipt ervan af: 'Ik dank de Kamer dat ik mijn fouten kan erkennen.' Dit is Nederland, ik heb me brakend afgewend.

In het noorden regent het maar bij ons is het een droge, niet onaangename dag. Ik ga alleen sporten want Anna voelt zich nog niet honderd procent. Toch doet ze onderwijl de boodschappen. 's Middags een vergadering van de Gorcumse Poëzieroute over het 10-jarig jubileum op 10 juni a.s.

Covid. Bij het RIVM werden tot 10 uur vanochtend 10.903 nieuwe besmettingen gemeld, wat minder dan de 12.840 van gisteren. Op de verpleegafdelingen in de ziekenhuizen lagen 1440 coronapatiënten, 58 minder dan gisteren. Op de IC's waren het er 110; 13 meer dan gisteren. Er waren 14 coronadoden.

     Hiermee komt er na 647 dagen (sinds 2 juli 2020) een gedeeltelijk einde aan de dagelijkse corona-update: het RIVM publiceert geen open data meer in het weekend. Vanaf maandag 11 april wordt een PCR test in de meeste gevallen ook niet meer geadviseerd. Het is lastiger om vanaf nu de ontwikkeling van de pandemie te volgen. Naar het begin van dit kwartaal

Zaterdag 09-04-2022

'Natuurkundigen plaatsen potentiële bom onder ons begrip van de werkelijkheid', kopt De Volkskrant in een artikeltje van wetenschapsredacteur George van Hal vanmorgen. Nou, dat wil ik wel eens zien. In de deeltjesversneller van Fermilab hebben 400 fysici na tien jaar zoeken in de data van deeltjesbotsingen uitgevonden dat het W-boson, het deeltje dat de zwakke kernkracht overbrengt, veel zwaarder is dan men dacht. De nauwkeurigheid van de vondst is duizelingwekkend: een foutenkans van niet meer dan 3 op een biljoen ofwel een zekerheid van 7 sigma. Méér dan bijvoorbeeld bij de eerste waarneming van het Higgsdeeltje in 2012 bij CERN. Dat was met een zekerheid van 4,9 sigma (1 op een miljoen). Hun artikel in Science heeft de uitdagende kop 'An upset to the standard model'. Dat moet ik ook nog zien. Het fameuze Standaardmodel van de Deeltjesfysica, dat nu ongeveer vijftig jaar oud is, gaat natuurlijk niet met één meting ondersteboven. Het nieuwe resultaat wijkt af van andere metingen bij onder meer CERN in Genève. De metingen van het gewicht van het W-boson weken wel vaker wat af, maar nooit zoveel als nu gevonden (zie hierboven). Pas meerdere metingen die de vondst in Fermilab bevestigen kunnen het model aan het wankelen brengen. Dan zou het inderdaad een revolutie in het land van de elementaire deeltjes zijn, met sterke aanwijzingen voor meerdere volstrekt nieuwe deeltjes én fundamentele natuurkrachten dan in het huidige standaardmodel. Komt er compleet nieuwe natuurkunde aan? Dat wachten we even af.

Bij het opstaan is het bewolkt. Meteen dreunt er een onweersklap. Eén. Daarna een korte, felle hagelbui en vlak daarop valt schel zonlicht binnen. Als het droog is lopen we naar de binnenstad om bij een juwelier een nieuwe trouwring voor me te bestellen. Die krijg ik op mijn verjaardag later deze maand. de vorige ring viel afgelopen zomer in het water bij het aanleggen van de boot in Enkhuizen. Daarna lopen we langs bij restaurant De Beren aan de Grote Markt, om voor zondagmiddag 1 mei een lange en feestelijke lunch te reserveren voor de familie, ook al voor mijn verjaardag. Ja, je wordt maar één keer 75.

      Sinds een week of twee lees ik weer het doktersblad Medisch Contact, tijdens mijn werkzame leven decennialang vaste lectuur. Toen we in 2007 met Dulce vertrokken was ik ermee gestopt. Nu heb ik maar weer eens een proefabonnement genomen. Het is leuk om het weer te lezen; het blad is nog even levendig als vroeger. 's Middags is het weer een stuk rustiger dan vanochtend. vanavond onze eerste aspergemaaltijd van 2022.

Het Russische leger trekt volgens het Amerikaanse ministerie van defensie duizenden extra soldaten samen aan de grens bij de Oekraïense stad Charkov. Bij de Russische grensstad Belgorod groeperen zich tien bataljons, wat zou duiden op zeker zesduizend extra manschappen. De hernieuwde aanval op de Donbas zal gauw beginnen, de relatieve kalmte - de bombardementen gaan gewoon door - heeft alles van een dreigende stilte voor de storm. Er is wereldwijde woede over de Russische oorlogsmisdaden, nou ja, bij westerse leiders dan, de rest van de wereld blijft tamelijk onverschillig en zwijgt. Het betreft onder meer het bombarderen van vluchtelingen in het station van Kramatorsk, waar ik gisteren over schreef, en de massamoorden in het stadje Makariv, 70 kilometer ten westen van Kiev. Dat werd op 22 maart door de Russen ontruimd. Volgens de burgemeester is 40 procent van het stadje verwoest en trof men er 132 gedode burgers aan. Naar het begin van dit kwartaal

Zondag 10-04-2022

Persbureau Reuters meldt vanmorgen een nieuw massagraf, waar tientallen lichamen van vermoorde burgers begraven zouden zijn. Het betreft Boezova, een dorp bij Kiev. Het bericht kon nog niet geverifieerd worden en blijkt later op een misverstand te berusten. Rusland heeft te weinig soldaten en is begonnen met het rekruteren van veteranen die al sinds 2012 niet meer in militaire dienst waren, zegt het dagelijks bericht van Britse Ministerie van Defensie. Daarmee probeert het Kremlin de ‘toenemende verliezen’ in de oorlog te compenseren. Ook in Transnistrië, de opstandige regio langs de rivier de Djnester in Moldavië die in handen is van pro-Russische separatisten, zou Rusland proberen soldaten te werven om de strijdkrachten te versterken.

Niet alleen Orban is een Poetin-vriend. Vandaag verschijnen en beelden op Twitter van een pro-Poetin demonstratie in Limassol, Cyprus. In die stad wonen veel rijke Russen en wordt daarom lokaal Moscow of Cyprus genoemd. Er was een tegendemonstratie vóór Oekraïne. De regering in Nicosia stemt tot nu toe altijd keurig mee met de EU-resoluties die Rusland veroordelen.

Op het front van de Verlichting tegen de donkere krachten van de irrationaliteit is er vandaag een nieuw gevecht: de eerste ronde van de Franse presidentsverkiezingen. Aanvankelijk lag Macron ver voor in de peilingen, maar Marine Le Pen rukt op. Ze heeft electoraal de wind in de rug gekregen van de snelle inflatiestijging, mede door de sancties tegen Rusland. Le Pen profiteert er nu van met een (overigens onbetaalbaar) programma voor koopkrachtbehoud: verlagen van belastingen op levensmiddelen en energie, vrijstelling van inkomstenbelasting voor jongeren en dergelijke. Ze wil het allemaal betalen door het tegenhouden van migranten, het sluiten van opvangcentra en ze wil buitenlanders minder recht dan Franse burgers geven op werk, sociale huisvesting en uitkeringen. Priorité nationale. Dat is in strijd met het Europese gelijkheidsbeginsel. En natuurlijk wil ze hoofddoekjes op straat verbieden. Poetin kan weer een bondgenoot worden als de vrede weerkeert, zegt ze, en ze wil bovendien Franse wetgeving boven de Europese wetgeving plaatsen, net als de Polen. Een verzwakking van de EU dreigt, zeker als ze in juni ook nog de parlementsverkiezingen wint. Het is vrijwel zeker dat Macron en Le Pen het over twee weken tegen elkaar moeten opnemen in de tweede ronde.

Er lijkt intussen schot te komen in de energietransitie. In de afgelopen week kwam voor het eerst het aandeel van duurzame energie (volgens de IPCC-defintie) in ons land boven de vijftig procent. Zie hieronder. Wat waren de vorige records: 2018: 23% 2019: 30% 2020: 36% 2021: 46% 2022: 54% (tot nu toe).

Michel Kerres inventariseert in de NRC de steun in de wereld voor het Westen (VS, EU, VK, Canada, Australië, Nieuw Zeeland, Zuid Korea, Japan en minder luid: Singapore en Taiwan). Hij ziet een driedeling ontstaan met een tweede groep van landen die Rusland steunen: de Russischsprekende vazalstaten zoals Kazachstan en Belarus, verder China, Noord Korea, Vietnam, Iran, Syrië, Algerije, Mali, Ethiopië, Eritrea, Gabon, Zimbabwe, Cuba, Nicaragua en Bolivia. De derde groep is heel groot en gevarieerd. Ze bestaat uit landen die zijn best doet niet te kiezen, zoals India, Indonesië, Saoedie-Arabië, Irak, Zuid-Afrika, Angola, Egypte, Brazilië en Mexico. De laatste groep doet wat denken aan de beweging van ongebonden landen vanaf 1961, die opteerden voor een tussenpositie in de Koude Oorlog. De beweging bestaat formeel nog steeds maar raakte na het uiteenvallen van het Sovietblok op de achtergrond. Ik denk zelf eerder aan een nieuwe wereld met vier blokken: de democratische staten (het Westen), China met zijn invloedsfeer, een verzwakt Rusland met vazalstaten en de landen die niet willen kiezen.

De BBC interviewt vandaag Dr Andrei Illarionov, van 2000 - 2005 senior adviseur voor economie van Poetin. Hij verliet destijds het Kremlin uit protest tegen het buitensporig gewelddadig optreden van Russische troepen bij de gijzeling van kinderen in Beslan. Hij ergerde zich ook aan de uitverkoop van Rusland aan criminelen en avonuriers, de latere oligarchen. Sindsdien leeft hij in de VS. Volgens hem neemt Poetin de dreigementen van westerse landen om hun energiegebruik terug te schroeven, niet serieus. Als het westen 'would try to implement a real embargo on oil and gas exports from Russia... I would bet that probably within a month or two, Russian military operations in Ukraine, probably will be ceased, will be stopped', zegt hij. Naar het begin van dit kwartaa

Maandag 11-04-2022

Het verschil in de opvang van vluchtelingen tussen Oekraïeners en overigen, zoals mensen uit Syrië, Afghanistan of Afrikaanse landen, is stuitend. Alsof het in het laatste geval om een mindere soort gaat. Wat een slechte beurt maakt ons land! Burgemeester Schuiling van Groningen bezocht gisteren Ter Apel. Oekraïeners hoeven daar niet naar toe. Hij schaamt zich voor de omstandigheden daar: 'Kinderen spelen er tussen het afval. Op een festivalterrein zijn oneindig betere sanitaire voorzieningen. (...) Ons eigen Lampedusa'. Onder hen zijn statushouders, nota bene erkende vluchtelingen met verblijfstatus, voor wie nergens woningen te vinden zijn. Ik herinner me met schaamte dat Gorcum vorig jaar weigerde die mensen tijdelijke opvang te bieden in het leegstaande belastingkantoor. De staatsecretaris dwong het toen af, wat later niet wettelijk geoorloofd bleek. Maar toen zaten ze er al. Vorig jaar schreef de GGD twee rapporten over de leefomstandigheden in de noodopvang Ter Apel, zegt Schuiling. 'Er hangt een penetrante rioollucht in de opvangtenten, en urinoirs zitten vol met urine en bruine drab. Er is kans op besmettingen en infectieziekten, er is nul privacy en het is brandgevaarlijk.' Zijn collega-burgemeesters in het land 'steken geen vinger uit' en zeiden dat hij 'niet zo moest polariseren'. Fijne collega's.

Er is toch een massagraf gevonden in het dorp Boezova ten westen van Kiev, volgens The New York Times. Het wordt bevestigd door het Britse ministerie van defensie en het gaat om tientallen burgers. Op de afbeeldingen zijn verkoolde lichamen te zien, op elkaar gestapelde lijken en een man in een veld met een kogel in het hoofd. De lichamen lagen volgens de krant langs snelweg M06, die in westelijke richting vanuit hoofdstad Kiev naar de plaats Zjytomir voert. De handen van sommige slachtoffers waren vastgebonden en anderen waren pal naast hun auto door het hoofd geschoten en werden verbrand. CNN vertoonde een paar dagen geleden de gruwelijke video hierboven, waarin Russische soldaten onderling praten over moord op burgers, de verkrachting van een 16-jarig meisje en het roosteren van een hond. Hunnen.

     Zelensky waarschuwde zijn landgenoten in een videoboodschap dat er zwaardere Russische aanvallen in het oosten van het land op komst zijn. Satellietfoto's tonen militaire kolonnes in Rusland van tientallen kilometers richting Donbas. De Britten waarschuwen maandag ook voor een Russische aanval met fosforgranaten, die een uiterst brandbare stof bevatten die temperaturen kan veroorzaken tot 800 graden Celsius. Het kan deze en de volgende week erg zwaar worden. Poetin heeft een nieuwe legerleider benoemt, generaal Alexander Dvornikov (60), 'een oudgediende die niet terugschrikt om stevig huis te houden in civiel gebied', meldt De Volkkrant. Zo was hij begin deze eeuw betrokken bij de tweede Tsjetsjeense oorlog, waarna hoofdstad Grozny van de Verenigde Naties het predicaat ‘meest verwoeste stad op aarde kreeg.’ Daarna was hij bevelvoerder over de de Russische militaire operatie in Syrië. Hij moet het gedeukte imago van Poetin en het gedemoraliseerde Russische leger opkrikken. Dat was niet in staat om snel het strategisch doel van de invasie te realiseren: de inname van de Oekraïense hoofdstad. Nu moet Dvornikov het gezicht redden met een volstrekt secundair doel: de Donbas inclusief Mariopol en de strook naar De Krim. Zoals gezegd, dat zal niet zachtzinnig gaan.

     Kan Rusland de oorlog volhouden? Tja. Het ratingbureau Standard & Poor gaf afgelopen week Ruslands kredietwaardigheid de laagst mogelijke beoordeling. Dat houdt de verwachting in dat het Kremlin binnenkort zijn schuldenverplichtingen aan buitenlandse geldverstrekkers niet meer kan nakomen en de status van wanbetaler krijgt.

     De olieprijs is ondertussen flink gedaald en nu weer op het niveau van voor de oorlog: 99 dollar voor een vat Brent-olie. De oorzaak zouden de lockdowns iin China zijn, waardoor het land minder olie nodig heeft. Ook benzine aan de pomp is goedkoper. De prijs is  nog maar een paar centen hoger dan voor de oorlog. Maar dat is dus wel inclusief de accijnsverlaging van 17 cent die sinds 1 april geldt.

Zoals verwacht won Macron de eerste ronde van de presidentsverkiezingen in Frankrijk en krijgen we over twee weken een herhaling van 2017, strijd met radicaal-rechts. Maar Le Pen maakt ditmaal meer kans, want het schijnt dat beduidend minder kiezers naar de stembus zullen gaan, met name die van links. De extreem-rechtse kandidaat Zemmour vraagt zijn achterban Le Pen te kiezen. De linkse kandidaat Jean-Luc Mélenchon adviseert zijn kiezers niet op Le Pen te stemmen. 'Il ne faut pas donner une seule voix à Madame Le Pen.' Maar helaas ried hij ze niet aan hun stem op 24 april aan Macron te geven. Jammer, het risico is groot dat veel van die kiezers wegblijven. Bondskanselier Scholz en Le Pen kunnen niet met elkaar overweg. De toekomst van Europa en met name de dragende as met Duitsland hangen weer eens aan een hachelijk dun draadje.

Erg mooie dag, de eerste van een serie. Na de sport ga ik met genoegen aan het werk om de boot klaar te maken voor het vaarseizoen. Vredig werk maar het valt niet mee, al dat bukken om de lijnen uit te zetten, wat ben je toch verdomde stijf op deze leeftijd! En dan het gepuzzel welke lijn waar hoort. Maar ik schiet goed op. Morgen mogelijk al de genua er weer op. Naar het begin van dit kwartaal

Dinsdag 12-04-2022

Hoewel de wereld vol oorlog en ellende is, zolang het hier bij ons nog redelijk normaal is ga ik op een warme lentedag mijn bootje klaar maken. Daar ben ik een groot deel van de dag mee bezig. De zon schijnt met lichte filtering door sluierbewolking. Vlak ten westen is er boven het VK een grote depressie die veel wind en regen brengt, maar niet bij ons. Wel stuurt de depressie warme lucht uit Noord Afrika over ons land heen. Morgen schijnt er ook weer Saharazand bij te komen. Anna helpt me vanochtend met de genua. Zij bedient de electrische lier terwijl ik de rand van het zeil in de gleuf van de oproller laat glijden. Gaat erg vlot, we doen het al twintig jaar. 's Middags de laatste lijnen en spannen van de lazy jacks. Aan het eind zet ik de buiskap erop. Morgen nog wat laatste zaken en de motor laten draaien.

Ver oostelijk van ons gaat de ellende in Oekraïne door. In Boetsja zijn tot nu toe 403 lichamen gevonden van door Russische militairen vermoorde inwoners, zegt burgemeester Anatoli Fedoroek. Zowaar komt Poetin uit zijn isolement in het Kremlin tevoorschijn. Hij bezocht de lanceerbasis Vostotsjny in het uiterste oosten van Rusland en pochte op het roemrijke ruimteverleden van de Sovjet Unie als voorbeeld van hoe Rusland spectaculaire stappen kan zetten in moeilijke periodes. 'De sancties waren alomvattend, de isolatie was compleet, maar toch was de Sovjet-Unie de eerste in de ruimte.' Pogingen om Moskou te isoleren zullen mislukken, zei de president. Poetin was in Vostnotsny met zijn kompaan Loekasjenko. Hoewel Rusland zware verliezen heeft geleden en zich terugtrok uit onder meer gebieden bij Kiev zullen de troepen volgens president Poetin in Oekraïne 'zonder twijfel' hun 'nobele' doelstellingen behalen. Hij bleef vaag over die doelen, want die moet hij nog behalen, want de reeds begane oorlogsmisdaden in Oekraïne zal hij er niet mee bedoelen..

    Rusland heeft volgens premier Zelensky honderdduizenden mensen uit bezette Oekraïense regio's over de grens gebracht. Ze zitten nu in wat  'filtratiekampen' wordt genoemd. De facto zijn het gevangenenkampen, aldus Zelensky. Er waren vanochtend geruchten over het gebruik van chemische middelen door de Russen on Mariopol.

Vandaag maakt Liliane Ploumen bekend dat ze met de Haagse politiek stopt. Ze vindt zichzelf 'niet goed genoeg.' Dat vind ik onthutsend. Hoewel ik nooit op haar stemde was ik van haar integriteit overtuigd. Van mij had ze beslist niet hoeven gaan. De 'nieuwe bestuurscultuur' was bij haar beter geborgen dan bij de meeste Haagse politici. Naar het begin van dit kwartaal

Woensdag 13-04-2022

De lente trekt zich niets aan van de oorlog. Gisteren zwom een eendengezin om de boot. Vanmorgen zat een ganzenfamilie voor onze ramen op de steiger. Heel schattig. Ik begrijp alleen niet wat die witte gans erbij doet. Lijkt me een andere soort. Of mengen ganzensoorten zich met elkaar? Maar geen van de kuikentjes is wit. Het is vandaag overwegend bewolkt en zacht voor de tijd van het jaar. Vanmorgen haal ik de afvoeren onder de gootsteen in de keuken uit elkaar. Anna is bang dat er een verstopping zat, maar dat is niet het geval, het water loopt vlot weg. Daarna naar de groenteboer in de Arkelstraat. In het begin van de middag valt er een korte bui; het is al gauw weer droog. Toch geen weer om verder te werken aan de boot. Maak je maar vieze sporen op het natte dek. De eerste passanten voor het Paasweekeinde arriveren in de haven.

Dreigend hangt de aanstaande, geconcentreerde aanval van Rusland op de Donbas Oekraïne boven het hoofd. Maxar Technologies ziet met zijn satellieten diverse lange konvooien bij de oostelijke grenzen van Oekraïne. Ze staan opgesteld in velden en bij boerderijen. Ook zijn er konvooien in het bezette deel van de Donbas. Maxar zegt dat de konvooien bestaan uit meer dan 200 voertuigen, waaronder tanks en gepantserde personenwagens. Men heeft grote angst dat de Russen eerst nog zwaarder zullen bombarderen en daarna illegale strijdgassen zullen toepassen. De situatie in Mariopol is zeer hachelijk geworden. Een groot deel van de stad is verwoest - de Grozny- en Aleppo-methode - en meer dan honderduizend burgers wachten vergeefs op evacuatie. Volgens het Russische ministerie van defensie hebben 1026 Oekraïense soldaten zich overgegeven. De Tsjetsjeense slachter en criminele dictator Ramzan Kadyrov is er ook al gesignaleerd.

De Europese Unie steekt nog eens een half miljard euro in het fonds waaruit ze wapens en militair materieel voor Oekraïne bekostigt. De Amerikanen sturen nog eens voor 750 miljoen dollar aan wapens. De Russische vice-minister van buitenlandse zaken Sergei Riabkov heeft gezegd dat Rusland wapentransporten van de NAVO en de VS als legitieme militaire doelwitten beschouwt. Op Oekraïens grondgebied, zei hij erbij. 'De westerse landen moeten begrijpen dat hun pogingen om de speciale missie in Oekraïne te vertragen en om maximale schade toe te brengen aan de Russische en pro-Russische troepen hard zullen worden neergeslagen.'

De panelen in Europa schuiven. Als direct gevolg van Poetins agressie willen Zweden en Finland binnen enkele weken een besluit nemen over toetreding tot de NAVO. De Russische invasie van Oekraïne heeft hun veiligheidssituatie volledig veranderd. De neutrale status van beide landen dreigt hen te veranderen in die van bufferstaten tussen twee militaire machtsblokken. Een onaangename positie, die met name een grotere invloed uit het Kremlin met zich meebrengt. Het is een lastige keus. De neutrale status en die van NAVO-lid zadelen beide landen met andere problemen op. Meerderheden onder de bevolking zijn voorstander de steeds moeizamere neutraliteit op te geven om te schuilen onder de atoomparaplu van het westers bondgenootschap. Tja, wat is wijsheid? Duidelijk betekent het een versterking van de NAVO, want beide landen hebben hun bewapening goed op orde. Het zou opnieuw een stap zijn van de na-oorlogse (WO II), geallieerde Europese vredesorde vandaan zijn. Naar het begin van dit kwartaal

Donderdag 14-04-2022

Wie de film 'Don't Look Up' uit 2021 heeft gezien, herinnert zich vast wel de verbijsterende dialoog van de twee klimaatwetenschappers met de onnozele presentatoren van een praatprogramma. Onvergetelijk, raak en typerend. Toch kan het in de werkelijkheid nog veel erger, getuige het interview van liefst drie presentatoren, onder wie Richard Madeley, in het Britse praatprogramma Good Morning Britain met een jonge klimaatactiviste. Toelichting overbodig, opperste verbijstering gegarandeerd, het loont de moeite de film te bekijken. Neem er even de tijd voor - tot het eind.

     Maarten Keulemans ziet in De Volkskrant van gisteren nog wel een lichtpuntje in de klimaatcrisis. Australische en Duitse onderzoekers schrijven in een artikel in Nature van 13 april dat de realisatie van alle, in Glasgow aangescherpte, afspraken van Parijs 2015 de opwarming rond AD 2100 kunnen beperken tot onder de 2 graden. Anderzijds is de beperking tot 1,5 graden opwarming nauwelijks meer haalbaar. Minder dan 10 procent. Volgens Keulemans blijkt uit de nieuwe becijferingen dat er schot komt in de energietransitie: 'zo stijgt het wereldwijde kolengebruik sinds 2013 niet meer, daalde de prijs van zonne-energie met 80 procent en gaat de omslag naar elektrisch rijden veel sneller dan voorzien.' Dan zou de piek in de CO2-uitstoot nog voor 2030 kunnen komen te liggen. Tja, hij gaat er wel vanuit dat alle landen hun beloften van Glasgow 2021 zullen nakomen. Te optimistisch? De tijd zal het leren. Het betekent verder niet dat de toename van extreem weer (hittegolven, droogte, megastormen, extreme regenval, overstromingen) ons in de komende tientallen jaren bespaard zal blijven.

Oekraïne zou met kruisraketten de Moskva, het vlaggenschip van de Russische oorlogsvloot in de Zwarte Zee, in brand hebben geschoten met twee Neptune kruisraketten. Er zou een bemanning van 500 koppen aan boord zijn geweest, die geévacueerd werden nadat munitie ontplofde. Het Russische persbureau Ria Novisti bevestigt vanmorgen het bericht. Het schip werd nota bene begin jaren 80 gebouwd in de Oekraïense stad Mykolajiv. De Moskva speelde vanaf 2015 een belangrijke rol bij de Russische militaire operatie in Syrië. Het is ook het schip dat bij het begin van de huidige oorlog de Oekraïense gendarmes van Slangeneiland maande zich over te geven. Die riepen 'krijg de klere' naar het schip.

     De kruiser zou een grote rol spelen bij het coördineren van luchtaanvallen en maritieme operaties. Het uitschakelen van hun vlaggenschip zou een forse afgang voor het Kremlin zijn. Defensie-experts achter het zeer waarschijnlijk dat de Oekraïners voor het lokaliseren van het schip inlichtingen hebben gekregen van diensten uit de VS en het VK. Ondertussen zou de brand onder contrôle zijn gebracht en wordt het schip naar een haven gesleept. De Moskva kan in ieder geval niet meer bijdragen aan het blokkeren van havenstad Odessa, of die onder vuur nemen.

Gisteren kondigden de premiers van Zweden en Finland aan tot de NAVO te willen toetreden. De Oostzee zou dan voor het bondgenootschap vrijwel een binnenzee worden. Rusland heeft vandaag gereageerd en dreigt met de opstelling van kernwapens en troepen in de Baltische regio. Dan moet je denken aan de regio ten westen van Sint Petersburg en de enclave Kaliningrad. Bij toetreding is een kernwapenvrije Oostzeeregio onmogelijk, zegt voormalig president Medvedev. 'De balans moet worden hersteld.' Volgens de Litouwse minister van defensie Anusauskas is het 'een loos dreigement'. Er zouden allang nucleaire wapens liggen opgeslagen in Kaliningrad.

Corona bestaat nog steeds, al hoor je er nauwelijks meer over. In Zuid-Afrika duiken 2 nieuwe omikronvarianten op (BA4 en BA5), die besmettelijker zijn dan de variant die nu in Nederland rondgaat. De vrees bestaat dat de vaccins hier (nog) minder goed tegen werken als nu al het geval is bij onze huidige omikronvarianten BA1, BA2 en BA3.

Vandaag een dag van zon en wolken. De zonsopgang is stralend, later komen er stapelwolken bij, soms hele donkergrijze, maar regen valt er niet. 's Ochtends sporten. We laten 's middags op de boot de motor draaien. Electra aan en afsluiter open en zie, hij start zonder aarzeling. Terwijl de motor een halfuurtje loopt leggen wij de oprollerlijn (enrouleur) voor de genua aan. Wel wat getob, niet over het beginsel 'genua uit, oproller in' maar over de genua die zit in de verkeerde richting opgerold zit. Dus genua afrollen en andersom oprollen. Ook moeten we voldoende lijn op de trommel hebben, anders heb je niet genoeg als je bij harde wind de genua stijf inrolt. Maar het lukt. We zetten de schoten strak naar de kuip en dan zijn we klaar. Naar het begin van dit kwartaal

Oekraïne gaf een postzegel uit over het Slangeneiland. De kruiser 'Moskva' roept de gendarmes op zich over te geven. Hun antwoord: 'Krijg de klere!' (foto: Boris Groh, Wikipedia)

Vrijdag 15-04-2022

De Moskva, Poetins vlaggenschip in de Zwarte Zee, is gisteren toch gezonken. Dat bevestigde het Russisch ministerie van defensie. Zwaar aangeschoten door twee Oekraïense Neptune kruisraketten werd het in zwaar weer naar de marinebasis Sebastopol gesleept, maar die haven heeft het niet gehaald. Weerman Gerrit Hiemstra zag daar overigens helemaal geen storm op dat tijdstip. Er klonken woedende reacties op de Russische staatstelevisie: 'Als ons grondgebied wordt aangevallen, dan is dat een absolute reden voor oorlog. Afgelopen nacht was het einde van de Russische militaire operatie.' De term 'oorlog' mocht tot dusver niet gebruikt worden. William J. Burns, directeur van de CIA maakt zich zorgen dat het Kremlin uit wraak tactische kernwapens zou kunnen inzetten, maar later zwakt hij die waarschuwing weer wat af. Bewijs dat het Russische leger dergelijke wapens in stelling brengt, is er niet, zei hij. Wel waren er vannacht zware explosies te horen in Cherson en Kiev, waar een rakettenfabriek het doelwit was. 'Het aantal en de omvang van raketaanvallen op doelen in Kiev zullen toenemen als reactie op het feit dat het Kievse nationalistische regime terroristische aanslagen of sabotage pleegt op Russisch grondgebied', zegt defensieminister Konasjenkov vandaag. 

     De 'Moskva' werd in 1983 in gebruik genomen in de voormalige Sovjet-Unie. Het oorlogsschip leidde de aanvallen van de Russische marine op doelen in Zuid-Oekraïne. Intussen heeft Rusland de VS gewaarschuwd om te stoppen met het bewapenen van Oekraïne. De levering van wapens giet olie op het vuur en kan 'onvoorspelbare gevolgen hebben', staat in een diplomatiek verzoek dat Rusland bij de VS heeft neergelegd. Al eerder kondigde Rusland aan wapentransporten uit het Westen te kunnen gaan aanvallen zodra die in Oekraïne aankomen.

     Het Oekraïense leger meldt vanochtend in de afgelopen 24 uur acht Russische aanvallen in de regio Loegansk te hebben afgeslagen. Het zou de Russen niet zijn gelukt om de plaatsen Popasna en Roebizjne in Oost-Oekraïne in te nemen. Zware regenbuien belemmeren de Russische opmars. Defensiespecialist Peter Wijninga zegt: 'Daardoor is het Russische leger aangewezen op de wegen, waar verstoppingen van militaire voertuigen ontstaan. Zo'n lange colonne is een eenvoudig doelwit.' Helaas voor Oekraïne wordt het de komende dagen droger en stijgt de temperatuur tot lokaal zo'n 20 graden in het oostelijke strijdgebied. 

     Moskou beweerde gisteren dat een Oekraïense gevechtshelikopter het Russische dorp Klimovo had aangevallen. Daar hebben de Russen een luchtmachtbasis. Oekraïne ontkende betrokkenheid en stelde dat Rusland de aanval zelf had uitgevoerd om de Russische bevolking tegen de Oekraïners op te zetten. Vanochtend waren er ook berichten over Oekraïense raketaanvallen in de buurt van Belgorod, die door Russische luchtafweer onschadelijk zouden zijn gemaakt. Foto’s en filmpjes daarover verschenen online, en een verslaggever van het staatspersbureau TASS zou de aanval hebben gezien.

Bij ons wordt een koude, grijze ochtend gevolgd door een middag die steeds zonniger wordt. We doen boodschappen voor het Paasweekeinde bij de AH op Oost. 's Middags heb ik een vergadering van de Poëzieroute over de organisatie van ons 10-jarig jubileum op 10 juni a.s. Op weg daarheen loop ik over de Groenmarkt. De deuren van de Grote Kerk staan uitnodigend open. Vanmiddag wordt daar de Matthäus Passion uitgevoerd. Nu staat hij op de radio aan. Vroeger ging ik er meestal heen, maar nog steeds hebben we neiging grote menigten te mijden. Er komen vandaag heel wat passantenbootjes door de sluis, die hier de Pasen willen doorbrengen. Vanavond krijgen we Wiger & Arina op het eten.

De oorlog van Poetin duurt nu 50 dagen. Hoe moet je hem wegen? Zeker niet als een succes. De postzegel van het verzet op het Slangeneiland in het begin van de oorlog (zie hierboven) zegt het in a nutshell. Daar staat de onfortuinlijke 'Moskva' op. Juis één dag na het uitbrengen van de zegel zonk de kruiser na Oekraïens raketvuur. De Volkskrant schrijft dat Rusland fout op fout blijft stapelen in de Oekraïne-oorlog. Het land maakte in die 50 dagen drie kolossale blunders.

1. Het verlies van de 'Moskva'.

'Het gemak waarmee de Moskva en andere schepen zo dicht bij de Oekraïense kust opereerden, op slechts 100 kilometer, laat nog eens zien hoe de Russen de Oekraïners hebben onderschat. (...) De Oekraïense kruisraket Neptune, die de marine vanaf de kust kan afvuren, werd helemaal niet als een bedreiging gezien.' Een amfibische landing bij Odessa zouden de Russen nu kunnen vergeten. De schepen moeten voortaan buiten het bereik van de Neptunes blijven. Bovendien was de 'Moskva' het militaire brein, het hoofdkwartier voor een groot deel van de operatie. Rusland moet nu van grote afstand Oekraïne beschieten en is daar vandaag ook mee begonnen: lange afstandbommenwerpers, tot dusver nog niet ingezet, bestoken nu de zwaar belegerde havenstad Mariopol. Dat leidt tot het benoemen van de tweede grote blunder:

2. Rusland heeft geen overwicht in de lucht.

Daardoor kan de Russische luchtmacht nog steeds onvoldoende steun geven aan aanvallen op de grond. 'Ook moeten de Russen voortdurend op hun hoede zijn voor het gevaar van de duizenden luchtdoelraketten, zoals de Stinger, die het Westen heeft geleverd aan Kiev.'

3. De Russen laten Zelensky vrij opereren.

Omdat de geplande Blitzkrieg Kiev in een paar dagen te veroveren, vastliep en de president niet kon worden vervangen door een marionettenregering, bleef Zelensky in staat zijn volk en zijn leger te leiden en te inspireren. 'Als je bereid bent als invasieleger om complete steden te vernietigen en burgers onder vuur te nemen, waarom laat je dan de man ongemoeid die elke dag zijn leger aanvoert en zijn volk een hart onder de riem steekt?' Op die vraag weet De Volkskrant het antwoord niet.

Er zijn nu 5 miljoen Oekraïeners hun land uit gevlucht. Door het succesvolle verzet van het Oekraïense leger blijven er enige trieste conclusies te trekken over: deze oorlog gaat nog lang duren, volgens de Amerikaanse minster Blinken minstens het hele jaar, en om het land te veroveren moet Poetin het vrijwel volledig vernietigen. Naar het begin van dit kwartaal

Paaszaterdag. Dulce tusssen de passanten in de Lingehaven.

Zaterdag 16-04-2022

Sinds het tot zinken brengen van de kruiser 'Moskva' lijken de Russen de oorlog te intensiveren. Overigens is nog steeds niet bekend wat er is gebeurd met de ongeveer 500 bemanningsleden. Volgens sommige berichten zijn velen omgekomen, in elk geval wel kapitein Anton Kuprin (44). De intensivering blijkt onder meer uit het feit dat de Russen gisteren voor het eerst hun grote langeafstandbommenwerpers inzetten boven Mariopol. De Russen hebben de grootste vloot bommenwerpers ter wereld. Naar schatting zijn er 137 Toepolevs, te weten Tu-22M3 Backfire,  Tu-95 Bear en Tu-160  Blackjack bommenwerpers, die voorzien kunnen worden van kruisraketten, grondraketten, precisiebommen en ongestuurde bommen. Ze werden tot dusver niet boven Oekraïne ingezet omdat de Russen nog altijd geen overwicht in het luchtruim hadden. De logge bommenwerpers vormen een goed doelwit voor de Oekraïense jachtvliegtuigen en luchtdoelraketten, maar ze kunnen hun dodelijke kruisraketten ook gemakkelijk afvuren boven Russisch grondgebied, buiten bereik van de Oekraïeners. Die kruisraketten kunnen overigens worden voorzien van nuclaire ladingen.

     Vanochtend troffen Russische raketten een fabriek voor tanks bij Kiev. Het Russische ministerie van Defensie maakte bekend dat er zestien doelen waren geraakt met heel nauwkeurige raketten. Daarbij zouden uitrusting, magazijnen en wapenopslaglocaties van de Oekraïners zijn vernield en ook een reparatiewerkplaats voor militaire uitrusting in de zuidelijke stad Mykolajiv. Ook Lviv werd getroffen.

      Oekraïense commandanten zeiden tegen The Times dat Britse commando's de afgelopen twee weken officieren hebben getraind van twee Oekraïense bataljons in de buurt van Kiev. Ze kregen een opleiding in het gebruik van de antitankwapens die de Britten onlangs naar het oorlogsgebied stuurden. Dat is niet zonder gevaar op escalatie, als die Britten in gevecht raken met Russische troepen.

De Volkskrant meent dat Poetins invasie desastreus verloopt. 'Poetin lljdt nederlaag na nederlaag en dat is niet geruststellend'. Bovendien 'zal de NAVO met Zweden en Finland uitbreiden én zijn militaire presentie in het oosten fors opschroeven. Economisch dreigt voor Rusland een terugval naar de verfoeide jaren negentig – waar Poetin zijn volk ooit uit ‘verloste’ – of erger. Binnenkort zullen de sancties echt voelbaar worden in Rusland.' Wat weinig wordt genoemd is het strategische verlies van de goede relatie die bestond met Duitsland. 'Die relatie was een informeel anker van de Europese ordening na de Koude Oorlog: een historische band die geen westerse bondgenoot kon breken en die gestut werd door Moskous instemming met de Duitse hereniging.' Die band zou door de invasie verbroken zijn. Ook verloor Rusland prestige en invloed in de wereld en gaat het in toenemende mate economische macht verliezen door de effecten van de steeds zwaardere sancties. Poetin moet het nu meer dan voor de oorlog hebben van louter militair krachtsvertoon.  ‘De toename van het gebruik van militaire macht voor politieke doelen is waarschijnlijk, inclusief nucleair wapengekletter’.

Een zonnige Paaszaterdag luidt twee stralende Paaszondagen in. Het is vandaag buitengewoon druk in de stad met wandelaars en in de haven met passantenboten. Alles heel relaxed. Bij Peterbrug speelt een draaiorgel. Anna haalt de zomerkleding uit de berging en ik sjouw ons bb-motortje uit de kelder naar de boot en bevestig het op de hekstoel. Daarna een halfuurtje in de kuip in de zon. Heerlijk. Naar het begin van dit kwartaal 

Het in rood weergegeven object HD1 lijkt het verste sterrenstelsel dat ooit is gezien. Beeld: Harikane et al.

Zondag 17-04-2022, 1e Paasdag

De foto hierboven is van het verste astronomische object ooit waargenomen. Het is een sterrenstelsel, dat de naam HD1 heeft gekregen. Het is zo’n 33,4 miljard lichtjaar van ons verwijderd. Dat is meer dan een miljard lichtjaar verder dan het vorige verste object, het sterrenstelsel GN-z11. Hoe dat mogelijk is - het heelal is immers 'slechts' 13,8 lichtjaren oud? Dat komt door de (versnelde) uitdijing van het universum. Die mag je erbij optellen. (Zou je dat niet doen, dan zou de afstand 13,4 lichtjaren zijn, 3 tot 400.000 jaren na de oerknal). Vanwege de enorme afstand is het nog niet precies duidelijk wat voor type sterrenstelsel het is. Het stelsel werd gevonden door een internationaal team astronomen, geleid door astronoom Fabio Pacucci van het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics in Massachusetts en zijn collega's.

     Bijzonder aan het stelsel HD1 is dat het ontzettend helder is. In dit geval in ultraviolet licht. Er moet iets heel erg heets in zitten. Dat zou kunnen wijzen op een heftige uitbarsting van stervorming, tien keer extremer dan wat voor sterrenstelsels van dit formaat wordt verwacht. Een andere optie is de aanwezigheid van een superzwaar zwart gat. Zó vroeg in de tijd wordt een dermate groot zwart gat echter niet verwacht. Ze hebben meer tijd nodig om te groeien. De astronomen hebben waarnemingstijd gekregen bij de nieuwe James Webb-ruimtetelescoop om HD1 verder te observeren. Ook zullen ze daarmee gaan kijken naar twee andere objecten – HD2 en HD3 – die bijna even ver weg lijken te staan.

     Materie en straling van ongeveer drie- tot vierhonderdduziend jaar na de oerknal. Het is raar dat de kosmos een begin heeft, maar het zou ook raar zijn als dat er niet was.

