Logboek 2018/2 Naar de Scillies

   Direct naar

   het laatste

   verslag

Over een paar weken is het zover: we vertrekken voor een maand of vier naar de Engelse zuidkust. Vorig seizoen waren we aan de oostkust en bezochten hartje Londen, dit jaar hopen we als het weer meezit de Scilly's te bereiken. Op ons gemak, zoals we dat gewend raakten, soms wachtend op mooi weer. Aan storm en harde wind hebben we geen behoefte meer. We gaan vier maanden weg, maar mogelijk vliegen we halverwege even terug om de familie te zien.

Re-entry dashboard voor het Chinese ruimtestaion Tiangong-1 op de website van Aerospace. De inslag in de atmosfeer wordt komende nacht verwacht.

Zondag 01-04-2018, 1e Paasdag

Sinds een paar weken ben ik begonnen aan het opknappen van de eerste jaren van mijn website. Met name het vervangen van interne links die obsoleet zijn geworden, en het plaatsen van grotere foto's boven de tekst. Vroeger kon je bij Maakum geen foto's op groot formaat boven de tekst plaatsen, zoals ik tegenwoordig gewend ben. Waarom ik al die moeite doe, weet ik eigenlijk niet; naar mijn indruk leest vrijwel niemand de oudere verslagen. Ach, het komt omdat ik sinds kort op FB de posts van 10 jaar geleden op dezelfde datum doorschiet. Die vernieuw ik dan maar gelijk, plus een aantal andere (anders kost het 10 jaar).

Vannacht regen, vanmorgen droog, grijs en fris. Een aantal passanten vertrekt weer uit de haven. Op de seiger voor ons huis vindt een Paas-idylle plaats: twee eenden slapen voor het eerst samen (foto hier). Het 'Hemels Paleis', het stuurloze Chinese ruimtestation Tiangong-1, is nog niet in de atmosfeer verbrand. Oorspronkelijk zou dat vanmorgen zijn gebeurd, maar bij Aerospace staat: 'Tiangong-1 is currently predicted to reenter the Earth’s atmosphere around April 2nd, 2018 02:00 UTC ± 7 hours.' Morgen dus en geen 1 aprilgrap. Op de site staat het bovenstaande re-entry dashboard.  De kans dat brokstukken mensen treffen is extreem gering. Waarom er over het Chinese object zoveel ophef is, snap ik niet. Vrijwel maandelijks vallen diverse ruimteobjecten terug naar de aarde en we hebben er zelden iets van gemerkt.

In de middag blijft het droog, maar donker. Je hebt het gevoel dat het ieder moment kan gaan regenen. Veel wandelaars over de sluis, die nogal eens moeten wachten op jachten die naar binnen schutten. Zometeen lopen we naar Barbara voor een Paasborrel met de familie. Terug naar boven

Radarbeeld van het neervallende ruimtestation Tiangong-1. (De opname is afkomstig van het Fraunhofer Institute FHR/A).

Maandag 02-04-2018, 2e Paasdag

Het Chinese ruimtestation Tiangong-1 is vannacht om 2.15 uur onze tijd neergestort midden in de Pacific, zo’n honderd kilometer ten noordwesten van Polynesische eiland Tahiti, zonder enige schade aan te richten. Eerder leek het er nog op dat het ruimtestation voor de kust van Brazilië boven de Atlantische Oceaan naar beneden zou komen, in de buurt van de steden São Paulo en Rio de Janeiro. Het station, zo groot als een autobus, verbrandde vrijwel volledig in de atmosfeer. Hierboven een mooie radaropname van het neervallende ruimtestation (Beeld: Fraunhofer Institute FHR/A). In diverse reacties op sociale media wordt betreurd dat er geen brokstukken op de Chinese Volksrepubliek neerkwamen.

Lichte motregen vanmorgen, als we naar Oost rijden voor wat boodschappen en sport. Helaas, anders dan voor 2e Paasdag op de website vermeld, gaat de Plus supermarkt pas om twaalf uur open. Dan niet, morgen haal ik wel wat in de stad.

     Personeel van de havendienst deelt paaseieren rond aan de passanten. Er is warm lenteweer op komst. Vanaf volgende week vrijdag of zaterdag kan het kwik oplopen tot temperaturen van 20 graden Celsius! Kans op rokjesdag in dat weekeinde. Vandaag op het middaguur geen test van het luchtalarm. Dit keer niet vanwege het achterlopen van electrische uurwerken, maar omdat het een feestdag is. Inmiddels is de oorzaak (ruzie tussen Servië en Kosovo) opgeheven en de wisselstroomfrequentie geleidelijk naar 50Hz teruggebracht, maar nu kan het zijn dat er klokken vóór lopen. In de loop van de middag klaart het weer wat op.

     Inmiddels heeft Donald Trump zijn handelsoorlog gekregen. De grillige president is er niet bang voor, zei hij een week geleden. China heeft gisteravond de tarieven verhoogd op de invoer van 128 Amerikaanse producten tot maximaal 25 procent. Het gaat vooral om voedsel, zoals ingevroren varkensvlees, wijn, fruit, noten en gerecycled aluminium voor een totaalbedrag van 3 miljard dollar (2,4 miljard euro). Amerikaanse boeren zullen fors de rekening betalen. Terug naar boven

Dinsdag 03-04-2018

Weinig verschil met vorige maand in de update over maart 2018 van de gemiddelde wereldtemperatuur, gemeten door satellieten, in de lagere atmosfeer. Toen + 0,20 graden Celsius, nu + 0,24 graden ten opzichte van het gemiddelde over de jaren 1981 - 2010. Zie hierboven.

     Er valt lichte motregen vanochtend, later wordt het droog met af en toe zon. Over een aantal dagen zal het seizoen beginnen. Voor het weekeinde wordt al 20 graden genoemd. Naast ons op de sluis is de havendienst bezig de huurkano's tevoorschijn te halen uit de berging (foto hier) en bij Bon'Apart bouwen ze het terras op de 3e Waterkering op.

     Het is oppasdag voor Anna. Ik rijd naar de zeilmaker in Made om de gerestaureerde bimini op te halen. Daarna lever ik de auto bioj Anna af en loop terug naar de stad. 's Middags kan ik het niet bedwingen: ik ga naar de boot en zet de bimini erop en bindt hem op onder zijn hoes op de buizen (foto hier). Ondertussen laat ik de generator een halfuur lopen. Hij start meteen. Ook haal ik het logwieltje uit de bodem. Hij is helemaal schoon; er zit totaal geen aangroei op. Te donker geweest? Het is veelbelovend; mogelijk is er ook weinig aangroei op de scheepshuid. Terug naar boven

Opname van het Amerikaanse Chandra X-ray Observatorium van het gigantische koufront bij het sterrencluster Perseus op 240 miljoen lichtjaren afstand.

Woensdag 04-04-2018

Niets kan in onze ruimtetijd sneller dan het licht reizen, hebben we altijd geleerd. In vacuüm, overigens. Behalve de versnelde uitbreiding van het heelal zelf, die gaat sneller; ruimtetijd is zelf namelijk niet aan die limiet gebonden. Maar materie en straling wel. Volgens de wetten van de relativiteit neemt de massa van een deeltje toe tot oneindig, als het lichtsnelheid nadert (300.000 km/seconde). Een foton (lichtdeeltje) kan de lichtsnelheid wel halen (nomen est omen), omdat het geen massa heeft. Maar nu lees ik dat er bij het sterrenstelsel Perseus een koufront is ontdekt, dat een snelheid heeft van 500.000 km/sec. Hoe kan dat nou?

     Je ziet het koufront hierboven op een foto die werd gemaakt door het Amerikaanse Chandra X-ray Observatory. Het is de kromme, grijze structuur aan de linkerzijde van de opname (een bewerkte röntgenfoto, dus). Het front is 2 miljoen lichtjaren lang en spreidt zich al 5 miljard jaar uit sinds het ontstond. Dat is een derde deel van de leeftijd van het heelal. Het front bestaat dus al veel langer dan ons eigen zonnestelsel. Normaal gesproken zou zo'n koufront geleidelijk vervloeien en uiteen rafelen door de heftige turbulentie in de omgeving ten gevolge van uitbarstingen van het zwarte gat in het centrum van het sterrenstelsel Perseus. Men vermoedt dat het toch zo lang intact kon blijven door sterke magnetische velden, die zich om het front heen bevinden en het bij elkaar houden.

     Hoe kon het ontstaan? Het idee is dat het komt door botsingen van het zware Perseusstelsel met andere clusters van sterrenstelsels. De enorme zwaartekracht trok die clusters naar de binnenste kernregio van Perseus. Daar raakten ze in een heftige klotsbeweging - vergelijk het met wijn die je in een glas spiraalsgewijs rondwalst - en zo sleepten ze koudefronten met zich mee.

     Oh, hm. Ik kan het me moeilijk voorstellen. Want wát is er eigenlijk koud? Dat kunnen alleen maar deeltjes zijn, bijvoorbeeld gas- en/of stofdeeltjes. Of straling. Temperatuur is zelf niks. Het wordt bepaald door de snelheid waarmee deeltjes zich bewegen en tegen elkaar botsen: snel = warm, langzaam = koud. Maar deeltjes kunnen nooit sneller dan het licht. Kan temperatuur als emergent verschijnsel wél sneller dan het licht in de ruimte doorgegeven worden? Dat weet ik niet.

Vandaag een dag met soms wat regen en soms geen regen. Anna gaat met haar jeugdvriendin een dagje naar Dordrecht met de trein. Jeugdsentiment, zeggen ze. Vroeger als tieners deden ze dat ook. Ik heb 's middags college in het museum van de KLU over architectuur in Europese steden. Vandaag Sint Petersburg en Helsinki. Daarna een bespreking in het café beneden van de besturen van de Gorcum Academy, die twee maal per jaar cursussen Gorkumkunde organiseert, en de Poëzieroute over de vraag wat we voor elkaar kunnen betekenen. Mogelijk nemen ze onze mooie routebundel in hun studiepakket op. Anna komt rond half vijf terug. Erg leuke dag gehad, zegt ze, en toont een nieuwe regenjas. Voor aan boord en op de fiets. Twintig minuten later wordt het buiten aardedonker en valt er een plensbui met bliksem en onweer. Terug naar boven

Donderdag 05-04-2018

Een uitstekende documentaire-serie op Netflix is Wild Wild Country (6 delen). Gisteravond zagen we de eerste 2 delen. Hij kwam vorige maand uit en gaat over de Bhagwan-secte en vooral over de tijd vanaf 1981, toen de groep uit het Indiase Poona verhuisde naar Oregon, waar ze neerstreken op een enorm terrein om er een bevrijde commune/stad van vrije liefde en spiritualiteit te bouwen naast een het dorpje Antelope. De 50 inwoners vonden dat niet leuk. Het is een fascinerende geschiedenis van machtsuitoefening en verkeerd gebrachte bedoelingen. De rol van de Ma Anand Sheela, de persoonlijk assistente van de goeroe en een doortrapte intrigante, wekt opperste verbazing. De makers wisten haar op te sporen in Zwitserland en ze blijkt nog altijd fel achter haar baas te staan. Die overleed zelf al in 1990.

     Boeiende bijkomstigheid is natuurlijk dat ik zelf die tijd nog heb meegemaakt. In ons land traden in de jaren 70 en 80 veel mensen tot de beweging toe als volgeling (sanyassin), onder wie enige BN'ers zoals Ramses Shaffy en de beroemde alternatieve psychiater Jan Foudraine (die toen Sva Deva Amrito heette en er een boek over schreef). Ook in de hulpverlening vond je er veel. Alle sayassins droegen oranje/rode kleding. Anders dan andere oosterse sectes vroeg Bhagwan geen ascese; integendeel, de volgelingen mochten zich overgeven aan materialisme en vrije seks. Als het maar leidde tot geestelijke bevrijding. Dat verklaart mede het succes van de beweging in het westen.

     In 1984/1985 volgde ik als beginnend ziekenhuisdirecteur de toen fameuze Cursus Ziekenhuisbeleid van de Universiteit van Tilburg. In het kader van 'polyparadigmatisch denken' en 'ontstroeving' - wat was het toch een heerlijke tijd! - bezochten we de Bhagwan-commune in Amsterdam, om er nieuwe manieren van organiseren te leren. De commune huisde in een overgenomen gevangenis. De celdeuren stonden allemaal open. Ik herinner me mijn fascinatie met een sanyassin die niets anders deed dan met grote aandacht WC's schoonmaken. Worshipping, noemde hij dat. Overigens begreep ik best waarom de beweging aantrekkelijk was voor velen, omdat je er volledig kon breken met je verwende leventje in de consumptiemaatschappij, om je over te geven aan zingeving, bezitloosheid, vije seks en 'spiritualiteit'. Het kwam er niet van wat mij betreft, daarvoor was (en ben) ik nu eenmaal veel te sceptisch van aard. Van het verlangen naar zingeving ben ik echter nooit genezen.

Vanmorgen breekt een koude dag aan, met veel wind uit het noordwesten. We rijden naar Oost voor boodschappen en sport. De aspergetijd is begonnen; we kopen verse voor vanavond.

     's Middags komt de zon tevoorschijn. Ik kijk even op de boot. Ondanks de zware buien van gisteren is er weinig lekkage. Om nog iets te doen - weer een stapje! - hang ik de grote stootwillen uit Egypte aan het achterschip. Verder knaag ik op interessante gedachtenexperimenten betreffen de aard van bewustzijn in de fysische wereld: De Chinese kamer en Mary the Color Scientist. Een hele leuke is ook De Filosofische Zombie. Ik kom er nog een keertje op terug. Terug naar boven

De Chinese Kamer van filosoof John Searle: input → processor (verwerking) → output van Chinese karakters.

Zaterdag 06-04-2018

Gisteren noemde in een gedachtenexperiment, De Chinese Kamer. Het werd in 1980 bedacht door de Amerikaanse filosoof John Searle, als antwoord op de beroemde Turingtest. Die test was in 1936 bedacht door de ongelukkige Britse wiskundige Alan Turing. (Turing pleegde zelfmoord in 1954, omdat hij vervolgd werd voor homofilie en de autoriteiten hem dwongen chemische castratie te ondergaan).

     De test van Searle was bedoeld om te laten zien dat de Turingtest mogelijk tekort schiet om intelligentie (of denken en begrijpen) aan te tonen. Sluit een persoon op in een kamer met twee hoge stapels papier van blaadjes met Chinese karakters. Er is een brievenbusgleuf in de kamer waardoor iemand een vel papier met een zinvolle vraag in het Chinees naar binnen kan doen. Ook is er een dik instructieboek waarin alle Chinese tekens staan. De opgesloten persoon spreekt geen Chinees. Steeds als er een vel papier met Chinese tekens door de gleuf komt, zoekt de persoon dezelfde tekens op in het instructieboek. Op iedere bladzijde in het boek staat het adequate antwoord in Chinese tekens. De persoon zoekt het overeenkomende blaadje in een van de stapels op en stopt dat terug in de gleuf. De persoon buiten is er al gauw van overtuigd dat de persoon in de kamer Chinees spreekt. De test is een analogie voor een computer of een AI (Arteficial Intelligence).Wij weten echter zeker dat deze persoon géén Chinees spreekt. De kamer zou echter in de Turingtest een positief resultaat boeken, maar er is geen sprake van begrip of intelligentie in de afgesloten kamer. Searle's test leverde een bibliotheek aan commentaren op.

Gisteravond kijken we naar de delen 3 en 4 van de serie Wild Wild Country over de Bhagwan-commune in Oregon in de jaren 80. Dramatische ontwikkelingen als de persoonlijk secretaresse Ma Anand Sheela bij haar baas vandaan en  naar Europa vlucht. Haar machtspositie zou wankelen omdat Bhagwan steeds meer het oor leende aan rijke sanyassins uit Hollywood. Opeens horen we verschillende sirenes van politie en brandweer, die naar Buiten de Waterpoort scheuren. Met een van de schepen van de Veerdienst varen de hulpdiensten er naar toe. Vandaag vernemen we wat er aan de hand was: bij het veer van Brakel is een auto te water geraakt. Bij het optakelen vond men een dode man in het voertuig.

     Een stralende zonsopkomst vanmorgen. Anna gaat 's ochtends op bezoek bij een oude vriendin in Hardinxveld en ik ga naar de boot. Ondanks de overdadige zonneschijn is het knap fris. Ik neem alvast de bootlaarzen mee om op te bergen. Aan boord leg ik de grootschoot weer aan en de twee lijntjes voor het stellen van de traveller. Net als ieder jaar moet ik de schootvoering helemaal opnieuw uitdenken. Daarna plaats ik onze iconische kabouterlampjes op het achterschip, boven de zonnepanelen. Ettelijke passanten passeren onderwijl de sluis.

     Als ze terug is begint Anna de zomerkleren uit te zoeken. De komende drie dagen zal het rond 20 graden worden, is de voorspelling.

Opnieuw komt Donald Trump vannacht met het voornemen om nog eens voor 100 miljard dollar importheffingen op te leggen aan producten uit de Volksrepubliek China. De vorige stap was eergisteren, toen Trump Amerikaanse heffingen aankondigde ter waarde van zo'n 50 miljard dollar op 1.333 Chinese producten. Binnen twaalf uur reageerde China prompt met het bericht heffingen op te zullen leggen op 106 Amerikaanse producten, waaronder bepaalde landbouwgewassen en auto's, als de VS zich aan het voornemen houdt om de aangekondigde tariefverhogingen van 25 procent door te voeren. Een handelsoorlog dus, maar let wel: voorlopig zijn het nog slechts dreigementen over en weer. De daadwerkelijke uitvoering gebeurt pas vanaf eind mei, en ik neem aan dat Trump speculeert dat er voor die tijd met de Chinezen te praten valt. Een gok, zoals hij die in de vastgoedwereld gewend was te nemen. Soms won hij, soms verloor hij. Power play. Vuistdrukken, hij speelt het graag. Zo denkt hij China aan de onderhandelingstafel te dwingen. De vraag is of hij terug kan, als de Chinezen niet inbinden.

     Vorige week sloeg China nog op een andere manier terug; een manier die weinig aandacht kreeg. Het land maakte bekend zijn olierekeningen in de eigen munt - yuan - te gaan betalen in plaats van in dollars. Dat betekent dat de wereld na petrodollars ook met petroyuans zal worden overspoeld. Rusland en veel Arabische landen zullen graag - al is het alleen uit politieke redenen - liever yuans willen ontvangen dan dollars. De yuan kan de dollar als internationale munt naar de kroon gaan steken en dat kan grotere en blijvender effecten hebben dan een handelsoorlog..

     Ondertussen reageren de beurzen wereldwijd negatief. Miljarden verdampen op de beursvloer, zegt men dan. Dat geeft nu al effecten op de dekkingsgraden van pensioenfondsen. Die zakken weer. Al tien jaar zijn de pensioenen van miljoenen mensen niet of nauwelijks verhoogd. Zelfs niet geïndexeerd. Dat zit er voorlopig voorlopig niet in, Trump wordt bedankt. Terug naar boven

07-04-2018. Op deze schitterende lentedag in de eerste week van april maken we de boot in orde en hijsen de rolgenua.

Zaterdag 07-04-2018

Het is vandaag een verrukkelijke lentedag. Al vroeg verdrijft de zon de laatste bewolking. De wind is licht tot matig uit het zuiden. Vandaag geen multiversumraadsels, geen hersenkrakers, geen filosofische puzzles, het is een ideale dag om aan de boot te werken. Om half elf beginnen we met het openen van alle afsluiters. Geen lekkages; ze hebben de vorst ongeschonden overleefd. We ruimen onderdeks op en maken de beide pomptoiletten schoon. Zoals altijd komt er eerst een vieze stank van stilstaande water uit, even later is die weg. Terwijl Anna beneden verder schoonmaakt, ga ik de waterslang aansluiten aan de kraan van het passantengebouw. We hangen hem in het vulgat van de grote watertank onder de kajuit. Even later horen we de bilgepomp aanspringen. In de bilge stroomt massaal water. Is de watertank lek? Nee, een klassieke fout van het prille seizoen: ik had verzuimd de aftapkraan van de boiler tevoren te sluiten. Die stroomt meteen door en dat is snel opgelost.

     Het begint ondertussen aardig warm te worden. De ene na de andere passant passeert door de sluis naar binnen, de haven loopt geleidelijk vol. Het terras van Le Bon'Apart op de 3e Waterkering is open en stroomt vol. Ik geniet van het werk aan de boot en maak met plezier de oprollijn voor den genua aan de trommel van het rolstag vast en draai hem erop. Genua afgerold, trommel opgerold, ieder jaar moet je dat beginsel even opnieuw uitvinden. Daarna maak ik genuaval los en geleid hem naar de electrische lier. Op onze leeftijd gaan we niet meer zelf staan zwengelen. Terwijl Anna op de lierknop drukt, voer ik het zeil door de gleuf van het voorstag. Tweede klassieke fout bij de aanvang van het seizoen: ik maak de val direct aan het zeil vast in plaats van aan het trekblok. Alles moet weer naar beneden en opnieuw ingevoerd worden, maar het gaat vlot (foto hierboven). We rollen met de electrische lier de genua op en spannen er twee elastieken om.

     Het is intussen kwart over een. Genoeg voor vandaag. We lunchen thuis en doen ons middagdutje. Daarna loop ik de stad in voor een boodschap en een snelle schoenreparatie. Grote drukte in de winkelstraten, de terrassen op de Grote Markt zijn afgeladen. Maar geen spoor van rokjesdag. Rokjes zijn niet meer in de mode, de meiden en jonge vrouwen van deze tijd dragen strakke broeken en gympen. Een zeer onelegante stijl, helaas. We brengen de middag lezend door. Ontelbare wandelaars lopen over de sluis, waaronder een ogenschijnlijk Syrisch bruidspaar, piepjonge mensen met een fotograaf erachteraan. Ze hebben er ook een drone bij om foto's te maken. Op de geometrische sculpturen van Winiarski spelen kinderen. Taferelen van vrede. Het is officieel de eerste warme dag van het jaar in Nederland. Op hetzelfde tijdstip vindt er in de oude binnnenstad van Münster een aanslag plaats, een bestelbusje rijdt op een groep mensen in. Er zijn meerdere doden, de dader pleegt zelfmoord. Terug naar boven

De nieuwe coalitie in het Gorcums gemeentebestuur.

Zondag 08-04-2018

De vier grootste partijen in de nieuwe gemeenteraad van Gorcum gaan een college vormen, maakt fractieleider Dick van Zanten (Stadsbelang) gisteravond in een persbericht bekend. Stadsbelang is met 5 zetels de grootste partij; de Democraten Gorinchem nummer twee (4 zetels). De tekst lijkt te zeggen dat er alleen maar gepraat is over kandidaten voor het wethouderschap en niet over een programma voor het nieuwe college. Dat valt op want er zijn aanzienlijke verschillen qua mentaliteit tussen de twee grootste partijen. Stadsbelang was een aantal jaren geleden bijvoorbeeld mordicus tegen de noodopvang van asielzoekers in het vroegere belastingkantoor aan de Voermanstraat. Een opvang waar je nooit meer van hoort, omdat het er prima functioneert. Collegevorming in Gorcum heeft iets van een stoelendans: zorg dat je erbij zit, wat we gaan doen zien we later wel.

     Het taalgebruik van het persbericht is bedonderd: '...is een deel van de week in verdiepende zin besteed aan de nadere kennismaking niet alleen met, maar ook tussen deze kandidaten.' Natuurlijk moeten ze met elkaar door een deur kunnen, maar waar leidt die deur heen? Daar gaat het om, maar het staat er dus niet in.

     De partijen hebben samen 14 van de 25 zetels, maar ze zoeken nog naar steun van de andere partijen. Hoeveel wethouders zouden er komen? Vier lijkt me voor het formaat van Gorcum voldoende, maar het zouden er ook wel eens zes kunnen zijn: de beide winnaars ieder 2 en ieder 1 voor de twee bijwagens PvdA en CDA. De voormalige collegepartijen VVD, SP en CU blijven buiten het nieuwe college. Spraakmakende en soms omstreden wethouders als Doodkorte, Dansen, Rijsdijk en Freije worden afgeserveerd. Groen Links is na de electorale afstraffing - de partij werd qua zeteltal gehalveerd - voor het eerst in jaren helemaal uit beeld. Dat komt ervan als je teveel mensen in Gorcum schoffeert met de bouw van een foeilelijk modern hotel op pal voor de vestingwal bouwt op historisch erfgoed. De schennis is niet om aan te zien, dus ernaar kijken doe ik niet, maar iedere dag verschijnen er stuitende foto's op de FB-pagina van Kasteelcomplex Blauwe Toren. De kans dat het nieuwe college van B&W van die onzalige koers terugkeert, is echter nihil na de volte face van de cultivistische padvinder, die beoogd wethouder van de Democraten is.

Vanochtend poogt de zon door de grijs omfloerste hemel te dringen. Omstreeks tien uur slaat het opeens om en breekt de zon stralend door. Van de week waarschuwde de havendienst dat er ratten waren gezien in de 2e havenkom, voor de Peterbrug. Er zijn vallen opgesteld. Anna zegt dat er al ratten in de haven zaten zolang ze zich kan heugen. Straks zullen we naar Amsterdam rijden voor de verjaardag van Anna's zoon Derrick. Voor die tijd leg ik nog een zestal lijnen aan boord aan, waaronder de genuaval en de fokkenval, en wurm ze door de stopblokken (foto hier). Terug naar boven

Een hoogwerker voor de deur. In opdracht van onze VVE wordt de gevel van ons pand de komende dagen gereinigd.

Maandag 09-04-2018

Het is een lichtgrijze dag, een lichtend grijze dag, zou ik moeten zeggen, want steeds probeert de zon de aaneengesloten, dunne wolkenlaag te doorbreken. Maar het lukt steeds net niet. Niettemin is het aangenaam van temperatuur. Omdat Anna naar de mondhygiëniste moet, ga ik alleen sporten. De rest van de dag is voor de boot.

     Overigens wordt vandaag de gevel van ons huis gereinigd. Daartoe staat er iemand op een hoogwerker, die aanvangt met de dakpannen, de goten en de boeiborden (foto hierboven). Van boven naar beneden werken, dat snap ik. De hele dag werk ik heerlijk op de boot. Anna is 's middags oppassen bij Tessa. Ik plaats de resterende lijnen, maak de lazy jacks in orde, span de zeilhuik opnieuw mooi strak, maak schoon en tot slot zet ik de buiskap erop. Alles verloopt rustig en vlot, er zijn geen tegenvallers en er gaat niks verkeerd. Dat was wel eens anders. Voortdurend lopen er verderop groepen oudere mensen over de sluis. Ik vermoed dat er een cruiseschip afgemeerd ligt op Buiten de Waterpoort.

Vanavond om 18.00 uur (Nederlandse tijd) krijgen FB-gebruikers te horen of ze bij de 87 miljoen personen horen, wier gegevens werden misbruikt door Cambridge Analytica (90.000 in Nederland). Ik ben benieuwd. Als je erbij hoort, zegt dat niet met 100 procent zekerheid dat jouw data ook daadwerkelijk verzameld zijn. FB heeft namelijk zo ruim mogelijk gerekend en het werkelijke aantal kan dus lager liggen. Daarnaast is het bijvoorbeeld de vraag hoe de data zijn verwerkt en of Cambridge Analytica gegevens van niet-Amerikanen toentertijd heeft weggegooid, Dus weet je nog niet veel. Mogelijk hebben ze je gegevens via een of meerdere van je 'FB-vrienden' verkregen.