Steeds meer landen sturen zware wapens naar Oekraïne. Het is een race tegen de klok, zegt De Volkskrant. Mogelijk begint het offensief al deze week, als het regenachtige weer in de Donbasregio opklaart, zo melden hoge Amerikaanse functionarissen aan NBC News. Eerder dan de VS tot nu toe dachten. De Russen hebben in het oosten tienduizenden soldaten verzameld, volgens de gouverneur van de oostelijke regio Loegansk. ‘Ze hebben alles al klaar voor een doorbraak’'. De Amerikanen, de Britten en diverse Oost-Europese landen proberen in allerijl het Oekraïense leger te voorzien van zware wapens om de frontale aanval van het Russische leger in het oosten te dwarsbomen. De VK somt ze op. Het gaat onder andere om houwitsers, helikopters, pantserwagens, raketten tegen schepen en luchtverdedigingssystemen. Oekraïne krijgt ook nog 300 Switchblade-kamikazedrones, lichte drones voor eenmalig gebruik. De kleine versie weegt slechts 2,5 kilo, past in een rugtas en kan in tien minuten worden gelanceerd. Van Slowakije kreeg Oekraïne al het Patriot luchtverdedigingssysteem S-300. (Onder meer een Nederlandse Patriot-eenheid zal die in Slowakije vervangen). Deze levering maakt het nog moeilijker voor de Russische luchtmacht om in het Oekraïense luchtruim te vliegen. Met de S-300, een Russisch systeem, kunnen vliegtuigen tot op 200 kilometer uit de lucht worden geschoten. Tja, hoe langer de verovering van de Donbas duurt, hoe slechter het is voor Poetin.

     Gisteren zouden de Russen in de buurt van Odessa een Oekraïens transportvliegtuig hebben neergehaald dat wapens uit het Westen bracht. Dat meldde het ministerie van defensie aan het Russische staatspersbureau Tass.

     Vrijwel heel de havenstad Mariopol zou ondertussen in Russische handen zijn. De laatste verdedigers zouden zich hebben verschanst in een enorme staalfabriek in het oosten van de stad, aan de Zee van Azov. Ze lieten vanmorgen een Russisch ultimatum ('Vertrek of sterf') verlopen. Als de overgebleven strijders in de stad worden geëxecuteerd, zei Zelensky zich terug te zullen trekken uit de vredesbesprekingen met Rusland.

     Vannacht werd ook weer bij Kiev gebombardeerd. De Russen zeggen een munitiefrabriek in de buurt van de voorstad Brovary te hebben vernietigd. Vandaag vallen er meerdere burgerdoden bij beschietingen in Charkov en Loegansk.

Gisteravond met plezier gekeken naar de Van Rossems, die in de eerste aflevering van dit seizoen de vesting Gorcum bezoeken. De Poëzieroute kwam ook even aan bod. Maarten foeterde over het overkapte terras van koffietent Hugo 

('Our bloodtype is coffee') op de Grote Markt, die het Hugo-de-Grootpoortje onooglijk maakte.

     Een stralende dag, deze 1e Paasdag. Het is weer ongelooflijk druk op straat en op de sluis. Dat komt toch niet door de Van Rossems? Anna blijft lang te bed; vannacht kreeg ze een migraine-aanval. 's Middags zet ik aan boord de bimini op over de kuip, klap hem weer op en trek de hoes erover. Naar het begin van dit kwartaal

De aangeschoten Russische kruiser Moskva.

Maandag 18-04-2022, 2e Paasdag

De foto hierboven vond ik vanochtend op het twitteraccount van een gepensioneerde marinekapitein, die probeert te analyseren wat er aan de hand is. Het NOS OSINT-team heeft vastgesteld dat het schip op deze foto's overeenkomt met eerdere foto's van de Moskva. Het schip is zwaar beschadigd. Allereerst merkt hij op dat het kalm weer is, terwijl de Russen zeiden dat het schip in zwaar weer zonk. De reddingsloepen van het schip zijn weg, wat waarschijnlijk betekent dat ze te water werden gelaten. Dat zie je ook aan de vrachtkraan, die niet in de rustpositie staat. Hij is waarschijnlijk gebruikt voor de reddingboten. De deuren van de helikopterhangar staan open, maar het heli-dek ligt vol met materiaal, dus is het toestel mogelijk nog aan boord. Er lijken gaten op de waterlijn te zijn en het schip maakt slagzij naar bakboord. Aangeschoten wild. Je ziet veel zwarte vlekken die duiden op inwendige branden. De antennes van het luchtdefensiesysteem en van de luchtverdediging staan schuin, de lanceerinrichtingen voor kruisraketten zijn intact. Duidelijk is dat de Oekraïense raketten het voorste deel van het schip troffen, niet ver van de boeg. De brug lijkt ook beschadigd, hetgeen strookt met het Oekraïense verhaal dat kapitein Anton Koeprin bij de explosie werd gedood. Door de explosies van de raketladingen en restanten van hun brandstof vloog de RBU-60000 anti-onderzeebootmunitie vlak onder waterlijn in brand. Het schip ligt duidelijk dieper in het water dan normaal. Aan de naar ons toegewende zijde zie je iets naast het achterschip liggen, mogelijk een reddingsboot. Ook aan de andere kant (stuurbood) is een van de waterstralen mogelijk van een te hulp geschoten schip, dat poogt het dek te verkoelen. Aan boord zie je niemand, het schip lijkt verlaten.

     Volgens Rusland werden alle opvarenden gered.De krant Novaja Gazeta Europe meldt dat er zo'n veertig bemanningsleden van het gezonken Russische oorlogsschip om het leven zijn gekomen. Vele anderen zouden gewond zijn geraakt. De krant sprak de moeder van een opvarende, die het overleefde. 'Veel gewonden zouden ledematen zijn kwijtgeraakt. De militair zei ook dat het vlaggenschip van de Russische Zwarte Zeevloot geraakt is door drie raketten die vanuit Oekraïens grondgebied waren afgevuurd.'

Vanmorgen werd de westelijke stad Lviv bestookt met vijf raketten. Daarbij vielen zes doden, meldt de regionale gouverneur Maksym Kozystkiy. Drie raketten raakten militaire doelwitten, zegt hij verder. De twee andere raketten sloegen in bij een autogarage waar banden vervangen worden in de buurt van een spoorweg. Over het hele land zijn bombardementen. Russische troepen pogen de zuidelijke havenstad Cherson aan te vallen. Die werd begin deze maand door Oekraïne heroverd. In de provincie Loegansk concentreren de Russen hun aanvallen op de steden Kreminna, Roebizjne, Lyman en Popasna. De strijd om de Azov-staalfabriek in Mariopol gaat door. Rusland zegt dat er daar nog zo'n 2500 Oekraïense troepen en 400 buitenlandse strijders over zijn. Volgens een politiechef zijn daar ook veel burgers naartoe gevlucht. De staalfabriek bestrijkt een enorm terrein van zo'n 25 vierkante kilometer in het havengebied. Het is een doolhof van spoorlijnen en hoogovens. Een Russische militaire functionaris noemde de fabriek volgens persbureau Reuters 'een fort in de stad.'

Hoe effectief worden de sancties in Rusland gevoeld? Dat lijkt mee te vallen.'Geen lege schappen, wel hogere prijzen.' De NOS meldt dat de meeste Russen nog weinig merken van de westerse sancties. Twee factoren spelen een rol. Slechts een deel van de wereld doet mee. Niet bijvoorbeeld China, India en Indonesië. Twee: het moet even zijn tijd hebben.

Het is een zeer zonnige dag en opnieuw enorm druk op het Eind, maar nu begrijpen we waardoor: er is het hele weekeinde een foodtruckfestival op Buiten de Waterpoort. In rijen staan de mensen voor de toiletten en de kramen en de drank is peperduur: voor 6.5 euro krijg je een klein glaasje van plastic met beroerde rode wijn. Dus halen velen hun drank bij de Coöp in de Westwagenstraat. Dat horen we van de kinderen als we 's middags in de tuin zitten bij Barbara, die gisteren 50 jaar werd. Erg gezellig overigens. Naar het begin van dit kwartaal

De situatie in Mariopol gisteren (bron: ISW)

Dinsdag 19-04-2022

'Russische troepen hebben de slag om de Donbas ingezet, die ze allang hebben voorbereid', zegt president Zelensky in een videoboodschap. 'De tweede fase van de oorlog is begonnen.' De VS melden dat er nu 76 tactische bataljons van de Russen in het zuidoosten van Oekraïne zijn gestationeerd. 'Elk bataljon bestaat uit enorme aantallen tanks, pantservoertuigen en artillerie', zegt Frans Osinga, hoogleraar oorlogsstudies. 'En ongeveer 800 tot 1000 soldaten.' Hij denkt dat het Russische leger nu beter georganiseerd is, onder de nieuwe generaal Dvornikov. Die staat bekend als zeer meedogenloos, de slachter van Grozny en Aleppo. 'Dat ze nu al beginnen met het offensief suggereert dat ze in staat zijn geweest om een goede organisatie op te zetten'. De Russen vallen sinds gisteren aan over een breed front van circa 300 - 400 kilometer. Dat maakt de verdediging lastiger, zegt Osinga. 'Waarschijnlijk moeten we rekenen op grote artilleriebarrages om de voorste linie van de Oekraïners grote verliezen toe te brengen, om uiteindelijk als een soort stoomwals de 20.000 tot 30.000 Oekraïense troepen te verslaan'. Oekraïense troepen zeggen dat het momenteel een hel is want ze worden aangevallen door helikopters, raketbeschietingen, door gevechtsvliegtuigen; aan alle kanten worden ze beschoten. Gisteravond veroverden de Russen het stadje Kreminna, waar ze duizenden inwoners gegijzeld houden. Ook in de nabijgelegen steden Rubizne en Lysychansk werd stevig gevochten. Oekraïne roept burgers dringend op het gebied te verlaten. 'Red je leven om geen goedkope arbeidskracht te worden of gemobiliseerd te worden door de bezetter. Wie weigert wordt ter plekke door de Russen vermoord.'

     Afgelopen nacht zijn volgens het Russische ministerie van Defensie 1260 doelen in Oekraïne geraakt door Russische raketten en artillerievuur. Ook zegt het ministerie dat het een Oekraïense MiG-straaljager heeft neergehaald in de regio Donetsk. Waarschijnlijk heeft Oekraïne in de Donbas geen vliegtuigen meer en dus kunnen de Russen hun troepen de noodzakelijke luchtsteun geven. Er zijn ook analisten die denken dat het nieuwe offensief toch weer op een mislukking kan uitlopen, net als in Kiev en elders in het noorden. 'Russische troepen kregen niet de operationele pauze die waarschijnlijk nodig was om de aangetaste eenheden te kunnen integreren in de aanvallen in Oost Oekraïne. Op zijn best zijn die eenheden opgelapt door er soldaten van andere uitgedunde eenheden bij te voegen. Veel rapporten noemen de catastrofaal lage moraal en voortdurende logistieke problemen, die impliceren dat de effectieve strijdkracht van Russische eenheden in het oosten een fractie is van hun waarde op papier', schrijft het Amerikaanse Institute for the Study of War (ISW).

     Een door Rusland gesteunde separatistenleider in de Donbas meldt dat Russische speciale eenheden de staalfabriek Azovstal in Marioepol bestormen. Op het terrein van die fabriek zouden de laatst overgebleven Oekraïense strijdkrachten verblijven. Rusland heeft de strijders een nieuw ultimatum gesteld.

De economische groei vertraagt wereldwijd door de oorlog in Oekraïne, stelt het IMF. Ook de inflatie blijft langer hoog, vooral in arme landen. De economie van Oekraïne krimpt het hardst, met een derde. Ook de economieën van Rusland en Belarus krimpen naar verwachting: Rusland met 8,5 procent en Belarus met 6,4 procent dit jaar. In de EU groeit de economie naar verwachting met 2,8 procent en in de eurozône met 3,9 procent. In Nederland is het verwachte groeicijfer 3 procent. Het IMF verwacht dat de inflatie in de eurozône dit jaar gemiddeld uitkomt op 5,3 procent. Voor Nederland raamt het IMF een inflatie van 5,2 procent.

Vandaag heerlijk zonnig. Vanmorgen samen gesport en vanmiddag samen aan de boot gewerkt. Nu de startaccu van de generator sind gisteren is opgeladen, slaat het toestel meteen aan en loopt lekker. Anna maakt onze achterhut schoon en ik open de afsluiters van de toiletten en pomp tot ze het weer doen, breng radio en TV (Digitenne) aan de gang, vul alledrie de drinkwatertanks en krijg de waterdruk weer op peil, ook van de buitendouche. Het schiet lekker op. Nog niet naar de warmwaterboiler gekeken. Naar het begin van dit kwartaal

Woensdag 20-04-2022

De opmerkelijke radiostilte bij D66 over de affaire rond de stalker Frans van D. duurt maar voort. Sigrid Kaag houdt zich al bijna zes dagen onbereikbaar. Ik heb geen zin er iets over te zeggen. Dat doet Anton Dingeman al, helaas een van de laatste cartoons van Pieter Geenen in Trouw.

De Oekraïense president Zelensky gaf in een videoboodschap een update over de situatie in Oost-Oekraïne. Volgens Zelensky hebben Russische troepen de aanvallen in de richting van Charkov, Dnipro, en in de Donbas geïntensiveerd. De verdedigers van de Azov staalfabriek in Mariopol lieten het tweede ultimatum aan zich voorbijgaan. Een derde ultimatum loopt vandaag om 13.00 uur NL-tijd af. Volgens het Pentagon heeft Oekraïne inmiddels nieuwe jachtvliegtuigen gekregen en onderdelen om vliegtuigen te repareren. Van welke landen die kwamen, zei men niet. President Joe Biden zou Oekraïne nog een tweede pakket aan wapens willen leveren voor 800 miljoen dollar. Sinds februari heeft de VS 3 miljard dollar aan militaire steun gegeven aan het land. Ook Canada en het VK leveren Oekraïne meer wapens. Volgens de BBC gaat bij het VK het om zogeheten Brimstone-raketten. Noorwegen doneert honderd Mistral luchtafweerraketten aan Oekraïne. Het Finse parlement debatteert vandaag over toetreding tot de NAVO.

Er broeit een oproer onder de nabestaanden van de bemanningsleden van de Russische kruiser Moskva, die vorige week zonk op de Zwarte Zee, schrijft De Volkskrant. Op Russische sociale media klinkt steeds meer woede door over het zwijgen van de autoriteiten.

     Kritiek in Rusland. Bloomberg News heeft helemaal een opmerkelijk verhaal. Binnen de top van het Kremlin zou het besluit van president Poetin om Oekraïne binnen te vallen in twijfel worden getrokken. 'Een catastrofale fout, die het land jarenlang problemen zal brengen', zou een klein maar groeiend aantal mensen in de hoogste kringen vinden, aldus tien verschillende bronnen van het persbureau. Ze zien echter geen kans dat de president zijn koers verandert. Poetin vertrouwt steeds meer op een slinkende cirkel van hardliners. Sommige zegslieden hebben dezelfde zorgen als de Amerikaanse inlichtingendiensten, namelijk dat Poetin zijn toevlucht zal nemen tot kernwapens 'if faced with failure in a campaign he views as his historic mission.' De bronnen zeggen ook dat Poetin het Kremlin nog steeds volledig onder contrôle heeft.

Het derde ultimatum aan de verdedigers van de Azov staalfabriek verstrijkt zonder bericht van overgave. Een adviseur van president Zelensky zegt dat het Oekraïense leger de Russische opmars in Oost-Oekraïne heeft gestuit bij de stad Izjoem. De Russische militairen trokken op richting Slovjansk in het noordoosten.

Ook opmerkelijk. Gisteravond was er voor 300 asielzoekers geen plaats in het aanmeldcentrum in Ter Apel, tot ze op het laatste moment nog terecht konden in Nijmegen, Amsterdam en Oss. Hè? Er waren toch zo'n tienduizend opvangplekken voor vluchtelingen uit Oekraïne nog onbezet? Of mogen ze die niet gebruiken?

Zonnige dag met windkracht 4 uit het noorden. Koeler derhalve. We werken in de ochtend verder aan de boot en drinken voor het eerst koffie in de kuip. Anna maakt verder schoon in de kombuis en het achtertoilet. Ik bind het bijbootje op het voordek vast onder een dekzeil en probeer de warmwaterboiler en de navigatieapparatuur. Plotter/radar werken, ook die op de stuurstand. De AIS, de Navtex en de VHF doen het. Alleen de GPS heeft een halfuurtje nodig om voldoende satellieten te vinden, daarna doet hij het prima. Naar het begin van dit kwartaal

Een reusachtige zonnevlam uit een actieve zonnevlek deze week (bron: NASA/SDO and the AIA, EVE, and HMI science teams

Donderdag 21-04-2022

Sinds 1775 worden de 11-jarige cycli van zonneactiviteit waargenomen en geteld. De 25e cyclus is sinds het einde van 2019 actief. Hij komt nu op gang. Op 12 april trof een gigantische plasmagolf het oppervlak van de planeet Mercurius, die er een geomagnetische storm teweegbracht. Het was het gevolg van een coroneale massa ejectie (CME), vanaf een zonnevlek opgeschoten. De golf hoogenergetische en magnetisch geladen deeltjes volgen, zodra ze bij de aarde aankomen, de lijnen van het magnetisch veld en buigen af naar de polen. Daar veroorzaken ze de beroemde sluiers van het poollicht. Nu de 25e cyclus op gang komt kunnen we het vaker te zien krijgen, ook op lagere breedten.

     In het Paasweekeinde was er opeens een enorme zonnevlam, na een paar minuten opnieuw gevolgd door een massale CME van 34 minuten. De zonnevlam was van klasse X1.1, de grootste die er is. Dergelijke uitbarstingen kunnen op aarde leiden tot het uitvallen van radioverbindingen en van elektriciteitscentrales. Omdat de enorme CME aan de oostelijke buitenrand van de zon plaatsvond, zal hij de aarde waarschijnlijk niet treffen. Er kunnen er deze week echter meer volgen en ja hoor, slechts twee dagen later, in de nacht van dinsdag op woensdag, was er weer één (lees ik net). Ook een X-klasse. Deze keer trof de plasmagolf de aarde wel. Hij veroorzaakte radio-blackouts in Australië, de westelijke Pacific en in Zuidoostazië. Een andere groep zonnevlekken (AR2993-94 draait nu in de richting van de aarde. 'The fusillade is likely to continue', zegt SpaceWeather.com. Een actieve zonnevlekkencyclus draagt bij aan de opwarming van de aarde, maar niet heel veel. De piek wordt in 2025 verwacht.

Het verwachte Russische offensief in de Donbas zou nog niet echt begonnen zijn, zei Oleksii Danilov, secretaris van de Oekraïense Nationale Veiligheids- en Defensieraad gisteravond op de radio. 'De gevechten die sinds eergisteren plaatsvinden zijn een ‘poging om de sterkte van onze strijdkrachten te testen. De poging was niet succesvol, maar ze zullen het blijven proberen. Het begin van het zogeheten grote offensief is een kwestie van tijd’. De Russen blijven nog steeds troepen aanvoeren. De Britse militaire inlichtingendienst zegt echter dat de Russen vanuit de Donbas oprukken naar de centrale stad Kramatorsk, die ook zwaar bestookt wordt door raketten. 

     De Russische president Poetin blaast vanmorgen de bestorming van de Azovstal-fabriek af. ‘Ze kunnen Azovstal fysiek niet innemen en dat begrijpen ze', zegt Oekraïne in reactie. Maar de blokkade van het complex zet Poetin voort; hij zal ze krijgen, die fascisten, uithongeren die lui. Er zitten nog minstens duizend burgers verscholen in de ondergrondse labyrinthen. Na bijna twee maanden van belegering meldt de Russische defensieminister Sergej Sjojgoe alvast de verovering van Mariopol. Poetin heeft hem gefeliciteerd met de 'succesvolle operatie'. Er zouden zich 1478 Oekraïense militairen hebben overgegeven. De legereenheden zouden ondertussen bezig zijn om burgerdoden uit Marioepol in meerdere massagraven buiten de stad te begraven. Dat beweert Petro Andrjoesjtsjenko, een adviseur van de burgemeester van de stad, op Telegram. De Russen proberen volgens hem op deze manier hun oorlogsmisdaden te verbergen.

     De Oekraïense stad Charkov wordt vandaag hevig gebombardeerd. Burgemeester Ihor Terechov noemde de situatie in een televisietoespraak ‘stressvol, omdat er vannacht enorme explosies waren. De Russische Federatie onderwerpt de stad aan verwoede bombardementen.'

     Zijn er nog besprekingen? Nee, althans niet zichtbaar. Rusland zal zijn 'speciale militaire operatie' pas beëindigen als de NAVO stopt met het gebruik van Oekraïens grondgebied om Rusland te bedreigen. Dat zou een hoge functionaris bij het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken gezegd hebben tegen persbureau Tass. Hij houdt het lekker vaag: 'De speciale militaire operatie zal eindigen wanneer alle taken zijn vervuld', betoogt deze Aleksej Polisjtsjoek. "Voorbeelden hiervan zijn de bescherming van de vreedzame bevolking van de Donbas, de demilitarisering en denazificatie van Oekraïne, evenals een einde aan de bedreigingen voor Rusland vanuit het Oekraïense grondgebied als gevolg van de verovering ervan door NAVO-landen.'

Zonnige dag. De voorspelde wolkenvelden komen vanmiddag niet.  We sporten en 's middags gaan we weer naar de boot. Terwijl Anna verder schoonmaakt, loop ik de stad in naar de ANWB-winkel in de Arkelstraat, om de WaterAlmanak 2022 te halen. Maar die hebben ze niet. 'Nog niet gehad'. Dan (nog) niet. We drinken thee in de kuip. Naar het begin van dit kwartaal

Lancering van de Sarmat, een kernraket met ruimte voor tien tot vijftien kernkoppen, ieder genoeg om een stad te vernietigen. Foto: Russische ministerie van Defensie

Vrijdag 22-04-2022

Deze week imponeerde Rusland het Westen met de lancering van de Sarmat, ook wel Satan 2 genoemd, een intercontinentale kernraket met een bereik van 18.000 kilometer, die tien tot vijftien kernkoppen kan vervoeren. Het concept van meerdere kernkoppen tegelijk maakt dat ze moeilijker zijn te onderscheppen terwijl ze naar hun voorgeprogrammeerde doelen vliegen, voor het Amerikaanse raketverdedigingssysteem Missile Defense. Daarenboven lanceert de Sarmat ook een aantal nep-bommen ter afleiding. Missile Defense is nog steeds niet erg effectief. 'Sarmat was ook een van de zes nieuwe strategische superwapens die Poetin in een speech in 2018 aankondigde', schrijft de NRC. 'Daaronder waren ook de hypersonische kruisraket Kinzjal, die tijdens de Oekraïne-oorlog al ingezet zou zijn, en de Avangard: een hypersonische glider met een topsnelheid van 25 keer de geluidssnelheid, die tijdens zijn afdaling door de atmosfeer kan bijsturen om raketafweer te ontwijken. Sarmat zou ruimte hebben voor een onbekend aantal Avangard-kernkoppen.' Dreigen met kernwapens kwam lang niet meer voor. Het interbellum na de Koude Oorlog is afgelopen. Het duurde 30 jaar.

     Paul van Hooft, wapenexpert aan het HCSS in Den Haag, is er nogal nuchter over. Hij vindt de komst van de Sarmat geen ommezwaai. Het is de opvolger van de SS-18-raket die tijdens de Koude Oorlog dezelfde afschrikfunctie vervulde. Die was verouderd, en werd bovendien geproduceerd in Dnipro in het huidige Oekraïne. De nucleaire afschrikking blijft met de Sarmat intact. Beide kernmachten beschikken nog altijd over ruim genoeg kernraketten om massaal terug te slaan en de wereld in de as te leggen. Mutual Assured Destruction (MAD). Hm, maar dan hebben we het niet over tactische kernwapens, die op een slagveld ingezet kunnen worden. En...hoe rationeel is Poetin?

     Natuurlijk zijn er weer allerhande dokters en pseudo-dokters die denken dat Poetin lichamelijk of psychisch ziek is. Of allebei. Op de video waarin hij deze week Sergej Sjojgoe, zijn minister van defensie, beval om af te zien van een bloedige verovering van de Azovstalfabriek in Mariopol, viel me inderdaad op hoe krampachtig hij daar zit. Dat merkte  twiteraar Dr. Ian Garner ook op. 'Any doctor like me will look at Putin’s limp left arm and conclude that he is likely suffering from late onset Rett syndrome (Excogitari ineptias). He probably has months to live.' Hm, Rett is een zeldzame, neurologische stoornis van genetische oorsprong die volgens Wikipedia vrijwel alleen bij meisjes voorkomt. Niet waarschijnlijk in het geval van Poetin dus. De verkrampte zithouding van de president deed mij en anderen meer aan Parkinson denken, maar enfin, het is wensdenken, vrees ik.

Het Amerikaanse satellietbedrijf Maxar toont vandaag beelden van een mogelijk massagraf in Mariopol. Op een stuk land zo'n 20 kilometer van Marioepol zijn duidelijk graafwerkzaamheden te zien. Er zouden mogelijk wel 9000 lichamen liggen. Volgens de burgemeester van Mariopol begraven Russische militairen Oekraïense burgerdoden in massagraven buiten de stad om 'militaire misdaden' te verhullen. Misschien is dat zo, maar je kunt al die lijken natuurlijk ook niet op straat laten liggen.

     Interessant: twee grote branden in Rusland in gebouwen met militaire functies. Gisteren vloog in de Russische plaats Tver, 165 kilometer ten noordwesten van Moskou aan de weg van Moskou naar Sint-Petersburg, een gebouw in brand waar onder meer raketten en raketafweersystemen worden ontwikkeld. Er kwamen zeven mensen om het leven en 25 raakten gewond. Persbureau Tass meldt dat het vuur vermoedelijk ontstond door een defect in de electrische bekabeling. In het instituut zouden ook wapens zijn ontwikkeld die Rusland in de oorlog tegen Oekraïne gebruikt, zoals Iskander- en S-400 raketten. Opmerkelijk: dezelfde dag brandde een chemische fabriek bij Moskou af. Op sociale media gaan verdenkingen rond van sabotage door tegenstanders van de oorlog, maar dat hoeft niet zo te zijn. In de vele verouderde gebouwen in Rusland breken jaarlijks honderden branden uit.

Een enorme meerderheid van het Fins parlement verklaarde zich gisteren voorstander van toetreding tot de NAVO: liefst 112 parlementsleden stemden voor en slechts 12 tegen.

Voor het eerst zegt een hoge Russische militair in alle duidelijkheid dat het de bedoeling is om het veroverde gebied in het zuiden van Oekraïne te verbinden met Transnistrië, het rebellenrepubliekje aan de oostrand van Moldavië. Ik voorspelde het al vele weken geleden. Het is Rustam Minnekayev, plaatsvervangend commandant van het centrale militaire district van het Russische leger. ‘Daar zijn ook aanwijzingen dat de Russisch sprekende bevolking wordt onderdrukt', zei hij. Oekraïne zei eerder deze maand dat een vliegveld in Transnistrië in gereedheid wordt gebracht voor het invliegen van Russische militairen, maar dat werd weersproken door Transnistrië en Moldavië. Rusland zou vanuit Transnistrië Odessa kunnen aanvallen. Het land is dan volledig van zee afgesloten. En Moldavië? De pro-westerse regering in Chisinau zou NAVO-steun kunnen vragen en hetzelfde trieste lot ondergaan als Kiev.

Het is zonnig met wolkenvelden en een koude wind uit het noordoosten. De honderd jaar oude stoomsleepboot Jan de Sterke verlaat zijn ligplaats in de haven. Hij gaat via de sluis en de grote Merwedesluis naar de zomerligplaats aan de Ondervloed. Wij gaan straks met de bus naar Utrecht voor een bezoek aan de binnenstad. Naar het begin van dit kwartaal

Zaterdag 23-04-2022

De update van de situatie in Oekraïne van het Britse ministerie van defensie vanmorgen: 'ondanks de verhoogde activiteit heeft het Russische leger de afgelopen 24 uur geen noemenswaardige vooruitgang gemaakt in Oekraïne. Oekraïense tegenaanvallen verstoren de Russische strijdplannen.' Het VK weerspreekt verder de claim van Rusland dat Mariopol is veroverd. Er wordt nog altijd hard gevochten in de havenstad, 'wat hun gewenste opmars in de Donbas verder vertraagt.'

     In Frankrijk staan morgen, zondag, bij de 2e ronde van de presidentsverkiezingen, grote belangen op het spel wat betreft de westerse machtspositie in de wereld. 'Als Marine le Pen zondag de verkiezingen wint, zou dat Poetins eerste grote overwinning van de oorlog zijn', schrijft Arnout Brouwers in De Volkskrant. Inderdaad, als dat gebeurt, brokkelt de westelijke opstelling in de oorlog, toch al niet zeer stevig, verder af. Gisteren schreef ik over de Russische generaal Rustam Minnekayev, die enthousiast propageerde dat Rusland het zuiden van Oekraïne inclusief Odessa volledig zou bezetten voor een landbrug naar Transnistrië. Niet ondenkbaar. Het zou de nekslag voor Oekraïne zijn en mogelijk ook voor het arme Moldavië. Later bedacht ik dat de NAVO misschien toch een rode lijn zou moeten trekken bij Odessa, door op verzoek van Zelensky een flinke troepenmacht te legeren in die stad. Dat gedurfde fait accompli zou nu geleverd moeten worden. Het zou Poetin voor een groot dilemma stellen, temeer omdat zijn leger niet succesvol is met de opmars vanaf de steden Cherson en Mikolajev naar het westen. Ik denk dat hij dan bij Odessa terug zal deinzen. En Oekraïne zou een zeehaven behouden en niet van zee afgesloten raken. Zal het Kremlin reageren met een onmiddellijke olie- en gasblokkade? Dat berooft Poetin van de onmisbare inkomstenbron voor zijn haperende oorlog. Samen met een toetreding van Zweden en Finland zou een rode lijn bij Odessa een belangrijke versterking opleveren van onze verdedigingslinie tegen Poetins agressieve plannen en macht is het enige argument waarvoor Poetin wijkt, zegt men.. Hm, wordt dit tamelijk voor de hand liggende idee eigenlijk besproken in het westers bondgenootschap?

     Ik kan me niet voorstellen dat Poetin met een (beperkte) nucleaire aanval zou reageren. Preventief NAVO-troepen in Odessa legeren is geen directe aanval op Rusland. Het zou kunnen leiden tot een opdeling van Oekraïne in twee sectoren, een oostelijke onder Rusland en een westelijke onder de regering in Kiev. Mogelijk een aanvaardbaar en tijdelijk stabiel compromis voor het Kremlin? Geen idee.

Persbureau AP meldt dat Oleksi Danilov, secretaris van de Nationale Veiligheids- en Defensieraad van Oekraïne, zegt dat het Russische leger twaalf tot veertien elite-eenheden uit Mariopol heeft gehaald om ze aan te sluiten bij het nieuwe offensief in de Donbas. Danilov meldde ook dat Oekraïne ’s nachts met een helikopter wapens naar de verdedigers in de Azovstalfabriek heeft kunnen brengen.

     Ondanks Poetins bevel, gegeven in een verkrampte zithouding aan zijn defensieminister, om voor een strategie van uithongering van de laatste Oekraïense troepen in Azovstal, zijn er vandaag nieuwe luchtaanvallen en bestormen Russische eenheden de fabriek. Ook worden alle door Oekraïne gecontroleerde steden in Loehansk vandaag constant beschoten, aldus de gouverneur van de oostelijke regio.

Leuk bezoek aan Utrecht gisteren. Anna kocht een mooi, donkerblauw leren jasje. Thee en witte wijn in Graaf Floris in het hoekje bij het raam (foto hier). Op het terras was het te winderig en het zat er vol met rokers. We eten als vanouds lekker in Sirtaki in de Servetstraat. Vandaag is het zonnig en evenzeer winderig, een kille oostenwind. Anna maakt aan boord de kajuit verder schoon en ik haal boodschappen. Opnieuw veel passantenboten naast ons. We hopen eind volgende week het schip naar Numansdorp te varen. Tessa en Lina-Mae zijn vanmiddag op bezoek. Naar het begin van dit kwartaal

(foto: AP)

Zondag 24-04-2022

Twee maanden oorlog in Europa, een cynische Poetin viert orthodox-Pasen met een kaarsje in de hand (fotomoment!), verkiezingen in Frankrijk tussen twee kandidaten die geen van beiden breed gesteund worden. Een keus tussen extreemrechts nationalisme en neoliberale verwaarlozing van de samenleving. Democratisch links is uit de strijd verdwenen. Was ik een Fransman geweest dan zou ik met grote tegenzin op Macron hebben gestemd, puur en alleen om een zege van Le Pen te verhinderen. Tegelijkertijd zijn er deze zondag ook in Slovenië verkiezingen. Die gaan tussen de illiberale ultranationalist Jansa en een nieuw blok ter linkerzijde.

Opnieuw zonnig met noordoostenwind Bf4. Ik lees een passend boek, gelet op het bovenstaande: 'Twilight of Democracy' van de Amerikaanse/Poolse journaliste Anne Applebaum (ned. vert. AmboAnthos, 2020) over de verlokkingen van autoritaire systemen. 's Middags verdere schoonmaak en inruimen op de boot. Naar het begin van dit kwartaal

Orthodoxe paasviering in Moskou dit weekeinde (foto: AFP)

Maandag 25-04-2022

Vandaag kwam het bericht dat Henny Vrienten is overleden. Hij werd 73. Hoe intens jammer en treurig.

Opluchting. Macron won met een iets hogere score dan verwacht, 58,54 procent. EU-leiders reageren opgetogen. Over twee maanden zijn er weer verkiezingen, ditmaal voor een nieuw parlement. Het wordt wel 'de 3e ronde' genoemd. De links-radicale Mélenchon hoopt op een goede uitslag. Het zou niet stom zijn van Macron om nu met hem en de Groene partij een nieuwe regering te vormen, en Mélenchon tot premier te benoemen. In de eerste ronde haalde die bijna 22 procent van de stemmen en Yannick Jadot van de Groenen bijna 5. Met de bijna 28 procent van Macron is er mogelijk in juni een meerderheid voor een socialer, rechtvaardiger en groener Frankrijk. In een recente peiling van IPSOS bleek dat 94 procent van de Fransen het klimaat als belangrijk thema ziet. Ter aanmoediging: in Slovenië werd de liberale groene Svoboda-Partij gisteren uit het niets de grootste. Of ben ik te optimistisch?

In het weekeinde werd de stad Odessa zwaar getroffen door raketten. Een kruisraket sloeg in op een flatgebouw, waardoor acht mensen om het leven kwamen. Onder de doden was een 28-jarige journaliste Valeria en haar drie maanden oude dochtertje. Rusland is bezig met de voorbereidingen van een in scène gezet referendum in de zuidelijke stad Cherson. Daaruit zou moeten blijken dat de inwoners de Russische bezetting steunen. Een Russische doorbraak in de Donbas blijft tot dusver uit, meldt het Britse ministerie van defensie in zijn dagelijks bericht over de oorlog. Londen meldt ook dat het Oekraïense leger in de belegerde havenstad Mariopol in Zuid-Oekraïne veel Russische eenheden heeft 'uitgeput'. Veel Russische troepen zitten vast in Mariopol en kunnen daardoor niet op andere plaatsen worden ingezet. Oekraïne meldt zelf Russische aanvallen in de omgeving van Kramatorsk. In de Russische plaats Brjansk is een kolossale brand uitgebroken in een oliedepot. Dat melden Russische persbureaus. Brjansk ligt zo'n 160 kilometer ten noorden van de grens met Oekraïne en zo'n 380 kilometer ten zuidwesten van Moskou.

     De Amerikaanse minister Blinken van buitenlandse zaken en minister Austin van defensie hebben in Kiev voor nog eens meer dan 700 miljoen dollar aan militaire hulp toegezegd. Ze waren in het geheim met de trein gereisd vanuit het zuidoosten van Polen. Is het daarom dat er vandaag berichten verschijnen dat Rusland vanmorgen vijf treinstations bombardeert in west en centraal Oekraïne?

Weer waarschuwt Rusland de VS vanwege de grote westerse wapenleveranties aan Oekraïne. Die gaven tot op heden al 3,7 miljard aan militaire steun. 'De Amerikanen gooien olie op het vuur', zei ambassadeur Antonov in Washington tegen een Russische tv-zender. De verbale oorlog groeit. De Amerikaanse minister van defensie, Lloyd Austin, zei vandaag na afloop van zijn bezoek aan Kiev: ‘We willen dat Rusland zo verzwakt wordt dat het zich geen zaken meer kan veroorloven als het binnenvallen van Oekraïne.’  Het Duitse defensiebedrijf Rheinmetall heeft toestemming gevraagd bij de bondsregering om 100 oude Marder-pantservoertuigen te exporteren naar Oekraïne. Bondskanselier Scholz schijnt te aarzelen, ook al omdat Zwitserland niet wil dat de door dat land geleverde munitie meegaat.

Een ochtend met lichte regen, 's middags wat meer zon. Er staat een pakje naast mijn ontbijtbordje vanochtend. het verjaardagscadeautje van Anna is een nieuwe trouwring. Lief. De oude viel afgelopen zomer in Enkhuizen in het water. Daarna gaat ze op baby Zaila passen bij Nikita. De hele dag door ontvang ik felicitaties per email, sociale media en telefoon. Per slot is driekwart eeuw leven een mijlpaal. In een telefoontje van Jeff zingen zijn dochters, die meivakantie hebben, eenstemmig een lang verjaardagslied. Naar het begin van dit kwartaal

Dinsdag 26-04-2022

Het Oekraïense leger bereidt zich voor op een Russische aanval op de stad Zaporizja, in het oosten van het land. Dat meldt het Britse ministerie van defensie in zijn dagelijkse update op Twitter. De Russische legers rukken ook op naar andere steden in het oosten van Oekraïne, zoals Slovjansk en Kramatorsk. De stad Kreminna is gevallen. Ten zuiden van Izjoem wordt door het Oekraïense leger hevig gevochten om de Russische opmars te stoppen. Oekraïne vecht verbeten en zegt drie Russische straaljagers, vier drones en ook drie kruisraketten uit de lucht te hebben gehaald. In de Russische plaats Golovtsjino werden verschillende gebouwen beschadigd bij beschietingen door Oekraïne, meldt de Russische gouverneur van de regio. Het dorp ligt zo'n 90 kilometer ten noorden van de Noord-Oekraïense plaats Charkov. Een paar uur eerder zei dezelfde gouverneur dat in Zjoeravljovka twee mensen gewond zijn geraakt bij een aanval. Die plaats ligt zo'n 60 kilometer ten oosten van Golovtsjino op de grens met Oekraïne.

Buitenlandse zakenminister Lavrov waarschuwt op Russische staatsmedia voor een Derde Wereldoorlog: 'Het gevaar is serieus, het is echt, je kunt het niet onderschatten.' De naar Amsterdam gevluchte Pavel Kanygin, verslaggever van de inmiddels gesloten oppositiekrant Novaja Gazeta, zegt in een interview met De Volkskrant dat het gevaarlijk kan worden als Poetins offensief in de Donbas vast zou lopen. 'Poetin kan niet tegen verliezen. Jullie denken allemaal dat het onzin is, maar ik sluit niet uit dat hij dan misschien als laatste middel om te "overwinnen" een tactisch kernwapen zal inzetten.’ De recente toename van dit soort dreigementen zou erop kunnen wijzen dat Rusland in de knel zit - en dreigen werkt alleen maar als het dreigement reëel is. En dan zeggen dat het wel moest en dat je er niks aan kon doen.

In het separatistenrepubliekje Transnistrië zouden er een aantal explosies zijn geweest in het gebouw van het ministerie van staatsveilgheid in Tiraspol. De regering van Moldavië reageerde bezorgd en zegt dat de aanslag mogelijk is opgezet en Rusland heel goed van pas komt. Het gebouw was vrijwel leeg vanwege het orthodoxe Paasfeest. Hoe toevallig. Ook vanochtend vroeg waren er twee explosies waarbij twee radiozenders werden verwoest. Niemand raakte gewond. Later vandaag is er een derde explosie bij een militaire locatie in de buurt van Tiraspol. De 'veiligheidsraad van Transnistrië' spreekt van 'een terroristische aanval'. De Moldavische regering roept zijn veiligheidsberaad bij elkaar en in het begin van de middag stelt het rebellenrepubliekje Transnistrië de hoogste staat van paraatheid in. Het is nu even wachten tot ze militaire steun aan Moskou vragen. Verder zijn er opeens ook gezamenlijke luchtmachtoefeningen van Belarus en Rusland in Belarus, meldt Reuters. Poetin speelt zijn kaarten uit, lijkt het: een grootscheeps grondoffensief in het oosten van Oekraïne, onrust in het westen, in Moldavië. Volgens velen wil hij kost wat kost op 9 mei, als Rusland traditioneel de overwinning op Nazi-Duitsland viert met een grote militaire parade, een zege in Oekraïne afkondigen.

Voor vandaag hebben de VS een bijeenkomst van 40 landen belegd op de Duitse vliegbasis Ramstein, bedoeld om zware wapens, goedbewapende drones en raketten aan Oekraïne te leveren, tegen een mogelijk beslissend Russisch offensief in het oosten van het land. Nederland neemt ook deel, Ollongren is aanwezig. De Duitse minister van Defensie Christine Lambrecht zal vandaag in Ramstein bekendmaken dat haar land luchtafweergeschut van het type Gepard gaat leveren aan Oekraïne. Dat geschut staat al tien jaar in een opslag en de stukken moeten eerst een upgrade krijgen. Grote vraag: is het allemaal niet te laat?