Bericht in de lokale media: stadsorganist Gerben Budding gaat onze stad verlaten. Helaas, ik ging trouw naar zijn concerten. Per 1 juli wordt hij stadsorganist in Gouda, waar ze een bijzonder 3-klaviers Moreau-orgel uit 1736 hebben in de St. Janskerk  Budding was pas twee jaar geleden in Gorcum benoemd, maat talent houd je niet tegen. Ik neem aan dat Gorcum nu een nieuwe gaat zoeken. Terug naar boven

Marie de kleurenwetenschapper stapt uit de zwart/witte kamer, waarin ze altijd opgesloten was, en ziet voor het eerst van haar leven kleuren.

Dinsdag 10-04-2018

Er is meer gebeurd dit weekeinde in de Gorcumse politiek. Gisteren werd bekend dat vier partijen een akkoord hadden gesloten, vanmorgen blijkt dat ze meteen ook hun stoelendans hielden. Vier wethouders, iedere partij een, de beide groten net zoveel als de twee kleinen. Gelukkig dus geen zes. In tegenstelling tot het vorige college geen enkele vrouw, maar vooruit, de B van B&W is tegenwoordig vrouw. De namen zijn Dick van Zanten (Stadsbelang). Hem kennende neem ik aan dat hij de machtspositie van Financiën krijgt. Natuurlijk als aangekondigd Van Doesburg (Democraten Gorinchem) en verder Eelke Kraaijeveld (PvdA) en Joost van der Geest (CDA). Kraaijeveld woont niet in Gorcum, maar in Hardinxveld. Hij belooft te verhuizen. Voorzover ik weet is de huidige wethouder Doodkorte ook nooit naar Gorcum verhuisd. Wat ze moeten gaan doen, wat hun programma is, is niet bekend gemaakt. Dat weten ze zelf nog niet, want ze zaten pas gisteravond bij elkaar voor de eerste opzet van het gezamenlijk programma, aldus AD/Rivierenland.

Neem eens een goede vraag in gedachten. Bijvoorbeeld de vraag of er meer in de wereld bestaat dan louter fysische objecten en feiten. In de traditie van bekende gedachtenexperimenten zoals De Chinese Kamer (die we onlangs bespraken) is er een hele mooie over: Mary the Color Scientist, in de jaren 80 geïntroduceerd door de Australische filosoof Frank Jackson. Het staat ook bekend als 'Knowledge Argument'. Zie de tekening hierboven. Mary is een briljante kleurenwetenschapper, die als kind opgroeide in een kamer die ze nooit verliet. De kamer heeft geen enkele kleur, alles is zwart, wit of grijs in alle gradaties. Haar huis is wit geverfd en al haar kleren zijn zwart. Hoewel ze nooit van haar leven kleuren zag, studeerde ze vlijtig en werd een specialist in de kleurenwetenschap. Ze heeft daarvoor alle apparatuur die nodig is en toegang tot alle wetenschappelijke bibliotheken, alleen zijn afbeeldingen en films erin in zwart/wit. Tenslotte weet ze alles dat er vanuit natuurwetenschappelijk oogpunt over kleuren bekend is. Ze kent de fysica van licht en de neurologie betreffende de manier waarop signalen vanaf het netvlies in het oog naar de hersenen gaan. Ze is volkomen thuis in de kleurenleer en de geschiedenis van kleurgebruik en de plantkundige kennis waarop je een perfect rode tomaat moet laten groeien. Alleen heeft ze nooit rood gezien.

     Wat gebeurt er als Mary besluit haar kamer te verlaten en ze buiten voor het eerst van haar leven kleuren ziet? In het bijzonder: leert ze iets volkomen nieuws?, dat is de vraag van Jackson.

'Wat gebeurt er als Mary uit haar zwart/witte kamer stapt of wanneer ze een kleurentelevisie krijgt? Zal ze iets leren of niets? Het lijkt voor de hand te liggen dat ze iets zal leren over de wereld en onze visuele ervaring ervan. Maar dan is de conclusie onvermijdelijk dat al haar vroegere kennis incompleet was. Maar - ze had wel alle fysische kennis. Ergo: er bestaat meer in de wereld dan dat, en fysicalisme heeft het bij het verkeerde eind.'

     Ook dit gedachtenexperiment lokte een stortvloed aan commentaren uit. Mary kan weliswaar alle natuurkundige feiten over kleur weten, maar ze weet niet 'hoe het is' om de kleur rood te zien. Dus zijn er meer zaken in de wereld dan alleen maar alle fysische feiten. Bijvoorbeeld 'geestelijke' dingen, stelt Jackson. Het gedachtenargument zegt niet dat we niet weten hoe we Mary's nieuwe ervaring in natuurkundige termen moeten uitleggen. De claim is dat zo'n verklaring helemaal niet bestaan kan.

    Tja, daar valt het nodige op af te dingen. Hoe compleet kán de kennis van Mary eigenlijk zijn in de zwart/witte kamer? Kent ze - om maar iets te noemen - de positie, het momentum en de frequentie van ieder foton van zichtbaar licht in het hele universum? Dat zou niet alleen praktisch, maar ook wel eens principieel onmogelijk kunnen zijn. Desondanks kan er een fundamentele beschrijving bestaan van het universum in termen van een ontwikkelende quantum-golffunctie of mogelijk iets nog diepers. Die fysieke kennis bezitten we (nog?) niet. Begrippen die wij gewend zijn te gebruiken, zoals 'kamer' of 'rood' zijn dan wel handig om met elkaar over onze werkelijkheid te kunnen praten, maar we kunnen ze zelf niet eens exact ontleden en analyseren. Dus zijn er altijd fysieke feiten, die buiten ons bereik zijn, en kan de bibiotheek in Mary's kamer nooit compleet zijn. Hier stuit het gedachtenexperiment tegen zijn eigen grenzen.

     Wat gebeurt er met Mary als ze naar buiten stapt? Fotons van gekleurd zichtbaar licht treffen voor het eerst in haar leven de netvliezen in haar ogen en de zenuwcellen geven de signalen door naar haar brein. Wat ervaart ze daardoor? Het is waarschijnlijk dat ze iets ervaart waar ze geen naam voor heeft, maar ze slaat er wel de herinnering aan op. Dus leert ze iets: ze heeft een herinnering die ze eerst niet had. Niet kon hebben. Die herinnering kan haar helpen als ze de volgende keer rood ziet. Zo leert ze misschien kleuren zien. Is dit een argument dat er meer in het heelal bestaat dan fysische feiten? Nee, natuurlijk niet. De neuronen van Mary vuren, de synapsen geven door, de visuele cortex in haar  hersenen interpreteren nieuwe fysieke feiten, dat is alles. Dat heet leren. Er is totaal geen reden om er een nieuwe categorie van 'geestelijke' feiten voor in het leven te roepen.

(Bij het schrijven van het bovenstaande maakte ik dankbaar gebruik van hoofdstuk 39 ('What thinks?') uit 'The Big Picture' van Sean Caroll (Dutton, 2016)

Een aantal dagen geleden werd bekend gemaakt dat een vrachtwagen op de Merwedebrug een slagboom kapot reed. Of de brug voor hoge scheepvaart gesloten is, weet ik niet. Voor 1 mei moeten we door de brug. Een slagboom is natuurlijk snel te vervangen. De scheepvaartberichten van Rijkswaterstaat maken geen melding van stremming van de brug voor scheepvaart.

Vandaag hebben we weer zo'n lichtend grijze dag. De zon is zichtbaar als een onscherp lichtend schijfje. Wind is er nauwelijks. Anna heeft haar wekelijkse oppasdag en ik ga naar de boot om alle instrumenten en de navigatieverlichting te checken. Alles doet het. Terug naar boven

Woensdag 11-04-2018

Verschillende modellen voorspellen de komst van warm weer in de volgende week. Bijvoorbeeld bij WXCharts hierboven. Weer een slinger van de polaire vortex, maar nu geen koude tong maar een warme. De zwakker wordende straalstroom maakt grotere lussen, enzovoorts. Vannacht hadden we flinke buien met onweer, maar de ergste dreven zuidelijk van Gorcum langs. Nu is er af en toe lichte regen en vanmorgen zelfs mist. In het weekeinde wordt het al zonniger en warmer. April lijkt dan ook uit te groeien tot een opmerkelijk warme lentemaand, zegt Weeronline. Na zondag kan het zelfs 20 - 25 graden worden, maar sommige modellen voorspellen 15 - 21 graden. Ik krijg de neiging om de boot in de loop van volgende week alvast naar Numansdorp te varen. We zien wel.

Vanmorgen maken we de boot verder schoon. Ook leg ik de genuaschoten aan. Na een paar uur werken hebben we het gehad. We worden ouder; langer houden we het niet meer vol. We zijn desondanks goed opgeschoten maar morgen verder (na de sport). 's Middags is er een erg boeiend college in het Gorcums Museum over Berlijn, in de KLU-reeks 'Pracht & Praal van Europese steden'. Die stad moeten we zeker een keer bezoeken. Het blijft overigens de hele dag droog, maar voor de avond valt schijnen flinke onweersbuien mogelijk te zijn.

Ondertussen wacht de wereld in spanning af of Donald Trump metterdaad met raketten Assad gaat straffen voor zijn moorddadige gifgasaanval op Douma.  Hij heeft zijn actie in een curieuze tweet aangekondigd: 'Get ready Russia, because they will be coming, nice and new and “smart"!' Hij weet dat de Russen dreigen de raketten neer te halen, wat niet zo gemakkelijk is omdat ze onder de radar vliegen - en 'smart' zijn.

We zien wel. Het kan verkeren. Enzovoorts. Binnen een halve dag is de weerprognose alweer sterk gewijzigd bij WXCharts. Géén zomerse periode volgende week, zoals ik hierboven schreef, maar juist tamelijk koud weer. Ergens in de wereld is een vlinder opgevlogen. Zo zie je maar. Terug naar boven

Donderdag 12-04-2018

Trump voerde ondanks zijn brallerige dreigementen op Twitter tot op heden nog geen represailles uit in Syrië. Onze eigen premier, op handelsmissie in China, heeft begrip voor een eventuele aanval van de Verenigde Staten op Syrië. In de hoofdsteden van Amerika, Groot-Brittannië en Frankrijk wordt druk overlegd. Wij gaan onderwijl gewoon door met ons leven. Wat anders? Het is een grijze en onverwacht kille dag met vanochtend niet meer dan 12 graden, als we naar Oost rijden voor boodschappen en sport.

Gisteravond zagen we op Netflix een film die we destijds helemaal gemist hebben: 'Das Leben der Anderen' (2006) van een regisseur met een zeer Duitse naam: Florian Henckel von Donnersmarck. Een film die zich afspeelt in de vroegere DDR, midden jaren 80, en toont hoe verrot en paranoïde het Stasi-bewind toen was.

Vanmiddag maken we verder schoon aan boord: de kajuit en de voorhut (foto hierboven). ondertussen valt er wat lichte regen. Het electrisch kacheltje aan om kilte en vocht te verdrijven. Ik maak een betere verbinding voor de antenne (digitenne) van onze televisie, stofzuig de matrassen en repareer een kapotte zaklamp. Anna controleeert de wasmachine (foto hier), die de winter prima overleefde. De magnetron doet het ook en krijg ons 20-jaar oude Garmin reserve-GPS'je weer aan de praat. Als de boel stuk gaat, heb ik altijd die nog. Ik moet alleen de batterijen nog vervangen. Heerlijk allemaal, vooral als na vier uur de zon ook nog gaat schijnen. Dan stoppen we; het is weer genoeg. Aan het eind van onze steiger, dichtbij de kademuur van de Kriekenmarkt, ligt een tamelijk verwaarloosd stalen motorjacht. We zien dat een meerkoet op het zwemplatformpje zijn nestje heeft gebouwd. De vogel zit er kalm zijn eieren uit te broeden (foto hier). We hopen dat de eigenaar nog even weg blijft.

Hoe zit het intussen met het uitzicht op het weer in de laatste week van april, als we de boot naar Numansdorp willen varen? Bij WXCharts is er rond 27 april sprake van een aanval van arctische kou en vorst op ons land. Niets is zo veranderlijk als de prognose op langere termijn. Terug naar boven

De boot gezien vanaf de 3e Waterkering. Helemaal rechts de geometrische figuren van Ryszard Winiarski (1936 - 2006)

Vrijdag 13-04-2018

Vrijdag de dertiende, daar doen we niet aan. Ik doe een onverwachte vondst in een verhuisdoos in de kelder met ooit-nog-eens-uit-te zoeken en toch vergeten papieren: een schoolschrift met een lichtblauwe kaft. 'Schriften zur Eifersucht' staat voorop. Vijftien gedichten van 40 jaar geleden. Onrijp, onwijs, niet goed. Soms een passage die je pakt:

Wie wegloopt is een ander,

is een onbegraven dode.

In de stad zoek ik mijn dode

in het duister

in het holst van de kroegen.

Geen vrolijke poëzie. Het dateert uit de periode waar deel 3 van mijn romancyclus ophoudt. De tijd van deel 4 (als ik dat ooit afschrijf).

Het is een grijze dag, de zon is een matte schijf achter een onverbiddelijke wolkenlaag. We zijn even aan boord, maar doen niet veel. De narrow boat naast ons is van de week vertrokken. Anna koopt in de binnenstad tal van onmisbare zaken voor het boordleven: dweilen, schoonmaakmiddel, wasmiddel, e.d. Terug naar boven

Foto van een explosie boven Damascus vannacht omstreeks drie uur Nederlandse tijd. (Foto van AFP).

Zaterdag 14-04-2018

Vanmorgen kijken we naar de extra-uitzending van het Journaal. (om een of andere reden zijn er normaliter in het weekeinde 's ochtends geen Journaals). Vannacht om drie uur Nederlandse tijd hebben de VS, het VK en Frankrijk ruim 100 raketten afgeschoten op drie lokaties in Syrië, die iets te maken hebben met de fabricage en opslag van chemische wapens. 'We hebben deze aanval ondergaan en uitgezeten', is de lakonieke reactie van het Assad-regime. Een nogal opgeluchte reactie; het is kennelijk meegevallen. Het regime had ruim de tijd om zich voor te bereiden en vliegtuigen en voorraden veilig te stellen. De Russen werden vooraf op de hoogte gebracht van de doelen die vannacht zijn aangevallen. Het komt me voor dat iedereen opgelucht is: de Westerse aanvallers, de Russen, Iran en Assad zelf. Waarschijnlijk moet je daar blij mee zijn, omdat de gevolgen dan ook wel beperkt zullen blijven. Het Russische parlement besloot bijvoorbeeld om de aanvallen pas volgende week te agenderen. Ondertussen heeft de bloedige dictator Assad zijn zin, want hij kon immers het rebellenbolwerk Douma zonder veel eigen schade veroveren. Het zou me niet verbazen als alles tussen de belligerenten tevoren was afgestemd. Inclusief de Turken. De zaak is geregeld. Het Westen heeft de gifgasaanval 'vergolden', Assad wint en blijft, Syrië is definitief een Russische vazalstaat en Trump kan zijn belofte houden de Amerikaanse troepen terugtrekken. Iedereen tevreden, behalve de Koerden. Die mochten tegen IS de kolen uit het vuur halen en worden nu aan hun lot overgelaten. Het cynisch realisme van machtspolitiek.

     Tegen de achtergrond van het bovenstaande geloof ik niet zo in de kritiek op de aanvallen van Guus Valk in de NRC vandaag. 'Trump riskeert lange tijd veel dieper betrokken te raken in de Syrische burgeroorlog, een geopolitiek wespennest, terwijl hij zich er juist uit wilde terugtrekken', schrijft hij. Mijns inziens gaat dat niet op. De vorige actie was een jaar geleden. Ik denk dat juist het incidentele karakter van de huidige acties en de afstemming met de andere oorlogvoerende partijen erop duiden dat Trump in dit geval helemaal geen exit-strategie nodig heeft - tenzij Assad direct zijn volk nog een keer bestookt met gifgas.

De hele ochtend heeft de zon moeite om door de lichtgrijze bewolking te komen. Tenslotte lukt het. We werken weer een aantal uren op de boot: het uitmesten van de derde slaaphut. dat is een l;eine hut met twee kooien onder en boven. In de loop der jaren was het gemakkelijke plek om vele zaken in op te bergen. Hij werd steeds voller. Nu halen we alles eruit, een deel kan weg en de rest past in de onderste kooi, de bovenste komt vrij. Zo hebben we nu een extra gastenbed, mét leeslampje. Daarna halen we alle gordijntjes van de boot van hun rails om thuis te wassen in de wasmachine. Dat is in jaren niet gebeurd.

     In de haven verschijnen leden van de plaatselijke Rotary, gehuld in gele hesjes. Met drie boten van de zeeverkenners op de Appeldijk gaan ze vandaag de haven schoonmaken. Terwijl ze allemaal aan het werk gaan, zie ik dat mijn vroegere Rivas-collega Ewald K. met een kop koffie neerstrijkt op het terras van de 3e Waterkering Noord. Hij heeft duidelijk de leiding. 's Middags hebben ze een borrel op de zuidelijke waterkering achter het passantengebouw.

     Halverwege de middag krijgen we bezoek van de dochters van Anna en hun kroost. Het is een gezellige boel. Op de Kriekenmarkt voeren onderwijl mensen met aanhangwagens de marktkramen aan voor morgen, als er hier de 5e editie van de zogenaamde Hip & Happy Market is. Die treffen het; het wordt een zonnige lentedag. Terug naar boven

Donkere wolken boven de stad, maar het is overwegend zonnig. De Hip & Happy Market op de Kriekenmarkt.

Zondag 15-04-2018

Gisteren was een 'somdag': 14-04-18 ofwel 14  + 4 = 18. De som van dag en maand levert het jaar. Niets bijzonders, elke mogelijke datum heeft een somdag. Dat gaat op voor iedere eeuw. De laatste somdag van deze eeuw is 31-12-43, want groter dan 31 en 12 zijn de getallen van dag en maand niet. Tja, wie dagelijks de Wetenschappelijke Scheurkalender scheurt en leest, die leert nog eens wat.

     Vanmorgen is het grijs bewolkt na een nacht van regen. Maar het is in elk geval droog. Op de Kriekenmarkt beginnen mensen de kramen op te bouwen voor de Hip & Happy Market van dit jaar. De vijfde editie. Om negen uur breekt de zon even door. Zo is het de hele dag, hoge wolkengevaarten, soms met donkere buiken, drijven over en soms is het tussendoor een tijdlang zonnig. Om half een lopen we over de markt (foto hierboven) en drinken koffie bij een snoezig koffieautootje. Een discjockey van misschien veertig jaar speelt muziek af van onze leeftijd en staat er aanstekelijk bij te swingen. Er zijn stalletjes met warme stroopwafels, saté, pizza's , speciale bieren, wijn, kaas en worst. Het is gezellig. Vorige jaren was de markt groter; toen waren er ook kramen bij ons op het Eind. Men fluistert dat het niet meer mag, omdat er bewoners geklaagd hadden. Al die kramen voor de deur. Enfin, Anna koopt een schattig dingetje om van't zomer aan trekken op reis, bij mooi weer.

's Middags komen Tessa en Vajèn langs. Met zijn drieën gaan ze de stad in, op de Grote Markt bij Venezia een ijsje eten. Ik ga naar de boot en zet de moter aan. Vervolgens check ik de boegschroeven de electrische ankerlier. Alles werkt. Daar maak ik bedieningsopaneeltje van de moter schoon. Juist als ik terug thuis ben, valt er een bui. Een korte bui. Straks op de Kriekenmarkt saté halen voor het avondeten. Terug naar boven

Maandag 16-04-2018

Vanochtend schijnt de zon al. Vorige week werd de gevel van ons pand werd schoongemaakt. De gevelreinigers hebben overigens ook van die strips met punten op de dakranden geplaatst, tegen de duiven en hun uitwerpselen. Van de week zijn de schilders aan de beurt (foto hierboven). Vanmorgen de bekende routine: sport en boodschappen op Oost. De koffiepads zijn in de reclame, dus we schaffen er extra aan straks mee aan boord te nemen. Het zit er bijna op, want we hebben besloten om komende maandag, dus vandaag over een week, de boot naar Numansdorp te varen. Dat zal ik doen met buurman Lourens; Ans komt ons met het autootje weer ophalen. Daar moet de boot even uit het water (check op de anodes en het servicen van de vaanstandschroef). Ook enige klusjes, zoals de afgewaaide rotor van de Windex-windmeter en het palletje van de doorstap naar het zwemplatform. Daarna weg, op naar Engeland. Ik bel vandaag alvast de werf om een afspraak te maken, maar er heerst een topdrukte: ze hebben pas op 8 mei een gaatje. Had ik nou maar eerder gebeld! Enfin, het is niet anders, tot die tijd kunnen we altijd wat in Zeeland rondvaren. En mocht er eerder een gaatje vallen, dan bellen ze ons.

     Volgt een zonnige middag. Anna gaat oppassen bij Tessa en ik begin aan Simon Schama's 2e deel van zijn magnum opus over de geschiedenis van de joden: 'Erbij horen. 1492 - 1900' (Atlas Contact, 2017). Terug naar boven

Dinsdag 17-04-2018

De Large Hadron Collider (LHC) van CERN in Zwitserland, de grote deeltjesbotsingsmachine die ons ondermeer in 2012 de ontdekking van het Higgsdeeltje bracht, bereikt na een aantal nieuwe upgrades zijn technische limiet over 25 jaar. Het aantal botsingen per seconde en de snelheid van de botsende deeltjes kunnen dan niet verder opgevoerd worden. Dus denken fysici nu al na over een opvolger, de Future Circular Collider (FCC). De LHC heeft ons begrip van het bekende Standaardmodel van de deeltjesfysica sterk verbeterd, maar die kennis heeft zijn grenzen. Het model voorspelde tot voor kort bijvoorbeeld dat neutrino's massaloos zijn. De ontdekking van neutrino-oscillaties (het fenomeen waarbij neutrino's van de ene generatie in de ander omgezet worden) vereist echter dat deze een massa hebben. Die kan met de LHC echter niet bepaald worden; daarvoor zijn hogere botsingsenergieén vereist. Het zou inzicht kunnen bieden in de aard van het Higgsdeeltje en in de vraag waarom het heelal meer materie dan antimaterie bevat, en dus een soort inzicht in de vraag waarom het universum überhaupt bestaat. Ook voor de ontdekking van de deeltjes die verantwoordelijk zijn voor de mysterieuze donkere materie, die 80% van alle materie in het heelal uitmaakt, zijn hogere energieën nodig. De FCC moet dan ook tienmaal zo sterk worden als de LHC.

     De ring van de LHC heeft een omtrek van 27 kilometer; die van de FCC moet liefst 100 kilometer worden (zie afbeelding hierboven). De kosten zijn immens: bedroegen die voor de LHC nog 7 miljard euro, de FCC gaat minstens 10 à 20 miljard kosten. De NRC bericht vandaag over een conferentie van honderden deeltjesfysici in de Beurs van Berlage in Amsterdam over de FCC. Of het benodigde geld voor de bouw van de FCC gevonden kan worden? Indien ja, dan kan de machine omstreeks 2040 operationeel zijn. Dat is duurt tergend lang. Ik zou dan 93 zijn. Niet onmogelijk, maar ook niet erg waarschijnlijk. Het is uiteraard niet erg dat het leven verder gaat, maar wel dat je er niet meer bij bent.

Het is vandaag een heerlijke lentedag. Ook de verjaardag van Barbara, de oudste dochter van Anna. Anna gaat al vroeg naar Tessa voor haar oppasdag. Ik breng allerlei chemisch afval (oude electrische apparaten, afstandbedieningen, spaarlampen, batterijen, e.d.) naar de gemeentewerf. Aan boord in de kuip, lekker in de zon, frunnik ik de haakjes terug in de gordijntjes die Anna gewassen heeft. 220 haakjes. Als ik bij Bhagwan was zouden ze het worshippen noemen. Terug naar boven

Woensdag 18-04-2018

Vandaag hebben we een zonovergoten lentedag, zonder de lichte sluierbewolking van gisteren. Het kwik kan boven 20 graden uitkomen. De komende dagen zal het nog warmer worden. In Eindhoven hadden ze de eerste zomerse dag (> 25 graden) van 2018. Dat is drie weken te vroeg. Gemiddeld genomen wordt op 9 mei voor het eerst de 25-gradengrens overschreden op één van de officiële KNMI-weerstations, maar dat het in de tweede helft gebeurt is niet bijzonder. Ik herinner me dat april in 2007 - het jaar van ons vertrek - ook erg warm was.

Het is een ideale dag om opbouw en dek van de boot te wassen. Anna begint even na tien uur met grote vastberadenheid (foto hierboven) en dan moet je haar niet in weg lopen. Ondertussen haal ik nieuwe zonnecellampjes voor onze iconische kabouters en nieuwe stoppen en kettkinkjes voor de gootseenbakken en de wasbak in de douche. het vervangen van de kapotte exemplaren is een prutserig friemelklusje. daarna ga ik de gewassen en van haakjes voorzien gordijntjes op. Na een snelle lunch ga ik om half twee naar het laatste KLU-college 'Pracht & Praal van Europese steden' in het Museum. De docente vertelt twee uur lang boeiend over Bilbao en Kopenhagen en ik noteer alles nauwgezet, we komen er vast nog eens.

Sinds gisteren circuleert er een opvallend verhaal van journalist Robert Fisk in The Indepenent. Fisk is een van de betere journalisten in deze wereld. Destijds in 2010, toen we in Ashkelon, Israël, lagen, las ik vol waardering zijn indrukwekkende boek 'Pity the Nation' (Oxford University Press, 1990) over de Libanese burgeroorlog. Fisk, nu 71, bezocht dezer dagen als eerste het Syrische Douma, oord van de veronderstelde gifgasaanval door Assad, die meer dan veertig burgers doodde. Maar Fisk schirjft in The Independent dat hij geen sporen zag van een massale aanval met gifgas. Hij sprak een Syrische dokter in het gebied, die hij met naam noemt: Dr. Assim Rahaibani. Volgens deze arts stierven de mensen niet door gifgas, maar door gebrek aan zuurstof in de gebombardeerde huizen en gebouwen, waarin ze waren gevlucht voor de massale bombardementen door de Syrische en Russische luchtmacht. Dat is geen onzin; uit WO II zij vele gevallen bekend van zware bombardementen - vuurstormen - waarin mensen massaal stikten in hun schuilkelders. Bijvoorbeeld Dresden, bijvoorbeeld Rotterdam.

     Opvallend. Je hoort talrijke berichten van het tegenovergestelde. Gifgas of zuurstoftekort door zware bommen, wat maakt het uit? De daders zijn dezelfde en de slachtoffers zijn dood of zwaar gewond. Maar politiek maakt het wel uit. Met name de Franse president Macron beweerde met grote stelligheid al vijf dagen na de aanval dat hij het bewijs had dat er in Douma gifgas was gebruikt (lees hier). Dat bewijs moet hij maar snel op tafel leggen, want de coalitie van drie landen (VS, VK en Frankrijk) heeft immers al zijn repressaille-aanvallen uitgevoerd in Syrië. Pas sinds vandaag onderzoekt de OPCW de lokatie. Waarom mochten ze niet eerder Douma in als er geen gifgasaanval was? Robert Fisk kon er immers al twee dagen eerder zonder problemen rondlopen. De grote vraag is of de OPCW-onderzoekers er nog iets zullen vinden. Terug naar boven

Donderdag 19-04-2018

Vandaag worden alle weerrecords in ons land verpletterd, schrijft Weeronline. De hoogste temperaturen in Europa vinden we niet zoals gebruikelijk aan de Middellandse Zee, maar in Nederland en België. Een hogedrukgebied boven Centraal-Europa zorgt voor een droge en zeer warme zuidoostenwind. De krachtige lentezon warmt de lucht sterk op boven het Europese vasteland. Het kan bij ons wel 28 graden worden. Opnieuw denk ik terug aan 2007, het jaar van ons vertrek, eveneens in april, toen het in De Bilt net geen 29 graden werd (op 15 april). Tot de dag van vandaag is dit de hoogste apriltemperatuur ooit gemeten bij het KNMI.

Ik had het al voorspeld: de grote pensioenfondsen berichten vandaag dat hun financiële positie in het eerste kwartaal van 2018 is verslechterd. Ook de dekkingsgraad van ons fonds, het PFZW, gaat achteruit. De dekkingsgraad liep terug van 101,1% naar 99,8%, vooral door een negatief rendement van -0,6% op de beleggingen.  De oorzaak: de dalende boerskoersen sinds president Trump met een handelsoorlog dreigt. Dus geen kans op indexatie in de komende jaren, onze pensioenen houden al meer dan tien jaar niet eens de inflatie bij.

In De Volkskrant een lovend artikel over mijn vroegere ziekenhuis. 'Hoe  een streekziekenhuis het zorgstelel op zijn kop zette', luidt de kop. Geweldig hoe men er al ruim twintig jaar in slaagt om de organisatie in de frontlinie van zorgvernieuwing te houden! Niet betalen voor het aantal verrichtingen, maar afspraken maken over de inhoud en een betere organisatie van de zorg, levert op dat het ziekenhuis (in 1999 opgenomen in de transmurale zorgketen Rivas) nu op 19 procent minder herhaalbezoeken zit, op 19 procent minder opnames, 15 procent minder ligdagen, terwijl het aantal patiënten, het aantal eerste bezoeken én de patiënttevredenheid wel toenamen. In financieel opzicht lijkt dat niet slim, maar kwalitatief is het veel beter, en ik neem aan dat men met de zorgverzekeraars goede afspraken heeft om de exploitatie niet in gevaar te brengen.

Vanmorgen ga ik alleen sporten, terwijl Anna de boodschappen voor het weekeinde doet. Daarna loop ik de zonovergoten stad in voor de allerlaatste boodschappen. Bij het terras van de 3e Waterkering roept exploitant Berry Voet me aan. Hij is degeen die moderne hotelgruwel aan de Duveltjesgracht bouwt. Hoe ik het vind nu hij de pisgele kleur verandert?

     'Verandert waarin?'

     'Het wordt nu bronskleurig', zegt Voet.

     'Tja, Berry, ik blijf het hoe dan ook een gruwel en een verkrachting van de historische omgeving vinden', zeg ik', maar we hebben de strijd verloren. Verzet heeft geen zin meer, en ernaar gaan kijken verdraag ik niet.'

      'Kom een borrel drinken bij de opening', zegt Voet. Dat beloof ik niet, maar misschien moet ik het toch maar doen, al is het maar om te zien wat er terecht komt van het zichtbaar houden van de archeologische resten van het kasteel dat van de Graven van Holland was.

     In de Arkelstraat zie ik de aanstaande wethouder van Democraten Gorinchem staan. De man die in het late najaar beloofde om de bouw van het hotel terug te zullen draaien als hij en zijn partij aan de macht zouden komen (lees hier). Met een slag om de arm, weliswaar, maar toch. Hij zou Berry Voet ook helpen om een andere plek voor zijn hotel te vinden. Twee maanden later liet hij het al zitten, nog vóór de verkiezingen van 21 maart, zonder ook maar enige poging te hebben gedaan het onzalige proces terug te draaien (lees hier). Kiezersbedrog derhalve. 'Gewoon een ordinaire politicus', schreef ik toen. Sindsdien wil hij me niet meer kennen, ook vanochtend in de Arkelstraat niet. Overigens hoor je over de coalitieonderhandelingen helemaal niets. Net als altijd. De partij heeft als motto 'Minder politiek, meer ontmoeten!', maar gedraagt zich nu gewoon als iedere ordinaire politieke partij.

NASA lanceerde vannacht met succes de nieuwe exoplanetenjager TESS, de opvolger van de Corot- en de Kepler-satellieten, die sinds 2006/2007 al meer dan 4000 planeten bij andere sterren ontdekten. TESS gaat op kortere afstanden dan de voorgangers enige honderdduizenden sterren monitoren en zijn zoektocht zou ook enige duizenden nieuwe exoplaneten kunnen opleveren. Naar schatting 50 daarvan zouden buitenaards leven kunnen herbergen.

Vanmiddag breng ik dekbedden, kussens en een slaapzak naar de boot. Ons vertrek uit Gorcum nadert. De vraag rijst wel of het aanstaande maandag een goede dag is. De prognose is er een van weinig zon, veel wind en mogelijk regen (zie prognosekaart van WXCharts hierboven). De huidige warmte heeft zich dan teruggetrokken in het gebied rond de Middellandse Zee. Maar dat geldt voor de rest van de week nog meer, kou, regen en wind overheersen bij ons. Wat is wijsheid? In elk geval spreek ik alvast bij de Verkeerscentrale Dordrecht de brugopeningen af: de Merwedebrug Gorinchem 10.30 uur, de Baanhoek spoorbrug bij Sliedrecht 12.31 uur, de Verkeersbrug bij papendrecht 12.51 uur en de bruggen van Dordrecht over de Oude Maas om 13.21 uur. Terug naar boven

De laatste gegevens over opwarming op wereldschaal. NASA GISS 12-maands gemiddelde 1880 - heden, inclusief maart 2018.

Vrijdag 20-04-2018

Nooit eerder was op 19 april zo warm als gisteren (sinds het begin van de metingen). Bovendien was het de eerste officiële zomerdag van dit jaar. Weerrecords vallen niet meer op als ze zo vaak gebroken worden, sinds de opwarming van het klimaat doorzet. In de grafiek hierboven het laatste nieuws: de NASA GISS registratie van de 12-maands gemiddelde temperaturen over 1880 - heden, inclusief de maand maart 2018. De piek van de laatste El Niño ligt achter ons, maar de temperaturen zijn niet teruggezakt naar het niveau van de jaren ervoor. Sinds 1880 is de wereldwijde opwarming bijna 1,2 graden Celsius. Let wel: de doelstelling van de klimaatakkoorden van Parijs 2015 is de opwarming in het jaar 2100 te beperken tot 2 graden (of eigenlijk 1,5). Trek je eigen conclusie. Ondertussen verscheen een recente studie naar het afsmelten van de Jakobshavn Isbræ, een grote gletscher in het westen van Groenland. Hier samengevat in The Guardian. Het komt erop neer dat het snelle afsmelten van deze en andere gletschers niet meer is te stoppen. Inertie is de oorzaak, een fenomeen dat ook geldt voor de opwarming van klimaat in het algemeen. Behalve het op korte termijn reduceren van de uitstoot van broeikasgassen zullen we ons dus moeten voorbereiden op een wereld met een meters hogere zeespiegel dan nu.

In lijn met het bovenstaande is het een prachtige, zomerse dag. Anna past op kleine Lina-Mae, want haar zusje gaat met papa Jeff naar de Koningsspelen en moeder Tessa werkt. Ik doe wat boodschapjes,  lees verder in Schama 2 en blijf grotendeels in de schaduw. O ja, ik breng de nieuwe wasmand naar de boot. Vanavond komen Wiger & Arina bij ons mosselen eten. Terug naar boven

Zaterdag 21-04-2018

De voorlaatste zomerdag vandaag, morgen komt er nog een en dan is eventjes voorbij. Maar voor maandag, als buurman Lourens en ik de boot naar Numansdorp willen varen, ziet het er minder slecht uit dan in eerdere prognoses. De regenfronten lijke die dag nog uit de buurt te blijven (zie prognosekaart hierboven), hoewwel het kouder en flink winderig zal zijn. Dat is te doen.

'Nederland blinkt uit in haatberichten op Facebook.' Dat is de kop boven een onthullend artikel in De Volkskrant. Dat er een hoop agressie, racisme en gewelddadigheid onder de mensen leeft, is geen nieuws, maar met FB is er een kanaal ontstaan waarin men het vrijelijk kan uiten. Een team van 1100 'moderatoren' in Berlijn moeten deze 'content' controleren en zonodig verwijderen.  In het voorjaar van 2017 waren er wereldwijd 4.500 moderatoren voor de 2 miljard gebruikers van Facebook. Dat aantal moet dit jaar groeien tot een kleine 9.000. Ze kunnen het werk namelijk niet aan. Teveel mensen voelen zich beter als ze anderen ongelimiteerd kunnen uitschelden en bedreigen.

Het is druk in de haven; veel passanten. Nog even wat aan boord gewerkt. Veel is er niet meer te doen. Vanmiddag krijg ik bezoek van Frans A. en Fred M., twee oude kameraden uit de Utrechtse studentenscene van 50 jaar geleden. Vanavond gaan we met zijn drieën eten bij Mykonos op de Langendijk. Terug naar boven

Zondag 22-04-2018

Natuurlijk is het verleden een prominent onderwerp tijdens het bezoek gisteren van de twee vrienden uit mijn Utrechtse studentenjaren. Daar kun je niets aan doen en dat hoeft ook niet: het verleden blijft altijd intrigeren. Denk nooit dat het voorbij is en dat je het snapt. Het is nooit definitief voorbij, zoals ik een paar keer terdege ervaren heb. Het gesprek leidt er zelfs toe dat ik vanochtend wat ideeën opschrijf in mijn dicht beschreven schrijfblok voor een mogelijk deel 4 van de romancyclus. Overigens hebben we ook over heel andere zaken, zoals bijvoorbeeld drankgebruik. Ik ben kennelijk de enige van de drie die hem soms nog behoorlijk weet te raken, zij het veel minder dan vroeger. Na het gezellige eten bij Mykonos op de Langendijk loop ik met ze mee naar het station, waar ze precies op tijd zijn voor de Q-liner van 21.42 uur naar Utrecht.

De laatste warme dag van een reeks van vijf. Er is veel pleziervaart in de haven. Op de boot spoelen we de drie watertanks door en vullen ze. Onderwijl passeert een kort onweer, twee keer gerommel en een roffelende regen bui van vijf minuten. Daarna is het weer volop zonnig, het koufront is nog niet voorbij, het blijft zonnig. Ik vervang de stootwillen op het breedste deel van het schip door de platte fenders, nodig om morgen het sluisje door te kunnen. Hierboven een laatste foto van Dulce aan het eind van de lange winterperiode 2017/2018 in Gorcum. Nu is alles gereed voor de tocht van morgen. Inschepen om 9 uur, door de sluis om 9.30 uur., de Merwedebrug om 10.30 uur.

's Middags lees ik in 'De melodie van de natuur' (AtlasContact, 2018) van deeltjesfysicus Ivo van Vulpen. Aanvankelijk ergert me de kinderachtige toon, alsof hij zijn best doet zo gewoon mogelijk te doen en niet geleerd, en zo dicht mogelijk te hurken op het niveau al die ongeleerde lezertjes. Later wordt het gelukkig beter. Hij wijst er terecht op dat zelfs na honderd jaar quantumtheorie nog steeds niemand begrijpt waarom electronen in het atoommodel alleen in bepaalde banen om de atoomkern kunnen bewegen. Wat belet eigenlijk dat ze er niet er tussen in kunnen zijn, zoals op veel grotere schaal bijvoorbeeld planeten in in een klassiek zonnestelsel? Wat bepaalt die quantisatie? Hier ontbreekt fundamentele kennis.

Half vijf. Opnieuw een korte onweersbui met een malse regenbui van vijf minuten. Daarna opnieuw zon. Terug naar boven

Maandag 23-04-2018

Een geslaagde tocht van Gorcum naar Numansdorp. Verslag volgt morgen.

Terug naar boven

Voor de spoor- en verkeersbrug over de Oude Maas bij Dordrecht ligt al een jacht te wachten. De hefbrug gaat al omhoog.

Dinsdag 24-04-2018

Het verhaal van de tocht van gisteren. Al voor negen uur ben ik aan boord, tegelijk met buurman Lourens. Het is half bewolkt, dus ruimte voor de zon. Niet slecht, volgens de weerbureaus krijgen we vandaag geen regen. Anna heeft boterhammen gesmeerd en twee thermosflessen koffie, fruit en een zakje koekjes meegegeven. We maken de boot in orde en ik ontkoppel de walstroom. Het slotje breng ik naar het havenkantoor, morgen kan ik het liggeld over april afrekenen. Om half tien gooien we los en het kost moeite om tussen de meerpalen door uit de box te komen. Te krap, zelfs de platte fenders moeten omhoog. Ik draai naar bakboord en gebruik het wieleffect van de schroef om terugvarend recht voor de sluis te komen, die intussen openstaat. Voor me langs vaart een sloep naar binnen. Buurvrouw Joke maakt een foto van onze invaart (zie hier). Heel langzaam vaar ik de sluis in, de breedte is 4.50 meter en wij meten 4.25, het past nét (foto hier). Op de dieptemeter staat 0,0 meter, maar ik weet dat ik dan nog een paar centimeter over heb.

     Het schutten duurt kort, maar ik vergeet te kijken of we zakken of stijgen. Dat is van belang om te kunnen bepalen of we over de ondiepte aan de buitenzijde heen kunnen. Nou ja, we merken het wel. Uitvaart. Door de opening zie ik dat er juist een veerboot afvaart. Een tiental meters buiten de sluis lopen we aan de grond (foto hier). Het zal ook niet. Ik geef meer gas en langzaam sleept de motor de kiel door de modder heen, het duurt een seconde of tien en dan zijn we los. Triomfantelijk vaar ik langs de aanlegsteigers van de veerboten en rond de punt van Buiten de Waterpoort met het rivierbaken en de stenen tafelen met een gedicht van Ida Gerhardt. In de verte zien we de Merwedebrug, we hebben nog een halfuur. Het waait hier beduidend harder. We passeren de twee Gorcumse strandjes, de landtong De Punt en de invaart van de vluchthaven. Er wordt daar gebaggerd, staat op een bord aan de kant, er is beperkt ligplaats.

     Op een halve mijl voor de brug wachten we op stroom. Het is onrustig; ik draai kleine rondjes en wacht een tijd met de kop tegenstrooms. Die bedraagt bijna 1,5 knopen. De brug heeft inmiddels geen dubbel rood licht meer, maar één. Ik herinner me dat de brugopeningen hier altijd precies op tijd waren. Druk A27-verkeer raast over de brug. We voelen ons klein en straks moeten al die auto's voor ons stoppen. De brug wordt op afstand bediend, ik meen ergens op een centrale post in Rhoon. Niet lang geleden reed een vrachtwagen een van de slagbomen aan gort. Dan zien we dat er een groen licht verschijnt onder het rode. Exact op tijd, 10.30 uur. De bel gaat en het verkeer komt tot stilstand, de slagbomen zwaaien dicht, de brug gaat langzaam open en ik vaar op (foto hier). Je wil al die grote vrachtwagens en ander verkeer zo kort mogelijk ophouden. Bij onze doorvaart is de brug nog pas op 45 graden, maar dat is voor ons hoog genoeg. Niettemin verkort het de wachttijd voor het verkeer niet, want de brug moet zijn hele programma afwerken en helemaal open zijn voordat hij weer kan zakken. We varen langs de werf van Damen Shipyards en het natuurgebied Avelingen en kijken om, de brug gaat nu pas dicht. Ik denk dat het dik tien minuten duurde.

     Lourens neemt het roer over en ik schenk koffie in. We kunnen het nu kalmaan doen, we hebben twee uur de tijd om de spoorbrug van de Baanhoek bij Sliedrecht te bereiken. We varen op ons gemak rechtdoor, aan de stuurboordwal, de Nieuwe Merwede in. Op de werven liggen veel schepen voor reparatie of nieuwbouw, waaronder een flink aantal Rijncruise-schepen. Het gaat hier bepaald beter. We passeren Hardinxveld, Giessendam en Sliedrecht en zijn ondanks ons kalme gangetje een halfuur te vroeg bij de spoorbrug. We hangen wat rond in de rust van de haven van Sliedrecht en steken 12.15 uur de rivier over naar de brug. Daar rijdt juist de Arriva-trein over, maar de brug heeft al enkel rood. Deze brug wordt niet op afstand bedient en met de kijker zie ik achter het glas een figuurtje in de bedieningsruimte. Dat is iemand van spoorbeheerder Prorail. Vorig jaar op de tocht naar Gorcum lieten ze ons nog urenlang wachten. Inderdaad komt er een groen licht onder het rode, hij gaat dus vroeger draaien dan half één. Mooi. Ik heb intussen het roer weer overgenomen en vaar door de opening.

     We steken voorbij de brug weer over naar de stuurboordwal en hebben een halfuur voor de opening van de Verkeersbrug Papendrecht. Op stroom drijven we erheen. Ik meld me intussen op VHF 79 bij de Verkeerscentrale van Dordrecht. Vlak voor de brug, bij de Kooihaven aan stuurboord, roepen ze ons op. Er komt een duwbooot met een groet duwbak uitvaren, of ik die ruimte wil geven? Ik heb het al gezien en houd in. Dan krijg ik verlof om ruim voor hem langs naar de brug te varen, die ook al eén rood licht heeft. Alles verloopt heel soepel, we hebben 17 minuten om de verkeers- en spoorhefbrug van Dordrecht te bereiken. De zuidwestenwind trekt overigens flink aan, het water is woelig van wind en scheepvaart. Ik laat een groot afvarend vrachtschip voorgaan en zie erachter dat uit de haven aan de overkant ook al een boot met een duwbak uitvaart. We moeten hioer naar de bakboordover, maar die bak laat ik eerst passeren. Met een schuin oog zie ik dat er ook twee snelle rivierbussen afvaren, er is verder geen tegemoetkomende vaart of uitvaart uit de Noord, dus ik neem de sprong.

     We varen snel en recht in de wind langs de vele afgemeerde schepen, de majestueuze panden, het Groothoofd en de stadspoort, en de invaarten van de stadshavens van Dordrecht. Voor de bruggen ligt al een ander jacht te wachten (foto hierboven). Ook hier één rood licht, er komt nog een trein voorbij en dan komt er een groen licht bij, de hefbuig rijst snel omhoog, gevolgd door de verkeersbrug. Na de doorvaart zoeken we een gaatje om weer naar de stuurboordoever van de drukke Oude Maas over te varen. Daar motoren we naar de afsplitsing van de Dordtse Kil. Even later hebben we de groene oevers aan beide zijden, we naderen vakantieland. Tijd voor de lunch. Ook bel ik Waldi W. op, de eigenaar van Marina Numansdorp. Hij heeft een mooie plek voor ons, achterin aan de H-steiger. Ik breng Anna op de hoogte, die al in Numansdorp blijkt te zijn. Het duurt nog ruim een uur voor we aankomen, maar ze gaat ondertussen boodschappen in het dorp doen.

We varen het Hollands Diep op, ons thuiswater - hier begon ik in 1996 met varen - de harde en kille wind is weer op de kop. Schuilend onder de buiskap varen we voorbij de industrie van Moerdijk, het eiland met het depot voor baggerslib en jachthaven Noordschans naar het kleine noordelijke geultje, een snellere route dan de hoofdvaargeul. Het jacht voor ons slaat af naar de invaart voor het dorp Numansdorp, wij moeten nog een halve mijl verder richting Haringvlietbrug. In de marina is de wind weg, de haven ligt achter een oeverbos. Zonder problemen leg ik aan en Anna neemt de touwtjes aan. Snel brengen we Dulce op orde (foto hier) en begroeten Waldi op het havenkantoor. Dan de terugweg, we trotseren drie niet al te lange files en zijn om half zes in Gorcum terug. Daar is de kale box tegenover ons huis een onwennig gezicht. We borrelen gezellig met Joke & Lourens om de vlotte overtocht te vieren.

Vanmorgen is het koud en bewolkt. Anna vertrekt voor haar voorlopig laatste oppasdag bij Tessa. In de stad doe ik enige boodschappen voor aan boord, zoals een set 5W halogeenlampjes. Ook bezoek ik de kapper; een nieuwe, sinds een maand of twee is er een Syrische kapper op de Langendijk gekomen. Het is een aardige jongeman uit Damascus, waar hij ook kapper was en die in 2015 via Turkije en Griekenland naar ons land vluchtte. Roshin Style heet zijn zaak, die overigens van zijn vader is. Ik wens hem veel succes.

     In de middag is er nog steeds niets te zien van de voorspelde regen. Integendeel, het wordt geleidelijk steeds zonniger. Ik reken op het havenkantoor het liggeld af en lees met interesse 'Grote jongen zijn', poliltieke lessen van VVD'er Frank de Grave (samen met Jan Tromp, Boom, 2018). Dit is een van die leessen: 'De weg naar de top is gevaarlijk. Je zit in de flow. Je ziet niet dat je kunt struikelen. Maar het allergevaarlijkste is als je er bent, op de top. Dat is ongelooflijk gevaarlijk.' Hij geeft verschillende voorbeelden, waaronder Rijkman Groenink. En zichzelf natuurlijk, bijvoorbeeld toen hij al na een paar maanden onderuit ging bij de DSB Bank van Dirk Scheringa. Terug naar boven

Lisa en Thijs zingen samen uit volle borst voor de jarige Opa Tom. Hiep Hiep Hoera! Thijs draagt trots een Messi-shirt.

Woensdag 25-04-2018

Mijn verjaardag dus, vandaag, nummer 71. Hoewel het vergaren van jaren steeds sneller lijkt te gaan, voel ik me toch blij dat ik deze mijlpaal meemaak in goede gezondheid, met zin in het leven en met zo'n enorm lieve vrouw als de mijne, plus ook nog juist op het tijdstip dat we ons opmaken om maandenlang te gaan varen. Alle reden voor een feestelijk gevoel, ik prijs mij gelukkig. We ontbijten met gekookte eitjes en zo. De geliefde kust me en morgen mag ik een mooi verjaardagscadeau ophalen (was niet eerder disponibel). We maken vandaag een verjaardagsbezoek bij iemand anders, maar voor we vertrekken haal ik nog even een zak medicijnen voor de komende periode bij de apotheek op de Langendijk, genoeg tot en met september.

     Het is een kille dag, maar wel droog. Vannacht vielen regenbuien. Even na half elf rijden we naar Amsterdam, naar Pijke & Floor. Omdat mijn kleinzoon Thijs jarig is op Koningsdag, een dag waarop er talrijke festiviteiten voor kinderen zijn, bezoeken we hem vandaag. Hij wordt 8 maar op Koningsdag heeft hij dus andere dingen aan zijn hoofd. We halen hem en zijn zusje Lisa van school, een mooie ouderwetse stadsschool aan vier kanten omringd door de achterkanten van hoge huizen. Trots laat hij me het schoolplein, de speelveldjes en zijn klaslokaal zien. Kijk opa, hier is mijn plaats! Hij zit vooraan, tegen de tafel van de schoolmeester aan. Ik zie een electronisch schoolbord en een rij van desktopcomputers. Het gaat overigens goed met hem op school; later zie ik een fraai rapport.

     Thuis zingen Thijs en Lisa voor de jarige opa (foto hierboven) en daarna zingen wij voor Thijs en genieten een gezellige lunch. Maar eerst pakt Thijs het cadeau uit dat we voor hem meenamen. Hij is een groot voetballiefhebber (net als zijn vader) en zijn favoriet is de FC Barcelona spits Messi. Hij draagt net zo'n shirt als Messi, zoals je op de foto ziet. We hebben voor hem twee voetbaldoelen (goals) meegebracht, zodat hij in het naastgelegen Vondelpark met zijn vriendjes echte matches kan gaan spelen. Op mijn beurt krijg ik de bekende hervertelling van Griekse mythen van Stephen Fry ('Mythos', Thomas Rap, 2018). Floor en haar gezin brengen de komende mei-vakantie in Zeeland door, vlakbij Veere. We spreken af dat wij daar met de boot zullen heenvaren om elkaar weer te treffen.

     Even na twee uur rijden we naar Gorcum terug. Onderweg krijgen we een paar felle buien over ons heen. Nu schijnt de zon weer. Thuis zie ik een groot aantal felicitaties op sociale media en per email. Iedereen bedankt voor de goede wensen!  Ik kijk en luister naar het debat in de Tweede Kamer over de memo's over de afschaffing van de dividendbelasting. Vanavond gaan we samen eten bij De Knijp op de Langendijk. Terug naar boven

Het parallelweggetje over de Haringvlietbrug. Er is een storing, de brug wil niet meer dicht (rode cirkel), en dus een lange file op de A29 naast ons.

Donderdag 26-04-2018

Vandaag ontsnappen we omstreeks elf uur in de ochtend op een haar na aan een wisse dood. We reden toen op het parallelweggetje dat over de Volkeraksluizen naast de A59/A29 ligt. Dat weggetje loopt ook over de Haringvlietbrug (naast de A29), en na de brug voert het naar de noordelijke dijk langs het water die naar Numansdorp en de afslag naar de jachthaven. Op weg naar de boot dus, maar hier is het verhaal.

     Een kwartier eerder in de tijd stranden we voor de brug. Die staat open en wil niet meer sluiten (zie foto hierboven). Dat verklaart de lange file op de autoweg naast ons. Voor de brug dobbert ook zeiljacht; dat mag er kennelijk ook niet door. Pech, pech, het kan nog wel uren duren volgens de verkeersinformatie. Overal zijn chauffeurs uitgestapt, die met elkaar staan te praten naast hun wagens of moedeloos op de vangrails zitten. Maar in tegenstelling tot de rijksweg kun je op het parallelweggetjed omdraaien en terugrijden, wat ettelijke auo's voor ons al deden. Eén van die terugrijders stopt naast ons en zegt dat het inderdaad nog uren kan duren. Pech, pech, pech, we beseffen dat er niets anders opzit dan ook te keren en helemaal om te rijden over Moerdijk en Dordrecht, dus A17-A16-A15 en A29. Dat kost zeker een uur, maar het is niet anders. We rijden over het Hellegateiland terug naar de Volkeraksluizen en daar nadert ons op het smalle weggetje een tegenligger - met erachter een wit busje dat op de linker weghelft rijdt. En dat blijft doen. We zien in een splitsecond dat de bestuurder niet oplet en opzij kijkt, naar de file op de verkeersbrug. Die ons niet ziet en door blijft rijden. Een frontale botsing lijkt onvermijdelijk, want we kunnen niet uitwijken vanwege de vangrail naast ons. Ans slaat de armen voor haar gezicht. 'Ik kneep mijn ogen dicht', zegt ze later, 'en ik dacht: ik ben er geweest, dit is mijn laatste ogenblik.' Ik druk het rempedaal fors in en duw hard op de claxon, de man tegenover ons schrikt op en kan met een flinke slinger nog nét achter zijn voorganger duiken. Oef! A very narrow escape! Een ongeval schuilt in een klein hoekje, maar het was kennelijk onze tijd nog niet. Ergens wordt op dat moment een alternatieve wereld afgesplitst, denk ik, waarin we het er niet levend afbrachten. Ik rijd geschrokken over de sluizen verder en volg de weg naar beneden, richting Willemstad en de op- en afritten van de A59. We reden daarnet op de brug niet hard, hooguit 60 à 70 km/uur en de tegenliggers ook. Een frontale botsing van bij elkaar opgeteld 140 km/uur, kun je dat overleven?

Duidelijk leven wij in de wereld waarin we overleefden, dat kan niet anders. Toch ben ik een tijdlang van mijn a propos, want op de A16 pak ik na de Drechttunnel de verkeerde afslag. Bij Rotterdam gebeurt dat nog eens, ik mis de A15, en als ik tenslotte op de A15 rijd, mis ik de afslag naar de A29. Tenslotte bereiken we ruim een uur later eindelijk Numansdorp en doen boodschappen bij de plaatselijke AH-supermarkt. Daarna naar de jachthaven. We kijken aan boord rond; er is weinig lekkage maar wel een nieuw lek aan stuurboord, boven de kastruimte waar de zwemvesten liggen. Eentje heeft zich door het vocht zelfs opgeblazen. We ruimen de kast uit en drogen alles. Altijd die verdomde lekkages! Maar we nemen niet de tijd, we moeten op tijd weg want anders belanden we in de files, die vandaag vroeger zullen zijn in verband met het lange weekeinde door Koningsdag. Ik sluit de walstroom aan en we lopen naar de jachtwerf. Met Judith spreken we de klussen af: afgewaaid windmeterwieltje terug op de mast, de sluitknop van de doorstap-opening naar het zwemplatform, de motorbeurten, de boot in de kraan voor de anodes, het servicen van de Maxprop en het polijsten van de schroefbladen. Alles op dinsdag 8 mei.