De ochtend vangt grijs aan. We gaan sporten en doen later boodschappen in de binnenstad. Ik bel met de Verkeerscentrale Dordrecht van Rijkswaterstaat om voor komende donderdag de brugopeningen af te spreken op de Beneden Merwede en van de bruggen over de Oude Maas. We moeten om half elf door het Lingesluisje en om 11 uur door de Merwedebrug van de A27. Overigens zagen we vanmorgen twee dode vogels in de haven drijven. Een eend en een duif. In verband met de ernstige epidemie van vogelgriep moeten die geruimd worden. Daarvoor kun je de dierenambulance bellen. Een uur later komen ze om de dode vogels mee te nemen. Morgen Koningsdag. Naar het begin van dit kwartaal

Woensdag 27-04-2022, Koningsdag

De Russische president Poetin deed wat niemand nu al verwachtte: hij zet het gaswapen in tegen Europa, schrijft De Volkskrant. 'Maar hij richt op zijn voet.' Europa gebruikt nu al 7 procent minder dan vorig jaar en de zomer komt eraan. Gisteravond op het NOS-journaal: Rusland (Gazprom) stopt met het leveren van gas aan Polen en Bulgarije, omdat de landen weigeren in roebels af te rekenen. Polen heeft nog grote voorraden. Die zijn voor 76 procent gevuld en de Polen zouden sowieso eind van dit jaar met Russisch gas stoppen. In oktober is naar verwachting de Baltic Pipe klaar, een nieuwe pijplijn waardoor Polen gas krijgt van Noorwegen via Denemarken. Het land kreeg tot dusver gas via de Yamal-pijpleiding, die vanuit het gelijknamige schiereiland in arctisch Rusland via Belarus en Polen loopt en voor zo'n 15 procent van het Russisch gas naar Europa zorgt. De andere belangrijke pijpleidingen zijn de Nord Stream 1 naar Duitsland en de pijplijn die vanuit Oekraïne naar Slowakije loopt. De gastoevoer door die pijpleidingen lijkt nog normaal te zijn.

     Bulgarije, dat veel meer afhankelijk is van Russisch gas, ongeveer 75 procent, zegt ook dat het nog niet nodig is om de gasconsumptie te verminderen. De vorige regeringen van de centrum-rechtse en corrupte premier Bojko Borisov deden weinig om alternatieven te zoeken. Volgens de Bulgaarse minister van energie is er nog voor een maand voorraad. Dan is het stookseizoen voorbij. En vanaf juli gaat er een nieuw gascontract in met Azerbeidzjan. Arnout le Clercq, Oost-Europa-correspondent in Polen van De Volkskant, zegt dat de huidige (wankele) regeringscoalitie één coalitiepartij telt die tegen al te felle kritiek op Rusland is. 'Die vreest te worden ingehaald door een extreem-rechtse, nationalistische partij met een pro-Russische agenda. Er zijn daarom Bulgaarse politici die zeggen: het afsluiten van het gas is niet alleen een manier om Europa te chanteren, maar ook om de Bulgaarse politiek te destabiliseren. In Europa betaalt op dit moment alleen het Hongarije van Orban in roebels.

     Gazprom waarschuwt Polen en Bulgarije om geen gas af te tappen dat voor andere landen bedoeld is. Als ze dat wel doen, dan dreigen de Russen evenredig minder gas naar die andere landen te pompen. De gasprijs ging na het nieuws over Polen en Bulgarije even omhoog, maar zakte later op de avond weer. Vooral Duitsland en Italië zijn sterk afhankelijk van Moskou voor hun gastoevoer. Andere EU-landen gaan Polen en Bulgarije van gas voorzien, belooft Ursula von der Leyen. Een woordvoerder van gasnetwerkbeheerder Gasunie laat weten dat er voor ons land geen problemen zijn. Bloomberg News onthult dat tien gasimporteurs al in roebels hebben betaald voor leveranties. Daarmee overtreden ze de Europese sanctieregels. Medio mei moeten ze opnieuw in roebels betalen; tot die tijd zijn we waarschijnlijk zeker van Russisch aardgas.

De update van het Britse ministerie van defensie vermeldt vanochtend dat Oekraïne nog steeds veel contrôle heeft over het eigen luchtruim. Het Russische leger zou weinig mogelijkheden hebben om het noorden en westen van Oekraïne vanuit de lucht aan te vallen. In het oosten en zuiden ondersteunt de Russische luchtmacht de grondaanvallen. De Britten zouden volgens de BBC willen dat Oekraïne gevechtsvliegtuigen krijgt. Enkele dagen geleden kondigde Polen al aan tanks te zullen geven. Nederland maakte gisteren bekend pantserhouwitsers, de zwaarste militaire wapens die defensie bezit, te leveren. Ollongren: 'We leveren alleen wat we kunnen missen.'

Ondertussen valt Oekraïne steeds vaker doelen in Rusland zelf aan. Zelensky zwijgt daarover, maar in het oorlogsrecht zijn het voor een aangevallen staat legitieme doelen. In de Russische stad Belgorod waren meerdere ontploffingen, zegt de onafhankelijke krant The Moscow Times. In de stad staat opnieuw een munitiedepot in brand. Belgorod ligt op ongeveer 30 kilometer van de grens met Oekraïne en 60 kilometer ten noorden van de stad Charkov, waar al maandenlang zware strijd wordt geleverd.

In de bezette stad Cherson demonstreren burgers tegen het fake-referendum dat de Russen er willen houden. De spanning rond Transnistrië loopt snel op. Vandaag melden lokale media en de minister van binnenlandse zaken van het rebellenrepubliekje de beschieting van een groot wapendepot in het dorp Cobasna in het noorden, vanuit Oekraïne. Ook zouden drones zijn ingezet, aldus de Kiev Independent. Verder blijkt dat Rusland de beroemde hefbrug bij de lagune van Belgorod-Dnevstrovskiy in de Boedzjak, ten noorden van de Donaudelta, getroffen heeft met een raketaanval. In september 2009 maakten we een foto van die brug, toen we erlangs voeren op weg naar Odessa. Het zou me trouwens niet verbazen als Poetin op 9 mei wil pronken als trofee bij de grote herdenking van de Russische zege op Nazi-Duitsland in 1945.

Het is een zonnige Koningsdag. Op de televisie staat de viering in Maastricht op. Natuurlijk wordt deze dag een major spreading event want Omikron is nog volop onder ons. Juist vandaag blijkt het vertrouwen in Willem-Alexander als koning verder afgenomen. Minder dan de helft van de Nederlanders heeft fiducie in zijn functioneren, zo blijkt uit de NOS Koningsdag-enquête 2022, uitgevoerd door onderzoeksbureau Ipsos. Gelukkig staan er mensen van het Republikeins Genootschap op de route met een bord 'Willem de Laatste'.

     Vandaag is behalve de koning ook mijn oudste kleinzoon Thijs jarig. Hij wordt 12 en begint te puberen. Floor stuurt een foto. Hij lijkt op zijn vader Pijke, vind ik. Naar het begin van dit kwartaal

Dulce vast aan de grond in de Lingesluis. Geen beweging in te krijgen, voor noch achteruit. (foto: Roeland Visman)

Donderdag 28-04-2022

Vandaag even geen oorlogsnieuws. Een luxe die wij hebben. Zeven uur op. De zon komt op in een wolkenloze hemel. Prachtig weer om het schip naar Numansdorp te brengen. Om kwart over tien manoeuvreren we Dulce van de ligplaats naar de sluis. Ze pas er precies in. De sluisdeur sluit achter ons en dan zakt het water. Het is eb op de Merwede, stom, daar heb ik niet naar gekeken. Als de buitensluisdeur openzwaait geef ik gas. Geen beweging. even achteruit. Ook geen beweging, we staan vast op de sluisvloer. Pfff... Na nog een paar vergeefse pogingen geven we het op. Natasha van de havendienst sluit de deur en laat de kolk maar weer vollopen. Bij 20 - 30 centimeter stijging gaat het schip weer drijven. We varen achteruit de sluis uit en meren af aan het remmingwerk. Pas tegen de avond is het hoogwater, zien we, dat wordt niks vandaag. Het is half elf, de brug van de A27 staat gepland voor 11 uur. Snel zeggen we bij Verkeerscentrale Dordrecht de bestelde bruggen af en leggen Dulce in de wat bredere box naast het remmingwerk. Thuis kijken we de getijtafel na: komende dinsdag is het om 9 uur springtij. Scheelt 40 centimeter. Dan zullen we een nieuwe poging doen, op tijd voor de eerste brugopening.

     Vanmiddag krijgen we bezoek van mijn oude vriend Herman U. en Barbara, Esri en Nikita met baby Zaila. Gezellig. Vanavond gaan we samen uit eten, nog voor mijn verjaardag, bij Twine - 'twine, drink & dine' - op de Langendijk.

De Volkskrant meldt dat het Oekraïense slagveld een begraafplaats is geworden voor een van de belangrijkste Russische wapens: de T-72-tank. De tank die het Westen in de Koude Oorlog zo vreesde, 'het militaire beest', blijkt nu ontzettend kwetsbaar. Onder andere door de opslag van de munitie: bij de bemanning. 'Als de T-72 wordt geraakt door een Amerikaanse Javelin-raket, is de kans groot dat een kettingreactie ontstaat en alle veertig granaten ontploffen. Door de enorme explosie wordt de geschutskoepel dan de lucht in geslingerd en verandert de T-72, ooit de modernste van de Sovjet-Unie, in een doodskist voor de bemanning.' Verder blijkt de tank ontzettend kwetsbaar als je hem inzet zonder de bescherming van infanteristen er omheen. Volgens Britse schattingen stond de teller van het aantal vernietigde Russische tanks tot maandag op 530. Toch schijnen de Russen er niet van te leren. Bij het grote offensief in de Donbas doen ze het weer op dezelfde manier, het kan ze niet schelen, ze zetten de tanks massaal in. Ook al bezwijken er vele, ze drukken door met enorme aantallen tanks tot de tegenstander het opgeeft. Naar het begin van dit kwartaal

Vrijdag 29-04-2022

Terwijl dit jaar hard op weg is een jaar te worden van ernstige crises, een dreigende wereldoorlog, een voortgaande klimaatcrisis en een onvermijdelijke voedselcrisis, neuzelen de media vooral over Talpa en de uitgebleven excuses van het bejaarde schoffie Johan Derksen. De menselijke dwaasheid. Dat je dat allemaal  in de avond van je leven nog moet meemaken. Er is al dagenlang een zware hittegolf in India en Pakistan. Vroeger dan gebruikelijk. In Delhi was het deze week boven de 45 graden, wat normaal is in mei, maar niet in april. Vooral de lange duur van de hittegolf verontrust wetenschappers. Op sommige plekken zal het kwik de komende dagen de 50 graden Celsius naderen. De laatste vijf decennia komen hittegolven steeds vaker voor in India. Dit jaar begon het al in maart, gewoonlijk een prettige lentemaand, maar nu de warmste in 122 jaar. Het ernstigste gevolg hiervan is dat de tarweoogst de slechtste is in jaren. In de noordelijke deelstaat Haryana was de opbrengst per hectare voor veel boeren niet meer dan de helft, en soms slechts een vierde, van de opbrengst vorig jaar. Het zal bijdragen aan de komende wereldwijde graancrisis als gevolg van de Russische invasie in Oekraïne.

Westerse landen sturen steeds zwaardere wapens naar Oekraïne. 'Zware wapens, tanks, vliegtuigen, de productie opschroeven: we moeten het allemaal doen', zei de Britse minister van Defensie Truss gisteren. Politici in NAVO-landen vinden het 'volledig legitiem' als daarmee doelen binnen Rusland worden aangevallen en dat gebeurt ook: oliedepots en munitieopslagplaatsen. Het zal de oorlog langer doen duren en de balans tussen de belligerenten veranderen - zo dat al niet gebeurd is. Oekraïne laten verliezen is geen optie. Het gevolg is dat de Russen ondanks zware gevechten in de Donbas nauwelijks voortgang boeken. De strategisch gelegen plaats Slovjansk is nog steeds in Oekraïense handen. In Mariopol houden de Oekraïners nog altijd stand in de voormalige Azovstaalfabriek. De reactie van het Kremlin wordt schriller en dreigender. Ze bestookten zelfs Kiev met twee kruisraketten, toen Guterres er op bezoek was om over vrede te praten. Daarbij verloor een journaliste van Radio Free Europe het leven. Poetin zei gisteren dat landen die zich mengen in de strijd met Oekraïne kunnen rekenen op een 'bliksemsnelle reactie' en 'ongekende gevolgen'. Vorige week testte Rusland een nieuwe nucleaire kernraket. Verdere escalatie kan niet uitblijven, je ziet voor je eigen ogen hoe het zich voltrekt, we zitten op een hellend vlak naar een nieuwe wereldoorlog, zou je zeggen. Wel is het goed erop te wijzen dat Rusland de oorlog nog geruime tijd kan voortzetten, vooral omdat zijn inkomsten uit olie en gas ondanks gedeeltelijke boycots de laatste tijd verdubbelden. Dat meldde The Guardian van de week. Hoewel de exportvolumes zijn gedaald, profiteert het land van de gestegen prijzen. Nederland is, na Duitsland, Italië en China, wereldwijd de vierde importeur van fossiele brandstoffen uit Rusland. Dat geeft te denken.

Enfin, zolang de oorlog voor ons nog een ver-van-mijn-bed show blijft, genieten we maar. Gisteravond werkelijk uitstekend gegeten bij restaurant Twine - drink & dine - op de Langendijk. Originele gerechten, heerlijk bereid, vriendelijke mensen. Een aanrader! We ontwaken vanmorgen in een grijze, kille wereld. Noordenwind. Grapjassen hebben vannacht een gezichtje gekwast op de grote witte bol van de geometrische beelden van Winiarski aan de overkant. We sporten voor (voorlopig) de laatste keer, voor de zomer hebben we ons contract onderbroken. Dat doen we al jaren. Overigens is die opschorting voor de laatste keer, heeft SportCity ons geschreven, volgende zomer mag het niet meer. Dat is de facto een prijsverhoging van ca. 40 procent. Twee weken geleden maakte ik daar schriftelijk bezwaar tegen - je kunt niet zomaar eenzijdig de voorwaarden veranderen, wel? - maar daar hebben ze niet op gerageerd. 's Middags doet Anna boodschappen, dan is het licht zonnig. Naar het begin van dit kwartaal

Een van de vele honderden vernietigde Russische tanks in Oekraïne (foto: Business Ukraine Magazine)

Zaterdag 30-04-2022

Uitgeputte Russische troepen in het noordoosten van Oekraïne moeten noodgedwongen bij elkaar worden gevoegd of elders ingezet, meldt het Britse ministerie van defensie in zijn dagelijkse update. Volgens het Britse ministerie is het waarschijnlijk dat het moraal in veel van deze eenheden verzwakt is. Ook zegt Defensie dat er nog altijd problemen zijn met de tactische coördinatie van het Russische leger. Verder zou Rusland door gebrek aan luchtsteun zijn eenheden nog altijd niet efficiënt genoeg in kunnen zetten. Oekraïne meldt zelf dat het 40 kilometer van de Russische grens het strategisch gelegen dorp Rus'ka Lozova bij Charkov heeft heroverd. Zie ook hier. Dat geeft ze contrôle over een belangrijke weg die de Russische stad Belgorod met Charkov verbindt. Sommige bronnen binnen het Britse defensieministerie denken dat Poetin op 9 mei, bij de viering van de Russische overwinning van Nazi-Duitsland, een algemene troepenmobilisatie bekend zal maken en Oekraïne formeel de oorlog zal verklaren.

Defensieminister Lavrov zei gisteravond iets opmerkelijks. Zeker als je het vergelijkt met de nucleaire dreigementen van zijn baas Poetin. Tegen het Russische persbureau Ria Novosti zei hij dat zijn land zichzelf niet in oorlog beschouwt met de NAVO. 'Zo'n ontwikkeling vergroot het risico op een kernoorlog, wat niet kan worden toegestaan'. Hij zei verder dat Rusland niemand met een nucleaire oorlog bedreigt. 'Het zijn westerse landen die daarover praten.' Dat schrijft NOS Nieuws op zijn liveblog, maar ik kan het bij Ria Novosti niet vinden. Wel een interview van heden met Lavrov, waarin hij het bovenstaande juist niet zegt, maar Reuters heeft het bericht wél. Van hun kant denken de VS niet dat Rusland nucleaire wapens gaat gebruiken, ondanks dreigementen. Dat zegt een hoge Amerikaanse defensiefunctionaris anoniem tegen persbureau Reuters. 'We blijven hun nucleaire capaciteiten elke dag zo goed mogelijk volgen en we denken niet dat er een dreiging is van het gebruik van kernwapens. Ook is er geen bedreiging voor het NAVO-grondgebied.' Beide zijden lijken hun nucleaire retoriek wat te dimmen.

     Op de Russische staatstelevisie dimt men niet, integendeel, daar gingen ze deze week helemaal los. Daar somden ze op in hoeveel seconden Russische kernbommen vanaf lanceerbases in Kaliningrad op Europese steden kunnen inslaan: Berlijn: 106 seconden, Parijs 200 seconden en Londen 202 seconden. Het is een raar, haast fatalistisch gedoe, als het ware doorgeslagen cynisme. Westerse militaire analisten spreken van bangmakerij. Ze stellen dat de afgebeelde intercontinentale Sarmatraket helemaal niet in Kaliningrad is gestationeerd. Het lijkt warempel wel of die tv-presentatoren de kernoorlog verheerlijken en dansen op de muziek van de vernietiging. NOS Nieuws schrijft dat het is alsof de presentatoren de Russische bevolking klaarstomen voor het idee dat zelfs een nucleaire oorlog een goede zaak is 'Het idee dat dit alles zal eindigen met een nucleaire aanval is voor mij waarschijnlijker dan elke andere uitkomst', zegt presentator Vladimir Solovjov, en hij vervolgde 'In elk geval zullen wij patriotten die sterven voor het moederland naar de hemel gaan, terwijl ze in het Westen gewoon zullen creperen'. Zijn collega Margarita Simonjan sloot af met de woorden: 'Ach, uiteindelijk gaan we toch allemaal dood'. Dat doet trouwens wel heel Russisch aan.

Oekraïne slaagt erin om maïs te exporteren via de Roemeense haven Constantsa, om de Russische blokkade van zijn havens te ontwijken. Het schip dat nu is vertrokken heeft 71.000 ton maïs aan boord. Eerder vertrok al zo'n 80.000 ton graan vanuit de haven van Constantsa. Nog eens 80.000 ton is onderweg naar de Roemeense haven. Ook de Bulgaarse haven Varna is bereid om Oekraïense landbouwproducten te exporteren. Beide havens kennen we nog toen we er in september 2009 met de boot waren. Tegelijkertijd beschuldigt Oekraïne Rusland van graanroof. Russische troepen zouden honderdduizenden tonnen aan graan gestolen hebben uit bezette gebieden in Oekraïne. Naar het begin van dit kwartaal

Bijna de hele familie bij elkaar bij 'De Beren' in Gorcum. Lois, Nora, Dane en Esri ontbreken.

Zondag 01-05-2022

Ook vanmorgen zijn veel waarnemers het eens. 'Russian forces appear increasingly unlikely to achieve any major advances in eastern Ukraine, and Ukrainian forces may be able to conduct wider counterattacks in the coming days', vat ISW de situatie samen. Vooral ten noorden en oosten van Charkov dringt Oekraïne Russische troepen terug in de richting van de grens. Elders maken de Russen kleine vorderingen, maar in dit tempo kan een verovering van de Donbas nog weken duren. De slag om de Azovstalfabriek in Mariopol duurt en duurt maar, maar er ontstaan bij de verdedigers tekorten aan munitie, water, voedsel en medicijnen. In de talrijke ondergrondse niveaus zitten nog steeds duizend burgers vast. Vanaf de randen van het complex konden enige tientallen burgers de Russische linies bereiken.

     Het Britse ministerie van defensie meldt in zijn update vanochtend dat de Russische bezetters het besluit namen om de roebel te introduceren als betaalmiddel in de stad Cherson. Er zou een overgangsperiode van vier maanden van de Oekraïense grivna naar de roebel zijn ingesteld. Eerder was er al een pro-Russisch stadsbestuur ingesteld. Cherson is de springplank naar het noorden (Dnipro) en het westen (Odessa), maar daarvoor moet eerst de stad Mikolajev veroverd worden. Dat wil al wekenlang niet lukken.

     Gisteren vuurden de Russen kruisraketten vanuit De Krim af op Odessa. Ze troffen onder meer een startbaan ven een militair vliegveld. Daarbij zouden wapenvoorraden uit de VS en Europese landen vernietigd zijn.

     In de Russische stad Belgorod staat opnieuw een gebouw van het Russische ministerie van defensie in brand. Op beelden op sociale media zijn grote rookwolken boven het complex te zien, meldt persbureau Reuters. Onbekend is ook wat er precies is gebeurd Oekraïne doet nooit medelingen over aanvallen in Rusland.

Een droge en tenslotte redelijk zonnig dag. We lopen om kwart voor één naar restaurant 'De Beren' op de Grote Markt. In het achtergedeelte hebben we twee lange tafels gereserveerd om met de familie mijn 75e verjaardag te vieren. Bijna iedereen uit de beide families is er, behalve Esri (moet dansen), Dane (vriendin van Jordin) en Lois, want Nora is niet lekker. Liam en Caelan, de kinderen van Derrick, zijn bij hun moeder in Tsjechië. Met de rest hebben we een erg leuk en zeer ontspannen lunch. 75 jaar, maar ik voel me nog geen aartsvader. Wat is het leuk met al die familie warm om je heen! Een rijkdom van vier generaties, van Anna en ik via ons beider kinderen (6) en kleinkinderen (10) naar achterkleindochter Zaila. Zie iedereen hierboven en hier 12 andere foto's, geschoten door schoondochter Nicky. Ja, je wordt maar één keer een ouwe lul van 75. Naar het begin van dit kwartaal

De tankslag om Slovansk in de Donbas..

Maandag 02-05-2022

Er komt een grote tankslag aan om de strategische stad Slovjansk in de Donbas. Tientallen Russische BTG's - Batallion Tactical Groups - staan tegenover ongeveer 10 Oekraïense brigades. De Russische eenheden tellen 33.000 manschappen, 570 tanks en 1070 troepentransportwagens en licht bewapende voertuigen. De Oekraïense troepen hebben 23.000 manschappen, 300 tanks en 500 voertuigen. In de oorlog van 2014 moesten de separatisten Slovjansk opgeven. Deskundigen denken dat de Russen ondanks hun numeriek overwicht er een zware dobber aan krijgen. Bij de start van hun invasie hadden de Russen meer dan 120 BTG's ingezet. Dat is ongeveer 65 procent van al hun landstrijdkrachten. Een kwart daarvan zou inmiddels zijn uitgeschakeld, volgens de laatste update van het Britse ministerie van defensie. Rusland claimt dat het in de buurt van Slovjansk een Oekraïens gevechtsvliegtuig heeft neergehaald. Ook zouden 38 Oekraïense doelen, waaronder munitiedepots en commandocentra, zijn beschoten. Oekraïne zegt dat het niet ver van Slangeneiland twee Raptor-patrouilleboten - 55-voet lang - van de Russische marine met Bayraktar TB2 drones tot zinken heeft gebracht. De beelden ervan zijn op Twitter te zien.

Vanmorgen spreek ik opnieuw de brugopeningen over de Beneden-Merwede en de Oude Maas voor morgen af met de Verkeerscentrale Dordrecht van Rijkswaterstaat. Morgen om 9 uur zal het springtij zijn en zullen we opnieuw proberen door de Lingesluis naar de rivier te komen. Vandaag is er veel zon, morgen zal het wat kouder zijn.

Natuurlijk zit ik vol spanning te wachten op mijn afspraak op het UMCU om na te gaan wat na een halfjaar het resultaat is van de hoogenergetische bestraling van mijn recidief prostaattumor. Ze kunnen iedere dag bellen. Tot dusver bleven de PSA-waarden stijgen. Toevallig rapporteert de NRC vandaag over een onderzoek van een groep internationale onderzoekers, dat donderdag in het wetenschappelijke tijdschrift Science stond. Daaruit blijkt dat sommige kankercellen kunnen ontsnappen aan bestraling. Nu is ontdekt dat ze dat doen door zélf tijdelijk hun eigen DNA te slopen. Dat zou vooral aan de randen van een tumor gebeuren. Het onderzoek wijst uit dat kankercellen als reactie op de bestraling een enzym activeren: nuclease caspase-activated DNase (afgekort CAD). Dit enzym veroorzaakt tijdelijk extra breukjes in het DNA van de kankercel, op specifieke plekken. Die zelf toegebrachte DNA-schade zet de deling van de cel even stil, en voorkomt zo dat de stralingsschade de kankercel doodt. Hoe verdomde geniepig en hoe vindingrijk tegelijk! De zelfgemaakte DNA-schade is door de tumorcel makkelijk weer te herstellen. Na dat DNA-herstel deelt de kankercel gewoon weer verder. Er zijn nog geen geneesmiddelen die het CAD kunnen remmen. Ik kijk met nog meer spanning naar mijn afspraak uit! Overigens heb ik nog altijd totaal geen klachten.  Naar het begin van dit kwartaal

We varen op de Oude Maas langs de historische huizen van Dordrecht.

Dinsdag 03-05-2022

Half zeven staan we al op. Ochtendkilte, maar het is droog en zonnig. Even na negenen liggen we in de sluis. Op de peilschaal buitengaats zag ik dat de rivier beslist hoger staat. Inderdaad: springvloed. Binnen hebben we 20 centimeter onder de kiel, maar dan stroomt de kolk vol: 30-40-50-60 centimeter zie ik op de dieptemeter. Het gaat lukken! Zonder verder vast te lopen varen we naar buiten, de rivier op. We wijken uit voor de veerpont uit Woudrichem/Sleeuwijk die juist komt aanleggen. Verderop ligt een riviercruiseschip uit Bazel. We motoren zachtjes naar de haven van watersportvereniging De Merwede, waar we op de buitenkant mogen aanleggen en wachten tot 20 voor elf. Het is aardig druk op de rivier. De brug van de A27 draait exact op tijd en verderop de spoorbrug bij Sliedrecht - zelfs iets eerder - en de verkeersbrug bij Papendrecht. Tussen  de afvaart door, een 3-baksduwvaart en (alweer) een Zwitsers cruiseschip, door steken we de Beneden Merwede over naar de Dordtse kant. We varen snel langs de prachtige historische panden aan de Oude Maas (foto hierboven), er is geen tijd voor al die schoonheid want over een halfuur openen de naast elkaar liggende spoorbrug/verkeersbrug. Er wacht al een sleepcombinatie met 2 sleepboten en een halfafgebouwde romp van een zeeschip ertussen. Van de verkeerscentrale mogen we eerst: 'jullie zijn toch zó weg'. We steken weer over naar de stuurboordwal en slaan even later bakboord-uit, de Dordtsche Kil op. Nu wordt het rustiger - en bewolkter, dus kouder. Op het Hollandsch Diep is het kil met donkergrijze bewolking en 18 - 20 knopen wind op kop. Om kwart over drie leggen we aan in Marina Numansdorp. Havenmeester Kai geeft ons een box op de vertrouwde I-steiger. 

     Even later arriveert buurvrouw Joke, die ons komt ophalen. Ik spreek met de werf af dat ze de motor een beurt geven. Ondertussen benaderen twee zeilers me: of ik mijn windvaanstuurinrichting wil verkopen? Tja, ik frons mijn wenkbrauwen, we hebben dat ding weinig gebruikt, ik kreeg het nooit goed onder de knie, maar ik moet er toch even over nadenken. Zo begint het, de onttakeling van mijn dierbaar schip. Ze begrijpen het, we wisselen onze gegevens uit om er op een later moment over te praten. Rond vijf uur zijn we terug in Gorcum. Raar, Dulce ligt er niet meer.

Morgen haal ik het nieuws over de oorlog in Oekraïne wel in. Alleen dit rare bericht: in een interview met Oekraïense media zegt Oleksii Danilov, secretaris van de Oekraïense Nationale Veiligheids- en Defensieraad, dat president Poetin Hongarije vantevoren had ingelicht over de invasie. Ook zou Hongarije een deel van het Oekraïense grondgebied zijn beloofd als het land ingenomen is. Daar wonen veel Hongaarssprekende mensen. Hm, het lijkt me sterk, het is een niet-onderbouwde suggestie van de man, ik geloof er niks van. Naar het begin van dit kwartaal

Woensdag 04-05-2022

De update van de gemiddelde wereldtemperatuur in de lagere atmosfeer, gemeten door satellieten, toont over de maand april 2022 een plus van 0,26 graden Celsius ten opzichte van de referentieperiode 1991 - 2020. In maart was het nog +0,15 graden. De lineaire opwarmingstrend blijft +0,13 graden per 10 jaarsperiode, te onderscheiden in +0,12 graden boven de oceanen en +0,18 boven de continenten.

     Door langdurige droogte staat het waterniveau van twee vitale stuwmeren in de VS dit voorjaar lager dan ooit. Het betreft Lake Mead en Lake Powell. Lake Mead is het grootste stuwmeer in de VS en het is cruciaal voor de watervoorziening voor zo'n 25 miljoen mensen in onder meer de staten Nevada, Arizona en Californië. Ook in ons land hebben we zo vroeg in het jaar al een zeer droog voorjaar. Het neerslagtekort loopt snel op en in de komende week wordt nauwelijks regen verwacht. Volgen de neerslagprognose van het KNMI gaat 2022 bij de 5 procent droogste jaren horen sinds 1906. In Noord Brabant is een verbod voor boeren ingesteld om water uit de sloten te gebruiken voor de bevloeiing van hun velden. De boerenbelangenvereniging ZLTO waarschuwt dat er door de droogte oogsten kunnen mislukken. Zaden ontkiemen niet omdat ze droog in de grond liggen. Dat kan leiden tot hogere voedselprijzen. De term 'klimaatbeleid' kom je bij ZLTO niet tegen. Het KNMI voorspelt dat in de toekomst meer water zal verdampen, door hogere temperaturen en minder bewolking. In de meer pessimistische klimaatscenario’s neemt de hoeveelheid zomerneerslag in Nederland bovendien af. Dat alles zal leiden tot nog meer droogte in lente en zomer.

     Gisteren veroorzaakte een nieuwe zonnevlam - weer van de grootste categorie X1.1 - storingen in het kortegolfradioverkeer boven de Atlantische Oceaan en Europa. In de nieuwe periode van sterke zonneactiviteit zullen er de komende tijd nog meer krachtige zonnevlammen optreden. Naar verwachting zal de zonneactiviteit in de zomer van 2027 een piek bereiken en daarna weer afnemen. Al die tijd draagt de zon extra bij aan de opwarming van  de aarde.

Rusland zet steeds zwaarder in op verovering van de Donbas. Het Britse ministerie van defensie zegt in zijn dagelijkse update van het strijdverloop dat Rusland probeert om vanuit Izjoem door te breken naar Kramatorsk en Severodonetsk. Als die twee plaatsen in Russische handen vallen krijgt Rusland de kans om de Oekraïense troepen in te sluiten. Volgens militaire analisten wordt er zwaar gevochten en verloopt het offensief nog steeds moeizaam.

     De Oekraïense onderminister van Landbouw Vysotsky meldde op de staatstelevisie dat Rusland zo'n 400.000 ton graan heeft geëxporteerd uit de gebieden die het heeft bezet in Oekraïne. Volgens hem is dat een derde van alle graanvoorraden in de regio's Cherson, Zaporizja, Donetsk en Loegansk. Dat kan leiden tot hongersnood.

     Rusland bestookt intensief de infrastructuur in Oekraïne. In het westelijke Lviv viel gisteravond de stroom uit toen raketten drie energievoorzieningen troffen. In het midden en westen van het land werden zeker zes treinstations beschadigd. Na een nacht van luchtaanvallen zijn Russische troepen vanmorgen vroeg begonnen met het bestormen van de Azovstalfabriek in Marioepol, zeggen Oekraïense bronnen. De achterliggende dagen konden veel burgers uit de catacomben vertrekken, maar er zitten er nog steeds zo'n tweehonderd vast.

De Europese Commissie maakt vandaag bekend dat ze binnen een half jaar de invoer van ruwe aardolie uit Rusland wil verbieden en voor het eind van het jaar die van benzine en andere olieproducten. Het voorstel is onderdeel van het zesde sanctiepakket tegen Rusland. De lidstaten moeten er nog over stemmen. Velen vrezen dat Moskou als vergelding de gastoevoer naar Europa stop zal zetten. Voor Hongarije en Slowakije komt er naar verwachting overigens een langere overgangsfase (tot eind 2023) omdat ze nauwelijks alternatieven hebben voor de Russische import van olie. Bulgarije en Tsjechië willen eveneens een langer de tijd krijgen. Een akkoord zit er vandaag niet in. De EU-landen praten morgen verder.

     The New York Post publiceert een hardnekkig gerucht dat Poetin naar het ziekenhuis moet 'voor kankerchirurgie'. De krant plaatst er het filmpje bij waarop de president onlangs te zien was in een rare, krampachtige houding. Het gerucht staat op een 'mysterieus Telegramaccount' dat General SVR' heet. Tijdens zijn afwezigheid zal het presidentschap worden waargenomen door een notoire hardliner, Nikolai Patrushev, hoofd van de nationale veiligheidsraad. Ik heb er elders niks over gelezen. Naar het begin van dit kwartaal

Donderdag 05-05-2022

Dat is niet zonder risico op escalatie! - was mijn eerste gedachte toen ik vanmorgen de kop in The New York Times las: 'US intelligence helping Ukraïne kill Russian generals'. Zó! De betrokkenheid van de VS is dus beduidend groter dan gedacht, maar Amerika zou wel weigeren inlichtingen te verschaffen over het allerhoogste contingent Russische officieren. Dat is minder erg? Het Kremlin reageert later en zegt dat ze alles allang wisten. Dat kan best. De Zweedse minister Ann Linde van buitenlandse zaken zegt dat de VS aan Finland en Zweden een veiligheidsgarantie heeft gegeven voor de periode dat ze nog niet lid van de NAVO zijn en niet onder de artikel 5 van het NAVO-handvest vallen.

     Ondertussen blijkt dat de Russen in de enclave Kaliningrad gisteren hebben geoefend met Iskander-raketten. Dat zijn raketten waarop een nucleaire lading kan worden geplaatst. De Russische troepen oefenden onder meer met gesimuleerde aanvallen op vliegvelden en militaire commandoposten van een fictieve vijand, schrijft het ministerie van defensie. Op de Russische staatstelevisie dikken ze nucleaire dreiging graag aan. In een populair actualiteitenprogramma zei presentator Dmitri Kiseljov afgelopen zondag: ‘Waarom is het Verenigd Koninkrijk zo aan het provoceren terwijl die eilanden tot zinken kunnen worden gebracht? (...) Kijkt u mee'. En: 'Het eiland is zo klein dat een Sarmat-raket voldoende is om het voor eens en altijd tot zinken te brengen'. 

     Zware strijd in de Donbas. Burgerdoden vielen in steden als Sjevjerodonetsk en Popasna, die dicht bij de frontlinie liggen. De Russen zijn het afgelopen etmaal nauwelijks opgeschoten, meldt het Institute for the Study of War (ISW) in zijn update van vanochtend. Het Britse ministerie van defensie zegt in zijn update dat Belarus oefeningen is begonnen met zijn snelle interventiemacht. Die oefeningen zouden volgens het jaarlijkse oefenschema culmineren in de maand mei, maar ze leiden er natuurlijk ook toe dat Oekraïne troepen in het noorden moet houden.

.

Gisteren dodenherdenking. Een Britse, viermotorige Lancaster bommenwerper uit WO II vloog gistermiddag traag en met een zwaar, donkertonig grommen over de stad naar het noordoosten. Indrukwekkend. Een herinnering aan de laatste grote oorlog in Europa. Er schijnen er nog maar twee te vliegen. Er zijn duizenden van die toestellen gemaakt om Nazi-Duitsland dag en nacht te bombarderen. De 2-minuten stilte zitten we zwijgend voor de televisie met de Dam in Amsterdam in beeld. Een aantal uren later overleed vannacht onze vriend en buurman G. Ik werd er nog bij geroepen, de reanimatie was al begonnen maar slaagde niet. Hij was een lieve en eigenzinnige man, een bijzonder mens. Hij werd 71. Hoe ontzettend triest. Volgt een grijze maar droge ochtend. We zijn nog zwaar onder de indruk van het verscheiden van G. Hoe kort is ons bezoek aan deze wereld, hoe futiel wat we doen, maar we voeren tenminste geen oorlog. Je ergens op concentreren lukt ons niet. 's Middags wat meer zon. Anna maakt met kleindochters Nikita met baby Zaila en met Esri een kuier in de binnenstad. Naar het begin van dit kwartaal

Vrijdag 06-05-2022

Vanmorgen mist het als ik naar het ziekenhuis rijd om bloed en urine te laten onderzoeken. Diabetescontrôle. Druk is het niet en de mist is weg als ik terugkeer. Nu iedereen denkt dat de pandemie voorbij is, breekt er een strijd uit om de vierkante meters in de steden. Het gevecht om de trottoirs. In de achterliggende jaren mocht de horeca zijn terrassen tijdelijk om niets uitbreiden om de omzet op peil te houden ondanks de 1,5-meter afstandregel. Nu willen ze dat extra oppervlak houden. In sommige steden mag dat (Enschede, Den Haag) in andere niet (Amsterdam, Groningen, Utrecht, Maastricht). Zwabberbeleid. Wat een heerlijk onderwerp in deze barre tijden.

We riepen in de afgelopen maanden steeds dat het Westen de Russische invasie in Oekraïne mee financierde door de betalingen van miljarden euro's voor olie en gas. Maar De Volkskrant laat vanochtend zien dat dat helemaal niet zo is: Poetin kan door de sancties er niet bij. Het Europese betalingssysteem Target2 staat niet toe dat die euro’s door de Russische regering worden gebruikt. Politici reageren verrast maar ik kan me niet voorstellen dat men het werkelijk niet wist. Het is daarom te begrijpen dat de Russische president wil dat de leveranties in roebels worden betaald. Zo kan hij het betalingssysteem Target2 omzeilen. Zie hierboven. Moeten de EU-lidstaten daarmee akkoord gaan? Je kan je voorstellen dat de drempel voor een gasboycot voor het Kremlin niet erg hoog is nu het niet bij de inkomsten kan. De EU-commissie bestudeert de zaak en komt dezer dagen met een verklaring.

Ondertussen bestoken de Russen intensief de spoorlijnen en treinstations in Oekraïne om de import van zware wapens uit het Westen tegen te houden. Ze slagen er echter kennelijk onvoldoende in want bijvoorbeeld de meeste van de negentig onlangs door Amerika beloofde zware kanonnen zijn al in Oekraïne aangekomen, aldus De Volkskrant. 'Sommige van de M777-houwitsers, die behoren tot de zwaarste van de VS, worden volgens het Pentagon zelfs al gebruikt om de Russen in de Donbas te bestoken. Ook het overgrote deel van de precisiegranaten voor de kanonnen is in Oekraïense handen.' Met de M777 kunnen Oekraïense soldaten eenheden van de Russen ruim 30 kilometer verderop onder vuur nemen. Ook vijf van de beloofde 16 Mil Mi-17-transporthelikopters worden al ingezet. De Russen moeten verder vrezen voor de trefzekerheid van de GPS-geleide, één meter lange Excalibur-precisiegranaat. Behalve de VS gaat ook Canada het Oekraïense leger voorzien van duizenden Excaliburs. 'Dat al deze zware wapens ongeschonden de grens over kunnen komen, laat zien dat Rusland na 71 dagen oorlog totaal niet in staat is om de wapentransporten te dwarsbomen.' Een van de oorzaken is het feit dat de Russische luchtmacht nog steeds niet vrij boven Oekraïne kan opereren, waardoor het niet in alle vrijheid wapenkonvooien onafgebroken kan bombarderen.

     Duitsland en Nederland gaan samen 12 andere pantserhouwitsers leveren, de Panzerhaubitze 2000, pantservoertuigen met zwaar geschut. De komende weken worden zo'n twintig Oekraïense militairen getraind in het gebruik van die wapens uit beide landen, in het Duitse stadje Idar-Oberstein.