Voor de terugweg nemen we weer dezelfde parallelweg over de Haringvlietbrug. De file is allang weg maar bij de brug staan nog diverse busjes van reparateurs. Misschien staat die van de man die ons bijna aanreed er ook wel bij. Via Moerdijk en de oostelijke rondweg om Dordrecht en de brug bij Papendrecht bereiken we de A15. We nemen de afslag van Sliedrecht West en stoppen bij de BCC-vestiging op het industrieterrein. Daar willen we een mooie digitale fotocamera kopen, mijn verjaardagscadeautje. Het lukt, een Sony A510016. Een kleine compacte camera met verwisselbare lens. We krijgen alles uitgelegd, maar de camera is helaas niet op voorraad en zal worden toegezonden. We kopen ook nog een goedkoop electrisch 2-pits fornuis voor aan boord. Vier het leven, we zijn nog steeds wat beduusd van dat bijna-ongeluk. Het is een gedenkwaardige dag, de eerste van de rest van ons leven, zo voelt het. De ene dag ben je jarig en de volgende dag bijna dood.

Om drie uur raken we op de A15 naar Gorcum toch in eerste - vroege - file. Thuis een late lunch. Vanavond viert Barbara haar verjaardag.

Er was vandaag iemand die me kwalijk nam dat ik niet bedankte voor haar verjaardagswensen. Lieve mensen, excusues! Ik kreeg er zoveel dat er geen beginnen aan was. Dat doet me overigens erg goed, moeten jullie weten, allemaal zeer bedankt! Terug naar boven

Vrijdag 27-04-2018, Koningsdag

Er is nog een gedachtenexperiment dat vermelding verdient. Twee andere besprak ik eerder deze maand: De Chinese Kamer (lees hier) en Mary The Colour Scientist (lees hier). Vandaag aandacht voor De Filosofische Zombie en het lijkt wel op de bekende Turingtest. Het gedachtenexperiment werd ontwikkeld door de Australische bewustzijnfilosoof David Chalmers op basis van eerdere gedachten van de filosoof Todd Moody. Je kunt je voorstellen dat het mogelijk zou kunnen zijn om een automaat of robot (een zombie) te construeren, die zich net als een mens gedraagt. Zo is hij qua inwendige hard- en software geprogrammeerd, maar hoe is het om zo'n zombie te zijn? Heeft hij ook geestelijke ervaringen? En zoiets als een immateriële 'ziel'? De zombie is niets anders dan een verzameling van atomen, weliswaar zeer ingewikkeld, maar niets meer dan een fysieke verzameling met eigenschappen zoals massa en electrische lading. Als je een mens en zo'n zombie naast elkaar plaatst, twee fysiek volledig identieke verzamelingen van atomen, die er allebei exact als een mens uitzien, maar de ene heeft een bewustzijn en de andere niet, dan is het bewustzijn dus niet iets puur fysieks. Tja. Voorbeeld: je prikt een mens met een speld, hij zegt 'Au!' en je weet dat hij pijn voelt. De robot-zombie is geprogrammeerd om dan ook 'Au!' te zeggen, maar 'voelt' hij echt pijn? In een parafrase van een beroemde regel van de Portugese dichter Fernando Pessoa:  'Hij weet dat het pijn is, de pijn die hij echt voelt.'

     Stel: een zombie stoot zijn teen. Zijn programmatuur dwingt hem om 'Au!' te roepen, alsof hij pijn heeft, net als mensen doen. Bij mensen gaat er een prikkel van de gewonde teen naar de hersenen, die daar bewust gemaakt wordt als 'pijn'. Gebeurt er iets soortgelijks bij zombies? Kennen die een geestelijke staat zoals 'pijn'? Weten we eigenlijk wel zeker dat wijzelf geen zombies zijn? Je zegt zeker te weten van niet, je kent immers je eigen geestelijke toestanden, maar dat zou een zombie natuurlijk ook zeggen. Zo is hij geprogrammeerd. Toch vinden de meeste mensen dat een zombie geen zelfbewustzijn of ziel kan hebben, maar is dat wel zo?

Koningsdag dus. Het is droog maar aan de koude kant. Veel huizen rond de haven hebben de vlag uitgestoken. Er arriveren steeds meer motorjachten door de sluis. Anna gaat naar de Groenmarkt waar een podium staat, voor dansgroepoptredens van haar kleindochters Esri en Vajèn. Daarna hebben we een rustige middag thuis.

De ontmoeting van de leiders van Noord- en Zuid-Korea is erg opvallend. De beide leiders spreken over 'een permanente en solide vrede' en een einde aan de onderlinge vijandelijke acties. Bovendien verklaren ze dat ze ook met de VS en mogelijk ook met China aan tafel willen om formeel een einde te maken aan de Koreaanse oorlog. Ik zou willen begrijpen waarom dit ineens allemaal mogelijk is. Wat is er veranderd? Zou het een vlucht vooruit zijn van Kim? Omdat de internationale sancties hem oip de knieën dwingen? Omdat de berg waaronder hij zijn kernproeven hield, is ingestort en niet meer bruikbaar is? Of omdat zijn kernrakketten-arsenaal voltooid is? Donald Trump weet het al zeker. In een opvallende tweet claimt hij zojuist de eer: 'KOREAN WAR TO END! The United States, and all of its GREAT people, should be very proud of what is now taking place in Korea!' Terug naar boven

Zaterdag 28-04-2018

Een koude, maar op een regenbuitje na een droge dag. We rijden om elf uur naar onze vrienden Paul & Tine A. in Nieuwegein, voor een uitgebreide, lange en gezellige lunch (foto hierboven). Met hen is er nooit sprake van verlegenheid of  gebrek aan gesprekstof. Niet alleen over vroeger, onze kwalen, onze kinderen en kleinkinderen, of mensen die we gekend hebben, maar ook over actuele politiek ontwikkelingen en (bijvoorbeeld) klimaatverandering. Wat kunnen oude vrienden waardevol zijn! Over de meeste zaken denken we hetzelfde, dat helpt natuurlijk. Daardoor wordt het een rijke middag. Om vier uur rijden we terug met Anna aan het stuur vanwege de oude cognac die Paul me bij de koffie schenkt. In Gorcum rijden we naar het benzinestaion op Oost om het autootje van binnen te stofzuigen (foto hier). Straks staat hij weer maanden alleen op ons te wachten bij Numansdorp.

     Zoals het er nu uitziet krijgen we maandag en dinsdag veel regen, maar woensdag zou het opklaren. Die dag zullen we uit Numansdorp vertrekken. Terug naar boven

Zondag 29-04-2018

Het blijft me verwonderen, dat plotselinge Korea-akkoord (zie hierboven). Overal in pers en andere media strijden ongeloof en scepsis om de voorrang. Er is nog geen enkele concrete afspraak over nucleaire ontwapening. De Noordkoreaanse dictator Kim Jong-un lijkt te zoeken naar een weg om onder de sancties uit te komen, zonder zijn kernwapenarsenaal in te hoeven leveren. Dat arsenaal zal hij nooit opgeven, want daarop is de macht van hem en zijn regime gebaseerd. Ook de dreiging van een preventieve aanval door de VS is even afgewend.

     Natuurlijk is de vraag of het bijdraaien van Kim niet alleen aan de pijn van de sancties ligt, maar ook aan het instorten van de berg Punggye-ri - de gebruikelijke testlocatie - bij de laatste kernbomtest. Daardoor zouden verdere nucleaire testen onmogelijk zijn geworden. Kim zelf heeft tijdens de bijeenkomst met Zuid-Korea tegengesproken dat hij stopt met de nucleaire tests vanwege de toestand van de testlocatie. Volgens hem zijn er elders nog twee nieuwe tunnels voor kernproeven beschikbaar, die zelfs groter zijn dan Punggye-ri.

     De plotselinge draai naar vrede van Kim betekent derhalve tijdwinst; later ziet hij wel verder, misschien ontstaan er nieuwe kansen voor zijn overleven, misschien heeft hij tevens tijd nog om elders nieuwe kerntesten voor te bereiden. Volledige denuclearisatie van het Koreaanse schiereiland heeft de Kim-dynastie in het verleden echter altijd gekoppeld aan de eis dat alle kernwapens uit de hele wereld moeten verdwijnen. Dat zal niet gebeuren, dus houdt Kim net als zijn vader en grootvader eraan vast. Andere concessies, bijvoorbeeld in de vorm van vrij reizen over en weer, zal hij zeer beperkt doen - want dergelijke stappen ondermijnen zijn greep op het land. Ik verwacht jarenlang gebaren en uitstelgedrag. Een datum voor Kim's historische top met Donald Trump is er ook nog niet; al twitterde de president dat plaats en datum voor de top al vast staan, hij noemde ze niet. Toch zal zo'n top er wel komen - Singapore wordt genoemd -, vooral om Trump en Kim te laten schitteren in de aandacht van de wereld.

Vanaf negen uur regent het vanochtend. Het is koud. Kleumende schippers staan druipend in de sluis aan boord van hun jachten in de schutting af te wachten. Vanmiddag is het droog en kil. Straks is de afscheidsborrel met de varende buren. Joke & Lourens gaan met hun antiek beurtvrachtscheepje Niets Zonder Gods Zegen naar Duitsland, Wiger & Arina keren terug naar hun boot in Mazagon aan de Spaans-Atlantische kust voor een tocht door de Straat van Gibraltar naar de Spaanse costa's en de Balearen, en wij gaan de Engelse zuidkust doen. Iedereen vertrekt met circa een week.

We weten allemaal de Donald Trump graag wil dat er onder zijn presidentschap (dat dan wel acht jaar moet duren) een permanente ruimtebasis op de maan gebouwd wordt. 'A foundation for an eventual mission to Mars,  zei hij in december vorig jaar in dat typerende brallerig idioom. 'Refocus America’s space program on human exploration and discovery. That’s what our country is doing again — we’re dreaming big.' Het wekt dan ook verbazing dat er vandaag een bericht verschijnt dat ruimtevaartorganisatie NASA plannen voor de bouw van een nieuw maanwagentje heeft afgeblazen. Met een grondboor zou het geplande wagentje in 2022 op zoek moeten gaan naar bijvoorbeeld water of elementen als waterstof en zuurstof. Als daarvan voorraden op de maan worden aangetroffen, zou dat toekomstige bemande missies makkelijker maken, omdat NASA dan minder voorraden hoeft mee te sturen. Een reden voor het schrappen werd niet gegeven. Wetenschappers zijn verbaasd en verontrust. Wat heeft dit te betekenen? Terug naar boven

Gisteren een gezellige afscheidsavond voor de drie vertrekkersparen bij Joke & Lourens thuis. Vlnr. Wiger, Lourens, Joke, Arina en Anna.

Maandag 30-04-2018

Een zeer regenachtige maandagochtend, gevolgd door een iets minder regenachtige middag. Vannacht teisterden zware regen- en onweersbuien het land. Het gemiddeld voor heel april is circa 44 mm; dat viel nu in één nacht. Overigens viel het bij ons nog mee. Maar ingaande woensdag breekt een droge en zonnige periode aan - en dan schepen we ons in.

     Ik spendeer een aangename ochtend met buurman Wiger. We nemen de routes voor het komend seizoen door. Hij van de Spaans-Atlantische haven Mazagon via Gibraltar en de Spaanse kust naar de Balearen (waar wij in 2008 en 2015 waren) en ik de Engelse zuidkust (waar hij en Arina enkele jaren geleden waren). Nuttig. Ondertussen haalt Anna boodschappen.

Ze gaat vanmiddag voor het laatst naar Tessa. Ze zal men Vajèn naar de zwemles gaan.

     Rond het middaguur bezorgt DHL mijn nieuwe Sony digitale camera. Ik ben een aanatl uren genoeglijk bezig met de handleiding. Nu ligt hij op te laden, hetgeen 310 minuten zou gaan duren. Straks ga ik met een borrel afscheid nemen van mijn hoogbejaarde vriendin Karin K. aan de Molenstraat.

Morgen loopt de deadline af van Donald Trump voor het instellen handelstarieven voor staal en aluminium uit de Europese Unie. Niemand weet of ze door zullen gaan. Gebeurt dat, dan is de handelsoorlog een feit want de EU wil hard terugslaan De recente bezoeken van Macron en Merkel aan Washington hebben kennelijk niets opgeleverd. Ons land is na Duitsland binnen de EU de tweede staalexporteur naar de VS. Nederland verdient jaarlijks 280 miljoen euro aan de uitvoer van staal naar de VS. Terug naar boven

Dinsdag 01-05-2018

Het is vanmorgen koud (12 graden), grijs en nat. En veel wind, met windstoten langs de kust. Maar vanmiddag trekt met het lagedrukgebied de regen weg en vanaf morgen blijft het voorlopig droog (zie prognose voor a.s. vrijdag hierboven), alleen in de nacht van woensdag op donderdag trekt er een regenfrontje over. Dat ligt op de prognosekaart voor morgen westelijk van ons land. In de richting van het weekeinde wordt het steeds mooier weer.

Trump speelt zijn volgende kaart rustig uit, op het laatste moment. De importtarieven voor Europees staal en aluminium worden een maand uitgesteld. Een extra maand onzekerheid voor de markten.

Vanaf een uur of tien knapt het weer zienderogen op. 's Middags langdurige perioden met zon. Anna doet wat laatste boodschappen en ik pak mijn spullen in, vooral boeken uiteraard. Overal in huis staan tassen levensmiddelen, een koffer en zakken kleren. Wat moet je die vier maanden aan? Dat hangt van het weer af, maar dat weet je niet vooruit, dus van alles wat. Via de email komt de uitslag van mijn bloed- en urineonderzoek. De jaarlijkse diabetescontrôle. Alle waarden goed. Cholesterol bijvoorbeeld zelfs 3,0 mmol/l (HDL 1,1, LDL 1,6 en ratio 2,7 mol/mol) en Triglyceriden 0,6 mmol/l. Nierfuncties ook prima.

's Middags gaat Anna toch nog een keer oppassen bij Tessa. Ik snap het, ze zal iedereen straks missen maar vooral de kleintjes. De post brengt me een laatste boek om mee te nemen. Morgen inschepen. Terug naar boven

Bij ZuidZuidWest windkracht 6 steken we het Hollands Diep over naar Willemstad. Van pure vreugde staat mijn pet scheef.

Woensdag 02-05-2018

De dag van vertrek (de dag die je wist dat zou komen). Gisteravond schakelden we de koelkast en de vriezer al uit. Tegen elf uur hebben we alles wat mee moet ingepakt en in het autootje gesjouwd. De boeken die we meenemen passen in het vliegtuigkoffertje, inclusief enige CD's en films. Zakken met kleren, kratten met levensmiddelen die niet achter kunnen blijven. Het valt allemaal wel mee en bovendien zijn er straks overal onderweg supermarkten. Laatste ronde door het huis, alarm aan, en weg. Het is zonnig weer met flink wat wind, merken we als onderweg het autootje flink schudt. Langs Dordrecht en over de Moerdijkbruggen, de A59?A29 op. Bij de afslag Willemstad nemen het parallelweggetje over de Volkeraksluizen en de Haringvlietbrug, langs de plek waar we vorige week bijna omkwamen.

     In twee karladingen rijden we alles naar de steiger en hijsen het aan boord. Het inruimen en schoonbezemen van de boot kost twee uren. Zullen we wel gaan?, vraagt Anna, het waait zo hard. Inderdaad, er staat een vette ZZW 6, maar ach, het oversteken van het Hollands Diep kost een kwartier en onze bestemming - Willemstad - ligt in de luwte. Het zal wel meevallen, zeg ik. Zonder problemen varen we de marina uit. Buiten lijkt de wind wat geluwd. Het is heerlijk om weer te varen en van puur plezier dolt de wind met mijn pet en zet hem scheef (foto hierboven). Ik kan hem nog net pakken.

     Bij het havenkantoor overleggen we over een ligplek. Onze favoriete plaats bij de invaart is helaas bezet door een rondvaartboot en in het schilderachtige binnenhaventje verwacht de havenmeester in de loop van de middag een groep van achttien Franse zeilers. Maar als we willen kunnen we helemaal achterin bij de molen terecht, zegt hij, naast een catamaran. Zo gezegd, zo gedaan. We liggen daar prinsheerlijk met onze kuip naar het westen voor de middagzon. Van de harde wind merk je hier weinig.

     Onze buurman is een grote Lagoon. De opvarenden bereiden zich voor op een aantal jaren in de Middellandse Zee. Daar is een catamaran een ideale boot voor, behalve in de peperdure marina's in het westelijk bekken. Dat wordt vaak ankeren. Geweldig om nog helemaal aan het begin te staan van zo'n tocht! We kunnen het ons helemaal voorstellen.

     We genieten van een heerlijke, luie middag in de kuip. Lekker rondkijken en genieten. Ook ons vogeltje lijkt zich weer helemaal thuis te voelen aan boord. De ene na de andere Franse boot arriveert. Alleen maar mannen. Ze rijen zij aan zij aan in de havenkom voor ons. Dunkerque of Boulogne staat veelal achterop.

     Geleidelijk aan begint er hoge bewolking binnen te trekken. Het betrekt, vanavond zal er een front overtrekken met niet erg veel regen. We hebben een tafel voor 2 gereserveerd bij Restaurant Bellevue op de kade. This is life, we herinneren het ons weer en het voelt heerlijk. Vier maanden liggen voor ons. Terug naar boven

Donderdag 03-05-2018

Vannacht was het flink koud. Ik zag dat het bijna vroor. Vanochtend het electrisch kacheltje aangezet, een halfuur voor het opstaan. Ik haal vers brood bij de Jumbo supermarkt. De hele dag heeft zijn tegenstelling: het is heerlijk zonnig maar toch niet warmer dan 15 graden met een kille, koude wind uit west tot noordwest. Om half tien vertrekt het flottielje Fransen, het wordt leeg in het binnenhaventje (foto hierboven). We blijven lekker naast de catamaran liggen en verkassen niet naar de kade. Omdat iedereen die langsloopt in je kuip kijkt, heb je er veel minder privacy.

     Na tien uur doen we de boodschappen voor de rest van de week en slenteren door het stadje. Aaangename rust heerst alom. We drinken koffie in de zon en in de luwte op het terras van Het Wapen van Willemstad (foto hier). Terug aan boord een klusje: een betere bevestiging van de bakboord tuinkabouterzonnelamp. 's Middags spannen we een plait tegen de kille westenwind. De boot draaien heeft niet veel zin, mrgen lijkt de wind naar de oosthoek te gaan. Ik begin met een dik boek, een standaardwerk dat ik altijd al eens had willen lezen: 'The Making of the Atom Bomb' van Richard Rhodes (Simon & Scuster 1998, herdruk 2012). Over de wetenschappelijke en politieke aspecten van het atoomwapen.

Joris Janssen en Yannick Fritschy publiceren in de Nederlandse New Scientist een stukje over het laatste artikel dat Stephen Hawking voor zijn dood schreef, samen met de Belgische theoretisch fysicus Thomas Hertog. Het heet 'A smooth exit from eternal inflation?' en het staat in het jongste nummer van het Journal of High Energy Physics (je kunt het hier online lezen). Hawking en Hertog verzetten zich tegen de ganbare multiversum-theorie, die zegt dat er een oneindig aantal universa bestaan. In plaats daarvan zouden er maar een beperkt aantal universa bestaan en daarvoor gebruiken ze de 'holografische AdS/CFT-correspondentie’, een begrip uit de snaartheorie dat de NS-journalisten helaas niet uitleggen. Dus je schiet er niks mee op. Ik wil er nog wel op terugkomen, maar nu niet. De kille wind is opeens gaan liggen, roept Anna, we gaan even lekker in de kuip zitten. Morgen zal het warmer zijn en in het weekeinde nog meer. Terug naar boven

Vrijdag 04-05-2018

Gisteravond kregen we onverwacht bezoek in de kuip van een vroegere schoolgenoot van mijn HBS in Breda. Jo van S. en zijn vrouw Nicolette. Ze hebben hun boot hier in de buitenhaven liggen. We kwamen ze al een aantal malen hier tegen en bij ons vertrek in 2007.

     Vannacht was het weer koud. We slapen dicht tegen elkaar aan. Vanmorgen warmen het kacheltje en de stralende zon het al snel op. We boffen. Het kan zo'n 18 graden worden en de komende dagen meer dan 20. De wind is naar oost gedraaid zodat we luwte hebben achter de buiskap. Vanmorgen maken we een lange wandeling door het vestingstadje en genieten van het vele jonge groen op de wallen en in de straten. Ik gebruik voor het eerst mijn nieuwe Sony-camera (foto hierboven en nog een hier) Op de stadwal treffen we weer de boom met de curieuze longitudinale ent, die we vorig jaar hier zagen (foto van toen hier en van nu hier). Er is een jaar vertreken, de ent leeft en heeft opnieuw groene blaadjes en lijkt dikker geworden.

     Opnieuw koffie op het terras van Het Wapen, maar nu in de schaduw. Het is onbewolkt en de zon is krachtig. Twee klusjes: schoonmaken van de zonnepanelen en het windmolentje. De lekker luie middag in de kuip brengen we ook door (met ons vogeltje op de kuiptafel) in de schaduw van de parasol (foto hier). Ik denk na over het laatste artikel van Stephen Hawking. Wordt het bestaan van het multiversum begrijpelijker als het niet oneindig, maar eindig is? Nee, absoluut niet.

     Het is 4 mei, dodenherdenking, onze vlag hebben we gestreken. Morgen terug naar Numansdorp en vervolgens per auto naar Gorcum, voor de verjaardag van Vajèn. Ze wordt 6 jaar. 's Avonds terug naar de boot voor nog een paar mooie dagen op het water tot dinsdag, als we bij de werf even op de kant moeten. De dag erna vertrekken we echt. Terug naar boven

Zaterdag 05-05-2018

Weinig verandering ten opzichte van maart 2018 in de update over april van de gemiddelde wereldtemperatuur in de lagere atmosfeer, gemeten door satellieten: een plus van 0,21 graden Celsius. Sinds 2012 is hij niet meer onder het gemiddelde geweest van de periode 1981 - 2010.

Het is iedere dag 's ochtends minder koud. Kacheltje dus slechts kort voor het opstaan aan. We begroeten als we boven aan dek komen opnieuw een stralende zon in een wolkenloze hemel. We boffen maar. Ik haal vers brood en na het ontbijt loop ik langs bij Yachting Willemstad, de haast legendarische scheepsartikelenzaak op de kade, om er nieuwe rolletjes papier voor onze barograaf te bestellen. Te laat had ik door dat ik er geen meer had. Na de koffie op het terras van Het Wapen nemen we afscheid van onze aardige buren van de catamaran 'Zilt', die in de Middellandse Zee gaan charteren. Je kunt hun aanbod en hun boot hier zien.

Om half twaalf steken we over naar Marina Numansdorp. De wind is Noordoost Bf 2-3. Nog voor twaalf uur leggen we aan op de H-steiger. We pakken het autootje en zijn rond half twee in Gorcum. Grappig, Wiger & Arina laden juist hun auto vol voor hun vertrek morgen naar het Spaanse Mazagon, waar hun boot op de wal staat. We nemen opnieuw afscheid, gaan ons huis binnen, verbinden ons alarm met de centrale (hadden we per ongeluk uitgezet), pakken wat laatste zaken in en rijden naar Anna's dochter Tessa voor de verjaardag van Vajèn. Daar is de hele familie plus vrienden over de vloer en in de tuin. Heel gezellig, maar wat een drukte. Hier 4 foto's, vooral een mooie van de jarige (die 6 wordt).

     Om een uur of vijf rijden we terug naar de boot in Numansdorp. Morgen voor een paar dagen weg, waarschijnlijk naar het remmingswerk aan de noordzijde van de Volkeraksluis. Dinsdag even de wal op.

Verbaasd lees ik dat ver bij de dodenherdenking op de Dam in Amsterdam iemand is gearresteerd, die een bord droeg met tekst 'Churchill Massamoordenaar!' Wat vreemd en in mijn ogen onterecht. Je mag terugdenken aan het geallieerde bombardement van de Duitse stad Dresden half februari 1945, toen de Duitsers allang verslagen waren en dat tot niets diende. Er kwamen 25.000 mensen om. Waarom mag iemand daar geen aandacht voor vragen tijdens de dodenherdenking? Waar is de vrijheid van meningsuiting?  Terug naar boven

Zondag 06-05-2018

Rustige nacht in Numansdorp. Vanochtend nog even lekker douchen aan de wal en afrekenen. De hemel is onbewolkt, de stralende zon komt op achter de hoge populieren, die ruisen in de matige noordoostenwind. Haast is er niet als we tegen tien uur afvaren, het Hollands Diep oversteken en langszij afmeren aan de buitenkant van de halflege steiger van het noordelijk remmingwerk van de jachtensluis van de Volkerak. Twee nachten gratis liggen tot we dinsdagochtend bij de werf in Numansdorp even in de kraan gaan hangen.

     Voorlopig blijft het weer zomers, tot en met konende woensdag, dankzij het stevige hogedrukgebied boven noordwest Europa. Daarna is er meer kans op buien, als het Hoog naar het oosten schuift, maar het weer wordt slechts gradueel slechter. We genieten de hele dag van zon, rust, passanten en boeken in onze kuip (foto hierboven). Voor de middag slaan we echter de bimini uit, tegen zonnebrand. Binnen staat de radio zacht aan: de 8e symfonie van Bruckner, het overlijden van Renate Dorrestein, files in het land, verkiezingen in Libanon. Alles is tijdelijk, wij ook, maar vanavond kookt ze asperges. Terug naar boven

Maandag 07-05-2018

We genieten van onze rustige idylle. Gisteravond was het volledig windstil. Toen maakte ik de foto hierboven; het was tegen tien uur. De hemel was helder. Laag in het westen schitterde later een ster vlak boven het bos. Kleur richting blauw, dus mogelijk de planeet Venus. Vroeger had ik een sterrenkijker, maar die is bij mijn laatste scheiding spoorloos verdwenen. Achter het bos bromt het verkeer van A29/A59.

     Vannacht was het niet meer koud. We staan op en begroeten dezelfde wolkenloze hemel als gisteren en daarvoor. Het wordt nog een slag warmer: 27 graden. We liggen nu nog maar met een paar boten aan het remmingwerk. Ook komt er niet veel verkeer langs van en naar de sluis. De mensen zijn weer aan het werk, hoewel ik geloof dat ze in Amsterdam bij Floor nog vakantie hebben. Vanmorgen is de capaciteit van de service-accu's gezakt naar 93%.

Hie ziet de dag eruit? We lezen voornamelijk. In het boek over het maken van de atoombom lees ik de ontdekking in 1920 van de waterstoffusie, de basis voor zowel de waterstofbom als van kernfusie. Boeiend. Eind van de middag maken we een wandeling naar de zuidzijde van de sluis (foto hier). Een groep jonge ganzen bevalt het niks. Tja, de wereld wordt steeds voller, we leven dichter op elkaar. Daarbij vermijden we we'l zorgvuldig ieder contact met lange grassen en struiken, uit angst voor teken. Die zijn er ook steeds meer. Het loopt goed af. De zonnepanelen laden gedurende de dag met 7Amp. Nu zijn de accu's weer voor 99% vol. Morgen aan de overkant de wal op, om half elf. Terug naar boven

Dinsdag 08-05-2018

Het is opnieuw stralend weer als we om kwart voor tien afvaren van het remmingwerk en oversteken naar de noordoever van het Hollands Diep. Om kwart over tien meren we af aan de bunkersteiger van Jachtwerf Rexwinkel. Terwijl we wachten op onze beurt in de kraan tanken we de hoofdtank vol (70 liter biodiesel). Ik geloof dat biodiesel enigszins omstreden is, biobrandstoffen kunnen nadelig zijn voor het klimaat (lees hier), maar iets anders is er niet. Daarna hijsen ze iemand omhoog voor de reparatie van ons windkrachtwieltje, dat bij de hevige storm van een aantal maanden terug van de mast was gewaaid. Ze kalibreren de windrichtingmeter keurig opnieuw. De vervanging van de gebroken pal die de doorstapper naar het zwemplatform fixeert is een eitje. Het aandraaien gaat via de opening voor de reserveroerstang. Onderwijl is Anna met het autootje naar Numandsdorp voor fouragering voor de komende week.

     Om twaalf uur vaar ik achertuit het kraangat in. Dulce wordt druipend omhoog gehesen. Als de kraan haar boven de wal rijdt, zien we dat er vrijwel geen aangroei is, behoudens een dunne laag die eraf gespoten wordt. De anodes hebben nog vlees genoeg en hoeven niet vervangen. Walter-Jan (die we nog van vroeger kennen) polijst zorgvuldig de Maxprop-schroef (foto hier) en daarna vervangt Benno het vet in de schroefkamers. Daarbij kommt er veel water uit; het was dus hoogste tijd. Ook geef ik een trap tegen de onderkant van de kiel. Zit hij nog steeds stevig? Inderdaad, er is geen spoor van beweging. In het voorjaar van 2007, voor ons vertrek, heeft Jeanneau onze boot naar Frankrijk gehaald omdat de kiel 'wapperde'. Het hele verbijsterende verhaal staat in de verslagen van dat jaar (zie hier, even scrollen). Overigens hoor en lees je de laatste tijd vaker verhalen van oudere jachten die hun kiel verliezen, kapseizen en onherroepelijk zinken. Maar vorige week heb ik de kielbouten bekeken en onze scheepshuid is na reparatie van elf jaar terug 2,5 cm dik. Stevig genoeg.

     Helaas is er 's middags geen tijd meer voor de motorbeurten; daarvoor zouden we midden volgende week moeten terugkeren en dat doen we niet. Duurt te lang. Onderweg is er gelegenheid genoeg.

We steken halverwege de middag over naar Willemstad en meren af aan de kade in de binnenhaven, naast Yachting Willemstad. Helaas zijn de bestelde rolletjes papier voor de barograaf nog niet gearriveerd. Ach, dan morgen misschien, we wachten er wel op. Als je een tijdje op het water bent, dan krijg je steeds minder haast - en dat is goed. Het weer zal na morgen een paar dagen verslechteren, maar niet lang. In het weekeinde zou het opnieuw mooi zijn. We zien het wel. Nu er weer walstroom is, laat Anna de wasmachine draaien (op 30 graden). We zien uit naar een mooie avond in de kuip. Terug naar boven

Dulce afgemeerd in de binnenhaven van Willemstad.

Woensdag 09-05-2018

Gisteren legden we in Willemstad voor een zusterschip aan, de Dutchess. Later komt het eigenaarspaar even een praatje maken. Hun boot is van 2006, een vier jaar latere lichting. Problemen met de kiel hebben ze nooit gehad; die constructiefout was in hun serie al opgelost door de fabriek.

     Rustige nacht. Vanmorgen haal ik vers brood voor een uitgebreid ontbijt. Het is iets minder warm, de wind is van oost naar west gedraaid en de wolkenloze hemel heeft een waas van heiïgheid. De aankondiging van een front en een weersomslag. We vertrokken liefst meteen, maar moeten wachten tot de papierrolletjes voor de barograaf bij Yachting Willemstad worden bezorgd. Derhalve doden we tijd met uren van lezen in de kuip en het in de gaten van de busjes van pakketbezorgers. Gefascineerd lees ik in het dikke boek van Richard Rhodes 'The Making of the Atomic Bomb' (Simon & Schuster, 1998, herdruk 2012) het verhaal van de ontdekking van het neutron in 1932 door James Chadwick, een leerling van de beroemde fysicus Ernest Rutherford. Rhodes beschrijft het zo levendig dat je het bijna meemaakt.

Om half vier brengt John van Yachting Willemstad de rolletjes. Na het afrekenen varen we toch nog maar af. We kunnen nog mooi de Volkeraksluis doen, zegt Anna, dan hebben we alvast één sluis gehad. Bovendien besparen we een nacht liggeld. Ruim dertig euro. IJzersterk argument. Kwart voor vier varen we af richting sluis. De doorvaarthoogten zijn 18,2 meter voor het schutten en 18,6 meter na het schutten. Reden om vóór de brug af te meren en 40 cm te zakken voor we eronder door varen. Ieder keer lijkt het nét te gaan en dat het geen onzin is, bewijst het jacht acher ons. Die schraapt met zijn marifoonantenne langs de onderkant van het brugdek. De antenne blijft zitten.

     We meren af aan het zuidelijk remmingwerk van de sluis. Daar zullen we overnachten. Morgen is het minder mooi, dan gaan we verder met windkracht 4 op de kop en het is liefst tien graden kouder. Ik kijk op de barograaf, de druk in de atmosfeer is gedurende de dag geleidelijk gezakt en geloof het of niet: het papier is precies op. Terug naar boven

Dulce ligt vanmorgen eenzaam aan het zuidelijk remmingwerk van de Volkeraksluis.

Donderdag 10-05-2018, Hemelvaartsdag

De wereld is deze week onstabieler en dus gevaarlijker geworden. De Amerikaanse olifant bracht in de porceleinkast nieuwe vernielingen aan. Na de Parijse klimaatakkoorden (2015) en het TTIP vrijhandelsverdrag stapt de VS uit het kernwapenverdrag met Iran. Nota bene terwijl het land zich aantoonbaar aan de afspraken hield. Trump schoffeerde de belangrijkste Europese leiders. De gevolgen zijn ook voor de EU groot, want de zware sancties die de VS weer tegen Iran instelt, treffen ook andere landen die met de VS en de Iraniërs handelen. De onverbiddelijke logica van conflicten zal de Iraanse republiek dwingen om voor zijn eigen veiligheid het atoomprogramma te herstarten. Temeer waar het conflict van de Islamitische republiek met de andere kernmacht in de regio, Israël, inmiddels fors escaleert. Nadat Iraanse militairen sneuvelden door Israëlische luchtaanvallen op hun basis in Syrië, beschoten Iraanse troepen de Golan vandaag met raketten, onmiddelijk gevolgd door zware represailles van Israël. Sinds de oorlog van 1973 kwam een dergelijke escalatie niet voor.

     Je vraagt je af waarom populisten altijd zoveel rotzooi moeten maken. De werkelijkheid is te ingewikkeld voor ze. Ook de EU zélf dreigt verder te verzwakken. Berlusconi heeft de ruimte gegeven om de maandenlange stagnatie in de Italiaanse kabinetsformatie te doorbreken: de populisten van de Vijfsterrenbeweging kunnen nu zonder hem een regering vormen met de rechtse Lega Norte. Allebei de partijen zijn anti-europees. Vollgen de NOS-correspondent stevent Italië af op de meest eurosceptische regering die een oprichter van de EU ooit heeft gekend. 'Ze gaan zich niet aan de begrotingsregels houden en de Vijfsterrenbeweging begon deze week zelfs over een referendum om uit de euro te stappen. Er breken onzekere tijden aan wat betreft de toekomst van Italië in Europa.'

     De wereldorde van na de Koude Oorlog desintegreert verder, sommige nieuwe leiders kennen de ellende van protectionisme en oorlog niet, het lijkt niet tegen te houden.

Over onze activiteiten van vandaag is weinig te melden. Vannacht lagen er twee Belgische zeiljachten naast ons. Het hele zuidelijke remmingwerk lag trouwens vol. Het hemelvaartsweekeinde. Vanmorgen was iedereen alweer vertrokken (foto hierboven). Wij niet, het weer lokte niet. Het was zwaar bewolkt en er stond een nijdige, vlagerige wind kracht 5 uit west tot noordwest, al was er geen regen. We gaan niet weg, besliste Anna, en zij heeft het - bij afspraak - voor het zeggen. Dus beleefden we een luie leesdag aan het remmingwerk, terwijl het weer langzaam opklaarde en we hele sluisladingen vol vakantievierende schepen langs zagen trekken, op naar Zeeland.

     Nu is het vier uur geweest. Vanochtend stonden de accu's op 91%, maar windgenerator en zonnenpanelen laadden ze vandaag gemakkelijk weer helemaal op. Ik schoot goed op in de zeer leesbare pil van Richard Rhodes (ruim 800 bladzijden) over het maken van de atoombom. Actueel onderwerp! Ik begin nu ook te snappen waarom een land de aanmaak van kernwapens onmogelijk kan verbergen voor instanties als het IAE. De technische rapporten van het IAE over het staken van de kernwapenontwikkeling door Iran laten weinig ruimte voor twijfel.

     Morgen is het beter weer. Dan gaan we verder, Zeeland in. Anna heeft gelijk, haast hebben we niet. Terug naar boven

Het begin van het kanaal door Walcheren. Wachten aan het remmingwerk voor de sluis van Veere. De sluis gaat juist open.

Vrijdag 11-05-2018

Vandaag zijn de IJsheiligen begonnen en het is vanochtend flink koud. Aan land was er op grote schaal nachtvorst, maar dat heb je op het water niet. Het is in de kajuit maar 13 graden maar het is zonnig en het wordt snel warmer. Mijn gemoed is verheven want we gaan varen. De bestemming is Veere. Om kwart voor negen verlaten we het remmingwerk en varen het Noord Volkerak op, passeren De Galathese Haven, die per bord vraagt om passanten, maar voor een schip als het onze met een diepe kiel is het er te ondiep. We willen er ook helemaal niet heen en koffie hebben we genoeg in de thermosles die Anna vanmorgen vulde. Het is een heerlijk gevoel om over dit water eindelijk weer naar het zuiden te varen, door het Noordgaatje dat af en toe lijkt dicht te slibben. Ik zie drie keer 0.0 op de dieptemeter, terwijl we toch echt exact tussen de betonning varen. het is nog koud en we dragen de vesten en ik bij de stuurstand zelfs handschoenen.

     Om tien uur arriveren we bij de jachtensluis van de Krammer. De sluis staat nog open en heeft groen licht. We schuiven snel aan en worden vlot geschut (foto hier). Hoogte is 18,5 meter. Voldoende. Dulce komt op de Oosterschelde en is eindelijk weer terug op zout water. Op de Keeten kunnen we zelfs zeilen. We zien er ook de rug met rugvin van een bruinvis. De wind is krap Bf 3 maar komt half in en we maken flink voortgang: 8,3 knopen SOG (speed over ground op de GPS) bij kenterend tij. Ik geniet met volle teugen. Om kwart voor twaalf zijn we bij de Zeelandbrug en slaan bakboord-uit. Naar het begin van de Zandkreek hebben we wind op de kop maar de vloedstroom mee. Opnieuw 18,3 knopen SOG. In de Zandkreek varen we de wind dood. Zeil tevoren al weg. Er komt een stroom jachten ons tegemoet, allemaal net geschut. Maar de sluis staat op ons te wachten en we kunnen nog mooi aanschuiven. Zo schiet het op.

     We ontmoeten flinke drukte op het Veerse Meer. Even na half twee zijn we bij Veere. We varen omzichtig door een zeilwedstrijd; je wilt kansen niet verknoeien door deelnemers in de weg te zitten. De Kampveerse toren, hoe bekend alles. Maar bij het invaren gebaart de havenmeester dat we niet kunnen afmeren. De haven is gereserveerd voor 40 de schepen van de race waar we juist doorheen voeren. Oh, belachelijk dat dat zomaar kan, maar je doet er niks aan. We gaan door naar Middelburg, roept Anna. Even later liggen we voor Sluis Veere en moeten wachten aan het nogal krakkemikkkige remmingwerk (foto hierboven). Er is ondertussen meer bewolking. Om half drie schut men ons, onze samenwerking is opnieuw ideaal en we varen het kanaal in. Tegen drie uur draaien we de haven van Middelburg in. Ik versier een plekje aan een motorjacht in de invaart (foto hier), ongeveer op dezelfde plek waar we vorig jaar augustus lagen toen Barbara en haar gezin langskwamen. De buurman/schipper doet chagrijnig als hij thuiskomt, maar daar hebben we mooi schijt aan. Dat er iemand naast je ligt overkomt je allemaal.

     Relaxen in de zon in de kuip tot het tijd is om uit eten te gaan. Niet in Jachtclub Veere, zoals het plan was, maar ergens in de deze mooie stad vinden we Brasserie 1600 terug, waar we vorig jaar met de kinderen aten. Lekker en niet duur. Morgen verder naar Oostende. Het land uit nu het nog kan, alsjeblieft; zondag wordt het slecht weer. Terug naar boven

De oversteek van de Westerschelde bij Vlissingen (rechts). Dit inkomend vrachtschip laten we eerst voor ons langs gaan.

Zaterdag 12-05-2018

Vannacht een merkwaardige droom. In sommige dromen is wat niet begrepen wordt opeens volledig begrijpelijk. Mooi is dat. Ik droomde - echt waar - over het raadsel van ruimtetijd. Waaruit bestaat dat? Het was mijn moeder (al 17 jaar dood)  die zei, letterlijk: 'Gooi er een meervoud tegenaan, Tom! Een meervoud? Plotseling snapte ik het. Natuurlijk! Ik moest ervan huilen, omdat zij het zei. Het meervoud is ook een enkelvoud! Hoe stom kan je zijn. In de quantumfysica kunnen deeltjes verstrengeld zijn. Ze hebben dan dezelfde eigenschappen en als je iets verandert aan het ene deeltje, dan verandert het andere tegelijkertijd, al bevindt het zich miljarden lichtjaren ver weg. Ondanks de onmetelijke afstand tussen beide, blijft het één deeltje. Meervoud is enkelvoud. Einstein/Podolsky/Rosen. Zoiets geldt, bedacht ik, uiteraard ook voor ruimtetijd. Verstrengeling houdt het allemaal bij elkaar. Ruimte en tijd. Verheugd werd ik wakker, maar al gauw sloeg de twijfel toe.

Om kwart over acht vertrekken we. het lijkt een mooie dag te worden, al is er nauwelijks wind. Het Kanaal door Walcheren heeft vijf bruggen en als je uitmikt kun je ze allemaal achtereenvolgens passeren. De Blauwe Golf, heet het hier. Onze Blauwe Golf begint om 8.37 uur bij de Stationsbrug van Middelburg. We zijn het enige jacht dat mee gaat. Bijna twee uur later schutten we door de zeesluis van Vlissingen. Weer zeewater onder de kiel. Uiteraard zetten we meteen de AIS aan, zodat iedereen ons kan zien. Melden is niet verplicht voor pleziervaart. We luisteren VHF 14 uit, het kanaal van de Centrale Vlissingen, en nemen de situatie op de Westerschelde op: vijf zeeschepen in de buurt en een veerpont, die uit Breskens komt varen. De veerpont passeert snel aan bakboord en het eerste zeeschip laten we voor ons langs gaan (foto hierboven). Dan koers naar de overkant. De rest van die varende flatgebouwen  passeert achter ons. Even later zijn we de vaargeul over en varen onder de oever van Zeeuws-Vlaanderen naar de Wielingen. Op de stranden zijn de vrijwel alle badhuisjes gelsoten. Er staan alleen wat campers.

     Voorbij de nieuwe jachthaven van Cadzand, vlak voor de grens met België, draait de wind opeens 180 graden. Van zuidoost naar noordwest. En hij trekt aan tot een echte zeilwind. We rollen de genua helemaal uit en dat helpt. Het is nodig ook, want we houden nog uren het tij tegen en verliezen ruim 2 knopen vaart aan de tegenstroom. Omdat de Belgen scherp schijnen te controleren, hijs ik de zwarte kegel in het want; verplicht als je op zeil en motor vaart. Ook zetten we VHF 69 op, het blokkanaal ven Traffic Centre Zeebrugge. Dan hijs ik het Belgisch gastenvlaggetje (foto hier).

Na een aantal uren raakt de hemel steeds meer bewolkt en trekt de wind verder aan tot 17 - 20 knopen. Alleen op de genua lopen we permanent zeven knopen SOG. het is een dag met groot zeilgenot, maar Anna hoopt dat het niet lang duren mag. We naderen de grote industriehaven van Zeebrugge. Voor ons schuift een vrachtschip naar binnen, daarna is de passage van de grote haveningang vrij. We schommelen heftig op de onrustige kruiszeeën die hier altijd staan. Nu is het nog 12 mijlen naar Oostende. Er ligt een groot kabelleggerschip op de koers, met een stuk of vijf hulpschepen. De kabel zit ergens tussen ze in. Op de VHF waarschuwt men dat je eromheen moet en minstens 500 meter afstand moiet houden. Er ligt ook een wachtschip bij. Op het voordek van de kabellegger is een helikopterdek, waar een heli een aantal keren de landing oefent. Er is nog meer te zien, onder andere een zandzuiger die voor de havenmonding van Blankenberge bezig is. De doorgaang slibt steeds dicht; vorig jaar konden we er niet in.

De wind neemt langzaam af, de bewolking niet. De noordwestenwind is kil. We naderen Oostende. Voor de haveninloop zeilen enige historische zeilschepen (foto hier). We rollen de genua in. We hebben 41 zeemijlen afgelegd en het is half vier. Het havenlicht  - groen/groen/wit - geeft een vrije toegang aan. Bij de de  RNSYC, direct aan stuurboord, meren we op een vrije plek af aan de middensteiger. De zon schijnt weer en de wind zakt in. Plezante muziek komt van alle kanten vanaf de wal ons tegemoet. Zelfs horen we ergens doedelzakken. De Belgen vieren weekend. Er is een kleine kermis en groepen schoolkinderen drommen eromheen. Voorlopig blijven we in deze gezellige stad en zullen er onze motor en de generator een beurt laten geven. En uiteraard genieten van de nostalgie en de fin-de -siècle sfeer die nog steeds in deze ooit mondaine badplaats hangen. Terug naar boven

Zondag 13-05-2018

Aan het eind van de middag gisteren werden we ingebouwd door talrijke boten, die op de terugweg naar huis zijn. Mensen die maandag weer aan het werk moeten. Alleen gelukzalige pensionado's zoals wij blijven morgen liggen. Daar staat tegenover dat wij minder tijd van leven hebben. Als we nu niet genieten dan is het te laat. Of zo.

     Veel regen in het tweede deel van de nacht. 's Ochtends checken we de lekkage; het valt gelukkig mee. Al vroeg in de ochtend wordt het droog maar het blijft zwaar bewolkt en tamelijk guur. We blijven binnen en scharrelen rond in de kajuit (foto hierboven). Rond tien uur is bijna iedereen om ons heen vertrokken. Met twee andere jachten blijven we over in een grotendeels lege haven, uitgezonderd de vaste liggers aan de boeien langs de kades (foto hier).

Ik besteed uren aan het reageren op stellingen over de punten uit een enquète over wat er in Gorcum moet gebeuren onder het nieuwe college van B&W. Die is onder de noemer 'Dialoog' uitgezet door de beoogde coalitiepartijen (Stadsbelang, Democraten Gorinchem, PvdA en CDA), die onderhandelen over het nieuwe beleid en die willen dat stadgenoten meedenken. Zoiets is lofwaardig en als criticaster van het beleid van het vertrekkende college kan je niet aan de kant gaan staan en moet je wel meedoen. In de eerster ronde had ik zelf ook een aantal stellingen aangeleverd over autoluwe stad, weren van doorgaand verkeer, de dwaasheid van een spoorverbinding Breda/Gorcum/Utrecht, glasvezelnet, verbeteren luchtkwaliteit, enzovoorts. Ik ben er zoals gezegd uren met deze tweede ronde bezig, want de deadline is vandaag om 21 uur. Mijn reactie is in elk geval opt ijd, want aan het eind van de middag zitten de uitkomsten al in mijn email. Het doet me deugd dat mijn stellingen bij verschillende onderwerpen bij de eerste 5 zitten. Nu afwachten wat ermee gebeurt.

In de middag knapt het weer wat op. We maken een wandeling door de binnenstad. De winkelstraten zijn vol, de meeste restaurants, winkels en supermarkten zijn open. Er staan lange rijen vis- en andere kramen langs de kade en langs de Mercatorhaven, vanwege een plezante manifestatie die 'Oostende voor anker' heet. Het is een jaarlijks festival voor antieke schepen met diverse optredens van muziekgroepen op de pleinen en stalletjes met maritieme waar en kleding (hier een foto). Er rijdt ook een vreemde, muzikale raket rond (foto hier). Soms komen er wapperende vlammen uit, die haar en wenkbrauwen van omstanders dreigen te verschroeien. Desondanks en ondanks de gezelligheid blijft het koud en kil, dus we keren eind van de middag terug aan boord. Er is een uitvoerige en langdurige update van Windows 10, die af moet voordat ik dit verslagje kan schrijven.  Terug naar boven

Harde westnoordwestenwind in Oostende veroorzaakt een flinke deining in de haven. We gaan boodschappen doen.

Maandag 14-05-2018

Kort na middernacht steekt er opeens een harde wind uit het noorden op. Hij knalt over de muur aan zeezijde en stort zich op de schepen in de haven. Hij treft ons dwars; we rollen om in bed en zijn meteen klaarwakker. Het want fluit, de boot helt en rukt aan zijn touwen. Ik kleed me aan en ga aan dek kijken. Er is niets aan de hand, maar straks zal de zeegang zich opbouwen, naar binnen lopen en een flinke deining in deze haven veroorzaken. Hij staat er bekend om. Toch vallen we weer in slaap tot liefst bij achten. Wind en deining zijn nu flink, dus ik leg vanaf onze middenbolder naar voren en achteren een extra lijn op de steiger. Die remt het rukken wat. Het is zwaar bewolkt en licht mistig. De weerberichten melden WNW Bf 5 - 6, veroorzaakt door een hogedrukgebied ten westen van de Britse eilanden, dat voorlopig op zijn plaats lijkt te blijven. Dus houdt die wind de komende dagen aan. Het is koud, niet meer dan 15 graden, dus het electrisch kacheltje staat aan. Ondanks de harde wind vertrekken een paar jachten voor de oversteek naar Ramsgate, Engeland. Die verklaren we voor gek en zie: twee uur later keert de een na de ander terug.

     Ik bel de monteur Cedric, die vorig jaar onze gebroken gaskabel verving. Hij zal zien dat hij gauw komt, maar weet nog niet wanneer. Van het voortduren schommelen van de boot begint Anna licht zeeziek te worden. We besluiten de wal op te zoeken om koffie te drinken en uitvoerig boodschappen te doen (foto hierboven). Koffie drinken we in het overdekt en verwarmde terras van een tea-room aan de Visserskaai, tussen allemaal Vlaamse madammen die appelgebak met slagroom voor zich hebben. Daarna doen we boodschappen bij de grote Delhaize supermarkt achter de Mercatorhaven. Buitenlandse supermarkten vinden we altijd een belevenis - en zeker in België. Pittige kaasjes (Herve o.a.), hesp, asperges uit Mechelen, een enorme keus aan wijnen. Straks in de UK kan het wel eens heel wat minder zijn.

     Met een vol boodschappenkarretje keren we terug. Wind en zeegang zijn niet minder geworden. Tijdens het inruimen van de boodschappen valt de walstroom uit. Dus de kachel. Dat is niet erg, we schakelen gewoon onze Webasto-kachel aan, maar je wilt toch wel weten of de stroomuitval alleen bij ons is of op de hele steiger? Onze aardlekschakelaar is niet uitgesprongen. Insteken op een andere stekker-unit helpt ook niet. Een buurman komt zeggen dat hij ook geen stroom heeft, derhalve ligt het niet aan ons. Een uur later springt de walstroom ineens weer aan.

     Halverwege de middag verschijnt Cedric, de monteur. Vlot doet hij de motorbeurt (foto hier); ik zou er zelf uren over doen. Hij ververst de motorolie en vervangt brandstof- en oliefilter, checkt de impeller (zit er 2 jaar in en is in orde), spant de ventilatorriem wat bij en checkt de olie van de keerkoppeling (in orde). Ik noteer het allemaal nauwgezet in het motorlogboek, met vermelding van het aantal draai-uren.

     Zo is de dag alweer bijna voorbij. Voorlopig liggen we hier nog wel en dat is ondanks wind en deining prima. Morgen zou er meer zon zijn.

Er is nieuw bewijs dat er warmwatergeisers zijn op de Jupitermaan Europa, meldt De Volkskrant. Europa heeft inderdaad waterdampfonteinen, schrijven Amerikaanse astronomen nu in het vakblad Nature Astronomy. Onder een dikke laag van ijs zou zich een enorme oceaan van warm, vloeibaar water bevinden, vermoedt men al jaren. Gegevens van de ruimtesonde Galileo, die in 1997 op een afstand van 200 kilometer langs Europa scheerde, tonen afwijkingen in zowel het magneetveld als het plasma (de wolk van geladen deeltjes) rond Europa, die samenvielen met verhoogde temperaturen. Met behulp van computermodellen concludeerden de wetenschappers dat dit wijst op actieve vulkanen van warm water. Daarmee is er een reëele kans dat er sporen van leven in de geisers op de Jupitermaan kunnen worden gevonden. In 2022 zal de Europese ruimtevaartorganisatie ESA de Jupiter Icy Moons Explorer (JUICE) lanceren, die twee keer langs Europa zal scheren om de geisers te analyseren. De Amerikaanse zusterorganisatie NASA heeft soortgelijke plannen met het ruimteschip Europa Clipper in de periode 2022 - 2025.

     De zoektocht naar buitenaards leven wordt steeds intensiever. Of het nu in ons eigen zonnestelsel gevonden wordt of op een of meer van de vele duizende exoplaneten in andere zonnestelsels, als men leven elders aantreft weten we dat het leven op aarde niet uniek is. En dat het heelal mogelijk bruist van leven. Het zal onze kijk op de wereld en op onszelf definitief veranderen, als we weten dat we niet bijzonder zijn. Terug naar boven

Een grijze dag aan het strand in Oostende vanmorgen.

Dinsdag 15-05-2018

De hele nacht door harde NW-wind en die rukkerige deining. Tot het opeens over is: om half zeven vanmorgen gaat de wind zomaar liggen en de deining dooft in een kwartier uit. Mooi. Het is een loodgrijze ochtend, kil en mistig. Nu de wind verdwenen is, verlaten een viertal jachten de haven. Wij maken geen haast. Omstreeks kwart over elf besluiten we tot een wandeling, te beginnen over het strand, met de bekende, onafzienbare rij flatgebouwen erlangs (foto hierboven). De Belgische kust is volgebouwd en het vastgoedvolk wil dat graag in Nederland ook uitvoeren. Dat moeten we absoluut tegenhouden.

     Op het Zeeheldenplein staat sinds 2012 het kunstwerk 'Rock strangers' van de Gentse kunstenaar Arne Quinze (1971). Een aantal ingedeukte rode dozen (foto hier). In 2017 spanden bewoners van een appartement op de eerste verdieping van een van de flatgebouwen aan het plein een procedure aan tegen de gemeente, omdat de beelden definitief op die plaats zouden blijven en ze daardoor veel minder zicht hadden op zee en strand. Tja, de rechter oordeelde dat het plein openbare ruimte is en daar kunnen altijd kunstwerken geplaatst worden. Persoonlijk waardeer ik het vrolijke werk wel, ik vind het zelfs iets voor Gorcum, maar Anna begrijpt de bewoners.