Na de mist in de ochtend wordt het gaande de dag steeds zonniger en warmer. We rijden om twaalf uur naar Utrecht, allereerst om in het UMCU nog een keer bloed te prikken, dit keer voor een PSA-bepaling. Eindelijk! Ik wilde die bepaling graag door hetzelfde lab laten doen, om laboratoriumvariabiliteit zoveel mogelijk uit te schakelen. Daarna gaan we gezellig op bezoek bij Rommert en zijn dochter Nora. Lois was naar haar werk. Natuurlijk hebben we een cadeautje mee. Hier 2 foto's. Vijf uur thuis, waar Lourens & Joke even komen borrelen. Naar het begin van dit kwartaal

Nog een nagekomen foto van gisteren. Nora laat ons haar huis zien. Dit is de badkamer. (foto: Rommert)

Zaterdag 07-05-2022

Na het bezoek van de buren keek ik gisteren in mijn medisch dossier op het patiëntenportaal van het UMCU. Waarachtig, de PSA-uitslag stond er al. Gedaald! Niet veel maar in elk geval gezakt van 1,1 µg/l in december vorig jaar en 1,3 µg/l  eind januari naar 0,9 µg/l nu. In mijn hoofd breekt de zomer aan. Het lijkt erop dat de hoogfrequente iridiumbestraling van november effect begint te hebben. De avond kan niet meer stuk. We genieten van de asperges die Anna klaarmaakte en van elkaar. Vanochtend zie ik in het electronisch dossier van mijn huisarts dat alle uitslagen van de diabetescontrôle goed zijn. Ik kan nog even mee. Vandaag is het tamelijk bewolkt, maar het blijft uiteindelijk droog. Het is de 10e verjaardag van Anna's kleindochter Vajèn. Het eerste kruisje. Halverwege de middag lopen we naar haar huis om het te vieren.

Oekraïne zou gisteren opnieuw een Russisch marineschip hebben getroffen. Het betreft het fregat Admiraal Makarov in de Zwarte Zee, voor de kust van Odessa en niet ver van Slangeneiland. Het schip zou in brand zijn geschoten door een Neptuneraket en zwaar beschadigd. Het fregat is pas vijf jaar oud en heeft kruisraketten aan boord. Op sociale media verschijnen redelijk betrouwbare filmpjes van het brandende schip.

     Het Britse ministerie van defensie meldt in zijn dagelijkse update dat de oorlog in Oekraïne een zware tol eist van de beste militaire eenheden van Rusland. Mede als gevolg van de sancties kan het lang duren voor alle schade hersteld is. Dat strookt met het Amerikaanse doel om Rusland voor langere tijd te verzwakken door de wapen- en munitieleveranties aan Oekraïne. In de afgelopen week probeerde Rusland vooral de aanvoer van wapens naar het front in de Donbas te onderbreken door het bombarderen van opslagplaatsen, treinstations en spoorwegen. Volgens deskundigen is dat een effectiever middel. De komst en de inzet van bijvoorbeeld zware houwitsers is voor de Oekraïense verdedigers van groot belang. Die hebben een groter bereik dan het Russische geschut en zijn van een iets zwaarder kaliber. 'Daarmee kunnen de Oekraïners op een veilige afstand gaan staan, terwijl zij het Russische leger wel kunnen raken. Dat geeft ze een voordeel.' De langzame voortgang van de Russische opmars is volgens dezelfde deskundige waarschijnlijk een bewuste keuze. 'Ze willen een gesloten front houden en voorkomen dat de logistieke lijnen bloot komen te liggen. Op die manier gaan de Russische troepen over een hele grote breedte langzaam vooruit.' Bij Charkov is het omgekeerd. Daar dringen de Oekraïense troepen de Russen stap voor stap terug naar de grens. Ook in Moldavië is weer onrust. Pro-Russische separatisten beweren dat er vannacht vier droneaanvallen hebben plaatsgevonden in de afgescheiden regio Transnistrië. De Russen schieten vandaag weer raketten af op Odessa.

     Zo heel erg slecht gaat de oorlog dus niet voor het Kremlin, alles overziend. Bovendien komt er weinig terecht van de verwachting dat de Russische economie zou instorten na de eerste sanctie rondes, meldt de Rabobank. Er is nog geen ineenstorting van de Russische economie. De koers van de roebel is zelfs volledig hersteld. Door de enorme stijging van de olie- en gasprijzen maakt Rusland nota bene gigawinsten. Alleen dit jaar zou het land, zonder verdere sanctiemaatregelen, 321 miljard dollar extra verdienen op olie- en gasexporten. In de laatste twee maanden is dat alleen al 63 miljard dollar, waarvan 44 miljard van EU-landen. Zo houden ze het nog wel een tijd vol.

Corona. In Zuid-Afrika duiken twee nieuwe subtypes op van de omikronvariant, BA.4 en BA.5. Het aantal nieuwe besmettingen loopt snel op. Het is de vraag hoe ziekmakend de nieuwe varianten zijn. Ze zouden wel iets besmettelijker zijn dan de vorige omikonvarianten. Ze zijn ook al in Amsterdam gesignaleerd, waar ze nu 7 procent van de nieuwe besmettingen uitmaken. Wie antistoffen heeft door een eerdere infectie of vaccinatie/booster kan de nieuwe subtypes alsnog krijgen. Dat doet denken aan het gedrag van het griepvirus en dan zou ook in ons land een nieuwe, aangepaste boostercampagne nodig zijn. Daar hoor je niks over. Ik krijg een déja-vu. Volgens de WHO heeft de pandemie tot dusver 15 miljoen mensen het leven gekost. Daarmee is Covid één van de grootste van de recente geschiedenis, na de Spaanse griep van 1918/1920. Daarbij vielen er 50 tot 100 miljoen doden. Naar het begin van dit kwartaal

De onbalans tussen opgenomen zonnewarmte en uitgestraalde warmte van de aarde neemt toe. TOA = top of atmosphere.(bron: NASA CERES project)

Zondag 08-05-2022

Onrust onder klimatologen. De aanleiding? De laatste gegevens van het CERES-project van NASA, een satelliet waarmee sinds 1997 de energie(on)balans in de atmosfeer wordt gemeten. Dat is het verschil in Watts per vierkante meter (W/m2) tussen instroom van zonnewarmte en de warmteuitstroom vanaf de aarde de ruimte in. Dat wordt gemeten in de ToA, de toplaag van de atmosfeer. Idealiter is de balans in evenwicht, onbalans toont de mate waarmee de aarde opwarmt (of afkoelt). Al sinds de laatste ijstijd is sprake van opwarming, de laatste 150 jaren door het verstoken van fossiele brandstoffen. 90 Procent van het warmteoverschot wordt opgenomen door de oceanen en leidt tot zeespiegelstijging door thermische uitzetting van water. Klimatologen verwachtten nog in 2021 dat de onbalans, en dus de opwarming, wat zou afnemen als de PDO zou omslaan. PDO is de Pacific Decadal Oscilation, een periodiek afwisselend fenomeen van warme en koude stromen aan het oppervlak op de middelste breedtegradenvan de Stille Oceaan, dat hand in hand gaat met de klimaatfluctuaties van El Niño or La Niña. Maar nu blijkt dat die afname helemaal niet plaatsvindt. De onbalans was in 2021 nog 1,52 W/m2, maar over de 12 maanden van maart 2021 tot en met februari 2022 liep de opwarmingsonbalans op naar 1,64 W/m2. Een record, nooit eerder gemeten, dat impliceert dat de opwarming van de aarde juist sneller gaat. Weerman Gerrit Hiemstra reageert op Twitter: 'Dit is een bijzonder verontrustend bericht, het zou op de voorpagina's van alle kranten moeten staan en alle journaals zouden er mee moeten openen!' Dat gebeurt echter niet.

Klimaatverandering in Rusland. In de Siberische regio Krasnojarsk vielen door zware bosbranden de afgelopen dagen zeker zeven doden en negentien gewonden. Onder de gewonden zijn zes brandweerlieden, meldt persbureau TASS. In het gebied werden 273 brandhaarden geteld. Meer dan 800 huizen en gebouwen werden verwoest. Ook elders in Rusland zijn grote natuurbranden. Er zijn overigens ook hevige bosbranden in de Amerikaanse staat New Mexico.

De laatste vrouwen en kinderen werden door de Russen uit de hel van de Azovstaalfabriek in Mariopol gehaald. Nieuwsberichten melden dat er in afgelegen streken in Rusland 66 kampen zijn gevonden waar circa één miljoen Oekraïense vluchtelingen zijn ondergebracht. Dat kon worden opgemaakt uit lokale nieuwsberichten. Het gaat om kampen tussen de Oeral en het verre Kamsjatka. Het deporteren en opsluiten van hele volken was een beproefde praktijk in het Rusland van de tsaren en van Stalin. Denk bijvoorbeeld aan de Krim-Tartaren. Het is een praktijk die totaal niets te maken heeft met de uitbreiding van de NAVO. Wel met imperiumbouw en grootheidswaanzin. Poetin is net zo'n doorgeslagen gek als destijds Hitler.

     In de Azovstaalfabriek is nu een gevecht op leven en dood gaande. De verdedigers hebben gezworen te blijven vechten tot het einde. Men zegt dat Poetin morgen op de 9 mei-herdenking op het Rode Plein de overwinning wil bekendmaken, maar dan moet die er wel zijn. Het Oekraïense leger heeft zijn troepen teruggetrokken uit de plaats Popasna in de regio Loegansk. Bij een Russisch bombardement op een school in het Oekraïense dorpje Bilohorivka, eveneens in de Donbas, zijn mogelijk zestig doden gevallen. Een oorlogsschip van het Oekraïense leger is afgelopen nacht verwoest met een raketaanval, zegt het Russische ministerie van Defensie. Verder zijn volgens Rusland twee bommenwerpers en een helikopter van Oekraïne vernietigd in de buurt van Slangeneiland.

Het is vandaag zonnig en het is Moederdag. Grote drukte in de haven en op het Eind. Ik lees het uitermate sombere boek 'Moeder Natuur' van de Leidse filosoof Wouter Oudemans (Ten Have,2020) over de plaats van de mens in de kosmos. Een zeer voorlopige plaats. De ondertitel verwijst niet toevallig naar een oud filosofisch boek van Max Schheler 'Die Stellung des Menschen im Kosmos', dat ergens in mijn bibliotheek moet staan. Tessa komt 's middags met de meisjes op bezoek. Naar het begin van dit kwartaal

Maandag 09-05-2022

Het Britse ministerie van defensie meldt vanmorgen in zijn dagelijkse bericht dat de Russen hun voorraad precisiewapens bijna volledig verschoten hebben. Het gevolg zou zijn dat ze verouderde munitie moeten gebruiken, die minder betrouwbaar en nauwkeurig is, dus meer nevenschade veroorzaakt, maar ook gemakkelijker te onderscheppen is. Volgens de Britten heeft Rusland grote moeite om aan nieuwe precisiewapens te komen voor 'surgical strikes'. Het Oekraïense leger meldt overigens vanmorgen dat vier precisieraketten zijn ingeslagen in de regio rond Odessa. De raketten zijn volgens het leger afgevuurd vanaf de Krim. Volgens lokale media werd ten minste één raket neergehaald. Vandaag lanceren de Russen een nieuwe bestorming van de Azovstaalfabriek.

     Om 9 uur kijken we op CNN live naar de toespraak van Poetin op het Rode Plein. Eerst de potsierlijke militaire rituelen met rode vlaggen uit de Sovjet-tijd, lachwekkend marcherend kanonnenvoer, de fly-over die niet doorgaat 'door bewolking', het ziet er allemaal zo bizar uit dat het niet echt lijkt. Dan de rede waar de wereld met spanning naar uit ziet. Gaat hij formeel de oorlog verklaren? Komt er een mobilisatie? Niets van dat alles, het is een gezwollen verhaal over het roemrijke verleden, het verslaan van Nazi-Duitsland en de voortzetting van die strijd tegen de dreiging van het Westen, van de NAVO die niet wil luisteren naar de redelijke voorstellen van het Kremlin. Kiev dat atoomwapens wilde. Dus Rusland moest wel ingrijpen en de neonazi's bestrijden. Terwijl zijn land niet werd aangevallen, legt de president de schuld bij het Westen. De Grote Patriottische Oorlog gaat verder en de overwinning zal nét zo groot zijn als in 1945, het traditionele verhaal. Een oorlog als vroeger met de motieven van de vorige eeuw. 'Hoera!', roept Poetin aan het slot, 'Hoera!' brullen alle opgestelde militairen. Belangrijk lijkt dat hij zijn verdere plannen in Oekraïne voor zich houdt en niet verder escaleert. Dat wijst er misschien op dat hij geen confrontatie met de NAVO wil. In feite heeft Poetin weinig te vieren, nu zijn opmars in Oekraïne stokt.

Het is een zonnige en warme maandag en het blijft droog. Rijkswaterstaat en de waterschappen nemen deze week meer maatregelen tegen de droogte. Rijkswaterstaat verhoogt tevens het waterpeil van het IJsselmeer met een paar centimeter vanwege de droogte. Waterwinbedrijven en de waterschappen kunnen daardoor water uit het meer aanvoeren als dat nodig is, schrijft Omroep Flevoland. De komende twee weken wordt het namelijk warmer, terwijl er nog steeds nauwelijks regen wordt verwacht. Het waterpeil in de grote rivieren is laag voor de tijd van het jaar en daalt naar verwachting verder, blijkt uit de droogtemonitor van de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling. Het neerslagtekort is op dit moment op een niveau dat eens in de twintig jaar voorkomt en neemt sterk toe. Mogelijk gaat het tekort in mei dat van het recordjaar 1976 overschrijden. Naar het begin van dit kwartaal

Het luchtruim boven Europa gisteren om 14.45 uur. Dezelfde drukte als voor de pandemie.

Dinsdag 10-05-2022

Dit is een weergave van het Europese luchtruim van gisteren om 14.45 uur. Er zit nog niet veel schot in het verminderen van vliegen. Kerosine wordt ook nog niet belast voor de uitstoot van CO2. Vliegen is daardoor veel goedkoper dan het zou moeten zijn als je de echte onkosten in rekening zou brengen. Concurreren met de trein mislukt dus. Dit kan niet zo doorgaan.

     Volgens een nieuw bulletin van de WMO is de kans nu ongeveer 'fifty-fifty' (48 %) dat we binnen 5 jaar de 1,5 graden opwarming bereiken. Het voorkeursdoel van Parijs 2015 voor de eeuwwisseling. Ook meldt het rapport dat de oceanen in een ongekend hoog tempo opwarmen. Daarbij komt dat de kans dat het warmterecord uit 2016 de komende jaren wordt gebroken 93 procent is. Het gevolg: meer hittegolven, hevige regenval, extreme droogte en tropische cyclonen.

Het Oekraïense leger zegt de afgelopen dag vijftien Russische aanvallen in de regio's Donetsk en Loegansk in het oosten van het land te hebben afgeweerd. Russische troepen zouden aanvallen voorbereiden op de steden Lyman en Severodonetsk, bij de frontlinie in Oost-Oekraïne. Het land wordt bestookt door raketaanvallen vanaf Russische schepen, aldus het leger. Bij Charkov werden de Russen verder teruggedrongen. Meerdere plaatsen zouden zijn heroverd, zoals Tsjerkaski Tysjky, Roeskyj Tysjki, Borsjtsjova en Slobozjanske. De Oekraïense strijders zouden nu ongeveer op schootsafstand van de achterste aanvoerlijnen van het Russische leger naar de Donbas zijn. Volgens defensiedeskundigen vormen deze aanvoerlijnen een van de zwakste punten in het Russische offensief. In Odessa vielen een dode en vijf gewonden bij nieuwe raketaanvallen gisteravond. Onder het puin zoekt men naar meer slachtoffers.

     'We zijn van mening dat president Poetin zich voorbereidt op een langdurig conflict in Oekraïne, waarin hij nog steeds van plan is om doelen buiten de Donbas te bereiken', zegt vandaag de directeur van de doorgaans goed geïnformeerde Amerikaanse NSA.

Vandaag is het bewolkt met zonnige perioden. Het blijft droog maar in het noorden zouden regenbuien zijn. Vergadering van de Poëzieroute. We concluderen dat ons 10-jarig jubileum op 3 juni niet gaat lukken. We verplaatsen het naar oktober; tien jaar is een rekbaar begrip. Anna krijgt een vriendin op bezoek. Donderdag is de begrafenis van vriend en buurman G. Waarschijnlijk schepen we ons vrijdag in op de Dulce. Zaterdag is er een feest in Marina Numansdorp. Zondag steken we van wal. Ups en downs, such is life. Naar het begin van dit kwartaal

Woensdag 11-05-2022

Nederland neemt extra maatregelen door de aanhoudende droogte. Zo is het Volkerak-Zoommeer bij Tholen extra doorgespoeld om verzilting te voorkomen. Het Veluwemeer krijgt extra water uit het Markermeer om te voorkomen dat het waterpeil te ver zakt. In veel gebieden houdt men extra water vast en worden waterstanden verhoogd, meldt Rijkwaterstaat in zijn droogtemonitor. Met name in het zuiden van Nederland is de verdroging van de bodem goed merkbaar. Het waterpeil van het IJsselmeer en het Markermeer werden al met 5 centimeter verhoogd. 'Met name in het zuiden van Nederland is de verdroging van de bodem goed merkbaar. In het noorden is lokaal sprake van de vorming van blauwalg. Op korte termijn is landelijk gezien voldoende water beschikbaar en de waterkwaliteit is in het algemeen goed. De drinkwatersector en de scheepvaart melden geen problemen. Ook in de land- en tuinbouw is nog geen sprake van acuut watertekort, maar er zijn wel zorgen over hoe de droogte zich de komende weken ontwikkelt.' Het KNMI verwacht voor de komende periode weinig regen bij oplopende temperaturen. Overigens heeft men ook een droogtemonitor, waar de bovenstaande grafiek twee keer dagelijks wordt vernieuwd.

     Heeft de huidige droogtepriode te maken met klimaatopwarming? Dat is nog niet zo gemakkelijk te zeggen. In twee van de vier klimaatscenario’s uit 2014 van het KNMI wordt Nederland droger. De andere twee scenario’s geven niet of nauwelijks toename van droogte. 'Wat zeker is, is dat Zuid-Europa droger wordt en Noord-Europa natter. Nederland zit daar precies tussenin en het kan nog beide kanten op gaan.' Toch is de drijvende kracht van de toenemende warmte rond de Middellandse Zee een van de oorzaken. 'Die werpt meer zogeheten warmtelagen op en die stuwen op hun beurt meer droge oostenwind onze kant op. Met als gevolg dat we een droger, meer continentaal klimaat krijgen.' Vervolgonderzoek, met een klimaatmodel met een hogere resolutie, ondersteunt de scenario’s met meer droge zomers. Naar aanleiding van de extreme droogte van 2018 heeft het KNMI mogelijke veranderingen in droogte door klimaatverandering onderzocht. Daarbij werd Nederland in tweeën verdeeld: het kustgebied en het binnenland, Onderzoek liet zien dat er qua hoeveelheden neerslag verschil is tussen die regio's en 'dat er een duidelijke trend is naar meer van dit soort droogtes in het binnenland van Nederland. Dit komt door klimaatverandering. Voor het kustgebied is zo'n verandering niet aangetoond.'

     We hebben tot dusver nog geen hittegolf in 2022. 'Elke hittegolf in de wereld is nu sterker en waarschijnlijker een gevolg van door mensen veroorzaakte klimaatverandering', blijkt uit een nieuwe publicatie van de internationale onderzoeksgroep World Weather Attribution.

     Juist vanochtend belt een medewerker van de Rijksuniversiteit Groningen me. Het gaat om een interview in verband met de plaatsing van windmolens bij het kleine natuurgebied Avelingen, vlak ten westen van de Merwedebrug. Dat is een omstreden zaak. Omwonenden zijn mordicus tegen met de bekende NIMBY-argumenten: horinzonvervuiling, geluidsoverlast, woningen minder waard. Best begrijpelijk, maar met iedere plek in ons krappe land is wel wat mis, schreef ik er een dik jaar geleden al eens over, maar de noodzaak van de energietransitie is dermate klemmend dat de gemeentebestuurders hun verantwoordelijkheid moeten nemen en die plaatsing moeten doorzetten. Dat zeg ik tegen de onderzoeker, we zijn gauw klaar.

Het is een mooie dag met zon en wolken. We brengen een aantal voorwerpen uit de kelder naar de gemeentewerf, zoals het vroegeren boord-tv'tje, een kapot kookplaatje, batterijen, oude kerstverlichting, lege batterijen en kapotte spaarlampen. Goede daad verricht.

Pro-Russische collaborateurs vragen in het gemeentebestuur van Cherson Poetin om hun regio te annexeren, zegt persbureau TASS. Ze zeggen te verwachten dat het gebied tegen het einde van het jaar bij Rusland hoort. Cherson ligt op de route van Rusland naar de Moldavische streek Transnistrië, waar veel pro-Russische separatisten zitten. Naar het begin van dit kwartaal

De stuatie in de Donbas van vandaag (bron: De Volkskrant)

Donderdag 12-05-2022

De druk op Europa en op de euro neemt snel toe. De pandemie en daarna de Russische invasie in Oekraïne zetten het beleid en de eenheid van de Unie steeds meer onder druk. Gisteren maakte Oekraïne bekend de doorvoer van Russisch gas naar Europa stop te zetten. Het gas wordt door Oekraïne vervoerd via de Sokhranivka-route. De gasleiding loopt door de oostelijke regio Loehansk en daar ligt de reden: de Russische troepen tappen gas af voor eigen gebruik in de oorlog. Begrijpelijk dat Oekraïne dat wil afsluiten, maar een kwart van het Russische gas dat naar Europa gaat wordt via de pijpleiding in Oekraïne vervoerd, schrijft Reuters. Dat valt nu even weg, maar kan waarschijnlijk wel via andere pijplijnen Europa bereiken. Bijvoorbeeld via Belarus en Polen. De gasprijs bleef na een tijdelijke, korte stijging ongeveer gelijk.

     De Hongaarse buitenlandminister Peter Szijjarto maakte gisteren bekend dat een Europees embargo op Russisch gas voor Hongarije nog steeds onacceptabel is. Premier Viktor Orbán noemde de nieuwe Europese sancties eerder al een ‘atoombom’ op de lokale economie. De EU kan alleen een embargo invoeren als alle lidstaten akkoord gaan met de nieuwe sancties. Commissievoorzitter Von de Leyen was van de week al naar Boedapest gegaan om Orban over te halen, maar kennelijk zonder vrucht. Het logisch gevolg is dat de discussie over het veto van de lidstaten weer oplaait. Duitsland, Frankrijk, Italië en Nederland zijn daar voor. Eindelijk zou het buitenlandbeleid van de EU effectiever worden - maar voor de afschaffing van het veto is ook unanimiteit vereist en die is er niet.

     Last but not least dreigt er een nieuwe schuldencrisis zoals die in 2012. De renteverschillen tussen de noordelijke en zuidelijke lidstaten lopen net als toen snel op. Die verschillen kunnen ervoor zorgen dat Zuideuropese eurolanden niet langer als kredietwaardig worden beschouwd door beleggers. De Volkskrant vindt de situatie nu gevaarlijker dan in 2012: 'Niet alleen vanwege de hoge inflatie, maar ook vanwege het feit dat de ECB al zoveel schuldpapier op zijn balans heeft staan. Als de spreads oplopen tot boven de 3 procent kunnen speculanten zoals hedgefondsen nieuwe kansen ruiken. Tien jaar later zijn de schulden van de Zuid-Europese landen ten opzichte van hun bbp alleen maar verder opgelopen. De overheidsschuld van Griekenland is nu 193 procent van het bbp, Italië 150 procent, Portugal 127 procent en Spanje 118 procent. Officieel zouden die schulden volgens de EU-afspraken niet meer dan 60 procent van het bbp mogen zijn.' De EU zou kunnen besluiten om de 'zeurolanden' te redden door de uitgifte van eigen leningen, eurobonds. Het Duitsland was daar onder Merkel altijd tegen, tot de instelling van herstelfondsen voor de coronapandemie het noodzakelijk maakte. De SPD van Scholz is er minder tegen en het zou de integratie van de EU sterk bevorderen. Eigenlijk betekent het dat landen hun financiële soevereiniteit opgeven en een federaal Europa vrijwel een feit is. Voor mij is het een onvermijdelijke stap die de Unie eindelijk fors machtiger en slagvaardiger zou maken. Maar of dat ook zal gebeuren?

Gisteravond belde Anna's kleindochter Esri. Die begint morgen aan haar eindexamen HAVO en zit tot op het laatste moment nog hevig de stof erin te stampen. Hoe zit dat ook alweer met die isobaren? Hoe werkt het Coriolis-effect? Gelukkig lukt me de uitleg. Vandaag is de begrafenis van G. Zijn voortijdige dood maakt veel indruk op me. Het is een zonnige dag met een vlagerige wind. De bijeenkomst is mooi en vooral ingetogen. Zijn vrouw Emmy en dochter Nina verzorgden een waardig afscheid, dat me bij zal blijven. Morgen inschepen. Naar het begin van dit kwartaal

Twee zwarte gaten. Links het enorme zwarte gat M87 op een foto van 2019, rechts Sagittarius* (foto's: ESO)

Vrijdag 13-05-2022

Sinds 2019 zat het eraan te komen: de eerste 'foto' van het superzware gat in het centrum van onze Melkweg. Het zwaartekrachtmonster SagittariusA*, waaromheen miljarden sterren door het heelal slingeren, de meeste in de langgestrekte spriraalarmen. Ook ditmaal werden de radio-opnames gemaakt door hetzelfde internationale team als in 2019 onder leiding van Heino Falcke met de Event Horizon Telescope (EHT), die toen de allereerste opnames van een zwart gat maakten. Dat was Messier87 (M87), die nog veel zwaarder is: 3 tot 6 miljard keer onze zon. Ik maakte er toen hier gewag van en die allereerste foto hangt aan de muur van mijn studeerkamer.  'Foto' is eigenlijk niet het goede woord; het gaat om bewerkte radio-opnames in 2017 van straling op radiofrequenties door een netwerk van acht bestaande radiosterrenwachten, verspreid over de hele wereld, die met elkaar verbonden zijn zodat ze één virtuele telescoop vormen ter grootte van de aarde. Vervolgens zet speciale, zeer ingewikkelde software die om in beelden van zichtbaar licht.

     Het is opnieuw een fascinerend beeld. In het midden zit het zwarte gat zelf, vier miljoen keer zwaarder dan onze zon, helemaal zwart omdat je er niks van ziet. Licht kan niet aan de gigantische put van zwaartekracht ontsnappen. De ring eromheen bestaat uit gloeiend gas, dat enorm versneld is door de onweerstaanbare aantrekking. Het ziedende gas cirkelt  in een duivelsdans van slechts enkele minuten om het zwarte gat heen. SagittariusA* bevindt zich op een afstand van 27.000 lichtjaren van de aarde en is circa duizend keer kleiner dan M87. Superzware gaten zijn te vinden in de centra van de meeste sterrenstelsels. 

De situatie in de Donbas is penibel voor beide partijen. Oekraïense troepen hebben met succes een poging van Russische troepen verhinderd om de rivier Siversky Donets over te steken, ten westen van Sjevjerodonetsk. Hierbij verloor Rusland belangrijk militair materiaal, waaronder de ingezette pontonoverbruggingsuitrusting. Volgens Britse media is mogelijk een heel bataljon aan voertuigen verloren gegaan. Rusland probeert een doorbraak te bewerkstelligen in de buurt van de oostelijke steden Izjoem en Sjevjerodonetsk. Daarmee wil het een doorgang creëren in de richting van Slovjansk en Kramatorsk en de Oekraïense troepen omsingelen en isoleren, zegt het Britse ministerie van defensie in zijn dagelijkse update. De Britten merken op dat het oversteken van rivieren in een omgeving waar gevochten wordt zeer riskant is. Dat zou aantonen dat de Russische commandanten onder grote druk staan om vooruitgang te boeken. Volgens het ministerie zijn Russische troepen er niet in geslaagd significante vooruitgang te boeken, hoewel de meeste troepen zich in dit gebied bevinden.

     Oekraïense strijders hebben een modern Russisch logistiek marineschip niet ver van Slangeneiland in de Zwarte Zee in brand gestoken en zwaar beschadigd. Dat meldt een woordvoerder van de regionale militaire administratie van Odessa. De berichtgeving kon niet onafhankelijk worden geverifieerd. Het zou gaan om het ‘gloednieuwe’ schip Vsevolod Bobrov.

     De Oekraïense stad Kremenstjoek, een belangrijk industrieel knooppunt in het midden van het land, werd gisteren getroffen door de zwaarste raketaanval sinds het begin van de Russische invasie. Vooral een olieraffinaderij werd getroffen. Bij Charkov wint Oekraïne steeds meer terrein. De Russen werden zo ver teruggedrongen, dat artilleriebeschietingen op de stad niet langer haalbaar zijn.

De Europese Unie moet tot 2027 195 miljard euro uittrekken om het wegvallen van Russische energiebronnen op te vangen. Dat schrijft de Volkskrant op basis van een concept van het zogenoemde RePowerEU-plan dat de Europese Commissie aanstaande woensdag zal presenteren. Daarnaast moet het Europese energieverbruik in 2030 met 13 procent zijn teruggebracht. In eerdere plannen ging het nog om 9 procent. Het geld voor de plannen komt grotendeels uit de bestaande EU-begroting. Het is een moeizaam proces. Ondanks de westerse sancties zijn de olie-inkomsten van Rusland dit jaar met 50 procent gestegen, meldt Bloomberg op basis van cijfers van de International Energy Agency (IEA) waarin de eerste maanden van 2022 zijn vergeleken met dezelfde periode een jaar eerder. De olieprijs is in die periode verdubbeld, door de aantrekkende economie en internationale onrust en verder kopen Aziatische landen, waaronder China en India, nog onverminderd Russische olie.

We hebben een dag met zon, wolken en een vlagerige zuidwestenwind. In vrijdag-de-dertiende geloven we niet. Na het middaguur hebben we alles in het autootje geladen, ons appartementje afgesloten en het alarm aangezet. We rijden kangs de dochters van Anna en daarna naar Numansdorp. Alles gaat er in omgekeerde volgorde weer uit en over de steiger naar de boot. Inruimen en alles opstarten. Geen problemen. De wind neemt af en we gaan eens lekker in de kuip zitten genieten. Naar het begin van dit kwartaal

14 mei 2022. Numansdorp

Zaterdag 14-05-2022

Na een goede, lange nacht worden we wakker in een frisse boot. Het is maar 15 graden. Om zes uur zet ik het electrisch kacheltje in de kajuit aan en duik nog even onder het warme dekbed. Buiten schijnt de zon al volop. We besteden een aantal uren aan het foerageren voor de komende dagen in het dorp. Ondertussen wordt het knap warm: 26 graden in de middag. Wind is er nauwelijks. 's Middags luieren en lezen we in de kuip en vanavond is de jaarlijkse barbecue in de haven. Morgen gaan we weg.

Finland en Zweden maakten de afgelopen week definitief bekend te willen toetreden tot de NAVO. Gotspe: Erdogan is er tegen. In beide landen wonen veel Koerden. De Turkse president spreekt van 'terroristische organisaties'. Rusland protesteert tamelijk machteloos. Het wil kernwapens langs de Finse grens plaatsen. Twee Russische militaire helikopters vlogen in de afgelopen weken ter afschrikking het Finse luchtruim in en het land gaat komende nacht om 1 uur de leverantie van electrische stroom aan Finland stoppen. De levering van gas stoppen de Russen niet. Finland voert maar 10 procent van zijn stroom uit het machtige buurland in; dat wordt nu vervangen door electriciteit uit Zweden. De VS, het VK en Duitsland geven beide NAVO-kandidaten een veiligheidsgarantie zolang ze nog geen NAVO-lid zijn.

     In reactie houdt Rusland vandaag militaire oefeningen in de Russische enclave Kaliningrad. Er wordt een aanval op de enclave nagespeeld waarbij meer dan tien Russische SU-27-gevechtsvliegtuigen werden ingezet. Volgens een persbericht van de Baltische vloot werden de vliegtuigen van de gesimuleerde vijand "vernietigd" door de SU-27's.

In De Volkskrant concludeert Tom Vennink dat Poetin steeds meer zijn eigen glazen in gooit. Vennink spreekt van 'een misrekening': 'Poetin verwachtte in Oekraïne een warm onthaal van zijn troepen door Russischtalige Oekraïeners, maar verenigde Oekraïeners van alle talen tegen Rusland. Hij rekende op verdeeldheid in het Westen, maar zorgde juist voor eenheid tegen Rusland. En in plaats van de NAVO weg te drijven van de Russische grens, komt het militaire bondgenootschap nu dichterbij.' Het hoofd van de Oekraïense inlichtingendiensten Kirilo Boedanov voorziet dat de oorlog in zijn land nog voor het einde van het jaar zal eindigen met een Russische nederlaag. Dat zei hij vrijdagavond in een prognose bij de Britse omroep Sky News. 'De Russische kracht is een mythe. Het is niet zo krachtig. Het Russische leger is gewoon een horde mensen met wapens.' Hm. Ze zijn wel erg optimistisch. De kernwapens van Poetin zitten me nog steeds dwars. Naar het begin van dit kwartaal

15 mei 2022. Aan het uiteinde van het noordelijk remmingwerk van de Volkeraksluis.

Zondag 15-05-2022

Steeds vaker lees je dezer dagen dat de oorlog in Oekraïne mogelijk op een kantelpunt raakt. Een van de analisten vat het zo samen. De laatste week concentreren de Russische troepen zich in de Donbas en in het zuiden. Het lijkt erop dat ze van het offensief naar een defensief gaan. Bij de Oekraïners is het omgekeerd. De Russen trekken zich terug van Charkov en Oekraïne dringt ze terug naar de grens van de Belgorodregio, zodat de stad buiten bereik van de Russische artillerie is gekomen. Oekraïne kan nu de aanvoerlijnen naar Izjoem bestoken. Ze beginnen daar zelfs aan een tegenoffensief. Van de omcirkeling en insluiting van Oekraïense troepen in de Donbas brengen de Russen niets terecht. In Cherson, waar collaborerende bestuurders de regio via een vals plebisciet bij Rusland willen voegen, hebben de Oekraïense troepen de rand van de stad bereikt. Het lijkt erop dat Oekraïne dezelfde taktiek gebruikt als bij Kiev: de Russische aanvoerlijnen onderbreken en vervolgens een voor een de pockets van Russische troepen isoleren en opruimen.

     Het moreel van de Oekraïense soldaten is hoog, dat van de Russen laag en soms geheel ingestort. Soldaten weigeren orders. Voorraden arriveren niet. Er is een tekort aan precisie-munitie, die door de westerse sancties steeds minder aangevuld kan worden. Het betekent allemaal dat Oekraïne het initiatief van de Russen kan overnemen en als ze dat goed doen, kunnen ze verwarring in de Russische gelederen creëren. De Russische troepen zijn uitgestrekt over een groot gebied. Wellicht is het mogelijk dat Oekraïne de verbinding van de Russen tussen de Donbas en De Krim door kan snijden. Hm, ik kan het nauwelijks geloven. En wát gebeurt er als Poetin zich realiseert dat hij de oorlog aan het verliezen is?

In Berlijn kwamen gisteren de ministers van buitenlandse zaken van de NAVO bijeen voor een tweedaagse informele top. Zweden en Finland probeerden de Turkse bezwaren tegen hun toetreding weg te nemen. NAVO-chef Jens Stoltenberg stelt dat Turkije het Finse en Zweedse lidmaatschap niet gaat blokkeren.

We moeten van de Russische olie en gas af. Maar in De Volkskrant waarschuwt de Franse journalist en metaalexpert Guillaume Pitron (1980), schrijver van het boek The Rare Earth Metals War (2021), voor een nieuwe afhankelijkheid. We bevrijden onszelf uit de klauwen van de Russische beer door regelrecht in de vlerken van de Chinese draak te rennen, zegt hij. Voor een electrische auto zijn zes keer meer lithium, mangaan, neodymium en andere mineralen nodig dan voor een gewone auto, voor een windcentrale tot wel negen keer meer dan voor een gascentrale, tonen cijfers aan van het Internationaal Energieagentschap (IEA). Voor veel van die metalen heeft Europa de Chinezen nog harder nodig dan de Russen voor gas. China levert verder respectievelijk 61 en 73 procent van het wereldaanbod aan silicium en gallium voor zonnepanelen, tonen cijfers van de Europese Commissie. Grafiet voor de accu’s van elektrische auto’s? 69 procent. Neodymium in windturbines op zee? 95 procent. Van antimoon levert het 87 procent, van bismut 82 procent, wolfraam 84 procent en yttrium 95 procent. China levert dat alles met zijn uiterst vervuilende mijnbouw.‘Het is alsof we cocaïne verruilen voor heroïne – we wisselen de ene verslaving in voor de andere. We realiseren ons niet dat het mooie ideaal van een koolstofarme economie zeer veel grondstoffen vergt.'

Het feest op de wal van de marina was geen barbecue, maar een pizzaparty. Ook lekker. Een mooie avond onder het betoverende schijnsel van de volle maan. Fons en Jo-Ann waren er ook en we hadden nog een gezellige nazit met hen aan boord. Oekraïne heeft volgens de verwachting het songfestival gewonnen. De meeste punten voor Oekraïne kwamen dan van kijkers en niet van de vakjury's. De Russen mochten niet meedoen. Vanochtend komt de zon op in een vrijwel wolkenloze hemel.

     Om tien over elf verlaten we Numansdorp en steken het Hollandsch Diep over. Het mooiste plekje aan het einde van het noordelijk remmingwerk van de Volkeraksluis is vrij. Daar meren we af. Het is er niet druk. De komende dagen hebben we een vorstelijk uitzicht lekker helemaal voor onszelf. Naar het begin van dit kwartaal

Maandag 16-05-2022

Gisteravond rees langzaam en kalm een oranjekleurige maan op boven de oostelijke horizon. Ik kreeg hem niet mooi op de foto, en maakte er maar een van het remmingwerk. Er stond nog een onrustige oostenwind toen we gingen slapen. Bij het krieken van de ochtend zou er een kleine maansverduistering te zien zijn geweest, waarvoor de hemel nog helder zou moeten zijn, wat niet het geval was. Wolkenbanken. De wind was gedraaid naar zuidwest zoals verwacht, zodat we hem nu op de kop hebben. Luwte achter de buiskap.

     Het is een dag met veel wind, Beaufort 4 - 6, met na elf uur wat lichte buien en enkele donderklappen. Geleidelijk keert de zon terug. We besluiten tot een wandeling. Aan het remmingwerk liggen maar een stuk of zes boten. Zuidelijk van de sluis en het verkeersplein ligt het natuurgebied De Hellegatplaten. We waren er jaren eerder. De bramenstruiken beginnen juist te bloeien, verder zien we gele irissen langs het water en talrijke vogels. De fameuze zeearenden zien we niet. Aan de bomen zitten tientallen kasten voor bijen. Een goede zaak: de wilde bij heeft het in Nederland zwaar te verduren door stikstofuitstoot en het gebruik van landbouwgif.

Oekraïne. De Britten geven vanochtend aan dat er concentraties van Witrussische troepen zijn langs de grens. Luchtverdediging, artillerie en raketten in het westen van Belarus. Zoals eerder in de oorlog zou het om oefeningen gaan. Ze geloven niet dat Loekasjenko zijn buurland aan wil vallen, maar de operatie bindt wel Oekraïense eenheden in het noorden, zodat ze geen steun kunnen geven in de Donbas. De gouverneur van Charkov zegt dat Oekraïense troepen de grens met Rusland hebben bereikt. 'Vannacht werd Charkov voor het eerst niet beschoten', zei hij gisteren.  De ‘Slag om Charkov’, die twee maanden duurde, is voorbij. Ook gisteren meldden Britse inlichtingendiensten al dat het Russische offensief  in de Donbas 'zijn momentum heeft verloren' en ver achter op schema loopt. In Estland start vandaag een NAVO-oefening die twee weken gaat duren. Aan de oefening 'Hedgehog' doen 15.000 militairen uit veertien landen mee. Het is de grootste militaire oefening in de Oostzeestaat sinds het zich in in 1991 losmaakte van de Sovjet-Unie.

Ook Zweden vraagt vandaag formeel lid van de NAVO te mogen worden. Ruslands viceminister van buitenlandse zaken Rjabkov noemt de toetreding van Zweden en Finland tot de NAVO 'een zwaarwegende fout met verstrekkende gevolgen', die de militaire spanningen doet toenemen. 'Ze moeten niet de illusie hebben dat wij daar zo maar mee instemmen', waarschuwt hij beide landen. Later zegt zijn baas Poetin dat 'het NAVO-lidmaatschap van Zweden en Finland geen directe bedreiging is'. O.

     Maar er werd buiten de waard gerekend. De Turkse president Erdogan gaat de toetreding van Zweden en Finland tot de NAVO tegenhouden, verklaart hij vanavond. Zweedse en Finse delegaties hoeven ook niet naar Turkije te komen om hem te overtuigen. Beide landen zouden onderdak bieden aan PKK-strijders. Ze wezen vandaag nog een Turks verzoek af om 33 mensen met vermoedelijke banden met Koerdische militanten uit te wijzen. Patstelling? Het gonst van diplomatiek overleg.