     We drinken tas koffie op het Marie José Plein. Ooit was Oostende - de stad van Ensor - een mondaine badplaats, niet in de laatste plaats omdat het Belgisch vorstenhuis er een paleis bezit aan het strand. Van de aangename sfeer van nostalgie en vergane glorie resteert nog veel, hoewel de vastgoedjongens ook hier huis hielden. Soms tref je nog pareltjes van Jugendstilarchitectuur aan, zoals op de Van Iseghemlaan (foto hier). Met vreugde herontdekken we de grote Aziatische toko naast het postkantoor, waar we tal van zaken inslaan (o.a. echte garnalenkroepoek, sauzen en andere lekkernijen). In een zijstraat zien we het Ensor-museum, zeer de moeite waard, maar daar zijn we al twee keer geweest bij eerdere bezoeken.

Bij terugkeer aan boord om half twee keert ook de zon terug. Warm is het nog niet maar toch ziet alles er meteen veel aangenamer uit. Anna laat de wasmachine draaien en hangt de was buiten te drogen. Ik lees gefascineerd het verhaal in Richard Rodes' 'The Making of the Atom Bomb' (Simon & Schuster, 186, herduk 2012) over de ontdekking van de splitsing van uranium eind 1938, vlak voor kerstmis. Nota bene in Berlijn, de hoofdstad van het Derde Rijk, op het Kaiser Wilhelm Instituut für Chemie, door Otto Hahn en Fritz Strassmann. Ze kregen er in 1944 de Nobelprijs voor, hoewel de Joodse Lise Meitner er steeds met Hahn aan gewerkt had maar vanwege de jodenvervolgingen naar Zweden moest vluchten. Dus eigenlijk had Meitner ook in de prijs moeten delen. Zij leverde in januari 1939 samen met Otto Frisch de eerste natuurkundige theoretische verklaring van de kernsplijting. Na WO II werd ze in de Amerikaanse pers de "Joodse moeder van de atoombom" genoemd. Hoe werd voorkomen dat de ontdekking in handen van de Nazi's viel? Dat hoop ik in het volgende hoofdstuk van Rhodes te lezen. Dat boek leest nu al als een thriller. Terug naar boven

'De Eeuwige Toeschouwer' van Bernard Vandenberghe, amphitheatertje op het Vissersplein, Oostende.

Woensdag 16-05-2018

Het hogedrukgebied ten westen van de Britse eilanden ligt nog steeds op zijn plaats en derhalve hebben we de hele nacht en dag een fikse N tot NW-wind Bf 6 - 7. De komende dagen zal daar niet veel verandering in komen. Tot aan het Pinksterweekeinde.

     Gisteravond om tien uur kwam er nog een groot jacht binnen, een 55-voeter, die verwijfeld naar een plek zocht. Omdat we vooraan lagen en het grootst waren schoof hij bij ons aan. Aangezien de steiger hoge wal was en hij beduidend meer lengte had, zette hij gelukkig wel lijnen direct op de wal. Toch merkten we 's nachts dat hij behoorlijk aan ons rukte. Vanmorgen vinden we het welletjes, de wind zal verder aantrekken en er is voor 55-voeter een plek vrijgekomen aan de andere kant van de steiger. We helpen hem erheen.

     Vandaag brengen we een bezoek aan het Museum aan Zee in de Romestraat, voorbij de Mercatorhaven. Een museum voor moderne kunst met een grote collectie werken van de wereldbekende lokale kunstemaars Ensor, Permeke en Spilliaert. Onderweg vermaken we ons om de tekst op een viskraam op de Visserskaai: 'Wie zoekt kent Gino niet, wie Gino kent zoekt niet' (foto hier). Bij de eerste aanblik dacht ik dat er 'God' in plaats van Gino stond. Vlakbij is ook het Vissersplein met een klein amphitheatertje. Op de bijna bovenste rand ervan staat een leuk beeld van een bebaarde man met twee schilderijlijsten. Het is gemaakt door de Gentse beeldhouwer Bernard Vandenberghe (1951) en stelt volgens een bordje 'de eeuwige toeschouwer voor. Beginnende artiesten kunnen steeds op hem rekenen: hij is hun eerste en laatste toeschouwer.' Ik ga als de rechtgeaarde toerist naast hem zitten voor de foto (zie hierboven). Het beeld is van het jaar 2000.

     Onderweg naar het museum begint er plots regen te vallen. De wind jaagt ons de koude druppen in nek en rug. We vluchten een warm koffiehuis binnen, waar ik voor het eerst met mijn nieuwe camera een portretfoto van mijn geliefde maak, die daar doorgaans een gloeiende hekel aan heeft. Ik toon hem op het schermpje en ik mag hem plaatsen (foto hier).

     De regen duurt niet lang. We hebben pech in het museum: de etage met de vaste collectie is dicht; wegens herinrichting is het meeste werk niet te zien, behoudens een aparte expositie van Spilliaert en enkele topstukken van Ensor. Zoals het bekende olieverfschilderij 'Geraamten twistend om een gehangene' van 1891 (foto hier). Heeft de gehangene zichzelf opgehangen? Of hebben de geraamtes dat gedaan? Waarover kregen ze dan ruzie? Volgens sommigen zijn de  geraamtes kunstcritici, waarmee Ensor niet op goede voet stond. Het curieuze schilderij kun je hier van dichtbij zien. Op de bovenste verdieping is een expositie van vrolijke kunst uit de voormalige Belgisch Congo. Het museum is in architectonisch opzicht ook een mooie ruimte, zoals deze foto toont.

     Op de terugweg kopen we gamba's voor vanavond. In de haven staat de harde wind onverminderd door. Ik check de lijnen; die zijn in orde. 's Middags lezen. Terug naar boven

De boulevard van Oostende. Vooraan een beeld van Patrick Steen, op de achtergrond (rode pijl) de Koninklijke Villa.

Donderdag 17-05-2018

Het waait vannacht en vanochtend een fractie minder; N Bf 5 - 6. Het hogedrukgebied ligt nu boven Schotland. Maar het is droog en zo nu en dan zonnig. We gaan erop uit om de Koninklijke Gaanderijen te bezoeken, waar het Belgisch koningshuis ooit een zomerresidentie had. Dat is een aardige wandeling over een lege boulevard, de meeste restaurants zijn gesloten. We hebben lekker de wind in de rug. het is koud; niet meer dan 11 of 12 graden. Onderweg stuiten we op een kunstwerk (foto hierboven), dat ik helemaal niet mooi vind. Het heet 'Dansende Golven' en is van de plaatselijke kunstenaar Patrick Steen (1961). Ik vind het vooral kitscherig en als ik lees dat het gefinancieerd werd door een serviceclub, is het me helemaal duidelijk. De Fifty-One Club Oostende'; iedereen weet dat Rotary's en dergelijke geen smaak bezitten.

     Er is een tea-room open; daar drinken we koffie. Er zit verder niemand behalve een aandoenlijk, ouder Belgisch echtpaar - nog ouder dan wij - dat wil gaan lunchen maar ontdekt dat de prijzen te hoog voor ze zijn. Dat horen we ze fluisterend tegen elkaar zeggen. Hoe sneu, je zou ze wel wat willen voorschieten. Timide schuifelen ze weer naar buiten. We lopen verder en bereiken het megalomane project van Koning Leopold II, de Koninklijke Gaanderijen. Gebouwd tussen 1902 en 1906 moesten ze het zeefront worden van een enorm koninklijk zomerpaleis, dat er nooit kwam. In WO II gebruikten de Duitsers de 380 meter lange zuilengangen als onderdeel van de Atlantikwal. Per abuis denken we dat het immense Art Deco gebouw erachter toch een paleis was, maar dat is niet zo. Het is een luxe hotel, het Thermae Palace Hotel, gebouwd in 1933 (foto hier). Ondanks alle deftigheid en luxe ziet het er wat verwaarloosd uit.

     Terug richting Gaanderijen kunnen we een door een eveneens verwaarloosde koninklijke tuin lopen. Er is een ommuurde Japanse tuin, die op slot is. Boven ons staat een zeer forse villa. Dat blijkt toch een zomer-onderkomen te zijn geweest van de Belgische vorsten: de Koninklijke Villa. Met zeezicht (foto hier). De villa werd in 1954 gebouwd als een 'eenvoudig, smaakvol en landelijk familieverblijf voor de Koninklijke familie', zo luidde de opdracht aan de architect. Dus telde de villa uiteindelijk twintig kamers, zestien badkamers, een zitkamer, een eetkamer, een bankettenzaal, een grootkeuken, een zwembad en een terrastuin. Maar het gezin van Boudewijn - le roi triste - ging liever met vakantie naar Spanje, waar de koningin vandaan kwam. vanaf 1973 was het achtereenvolgens hotel restaurant en kraakpand. Nu is er een revalidatiekliniek gevestigd. Dat ontdekken we als men ons gewoon naar binnen laat lopen, denkend dat we een afspraak op de polikliniek hebben. Van alle vorstelijke grandeur is niets meer over, maar we zijn wel in de villa des konings geweest. De grandeur van het Belgisch vorstenhuis lijkt echter flink op zijn retour.

De middag brengend we weer lezend door. het is overwegend zonnig met nog steeds noordenwind Bf 5. Nieuwe passanten komen er niet en er vertrekt ook niemand. Terug naar boven

Vrijdag 18-05-2018

De vrijdag voor het Pinksterweekeinde. Om half zeven word ik wakker, zoals ik gewend ben. Het is 13 graden. Snel zet ik de kachel aan in de kajuit en duik weer onder de wol. Een uur later is de kajuit opgewarmd. Het wordt buiten vandaag niet warmer dan 11 à 12 graden; de noordenwind is verder afgenomen tot Bf 4. Ik geloof dat dit de koudste dag van de week is. In de haven is het een drukte van belang van af- een aanvarende RIB's met officials. Er zijn buitengaats internationale wedstrijden in de Laser-klasse, een open zeilbootje. De diverse landenteams bivakkeren in een rij caravans en tenten boven op de kade.

     We lopen de Visserskaai af om boodschappen te doen voor het Pinksterweekeinde in de grote Delhaize supermarkt.  Koffie op de kaai.

Een mooie plek. In de hoek van de haven is een oude, stenen trap naar beneden. Niemand gebruikt die trap. Tweemaal daags verdwijnt hij met het tij onder water, tweemaal komt hij weer tevoorschijn. Beneden zit hij vol met aangekoekte oesters (foto hierboven).

's Middags lezen we. Het valt me op - in het boek van Richard Rhodes - hoe weinig benul Hitler destijds had over het enorme belang van de atoombom en welk land hem als eerste had. Albert Speer, zijn minister van bewapening, zei daarover eens: 'The idea [of an atom bomb] quite obviousley strained his intellectual capacity. He was also unable to grasp the revolutionary nature of nuclear fysiscs.' Het bespaarde de betrokken Duitse fysici, waaronder Werner Heisenberg, de beslissing of ze mee zouden gaan werken aan de ontwikkeling en productie van atoombommen. In plaats daarvan kreeg de ontwikkeling van atoomenergie als aandrijving voor onderzeeërs voorrang.

In Ialtië lijkt er nu toch een regering in de maak van populisten. Twee soorten populisten zelfs, de extreem-rechtse van de Lega Nord en de verwarde populisten van de Vijfsterrenbeweging. De vierde economie van Europa wordt straks bestuurd door malloten. Het vandaag uitgebrachte regeringsakkoord is verontrustend. Van het Europese Stabiliteitspact, dat de begrotingstekorten van de lidstaten onder de 3% moet houden en dat de waarde van de euro schraagt, moeten ze niks hebben. Alle plannen opgeteld – belastingverlaging, hogere uitkeringen, het terugdraaien van de pensioenhervorming – stijgen de Italiaanse overheidsuitgaven volgens economen met 100 miljard euro per jaar. Dat terwijl de staatsschuld van Italië meer dan 130% bedraagt. De financiële markten reageren fel en de rente op de Italiaanse staatsleningen is aan het stijgen, en sleept die van andere zuidelijke EU-leden (Griekenland, Spanje) mee. De economische groei in Italië is de laagste van de EU. Omdat het om populisten gaat - twee soorten zelfs - is de kans groot dat ze al heel gauw ruzie krijgen en dan zakt de zaak als een plumpudding ineen.

'Rotsen die van de White Cliffs of Dover vallen veroorzaken de zeespiegelstijging'. Met opwarming door het verstoken van fossiele brandstoffen heeft het niks te maken. Opnieuw maakt een Republikeins politicus zich in het Amerikaanse Congres  onsterfelijk belachelijk. Het is Lamar Smith, nota bene voorzitter van het Science Committee. Lees het hier. De reactie van de beroemde klimaatwetenschapper Michael Mann - de man van de hockeystick - is leuk. Hij tweet: 'It's not just the cliffs of Dover. It's also the rain in Spain. While it falls *mainly* on the plain, some of it runs off into the ocean--causing sea level rise.' Terug naar boven

Koukleumen op de havenpier (het 'Westelijk Staketsel') van Oostende.

Zaterdag 19-05-2018

Opnieuw gaan we op jacht naar een paleis, het zomerpaleis van de koninklijke familie van België. We vonden van de week weliswaar een Koninklijke Villa bij de Koninklijke Gaanderijen aan het Noordzeestrand, maar er was ooit een eerder zomerpaleis in Oostende. In de stad zelf, weten we inmiddels. Vanwaar opeens onze jacht op paleizen? Ach, je moet toch iets.

     Vanochtend bij het opstaan is het koud, 12 graden. Maar er is weinig meer over van de noordenwind. De prognose is dat het gedurende de Pinksteren verder opwarmt en dat de wind naar noordoost ruimt. Pinkstermaandag lijkt een goede dag om verder te trekken, vooral omdat het niet meer zo bedonderd koud is.

     We lopen de lange houten havenpier van Oostende op (foto hierboven). Het 'Westelijk Staketsel' heet het hier, in een poging om iets te zien van de Laser-wedstrijden zee. Maar het is te ver om meer gewaar te worden dan een vage groep mastjes.

     Volgens onze stadsplattegrond is het oorspronkelijk koninklijk zomerpaleis in de Langestraat, niet ver van de haven. Na de nederlaag van Napoleon, de Europese herordening door het Weens Congres en de scheiding van Nederland in 1830, moest de nieuwe Belgische staat een koningshuis hebben. De eerste Koning der Belgen werd de weduwnaar Leopold van Saksen Coburgh (Leopold I), een diplomaat van hoge adel (hertog) die een invloedrijke rol op het Weens Congres gespeeld had. Het koningschap van Griekenland had hij geweigerd, omdat het er te onrustig was. Dat was een verstandige beslissing. In 1832 huwde hij met Louise-Marie van Orléans, dochter van de Franse koning, een sluwe politieke zet, gericht tegen iedere schijn van kans op een terugkeer van de Nederlanders. Het was een verstandshuwelijk en Louise-Marie had er zelf ook totaal geen zin in. Maar ja, hogere politiek en werd wel meteen koningin der Belgen. Ze was een mooie vrouw en Leopold schijnt haar toch te zijn gaan liefhebben. Ze kregen vier kinderen. In 1849 werd ze zwaar ziek, waarschijnlijk was het tuberculose. De koning zond haar voor de schone zeelucht naar het paleis in Oostende en was vaak bij haar. Ze overleed  na een lang ziekbed in 1850. Dat paleis gaan we bezoeken.

Het eerste dat in de Langestraat opvalt, is dat het paleis meer een gewone stadswoning is, in de rij met de andere huizen (foto hier). De straat heeft zelf allerminst koninklijke allure. Er blijkt tegenwoordig een museum in het gebouw gevestigd: het Stadsmuseum Oostende. Een kaartje kost 2 euro, we zijn de enige bezoekers. Het is een tamelijk krakkemikkig en verwaarloosd gebouw, met krakende vloeren en piepende traptreden. Op de eerste verdieping heeft men de slaapkamer van de zieke vorstin intact gehouden. De smalte van het bed valt op; het staat in een nis, de gordijnen aan de straat zijn dichtgeschoven (foto hier). In deze kamer stierf ze, 38 jaar oud, terwijl de koning bij haar was.

     In het gebouw is een expositie van een schilder uit Oostende, Gustaaf Sorel, met erg sombere maar intense schilderijen. Ze dragen bij aan de naargeestige sfeer. Verder is er een galerij met oude foto's van mensen, op twee na allen mannen, die van betekenis waren voor het culturele leven in de stad. Ik ontwaar het conterfeitsel van Karel Jonckheere tussen, de enig die ik ken. mensen van onze leeftijd kennen hem nog van de Nederlandse televise ('Hou je aan je woord', 1961 - 1963). Maar het pièce de résistance van het museum vinden we op de vierde en bovenste verdieping. Een bordje met 'Belvedère' lokt ons een smal, houten trappenhuis op omhoog. De bovenste (vierde) verdieping is een kleine koepel, die uitziet over de stad (foto hier). Een filmpje toont hoe men gewend was destijds de koningin in een mandstoeltje omhoog te hijsen, helemaal naar hier om haar van de gezonde zeeluncht en het uitzicht over zee te laten genieten. De zee is nu niet meer zichtbaar door Atlantikwal van flatgebouwen die er sindsien langs de kust is gebouwd. Nu zie je in alle richtingen alleen maar de daken van de stad. Het filmpje is tot onze verbazing echt; het toont de ingevallen wangen van de zieke Louise-Marie en haar frèle lijf, terwijl ze langzaam aan een touw over een kreunende katrol naar boven gehesen komt.

(Naschrift. Een lezeres meldt dat er in 1850 nog geen films werden gemaakt. Daar heeft ze gelijk in. Film dateert van het eind van de 19e eeuw. We vermoeden dat men in het museum een vernuftig trucje heeft uitgehaald met een oude foto van de koningin in de hijsmand).

Na ons bezoek gaan we nog via het Mijnplein, waar markt is, naar de grote Neogothische Sint Peter en Pauluskerk. Daar zou Louise-Marie een praalgraf hebben. De kerk dateert van rond 1900 en op last van Koning Leopold II, de zoon van Marie-Louïse, kwam er een apart aanbouwsel aan de kerk voor het graf van zijn moeder. Het is een merkwaardig, overdadig versierd ding, een abciskapel gebouwd op zeshoekig grondplan, met een brug verbonden aan de kerk (foto hier). De kerk is een bezoek waard, vooral vanwege de mooie gebrandschilderde ramen, maar de grafkapel is helaas niet toegankelijk. Weer buiten zien we door de vuile ramen dat het er binnen een rommeltje is van opgestapelde kisten en houten banken. De kapel staat op een curieuze manier tussen de enorme kerk en een aparte, oudere toren, in de Oostendse volksmond de Peperbusse genoemd. officieel heet deze achthoekige toren de Sint Pieterstoren. Hij is van 1478 en was onderdeel van een oudere kerk die hier stond. Ook dit geval ziet er erg verwaarloosd uit. Oostende mag wel eens wat meer aan zijn monumenten doen in plaats van de stad vol te plempen met appartementenflats. De grote openingen op de eerste verdieping van de toren zijn afgesloten met roestend gaas; erachter hoor je het droefgeestig gekoer van duiven. Aan één van de muren hangt een kast met een voorzijde van vies glas, waarachter een sjofel Jezusbeeld ons somber aankijkt (foto hier).

     We hebben het koud gekregen en gaan op zoek naar een verwarmd terras voor koffie. Dat vinden we bij Het Waterhuis, op de hoek van het Sint Peter en Paulusplein en de Visserskaai. Goede koffie, warme lampen en een sfeer van vroege schemer en nostalgie. 's Middags lezen we, de kachel in de kajuit blijft aan. Terug naar boven

De inloop van de haven van Duinkerken.

Zondag 20-05-2018, 1e Pinksterdag

Iedere zeiler weet het: als het weer goed is, moet je gaan. Ga je niet, dan krijg je er spijt van. Zo is het vanochtend. Gisteravond had ik er al een voorgevoel van. In de tijtafels zocht ik op dat we omstreeks tien uur moesten vertrekken om optimaal het tij mee te hebben naar het westen. Naar Duinkerken of, wie weet, door naar Dover (65 mijl), zonder wind. Dus zonder dat ik mijn geliefde moet verontrusten - en dat is van groot belang. Pas eind van de middag zou er meer wind komen, meer dan 20 knopen, maar dan zouden we al op zijn minst in de haven van Duinkerken kunnen zijn. Wie zijn geliefde werkelijk bemint, bespaart haar wind. Maar op de mist van vanmorgen had ik niet gerekend. Mist betekent in elk gaval: geen wind. We wagen het erop, per slot hebben we een goede radar en AIS. Om tien uur varen we uit en krijgen meteen als verwacht het tij mee. De SOG is 8,6 mijl/uur, dus het schiet goed op. De weinige wind is ONO Bf 2. Die varen we dood.

     Er volgen uren waarin ik geniet van de zee, al is het mistig. Anna snapt daar niks van. Wat is er nou aan, die zee? Hoe leg je dat uit? De zee is altijd anders, de zee geeft rust aan het denken, de zee.. ach, de zee. Aan bakboord kunnen we juist de Belgische kust van aaneengeschakelde flatgebouwen zien. Om kwart over elf zijn we bij Nieuwpoort. Het wordt lichter, de zon poogt zich door de mist heen te boren. Op het Westdiep zijn veel zeilboten, maar we zijn  de enige die verder varen, naar de groene Tavegeer-boei, begin van de doorvaart tussen hoge zandbanken ter weerszijden. Eigenlijk geniet ik weer grootscheeps van het varen. Om 11.46 uur zijn we bij die boei. Ruim een kwartier later nemen we de fameuze Pas van Zuydcoote, een korte betonde geul over de bank heen, die aan bakboord ligt, naar het ruime water voor de Franse kust. Tijd om het Belgisch gastenvlaggetje te wisselen voor het Franse.

     Om 14.10 arriveren we bij de ingang van de haven van Duinkerken. Even overweeg ik nog door te varen naar naar Dover; we hebben nog immers twee uur tij mee en maken hier momenteel ruim 9 knopen over de grond (GPS). De zon is doorgebroken en wat let ons? Slechts een luttel moment van twijfel, maar de geliefde beslist anders: we gaan naar Duinkerken, punt uit. OK. Boven op de foto de bekende haveninvaart. We varen door naar de achterste haven die niet ver de stad ligt, en vinden snel een plek aan de kop van de H-steiger. Net aan de binnenkant dus. Volgt een lekkere rustige middag. Anna doet de wasmachine lopen en ik pomp het bijbootje op (foto hier). Samen trekken we de hoes erover. De wind trekt aan, inderdaad tot 20 knopen NO, maar het deert ons niks. Morgen door naar Dover. Terug naar boven

Voor de oversteek naar Engeland doorkruisen we de ankerplaats van zeeschepen op de Rede van Calais.

Maandag 21-05-2018, 2e Pinksterdag

Vandaag de sprong naar Engeland. We worden om kwart over zeven wakker met buiten een egaal grijze lucht, waaruit lichte regen valt. Zo koud als de vorige dagen is het niet meer. Er is geen spatje wind, de zee is vlak en het zicht is matig. We varen om half tien uit naar het westen en pikken meteen het tij mee en maken 7,9 SOG. Op kanaal 16 luisteren we naar het contact dat Dover Coastguard heeft met 'fishing vessel Lady Jane', waar een ongeval is gebeurd. Iemand is gewond geraakt. Er is enige tijd verwarring over de positie van de visser; in elk geval niet bij ons in de buurt. 'Has first aid been given?', vraagt de kustwacht. Het contact gaat verloren; later blijkt het een oefening geweest te zijn.

     Een uur later. Het baggerschip Amazone passeert voor ons langs, op weg naar de grote industriehaven van Gravelines. Achter ons begint de zon door te breken en het zicht verbetert aanzienlijk. Een grote ferry van Delft Seaways komt ons in het Chenal Ouest tegemoet, op weg naar Duinkerken (foto hier). Even na half twaalf zijn we bij de uiterton van het Chenal, vlakbij Calais. Nu slaan we af naar stuurboord eb gaan op weg naar de grote shipping lanes, via de tonnen 'Dijck' en 'SW Ruytingen'. De laatste ligt op de rand van de oostgaande lane. Ik koos deze oversteek omdat je een paar mijlen oostelijk van de route van de veerponten Calais/Dover bent en geen last van ze hebt. Maar eerst varen we door een ankergbeid waar vijf zeeschepen liggen te wachten. We varen vlak achterlangs het vrachtschip Atria (foto hierboven).

     Om 12.30 uur zijn we dan bij de 'SW Ruytingen'. De oostgaande vaargeul is vijf mijlen breed, dan volgt een soort middenberm met de 'MPC'-boei erin, en dan de westgaande geul van ook weer vijf mijlen. Het water is woelig van de vele kruisgolven. Anna voelkt zich wat katterig. In het westen nadert een zeeschip dat de AIS identificeert als de Handytanker. Duidelijk een tanker. Hij gaat ver achter ons langs. Op 3 mijlen van de middenberm zien we opeens hoe schuin voor ons de wazigheid even verdwijnt. Daar zien we een witte kliffenkust en een witte vuurtoren. Daar is Engeland. Ondertussen zit Anna te bellen met haar dochter Barbara, midden in de middenberm van een der drukste vaarwegen ter wereld, over zieke poezen, e.d. Wonderlijk dat je hier gewoon bereik hebt. Om 13.15 uur zijn we bij de 'MPC', nu de westgaande geul over, ook weer vijf mijlen. Hier is het drukker: eerst drie schepen en later nog twee, die voor ons langs gaan. Mooi kun je dat zien  op de AIS, maar ook de aloude peiling met de kompasroos in de verrekijker werkt prima. Zo zien we dat we nog voor schip nummer zes langs kunnen, al is het maar een halve mijl. Naast ons aan bakboord is het ondertussen druk verkeer van af en aan varende ferry's.

     Buiten de vaargeul is het water beduidend rustiger. Nu nog 7 mijlen naar Dover. Het tij staat nog steeds mee en we maken een SOG van dik 8 knopen. Er is wat meer wind en we zouden kunnen zeilen, maar nu we zo dichtbij zijn laten we het maar. Fanatieke zeilers zijn we allang niet meer. Dover heeft twee ingangen, west en east entrance. Bij de haven roep ik Port Control op VHF 74. Hij geeft permissie de oostingang in te varen, op weg naar de inner harbour aan de andere kant, waar de marina is. Het is kennelijk een rustig tijdstip. Aan stuurboord liggen de grote terminals voor de veerboten. Bij de ingang naar het Wick Channel moeten we wachten op uitvaart, dan komt groen licht. Anna roept op VHF 80 de marina-staff en verneemt dat we voor meerdere dagen niet in de Tidal Marina kunnen liggen, maar in het Granville Dock. Dat is geen probleem, het lock staat open van 3,5 voor tot 4 uur na hoog water. Nu staat het open. We krijgen een ligplaats direct om het hoekje, een behoorlijk eind lopen van het marinakantoor. De prijs voor een overnachting is ruim 35 pond, inclusief walstroom en WiFi. We zetten de klokken en horloges een uur terug, naar de Britse zomertijd. Morgen gaan we wat in Dover rondkijken, overmorgen weer verder naar het westen. Terug naar boven

Dulce (rechts) in Granville Dock. Boven achtergrond het kasteel.

Dinsdag 22-05-2018

Het is vanochtend fris en winderig, met af en toe een lichte bui (foto hierboven). We maken vanmorgen een lange wandeling door het centrum van Dover. Eerst onder de hoge krijtrotsen, begroeid met struiken en lage bomen, langs de haven. We lopen door een winkelstraat (Gibbin Street) en pinnen ponden bij een bank. Het maakt hier op ons een smoezelige indruk: veel lege winkelpanden, veel winkels in tweedehands spullen en gesloten restaurants. Het is er hier niet beter op geworden onder de Conservatieve regering van Theresa May. De mensen gaan slecht gekleed, maar dat deden Engelsen eigenlijk altijd al. Sommigen lopen ondanks de kou in korte broek en t-shirt. We drinken koffie in een koffiehuis, dat 'The Eight Bells' heet. Binnen hangen inderdaad acht klokken aan het plafond (foto hier). Daar zit een verhaal aan vast, dat we niet kennen. De prijzen zijn laag, een kop koffie kost maar £ 1,25. Aan de wand hangt een grote televisie. Er is een discussieprogramma aan de gang over het aantreden van een euro-kritische populistenregering in Italië. Men verwacht van Italië steun bij de komende Brexit. Dat lijkt me niet waarschijnlijk. Over de Brexit: op het eerste huis aan de weg naar het centrum staat een schildering ervan op de muur (foto hier).