De dagelijkse prijs voor de domste uitspraak gaat vandaag naar BBB-kamerlid Caroline van der Plas. Pardon, Kèrrolain. Op Twitter schreef ze: 'Bijzonder dat saharastof duizenden kilometers reist alvorens neer te slaan in Nederland en stikstof direct neerslaat op een naastgelegen Natura2000 gebied.' Boerenslim, dát is het! Naar het begin van dit kwartaal

Gisteren op het Hellegatsplaten, vanuit de vogelhut Kluut.

Dinsdag 17-05-2022

In de vroege, grijze ochtend valt wat lichte regen. Te weinig om iets aan de droogte te veranderen. Geleidelijk klaart de hemel op bij een flinke wind uit het oosten, die na het middaguur inzakt. We luieren en lezen in de kuip. Geen behoefte om hier weg te gaan. Het wordt 's middags ruim 27 graden en de wind is vrijwel weg.

"Langs de afgrond", het boek van Arnold Heumakers over het nut van foute denkers (Boom, 2020) is een erg goed boek. Geïnspireerd beschrijft hij leven en denken van filosofen die heulden met het fascisme en autoritair rechts en soms zelfs (tijdelijk) met het nazisme. Natuurlijk kom je namen tegen als Carl Schmitt en Ernst Jünger, maar ook Maurice Blanchot, Georges Sorel en Julien Benda. Auteurs die nog steeds het lezen waard zijn. Wat is het nut van die foute denkers? Ze tonen de complexe werkelijkheid van de wereld van soms verrassende kanten, waarbij het verschil tussen de benaderingen van Verlichting en ratio enerzijds en Romantiek en irrationaliteit behulpzaam is. De foute denkers rangschikt Heumakers in de laatste categorie, maar die indeling is soms niet helemaal scherp en denkers kunnen ook in hun leven veranderen.. Het boek is voorzien van een uitgebreid notenapparaat, een omvangrijke bibliografie en een index.

     In een afsluitend hoofdstuk pleit Heumakers voor een houding van methodisch pessimisme in een getroebleerde wereld die verre van rationeel is en geleid wordt 'door toeval, geweld, ideologie en vooral door hartstochten en emoties' en ja, ook wel eens door wetenschappelijke en technische innovatie. Een verklaring daarvoor vindt hij het vermoeden dat gelijkheid in de natuur niet bestaat - iets dat de foute denkers ons steeds weer proberen duidelijk te maken. Een opvatting die wordt gesteund door het darwinisme. Dat neemt niet weg dat in een moderne maatschappij iedereen voor de wet gelijk hoort te zijn, maar uit 'de ongelijke verdeling van talent, intelligentie, handigheid, schoonheid en karakter vloeit voort dat het sociale leven altijd getekend zal zijn door ongelijke verhoudingen'. Dat levert een groot probleem op voor onder meer het Westen, 'waar het gelijkheidsideaal tot de kern behoort van het universele humanisme, waaraan in de rest van de wereld voornamelijk lippendienst wordt bewezen'. De invasie van Rusland in een vreedzame buurstaat maakt dat eens te meer duidelijk, onder andere omdat een tamelijk groot deel van de wereld die niet eens afkeurt.

     'Wat dan kan doordringen is het besef dat de mens zichzelf stelselmatig overschat, dat geweld en discriminatie onuitroeibaar zijn. (...) De volkeren die wij vroeger overheersten, hebben onze wetenschap en technologie overgenomen en streven ons nu voorbij Of ze zijn voor een deel naar de thuislanden van hun voormalige meesters geëmigreerd en veranderen haar daar van binnenuit.' Hm, dat is inderdaad een onaangename werkelijkheid, die in rechtse kringen opnieuw luidkeels wordt rondgetoeterd. Het kan natuurlijk ook zo lopen, dat die immigranten in meerderheid ons humanistische wereldbeeld leren waarderen en overnemen. Zekerheid bestaat daar niet over, maar de rol van goed onderwijs lijkt me daarbij vitaal. Ondertussen vormen we als wereld, nog altijd verdeeld in nationale staten en enige met elkaar strijdende machtsblokken, een zwakke en verdeelde kracht bij de oplossing van wereldvernietigende problemen als klimaat, vervuiling, overbevolking en honger. Kijk bijvoorbeeld maar eens naar de lange reeks van mislukte internationale klimaatconferenties. Is het dus gerechtvaardigd, dat methodisch pessimisme van Heumakers?

De Nederlandse economie valt stil, blijkt uit de cijfers van het eerste kwartaal van dit jaar. De oorzaken: de uitloop van de pandemie, verstoorde handelsstromen en grondstoffenleveranties, de stijgende energieprijzen, het steeds groter wordende personeelsgebrek en uiteraard de oorlog in Oekraïne en de sancties tegen Rusland. Een van de oplossingen is versnelling in de acceptatie en de integratie van migranten, maar daar wordt nog steeds met twee maten gemeten. Oekraïners en de rest. Dat moet eerst maar eens veranderen. Tegelijk kondigt het kabinet vandaag aan dat de hybride warmtepomp vanaf 2026 de standaard wordt voor het verwarmen van woningen. Waar moeten al die installateurs vandaan komen? Als je het mij vraagt kunnen we zelfs dat niet eens af zonder immigranten. Naar het begin van dit kwartaal

Dulce bij de uitgang van de binnenhaven in Willemstad

Woensdag 18-05-2022

Gisteren en vandaag zouden 694 verdedigers de Azovstaalfabriek in Mariopol hebben verlaten. Enige honderden werden met bussen als krijgsgevangenen naar een voormalige strafkolonie gebracht in Olinivka, in door Russen bezet gebied. Daar worden volgens Oekraïne ook burgers uit de zwaar gebombardeerde havenstad Mariopol vastgehouden. Een Russisch onderzoekscomité is van plan de groep krijgsgevangen uit het Azovstal-complex te verhoren. Volgens het Kremlin worden ze verdacht van oorlogsmisdaden. De verdedigers van Azovstal hebben met succes tien weken lang veel Russische troepen weten te binden. Dat waren voor een deel militairen uit Tsjetsjenië. Die kunnen nu worden ingezet in de haperende slag om de Donbas. De Russen zouden met een bombardement de Oekraïense nationale plantengenenbank in Charkov hebben vernietigd. Daarin waren 160.000 varianten van planten, hybrides en landbouwgewassen opgeslagen, inclusief soorten die nergens anders in de wereld voorhanden zijn. Het land is een van de grootste graanproducenten ter wereld en specialist in plantenveredeling. De zaadbank was in 1992 opgericht door de Oekraïense academie van wetenschappen. Wat een ultieme dwaasheid, wat een klierige streek.

     Ondertussen breken de Russische verkopen van olie en gas aan het buitenland record naar record. De totale waarde bedroeg in maart 1,2 biljoen roebel; in april was het al gestegen naar 1,8 biljoen. De financiering van de oorlog is nog steeds geen probleem voor Poetin. Vooral India koopt alle olie en gas op die het kan krijgen, meldt The New York Times.

     In Oekraïne heerst angst dat het Westen open staat voor een compromis met Rusland, althans een staakt-het-vuren. Vooral Macron wordt ervan verdacht het gezicht van Poetin te willen redden. Zelensky reageerde fel op de woorden van zijn Franse collega. ‘We willen dat het Russische leger ons land verlaat’, zei hij op de Italiaanse televisie. ‘We zullen Poetin niet helpen zijn gezicht te redden door met ons territorium te betalen. Dat zou onrechtvaardig zijn.’ Niettemin zouden behalve Macron ook Scholz en Draghi een wapenstilstand willen, evenals de Amerikaanse minister van defensie Lloyd Austin. Misschien is het wel verstandig, maar het is inderdaad tegelijk erg onrechtvaardig, een wapenstilstand op dit moment zou de Russische terreinwinst in de Donbas, Mariopol en Zuid-Oekraïne bestendigen. Daarmee zou Poetin beloond worden voor zijn agressie, een herhaling van zetten. Hij zou, net als na de verovering van De Krim en een deel van de Donbas in 2014, rustig een aantal jaren kunnen wachten tot zich weer een kans voordoet. De Volkskrant wijst erop dat de EU al twee weken zonder resultaat onderhandelt over een boycot van Russische olie, die op fel verzet stuit van het Hongarije van Orban en enkele andere Oost-Europese landen. Een embargo op Russisch gas zal nog veel moeilijker tot stand komen. 'De publieke opinie in Europa staat in overweldigende meerderheid achter Oekraïne, maar wat gebeurt er als de economie werkelijk schade ondervindt, als de koopkracht daalt en de werkloosheid toeneemt?' Grote Europese ondernemers zoals Volkswagen zijn vóór een wapenstilstand, Oosteuropese staten zoals Polen en Estland zijn er fel tegen, maar uiteindelijk zullen het de VS zijn, die de meeste wapens aan Zelensky leveren, die beslissen.

     De vragen blijven ondertussen. Hoelang wil men Poetin laten zitten? Hoe lang verdragen de verwende electoraten in het Westen de stijgende prijzen, de inflatie en de toenemende armoede? En wat komt er voor Poetin in de plaats, als hij valt?

De Europese Commissie probeert ondanks de tegenstand door te zetten met het verlaten van het Russisch gas. Vandaag publiceert ze een plan, waarbij al in het komende jaar de import met twee derde wordt teruggebracht en per 2027 helemaal moet zijn gestopt. Strenger, groener, zuiniger. Kosten: 300 miljard euro. De lidstaten moeten besparen, meer verschillende energieleveranciers zoeken en zo snel mogelijk minder afhankelijk worden van fossiele brandstoffen.

Verdriet en hoe het zich ophoopt. Onze vriendin/buurvrouw die vorige week haar man begroef, verloor gisteren haar moeder.

Na een rustige nacht verlaten we vanmorgen omstreeks half elf het remmingwerk. Het is een zonnige, warme dag. 's Middags zal het 29 graden worden. In Willemstad is het niet druk. We kunnen terecht op ons favoriete plekje aan de Benedenkade bij Het Arsenaal en bij het peilhuisje (1871) aan de uitgang van de binnenhaven. Nog geen jaar geleden waren we ook in Willemstad, geschokt door het slechte nieuws over de wederopleving van mijn prostaattumor. Hoeveel beter sta ik er nu voor: de tumor lijkt langzaam te slinken na de HF-Iridiumbehandeling in november.  Naar het begin van dit kwartaal

Willemstad gistermiddag. Foto vanaf de trap van het peilhuisje.

Donderdag 19-05-2022

In de tweede helft van de nacht trekken flinke regen- en onweersbuien over tot in de vroege ochtend. Die ochtend is verder broeierig warm. Het KNMI geeft code geel af en voor het zuidoosten van het land zelfs code oranje, voor hevige onweersbuien met zware windstoten. In de media verschijnen waarschuwingen aan watersporters om vandaag niet het open water op te gaan. Toch vertrekken vrijwel alle passantenboten. Wij niet. We doen snel onze boodschappen bij de Jumbo en drinken koffie in de kuip, tot een front van donkere wolkenforten met slagregens en veel gedonder ons om half één de kajuit in jaagt. In de middag zitten we weer buiten in de zon. Morgen krijgen we een herhaling, ook weer vooral in het zuidoosten.

Vandaag heb ik geen zin in het nieuws. Iets teveel walging. De zoveelste leugen van onze aalgladde premier, de man die je het best PiNokia kunt noemen. Vandaag eens niet over de volledig idiote en hoogst vuile oorlog, die op enige termijn onze levens veranderen zal, maar over een gedicht van Baudelaire waar ik bij toeval tegenaan liep in een boek over nostalgie, 'A une passante', dat staat in de bekende bundel 'Les Fleurs du Mal' (1861) in de vertaling van Menno Wigman. (Er zijn meerdere vertalingen van in het Nederlands, allemaal met hun eigen verdienste. Zie hier en ook hier. Ik weet nog niet welke ik prefereer en eigenlijk is het origineel het mooist).

Aan een voorbijgangster

De straat bulderde oorverdovend langs mij henen.

Een slanke vrouw, in diepe, vorstelijke rouw,

Liep mij voorbij terwijl haar fraaie hand de vouw

Van haar zwaaiende rok verhief tot aan haar schenen.

Als uit steen gesneden, zo schoon waren haar benen!

Uit haar ogen, die bleke onweerslucht vol kou,

Zoog ik als een uitzinnige die krimpen zou

Haar wrede tederheid, die mij plots deed verstenen.

Een bliksemschicht... Dan de nacht! O vluchtige pracht,

Wier aanblik mij opnieuw tot leven heeft gebracht:

Zal ik je dan pas in de eeuwigheid weer zien?

Niet hier, hier ver vandaan! Te laat! Nooit meer misschien!

Want geen van beiden weet waarheen elk van ons schreed,

O jij die ik beminnen zou! Jij die dit weet!

Ik vind het gedicht bij herlezing steeds mooier. Het gaat duidelijk om een fatale ontmoeting, over een potentiële lotsverbondenheid zonder dat het er van kwam. Gemankeerde liefde. Ik weet zeker dat zulke ontmoetingen bestaan, maar vermag nu niet om dat uit te leggen. Misschien kent eenieder in het eigen leven er wel een, dat mag je niet uitsluiten. Naar het begin van dit kwartaal

Het naderende buienfront vandaag om 13.10 uur (beeld: weeronline.nl)

Vrijdag 20-05-2022

Gisteravond als vanouds samen romantisch gegeten in ons hoekje bij het raam in Bellevue, met zicht op de haven waar het ene na het andere pompeuze motorjacht binnenvoer en de haven verstopte voor andere watersporters. Tja, niet onze zaak, tenzij we plaats hadden moeten maken. Daar was echter geen sprake van. Vannacht is het volledig windstil. Vanochtend is het water in de haven enige decimeters gestegen, naar ik aanneem door alle regen van gisteren. In 's Gravendeel, niet ver hiervandaan, viel met 48 mm het meeste. Toen trokken felle onweersbuien over het land met behoorlijk wat schade. Tegelijk was het recordwarm in Maastricht, waar het 31,3 graden werd. Voor vandaag worden opnieuw felle buien verwacht, vooral in het zuidoosten. De zwaarste zijn voor Limburg, daar geldt code oranje. Er is daar kans op veel regenwater, grote hagelstenen en lokaal ook zeer zware windstoten. Maar in de ochtend is het rustig weer; het lagedrukgebied met het regenfront komt pas vanmiddag. We besluiten ons verblijf met twee dagen te verlengen. Komende zondag is het weer mooi weer. Klusjes: het vervangen van het scharnier van de deur van het aanrechtkasje. Bij de bouwmarkt hier in het stadje hebben ze de goeie niet, dus vervang ik het scharniertje door eentje van een weinig gebruikt kastje in de voorhut. Verder haal ik bij de watersportwinkel een nieuwe draagband voor de Steiner-verrekijker.

Rond half twee begint het, het zuidwestelijk zwerk is donkergrauw geworden. Net op tijd halen we de was binnen die aan rekjes boven de kuip te drogen hangt terwijl de eerste druppels stuk slaan op de ruiten van de buiskap. Al gauw gaan ze over in dicht opeenvallende regen zonder veel wind en geheel zonder bliksem of donder. Die zijn voor Limburg en de rest van het land. Op verschillende plaatsen in Beek, Spaubeek, Stein, Limbricht, Oirsbeek en Schinnen waaien vanmiddag bomen om, liggen stenen en dakpannen op straat en lopen woningen schade op. In Beek waait het dak van een rijtjeshuis. Na anderhalf uur, wanneer er helemaal geen wind meer is, zitten we in de kern van het lagedrukgebied. In de uren daarna vlaagt de wind steeds meer, precies 180 graden gedraaid.

     Omstreeks half vier zijn de zwaarste buien naar Duitsland getrokken. Het neerslagtekort is door de vele regens van gisteren en vandaag gezakt tot onder de 100 millimeter. Het tekort zit weer onder de lijn van het recordjaar 1976. Of dat zo blijft hangt af van de hoeveelheid neerslag in de rest van mei en in juni. Hier is het vanaf half vier droog. Voorlopig.

Over de oorlog. In de Donbas zetten de Russen hun moeizame offensief voort, stapje voor stapje winnen ze wat terrein. Hoewel er om de Azovstalfabriek nog steeds wordt gevochten, verwacht het Britse ministerie van defensie dat er nu snel Russische troepen worden verplaatst naar het front elders in de Donbas. 'Deze krijgsmachtonderdelen moeten worden opgeknapt en aangevuld om effectief te kunnen zijn, en dat is een langdurig proces als het grondig gebeurt. Maar Russische bevelhebbers staan onder druk om snel resultaten te boeken, en dus is de kans groot dat deze troepen onvoorbereid weer in de strijd geworpen worden, met veel slachtoffers als gevolg.' De Russische Doema overweegt om de leeftijdsgrens voor het leger op te rekken, zodat ook Russen boven de 40 jaar en buitenlanders ouder dan 30 zich aanmelden voor het Russische leger.

     Vanaf komende nacht snijden de Russen, na de Polen en Bulgaren, ook de Finnen af van het Russisch gas. Finland krijgt nog gas binnen via een pijpleiding vanuit Estland. 'We hebben ons zorgvuldig op deze situatie voorbereid. Mits er geen storingen in het gasnet zijn, kunnen we de komende maanden al onze klanten van gas blijven voorzien', zegt een topman. Finland is maar voor 6 procent van de gasimport afhankelijk van Rusland. Naar het begin van dit kwartaal

Dulce en Anna in Willemstad.

Zaterdag 21-05-2022

Het regen- en onweerfront dat gistermiddag over ons land trok, heeft in Duitsland flink huisgehouden. Er viel zelfs een dode en bijna veertig mensen raakten gewond, van wie tien ernstig. Een tornado richtte aanzienlijke materiële schade aan in de stad Paderborn. Bij ons verliep de passage van het lagedrukgebied tamelijk kalm. Er volgt een rustige nacht.

     De ochtend vangt aan met veel zon en kou, maar al gauw bouwen zich wolkenkastelen op met met weinig ruimte voor de zon. We halen boodschappen en doen een oude gewoonte herleven door het drinken van koffie op het terras van Het Wapen van Willemstad. Dat we in Brabant zijn maakt een omvangrijke begrafenis ons duidelijk. Naast ons in Het Arsenaal verzamelen zich op het middaguur zo'n tweehonderd mensen voor een herdenking van iemand, vermoedelijk een jong mens, die Eelco heet. De overledene wordt gebracht in een oude Citroën DS. Een snoek, dus. De naam Eelco horen we noemen in de toespraken die je vaag buiten kunt volgen. Tussendoor treedt een bandje op, waarvoor steeds enthousiaster geklapt wordt. De bezoekers dragen vrijwel allen vrijetijdskleding. Een vijftiental meter verderop, in Het Wapen, begint intussen een trouwerij. Ook vrolijk. De beide groepen mengen zich echter niet. De bijeenkomst naast ons duurt ruim twee uur, hetgeen sommigen ertoe brengt om tussendoor buiten een sigaretje te gaan roken of een biertje te vatten. Na de herdenking is er een vrolijke receptie van nog een uur, waarna iedereen de Citroën DS met de dode uitzwaait. Voorop lopen twee mannen met rode rookpotten. 's Lands wijs, 's lands eer.

Russische troepen begonnen gisteren een groot offensief op Severodonetsk, een van de laatste Oekraïense bolwerken in de zuidoostelijke regio Loegansk. Severodonetsk kreeg vandaag te maken met grootschalige artilleriebeschietingen. De gouverneur zegt: ‘De intensiteit van de beschietingen is verdubbeld, ze beschieten woonwijken en vernielen huis voor huis.’ Na het vernielen van een brug hebben de Russen de Oekraïense troepen en tienduizenen burgers bijna omsingeld.

     Het VK wil NAVO-wapens sturen naar Moldavië, zegt de Britse minister van buitenlandse zaken Truss. Tegen een Russische invasie, na bijvoorbeeld de verovering van de stad Odessa, zou het land volkomen machteloos zijn. Als het aan Truss ligt, wordt Moldavië voorzien van de 'NAVO-standaard' als het gaat om wapens. Veel van de militaire infrastructuur in Moldavië stamt uit de Sovjettijd. De wapens zouden dan vervangen moeten worden door moderne exemplaren, waarvoor Moldavische militairen in het Westen trainingen moeten krijgen. Truss zegt over haar plan in gesprek te zijn met NAVO-bondgenoten.

De regering stelt ingaande vandaag op advies van het RIVM een meldplicht in voor de opeens opduikende Apenpokken. Gisteren werd in Nederland het eerste geval van apenpokken vastgesteld, en inmiddels zijn er 'enkele gevallen', meldt het RIVM. De verwachting is dat het aantal de komende dagen nog gaat stijgen. Apenpokken is een virusinfectie die vooral in West- en Midden-Afrika voorkomt en het is een zoönose, een infectie die van dier op mens kan overgaan. Voor de besmetting van mens op mens is tamelijk intiem contact nodig met slijmvliezen of open wondjes. Het virus kan zich ook verspreiden via druppels uit blaasjes of uit de mond-keelholte, maar niet via zwevende druppeltjes in de lucht, zoals bij griep of Covid. Het komt niet zozeer bij apen, maar vooral voor bij knaagdieren in Afrika. De ziekte verloopt bij mensen meestal mild en er bestaat een vaccin.

     Waardoor het apenpokkenvirus ineens in westelijke landen opduikt, is me niet duidelijk. Maarten Keulemans zegt in De Volkskrant vandaag dat zo'n uitbraak er al enige tijd aan zat te komen. 'Sinds in de jaren zeventig de pokkenvaccinaties stopten, is er een nieuwe generatie opgegroeid die weer vatbaar is voor pokkenvirussen – het apenpokkenvirus is directe familie van het, in 1980 uitgeroeide, menselijke pokkenvirus. Dus is er een "ecologische nis" ontstaan, zeggen virologen, waarin er weer een pokkenvirus kan rondgaan onder de mens.' Daarmee is niet alles van de huidige uitbraak verklaard, want in welke dierlijke factor zou het zich naar ons en bij ons verplaatst hebben? In elk geval werd in de afgelopen weken het virus al vastgesteld in België, Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Spanje, Portugal, Italië, Zweden, de Verenigde Staten, Canada en Australië. Beschermen de oude pokkenvaccinaties, die onze generatie nog heeft gehad in de jaren 50 van de vorige eeuw, nog steeds tegen variola en ook tegen de apenpokken? Dr. Patrick Soentjens van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) in België, zegt van wel. Naar het begin van dit kwartaal

In de Krammersluis. Nog niks aan de hand.

Zondag 22-05-2022

Een stralende zondag en een opmerkelijke dag. De zon schijnt in een vrijwel onbewolkte hemel. Wat vliegtuigtrails en enkele hoge vegen cirrus. Om negen uur stoten we af in Willemstad en varen naar de Volkeraksluis. Om half tien schutting, het is niet druk, dan het Volkerak op. Het bekende traject langs de Galathese Haven en door het ondiepe Noordergat. Ondiep, mag je wel zeggen, want halverwege lopen we midden in de vaargeul plotseling even aan de grond. Een drempel van modder, we zijn er snel overheen. Om elf uur komen we bij de Krammersluizen. De bakboordsluis staat open toont groen licht, we boffen. Zoals ik gewend ben zet ik de motor uit tijdens het schutten. De schutting is kort en dan varen we voor het eerst dit seizoen weer op zout water.

     Opnieuw valt me op dat, net als in de Volkeraksluis, mijn startmotor pas start na een paar keer draaien met de contactsleutel. Hm. Op naar de Grevelingensluis, want onze bestemming is vandaag Brouwershaven. Daar kunnen we inclusief schutten over twee uurtjes zijn. Maar we rekenen buiten de waard, zogezegd. Het duurt lang voor de sluis opengaat en een twintigtal jachten uitbraakt. Allemaal op weg naar huis, het weekeinde zit erop. We motoren binnen en voor ik het weet, automatisme, zet ik de motor uit. Te laat bedenk ik me dat ik dat beter niet had moeten doen, want als de jachten uitvaren blijft Dulce eenzaam achter, de startmotor geeft geen kik meer, wat ik ook probeer. Ik vraag het laatste zeiljacht achter me om een sleepje, maar de man en vrouw aan boord reageren niet. Ik vraag het nog eens en de man antwoordt dat hij niet weet wat hij moet doen - en vaart door. Daar liggen we. Op VHF 20 roep ik de sluis op. Tja, zegt de sluiswachter, ik kan niks doen, ik bedien op 20 kilometer afstand, misschien kunt u een mede-watersporter... Die zijn al weg. Dan komt er een schipper in, die al buiten vaart. Hij zal terugkeren en ons helpen. Kijk, zo hoort het!

     Even later neemt de Bavaria 46 'Tris' ons aan zijn zijkant en vaart langzaam het span de kolk uit. Het toeval regeert: de man en vrouw moeten naar Jachthaven Bruinisse want morgen moeten ze daar voor een reparatie het water uit. Dus moet er een werf zijn, waar we morgen hulp kunnen vragen. Zelfs als je pech hebt, kun je geluk hebben. Behoedzaam manouvreert de schipper ons de haven in (foto hier) en mag aanleggen op de kopsteiger, die het dichtst bij de kraan is. Daar liggen we met zijn tweeën en maken kennis. Erwin & Coletta zijn ervaren zeilers, die al een keer de Atlantische Oceaan overstaken en zich nu voorbereiden op een paar jaren cruisen in de Middellandse Zee. Terwijl we kennismaken klinkt er een stem van de steiger. Een bebaarde man vraagt of dit de Dulce is en of ik Tom Dijkstra ben. Bijna goed. Hij blijkt een jarenlange lezer van mijn weblog, waarop hij al onze avonturen volgde in de Med. Nu bereiden hij en zijn vrouw zich voor om zelf op weg te gaan. Ik word er verlegen van. Er volgt een warme middag, het wordt 26 graden. Ik kijk rond. Dit is een megagroot jachtcentrum met misschien wel duizend jachten, een supermarkt, een restaurant, frietkot, speeltuin - een een werf. Het valt me op dat velen die hier liggen als steun aan Oekraïne een blauw en een geel seinvlaggetje aan het bakboordvlaggenlijn hebben hangen. Straks komen de hulpvaardige buren een glas drinken. Morgenvroeg snel naar de werf! Naar het begin van dit kwartaal

23 mei 2022. Dulce in de oude haven van Brouwershaven. Anna zet de bimini op.

Maandag 23-05-2022

Om onze dankbaarheid te tonen aan de crew van Tris fêteren we ze in restaurant The Sailor's Inn achter het havenkantoor. Daar eten we erg smakelijk en hebben er een vrolijke avond. We worden bedient door een aardige jongedame, die uit Oekraïne afkomstig blijkt te zijn, een vluchtelinge uit de Donbas. Vanochtend ben ik al vroeg op. De hemel is grijsbewolkt, maar het is droog (foto hier). Ik loop naar het kantoor van de werf, Van Swaay Yachtservice. Om kwart voor acht komt een dame de receptie openen. Helaas blijkt al gauw dat ze deze week niemand beschikbaar hebben om ons probleem met de startmotor te verhelpen. Ze geeft me twee telefoonnummers van andere monteurs. Die nemen niet op. Terug aan boord helpen we Erwin & Coletta hun boot tussen ons en de steiger uit te varen, op weg naar het kraangat. Vooruit, ik probeer maar eens of de motor van Dulce misschien wil starten. Tot onze verbazing en grote vreugde lukt dat! Als een dieselmotor loopt, blijft hij lopen, had Erwin gezegd, en inderdaad, die zetten we voorlopig niet uit. We gaan ons geluk zoeken in Brouwershaven.

     Het wateroppervlak op het Grevelingenmeer is glad als een spiegel. We varen tussen de recreatieeilanden door naar het noordwesten. Dit was ooit een echte zeearm. Na een uur naderen we door het geultje naast eiland Dwars In Den Weg de invaart. Op een keersluis is het havenkantoor. We kunnen doorvaren en een plaatsje zoeken in de oude haven. Daar is er ruim plaats aan de passantensteiger tussen mooie pandjes met spitse geveltjes. Verdraaid, zegt Anna, daar staat de bestelauto van een monteur! Wanneer de man even later met een gereedschapskoffer van het jacht voor ons afkomt, vraagt ze hem poeslief of hij misschien even naar... Ik bezwijk daar bij haar ook altijd voor en deze man nu ook. Al snel blijkt de dikke startaccukabel niet erg vast op de startmotor te zitten. Hij haalt de kabel los, pakt een forse tang uit zijn auto, knijpt de kabel goed vast en zet hem terug op de aansluiting. Ik draai de contactsleutel om en er gebeurt niets. Nog maar een keer: de motor springt aan. We herhalen het een zestal malen, steeds met succes. Hm. Magie bestaat, geluk ook, we laten het maar eens even zo.

     Daarna probeer ik voor drie dagen het liggeld te betalen met behulp van een QR-code. Ik raak helaas in moeilijkheden met de codes voor mijn eigen bank. Dan straks maar naar dat havenkantoor terug. Omdat er druppels vallen en voor de rest van de dag - en de komende dagen - regen en onweer wordt voorspeld, zetten we de bimini op. Als ik daarna wat minder opgefokt nog eens met die QR-code aan de slag ga, lukt het opeens wél voor drie dagen liggeld te betalen, plus codes voor het sanitair, de WiFi en de vuilniscontainers te ontvangen.

     We bereiden ons voor op een paar saaie verwaaidagen. Na twee uur gaat het harder regenen en het houdt vooralsnog niet op. Het lijkt erop dat het neerslagtekort wel ingelopen wordt. Behoudens wat ver gerommel blijft het onweer uit. Geen zin om ons buiten te begeven. Voor het laatst waren we hier twintig jaar geleden. We ondernemen nog een nieuw online experiment: de bestelling van een nieuwe antenne voor Digitenne en die laten afleveren bij het afleverpunt bij de Spar aan de Markt, even verderop. Want met al die regen mis je de televisie toch wel. Om half zes bel ik met mijn kleindochter Lisa, die vandaag 10 jaar wordt. Verhalen van verantwoord snoep voor de klasgenoten. Vandaag krijgt ze haar eerste telefoon. Later wordt het bij ons in dit stadje droog. Ik start de motor nog een keer. Pats! Slaat meteen aan.  Naar het begin van dit kwartaal

Bij het standbeeld van Jacob Cats op de Markt in Brouwershaven. Meeuw op zijn hoofd. Links op de achtergrond onze Dulce.

Dinsdag 24-05-2022

Al langere tijd wordt er zwaar gevochten om de stad Severodonetsk en andere steden in de Donbas. De verliezen aan beide kanten zijn enorm. De Russen willen de stad omsingelen en bombarderen alles ondertussen tot puin. Ze schieten de stad bewust kapot, waarbij tientallen doden en gewonden vallen. Dezelfde 'taktiek' van de verwoeste aarde als eerder in Mariopol en nog eerder in Tsjetsjenië en Syrië. Als Rusland de stad verovert, heeft het de hele regio Loehansk in handen, maar Oekraïne heeft nog altijd de controle over het front rond Severodonetsk. Het Britse ministerie van defensie schrijft in zijn dagelijkse update over de oorlog dat de Oekraïners zich hebben ingegraven en dat Rusland enkel een paar 'lokale successen' heeft geboekt, met name dankzij artillerievuur. Dat geldt nog niet voor de andere regio in de Donbas, Donetsk. Volgens het VK zit er momenteel zo'n 25 kilometer tussen de zuidelijke en noordelijke operaties van de Russen in de Donbas.

Er is in Europa nog steeds geen akkoord over een embargo op olie. Al drie weken slepen de besprekingen zich voort. Hoe diep beschamend. Met name Hongarije ligt dwars. Vogende week is er een top van Europese regeringsleiders. Premier Viktor Orbán weigert zelfs de kwestie op die top in Brussel te bespreken. Er is kans dat de EU zonder de Hongaren doorzet. 'Als ze niet mee willen doen, dan zoeken ze het maar uit', aldus Diederik Samsom, kabinetschef van Eurocommissaris Timmermans. Bij een boycot lijkt De EU vooral aangewezen op olie uit het Midden-Oosten. De Russen kunnen hun olie vrij eenvoudig kwijt aan andere landen, zoals  India, Pakistan en China. Om de Russische schatkist echt te raken, zullen we uiteindelijk toch bij gas moeten zijn, zeggen deskundigen. Want dat kunnen de Russen niet elders slijten. Ik zie de EU er nog niet toe in staat. Poetin strijkt intussen de revenuen op voor de financiering van zijn oorlog, want hij krijgt meer geld voor minder gas.

     'De oorlog is pas voorbij wanneer Poetin verliest', schreef Anne Applebaum gisteren in The Atlantic. Dat lijkt een open deur, maar wat ze bedoelt is dat het bieden van een uitweg, het aanbieden van compromissen om het gezicht van de Russische president te redden, zinloos is. Die geven alleen maar ruimte voor nog meer agressie later. 'Putin may well believe that a long-term war of attrition is his to win, not just in southern and eastern Ukraine but eventually in Kyiv and beyond'. Bovendien heeft hij zich nooit gehouden aan afspraken en verdragen, ondermeer in 2014 bij de wederrechtelijke annexatie van De Krim en bij de akkoorden van Minsk. 'The West should not aim to offer Putin an off-ramp; our goal, our endgame, should be defeat'. Het doel van het Westen zou een volledige en vernederende nederlaag van Rusland moeten zijn. De Amerikaanse president zei al in maart: 'Putin cannot remain in power.' Men moet daarom geen slappe knieën krijgen: 'Any cease-fire that allows Putin to experience any kind of victory will be inherently unstable, because it will encourage him to try again. Victory in Crimea did not satisfy the Kremlin. Victory in Kherson will not satisfy the Kremlin either'.

     Hm. Wat denkt Applebaum van het risico op de inzet van kernwapens door Moskou als het in het nauw gebracht wordt? Ze denkt dat de terugtrekking bij Kiev en Charkov een aanwijzing vormen dat de Russen niet irrationeel handelen. 'His generals make calculations and weigh costs. They were perfectly capable of understanding that the price of Russia’s early advances was too high. The price of using tactical nuclear weapons would be far higher.' Zoiets zou de resterende relaties met China, India en de rest van de wereld vernietigen. Zou het? Het vervelende is dat je dat niet zeker weet. En hoe wil Applebaum Poetin die vernederende nederlaag toebrengen? Door Oekraïne nóg zwaardere wapens te leveren? Jachtvliegtuigen? NAVO-troepen in Kiev stationneren? Dat zegt ze niet.

Vanochtend regent het lang en veel bij een onrustige, koude wind uit het zuidwesten. De kachel staat aan. Om twaalf uur is het ineens afgelopen. Dikke jas aan, sjaal om. We dwalen wat door het stadje, waar in de straatjes niets opzienbarends te zien is. De kerken en de musea zijn dicht. Wolkengevaarten schieten door de blauwe lucht en het worden er steeds minder. Bij de Spar op de Markt doen we boodschappen en drinken koffie op een beschut terras aan de noordzijde. Ik fotografeer Anna bij het beeld van dichter Jacob Cats, die hier in 1577 geboren is. De meeuw op zijn hoofd is van later datum. Voor het beeld staat een van zijn vele rake teksten:

                                                         Geen spies die maakt zo diepe wonden

                                                              als achterklap en boze monden.

Op de steiger bij de boot duikt een grote meeuw onder water een krabbetje op, dat hij stukslaat op het plankier om het witte vlees te kunnen oppeuzelen (foto hier). Het weer klaar steeds meer op maar de kille wind blijft. Later vanmiddag komt er per email bericht dat het pakje met onze nieuwe antenne voor de ontvangst van Digitenne is aangekomen op het pakketpunt bij de Spar. Dat is snel, binnen 24 uur, experiment geslaagd. Ik haal het subiet op en installeer de antenne en draad. Het werkt voortreffelijk, een signaal van honderd procent. Vanavond Journaal en Opsporing Verzocht. Naar het begin van dit kwartaal

Fronten in de Donbas. Stap voor stap verliest Oekraïne terrein

Woensdag 25-05-2022

Svitlodarsk is gevallen. Popasna is bezet door de Russen, die terreinwinst boeken bij Valylivka. Ze snijden de weg af tussen Severodonetsk en Lysychansk. De Oekraïense verdedigers dreigen daar in de tang te worden genomen. De Russen zetten op grote schaal tanks, artillerie, vliegtuigen, raketten en mortieren in, meldt Oekraïne. De stad Severodonetsk 'wordt vernietigd met alle mogelijke wapens', zegt de gouverneur. Hij spreekt van een tweede Mariopol. Het Amerikaanse Institute for the Study of War (ISW) zegt in zijn laatste analyse van de oorlog dat het Russische leger waarschijnlijk niet langer probeert om Oekraïense troepen op grote schaal te omsingelen. In plaats daarvan zouden de Russen er nu voor kiezen om kleinere omsingelingen uit te voeren zoals bij Severodonetsk, waardoor op kleinere schaal winst kan worden behaald. Natuurlijk, ze hebben alle tijd, temeer omdat voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie gisteren boog voor de Hongaarse premier Orban. Die weigert een olieboycot op de EU-top van komende maandag te bespreken. Al drie weken lang gedraagt de EU zich als een besluiteloze, machteloze wegkijker.

Het is vannacht volkomen windstil, maar dat geldt niet voor vandaag. Er staat de hele dag een flinke zuidwester Bf6. Helaas moet je hier met de boeg naar de uitvaart liggen, dus staat de wind volop in de kuip. Maar we zeuren niet, het is tegelijk zonnig en droog en onze was waait binnen een kwartier droog. Op een kuipbank vinden we een plastic zakje met een wandelgids en een briefje. Dat is van een ex-zeilster, die ons al volgt vanaf onze tijd in Malta, vijftien jaar geleden. Ze woont schuin boven ons op de kade en is vrijwillger bij het museum. Dat troffen we gisteren gesloten, maar ze gaat het ons morgenochtend laten zien. Leuk! Dit stadje is zeer klein, net als de wereld. Toch meert een bekende platbodem uit Gorcum achter ons af, de 'Wylde Roas' van de zoon van de vroegere havenmeester van Zierikzee, Remmelt Visser. Ook deze zeiler kent onze website. Buiten buitelt de onrustige wind over de haven heen en rukt aan de schepen die er liggen, wij lezen in alle rust in de kajuit. Naar het begin van dit kwartaal

Dulce gisteren in Brouwershaven.

Donderdag 26-05-2022, Hemelvaartsdag

Anders dan in de vorige nacht blijft de zuidwestenwind vannacht doorstaan, zij het met iets geringer kracht. Ook vandaag is hij met windkracht 5 voortdurend aanwezig. Het is een frisse dag van zon en stapelwolken. Om 10 uur bellen we aan bij het Brouws Museum iets verder op de kade waar we aan liggen, en worden opengedaan door Geertje, de dame van mijn leeftijd die ons al vanaf Malta volgt. Zij ontvangt ons gastvrij en legt uit dat het museum helaas niet altijd open kan zijn, ze doen erg hun best maar het aantal vrijwilligers is helaas beperkt. En dan de coronaperiode, we snappen het. We lopen door het pand, eens een monumentaal woonhuis, dat een mooie collectie antieke scheepsmodellen (foto hier), landkaarten en schilderijen herbergt van Brouwershaven en het voormalige eiland Schouwen. Daarenboven krijgen we ook koffie en zien een mooie film over deze omgeving. Apart, hoor, zo'n stil museum, alsof je het helemaal voor jezelf hebt.

     We lopen verder over de wal langs de spuisluis, waar men vroeger bij vloed het hoge water vasthield om het vervolgens bij eb met enig geweld in de haven te spuien om dichtslibben te voorkomen. Vernuftig. Ernaast staat een molentje waarmee in de oorlogsjaren, aldus de wandelgids, ene Jan van den Hamer in zijn tuin illegaal electriciteit opwekte. Ook vernuftig. Waarom mocht dat van de bezetter eigenlijk niet? Die man was zijn tijd ver vooruit. Daar weer naast is er langs de havendijk een hertenkamp met tevens pauwen, kippen en een scharrige loopvogel die ik voor een struisvogel verslijt. Erachter is een klein bos, het Slingerbos, op de plek van de vroegere stadswallen want Brouwershaven was vroeger een vesting. Net als Gorcum, maar hier is daar weinig van over. Verderop is een mooi uitzicht op de Grevelingen, waar de dartele wind steeds mijn pet dreigt mee te nemen. Daar kun je ook via een bedieningsknop een over rails beweegbare brug in werking stellen, net als in Benedensas, We lopen over de keersluis heen en langs het havenkantoor en de Nieuwe Jachthaven (1972) terug naar het stadje. Dan kom je even rechtsaf ook bij een korenmolen uit 1724.

     Door de straatjes keren we weer naar de Markt, waar Anna naar leuke kleding zoekt in de aanwezige winkeltjes (foto hier). Ik mag er niks over zeggen. We halen kibbeling voor de lunch bij de gerenommeerde viswinkel van Van Beveren, waar we zien dat ze al de nieuwe oogst mosselen hebben liggen. Voor morgen, want vanavond gaan we uit eten bij het pizzarestaurant La Famiglia. Dat hoeft geen pizza te zijn. Het is vandaag beduidend drukker in de haven. Voor en achter leggen ettelijke jachten aan. Hemelsvaartdag en een lang weekeinde.

Intussen verspreiden de Russen hun tactiek van verschroeide aarde over de Donbas. Het beschoot er vannacht meer dan veertig steden. Daarbij werden volgens het Oekraïense leger 47 civiele locaties, waaronder 38 huizen en een school, vernietigd of beschadigd. Ze zouden de internationaal verboden vacuümmunitie hebben gebruikt. Het leger zegt ook dat er tien aanvallen van de Russen zijn afgeslagen, dat vier tanks en vier drones zijn vernietigd en dat 62 'vijandelijke soldaten' zijn gedood. De separatistenleiders zeggen dat er in Donetsk en Loehansk zo'n 8000 Oekraïense krijgsgevangenen worden vastgehouden en 'er komen er iedere dag honderden bij'. Het gaat moeizaam en ten koste van grote aantallen doden en gewonden, maar de Russen zijn hier aan de winnende hand. Een uitputtingsslag. De Oekraïense president Zelensky zei in zijn dagelijkse videoboodschap dat in sommige delen van het oosten de Russische troepen 'zwaar in de meerderheid' zijn. Hij vroeg opnieuw om hulp van zijn bondgenoten. Er circuleren overigens hardnekkige berichten op sociale media dat Oekraïne 14 stuks Sukhoi SU-25 jachtvliegtuigen heeft ontvangen van enige Oosteuropese landen - in gedemonteerde staat. Naar het begin van dit kwartaal

Brouwershaven. Op de keersluis met uitzicht op de Grevelingen en het eiland Dwars Op De Weg.

Vrijdag 27-05-2022

Koude wind, warme zon, stapelwolken en soms helemaal geen wolken. Ingrediënten voor een aangename dag. Hier lente, daar oorlog, kun je ook zeggen, het weer trekt er zich niets van aan. We besluiten tot een wandeling om het stadje om te zien wat er over is van de vestingwallen. Dat valt alleszins mee. We beginnen aan de zuidwestkant en lopen om de zuid via de Sint Nicolaaskerk uit 1325. Een opvallend grote kerk, een gothische hallenkerk die het belang aantoont dat Brouwershaven ooit had. Vreemd is dat hij aan de rand staat en niet op de Markt. Volgens de plaatselijke wandelgids komt dat omdat er op de zeedijk geen plaats was. Hm, de kerk werd gebouwd op de plaats van een eerdere, kleinere kerk, staat naast de toegangsdeur. Die zit stevig op slot. Er is eeuwen aan de kerk gebouwd maar voor de geplande grote toren was er geen geld meer, zegt het wandelgidsje, maar op de website van de kerk staat dat er wel een toren was. Meerdere zelfs. De eerste toren stamde uit 1667 en had drie klokken. Die toren werd vernieuwd in 1734, in de Franse tijd afgebroken en in 1883 weer herbouwd. Misschien bedoelt men het spitse torentje dat aan de noordzijde op het kruis tussen de hallen staat, maar dat is geen grote kerktoren. Ergens las ik dat het vlak houden van de kerkvloer sinds de watersnoodramp van 1953 een probleem is. Toen stond de kerkvloer onder water. Als gevolg daarvan zit er zout in de vloeren en de muren, waardoor de tegels barsten. In 2007 moest de vloer opnieuw geëgaliseerd worden, omdat de rollators en naaldhakken van kerkgangers steeds klem zaten. De kerk schijnt heel koud en vochtig te zijn. Er is ook een orgel. Het eerste dateert van 1557, maar er kwam een nieuw, gebouwd door de Gebr. Van Vulpen uit Utrecht. In 1968 kwam het hoofdwerk gereed, in 1979 het rugpositief.

     We lopen verder terwijl het steeds zonniger wordt. De flinke wind komt onbelemmerd aanhollen over de pas ingezaaide velden, die er ondanks de recente regendagen er verdroogd uitzien. Aan de noordwestzijde zijn ook restanten van wallen met pal in het schootsveld tussen twee bastions een sportveld. Aan de noordkant is de invaart voor de haven met de keersluis en het havenkantoor. Hier een mooi uitzicht over de Grevelingen en het eiland Dwars Op De Weg (foto hierboven). Via de zelfbedieningsbrug gaan we naar de oostkant, waar de wallen zich voortzetten en er tussen de bastions  een tennisbaan in het schootsveld ligt. Men sport hier graag onder de wal. Terug op de Markt drinken we koffie op een terras, waar een pesterige vlaag wind ineens een grote parasol omblaast en omgekeerd op onze hoofden dropt. Iedereen kijkt verschrikt maar we mankeren niets. De koffie is gratis, zegt de jonge ober.

     We halen voor vanavond verse asperges bij de Spar en voor morgen verse mosselen bij de viswinkel van Van Beveren. De middag brengen we lezend door in de kuip, nadat we de bimini hebben opgevouwen. Voor de zekerheid start ik nog eens de motor. Die slaat meteen aan. De wind lijkt eindelijk af te nemen, er komen veel jachten afmeren en tenslotte krijgen we ook een buurman naast ons.

De oorlog. Zeer zware strijd in de Donbas. Om Severodonetsk wordt nog steeds gevochten. Volgens de burgemeester zijn er nog 12.000 tot 13.000 burgers in de stad, die voor de oorlog ruim 100.000 inwoners telde. Volgens hem is zo'n 60 procent van de woongebouwen in de stad verwoest. Pro-Russische separatisten verklaarden eerder vandaag dat ze de volledige controle hebben over de stad Lyman, maar het Oekraïense ministerie van defensie meldt dat er nog steeds gevochten wordt. Oekraïense strijdkrachten proberen het Russische offensief richting Slovjansk, dat ten zuidwesten van Lyman ligt, tegen te houden. Bij de grens tussen de regio Charkov en Donetsk trachtten troepen ook terreinwinst te boeken bij Izjoem, maar dat mislukte.

     Canada heeft een M777 houwitser, een van de modernste artilleriesystemen, naar Oekraïne gestuurd. Dit wapen schiet verder dan de Russische artillerie en kan daarom doorslaggevend zijn bij de strijd om de Donbas-regio. De VS staan op het punt om Oekraïne het multipele raketsysteem MLRS te geven, dat het meest vernietigende wapen zou zijn dat tot nu toe is geleverd. Met de MLRS kunnen de Russen op een afstrand van 300 kilometer in een minuut worden bestookt met twaalf raketten, die duizenden granaten bevatten. Rusland waarschuwt de VS in dreigende taal niet zo ver te gaan, omdat de raketten ook Russisch grondgebied kunnen treffen. Ondertussen richten de Russen met hun eigen MLRS-systemen enorme schade aan in de Donbas.

     De escalatie van de oorlog sluipt voort. De Russen kunnen het lang volhouden. Marktonderzoeker Kpler meldt dat er momenteel een recordhoeveelheid Russische olie in tankers onderweg op zee is. Veruit de meeste olievaten zijn onderweg naar Azië, dat in april Europa verving als grootste koper van Russische olie. Nu het Westen de import van Russische olie afbouwt, zijn met name China en India belangrijke afnemers voor Rusland. Afgelopen week waren er 74 tot 79 miljoen olievaten op zee, circa 50 miljoen meer dan voor de oorlog in Oekraïne. Ergens las ik dat Poetin er iedere dag 1 miljard dollar mee verdient. Onderwijl hangt de EU in de touwen wat betreft een gezamenlijke olieboycot en verlopen de gesprekken met Turkije over de toetreding van Zweden en Finland tot het NAVO-bondgenootschap moeizaam. Het Westen betoont zich zwak en wie zwak is in deze wereld.. Naar het begin van dit kwartaal

De Sint Nicolaaskerk in Brouwershaven. Aan deze kant had de grote toren gebouwd moeten worden. Zie gisteren voor een toelichting.

Zaterdag 28-05-2022

Opnieuw zo'n tegelijk zonnige en frisse dag, een fractie kouder dan gisteren. De wind is wat geruimd. Bijna alle passanten verdwijnen in de loop van de ochtend en 's middags keren ze weer terug. Dat wil zeggen: andere. Er komen twee of drie echt koude dagen aan, daarna warmt het weer op. De wolken groeien groter en grijzer tegen het einde van de middag. Soms heb je een dag gewoon niks te vertellen.

Honger is het nieuwe wapen in handen van Poetin. Het vervoer van Oekraïens graan kan alleen in voldoende hoeveelheden via de Zwarte Zee. Die uitvoerroute blokkeren de Russen met hun vloot en er liggen veel zeemijnen, die eerst geruimd moeten worden. Routes over land hebben veel te weinig capaciteit. Het graantekort drijft wereldwijd de prijzen op. De graanschuur van Europa zit op slot en dat voelen ze vooral in Afrika en het Midden-Oosten. Hongersnoden dreigen, een wereldwijde voedselcrisis. Poetin wil wel een corridor vrijmaken over zee, maar alleen als de westerse landen sancties intrekken. Zo heeft hij de wereld bij de strot. De G7-landen zoeken naar een oplossing. Naar het begin van dit kwartaal

Zondag 29-05-2022

Nederland is een land van kerken, nog steeds. Brouwershaven heeft er drie: de Sint Nicolaaskerk (waarover ik al schreef), de Ichthuskerk (PKN) en de kerk tegenover de plaats waar we liggen. Dat is een kerk van de Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt). Ook al een kerk zonder toren. De vrijmaking dateert van 1944 toen men uit de Gereformeerde Kerk in Nederland stapte vanwege kritiek op de leerstellingen van Abraham Kuyper over de algemene genade en de pluriformiteit van de kerk. De vrijgemaakten hielden ook vast aan het artikel 31 van de Dordste Kerkorde (1618/1619), waarin men synodale besluiten naast zich neer kon leggen als die strijdig waren met wat men 'Gods Woord' noemde. Het ging toen om 80.000 leden. Ze werden sindsdien 'artikel-31'ers' genoemd. Ik herinner me dat men die vroeger erg streng in de leer vond, maar sinds enige decennia kreeg een progressieve stroming de overhand. Daarin trof je mensen aan als de vakbondeconoom Wil Albeda, ex-defensieminister en PvdA'er Henk Vredeling en oud CDA-politicus Bert de Vries. Niet de slechtsten. De Vrijgemaakten waren gelieerd met het GPV van o.m. Piet Jongeling, dat later opging in de ChristenUnie, tegenwoordig regeringspartij. Grappig, ook de bekende anarchist en journalist Anton Constandse, voorbeeld uit mijn linkse jaren, werd in Brouwershaven geboren.

     Ik vermoed dat het gebouw aan de stadskade van Brouwershaven in 1944 al in bezit was van de zich afscheidende gemeente, want het ziet er ouder uit. Het staat echter niet op de monumentenlijst. Op een briefje naast de kerkdeur staat dat er nu in de gemeente 'een kleine 98 leden' zijn. Een eigen predikant hebben ze niet meer; iedere zondag komt er om 5 uur 's middags een dominee van elders in het land preken. Maar vanmorgen om half elf zien we toch enige tientallen mensen, niet in het zwart gekleed, uit de kerk komen. Toch weer een eigen predikant gevonden?

     In de wereld van gereformeerde kerken dreigt overigens een nieuwe scheuring, ditmaal in de Christelijk Gereformeerde kerken, sinds 1892 een kerkgenootschap dat diverse stromingen kent. Nu is er een hardnekkig conflict uitgebroken over 'het vrouwenprobleem', dat is de vraag of vrouwen een officiële rol mogen hebben in de kerk zoals predikant, ouderling of diaken. Tijdens een aparte synode spraken onlangs de mannen 21 dagen lang over die vragen. In de Bijbel staat immers: 'Laten uw vrouwen in de gemeenten zwijgen. Het is hun immers niet toegestaan te spreken, maar bevolen onderdanig te zijn, zoals ook de wet zegt.' (1 Korinthe 14). Dat is duidelijke taal voor een meerderheid, die besloot dat je de Bijbel letterlijk moet nemen. 'Je kunt de geschriften niet tegenspreken'. Kerken die zich niet aan deze regel houden, krijgen nog twee jaar de tijd om op het rechte pad terug te keren. Ik heb zo'n vermoeden dat de Vrijgemaakten aan onze overkant niet aan het vrouwenverbod mee zullen doen. Wie weet waren ze daarom vanmorgen al bij elkaar. In een mooi boek ( 'Een geschiedenis van God' over vierduizend jaar jodendom, christendom en islam, Anthos, 1995) schreef Karen Armstrong: 'Het westerse christendom is nooit helemaal over die neurotische vrouwenhaat heen gekomen.'

Vannacht vielen er enkele regenbuien, vanmochtend ook nog wat. Het is koud, dertien graden, de wind is naar het noorden geruimd en de kachel staat aan. We blijven behoudens een enkele boodschap binnen en lezen. Misschien gaan we morgen al terug naar Numansdorp. het wordt geleidelijk wel beter weer, maar komend weekeinde hebben we een feest op een kasteel in Heerlen.

Nog steeds zware gevechten in Severodonetsk. De strijd leidt aan beide kanten tot zware militaire verliezen. Ook neemt het aantal burgerslachtoffers aan Oekraïense zijde toe. Het ISW zegt dat de Russische president Poetin ondraaglijk lijden bij de Oekraïners teweegbrengt en dat hij gruwelijke offers eist van zijn eigen mensen, in een poging een stad in te nemen die die prijs zelfs voor hem niet waard is. Volgens onbevestigde berichten van het Oekraïense leger is Oekraïne bij Cherson, ten noorden van de Krim, begonnen aan een tegenoffensief. De eerder door Rusland ingenomen stad wordt nu onophoudelijk beschoten door Oekraïense troepen, zegt een pro-Russische functionaris daar tegen persbureau Reuters.

     Ondertussen ontving Oekraïne van Denemarken Harpoon-zeedoelraketten. 'We hebben er genoeg om de hele Russische Zwarte Zeevloot te laten zinken', zei een militair woordvoerder in Odessa optimistisch. Onze eigen marine heeft ze ook al sinds de jaren 70. De Turkse president Erdogan schuift nog niet op over het NAVO-lidmaatschap van Zweden en Finland. 'Landen die het terrorisme steunen', zei hij vanmiddag in gesprek met staatstelevisiezender.  Hij bedoelt de Koerdische PKK en de Gülenbeweging. Naar het begin van dit kwartaal

Vanmorgen op de Grevelingen.

Maandag 30-05-2022 

Vandaag terug naar Numansdorp. Kalm weer, fris met veel bewolking, soms dreigt regen maar het blijft droog. Afvaart uit Brouwershaven om kwart voor negen. De motor start meteen. Er zijn vrijwel geen boten op de Grevelingen. Een dik uur later meren we af aan het remmingwerk van de sluis bij Bruinisse. Weer een uur later schutten we in de Krammersluis, nog een uur later de Volkeraksluis. Die stond zelfs nog open met groen licht toen we aan kwamen varen. Oversteek naar Numansdorp, inpakken en wegwezen, juist vóór de files, het autootje start ook meteen. Rond vier uur zijn we in Gorcum. Thuis is alles in orde. Het schijnt dat buurman Gorcum TV failliet is, maar we zien binnen nog mensen. We starten alles weer op en werken een stapel post door. Geen verrassingen. Moe maar tevreden.

Natuurlijk toch even naar het nieuws gekeken. En kijk eens! Het Russische bedrijf Gazprom stopt tijdelijk met het leveren van gas aan Nederland. GasTerra krijgt in de periode 31 mei tot en met 30 september 2022 2,0 miljard m3 gas niet door Gazprom geleverd, meldt de gashandelaar op zijn website. GasTerra had besloten niet in te gaan op de betalingseisen van Gazprom, namelijk betalen in roebels. Het Russische bedrijf besloot daarop tijdelijk niet te leveren. GasTerra was erop voorbereid en heeft elders gas ingekocht. Minister Jetten haast zich te zeggen dat de stop geen gevolgen heeft voor huishoudens en bedrijfsleven. Naar het begin van dit kwartaal

Dulce gisteren, wachtend voor de Krammersluis.

Dinsdag 31-05-2022

Na vier weken onenigheid heeft Europa het eindelijk - iets voor middernacht - voor elkaar: een olieboycot voor Rusland. Mmmja, hij gaat pas eind van het jaar in en het betreft alleen de olie die in tankers wordt aangevoerd. Hongarije, Tsjechië (alleen diesel) en Slowakije blijven daarna nog wel Russische olie via pijpleidingen krijgen, maar die mogen ze alleen in eigen land gebruiken. 'Ze mogen er niets aan verdienen', zegt Rutte. Het is ongeveer driekwart van de olie die Rusland exporteert en, als je in aanmerking neemt dat Duitsland en Polen eind dit jaar ook zullen stoppen met de import van olie via pijpleidingen, dan is het 90 procent. Er komt dus eindelijk een zesde pakket sancties, waarbij onder meer Ruslands grootste bank, Sberbank, afgesloten wordt van het internationale betalingssysteem Swift. Verder gaat de EU drie Russische staatszenders weren en krijgen individuen die verantwoordelijk zijn voor oorlogsmisdaden in Oekraïne sancties opgelegd. En het gas? De regeringsleiders willen haast maken met voorstellen die de Commissie eerder deze maand presenteerde om Europa uiterlijk eind 2026 los te koppelen van alle fossiele energie uit Rusland, dus ook gas. Nederland krijgt met ingang van vandaag al geen Russisch gas meer. De regering doet alsof het niet zo is, en dat er genoeg vervangend gas werd gekocht, maar maak je geen illusies: de gasprijs zal in de rest van het jaar nog veel verder omhoog gaan.

     De Russen hebben ondertussen in de Donbas kleine successen met hun strategie van dag-en-nacht platbombarderen van steden zoals Severodonetsk en Rubizhne. Totale verwoesting. Severodonetsk raakt steeds verder bezet. Russen en Oekraïeners vechten in de verwoeste straten. De laatsten worden gaandeweg teruggedrongen naar de rivier en de hogere grond van Lysychansk aan de overkant. Oekraïne heeft op zijn beurt een succesvol offensief ingezet ten oosten van Cherson. 

     President Biden gaat Oekraïne toch geen verdragende MLRS-raketten leveren. Die kunnen ook Rusland zelf treffen. De Russische Veiligheidsraad noemt dit een rationeel besluit. Het Kremlin heeft steeds aangeven dat het zulke wapenleveranties door het Westen niet kan tolereren.

Gisteravond was er een opvallende draai op de Russische staatstelevisie. Tot op heden werd er nooit van 'oorlog' gesproken, maar van 'een speciale militaire operatie'. Maar een Russische presentatrice, Olga Skabejeva, zei ditmaal 'Misschien is de tijd gekomen om toe te geven dat de speciale operatie van Rusland in Oekraïne is afgelopen. In de zin dat er een echte oorlog is begonnen. Het is zelfs de Derde Wereldoorlog. We zijn gedwongen om niet alleen Oekraïne te demilitariseren, maar de hele NAVO'. 

De eerste orkaan van het orkaanseizoen 2022 op het noordelijke halfrond is al voorbij. Orkaan Agatha was de sterkste orkaan ooit gemeten in de maand mei bij de oostkust van de Pacific. Hij kwam aan land als categorie-2 orkaan in het zuiden van Mexico en bracht er hevige regen en wind. Inmiddels heeft Agatha boven land aan kracht verloren. Morgen begint het atlantisch orkaanseizoen 2022. Het duurt tot 1 november. NOAA verwacht een bovengemiddeld actief seizoen, nu in de Stille Oceaan de La Niña nog steeds niet afneemt, met 14 tot 21 stormen met namen, waarvan 6 tot 10 kunnen uitgroeien tot orkanen en daarvan weer 3 tot 6 tot superorkanen in de categorieën tot 5.

Vandaag is het aardig weer. We stellen onze gewone routine snel weer in. Boodschappen. Naar mijn Syrische kapper geweest. De wasmachine draait overuren. Klassieke muziek uit de geluidsboxen. Naar het begin van dit kwartaal

Severodonetsk vandaag. Oekraïne trekt zich terug op de hoge oever van de Seversky Donets rivier bij Lysychansk.

Woensdag 01-06-2022

De VS gaan toch geavanceerde raketsystemen naar Oekraïne sturen die 'preciezer belangrijke doelwitten op het slagveld kunnen raken', zo schrijft president Biden in een essay in The New York Times. Hè, denk je, Biden zei toch gisteren dat hij ondanks een eerdere belofte geen MLRS-systemen zou leveren, omdat die Rusland kunnen bereiken? Inderdaad, maar het gaat om een ouder en lichter raketsysteem van het type M142 Himars, die bijvoorbeeld bij de strijd tegen ISIS bij Deir-es-Zor in Syrië werden gebruikt. Dat gebruikt wel hetzelfde onderstel als de MLRS en kan zowel één als meerdere (6) raketten afvuren, die overigens ook Rusland kunnen bereiken. Maar met Oekraïne zou afgesproken zijn dat ze dat niet zullen doen en bovendien leveren de VS raketmunitie die maximaal 80 kilometer ver kan inslaan. De Russen schieten van veel verder. Hebben ze daar wel wat aan? Oud-miltair en defensiespecialist Hans Van Griensven betwijfelt dat vanmorgen in De Volkskrant: ‘Bij artilleriegevechten is het belangrijk dat je over wapens beschikt met hetzelfde bereik als die van de tegenstander. Want dan kan je de bron van de beschietingen weghalen. Je kan de Russische artillerie ook aanvallen met de luchtmacht, maar die heeft Oekraïne niet meer. Vanaf de grond lukt ook niet. Het enige wat overblijft is dus artillerie waarmee ze de Russen goed kunnen raken.’

     De Russen reageren 'uitermate negatief'. 'Alle leveringen van wapens aan Oekraïne vergroot de kans op een directe confrontatie tussen Rusland en de VS', zegt een woordvoerder van Lavrov. Intussen houden Russische nucleaire strijdkrachten oefeningen in de provincie Ivanovo, ten noordoosten van Moskou. Dat bericht de Russische tak van persbureau Interfax op basis van informatie van het ministerie van defensie. Zo'n duizend militairen voerden 'intense manoeuvres' uit met meer dan honderd voertuigen en ook Yars-lanceersystemen. Dat zijn mobiele systemen die de grote, intercontinentale Yars-raketten kunnen afvuren (bereik tot 11.000 kilometer), waarop kernkoppen geplaatst kunnen worden.

In de straten van Severodonetsk vechten Russen en Oekraïeners een verbeten strijd uit. De stad zou voor de helft in Russische handen zijn, zegt de burgemeester. De stad Kramatorsk in Oost-Oekraïne komt meer en meer in de tang door de Russische opmars.

     Shell en het Deense Ørsted krijgen vanaf morgen geen Russisch gas meer. Beide bedrijven weigeren hun rekeningen aan Gazprom in roebels te voldoen. Bij Shell gaat het om 1,2 miljard kubieke meter gas per jaar dat aan klanten in Duitsland zou worden geleverd, meldt Gazprom. Bij Ørsted gaat het om 1,9 miljard kubieke meter gas per jaar, zo'n 80 procent van alle import in Denemarken. Maar Gazprom levert nog steeds gas aan een onbekend aantal bedrijven, gemeenten en waterschappen in Nederland, ondanks de leverantiestop per vandaag, heeft de NOS uitgezocht. Die bedrijven betalen wél in roebels, maar het ministerie van Economische Zaken en Klimaat weet van niets. 'Dat is bedrijfsvertrouwelijke informatie'. En 'Als het eenmaal in de leiding zit, is niet meer te zien uit welke markt het komt', zegt de Gasunie. De fameuze soepelheid van ons land, die ook blijkt uit de neiging binnen de coalitiepartijen VVD en CDA om de kolencentrales in Nederland tijdelijk harder te laten draaien, om op die manier gas te besparen. Dat gas kan dan gebruikt worden om de gasvoorraden voor de komende winter aan te vullen. Er is echter één probleem: de kolencentrales mogen nu wettelijk op slechts maximaal 35 procent van hun capaciteit draaien om de CO2-uitstoot te beperken. 'Nood breekt wet', zegt CDA'er Bontenbal. Zo is het, een warm huis in komende winter is belangrijker dan verre klimaatrampen. Wie dan leeft, wie dan zorgt.

Orkaan Agatha, de eerste orkaan van dit seizoen (ik schreef er gisteren over) was meteen eentje die grote schade aanrichtte in het zuiden van Mexico. Er vielen zeker elf doden door overstromingen en modderstromen en er zijn nog 21 mensen vermist. Veel mensen werden in hun huizen overvallen door de talrijke overstromende rivieren en aardverschuivingen. Klimaatverandering en het aanhouden van de La Niña veroorzaken een tendens naar zwaardere orkanen.

Bij ons geen bijzonderheden. Dag met enkele korte regenbuien en redelijk wat zon, 17 graden. Anna gaat langs bij haar achterkleinkind Zaila. Naar het begin van dit kwartaal

Donderdag 02-06-2022

De update van de gemiddelde wereldtemperatuur, gemeten door satellieten in de lagere atmosfeer, toont over de maand mei een plus van 0,17 graden Celsius ten opzichte van het 30-jarig gemiddelde van 1991 - 2020. Niet erg veel - in april was het nog +0,26 graden - waarschijnlijk ten gevolge van de lang aanhoudende La Niña in de Stille Oceaan. De lineaire opwarmingstrend blijft +0,13 graden per decennium, waarvan +0,12 graden boven de oceanen en +0,18 graden boven de landmassa''s.

     In een nieuwe attributiestudie van het World Weather Attribution (WWA) initiatief (waar het KNMI onderdeel van is), blijkt dat de kans op zo'n extreme hittegolf als die gedurende de afgelopen maanden India en Pakistan teisterde, door klimaatverandering 30 keer groter is geworden. De temperaturen stegen in maart en april op veel dagen boven de 45 °C uit en liepen zelfs op tot de 51 °C, terwijl de droogte immens was. Lees er hier meer over. Hittegolven zullen wereldwijd extremer worden en zich steeds vaker voordoen.

     De wereld gaat de opwarming niet 'handelen'. Maar kijk eens naar China. Dat land gaat in de komende 15 jaar maar liefst 150 kerncentrales bouwen om volledig onafhankelijk van fossiele brandstoffen te worden, zo werd in november vorig jaar bekend. Dat zijn er meer dan de hele wereld er in de achterliggende 35 jaar bouwde. Er is een bedrag van 440 miljard mee gemoeid. Tja, moet je daar dan blij mee zijn?

Een Russische raket heeft een spoorlijn in de regio Lviv in de West-Oekraïense regio geraakt. De gouverneur van de regio zegt dat er vijf gewonden zijn gevallen. De spoorlijn is vitaal als aanvoerroute van militair materieel en voorraden en voor de export van graan. Wapens stromen Oekraïne binnen. Na de VS stuurt ook het VK langeafstandsraketten naar Oekraïne. Het gaat om M270-MLRS-raketten. Die hebben een bereik van 300 kilometer, maar net als bij de leverantie van de Amerikanen is dat op een of andere manier beperkt tot 80 kilometer. Wie weet kunnen de Oekraïners die beperking wel omzeilen. Persbureau Reuters meldt dat de Amerikanen ook vier MQ-1C Gray Eagle drones gaan leveren. Die kunnen meer dan 30 uur in de lucht blijven en worden uitgerust met acht Hellfire raketten voor gebruik op het slagveld. Deze drones zijn veel groter en hebben veel meer draagvermogen dan de succesvolle Turkse Bayraktar-TB2 drones die Oekraïne tot dusver inzet. Het Congres moet de leverantie nog goedkeuren. Opmerkelijk: de bevolking van Litauwen heeft in een collecte 1 miljoen euro opgebracht om zo'n Bayraktar drone aan Oekraïne cadeau te doen. Nu heeft de Turkse fabriek hem gratis ter beschikking gesteld. Die miljoen gaat naar de aanschaf van munitie voor de drone en naar humanitaire hulp.

     In Denemarken stemde bijna 66 procent van de bevolking voor in een referendum over de NAVO. Het land wil weer meedoen aan het defensiebeleid van het bondgenootschap, waar het 20 jaar lang een uitzonderingspositie in had. Verdere versterking van de NAVO tegen Rusland. In Hongarije continueert Orban zijn verstorende rol. A pain in the ass. Nu eist eist het land opnieuw aanpassingen van het nieuwe sanctiepakket van de EU tegen Rusland waar ook een olie-embargo deel van uitmaakt. Het wil met name af van de sancties tegen de Russisch-orthodoxe kerkleider, patriarch Kirill, dikke vriend van Poetin, die de invasie van Oekraïne vol overtuiging steunt. Met verve laat Orban zijn land dezelfde veeleisende rol spelen waarmee het land ruim een eeuw eerder de Donaumonarchie voortdurend deed wankelen. Ook Zwitserland speelt ditmaal zo'n rol. Het blokkeert de levering van Zwitserse pantservoertuigen door Denemarken aan Oekraïne. Daardoor zou de Zwitserse neutraliteit geschaad worden. In april sprak het land al een veto uit voor gebruik van Zwitserse munitie, die Duitsland naar Oekraïne wilde sturen, en wees het een verzoek van Polen af voor levering van Zwitserse wapens aan Oekraïne. Curieus 'verdienmodel': wel wapens verkopen maar de klant mag ze niet gebruiken. En tenslotte is Erdogan er ook nog, die de toetreding van Zweden en Finland tot de NAVO wil blokkeren.

Mooie, zonnige dag. Geen bijzonderheden. Anna is vanmiddag naar een bijeenkomst van buurvrouwen. Naar het begin van dit kwartaal

Vrijdag 03-06-2022

De oorlog in Oekraïne verandert steeds meer in een loopgravenoorlog zoals WO 1, gepaard met complete verwoesting op de slagvelden: Mariopol, Volnovakha, Severodonetsk, Rubizhne, Popasna, Lyman. Vooral in de Donbas is dat het geval, nu met name in Severodonetsk waar al wekenlang om wordt gevochten. Omdat de Russen hun troepen daarop concentreren is het slim van Oekraïne om een doorbraak in het zuiden te forceren ten oosten van Cherson. De Russen zijn daar kwetsbaar, aldus het Institute for the Study of War (ISW).

     De Russen kampen ondertussen met een groeiend gebrek aan strijdkrachten, aldus het ISW gisteren in zijn dagelijkse rapportage. Ook mankeert het veel troepen aan slagkracht en moreel, onder meer door gedwongen mobilisaties in door Rusland bezette gebieden. Het Oekraïense leger meldde gisteren dat dat bijvoorbeeld in de pro-Russische Volksrepubliek Donetsk (DNR) gebeurt. Het ISW zegt dat die troepen nauwelijks gemotiveerd zijn. Gemobiliseerde soldaten klagen dat ze de hele oorlog doorbrengen aan de frontlinie in Cherson zonder voedsel of medicijnen. Ook zou er slechts een gebrekkige screening zijn. Zo zouden rekruten die niet fit genoeg zijn toch naar het front moeten. De belangrijkste inlichtingendienst van Oekraïne publiceerde een onderschept telefoongesprek waarin DNR-soldaten klagen over fysiek ongeschikte militairen. 'Die klootzakken voeren niets uit, zuipen alleen maar en zorgen voor overlast', klinkt het in het gesprek. Het zou er aan het front chaotisch aan toe gaan.

In de NRC verschenen vandaag twee belangrijke achtergrondartikelen over de oorlog. Het ene is van Caroline de Gruyter, die zich aan de hand van drie boeken die vóór deze oorlog werden gepubliceerd, zich afvraagt of we de voortekenen hebben gemist. Die boeken verklaren de blindheid in het Westen. In feite was de oorlog in hybride vormen al jaren aan de gang, in de vorm van cyberaanvallen, verspreiding van nepnieuws, gestunt met gasprijzen, het lamleggen van internationale organisaties als de VN, spionage en het omleiden van vluchtelingenstromen. Globalisering bleek geen afdoende middel om de wereldvrede voldoende te bevorderen, overal broeide het. 'Vandaag de dag is het land dat het meest "connected" is, het meest kwetsbaar'. Hm. Misschien is dat zo, maar welke gevolgtrekkingen moeten we daaruit trekken? Geen openheid meer? Voortdurende argwaan? Het Westen moet vooral zijn militaire en economische macht krachtiger inzetten en als een machtig blok opereren, vrees ik.

     Het tweede artikel is een interview met de Britse onderzoeksjournaliste Catherine Belton. Zij is de auteur van 'Putin's People' uit 2021, dat nu in het Nederlands is vertaald. Ze beschrijft weer eens wie - behalve Poetin zelf - het in Rusland voor het zeggen hebben: Poetins collega's uit zijn KGB-verleden en uit het stadsbestuur van Sint Petersburg, die in die stad hechte banden hadden met de lokale misdaadorganisaties die er de dienst uitmaakten. In het interview betoogt ze dat de democratie, de vrijheid en het economisch succes van het Westen altijd hun grootste angst was en is. Permanent pogen ze die te ondergraven door hybride oorlogvoering. Bovendien hebben ze dat conflict nodig, 'want anders kunnen ze niet aan het Russische volk uitleggen waarom ze al zo lang in het Kremlin zitten. Rusland verkeert tenslotte in een toestand van stagnatie. De levensstandaard is niet verbeterd, de economie wordt niet hervormd. Het enige wat ze doen is nog meer geld uit de staatskas stelen. (...) Ze kunnen zich geen bloeiende democratieën aan hun grenzen veroorloven. Het contrast met hun eigen systeem zou dan veel te ongemakkelijk worden.' Tot zover is dat geen nieuws. Belton denkt dat de situatie voor het Kremlin in de loop van de zomer precair zal worden, als de economische gevolgen van de sancties steeds meer worden gevoeld. 'De meeste fabrieken zijn voor 90 procent afhankelijk van buitenlandse componenten. De voorraden van die componenten zijn in de zomer op. Hetzelfde geldt voor de import van consumptiegoederen voor de winkels. Ook zal de inflatie stijgen tot 20 procent.' Maar als de autoriteiten niet meer kunnen verhullen dat er disproportioneel veel Russische soldaten in Oekraïne sneuvelen, kan het tij wel eens snel keren. 'Je ziet al in opiniepeilingen dat de steun voor de oorlog, die in de eerste weken heel hoog was, begint af te nemen. En als je de onvrede onder de oligarchen, die in de eerste maanden van de oorlog hun fortuin zagen verdampen, optelt bij de onrust binnen het progressieve deel van de veiligheidsdiensten, het economische isolement van Rusland en de ondermijning van zijn positie op de wereldmarkt, dan kan het binnen twee jaar afgelopen zijn met Poetin en zijn vrienden.' Ik hoop het met haar.

Het is een zomerse dag met de bekende drukte. Naar het begin van dit kwartaal

Aarde en maan, foto genomen door Voyager 1 in september 1977 op een afstand van 7,25 miljoen mijlen (foto: NASA)

Zaterdag 04-06-2022

Wordt de wereld iedere week een steeds grotere puinhoop? Een crimineel staatshoofd gebruikt honger als wapen om een vuile oorlog te winnen. Om straks honger om te zetten in nieuwe stromen vluchtelingen uit Afrika om de EU verder te ontwrichten. Onze verslaving aan energie aanwendt om de landen van de blunderende EU uit elkaar te spelen. Om met nepnieuws, sabotage en cyberaanvallen ieder land te destabiliseren dat Rusland niet als grootmacht behandelt. Om onmetelijke rijkdommen te vergaren. Grijpgraag nihilisme. Moeten we Poetin godbetert na de annexatie van De Krim ook nog de Donbas gunnen, zoals Duitsland en Frankrijk schijnen te willen? Of hem met steeds zwaardere wapens door zijn nieuwe IJzeren Gordijn terug naar eigen land te slaan, zoals de Amerikanen, de Britten en de Oosteuropese landen schijnen te willen? Met de aarzelende gas- en olieboycot aan het eind van het jaar slaan we zeker geen deuk in een pakje boter. Liever winden we ons op over de aftandse puber Derksen of de benzineprijzen, die over de grens veel lager zijn. Of over Maxima: 'Wie heeft in godsnaam tegen Máxima gezegd dat ze best uit een vliegtuig kon vallen? Als Argentijnse, met een vader die een vriendje van Videla was. Ja, maar zij deed het met parachute en dat is toch anders' (Youp van't Hek vandaag, hij heeft gelijk, trouwens). Waar we het ook niet over hebben is de ongewoon vroege en extreme hittegolf in India en Pakistan, over het feit dat het CO2-gehalte in de atmosfeer voor het eerst boven 420 ppm steeg en er duizenden jaren zal blijven. Nog geen tien jaar geleden was het voor het eerst 400 ppm. Een zó snelle stijging dat je in geologisch opzicht van een explosie moet spreken. Enzovoorts, je wordt er moedeloos van. Dan kijk ik graag een tijdje naar foto's als die hierboven: onze aarde met zijn maan, gefotografeerd door de Voyager 1 sonde in 1977, hoe kwetsbaar, hoe mooi, hoe snoezig. En ook: hoe rampzalig. Dat we het broze systeempje toch alsmaar sneller bljven verwoesten, verzieken, vervuilen, onherstelbaar beschadigen en onszelf erbij. Hoe is het mogelijk? Hoe is het te remmen? 

Het kán dus wel: het gasverbruik in Nederland is fors gedaald in de eerste vijf maanden van dit jaar, zo blijkt uit cijfers van Gasunie Transport Services (GTS) . Door een relatief warme winter en de hoge gasprijzen werd 25 tot 33 procent minder gas gebruikt dan in voorgaande jaren. Thermostaat wat lager, niet zo lang douchen; laaghangend fruit heet dat.

Van het Donbas-front. Met verrassingsaanvallen weten Oekraïense troepen delen van Severodonetsk terug te veroveren. Ze zouden inmiddels weer 20 procent van de stad in handen hebben.

Het is een dag met veel bewolking. Anna bezoekt haar kapster. We gaan straks naar Limburg, waar we in een kasteel een reünie hebben van Medi 1, mijn oud-medisch directeurenclubje. Dat hebben we in 1987 opgericht. Erg leuk, ik heb ze in minstens zestien jaar niet meer gezien. Naar het begin van dit kwartaal

Hotel Kasteel ter Worm, Heerlen.

Zondag 05-06-2022

Gisteren, een warme, zonnige dag, rijden we naar het diepe zuiden des lands: Heerlen, voor een reünie van Medi 1, mijn voormalig medisch directeurenclubje dat startte in 1987, schreef ik gisteren al. Het is me altijd dierbaar geweest. Ik was lid tot september 2006, toen ik al niet meer werkte (behalve aan de boot uiteraard) en we afscheid van elkaar namen in één en hetzelfde etablissement dat nu onze bestemming is: Hotel Kasteel Ter Worm, een idyllische locatie in het Limburgs heuvelland die tot het Van der Valk Concern behoort. De rit vergt een kleine twee uur, maar de meeste Pinkstervakantiegangers hadden zich gisteren al op des lands wegen gestort. De meeste oud-leden blijken zich met hun partners al op het loverrijke terras aan de slotgracht te hebben genesteld. Daar voltrekt zich een aardig proces van vorsen hoeveel ouder ieder er na die zestien jaar uitziet. Sommigen is de tol van de leeftijd aan te zien, anderen nauwelijks. Uiteraard ga ik daar geen mededelingen over doen, laat staan een rangorde aanbrengen. Medi 1 kent zijn manieren. Enigen van de oud-leden werken nog steeds, soms regulier, soms als ZZP'er in adviesfuncties. Ik ben zelf de enige die meteen in 2006 resoluut de zorg de rug toekeerde. Overigens bestaat het clubje nog altijd; het wordt bevolkt door een achttal leden wier namen me helemaal niets meer zeggen, met uitzondering van het enige lid dat er destijds al was en die er nog steeds is. Een taaie, dat lid.

     Bij de thee en later de welkomsbubbles volgt een interessante ronde (foto hier). Bij elkaar zijn er veertien mensen. Helaas zijn één lid en zijn partner afwezig vanwege een familieaangelegenheid, anders waren er zestien geweest. Iedereen - ook de partners - komt aan de beurt om in vijf minuten te vertellen wat hem of haar overkomen is. Zoals je mocht verwachten heeft niemand voldoende aan zo weinig minuten, maar streng zijn we niet. Alles komt voorbij: opmerkelijke avonturen, rare of gedurfde loopbaanstappen, geluk en pech, kommer en kwel, ziekte en en gebrek, verhuizingen naar of van buitenlanden, in zestien jaar gebeurt er heel wat. Wat is ons veel gegeven in die korte levens! Enigen kwamen ons in die tijd helaas te ontvallen; we gedenken ze later met het uitbrengen van een dronk bij de aanvang van het diner. We zijn trouwens altijd erg serieus bezig geweest in Medi 1, vergis je niet, maar voor lol was er altijd plaats, zij het zeker niet teveel. We horen dat het nog steeds zo is.

     Wat volgt ligt voor de hand: een gezellige borrel en een heerlijk meergangendiner in een van de zalen van het kasteel, waarbij eenieder feestelijk is uitgedost. Na iedere gang (met veel aspergegerechten) verwisselen we van plaats zodat je de kans krijgt met ieder te praten. Daardoor is het zomaar half twaalf. De allersterksten tijgen nog even naar beneden, naar de bar in de keldergewelven. Was ik daarbij? Dat gaat niemand wat aan.