     We kopen een klein brood. Het brood in Engeland is vreselijk slecht; we weten het nog van vorig jaar. Het is altijd verpakt brood en je ziet nooit ergens een bakkerszaak. We lopen naar de Harbour Front, hoog boven de grote haven. Hier worden grote herenhuizen gerestaureerd en er zijn beter uitziende restaurants, die nog wel functioneren. De ongelijkheid in het UK is notoir groot. Er zijn ook wat kleine winkelgalerijen, vooral met kledingwinkels, die voorzien in de favoriete behoeften van de jongere generaties: shopping.

's Middags blaast de niet-aflatende wind de hemel schoon. De wind is overigens niet echt koud, maar de temperatuur komt niet boven 16 graden. We lezen veel. Anna laat oook de wasmachine draaien en ik span een waslijn. In de wind is de was snel droog (foto hier). Er komen een paar jachten binnen als de sluis weer open is. We zien morgen wel; er is niets tegen om langer te blijven als het zo koud is en hard blijft waaien. Terug naar boven

Tijdens de klim omhoog naar Dover Castle zijn er mooie uitzichten op de buitenhaven.

Woensdag 23-05-2018

De hele nacht rammelt een harde noordenwind de boot. In de haven horen we van alle kanten het gillen en fluiten van de wanten. Golven tegen het achterschip veroorzaken een aanhoudend geklots. Toch slapen we door alles heen. Vanmorgen bij het opstaan staat er NW Bf 6-7, de hemel is grijs en af en toe valt er een lichte regenbui. Maar het is iets minder koud dan de eerdere dagen. Ik hang de rest van de stootwillen op aan de steigerkant, waar de wind onze boot  tegenaan drukt. Er is verder niets aan de hand en we besluiten om de hele dag zoek te brengen op Dover Castle, het massieve kasteelcomplex hoog op een klif boven de stad.

     We nemen de vuilnis mee en betalen op het havenkantoor een extra overnachting. Daarna vinden we een wandelpad dat ons rechtstreeks naar het Harbour Front brengt, kris kras over het bouwterrein van Dover Western Docks Revival (co-financed by the European Union!). Dat is een omvangrijk project om de verlaten westelijke haventerreinen een nieuw aanzicht te geven, compleet met een hele nieuwe marina, shopping centra en de nodige horeca. Het zelfde soort ontwikkeling die je vaak in verlaten haventerreinen ziet: handel en industrie maken er plaats voor leisure. We zagen het ondermeer in Duinkerken.

     Aan de oostzijde van het stadje vinden we een public foothpad omhoog naar het kasteelcomplex. Een fikse klim de white cliffs op, op trappen door overdadig groen (foto hier). Onderweg zijn er mooie uitzichten over de buitenhaven en de zee (foto hierboven), maar het is niet helder, de Franse kust is niet te zien. De klim is in de luwte, waar je van de harde wind niks merkt, en kost ons menige zweetdruppel. In een hokje boven zit een aardige kassajuffrouw. Ze vertelt ons dat er een interessante regeling is voor het bezoek aan heritage-sites in de hele UK, vergelijkbaar met onze Museumjaarkaart: voor 74 pond kunnen we allebei lid worden van English Heritage, waardoor we een jaar lang gratis toegang hebben tot meer dan 400 historische sites, verspreid over het hele land. Aan gezien twee toegangskaartjes tot Dover Castle al 40 pond kosten, heb je het er snel uit. Net als bij de Museumjaarkaart. Dus dat doen we. Alleen worden de plastic pasjes over een week opgestuurd, en wie weet waar we dan zijn? De dame improviseert een oplossing: we krijgen provisorische pasjes die volstaan.

Dover is de plek in Engeland die altijd het dichtst bij het continent lag. Het continent waar steeds de bedreigingen vandaan kwamen. Al in de oertijd zouden hier fortificaties geweest zijn, maar sedertdien is de hoge klif in verschillende stadia uitgebouwd tot een indrukwekkend verdedigingswerk. De massieve burcht op de top, die er nog is, stamt van duizend jaar geleden. Verdere ontwikkeling vonden plaats in de Napoleontische tijd en in de eerste helft van de vorige eeuw. Talrijke bastions, geschutsstellingen, tunnels en andere voorzieningen werden gebouwd, tot een heel ondergronds ziekenhuis (1941) toe. We lopen er urenlang rond. Het oudste bouwwerk is een vuurtoren uit de Romeinse tijd (foto hier). Veel indruk maakt de massieve kasteeltoren, de burcht die is ingericht als in de tijd dat hier het kleurrijke hof was van Koning Henry II (1133 - 1189) met de ridderzaal, de slaapkamer des konings, compleet met een brandende open haard en het gemeenschappelijk toilet (4 foto's hier).

     De moderne manier om historisch erfgoed te laten leven is: de verhalen vertellen die er speelden. Dat geldt in optima forma voor de Wartime Tunnels, een labyrinth van tunnels met commandocentra, communicatieruimten, verblijven voor manschappen (tot 1970 was hier nog een garnizoen gehuisvest), keukens, messrooms, en zoals gezegd een compleet ziekenhuis. In dat ziekenhuis kom je - zo is de opzet - binnen als gewonde piloot, wiens bommenwerper boven Het Kanaal werd neergeschoten en die aan land werd gebracht.Aah, de kreten van de arme man als de chirurg zijn gebroken benen zet. En in de mijlenlange Wartime Tunnels wordt het drama opgevoerd van Operatie Dynamo, de vlucht van het verslagen Britse leger uit Duinkerken begin juni 1940. In een paar dagen werden meer dan 380.000 Britse en geallieerde soldaten door tal van boten, waaronder heel veel plezierjachten, uit de belegering gered en naar Dover en Ramsgate overgebracht. Een heroïek die je vandaag de dag weinig ziet en ook smadelijke aftocht, volgens sommigen, maar ook een briljante operatie die voorkwam dat de Britten door Nazi-Duitsland definitief verslagen werden. Brittannia's last stand. De recente film Dunkirk vertelt ook dat verhaal. Dover werd van alle steden in Engeland het meest gebombardeerd. Het kon over Dover Strait direct worden geraakt door vuur van Duitse kanonnen. De stad werd in de Battle fot Brittain compleet verwoest, maar in de tunnels onder het klif overleefden soldaten en bevolking 2000 bombardementen door de Duitsers. Aan het eind van de rondleiding zie je de bekende foto van hoge Duitse officieren, die na de overwinning staan te kijken aan de kust en aan de overkant Dover en zijn kasteelcomplex zien liggen, zo nabij is het. Onder hen zie je duidelijk de obese gestalte van Hermann Göring, grijnzend in zijn legerjas, in de roes van straks een snelle oversteek naar Londen te zullen maken. Ik kan doe foto vanavond niet vinden, anders stond hier de link.

Aan het eind van de middag dalen we af langs dezelfde trap als vanmorgen. We doen op de terugweg het splinternieuwe shopping centre aan met twee supermarkten en winkels van grote kleding- en schoenenketens. dat ligt direct naast het stadscentrum. Geen wonder dat het slecht gaat met de winkels in de nabije hoofdstraat. Zo concurreert men die kapot en zo gaat het overal. De wind is ietwat afgenomen, maar ook voor morgen staan er harde wind en regen op het programma. We zien wel; vrijdag lijkt een rustiger dag. Ik bel Floor om mijn kleindochter Lisa te feliciteren; die wordt vandaag 6 jaar. Hier een foto van haar. Terug naar boven

Onderweg naar kaap Dungenes langs de white cliffs of Dover.

Donderdag 24-05-2018

Flinke regenbuien roffelen vannacht op de kuipvloer boven onze hoofden. We slapen er niet minder van. Met de lekkages valt het vanmorgen mee. We besluiten niet vrijdag, morgen, maar vandaag te vertrekken. Vandaag is er nog wind, al zal er ook regen komen. Morgen is er helemaal geen wind, zaterdag wordt het slecht weer. We bereiden snel ons vertrek voor. Er is 45 mijl te gaan. Ik roep de marina op VHF 80 en vervolgens Port Control op VHF 74 voor permissie de marina te verlaten. Bij het smalle Wick Channell moet ik me weer melden voor toestemming om de buitenhaven in te varen en vervolgens nog een keer voor verlof om de West Entrance te gebruiken. Gaat allemaal vlot. Het is grotendeels bewolkt, maar de zon poogt er steeds door te komen. De zee is rustig en de wind is Noord Bf 3. We draaien de genua erbij en motorzeilen koninklijk langs de fameuze white cliffs (foto hierboven). De SOG is 6,2 knopen, dus we hebben het tij nog een uurtje tegen. Ik hijs de zwarte kegel die beduidt dat ik mijn motor aan heb. De Belgen hechten daar erg aan, in Nederland gebruik ik hem nooit, maar wie weet zijn de Engelsen ook wel streng.

     Om 10.15 uur poogt de zon serieus door de bewolking te breken. De wind zakt echter volledig weg; we rollen de genua weer in. De zeegang vlakt af. Het is nog tien mijlen naar de eerste kaap, Dungenes.

     Om 11.00 uur: geen wind. Wat doe je tegen de verveling? We gaan de handheld Simrad HT50 marifoon testen; we hebben hem jaren niet gebruikt, gewoon vergeten, maar hij is wel handig als je aan het roer staande moet communiceren. Hij blijkt het prima te doen. Een aantal mijlen aan bakboord moeten ergens de grote shipping lanes zijn, maar het is te wazig om ze te zien. Het lijkt wel of het daar regent. Ook bij ons komt er meer bewolking. Dungenes is nog 5,5 mijlen. Gelukkig begint de tijstroom meer en meer mee te staan, we maken een SOG van 6,6 knopen.

     Om 11.45 bereiken we de kaap. Die ligt op een lage landtong en er staat een kerncentrale op (foto hier). Landen plaatsen hun nucleaire complexen het liefst aan de randen van hun gebied, je weet maar nooit. Op een meter of vijftig zien we aan stuurboord twee rugvinnetjes op- en neer duikelen. Waarschijnlijk bruinvissen. Direct na het ronden komt er een patrouilleboot op ons af, de Smit Sour geheten. Op de AIS zie ik dat zijn functie 'military' is. Hij vaart ons achterop. Er zijn drie mannen aan boord; een van hen houdt een bordje omhoog met VHF 73. Ik roep hem op en hij blijkt de achterliggende Firing Danger Area te bewaken. Of ik de komende drie mijlen een koers van 240 graden wil aanhouden? Daarna kan ik weer terug naar mijn oude koers. Prima, dat doen we. Inmiddels staat de tijstroom goed door; de SOG is 8,0 knopen. het wachtschip roept opnieuw: we zijn ver genoeg en kunnen terug naar de koers op Eastbourne. Deze foto toont een typsch boordstilleven bij de stuurstand: kijker, brillen, handmarifoon en een mobieltje.

     De Baai van Rye is 25 mijlen breed. Helaas begint het te regenen. Eerst met schaarse dikke druppels, maar al gauw intenser. We schuiven dicht onder de buiskap en omdat je daar niet op je navigatie-instrumenten kunt kijken - die zitten op de stuurstand - schakel ik de afstandsbediening in. Dat is lang geleden! Net als vroeger ga ik bovenaan de kajuittrap zitten en trek het luik naar me toe. Een prima en droge plek om uit te kijken bij regen en slecht weer; op de afstandsbediening kun je alle navigatiegegevens volgen.

Om 13.00 uur stopt het met regenen. De hemel is net zo strak en grijs als de zee en ergens tussenin varen wij Het is nog 15,5 mijl en de SOG is 8,1 knopen. De kust komt al dichterbij. daar ligt de badplaats Hastings. Twee uur later naderen we Eastbourne. Het regent weer. Het havenkanaal naar de sluizen is notoir ondiep. Een zeilerspaar dat we in Lagos kenden is hier een keer aan de grond gelopen. Het was er zo ondiep dat je gewoon overboord kon stappen en naar de wal kon lopen. Ondertussen trok de ebstroom hun boot om, zodat hij vol water liep. Een traumatische ervaring. Dus zijn we op onze hoede, want het is nu dicht bij laagwater. Ik roep de haven op. Die geeft aan dat we met 2 meter diepgang goed binnen kunnen lopen, maar dat de betonning is weggehaald. Verdorie! Let goed op de lichtenlijn: wit licht is OK, rood of groen betekent bijsturen. Gelukkig loopt er juist een Brits jacht binnen; ik hoef hem alleen maar te volgen. Toch schrik je als je niet meer dan een halve meter onder de kiel hebt op zo'n beladen plek. Later blijkt dat de boeien zijn weggehaald omdat ze de geul moeten uitbaggeren. De sluis staat open met drie groene lichten. Daar is het opeens weer anderhalve meter diep. We leggen aan. De sluis is comfortabel, want er liggen smalle pontons die met de waterstand mee omhoog bewegen (foto hier). Je kunt de boot gewoon vastknopen en wachten. Een jongen komt langs om de ligplaats in de binnenhaven te regelen.

     Eastbourne Marina is een volledig kunstmatig geheel van talrijke appartementengebouwen voor pensionado's en vakantievierders, gelegen om de jachthavenbassins, ten oosten van het eigenlijke plaatsje. Het bekende concept van vastgoedjongens, hoge gebouwen met parkeerplaatsen eronder, een supermarkt, wat sportveldjes en wat karakterloze horeca. Overal hetzelfde, of je in Lagos, Villamoura, Bénalmadena of Eastbourne bent. De haven kost per nacht 43 pond. Inmiddels regent het pijpenstelen. We overwegen morgen meteen verder te gaan, al lijkt er totaal geen wind te zijn, het zou in elk geval een zonnige dag worden, geschikt om in de Solent te geraken voor het slechte weer begint. Het is ruim 60 mijlen. Terug naar boven

We passeren de krijtrotskliffen van Beachy Head, bekende plaats voor zelfmoorden. De mist lijkt op te klaren.

Vrijdag 25-05-2018

Vandaag varen we van Eastbourne naar Cowes, ruim 60 mijlen. Vertrek 8.00 uur, aankomst 17.00 uur. 's Ochtends mist (foto hierboven), 's middags weldadige zon. eindelijk krijgen wij ook zomer. Morgen komt het verslag, nu gaan we lekker samen uit eten. Terug naar boven

Gisteren op de Solent. Voor deze ferry gingen we wel opzij.

Zaterdag 26-05-2018

De tocht van Eastbourne naar Cowes van gisteren. Verhalen over zeiltochten hebben allemaal het zelfde stramien: spanning vertrek, wel of geen tegenslagen onderweg, geluksgevoel bij aankomst. Als het verhaal afwijkt, dan was er iets echt mis. Of was er iets bijzonders aan de hand. Het verhaal van gisteren wijkt niet af. Zo staan er honderden op deze website.

     Om acht uur liggen we in de sluis van Sovereign Harbour, samen met 3 vissers. Er hangt mist buitengaats. Een dag eerder kwamen we binnen bij eb door deze beruchte invaart, terwijl de betonning was weggehaald. Vandaag is er geen enkel probleem want het is hoogwater. In de uitvaart ligt het baggerschip, nota bene een Nederlander die op zijn Portugees Suspendaõ heet, maar toch als thuishaven Papendrecht heeft. We roepen hem op om te vragen aan welke kant we langs hem heen moeten. ‘On my stern’, is het antwoord. Oh. Bij de uiterton zetten we koers naar de kaap. Kaap Beachy Head, hoge en steile krijtrotsen, een favoriete plek voor zelfmoordenaars. In de mist is er van de schaarse boeien pas dichtbij iets te zien. Omstreeks negen uur varen we langs Beachy Head, terwijl de mist dunner wordt. Op sommige plaatsen tovert de zon lichte vlakken op de verticale, witte helling. Geleidelijk duikt ook het beroemde vuurtorentje op, dat beneden aan de kaap juist in het water staat (foto hier). Het is niet meer in gebruik.

     We stellen onze koers in op de Outer Towers boei, die op 36 mijlen ligt en de zuidelijke grens aangeeft van de banken bij de volgende kaap: Selsey Bill. Maar in de pilot zie ik dat je een stuk kunt afsnijden door een klein gaatje te nemen door de Boulder Bank, het Looe Channel. Daarvoor is koers 171 graden nodig. Dat scheelt behoorlijk en ik begin het me te herinneren van zo’n vijftien jaar geleden. ‘The Looe Channel can save considerable time’, zegt het boek. De boeien ervan zijn notoir slecht te zien, ‘in pre-GPS days this led to considerable stress. Now a shrewdly placed waypoint wil solve this wretchedness at the push of a button. We live in easy times.’ Zo is het.

     De zeespiegel is een nauwelijks plooiende spiegel. De westenwind is niet meer dan 1 Bf. Maar…we hebben steeds meer het tij mee. De heiïgheid verdwijnt niet. Uiteraard staat de marifoon op kanaal 16. Een marineschip roept af en toe een waarschuwing voor gunfiring tests. Niet bij ons in de buurt. De snelheid over de grond (SOG) is 8,0 knopen. Er liggen onderweg veel visnetten met kleine boeitjes. Soms lastig te zien. Aan stuurboord merken we een snelle rimpeling op die van ons wegloopt; nog juist zien we dat het een grote haai is, een Basking Shark, een planteneter die bij ons Reuzenhaai wordt genoemd. Ze kunnen wel elf meter lang worden. Omstreeks 11.00 uur belanden we in een wedstrijdveld vol Franse kajuitjachten. Het zijn er tientallen, ze dragen allemaal een nummer en zijn bezig en masse Het Kanaal over te steken. De meesten zitten we niet in de weg, maar eenmaal moet ik uitwijken en eenmaal afremmen. Een kwartier later zijn we bij de grote Rampion Wind Farm, een juist gereed gekomen park met windmolens (foto hier). We varen er lange mijlen ten noorden langs. De lichte mist is nog steeds kil, de zon komt er maar niet door.

     Bij een controle zie ik dat de meter van onze dagtank (170 liter) op 65% staat. Oudere lezers weten het: we hebben een circuit tussen hoofd- en dagtank, waartussen de brandstof voortdurend circuleert door een voorfilter. Dat houdt de dagtank altijd op 100%. De oorzaak is bekend: de opzuigbuis voor brandstof uit de hoofdtank (200 liter) heeft een knik; daar ontstaat soms een prop van vuiligheid die hem verstopt. Het komt niet vaak meer voor, maar in de Oriënt hadden we er veel last van door de slechte diesel die ze daar verkopen. Morgen even doorblazen met de fietspomp.

     Om 12.00 uur bereiken we de westrand van het windpark. Nu breekt eindelijk de zon door, de hemel is in één klap blauw. Het zeewater heeft opeens een prachtige, diep groenblauwe kleur. We gaan naar de zomer! Om 13.15 uur zijn we bij de East bank boei. Hier begint een gebied van zandbanken met dieptes van 7 – 10 meter. Aan het eind ervan is de Boulder zandbank met het betonde gaatje; daar is de diepte vijf meter. Geen leuke plek bij slecht weer! Het is nog 10 mijlen naar The Looe Channel en de SOG is nog steeds 8,0 knopen, de wind is gedraaid ZZW 1 – 2 Bf.

Het is 14.00 uur als we de groene en de rode tonnen zien van The Looe Channel. Aan stuurboord ligt de platte, zandige kaap van Selsey Bill. We zetten koers naar de Solent, het water tussen het vakantie eiland Wight en de vaste wal met de havensteden Portsmouth en Southampton. Het is op dit water veel drukker, vooral met vissers. In het zuiden zien we de contour van Nab Tower, een van de vele verdedigingswerken uit de tijd dat de UK nog een Empire was en hier de Royal Navy concentreerde. De SOG loopt terug naar 7,7 knopen, maar de wind trekt aan! Snel draaien we de genua helemaal uit. Het levert toch een welkome 0,4 knopen extra op. Ik koers aan de groene kant van de shipping lane verder. Bij de nadering van de grote havens Portsmouth en Southampton komen er steeds meer zeeschepen langs. Andere liggen voor anker. De AIS helpt zeer bij het bepalen van wat ze doen. Zo motorzeilen we de Solent binnen. Van stuurboord komt de Normandie op ons af, een grote ferry. Hij ligt op aanvaringskoers en, al zal hij zeker niet de shipping lane verlaten, ik steek snel over naar de rode kant. Zo zien we hem even later langs ons uitvaren naar zee (foto hierboven). In de verte zien we de slanke, karakteristieke draaitoren van Portsmouth. Het is de beroemde Spinnaker Tower uit 2005, een passend ontwerp voor een waterstad. (foto hier). We passeren een ander verdedigingswerk: de No Man’s Land Fort (foto hier). Vroeger ging het verhaal dat hier een miljonair woonde. We continueren buiten de vaargeul, waarin een grote Grimaldi Lines op tegenkoers passeert (foto hier). Er staat me ergens bij dat het vorstenhuis van Monaco daar eigenaar van is.

     Om 17.00 uur varen we via een zeer ondiepe (0,4 meter onder de kiel) de rivier Medina op, waar Cowes aan ligt. Het is een drukte van belang: vissers, jachten, veerboten, en alles wat verder drijft jakkert door elkaar. We roepen Cowes Yacht Haven op voor een plaats. Helaas is er alleen eentje aan het eind van de buitensteiger, aan de buitenkant. Dat is een woelige plaats door alle langsvarende schepen, maar a.s. maandag is er weer plaats aan de binnenkant als de weekenddrukte weg is, belooft men ons. We boeken voor een week. Op de steiger zie ik later dat er op de kranen een bordje staat: NO DRINKING WATER. Dat is zeer lastig, waar kunnen we dan drinkwater innemen? Een jongeman aan de balie op het office erkent ietwat besmuikt dat die bordjes er alleen maar om juridische redenen zitten. Het is gewoon drinkwater maar ze willen niet aansprakelijk zijn als iemand legionella krijgt. Oh.

     Anna en ik besluiten ergens in het schilderachtige stadje te gaan eten. Weggestopt in een hoekje van het slingerend hoofdstraatje vinden we een klein restaurantje, Mojac’s restaurant & bar, met een originele kaart. Omdat mensen juist vertrekken, krijgen we de ereplaats aan het raam; het eten is er prima. Als we op de steiger terugkeren ligt er aan de binnenzijde naast ons een schip met luidruchtige jongelui. Ze nodigen ons uit for a drink, maar we weigeren beleefd. We vallen snel in slaap ondanks het feestgedruis naast ons, dat nog tot zes uur vanochtend doorgaat.

Vanmorgen klusjes. De zon schijnt heerlijk, de wind is oost. Anna laat de wasmachine draaien en ik demonteer de opzuigbuis uit de hoofdtank en blaas hem door met de fietspomp. Er komt een vlok donker vuil uit los. Ik zet de circulatiepomp aan om de dagtank weer op 100% te krijgen. In orde. Daarna doen we op ons gemak boodschappen voor het lange weekeinde (maandag is bankholiday) in de gezellige hoofdstraat. Een groot vakantiegevoel maakt zich van ons meester.

     's Middags zitten we uren in de kuip terwijl de wind behoorlijk aantrekt naar Oost 5 - 6. Niet gek, want in Nederland schijnt het mooi weer te zijn en dat waait dan naar ons toe. Het is trouwens nu al 26 graden. De drukke jonge gasten naast ons zijn weg. Het is een drukte van belang op het water; het lijkt de Kalverstraat wel. Bovendien komt er elk halfuur een grote veerboot uit Southampton langschuiven. We kijken onze ogen uit. Eind van de middag tappen we water dat drinkwater is, al staat erop dat het niet zo is. We krijgen een Beneteau 45 als buurman. De buitenkant en binnenkant van de steiger hebben dubbele liggers. Terug naar boven

Afgemeerd aan de buitensteiger van de Cowes Yacht Haven, voordat we een buurman kregen. De Red Funnel passeert ieder halfuur, de veerboot naar/van Southampton.

Zondag 27-05-2018

Gisteravond zag je het ontstaan in het zuiden: onweer. Zittend onder de buiskap, bovenaan de kajuittrap, kon ik twee onweerskernen onderscheiden. Daar lichtte het. Langzaam maar onverbiddelijk kwamen ze naar ons toe en voegden zich bij elkaar. De bijna volle maan scheen dramatisch door gaten in de steeds hoger optorenende wolkentransen. De wind draaide tenslotte in een minuut of vijf van oost naar zuid. Het regenfront hoorde je eerder dan je het zag aankomen; een nadrukkelijk toenemend geruis, even later zichtbaar als een heldere gloed van opspattend schuim die over het donkere wateroppervlak dichterbij kwam. Opeens kletterde het over ons heen. Ik had tevoren de hoes over de stuurstand getrokken. Toen ging het verre gerommel ook over in zwaardere detonaties. Het was geen groot onweer en inslagen op het land waren er niet. Het trok snel over. In het zuiden stond een heldere ster, die onaangedaan na de bui weer tevoorschijn kwam. Mooi.

Vandaag hebben we een heerlijk zonnige dag, met steeds verder afnemende bewolking. Het mooie weer is dus toch uit Nederland naar hier gekomen. We hebben niets te doen dan passagieren aan de wal. Door de gezellige High Street met leuke winkeltjes en muziekgroepjes (hier 2 foto's) lopen we naar The Parade aan de Solent. Het is machtig druk op het water. We drinken koffie op een terras en lopen een eind langs het kiezelstrand. In het begin staan kleine kanonnen voor het deftige Royal Yacht Squadron Club House (foto hier), door een ketting met elkaar verbonden. Ze geven, als men aan de ketting trekt, het startsein bij zeilwedstrijden op de Solent. We herkennen plaatsen waar we zo'n vijftien jaar geleden ook waren. Dat was in het voorjaar van 2003 (lees hier), het voorjaar voor het jaar waarin we trouwden.

     Later, we zitten in de avondzon in de kuip. De wind is naar west gedraaid en zakt ineen. Zal de zomer de komende dagen blijven? De prognoses zijn verdeeld. Een ijsco-bootje vaart achter ons langs (foto hier). Overal staan op de boten in de haven de kinderen aan de railingen. De man doet goede zaken. Terug naar boven

De voorzijde van Osborne House in East-Cowes, het favoriete paleis van koningin Victoria.

Maandag 28-05-2018

Het is een prachtige dag met een overdaad aan zon. Liefst 27 graden en een lichte wind uit het noorden. We gaan erop uit. Vorstenhuizen blijven intrigeren en soms kun je zien hoe ze leefden. Dat kan hier vlakbij in Osborne House (foto hierboven), het favoriete paleis van de Britse Koningin Victoria (1819 - 1901). De vrouw die 63 jaar regeerde, toen de UK nog een wereldmacht was en een ruwe kolonisator in naam van God en het profijt. Britannia rules the waves. Haar echtgenoot Prins Albert ontwierp het gebouw zelf, in de stijl van een Italiaans renaissancepaleis. Albert en Vicoria zouden een gelukkig paar geweest zijn; ze kregen in elk geval 9 kinderen. Albert overleed in 1861 aan paratyfus en Victoria overleefde hem 40 jaar. Ze droeg tot aan haar eigen dood in Osborne House altijd zwarte rouwkleding.

     We lopen in de warme morgen naar de kabelveerpont, de floating bridge, die het oostelijk en westelijk deel van Cowes met elkaar verbindt. Op een terras drinken we koffie en daarna is het een klein halfuur lopen naar het paleis. Dat ligt temidden van een fraai Engels parklandschap, dat grenst aan de Solent. Nu we sinds ons bezoek aan Dover Castle lid zijn van de Heritage Foundation kunnen we gratis naar binnen. Het paleis werd door de familie na de dood van Victoria aan de Britse staat geschonken en het is volledig open voor publiek.