Ze hebben daar leuke, ruime hotelkamers bij Ter Worm en gerieflijke bedden (foto hier). Er zijn veel foto's gemaakt, die we nog hopen te ontvangen. Daaruit publiceer ik de leukste alsnog. Een attent lid had dubbele foto's van vroeger meegenomen. Opmerkelijke foto's zoals deze van 9 september 2005. Kun je - knipoog - gelijk zien hoezeer wij ouder werden. Een loflied op de jeugd, ik lijk Gombrowicz wel. Het ontbijt is vanochtend niet al te vroeg en ook weer erg gezellig. Men kijkt elkander onderwijl aan en denkt: zullen we jullie nog eens terugzien in dit ondermaanse? Natuurlijk zijn daar voornemens toe, die worden ook uitgesproken, maar je moet vanzelfsprekend afwachten wat ervan komt. Misschien duurt dat nog eens zestien jaar. Allemachtig, zeg, dan ben ik al in de negentig! We zien wel. Het is buiten ook allang niet meer zo zonnig als gisteren en er is een groot regenfront op komst. Voor die tijd zijn we terug in Gorcum. Nu valt er twee uur lang onafgebroken malse regen. Het lijkt nog wel even door te zullen gaan. Vandaag even geen oorlog en andere actualiteit. Die luxe heb ik. Nou ja, de eerste orkaan van het Atlantisch orkaanseizoen is gesignaleerd: Alex. Dat is vroeg; in juni zijn het er nooit veel. Het is trouwens nog een tropische storm en hij trekt richting Bermuda.  Naar het begin van dit kwartaal

De concentratie van varkensbedrijven in Nederland is uitermate schadelijk voor natuur en gezondheid (bron: arte tv)

Maandag 06-06-2022, 2e Pinksterdag

Een plaatje kan soms meer zeggen dan een lap tekst. Zoals dat hierboven. De waanzin van de varkenshouderij in Nederland, dat de grootste exporteur van varkensvlees in de wereld is, waarbij 80 tot 90 procent is bestemd voor de export naar het buitenland. Voor rundvleesproductie is er ook zo'n grafiek. De leuze 'ZONDER BOER GEEN VOER!' op de pamfletten van actievoerende boeren is dus volmaakte onzin. Misleidend. Nergens in de EU worden meer varkens per vierkante kilometer gehouden als in Brabant (~1.220). In de Peelregio zelfs het dubbele: ~2.400/km2. Veel geld verdienen ten koste van steeds meer zware schade aan natuur en leefmilieu in ons land.

De profuse regenbuien hielden gisteren lang aan en leidden vooral in het zuiden en midden van het land tot wateroverlast. In Gorcum viel 46 mm. Dat is vrij veel, maar nog niet extreem. Het KNMI in De Bilt registreerde de op een na natste Eerste Pinksterdag ooit en gaf code geel uit. In zijn Klimaatsignaal'21 schrijft het KNMI dat 'uit het nieuwe onderzoek blijkt dat de zwaarste zomerbuien extremer worden, waarbij ook de kans op valwinden toeneemt.' In België was het gisteren erger dan bij ons. In West-Vlaanderen werden de zwaarste overstromingen in 20 jaar gemeld, aldus de VRT, maar ook in de provincies Luik en Namen waren er locale watersnoden en in Borgworm veranderden de straten in kolkende modderstromen en viel de electriciteit uit. Nog veel erger is het trouwens in Suriname, waar een van de oud-leden van Medi 1 werkt. Hele delen van het land staan al enkele maanden onder water vanwege extreme regen. De grote regentijd is van eind april tot begin augustus. Vandaag ontwaken we in een ochtend met zon en wolken, maar al gauw zal het opnieuw gaan regenen, zij het minder dan gisteren.

De oorlog in Oekraïne. Kiev werd gisteren getroffen door diverse kruisraketten, afgevuurd vanuit Russische schepen in de Zwarte Zee. Er vielen geen doden. Volgens de Russen werden onder meer T-72-tanks verwoest, die waren opgeslagen in een werkplaats voor treinwagons. De tanks uit de Sovjettijd waren aan Oekraïne geleverd door Oost-Europese landen. Eén Russische raket vloog 'gevaarlijk dicht' langs een kerncentrale in het zuiden van Oekraïne, zegt staatsenergiebedrijf Energoatom. Het ging om de centrale in Joezjnoöekrajinsk, een van de grootste kerncentrales van het land.

     Een opmerkelijke ontwikkeling in het zwaarbevochten Severodonetsk. De Oekraïense verdedigers zouden de Russen in een val gelokt hebben door zich schijnbaar terug te trekken. De oprukkende Russen trapten er in en werden gedecimeerd. Nu zouden de verdedigers de stad weer voor tachtig procent in handen hebben. Russische raketten verwoestten een belangrijke terminal voor de export van graan in de havenstad Mikolajev. Dat voedt de analyse dat Poetin het Oekraïens graan gebruikt als middel in zijn oorlog.

     De NAVO houdt ondertussen zijn jaarlijkse grote oefening in de Oostzee (Baltops22), waar ook Nederland aan deelneemt als ook Zweden en Finland. Meer dan 45 marineschepen, 75 vliegtuigen en 7000 militairen doen eraan mee. Als de toetreding van beide landen geëffectueerd wordt, is de Oostzee de facto een binnenzee geworden voor het westen, waarin de routes over zee naar de enclave Kaliningrad, het hoofdkwartier van de Baltische Vloot van de Russen, en de stad Sint Petersburg effectief geblokkeerd kunnen worden.

De ochtend was dus nog droog met af en toe zon, maar na de middag vallen er stilaan meer buien. De stad staat vol marktkramen, maar deze 2e Pinksterdag verregent steeds meer. We maken de opties op. Morgen is het een droge dag, handig om in te schepen en naar Willemstad over te steken. Woensdag brengt weer regen. Tussen de buien door kunnen we dan de bevoorrading doen. Ingaande donderdag zou het beter weer worden; dan kunnen we voor het weekeinde alvast naar Zierikzee of Goes gaan. Naar het begin van dit kwartaal

Terug in Willemstad voor 2 dagen.

Dinsdag 07-06-2022

Dag van vertrek. Wederom. Alles in ingepakt om tien over elf. Een uur later in Numansdorp. Alles is in orde. Het is vrij bewolkt met af en toe wat zon. Inruimen, afrekenen en afvaren. Wind west tot zuidwest 15 knopen. Om half een lopen we Willemstad binnen en vragen om dezelfde plek als in mei, bij de invaart van de binnenhaven achter het peilhuisje. Het is rustig, een boot of drie. We betalen voor twee nachten, morgen wordt naar verwachting een regendag. Toch is het heerlijk weer aan boord te zijn, nu voor hopelijk een hele lange en mooie zomer.

The New York Times signaleert toenemende verzetsactiviteit in door de Russen bezette gebieden in Oost- en Zuid-Oekraïne. In de afgelopen maand zouden partizanen miltaire treintransporten hebben aangevallen en tientallen Russische soldaten hebben gedood. Er is een Nationaal Verzetscentrum opgericht dat instructies geeft over hinderlagen en wat te doen als je gearresteerd wordt. Het was te verwachten dat er zich een guerillaoorlog zou ontwikkelen, die de Russische bezetters jarenlang ernstige problemen zal geven. Ze hebben niets geleerd van hun zware échec in Aghanistan. Naar het begin van dit kwartaal

Dulce in de binnenhaven van Willemstad (foto van gisteren).

Woensdag 08-06-2022

Hoe is de stand van zaken wat betreft Covid-19? Het onderwerp is weggezakt, het najaar is ver en volgens minister Kuipers is er niets aan de hand. 'Er is nu geen covid, het is geen griepseizoen en het is ook nog geen vakantie. De ziekenhuizen moeten nu vol draaien', zei hij van de week. Maar onder werkelijk deskundigen groeien de zorgen. Sommigen waarschuwen voor een zomergolf, de besmettingscijfers dalen niet meer, ze stabiliseren of stijgen. De omikronvariant BA.2.12.1 zou in de loop van juni dominant kunnen worden, maar 'het is momenteel zeer onduidelijk welke omikronsubvariant zich het snelst verspreidt en de overhand gaat krijgen', zegt het RIVM. Dat komt omdat testen bij de GGD niet meer verplicht is. De nieuwere varianten lijken steeds beter de bescherming door eerdere infecties of vaccinaties/boosters te omzeilen. Ze zijn waarschijnlijk minder ziekmakend. De GGD's waarschuwen dat het hen niet lukt om het test- en vaccinatiepersoneel vast te houden. Kuipers verwacht pas problemen 'als de R in de maand is', zei hij in De Volkskrant van 3 juni. De Tijdelijke Wet Covid-19 werd in mei door de 1e Kamer afgeschaft. Regie van VWS vindt Kuipers echter niet nodig. Dat doet me allemaal wel erg zorgeloos aan. De rioolwatermetingen en de Infectieradar lopen sinds enkele dagen weer op. Die laatste registreert corona-achtige klachten.

De oorlog in Oekraïne. De laatste dagen lijkt geen van beide partijen voortgang te boeken in de verbitterde slag om Severodonetsk. De Volkskrant karakteriseert de strijd in de Donbas als een artillerieoorlog. De tegenwoordige precisiewapens analyseren inslagen binnen enkele seconden en berekenen à la minute de locatie van het vijandelijk geschut, en geven die door aan de eigen stukken, zodat er meteen gericht teruggeschoten kan worden. Als de schietende partij niet snel genoeg weg is, dan wordt ze getroffen. Het leidt tot een kat-en-muis-spel met zeer beweeglijke fronten: vuren, snel verplaatsen, weer vuren, meteen weer weg, enzovoorts. Op elkaar vuren vanuit de beschutting van loopgraven is te gevaarlijk. 'Het probleem is alleen: de Russen beschikken over heel veel artillerie-stukken in Oost-Oekraïne. Sinds kort zetten ze zelfs hun zwaarste kanon, de 2S7 Pion-houwitser, in om de Oekraïense eenheden te bestoken. De Russen kunnen bovendien vaak ongestraft vanaf grote afstand het Oekraïense leger onder vuur nemen omdat Kyiv niet beschikt over granaten en raketten met zo’n groot bereik.' De verwoesting is verschrikkelijk: 'De Russen ploegen met hun artillerie nu hele gebieden om’. Met de beloofde Amerikaanse en Britse artillerie, waaronder vier Amerikaanse Himars-raketsystemen, kan het Russisch geschut tot op 80 kilometer afstand worden bestookt. Het zal leiden tot een uitputtingsslag, ‘waarin alles kapot wordt geschoten. Met moderne oorlogsvoering heeft dit niets te maken’, vinden militair deskundigen.

Rustige nacht, koude morgen. Aan het eind van de ochtend, juist als we bij de supermarkt zijn, begint het te regenen en zal niet meer ophouden tot in de avond. Het neerslagtekort is desondanks nog vrij groot: 96 mm. We kopen een nieuw deurmatje (oude versleten) en een nieuwe nationale vlag (oude gerafeld). Verder lezen we. Morgen beter weer, dan gaan we waarschijnlijk naar Zierikzee. Naar het begin van dit kwartaal

Dulce vandaag in Willemstad.

Donderdag 09-06-2022

In de vroege ochtend regent het nog een keer kort, maar daarna is en blijft het droog. We hebben zin om naar Zierikzee te varen. Als de gebruikelijke voorbereidingen gereed zijn draai ik de contactsleutel om. Niks. Nog een keer. Weer niks. Heeft de reparatie van vorige week in Brouwershaven niets geholpen? Het lijkt erop, ik voel of de dikke kabel van de startaccu goed vastzit. Dat is het geval. Als ik het contact aanzet hoor ik wel vaag iets, maar de startmotor draait niet. Hm. Ik kijk op het instrumentenpaneel of de startaccu spanning heeft. Dat is het geval. Toch probeer ik of de motor wil starten als de knop bij de motor omzet naar de serviceaccu's. Nee. Nogmaals hm. Het gaat ernaar uitzien dat onze startmotor stuk is. Eigenlijk herinner ik me niet dat we daar ooit eerder in twintig jaar problemen mee hadden. We bellen onze werf aan de overkant in Numansdorp: kunnen ze ons komen helpen? Dat gaan ze even uitzoeken. Na twintig minuten bellen ze: er is deze week geen monteur beschikbaar. Bij de watersportwinkel van Yachting Willemstad krijg ik het telefoonnumer van Jachtservice Willemstad, dat is bij de nieuwe jachthaven verderop aan het Hollandsch Diep. Ook die bellen na een kwartier terug, maar nu melden ze dat er morgenochtend een monteur kan komen. Opluchting, je mag tegenwoordig blij zijn als je er een vindt.

     We zetten ons over de teleurstelling heen en lopen naar het havenkantoor om een nacht extra te boeken. Op de terugweg ontdekken we een leuk slijterijtje in het straatje dat de Bovenkade heet: Vino Di Marie. Marie is er zelf en heet overigens Marieke en ze heeft een collectie leuke wijnen. Het is verder een aangename dag met zon en wolken die we in de kuip doorbrengen. In de loop van de middag belt Anna's kleindochter Esri. Ze is geslaagd voor haar eindexamen HAVO. Komend schoolseizoen gaat ze naar de Dansacademie Codarts in Rotterdam. Daar geven ze onderwijs op het gebied van muziek, dans en circus. Oma is trots. Ach, de tijd van de eindexamenfeesten, onvergetelijk! Ik moet aan mijn romanheld Lucas denken. Aan het begin van die feesten zet hij hardvochtig zijn schoolvriendinnetje aan de dijk. Nee, niet zo'n fijne vent.

De Donbas. De Russen voeren hun inspanningen op en zetten meer troepen in, onder andere in Severodonetsk en bij Izjoem. Daar zouden ze sinds midden april nauwelijks terreinwinst hebben geboekt.

     In Rusland verwijderen locale media onder dwang van de overheid rouwadvertenties voor omgekomen militairen. Hierdoor is het moeilijker een beeld te vormen van het aantal Russische slachtoffers in de oorlog met Oekraïne. Niet alleen het buitenland maar ook het eigen volk mag vooral niet weten hoeveel slachtoffers de oorlog van Poetin kost. Dat is  'in strijd met de wet op het staatsgeheim'. Het is grotesk: in alle opzichten moet worden gedaan of het land niet in oorlog is. Naar het begin van dit kwartaal

Zeelandbrug. Wachten voor de brugopening.

Vrijdag 10-06-2022

Vanmorgen is het minder koud dan de vorige dagen, maar er spettert wat lichte regen tegen de ramen. Het is snel voorbij, het blijft echter bewolkt. Anna gaat vers brood halen en keert met een nieuw zomerjurkje terug. Beeldig, ik moet het erkennen, Anna weet altijd precies wat haar staat. Tegen half tien arriveert de monteur van Jachtservice Willemstad. Hij heeft de diagnose snel te pakken: dat we niet kunnen starten ligt niet aan de startaccu en ook niet aan de startmotor, want met een draadje op de massa en op de accukabel start de motor vlot. Dan blijft alleen het contactslot over. Daar moet een storing in zitten of een los contactje. Het bestellen van een nieuw contactslot kan weken kosten, maar hij leert me het trucje en laat zijn draad achter. Aardige man. We kunnen dus weg.

     Om kwart over elf varen we af. Trucje werkte patent. Het weer is aan de sombere kant. De Volkeraksluis, de Krammersluis, ik laat de motor maar aanstaan tijdens het schutten, het gaat allemaal vlot, alleen de Zeelandbrug gaat juist voor onze neus dicht. Geen ramp, een halfuur wachten is zo voorbij. Om vier uur meren we af aan de kade van Zierikzee. Het ligt er vol, maar de havenmeesteres geeft ons voor een nacht een ligplek aan de steiger na de bunkerboot, waar je anders niet mag liggen. Morgen wordt het mooi weer en dan kan Anna haar nieuwe, blote jurk aan. En de meeste passanten gaan varen en dan is er ruimte te over voor ons. We zijn zeer tevreden. Pas maandag kunnen we op zoek naar een monteur. Naar het begin van dit kwartaal

Een overzicht van de ontwikkeling van Ryugu tot de huidige, kleine planetoïde. Ooit was hij tien maal zo groot als nu en bevatte water (bron: Okayama)

Zaterdag 11-06-2022

In de eerste week van december 2020 leverde de Japanse ruimtesonde Hayabusa2 een kleine hoeveelheid gruis af in een woestijn in Australie. het gruis had hij opgeschept van het oppervlak van de kleine planetoïde Ryugu, die een baan volgt tussen Aarde en Mars op zo'n 300 miljoen kilometer van de aarde. Ik beschreef dat hier. Nu is het gruis onderzocht - het gaat om 16 kleine gruisdeeltjes - en daaruit blijkt dat de deeeltjes ooit in contact zijn geweest met vloeibaar water. Dat betekent dat het ijzige hemellichaampje ooit veel groter (10 x zoveel) en warmer is geweest, waarschijnlijk door radioactief verval van stoffen in zijn kern. Een van de opvallendste vondsten van het nieuwe onderzoek is dat de Ryugu-deeltjes aminozuren bevatten - de bouwstenen van eiwitten en van leven. Dat is niet nieuw, maar nu kan bewezen worden dat ze niet van aardse vervuiling door de sonde afkomstig kunnen zijn. Veel van dergelijke planetoïden sloegen ooit in op de jonge aarde. Het geeft steun aan theorieën die stellen dat water en de bouwstoffen voor leven van elders in het heelal op aarde terecht kwamen. Panspermie heet dat. Daarbij is van betekenis dat Ryugu ouder is dan het zonnestelsel. dus ouder dan de zon en de planeten. Hij is wel gemaakt van hetzelfde koolstofrijke materiaal waaruit ze later ontstonden. Is dit belangrijk? Voor Oekraïne niet, voor mij wel.

Oekraïne houdt nog steeds stand in een klein deel van Severodonetsk tegen de Russische overmacht. Ze zijn nog steeds in het industriegebied waar de chemiefabriek Azot staat. Er vallen aan beide kanten talloze slachtoffers. Het lijkt een herhaling van het tragisch heldendom in de Azovstaalfabriek in Mariopol. De tweede man van de Oekraïense militaire inlichtingendienst zegt in een gesprek met The Guardian dat Oekraïne aan de verliezende hand is door gebrek aan zware wapens. 'Nu hangt alles af van wat het Westen ons geeft'.

     Moeten we aanvaarden dat het land verliest? De verovering van de Donbas en het zuiden van Oekraïne is niet genoeg voor Poetin, daar ben ik van overtuigd. Bij de opening van een expositie over tsaar Peter de Grote roemde hij pas nog het imperiale verleden van Rusland en zei: ‘Kennelijk is aan ons ook de taak toegevallen terug te nemen (wat van ons was) en dat te versterken.’ Kennelijk - alsof hij er zelf niets aan doen kan. Poetin is geen idioot, hij is wel gek en gevaarlijk.

     Ursula von der Leyen is in Kiev om de aanvraag te bespreken van het kandidaat-lidmaatschap van de EU. Zij is een fervent voorstander van toetreding van Oekraïne.De Europese Commissie maakt mogelijk vrijdag bekend of Oekraïne kandidaat-EU-lid kan worden. Frankrijk en Duitsland lijken niet geporteerd te zijn voor een versnelde procedure. Ook die vervelende Wopke uit Holland is er niet voor. Bah. Poetin ging een levensgevaarlijke machtstrijd aan. Dan gelden politiek-strategische overwegingen tijdelijk zwaarder dan bureaucratie en regels.

Midden in de afgelopen nacht stak er opeens een snoeiharde zuidwestenwind op en deed de wanten fluiten. Later blijft er nog een tamelijk straffe wind over, Bf 5 - 6. We slapen uit. Daarna haal ik boodschappen bij de AH in het centrum. Omstreeks één uur vertrekt onze buurman en verkassen we de boot naar een vrij stuk steiger. Ik pas de truc met het draadje toe en de motor springt aan. Geleidelijk verdwijnen alle wolken en kleurt de hemel egaal blauw. Ook de wind neemt allengs af. De haven loopt weer vol en we krijgen opnieuw een buurman. Elders liggen ze al drie dik. We kijken rond vanuit de kuip en genieten van het bestaan. Naar het begin van dit kwartaal

Dulce gisterochtend in de Nieuwe Haven in Zierikzee.

Zondag 12-06-2022

In de loop van de zondagochtend vertrekken bijna alle passanten. De meeste tegen elf uur voor de opening van de Zeelandbrug om vijf voor half twaalf. We liggen weer bijna alleen aan de stadssteiger. Wij zijn bofferds. We maken een wandeling langs de Zuiderpoort met ophaalbrug (foto hier) en door het mooie oude centrum. Bewoners protesteren met raambiljetten tegen het kappen van de bomen in de Oude Haven. Aan de zuidwestzijde van de Nieuwe Haven vinden we een terras voor koffie. Juist als we zitten staan aan de buitenkant twee mensen. Ze kloppen op het glas en zeggen mijn naam. Lezers, Jan & Jolanda V. Ze volgen ons blog al jaren en nu lazen ze over ons startprobleem. Jan kent dat wel uit de tijd dat ze zelf een boot hadden. Bij de werf hier aan de overkant, Mulder Jachtservice, heeft eigenaar Ron Mulder een simpele oplossing die maar een paar euro kost: een simpel relais met knopje, waarmee je de haperende verbinding met de startmotor overbrugt. In het Gastenboek werden ook suggesties in die richting geuit. Morgen zal ik er achteraan gaan. het is altijd leuk lezers te ontmoeten. We nodigen ze aan ons tafeltje en voeren een levendig gesprek met deze oud-zeilers, nog niet met pensioen, in het seizoen reizend met een camper en wonend in dit beeldschone stadje. Er is veel uit te wisselen. Volgt een lome middag in de kuip. Er arriveren enkele nieuwe passanten, maar druk wordt het niet. Vanavond samen gezellig uit eten bij een oude bekende, een paar jaren geleden hier ontdekt: Casa Do Carlos.

Niet van deze wereld - of juist wél: het VVD-congres dat gisteren met 51 procent een motie aanneemt tegen het stikstofbeleid van het eigen kabinet. En erachteraan eentje om de 130km-limiet op de snelwegen weer in te voeren 'zodra het qua stikstof kan'. Onder welke steen leefden die mensen? De berekeningen die al tien jaar lang uitwijzen dat er teveel stikstof in de natuur zit en dat die vergaat, en dan vandaag pas beweren dat de methode niet klopt.  En dan hun eigen minister, eerst thuis nog belaagd door boeren, die zegt 'ik heb niet het gevoel dat de partij niet achter me staat'. En dan Telegraafcolumnist Wierd Duk, die beweert dat het hierop neerkomt: 'De weilanden leegtrekken voor de verdere huisvesting van immigranten'. Ongeveer de helft van de VVD voegt zich in de rangen van extreem-rechts.

     Ik snap de ratio van de (krappe) VVD-meerderheid niet. Weer 130 km rijden op snelwegen verhoogt de stikstofneerslag en zou een nog grotere bijdrage van de boeren vergen. Snappen ze dat niet? Ach, congressen. Ik heb de stellige indruk dat hun partijgenoot minister Van de Wal zich er niets van aantrekt. 

Met een overmacht aan troepen en artillerie poogt Rusland langzaamaan het gebied in en rond Severodonetsk te veroveren. Oekraïne biedt heldhaftig tegenstand. Tegelijkertijd blijft het Russische leger volgens het Britse defensieministerie proberen om meer gevechtseenheden vrij te maken voor de oorlog in Oekraïne. Veel brigades in Rusland zelf raken onderbezet. Op wat langer termijn kan dat problemen geven bij de aflossing van troepen in de oorlog.

     Oekraïne is zelf bang om de aandacht en de steun van het westen te verliezen. 'Het Oekraïense leger is nagenoeg door zijn voorraad munitie uit de sovjet-tijd heen. Alleen snelle levering van westers geschut en bijpassende granaten en raketten kan misschien een ommekeer teweegbrengen. De talmende houding van met name Duitsland – een toenemende bron van frustratie in Oekraïne – voorspelt echter weinig goeds', schrijft Michel Maas in De Volkskrant. Naar het begin van dit kwartaal

Gisteravond in 'Casa do Carlos', Zierikzee. Gezellig en lekker.

Maandag 13-06-2022

Hittegolf in Spanje.  In het zuiden van het land is het op sommige plekken 42 graden. Dat gebeurt vaker, maar niet vaak zo vroeg in het jaar. De Catalaanse krant El Periódico schrijft dat 2022 op weg is het warmste jaar te worden sinds de metingen begonnen. Vorige maand was het ook al extreem warm. Toen werden temperaturen gemeten van 40 graden, bijna 15 graden warmer dan normaal voor die periode. De huidige warmte zal zich de komende dagen naar Frankrijk verspreiden en ook naar ons land. Na morgen verwacht men hier temperaturen boven 25 graden en aan het eind van de week kan het zelfs meer dan 30 graden worden.

     Vanmorgen zit het ons even niet mee. Ik haal de vouwfietsjes uit de bakskisten en wil de banden oppompen. Maar waar is dat 'piefje' dat je op het ventiel moet zetten? Nergens te vinden. Bovendien zit bij eentje het bind-elastiek van de bagedrager in de achteras gedraaid en de andere heeft teveel in de verdrukking gezeten. Ik kan hem niet uitvouwen. Dat elastiek heb ik er zo uit gepeuterd, maar voor de andere euvels moeten we een keer naar een fietsenmaker. Daarna breekt Anna de spuitmond van de Senseo koffieautomaat af (kan er weer op geklikt) en gooit haar mok koffie over het gasfornuis heen. Daarna ga ik maar lopen naar Mulder Yachtservice aan de overkant en tref er de baas. Hij begrijpt meteen wat ik bedoel met een startrelais voor het contactslot. Morgen aan het eind van de middag hoopt hij ermee langs te komen. Dan kunnen we woensdag hopelijk verder naar Veere.

     Zon en wolken vandaag maar een paar graden kouder dan gisteren. In Veere heb je geen supermarkt of kruidenier, dus we slaan in de stad een flinke voorraad in en bezoeken Boekhandel De Vries. 's Middags is het wat warmer en lezen we in de kuip. Er gebeuren geen verdere ongelukken.

Rusland verdiende in de eerste honderd dagen van de oorlog in Oekraïne 93 miljard euro aan de export van fossiele brandstoffen. Het grootste deel van de uitvoer van Russisch olie en gas ging naar de Europese Unie. Dat meldt het onafhankelijke Finse onderzoekscentrum voor Energie en Schone Lucht (CREA). Hoe moet Oekraïne zich verdedigen tegen de Russische invasie als de EU de oorlog financiert? Door de wereldwijde stijging van de prijzen van fossiele brandstoffen krijgt Rusland recordinkomsten binnen. De gemiddelde exportprijzen van Rusland waren volgens CREA zo'n 60 procent hoger dan vorig jaar.

     De Nederlandse economie valt stil door de oorlog in Oekraïne, de haperende wereldhandel en de hoge energieprijzen, stelt De Nederlandsche Bank (DNB) in de nieuwe Economische Ontwikkelingen en Vooruitzichten (en dan hebben we het nog niet eens over een nieuwe coronagolf, nu en/of in het najaar). Loonstijgingen kunnen voor werkenden een deel van de effecten van de hoge inflatie opvangen, maar DNB waarschuwt voor automatische prijscompensatie. Die zou de inflatie alleen maar verder aanwakkeren. Ziedaar het dilemma van onze regering en van de andere westerse landen. Als de toevoer van Russische olie en gas helemaal zou stoppen, raakt dat de bedrijven nog erger en valt productie uit. In dat geval neemt de economische groei in ons land verder af en koerst de economie in 2023 af op een recessie en stijgt de inflatie naar 10,8 procent. Het is duidelijk: omdat het hemd nader is dan de rok, is en blijft het Oekraïnse volk de dupe.

     Volgens Amnesty International heeft Rusland ook in Charkov oorlogsmisdaden gepleegd. De Russen schoten daar willekeurig met clusterbommen op woonwijken met honderden gewonden en burgerdoden tot gevolg. Amnesty heeft de bewijzen dat mensen er door gewond raakten of gedood op straat, in speeltuinen en begraafplaatsen of terwijl ze humanitaire hulp kregen. Naar het begin van dit kwartaal

Vanmorgen cappuccino op het terras van het Koffiehuis op het Havenplein.

Dinsdag 14-06-2022

Een dinsdag vol overdadige zonneschijn. 's Morgens lopen we met onze beide vouwfietsjes naar een fietsenmaker in de Weststraat. Een nippeltje om de banden op te pompen is voorradig en vandaag nog zal hij het andere, in elkaar gedrukte fietsje 'ontvouwen'. Op de terugweg drinken we op het Havenplein bij Het Koffiehuis twee cappuccino's. Anna maakt het dak van de kajuit schoon van de kleine, geelbruine strontvlekjes die een of ander soort vogeltje tot haar ergernis overal laat vallen. Geen meeuw, geen mus, geen kraai, geen zwaluw, wat dan wel? Daarna maakt ze het stuurboord vrijboord schoon en laat de wasmachine tweemaal draaien. De was fladdert later in de wind in korte tijd droog. Wat doe ik? Ik trek de bimini over de kuip vanwege de felle zon en verder - eh - gaat het niemand wat aan. 's Middags haal ik het uitgevouwen vouwfietsje weer op en daarna komt Ron Mulder van Mulder Yachtservice in een bootje aanvaren. In no time installeert het startrelais en dan blijkt dat het niet werkt. De fout zit dus echt in het contactslot zélf. Hij gaat proberen of hij er op korte termijn eentje te pakken kan krijgen. Later belt Ron met het bericht dat er nog tien contactsloten in het centraal magazijn van de importeur liggen. Morgen sturen ze er een op. We blijven dus wat langer in Zierikzee. Geen straf.

De Russen krijgen steeds meer de overhand in de strijd om Severodonetsk. Een cruciale stap is de stad Lysychansk aan de overkant van de rivier. De drie bruggen hebben de Russen vernietigd om bevoorrading van de resterende troepen in Severodonetsk te verhinderen. Er wacht ze echter een zware amfibische operatie om die rivier over te steken met de tegenstanders op de hoge oever. Zelensky riep eerder het westen dringend op meer zware wapens te leveren, een wensenlijst met grote aantallen kanonnen, mobiele raketinstallaties, tanks, pantservoertuigen en drones. Het geeft de indruk dat de president in paniek raakt. Defensiedeskundige Peter Wijninga ziet dit verzoek van Oekraïne als een noodkreet. 'Er staan zulke krankzinnig grote aantallen op, daar kan het Westen nooit aan voldoen.' Op korte termijn dreigt het Oekraïense leger met een groot en mogelijk fataal tekort aan artilleriemunitie te zitten.

Het volgende hoofdstuk in de stikstofsoap van het kabinet. Na de aangenomen motie op het VVD-congres van afgelopen zaterdag, wil nu het CDA opeens dat de stikstofplannen van het kabinet worden aangepast. Allemaal bang voor de boeren. Ze gooien het op 'innovatie' waarvan allang duidelijk is dat die al die jaren volstrekt tekort schoot. De partij wil dat er ook gekeken gaat worden naar luchtvaart, industrie en verkeer, maar dat zit al in de plannen van het kabinet. Zonder inkrimping van de landbouw, die voor ruim 40 procent verantwoordelijk is voor de stikstofproblemen, gaat het echter niet. En nu? Patstelling, een dreigende politieke crisis, uitstel en verdere verwoesting van de schaarse natuur in dit land. Naar het begin van dit kwartaal

In de omgeving van Zierikzee.

Woensdag 15-06-2022

In de media circuleert een bericht als zou de 500-meter Chinese FAST Radio Telescope in het dorp Dawodang in de provincie Guizhou, het 'Chinese Hemeloog', meerdere signalen zou hebben geregistreerd die mogelijk afkomstig zijn van een buitenaardse beschaving. De wereld reageert sceptisch. De signalen werden niet gepubliceerd en het bericht wordt nergens bevestigd en wetenschappers van de Beijing Normal University zeggen dat de signalen ook door interferentie van radiostraling veroorzaakt kunnen worden. De eerste signalen werden in 2020 ontvangen in twee groepen en dit jaar vond men een nieuw signaal bij het observeren van exoplaneten. Op de site YiCai Global zou op 14 juni, gisteren, het eerste bericht staan. De onderzoekers worden geleid door professor Zhang Tongjie. die samenwerkt met SETI in Berkeley. Hij vindt het belangrijk om, indien contact mogelijk is, de signalen te beantwoorden. 'Imagine if you are sailing a boat on a stormy dark sea and see a weak light from another sailing boat in the distance. Will you take out your gun to shoot him, or find him so you can help and depend on each other?', zegt hij. 'We may not be able to survive on Earth one day. We’ll need the help of alien civilizations.' Hm, staat het dan vast dat ze die hulp geven? Nee, zeker niet.

Volgens Oekraïne heeft het Westen tot nu toe maar 10 procent van de beloofde wapens geleverd. De levering moet versneld worden, zegt viceminister van Defensie Hanna Maljar, anders verliest het land de oorlog.

     De European Council on Foreign Relations (ECFR) hield een enquète onder ruim achtduizend Europeanen. Het betrof inwoners van Finland, Zweden, Groot-Brittannië, Polen, Spanje, Portugal, Duitsland, Frankrijk, Roemenië en Italië. Van hen was 57 procent voorstander van toetreding van Oekraïne als kandidaat-lid van de EU. Slechts 19 procent is uitgesproken tegen.

     Ondertussen maakt een spoedbijeenkomst van de ECB een stap in het sterker maken van de eurosector. De bank gaat de zuidelijke staten ondersteunen door meer van hun staatsschulden op te kopen, nu die landen een hogere rente moeten betalen. Met name de Italiaanse rente loopt op. De ingreep moet de renteverschillen tussen de eurolanden verder terugdringen en voorkomen dat er opnieuw een schuldencrisis in het eurogebied ontstaat. Zo'n ingreep was tien jaar geleden nog taboe, toen de noordelijke eurolanden stelden dat de ECB er alleen was om de inflatie onder contrôle te houden.

In het eerste kwartaal van 2022 was de uitstoot van broeikasgassen in Nederland 11 procent lager dan in dezelfde periode een jaar eerder, aldus CBS en RIVM. De oorzaak ligt in verminderde CO2-emissies in de elektriciteitssector, de landbouw, de industrie en bij huishoudens. Die gebruikten minder aardgas. Het was overigens ook warmer in die periode. Alleen in het verkeer daalde de uitstoot niet.

Vanmorgen vroeg, het was nog donker, zag ik een ongewoon grote, gele volle maan vlak boven de horizon in het zuidwesten. Ik ben geen liefhebber van al die ophef over supermanen, bloedmanen of, zoals bij Weeronline, over een 'superaardbeienmaan'. Daar leek deze totaal niet op, maar het was wel mooi. Vandaag hebben we een heerlijke, warme zomerdag met wat verkoelende wind uit het noorden. Het wordt ruim 26 graden. We pakken de gerepareerde fietsjes voor een tocht in de omgeving. Polders die natuurgebied zijn, met opmerkelijk weinig vogels. Vroeger tierelierden de weidevogels hoog in de lucht, leeuweriken en tureluurs, maar nu is het vreemd stil boven de weiden. Een van de gevolgen van stikstofvervuiling. We rijden door tot de pier aan het eind van het havenkanaal van Zierikzee. Ver uitzicht over de Oosterschelde en de lange Zeelandbrug in het oosten. Enkele scheepjes spoedden zich het kanaal in. Op de terugweg drinken we onze cappuccino bij Het Koffiehuis op het Havenplein en doen wat boodschappen. 's Middags lezen we in de kuip, in de schaduw van de bimini. Naar het begin van dit kwartaal

De Oosterschelde met de Zeelandbrug. Links de invaart van het havenkanaal van Zierikzee (foto van gisteren).

Donderdag 16-06-2022

Ontheemden - vluchtelingen en migranten - zijn er altijd geweest, de hele geschiedenis van de mens lang, maar nooit waren er zoveel. Inmiddels zijn het er 100 miljoen, meldt de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR in een nieuwe rapportage. Meer dan de helft daarvan blijft in eigen land. De vluchtelingenstroom uit Oekraïne is de grootste en snelst groeiende crisis sinds de oprichting van de UNHCR in 1951. De oorzaken waren altijd dezelfde: oorlog, geweld, vervolging, mensenrechtenschendingen en honger. Ook de toenemende klimaatcrisis draagt bij, bijvoorbeeld bij jaren durende droogte. Denk niet dat degenen die over de grens vluchten allemaal naar de rijke landen gaan. Lage- en middeninkomenslanden zijn verantwoordelijk voor de opvang van 83 procent van al die vluchtelingen. Turkije heeft er de meeste, gevolgd door Oeganda en Pakistan. Gerekend per hoofd van de bevolking vangt Libanon de meeste vluchtelingen op. Het aantal vluchtelingen en ontheemden dat terugkeerde steeg het afgelopen jaar met 71 procent. Concreet gaat het om een bescheiden groep van 430.000 mensen, vooral Ivorianen sinds er weer vrede heerst in hun land. De conclusie: vrede is de beste oplossing voor het vluchtelingenprobleem.

Poetin draait de gaskraan verder dicht. Hij kan het zich veroorloven, de prijzen gaan meteen zo'n 25 procent omhoog. Het Russische gasbedrijf Gazprom schroeft vandaag de gastoevoer aan Duitsland verder terug, waardoor er nu nog maar 40 procent van de normale hoeveelheid binnenkomt via de belangrijke leiding Nord Stream 1. Gisteren was de toevoer al teruggebracht tot zo'n 60 procent. De smoes: essentiële pomp-apparatuur kan door de sancties niet ingevoerd worden. De kat speelt met zijn prooi.

     Macron, Scholz, Draghi en Ioannis (Roemenië) zijn vandaag in Kiev. Gaan ze Oekraïne steunen met meer zware wapens en een kandidaat-lidmaatschap van de EU? Vrijdag komt de Europese Commissie naar verwachting met een advies daarover. Lidstaten zullen er vervolgens over stemmen. Ëén veto kan het torpederen. Wie durft dat? Zelfs Rutte niet, denk ik. Zelensky vraagt verder om een zevende EU-sanctiepakket, ditmaal met een embargo op Russisch gas.

Het wordt een heerlijke zomerdag.Onze buurman vertrekt naar Burghsluis. Opnieuw 26 - 27 graden. Ik fiets in de ochtend een eind rond de stad. De buitenwijken zijn niet bijzonder. Daarna halen we zonbescherming voor luiken en vensters uit de berging. Ooit op maat gemaakt in - meen ik - Malta. Aan de overkant verzamelen zich steeds meer stoomsleepboten. Zeker een meeting dit weekeinde. Wie weet komt Jan de Sterke uit Gorcum ook nog. Voor morgen worden temperaturen boven 30 graden verwacht. Er zijn zelfs indicaties voor een hittegolf in Centraal en West-Europa, aansluitend op die in Spanje.

     Waar hebben we allemaal mee te maken: een klimaatcrisis, een stikstofcrisis, twee ernstige zoönosen (weer oplopende coronabesmettingen en een ernstige vogelgriep), een oorlog in Europa, een huizencrisis, een migrantencrisis, een energiecrisis... Het is wel eens rustiger geweest. Naar het begin van dit kwartaal

Dulce vanmorgen in Zierikzee.

Vrijdag 17-06-2022

Gisteren zaten we aan het eind van de middag in de schaduw op een terras hier aan de haven. Verderop zat Ron, de eigenaar van de werf aan de overkant van het havenkanaal. 'Het wordt pas maandag', zei hij. Dat weten we dus, we liggen het weekeinde nog hier. Geen straf. Het is vandaag een subtropische dag. In de loop van de middag is het 31 graden. Het wordt de warmste dag van het jaar tot nu toe. Eigenlijk is het in de kajuit het koelst. We ritsen het voorpand van de buiskap open en rollen het op, zodat de wind er vrij door kan waaien. Wat we doen is in één werkwoord samen te vatten, nou ja, werkwoord: luieren. Morgen nog zo'n dag.

     De hittegolf reikt nét aan Nederland. In Frankrijk kan het tot wel 40 graden worden, in het Spaanse binnenland zelfs nóg warmer. In Spanje is de hittegolf niet eerder zo vroeg in het jaar geweest. In populaire toeristensteden als Sevilla en Córdoba wordt het tot 43 graden en in hoofdstad Madrid wordt maandag een temperatuur van 41 graden verwacht. Oorzaak is hete, droge lucht die vanuit Noord-Afrika komt waaien. Elke hittegolf kan tegenwoordig in verband worden gebracht met klimaatverandering, bleek vorige maand uit een publicatie van de internationale onderzoeksgroep World Weather Attribution.

De huidige La Niña houdt veel langer aan dan verwacht. Het begon eind 2020 en in de modelberekeningen van zes maanden geleden had het nu voorbij moeten zijn. Over de afgelopen maand mei was het bovendien de krachtigste die vanaf 1850 werd gemeten. Dat zou bij ons overigens tot een natte, klamme zomer kunnen leiden.

In De Volkskrant stelt Maarten Keulemans de vraag hoe het komt dat het weer steeds nóg extremer blijkt te zijn dan klimaatwetenschappers voorspellen. 'Welkom in de nieuwe wereld. Een klimaatwereld, waar van alles steeds opzichtiger uit de hand loopt.' Klimaatrecords worden steeds vaker verpulverd, blijkt uit een Zwitserse studie. Wereldwijd sneuvelen er nu acht keer zo veel maandelijkse hitterecords als het geval was in de jaren vijftig, constateert wetenschapper Dim Coumou in zijn oratie bij de VU. Er kan sprake zijn van steeds grotere positieve terugkoppelingen, bijvoorbeeld minder ijs aan de polen vermindert de albedo (weerkaatsend vermogen). Langdurige droogte verergert de opwarming. Opgedroogde bodems warmen veel sneller op dan als er vocht in zit. Een tragere straalstroom blijft langer op zijn plaats liggen. Ook warmen landmassa's veel sneller op dan oceanen. En er is een wiskundig argument. 'Doordat de aarde opwarmt (het is momenteel gemiddeld 1,1 graad warmer dan eind 19de eeuw) schuift ook de klokvormige ‘normaalverdeling’ van temperaturen in zijn geheel op. Daardoor neemt de kans op extremen niet geleidelijk, maar exponentieel toe – van haast niks naar een behoorlijke kans.' De eerdergenoemde Dim Coumou oppert tenslotte de mogelijkheid dat de superextremen een aanwijzing vormen dat het klimaat in sommige gebieden letterlijk in een andere stand is geschoten.

     Je wordt somber van al die ontwikkelingen. Vooruit: nóg één. Nederlandse klimaatwetenschappers hebben geen vertrouwen meer in het beperken van de opwarming van de aarde tot onder de 2 graden, zoals in het klimaatakkoord van Parijs is afgesproken. Sinds dat klimaatakkoord van 2015 is de uitstoot van broeikasgassen wereldwijd alleen maar verder gestegen. De aarde is dus nu al 1,1 graden warmer, boven land is dat al 2,5 graden. Velen denken dat de wereld een fatale stijging van 3 graden of meer zal meemaken bij de eeuwwisseling.

Zoals verwacht stelt de Europese Commissie voor om Oekraïne kandidaat-lid van de EU te maken. Ursula von der Leyen droeg bij de persconferentie een mantelpakje in Oekraïense kleuren. En wat zegt de staatsman Wopke? Hij is het ermee eens en noemt het voorstel 'in balans'. Dat komt omdat er voorwaarden aan zijn verbonden, zoals altijd al de bedoeling was. Wopke en Rutte waren eerder alleen maar tegen voor de bühne. Naar het begin van dit kwartaal

Zaterdag 18-06-2022

Een hittegolf die ons net niet bereikt en beperkt blijft tot Spanje en Frankrijk. Daar hebben we geluk bij. Van de VS is er net zo'n plaatje. Deze hittegolven zijn ongewoon vroeg. Simultane hittegolven in de VS en Europa komen ook niet veel voor. Drie zoönosen tegelijk - Covid-19, apenpokken en vogelgriep - is eveneens een zeldzaamheid.

     Het wordt vandaag in Zierikzee opnieuw 30 graden. Met minder wind voelt het als warmer. In de zuidelijke provincies is hier en daar sprake van smog. Een echte hittegolf is er overigens pas als de temperaturen 5 dgen lang boven de 25 graden zijn, waarbij op drie dagen het meer dan 30 graden is. Dat is nu niet het geval. We doen onze boodschappen en kopen bij Het Kruidvat FFP2-mondkapjes. Voor alle zekerheid, nu de besmettingen weer stijgen. Verder niets te melden. tegen het eind van de middag trekt hoge bewolking binnen. Vannacht is er kans op onweer door de aankomst van koudere lucht. Naar het begin van dit kwartaal

Zondag 19-06-2022

Periodes met harde wind en veel regenbuien vannacht. Vanochtend is het grijs en regenachtig. De temperatuur is een graad of tien lager dan de vorige dagen. We verwachten bezoek, niet van Hans & Grietje, maar van Klaas & Grietsje uit Veenwouden. Klaas is eigenlijk een oom van me, maar hij is slechts tien jaar ouder dan ik. Vandaar 'Klaas'. Tegen half elf arriveren ze vanuit hun vakantieadres in Pijnacker. Grietsje is Klaas' vriendin, sinds een paar jaren in zijn leven na de dood van mijn tante Hinke. Ze kunnen het goed met elkaar vinden en dat is een zegen. We drinken koffie aan boord en later lunchen we op het Havenplein (zie hierboven en hier). Ondertussen schijnt heel af en toe de zon. Met Klaas, die van origine historicus is, kan ik altijd goed praten: familieverhalen, herinneringen, maar ook over politiek en levensbeschouwing. Ook Anna en Grietsje klikken wel. Om een uur of drie nemen ze afscheid. Het regent inmiddels, maar een uur later komt de zon er weer door.

Er zijn berichten dat de Russische en de Oekraïense troepen verschijnselen vertonen van oorlogsmoeheid. Vind je het gek? Wat zou  hetmooi zijn als de soldaten massaal zouden weigeren te vechten en naar huis gingen. Dergelijke dromen kwamen ooit veel voor op de slagvelden van WO 1. Helaas kwam er toen niks van terecht en dat zal nu ook wel niet gebeuren. Er is nauwelijks beweging in de fronten in de Donbas ondanks hevige artilleriebeschietingen over en weer, hoewel de Russen bij Charkov weer wat terrein winnen. Het Britse ministerie van defensie meldt dat verschillende Russische eenheden orders van hogerhand niet willen opvolgen. 'Drivers for low Russian morale include perceived poor leadership, limited opportunity for rotation of units out of combat, very heavy casualties, combat stress, continued poor logistics, and problems with pay.' Vanmorgen waren er ook nieuwe luchtaanvallen op Kiev. De raketten zouden uit de lucht zijn gehaald en er vielen geen slachtoffers.

     Poetin heeft geen bezwaar tegen een EU-lidmaatschap van Oekraïne, lees ik. 'Het is geen militair blok. Het is het recht van elk land om zich aan te sluiten bij economische unies.' Opmerkelijk, want de EU heeft steeds meer militaire aspecten. Ik denk dat de president weet dat het nog vele jaren kan duren, zowel de oorlog als het lid worden.

     Nu Duitsland maar 40 procent gas krijgt via Nordstream 1 wil het land meer steenkool gaan gebruiken. Men wil prioriteit geven aan de opslag van gas voor de winter. Van Nederlandse noodplannen heb ik nog weinig gehoord, maar bij ons willen ze in elk geval de kolencentrales opstoken. In Rotterdam is vandaag een klimaatmars van onder meer OxfamNovib, Greenpeace, Extinction Rebellion en Milieudefensie. Er zijn veel minder deelnemers dan vorig jaar november in Amasterdam. Ook 'oorlogsmoe'? In elk geval hebben ze geen tractoren meegenomen, dus overlast geven ze niet. In India en Bangladesh eisen overstromingen een zware tol van de bevolking. In verschillende delen van Assam vallen vandaag nog zware regenbuien. 'De hoeveelheid regen is ongekend', zegt een ambtenaar. Vorige maand werden de noordelijke gebieden in India en Bangladesh al getroffen door overstromingen. Gewassen werden vernietigd en huizen raakten beschadigd. Afgelopen week raakten deze gebieden opnieuw overspoeld.

De corona-zomergolf begint zichtbaar te worden in de ziekenhuizen. Alhoewel het op de IC's rustig is, neemt de drukte op de verpleegafdelingen toe. Vooral ouderen komen in het ziekenhuis terecht. We moeten ons weer in acht gaan nemen. Een groot deel van deze besmettingen betreft de omikron-subtypes BA4 en BA5. Uit steekproeven blijkt dat deze mutaties sinds begin juni dominant zijn. Naar het begin van dit kwartaal

De invaart van het haventje van Veere met de Kampveerse toren.

Maandag 20-06-2022

Vanmorgen vroeg op, want monteur/eigenaar Ron van Mulder Yachtservice komt. Dan willen we klaar zijn, en wie weet, kunnen we daarna vertrekken. Anna gaat vast voor een aantal dagen leeftocht inslaan, omdat er in Veere geen supermarkt is, en ik vul ondertussen de watertanks. En zie - om half elf komt Ron aanvaren mét een nieuw contactslot. Op het motorpaneeltje verwisselt hij het oude voor het nieuwe slot (foto hier). We willen starten, maar helaas, de startmotor geeft geen sjoege. Waarschijnlijk zit er nog een draadje van zijn eerder overbruggingsconstruct verkeerd bij de startmotor, zegt Ron. Hij duikt naar beneden en even later start de zaak meteen. Ondertussen komt Anna aanlopen met een volle kar. Het is zonnig en tamelijk winderig weer als we tegen half twaalf afvaren, hopend dat we de opening van de Zeelandbrug om 11.55 uur nog halen. Dat lukt.

     We zetten koers naar de Zandkreek. De zeegang is onrustig, we hebben wind tegen stroom. Het waait 20 - 25 knopen, een mooie bakstagwind, maar Anna kijkt me fronsend aan. Dus motoren we, ver is het niet  en nog geen uur later slaan we de Zandkreek in. Bij de sluis naar het Veerse Meer komt ons een beroepsschipper achterop. Met enig kunst- en vliegwerk meren we tegen de harde wind in op de wachtsteiger aan. Na een kwartier loopt de sluis leeg en tuft het vrachtschip naar binnen, met op gepaste afstand wij en de andere jachten. Na een goede twintig minuten vaart de grote boot op een rustige manier weg, zonder schroefgeweld, en wij erachter. Het Veerse Meer, uiterst bekend. Even na drie uur varen we het haventje van Veere binnen. Druk is het niet. Als de havenmeester hoort dat we een week willen blijven, geeft hij ons een plekje aan de steiger tegenover de Kampveerse toren. Helaas, dat blijkt te ondiep. Met moeite kruipen we er weer uit en krijgen nu een ereplek op de hoek vóór de langsteiger, dus niet waar in drukke tijden de jachten tegen elkaar opgestapeld worden. Niet tegen ons dus. Prima, we zijn dik tevreden, morgen een foto. Even later horen we het carrillondeuntje van de toren van het oude stadhuis. Een nieuw, anders dan twee jaar geleden. Vandaag geen tijd voor nieuws en beschouwingen. Naar het begin van dit kwartaal

Dulce vanmorgen in Veere.

Dinsdag 21-06-2022

De zomer begint met een redelijk zomerse dag waarbij de zon meestal door een dunne laag sluierbewolking schijnt. Het is heerlijk om samen weer door het pittoreske Veere te lopen. We hervatten de gewoonte van eerdere jaren om koffie te drinken op het terras van Het Waepen Van Veere. (Waepen!) Anna neemt een tas met uitgelezen boeken mee om ze te ruilen in boekenkastjes bij huizen, maar die vinden we hier niet meer. Jammer. We bewonderen de prachtige tuinen van de bewoners, een lust om te zien. Vroeger hield ik van tuinieren maar sinds 2006 hebben we geen tuin meer. Op zulke momenten mis ik dat wel. Boven onze boot op de kade staat een vistentje. Voor de lunch koop ik een broodje paling. Anna wil niet. We lezen de rest van de dag weg. Ik ben verzonken in de nieuwste roman van mijn favoriete SF-auteur Stephen Baxter, 'Galaxias' (Gollancz, 2021). Het is 2057. Tijdens een zonsverduistering door de maan verdwijnt de zon opeens. Totaal. Hoe kan dat? Wat zijn de gevolgen? Geweldig! NB: de romans van Baxter hebben altijd een wetenschappelijke grondslag. Vanavond gaan we hierboven eten in de Jachtclub van de vertrouwde dames Juul en Nicky.

Dit is iets waar ik ongerust door word: Litouwen verbiedt het treinvervoer van Rusland naar de enclave Kaliningrad van goederen die onder de sancties vallen. Dat is ongeveer de helft. Er was al eerder in mei mee gedreigd. In eerste instantie betreft het bijvoorbeeld beton en alcohol en later deze zomer ook kolen. In december moet een olie-embargo ingaan. Personenvervoer en niet-gesanctioneerde lading vallen er niet onder. Litouwen en de EU zeggen dat van een blokkade geen sprake is en dat Vilnius zich gewoon aan de Europese sanctiemaatregelen tegen Rusland houdt. De Russische reactie is echter fel: zonder precedent en illegaal, zegt Kremlinwoordvoerder Peskov. Hij dreigt met vergelding. Escalatie kruipt verder, lijkt het, maar je moet het niet dramatiseren. Het precedent was er wel. In het begin van de Koude Oorlog blokkeerden de Russen Berlijn voor alle trein- en wegverkeer, toen de westerse geallieerden de Duitse mark invoerden in hun bezettingszônes. Die reageerden met een intensieve luchtbrug om Berlijn te bevoorraden. Na 322 dagen hief Stalin opeens de blokkade op. De Russische gouverneur van de enclave zegt nu dat er al een alternatieve route over zee is gemaakt. Twee transportschepen varen met goederen heen en weer tussen Kaliningrad en Sint Petersburg. 'Our ferries will handle all the cargo.' Naar het begin van dit kwartaal

Veere.

Woensdag 22-06-2022

De dag waarop protesterende boeren op grote schaal het verkeer ontwrichten. De veevoederindustrie vergoedt de schade voor de boer die in Stroe zijn weiland ter beschikking stelt voor 40.000 boeren. Snelwegen worden afgesloten. De NCTV ontraadt diverse kamerleden om naar Stroe te gaan. 'De Staat der Nederlanden is in oorlog met de boerenrepubliek', zei Agractie-voorman Bart Kemp kort na de start van het programma in Stroe. 'Er is een staat van beleg afgekondigd om onze grond en eigendommen af te nemen.' Dus de boeren zijn eigenaar van tweederde van ons land? Dat er een riante vergoeding is voor boeren die stoppen, vermeldt hij niet. De natuur mag verrekken in ons land.

De zoönosen. In Nederland hebben nu 167 mensen apenpokken. De stijging in aantal nieuwe gevallen per week is groter dan dat van afgelopen week. De infecties met de nieuwe omikronvarianten stijgen door. Vandaag bijna 5000 gevallen. Ze maken minder ziek dan de vorige varianten, maar zijn zeker niet onschuldig. Een nieuwe studie wijst uit dat wie meerdere malen Covid krijgt, iedere keer meer kans heeft op blijvend negatieve gevolgen voor immuunsysteem en lichaamsorganen. Voorkomen van coronainfectie is dus zeer verstandig.

Wij blijven op onszelf. Het is een warme dag met 's middags 26 graden en wind uit het noorden. Op een nieuwe wandeling om en door Veere vinden we voor een huis toch een kastje met boeken. De rest van de dag zitten we te lezen in de kuip. Mijn vader zou vandaag 102 zijn geworden. Hij werd maar 44. Naar het begin van dit kwartaal

Boven het graan en de dijk erachter zie je de torens van de Grote Kerk en van het stadhuis.

Donderdag 23-06-2022

Beken vooral je eigen zwakheden. Hier boven ons in de haven rijden ze vaak langs, meestal oudere mannen in sportwagens. Liefst met de kap naar beneden. Niet zelden komen ze vaker langs, één rondje voldoet niet. In Gorcum rijden ze ook graag over Het Eind. Vroeger was ik net zo, maar ik was jonger. Niet dat dat uitmaakte. In 1982 kocht ik na mijn eerste scheiding een Renault Fuego GTL. Een mooie sportwagen, vond ik. Het werkte niet. Ik reed er die zomer mee naar Avignon, naar het bekende theaterfestival. Eenzame Tom. Ik deed er veel ideeën op en begon er zelfs aan een roman die nooit afkwam. Leuke dames hadden helemaal geen interesse. Nu zie ik die mannen hier langsrijden, vanuit de kuip met mijn Anna die totaal niet van auto's houdt.

Vandaag pakken we de fietsjes en rijden binnendoor, via de sluis over het kanaal, naar het dorp Arnemuiden. Ver is het niet: 6 kilometer. We fietsen uiteraard niet-elektrisch. In Arnemuiden is niks te beleven. Er zijn wel veel kerken. Met enig zoeken vinden we een plek waar je koffie kunt drinken. Op de terugweg, de zuidenwind in de rug, fietsen langs een fantasieloos vastgoedproject met volstrekt eendere bungalows en daarna langs bospercelen aan het Veerse Meer. Terug in Veere genieten we van de carrillon-improvisaties die uit de stadhuistoren over het stadje neerdalen. Ook de bekende fantasie en fuga voor orgel BWV 542 van Bach komt voorbij. Niet eenvoudig voor een carrillon met al die snelle loopjes, de carrillonist gaat dan ook maar snel op wat anders over. Het wordt in de middag 30 graden en broeierig. We spannen de bimini weer over de kuip, anders is het niet uit te houden.

De Covid-besmettingen stijgen snel door vandaag: van 4830 (gisteren) naar 5507 vandaag. Onze laatste boosterinjectie (nummer 2) was op 12 maart, drieëneenhalve maand geleden. Hoe goed werkt die nog? Moeten we niet een derde booster halen? Ik kan het nergens vinden. Naar het begin van dit kwartaal

Reünie van Medi 1 op 4/5 juni 2022 in Kasteel Ter Worm in Heerlen. Links staan Anna en ik. Er is ook een lid 'underdressed'. Die kwam van zijn werk.

Vrijdag 24-06-2022

In het weekeinde van 4/5 juni hadden we een reünie van mijn medisch directeurenclubje Medi 1 in Kasteel Ter Worm in Heerlen. Het bracht veel herinneringen aan een voorbije epoche. Een leuk weerzien van mensen die we zo'n 16 jaren niet hadden gezien. Natuurlijk werden er veel foto's gemaakt, waaronder het obligate groepsportret op de trappen van het kasteel. een dag of wat geleden ontvingen we die. Dat soort historische opnames wil je nog wel eens terugzien. Niet iedereen staat erop, een prominent lid en zijn echtgenote waren verhinderd, ze kregen juist in dat weekeinde een kleinkind, en twee anderen waren intussen overleden. Anna en ik staan aan de linkerzijde.

Na drie uur vannacht trekt een front met buien over. Vanochtend is het droog en bewolkt met af en toe zon. Het KNMI heeft voor het grootste gedeelte van het land code geel afgekondigd. Er trekken 's ochtends (onweers)buien over het noorden, noordoosten en zuiden, maar niet bij ons. Lang duurt het niet, de ochtend is nog zonnig maar vanaf half twaalf valt er regen. Niettemin komt na 13.00 uur de zon alweer tevoorschijn, het valt mee. Later krijgen we bezoek van Herman & Marian, die met hun caravan in Bergen op Zoom staan. Straks gaan we met zijn vieren eten in de Jachtclub.

Unaniem stemden alle 27 EU-lidstaten gisteravond in met het kandidaat-lidmaatschap van Oekraïne en Moldavië. Het is een schoolklasje waar ook verschillende Balkanlanden in zitten. Georgië moet nog aan verschillende voorwaarden voldoen. Duidelijk is ook dat de EU bij toetreding zijn unanimiteitsbeginsel voor de besluitvorming moet omzetten in een meerderheidsbeginsel. Dat gaat moeite kosten, want het moet wel unaniem gebeuren.

     Oekraïense troepen zullen zich moeten terugtrekken uit de belegerde stad Severodonetsk, zegt gouverneur Serhi Hajdaj van de regio Loegansk. 'In dezelfde posities blijven, alleen maar om maandenlang aan gort geschoten te worden, slaat nergens op.' Na wekenlange gevechten is de stad in de oostelijke Oekraïense regio grotendeels in handen van Russische troepen. Russen namen afgelopen nacht ook het nabij Severodonetsk gelegen dorpje Mykolajivka in, schreef Hajdaj eerder vandaag via Telegram. Dat ligt aan een belangrijke snelweg richting Lysytsjansk, de enige stad in de regio die nog volledig in Oekraïense handen is.

     Het Kremlin ontsloeg generaal-kolonel Andrej Serdjoekov, commandant van de luchtlandingstroepen, uit ergernis over de grote aantallen doden en gewonden bij de paratroepen. Het ontslag is mogelijk de voorbode van een bijltjesdag onder officieren vanwege blunders op het slagveld, schrijft De Volkskrant.  ‘Nog meer ontslagen en mogelijke interne zuiveringen van hoge Russische officieren, zullen waarschijnlijk de slechte Russische commandovoering en het vertrouwen van Russische officieren nog verder aantasten’, aldus het ISW dat de oorlog nauwgezet volgt.

Door klimaatopwarming worden 's zomers de waterstanden in de Maas te laag om dan voldoende drinkwater voor de bevolking in Limburg, Brabant, Zuid-Holland en Zeeland te winnen, waarschuwt kennisinstituut Deltares in een rapport over de toekomstige wateraanvoer via de rivier. Het gaat om 4 miljoen mensen. Ook zo'n 3 miljoen Belgen die voor hun drinkwater afhankelijk zijn van de Maas krijgen daar last van. Meer grondwater oppompen is geen voldoende alternatief.  Naar het begin van dit kwartaal

Veere by night.

Zaterdag 25-06-2022

Gisteren een gezellig bezoek van Herman & Marian. We aten met zijn vieren bij de jachtclub (foto hier). Na hun vertrek zat ik een tijd in de vallende avond in de kuip. Het was windstil, het water een roerloze spiegel met wat lichte bewolking erboven. Vrede alom (althans hier). Zelfs de vrolijke dansmuziek uit het restaurant aan de overkant, waar een bruiloft werd gevierd, was niet storend.

     Het is een ochtend van wolken, soms even wat zon en een enkel regenbuitje. Later meer zon; Anna laat de wasmachine met het beddegoed draaien en hangt de lakens te drogen aan de genuaschoten (foto hier). Op de kade verrijzen een aantal kraampjes: een met fruit en groente, de visboer, een slager met Zeeuwse droge worst en ham, en een karretje vanwaaruit verse Zeeuwse oesters worden verkocht. Het wordt aardig druk met bezoekers op de wal. Mijn telefoon rinkelt, het is mijn oude HBS-vriend Wimt T. Hij woont met zijn vrouw Angelique in Middelburg. Of het leuk is dat hij langskomt voor een bak koffie? Natuurlijk! We treffen elkaar steeds wanneer we in Zeeland zijn. Omstreeks kwart over twaalf arriveert hij op de fiets (wind mee). Veel bij te praten, we zagen elkaar twee jaar niet meer. Voor de lunch haal ik een broodje haring met uitjes. De beide anderen gruwen daarvan, maar ik niet.

     Tegen drieën vertrekt Willem weer (wind tegen). We zullen elkaar volgende week in Middelburg terugzien. De was is droog. Voor sluitingstijd koop ik zes verse oesters voor slechts een tientje (foto hier), bedoeld als voorafje bij het avondeten. Anna gruwt opnieuw maar ik verheug me er erg op. Voor zes uur regent het alweer.

De NOS heeft een bericht over een oplaaiende partizanenstrijd in de bezette delen van Oekraïne. Het verzet is vooral actief in het zuiden van Oekraïne en met name in en rond Cherson. Behalve het opblazen van bruggen en het beschadigen van militaire doelen treffen de acties ook collaborateurs, zoals het liquideren van een stadsbestuurder die door de Russen in Cherson was geïnstalleerd. Naar het begin van dit kwartaal

De bacterie Thiomargarita Magnificans.

Zondag 26-06-2022

Pas onlangs werd ontsluierd dat de Thiomargarita Magnifica een eencellige was - en daarmee de grootste bacterie ter wereld. Hij is namelijk met het blote oog te zien. De bacterie werd al in 2009 in Guadeloupe ontdekt, in een mangrovebos, door Olivier Gros van de Universiteit van de Franse Antillen. Maar hij wist toen nog niet dat het een bacterie was; hij meende dat het een schimmel was. Na vijf jaar onderzoek in het laboratorium bleek het onlangs een reuzebacterie te zijn van ruim een centimeter lang, met ongeveer de vorm van een wimperhaar. Hij is 5000 maal zo groot als de meeste bacterieën en wordt daarom al 'de Mount Everest onder de bacterieën' genoemd. Een celkern met DNA heeft thiomargarita niet; het zit in talrijke kleine zakjes, omgeven door een membraan. Daarmee is het een overgangsvorm tussen de prokaryoten (primitieve ééncelligen zonder celkern) en de eukaryoten (ééncelligen met alle DNA in één celkern). Vóór de ontdekking van Th. Magnifica was Thiomargarita namibiensis de grootste bacterie. Die werd in 1997 gevonden in de oceaansedimenten van het continentaal plat van Namibië bij Walvisbaai. Het zijn fascinerende levensvormen die honderden miljoenen jaren oud moeten zijn, ondanks hun gigantisme, dat doorgaans nadelig is voor bacterieën. De vraag waarom deze soorten zo groot moeten zijn, is nog niet opgehelderd.

Kiev werd vanochtend opgeschrikt door meerdere explosies in Sjevtsjenkivsky, een historisch district in het centrum van de hoofdstad met veel restaurants, universiteiten en cultuurinstellingen. Een appartementengebouw werd in brand geschoten. Er zou één dode zijn gevallen en vijf gewonden. Een meisje van 7 jaar heeft men levend onder de puinhopen vandaan gehaald.

     Groot-Brittannië, de Verenigde Staten, Japan en Canada gaan vanwege de oorlog in Oekraïne de import van Russisch goud aan banden leggen, meldden de landen op de top van de G7 in Duitsland. Het importverbod moet binnenkort van kracht worden en zal van toepassing zijn op nieuw gewonnen en geraffineerd goud. De goudexport leverde de Russische economie vorig jaar omgerekend zo'n 14,6 miljard euro op. De EU zal zich waarschijnlijk bij de boycot aansluiten, maar de 27 lidstaten moeten het er eerst wel over eens worden.

     Er komen steeds meer aanwijzingen dat Rusland graan steelt uit bezet Oekraïens gebied en dat via de Krim naar het bevriende Syrië transporteert. Vandaaruit zou het aangeboden worden aan hulpbehoevende landen. Zo zouden de Russen volgens persbureau Ukrinform iedere dag dertig tot vijftig vrachtwagens met graan uit Melitopol wegvoeren. Vandaag voer een Russisch graanschip de haven van Berdjansk binnen, vergezeld door vier Russische oorlogsschepen. Een woordvoerder van het Oekraïense ministerie van Defensie zegt dat de Russen het schip willen volladen met graan, zonder daarvoor te betalen. Dat heet plundering en het is een oorlogsmisdaad.

In Veere is het een afwisseling van wolken en zon. Een aangename en rustige dag. Mogelijk gaan we morgen al door naar Middelburg. Naar het begin van dit kwartaal

Maandag 27-06-2022

De Russische aanvallen met kruisraketten op de Oekraïense hoofdstad Kiev, waarbij een flatgebouw werd getroffen en waar een dode en vijf gewonden vielen, waren bedoeld als waarschuwingssignaal aan de G7-conferentie in Duitsland. Dat schrijft het ISW in de laatste analyse van de oorlog in Oekraïne. De kruisraketten werden mogelijk afgevuurd door vliegtuigen boven de Kaspische Zee, waarmee de Russen wilden laten zien waartoe ze in staat zijn, schrijft het ISW. Vandaag treffen Russische raketten een winkelcentrum in Krementsjoek, waarin duizenden mensen aanwezig waren. Berichten over slachtoffers ontbreken voorslsnog.

     Afgelopen zaterdag bood de Russische president Poetin aan om gevechtsvliegtuigen van de Belarussische luchtmacht om te bouwen, zodat zij kernwapens kunnen dragen. 'Deze modernisering kan in Russische fabrieken worden uitgevoerd', zei hij nadat zijn Belarussische president Loekasjenko daar in een tv-interview om had gevraagd. Gisteren riep Zelensky de bevolking van Belarus op zich niet mee te laten slepen in de oorlog van Rusland tegen Oekraïne. Hij zei dat de inwoners van zijn buurland 'geen slaven' zijn van Rusland en dus niet hoeven te dienen als 'kanonnenvoer'.'Jullie hoeven niet te sterven'.

     De persbureaus Bloomberg en de BBC melden dat Rusland voor het eerst sinds 1918 niet meer in staat is een deel van zijn buitenlandse schulden af te lossen. Het gaat om een bedrag van ongeveer 100 miljoen dollar aan rentebetalingen die het land sinds 27 mei aan buitenlandse investeerders moest betalen. Afgelopen nacht verliep de respijtperiode. Vanwege de economische sancties zou het verschuldigde bedrag zijn blijven hangen bij een bank, waardoor het niet overgemaakt kan worden aan investeerders.

     De NAVO gaat zijn snelle reactiemacht flink vergroten. Die gaat van ongeveer 40.000 naar meer dan 300.000 man, zei secretaris-generaal Jens Stoltenberg voor de aanvang van de NAVO-top die morgen van start gaat in Madrid.

In de ochtend schijnt de zon regelmatig, maar er zal later op de dag een front overtrekken met regen en onweer. Voor die tijd willen we in Middelburg zijn, slechts een uurtje varen en één sluis. Eerst maken we nog een kuier door het stadje en drinken koffie. Om ongeveer twaalf uur hebben we de boot klaar en willen starten, maar er gebeurt niets. Wel verdomme, we dachten dat het euvel met de plaatsing van een nieuw contactslot verholpen was. We bellen Ron Mulder in Zierikzee, hij belooft met een uurtje hier te zijn. Binnen dat uurtje hopen donkere wolken zich op in het zuidwesten. Merkwaardige, horizontale bliksemschichten schieten door het zwerk, even later spatten dikke druppels op het dek uiteen, de wind trekt aan, een fikse bui jaagt over de haven. Goed dat we niet vertrokken zijn! Om half twee arriveert Ron. Hij toont een filmpje dat hij onderweg op de Zeelandbrug maakte van een tornado boven Zierikzee. Allemachtig, zeg, dat is hier wel erg dichtbij. Enfin, hij heeft ook wat onderzoek gedaan en zegt dat er op sommige Yanmar-motoren een extra startrelais zit. Dat hebben ze gedaan omdat er weleens startproblemen zijn, maar nu kan dat relais kapot zijn. Hm. Inderdaad blijkt er zo'n extra relais onder onze startmotor te zitten. Hij hoopt er overmorgen een te hebben en zal dan meteen komen om het te plaatsen. Twee dagen extra in Veere, dus, we hebben nog genoeg voorraden om het hier langer uit te houden.

     Het regent nog wat uren door. Ondertussen komen er berichten dat een windhoos in Zierikzee behoorlijk wat schade aanrichtte. Daarbij viel zeker één dode, meldt de Veiligheidsregio Zeeland, en raakten ongeveer tien mensen gewond. Dit aantal kan nog oplopen. De hooswind rukte dakpannen van een kerk, trampolines uit tuinen en boompjes uit de grond. Bij minimaal vier woningen is het dak eraf gewaaid en van ten minste één woning stortte een gevel in. Tientallen huizen zijn opeens onbewoonbaar. De sociale media stromen vol filmpjes, bijvoorbeeld hier in de Nieuwe Haven van Zierikzee, waar we vorige week nog lagen. Je ziet er onder meer een hele terrasbank voorbij schuiven. Windhozen horen tot de gevaarlijkste weersverschijnselen in Nederland. Ze ontstaan tientallen keren per jaar en razen in de vorm van een slurf met hoge snelheid over het land.

     Aan alle onrust wordt nog bijgedragen door boeren die met tractoren, mest en hooibalen verschillende snelwegen en gemeentehuizen blokkeren. Er ontstaan kilometerslange files. Voor het gemeentehuis in Epe steken ze hooibalen in brand. We zijn in heel veel opzichten een erg onrustig land geworden. Of waren we dat al?  Naar het begin van dit kwartaal

Dingeman

Dinsdag 28-06-2022

Het beslissende probleem in de oorlog in de Donbas wordt voor Oekraïne de ammunitie voor de artillerie, schrijft The Guardian. Het geschut is overwegend van Russische oorsprong en kan niet vuren met NAVO-munitie. De Donbas-oorlog is grotendeels een artillerieduel geworden en het aantal beschikbare granaten loopt sterk terug aan Oekraïense zijde. Het land smeekt de NATO-partners om westerse kanonnen en munitie, maar die worden traag geleverd. 'The issue has been a defining one in Donbas in recent weeks, where it has been estimated that Russian forces are firing up to 60,000 shells a day in comparison with Ukraine’s 5-6,000'. Bovendien moeten de soldaten in Oekraïne nog worden getraind in het gebruik van westerse artillerie, zoals de M777 155mm houwitsers en de lange-afstand Himars-raketten die de VS leveren. De Russen kunnen het lang volhouden, maar Oekraïne dreigt cruciaal te verzwakken. Het land kan zich alleen maar blijven verdedigen wanneer het wordt uitgerust als een NAVO-land. Gaat dat gebeuren? De leiders van de G7-landen, bijeen in Duitsland, hebben verklaard dat ze Oekraïne 'zo lang als nodig' zullen steunen in zijn strijd tegen Rusland. Die formulering geeft niet echt de duidelijkheid die Oekraïne vurig wenst.

     Later komt het bericht dat Turkije instemt met de toetreding van Zweden en Finland tot de NAVO. Wat de prijs was die Erdogan bedong werd niet bekend gemaakt. Mogelijk was het vooral een toezegging van de VS om de ban op levering van F16's op te heffen.

Het boerenprotest loopt snel uit de hand. Boze boeren knotten uit frustratie in de Krimpenerwaard 100 oude wilgen onder de knot. Die zijn daardoor ten dode opgeschreven. Bewuste vernielzucht. Ze hingen ook een houten koe op aan trekker. Vanochtend verschijnt een persbericht namens de anonieme groep ‘Boeren van Nederland’. De boeren komen naar de Tweede Kamer en zullen 'het halveren van de veestapel een gezicht gaan geven'. Daartoe nemen ze twee koeien mee naar Den Haag, waar ze minister Van der Wal ( Natuur en Stikstof) vragen te kiezen welke ervan geslacht moet worden, 'Klaartje of Betsie?'. Te flauw om serieus te nemen en dat doet de minister ook niet. Hoeveel tienduizenden koeien slacht men eigenlijk dagelijks in ons land? Of zijn het er meer? Er worden weer snelwegen geblokkeerd, soms door mest op het asfalt uit te rijden of balen hooi in de bermen in brand te steken. Rutte vindt 'de gevaarlijke en intimiderende boerenacties onacceptabel'. Zal de politiek doorzetten? Ik moet denken aan sluiting van de kolenmijnen in Limburg door Den Uyl. Die waren niet meer te redden. Ook de PvdA-leider zette toen door, ondanks massaal verzet. Later op de dag, terwijl de publieke tribune vol zit met boeren, schaart een forse meerderheid van de Tweede Kamer zich achter de stikstofmaatregelen van het kabinet.

Een frisse ochtend gaat over in een warme dag. Anna blijft zoveel mogelijk binnen en ik maak een wandeling over de Veerse vestingwallen. Die zijn de moeite waard, er is zelfs een plek waar je je in een pontje aan een touw over een gracht moet trekken. Net als in de Gorcumse vesting staat er een historische molen op een bastion. Hier 3 foto's. Verderop is zelfs een poterne geopend, je kunt er doorheen lopen langs een lange rij schietgaten. 's Middags zetten we de bimini weer op. Nu hopen dat monteur Ron Mulder morgen ons startprobleem kan opheffen. Naar het begin van dit kwartaal

Woensdag 29-06-2022

Het wordt vandaag nog een tikkeltje warmer dan gisteren. Toch is er wat hoge sluierbewolking, meestal de aankondiging van een front dat later zal overtrekken, vermoedelijk morgen. Bij het ontbijt zegt Anna: 'Jij zei vannacht in je slaap "maak de champagne maar open"'. Ik weet er niets meer van. Samen kuieren we door het stadje en Anna vult de watertanks bij. We wachten vandaag op de komst uit Zierikzee van Ron Mulder met het nieuwe extra-startrelais. Helaas is hij er om halfvijf nog niet, dus ziet het ernaar uit dat we op zijn minst nog een nacht in Veere moeten blijven.

Opnieuw boerenterreuracties. De snelweg A1 bij Oldenzaal wordt door trekkers geblokkeerd. De politie hield tien mensen aan voor vergrijpen tijdens de boerenprotesten van gisteren. Boeren verzamelen zich bij de provinciehuizen in Zwolle en Leeuwarden. Boze boeren hebben gisteravond het huis van CDA-Kamerlid Derk Boswijk bezocht. Hij was zelf in Den Haag aan het werk, maar zijn kinderen van 4 en 7 jaar waren wel thuis. Hij kondigt nu op Twitter aan dat hij de komende dagen niet naar zijn werk gaat, maar bij zijn gezin blijft. Wat een dieptepunt! Een volksvertegenwoordiger kan door intimidatie zijn werk niet meer doen, maar CDA-leider Wopke hoor je niet. De Tweede Kamer heeft morgen een spoeddebat met premier Rutte en minister Yesilgöz over intimiderende en rellende boerenbetogers.

Er zijn alweer moeilijkheden, één dag nadat Erdogan instemde met het NAVO-lidmaatschap van Zweden en Finland. Turkije wil dat Finland en Zweden 33 mensen uitleveren die in Turkije worden verdacht van terrorisme. Het gaat om PKK-leden en leden van de Gülenbeweging, die asiel kregen. De uitleveringsverzoeken zijn volgens Turkije onderdeel van de overeenkomst die de drie landen hebben ondertekend over het NAVO-lidmaatschap van Finland en Zweden. Tja, dat zei Stoltenberg gisteren niet en het zal ook niet gebeuren. Gaat de uitbreiding nu niet door? Wordt vervolgd. Naar het begin van dit kwartaal

De havenmuur in Veere, naast onze boot. Vanochtend is er nog zon.,

Donderdag 30-06-2022

Vanmorgen arriveert monteur Ron Mulder vóór tien uur met het nieuwe extra startrelais. Een onooglijk dingetje, dat wat extra stroom opwekt ten behoeve van het starten (foto hier). Het oude relais zit op een lastige plek onder de startmotor, maar nadat ik de kajuittrap weghaal kan hij er redelijk goed bij, zegt hij. Ik zie me mezelf niet zo gemakkelijk meer in dergelijke bochten wringen (foto hier). De vervanging duurt een klein halfuur. Dan starten we de motor met het contactslot. Hij draait meteen, ook bij herhaling. Alle kans dat het probleem nu de wereld uit is. Ik heb nu twee startrelais, deze en de vorige die Ron een week geleden zelf naast de startmotor aanbracht. Hij herstelt ook het alternatief met het draadje, zodat ik ook kan starten door direct contact met de massa van de startmotor.

     Ondertussen verwachten we vanaf een uur of twaalf regen en onweer voor de rest van de dag. Voor die tijd loopt de haven vol met jachten die zo verstandig zijn te komen schuilen. Wie weet gaat dit front eveneens gepaard met een harde wind en een windhoos. Om twaalf uur vangt het aan zacht te regenen, maar het echte front is dit nog niet. Het ziet er zelfs naar uit dat de zware buien ten westen van ons zullen langstrekken. Over zee. Ondertussen klinken de fijne klanken van het carillon over de haven, waarop iemand weer zit te improviseren. Onder andere op het bekende chanson 'Feuiles mortes'. Vanaf een uur of twee regent het onafgebroken en steeds harder, maar onweer is er niet bij.

Rondom de Oekraïense stad Lysytsjansk wordt hard gevochten, maar Russische troepen boeken weinig vooruitgang. Dat zegt het Britse ministerie van Defensie op basis van inlichtingen. Russische grondtroepen zouden nu 10 kilometer ten zuidwesten van het stadscentrum zijn. Lysytsjansk is de laatste stad in de regio Loegansk die nog in Oekraïense handen is, na de terugtrekking van de Oekraïeners uit de naastgelegen stad Severodonetsk afgelopen weekend. Russische troepen zouden zich hebben teruggetrokken van Slangeneiland. Waarom, is niet duidelijk. Volgens het Russische defensieministerie is het 'een gebaar van goede wil'. Het ministerie zegt dat Rusland hiermee toestaat dat er voedsel vanuit Oekraïne geëxporteerd kan worden. Oekraïne zegt op zijn beurt dat het Russische leger werd weggejaagd van het eiland.

     Er doen zich opmerkelijke processen voor op de NAVO-top. Heeft het te maken met de problemen die Erdogan maakt over de toetreding van Zweden en Finland? Onze minister van defensie Ollongren biedt tijdens de NAVO-top in Madrid mijnenvegers aan de Turkse president Erdogan aan. Daarmee zou Turkije mijnen onschadelijk kunnen maken voor de Oekraïense kust in de Zwarte Zee, zodat dat land zijn graan over zee kan exporteren. De Russen moeten natuurlijk wel meewerken. Naar het begin van dit kwartaal

Lees vanaf hier verder op https://www.sailing-dulce.nl/home/73