     We schuifelen door de gangen, de vertrekken en de trappenhuizen. De ontvangstsalons, de eetzalen (de grootste in overdadig Indische stijl) en de kantoren zijn op de begane grond, op de eerste verdieping - met kostelijk uitzicht over de tuinen naar de Solent - zijn de rijk gemeubileerde familievertrekken, daarboven de privé-vertrekken van de beide vorsten  en op de bovenste verdieping de verblijven voor hun kinderen. Albert en Victoria hadden ieder een eigen werkvertrek. In dat van Albert staat een harmonium; zou hij daarop gespeeld hebben? Er zijn hier meer muziekinstrumenten, waaronder een mooi spinet. Tussen beide werkkamers is een gemeenschappelijke, met de bureaus knus naast elkaar. Van hieruit bestuurden ze een wereldrijk. Tenslotte kom je in de kamer met het bed, waarin Victoria stierf toen ze 93 was. Opvallend zijn de piepkleine badkamertjes met krappe baden; bij Victoria was er nog een douche naast. In het sousterrain zijn de keukens. Er is een met de hand bediende lift voor Victoria, die ze gebruikte nadat ze slecht ter been werd. Wat vooral opvalt is het overmatig aantal schilderijen en beelden, en wat mij tegenvalt is de afwezigheid van een bibliotheek. Natuurlijk vragen we ons af hoe het zou zijn om hier te wonen. Hm. Hier vind je 4 foto's van het interieur en het uitzicht, want fotograferen mag maar niet flitsen.

Tegen half twee lopen we terug naar de ingang van het park. Daar staat toevallig een bus klaar, die ons naar de floating bridge terug brengt. Bij de grote Waitrose supermarkt kopen we verse vis voor vanavond. De middag brengen we door in de kuip. De Red Funnel veerboot brengt grote aantallen mensen en auto's terug naar de wal. Het lange bank holiday weekeinde zit erop. Er zijn ook minder jachten en tot dusver hebben we geen buurman, dus een mooi zicht op alles wat langs komt varen op en af de Medina River. Maar er bouwen zich ter weerszijden van ons onweersluchten op. Terug naar boven

Dulce op haar nieuwe ligplaats in het North Basin van Cowes Yacht Haven.

Dinsdag 29-05-2018

Nieuws uit de Gorcumse dorpspolitiek. Vorige week benoemde de nieuwe gemeenteraad unaniem vier nieuwe wethouders, met uitzondering van boekhandelaar Ro van Doesburg. De voltallige oppositie stemde tegen hem. Waarom? Van Doesburg had geen onbezoedeld verleden, vonden ze (lees hier). Maar wat er precies aan de knikker was, dat bleef geheim. In AD Rivierenland gaf hij meteen toe dat er in het verleden 'iets had gespeeld tussen hem een leerlinge' van de school waarop hij les gaf. Niet geheel volledig, want het is al jarenlang een publiek geheim dat Van Doesburg in 2005 een verhouding had met een minderjarig meisje. Nu is dat uiteraard politiek gevoelig, want een paar jaar geleden moest de zeer actieve CDA-wethouder Klink aftreden omdat uitkwam dat hij een relatie had met een...minderjarig meisje. Dat maakte hem chantabel, vond men toen. Klink werd er overigens later niet eens voor veroordeeld. Maar Ro de Cultivistische Padvinder  - 'Ik ben een allemansvriend' - van Democraten Gorinchem is op dit item allang niet meer chantabel, dus het verzet van de oppositie was alleen maar kinderachtig en volstrekt onproductief. Zo zet je de verhoudingen meteen nodeloos op scherp.

Anna is moe en gaat gisteravond vroeg slapen. Ik kijk urenlang gefascineerd op BBC 2 hoe Anthony Hopkins op indrukwekkende manier de rol van Shakespeare's King Lear vertolkt. Het is een splinternieuwe TV-registratie. De acteurs dragen hedendaagse kleding, de ridders en soldaten zijn in camouflagetenue. Ik vind het niet storend.

     Bij het wakker worden regent het vanochtend flink. We liggen nogal te stampen op de swell die de haven inloopt vanwege de noordoostenwind. Niet zo erg, maar comfortabel is het niet. We vragen op het havenkantoor of ze een plekje aan de binnenkant voor ons hebben, en dat hebben ze: in het North Basin. We varen af en steken bij het North Basin weer naar binnen, waarbij ik merk dat ik afdrijf en extra gas en tegenstuur moet geven. Geen rekening gehouden met de fors opkomende tijstroom. Dat plus de wind die van noordoost schuin aan stuurboord op de kop staat, maakt het aanmeren aan de steiger (ook aan stuurboord) ondoenlijk. Ik schuif zachtjes tegen het jacht naast me aan en met behulp van enkele zeilers trekken we Dulce aan de touwen naar onze nieuwe steiger toe. Daar liggen we uiteindelijk heel wat rustiger dan buitenop (foto hierboven). En we hebben er betere WiFi.

     Op het terrein van Cowes Yacht Haven zit een bureautje van een installatiebedrijfje. We lopen erheen. Kunnen ze de lekkage van onze warmwaterboiler herstellen? Dat wil zeggen: het overdrukventiel vervangen? Want we denken dat de lekkage ligt aan verkalking in het huidige. Ik moet dat bestellen, zegt de man, en dat kan wel een week duren, maar hij wordt optimistischer als ik vertel dat onze boiler (C-warm 40 liter) een Engels toestel is. Dan kan het sneller. Vanmiddag zal hij even komen kijken. Daarna lopen we naar High Street voor een kop koffie. Het is intussen droog geworden, maar blijft zwaarbewolkt met een temperatuur van 18 - 19 graden. We doen boodschappen in de M&S Foodmarket.

Met grote aandacht volg ik de ontwikkeling van de politieke crisis in Italië. De populistenpartijen wilden een notoire anti-EU en anti-euro politicus van 81 jaar aanstellen als minister van financiën. Die werd geweigerd door president Mattarella, die nu een zakenkabinet wil laten benoemen om nieuwe verkiezingen voor te bereiden. Een patstelling, want de kanidaat-premier zal niet door het parlement, waar de populisten de meerderheid hebben, worden bekrachtigd. Sommigen denken dat met name de rechtse populisten dit conflict bewust creëren in de verwachting op grote winst bij die nieuwe verkiezingen. Onverantwoordelijk en hachelijk spel. Bij ons waarschuwt het CPB dat de politieke onzekerheid en de harde euroscepsis in Italië een bedreiging vormen voor de financiële markten en de financiële stabiliteit van de andere eurolanden. De aandelen- en de obligatiemarkten zijn nu al in paniek en de rente op Italiaanse staatsleningen stijgt sterk. Ook de waarde van de euro daalt. Terug naar boven

St. Thomas Square in Newport, met links het War Memorial.

Woensdag 30-05-2018

Het regent de hele nacht door, maar vandaag is het droog en met 18 graden aan de frisse kant. De hemel is en blijft grijs. Allereerst loop ik even bij het installatiebureautje langs. Ze hebben gisteren het nieuwe overdrukventiel besteld voor onze warmwaterboiler; het zou er vandaag kunnen zijn of anders morgen. We besluiten de bus naar Newport te pakken, het hoofdstadje van Wight. Die rijdt elke zeven minuten. Het busstation ligt naast het centrum. We lopen naar St. Thomas Square met een neogothische kerk uit 1857 (foto hierboven). Vlakbij is een tearoom die Gods Providence House heet; daar kan ons niets gebeuren als we er koffie drinken (foto hier). Naar verluidt zou in de 16e eeuw op deze plaats de pest overwonnen zijn, vandaar de naam. Er zit een oude man een enorm zwaar ontbijt te verorberen en een groepje van vier zeer dikke dames, die gebak met slagroom naar binnen schuiven. Je krijgt er niet de pest van, maar gezond is het niet. Wij houden het bij White Coffee en verder niks.

     Niet ver er vandaan is de Guildhall, vroeger het stadhuis, met daarin het kleine stads- en eilandmuseum, met voorwerpen uit de steentijd tot en met de vorige eeuw. We leren er dat de strijdbare Italiaanse politicus Garibaldi, de man die in de 19e eeuw het land verenigde, hier op bezoek is geweest. Kom daar vandaag de dag eens om met die halve gare populisten, die het land nu naar de verdommenis helpen.

     In een wijk naast het centrum met van die typische benauwde Engelse rijtjeshuizen vinden we de plek met de resten van een Romeinse boerenhoeve, de Roman Villa. De resten bestaan vooral uit het badgedeelte, want daar hielden de Romeinen erg van (foto hier). De hoeve dateert van AD 280 en werd ontdekt in 1926, toen een van de bewoners van die rijtjeshuizen een garage wilde bouwen. Die garage kwam er niet, zo te zien. In een van de kamers vond men de schedel van een jonge vrouw, ingeslagen door onverlaten die de hoeve plunderden. Mijn aandacht wordt getrokken door een tekst die herinnert aan de lokale Koning Arwald, die hier in het jaar 686 stierf. Hij was de laatste heidense vorst in Engeland. Hij stamde af van de Jutlandse stammen uit Denemarken, die hier al eeuwen na de Romeinen woonden. Hij werd verslagen bij de zeer bloedige invasie van Wight door de christelijke Koning Caedwalla uit Wessex, die op zeer christelijke wijze de gehele bevolking van het eiland uitmoordde, zodat hij het land door zijn eigen mensen in bezit kon laten nemen. Ter plekke gedenk ik koning Arwald. Zijn zuster overleefde de slachting overigens en trouwde met een andere christelijke vorst op het vasteland.

Aan het begin van de middag brengt de bus ons terug naar Cowes. Helaas is het overdrukventiel nog niet aangekomen. Morgen dan maar. Tegen vijf uur breekt de zon even door, precies een kwartier, daarna is het weer grijs. In het nieuws lezen we dat Nederland gisteren haast verzopen is door de overvloedige regenbuien. Terug naar boven

Twee overdrukventielen. De onderste is de nieuwe, de andere lekt door verkalking, waardoor het niet meer sluit. Op de achtergrond de boiler.

Donderdag 31-05-2018

Anders dan de prognoses verkondigden valt er vannacht helemaal geen regen. Vanmorgen is de hemel grijs en valt er wel regen, zij het hele lichte en het is niet koud. Wind is er nauwelijks. De Britse weerdienst verwacht wel veel regen en wateroverlast, want op het BBC-nieuws zien we dat voor het midden en zuiden van Engeland code geel wordt ingesteld.

     Vandaag verwachten we dat het overdrukventiel voor de warmwaterboiler aankomt, dus blijven we thuis. Maar er komt een bericht van onze vrienden Wiger & Arina, die met hun boot langs de Spaanse Middellandse Zeekust varen, op weg naar Almérimar. Ze willen graag een electronische C-map zeekaart van dat gebied van ons overnemen; kunnen we die opsturen? Naar een bevriend stel in Gorcum, die over twee weken met hen mee komen varen, die kunnen het kaartje meenemen. Natuurlijk doen we dat. We checken bij het installatiebureautje op de werf: het ventiel is aangekomen, de vervanging is voor vanmiddag gepland. We lopen naar het postkantoor. Daarvan is er maar één in heel Cowes, postkantoren zijn hier net zo schaars geworden als bij ons en zitten doorgaans in een supermarkt. Dat is ook hier het geval, de Coöp. Die is een eind de heuvel op, aan de rand van de stad, een gezonde wandeling. Gelukkig regent het niet meer. We hadden het kaartje ter verzending in een leeg luciferdoosje gestopt, omgeven door een wattenschijfje van Anna ter bescherming. Maar dat kan niet, zegt de lokettist beslist, een luciferdoosje heeft een ontbrandbare schrapstrook van zwavel. Oh. De Coöp heeft echter bubbelenveloppen en bubbelpapier, dus zo komt de verzending toch nog in orde. Aangetekend, uiteraard, want zo'n electronisch kaartje is knap kostbaar.

's Middags komt de monteur langs. Een aardige jongen die Jeffrey heet. Hij onderschrijft de diagnose: het bestaande ventiel is lek door kalkaanslag. Zie de foto hierboven. Het is een bekend euvel met die dingen; na een jaar of vijf, zes gaan ze allemaal lekken. We laten de boiler leeglopen tot beneden de inschroefopening en dan vervangt hij het ventiel handig en snel. Geen lekkage meer bij contrôle. De vervanging is niet erg duur.

     Aan het eind van de middag klaart het weer op. In het westen trekt een onweerslucht langs, maar hier schijnt de zon. Na Italië is er nieuwe ellende in een zuidelijke EU-staat: in Spanje staat de regering op omvallen door de corruptieschandalen binnen de regeringspartij van premier Rajoy. Er zullen waarschijnlijk verkiezingen volgen, waarbij ook hier de populisten hoge ogen kunnen gooien - zij het dat het linkse populisten zijn, van een wat verstandiger snit dan in Italië. Hoe is het met Donald Trump? Die begint vandaag daadwerkelijk een handelsoorlog met de EU, door het instellen van heffingen op staal en aluminium. 'Er hangt de wereld een handelsoorlog boven het hoofd die zich als een olievlek zal uitbreiden naar andere sectoren', briest de FME namens de Nederlandse metaalsector. 'Trumps staalstrijd zal leiden tot een economische schroothoop.' Ons land exporteert jaarlijks voor 600 miljoen euro aan staal naar de VS. De EU zal als reactie over een aantal weken importtarieven instellen op onder meer Harley Davidson-motorfietsen uit Wisconsin, whiskey uit Kentucky en Levi's spijkerbroeken uit Californië. Hier wordt niemand beter van. Terug naar boven

Samen uit in The Fountain Inn, Cowes.

Vrijdag 01-06-2018

Gisteravond gezellig samen gegeten in een ouderwetse Britse pub op High Street, The Fountain Inn, een oud gebouw met houten lambrizeringen en talrijke hoekjes en glas-in-loodramen (foto hierboven). Het eten is lekker en de sfeer is prima. Na afloop gaat Anna slapen maar ik heb nog zin in vermaak. In een andere pub is er live music, drie jongemannen die aanstekelijke oldies vertolken. Ik geniet. Ze spelen een verzoeknummer van me: Brown Eyed Girl van Van Morrison. Maar ik maak het niet laat; een uur na Anna ga ik ook naar bed.

Vandaag is het een stuk lichter dan de vorige dagen, zij het nog nét niet zonnig. Uit het westen waait een licht windje. De barometer stijgt wat; er is een nieuw hogedrukgebied op komst. Morgen zou het zonnig kunnen zijn en dan willen we verder trekken, en we doen daarom boodschappen voor een dag of vier. We willen een van de mooie riviertjes aan de overzijde van de Solent opvaren naar landelijke oorden waar je mogelijk geen supermarkten in de buurt hebt. Doorgaans liggen er bij die riviertjes drempels voor de invaart, die je niet bij laagwater over kunt, dus moet je er bij opgaand tij zijn. Anna draait de wasmachine en ik vul daarna de watertanks. Buiten hangt de was maar het droogt niet erg; de atmosfeer is nog erg vochtig.

Italië krijgt dus toch een regering van twee populistische partijen. Er is wel gevoel voor humor, want de dwarse, anti-Europese oude man die van president Mattarella geen minister van financiën mocht worden, is nu minister voor Europese zaken. Daar zullen ze in Brussel blij mee zijn. De honderdduizenden migranten in Italië moeten gedwongen uitzetting vrezen. Deportaties? Italië is onderweg een racistisch land te worden, maar zoals steeds beloven de populisten meer dan ze waar kunnen maken. De landen van oorsprong willen de migranten niet terugnemen. Dus je kunt wel vliegtuigen volladen, maar als die niet mogen landen, wordt het niks. Migranten zullen verder marginaliseren en criminaliseren. Wat moeten ze anders?

     De nieuwe regering wil verder het stabiliteitspact, dat de waarde van de euro zeker stelt, niet meer volgen. De euro zakt nu al in waarde en de financiële markten zullen fel reageren, zoals het ook bij Griekenland gebeurde. 'Bij onrust verliest een land toegang tot de financiële markten en met een staatsschuld van ruim 130 procent tekent Italië daarmee zijn eigen doodvonnis', schrijft Marc Peeperkorn in De Volkskrant. Zullen de populisten Italië failliet laten gaan? Daar schrok zelfs de linkse Tsipras voor terug. Ëén ding is zeker: in een tijd dat Europa eenheid en kracht moet laten zien, bijvoorbeeld in de opkomende handelsoorlog met de VS, raakt de Unie alleen maar hopeloos verdeeld en zwak. Terug naar boven

Buckler's Hard, het gehucht van de scheepstimmerlieden aan de Beaulieu River, naast het jachthaventje.

Zaterdag 02-06-2018

Het is een korte oversteek, krap drie mijlen, van Cowes naar de invaart van de wonderschone Beaulieu River. Nomen est omen. Het is een getijdenriviertje. We treffen het: het is zonnig bij een licht gesluierde hemel. De wind is vannacht naar het westen gedraaid en is minimaal. We zorgen dat we ruim bij opkomend tij bij de gele boei zijn, die de invaart markeert. Die invaart is betond met staken en er is een geleidelicht toren op de wal. Bij onze passage is er nog 0,6 meter water onder de kiel. Valt mee. Daarna buigt de invaart naar bakboord en loopt tussen een zandbank, Beaulieu Spit, en de vaste wal door. Verderop gaat de bank over in een laag eiland, Gull Island, dat - opnieuw nomen est omen - een vogelreservaat is. Enige jachten varen ons tegemoet en passeren en dat is gunstig, dan is de kans groot dat er plaats voor ons is. Het is zaterdag en het is mooi weer, dus het zal wel druk zijn.

     Verderop buigt de rivier landinwaarts en slingert door een uitgestrekt bosgebied, The New Forest. Dat is een uitgestrekt nationaal park met veel wild, gelegen tussen de grote stad Southampton en Bournemouth aan de westelijke uitgang van de Solent. We varen tussen dichtbeboste oevers. Aan weerszijden zijn vaste moorings voor bootbezitters. Ik was hier ooit eerder, voordat ik met Anna was. Dat was in het voorjaar van 2001 met mijn vorige boot Tyché en de Frihet van mijn zeilmentor Erik de H. (het verhaal staat hier). Toen voeren we alleen maar de rivier een eind op, bezochten het gehucht Buckler's Hard en staken dezelfde dag over naar Yarmouth op Wight. Ik had hier altijd al eens terug willen komen. Nu zullen we er een paar dagen blijven.

     Het riviertje is een pastorale droom, zoals het slingert door het woud op beide oevers. Tenslotte arriveren we bij Buckler's Hard, het gehucht waar vroeger een scheepswerf voor de Royal Navy was (foto hierboven). De huisjes van de scheepstimmerlieden staan er nog, in twee rijen met een brede strook ertussen waar toen het timmerhout lag opgeslagen. Hier is ook een kleine jachthaven, Buckler's Hard Yacht Harbour, waar in het seizoen meestal geen plaats is. Stroomopwaarts is een aan lange steiger midden in het riviertje; die heeft het nadeel dat je altijd met je dinghy naar de wal moet of de watertaxi moet oproepen. Maar het is nu geen seizoen en we boffen erg, via VHF 68 krijgen een mooie plaats langszij aan het verlengde van de bunkersteiger (foto hier). Die zit aan de wal vast. Heel dit gebied, het woud en de jachthaven, is privé-bezit van een adellijke familie, de Montagu's. Je denkt gelijk aan Shakespeare en diens Romeo & Julia. Romeo was een Montague. De huidige telg heet dus Lord Mantagu of Beaulieu en hij zal wel in het House of Lords zitting hebben. De naam Beaulieu (spreek uit 'bjoelie') komt natuurlijk uit van het Franse 'beau lieu' oftwel 'mooie plek'. Dat is een terechte naam. 's Middags kuieren we wat rond. Er zijn een steiger met een rondvaartboot, wat toeristen, een hotel-restaurant en een klein museum in het gehucht, verder een kreekje met een zwanengezin (foto hier) en een schilderachtig Hans-en-Grietje huisje dat vroeger een badhuisje was voor een zoon van de adellijke familie, die arthritis had. Nu woont er iemand (foto hier).

     De rest van de middag zitten we in de kuip en kijken alleen maar naar de wandelaars, de passerende boten en genieten. Niets over te vertellen. Het plan is om een dag of drie in dit pastorale paradijsje te blijven. Terug naar boven 

Zondag 03-06-2018

Over de maand mei was de gemiddelde wereldtemperatuur, in de lagere atmosfeer gemeten door satellieten, een fractie lager dan vorige maand: toen + 0,21 graden Celsius, nu + 0,18 graden (hierboven). Nog altijd beduidend boven het langjarig gemiddelde van 1981 - 2010, waar het na 2012 nooit meer onder kwam.

Gisteravond rond zes uur voelden we opeens niet meer het vertrouwde bewegen van de booot. Het was duidelijk eb, we lagen aan de grond en zakten zelfs met de kiel een stuk in de glorious mud. Dat geeft verder niets, je gaat vanzelf weer omhoog.

     Vandaag is het een zomerse dag aan de Solent. De thermometer loopt op tot 28 graden, wolken zijn er niet en wind ook niet. We maken een wandeling van bijna drie mijlen naar het dorp Beaulieu, verderop aan het riviertje, over een mooi public footpath (foto hier). Een verrukkelijke wandeling. Het pad loopt gedeeltelijk door het bos, door weiden en langs de moerassige randen van de rivier. Bij het dorp ligt het grote Palace House, dat sinds 1538 al in bezit is van de familie Montagu. Maar om daar te komen moet je helemaal omlopen, een mijl of twee, om de Mill Pond heen, een meer dan grote vijver voor een dam met watermolen in de rivier. We treffen er een merkwaardig fenomeen: loslopende paarden. Het is in The New Forest de regel dat alle dieren van het nationale park los lopen (behalve honden, die moeten aan de lijn). Om bij Palace House te komen moet je langs een drukke verkeersweg lopen, langs de Mill Pond - en daar staan er vier, vier schattige paardjes op een grasveldje aan de oever (foto hier). Het verkeer schijnt ze niet te deren, terwijl de Britten gewend zijn om op landwegen onbetamelijk hard te scheuren. Dat viel ons vorig jaar al op, zo ook hier. We zien veel sportauto's, twoseaters, e.d. Op zeker moment horen we gierende remmen, kijken om en zien de paardjes bedaard oversteken, de een na de ander, het zijn per slot kuddedieren. De automobilisten staan ongeduldig te wachten. Sommigen proberen zich langs de dieren te wurmen. Deze keer hebben de paardjes het overleefd, maar we vermoeden dat de dieren van dit nationale park er niet altijd zo genadig afkomen.

     Als we eindelijk de afslag naar Palace House bereiken, blijken er aanzienlijke parkeerterreinen vol auto's te zijn en blijkt verder dat we we door een National Motor Museum moeten. Er is bovendien een of andere Porsche-manifestatie gaande: Simply Porsche 2018. Vandaar al die scheurende automobilisten. Tenslotte zien we dat een ticket voor museum en Palace House liefst £24,75 pp kost. Dat is het ons niet waard en in plaats daarvan sjouwen we in de warmte weer terug, om Mill Pond heen naar het dorp om er een smakelijke lunch te genieten. Je moet je prioriteiten kunnen stellen. De paar winkels in het dorp zijn open en je kunt er zelfs ijsjes voor je hond kopen (foto hier). Rare jongens, die Engelsen.

Om een uur of twee zijn we terug aan boord. Heerlijke middag in de kuip. Rondkijken naar wat langs vaart en langs loopt. Tegen zessen keert de rust terug, iedereen is weg, ze moeten allemaal morgen werken, behalve wij. Morgen schijnt het bewolkt te zijn, maar in elk geval droog. Terug naar boven

Dulce (rode cirkel) in Beaulieu Marina, Buckler's Hard. Het is hoogwater. Rechts het gehucht met de vroegere scheepswerf.

Maandag 04-06-2018

Vandaag lees ik in Richard Rhodes monumentale klassieker 'The Making of the Atom Bomb' (Simon & Schuster, 1986, heruitgave 2012) de ooggetuigeverslagen van mensen die de verwoesting van de Japanse stad Hiroshima op 6 augustus 1945 overleefden. Het is tegen het einde, vanaf bladzijde 712. Dat geeft me weinig lust om onze onnozele wederwaardigheden van vandaag te vertellen. Daarom summier.

     Vanochtend is het bewolkt, de wind is gedraaid naar noordoost. We maken een kuier door het gehucht Buckler's Hard en de restanten van de scheepswerf, waar in de 18e eeuw de schepen voor de vloot van admiraal Nelson werden gebouwd (foto hier).

     Ach, laat ook maar zitten. Geschiedenis is vooral het verhaal van oorlog en de ellende die mensen elkaar aandoen. De wetenschappers die destijds betrokken waren bij de bouw van de Amerikaanse atoombom - onder hen vooral Niels Bohr - meenden dat dit het ultieme oorlogswapen was, dat oorlogen voortaan onmogelijk zou maken. Althans, wereldoorlogen, lokale conflicten kwamen er nog genoeg. De gegarandeerde wederzijdse vernietiging (MAD, mutual assured destruction) zou wereldoorlogen zinloos maken. Dat is in feite tot op heden uitgekomen. Het dwong de wereldmachten wél tot een kernwapenwedloop, omdat iedere partij moest zien te voorkomen dat al zijn kernwapens door een aanvaller in één keer vernietigd konden worden. De oorlog zou dan bij voorbaat verloren zijn, dus het hebben van second strike capability, het vermogen om na een aanval de tegenstander te vernietigen, was onontkoombaar. Ondanks latere akkoorden en reducties is die onbehaaglijke toestand nog steeds van kracht en het blijft derhalve noodzaak om het westelijk bondgenootschap in stand te houden, met zijn atoomparaplu. In mijn linkse jaren zou ik dat nooit gezegd hebben. De wispelturigheid van de huidige Amerikaanse president is bepaald niet zonder risico.

     Overigens moet ik in dezelfde context nog zien of er iets terecht komt van het aanbod van de Noordkoreaanse leider Kim-Jung Un om zijn land te denucleariseren. Wat voor belang heeft hij daar bij? Volgens de logica van hierboven is het voortbestaan van zijn regime alleen écht verzekerd, als hij een geloofwaardig kernarsenaal bezit met raketten die de VS kunnen raken. Zolang de wereld kernwapens kent en is georganiseerd in natiestaten (en conglomeraten van natiestaten), kan een land zijn kernbewapening niet afschaffen zonder het eigen voortbestaan op het spel te zetten. Dat gegeven maakte overigens juist de Iran-deal zo bijzonder en het is nogal gevaarlijk dat Trump die opzegde. 

Vanmiddag is het winderig en bewolkt, maar niet erg koud. We zoeken op wat voor vogels hier driftig over de slikkige oevers lopen te pikken. Het zijn dwergmeeuwtjes, scholeksters en witte kwikstaartjes. Morgen willen we naar een rivier verderop, naar Lymington. Terug naar boven

Noordoost Bf 2 - 3. Motorzeilen naar het westen (Lymington) op de Solent.

Dinsdag 05-06-2018

Zo kennen we Engeland weer: het is zwaar bewolkt en aan de koude kant. Ook nauwelijks wind. We moeten wachten op het tij om over de zandbank te geraken op de plaats waar de Beaulieu River de Solent instroomt. Om 16.30 uur is het hoogwater, maar 4,5 uur tevoren is er al genoeg water boven de zandbank. We doden de tijd met koffiedrinken in de Captain's Cabin en een bezoek aan het kleine museum van Buckler's Hard. Een erg leuk museum, vooral door de manier waarop men scenes uit het leven van de scheepsbouwers en hun gezinnen toont in de kleine huisjes. Anna was helemaal vertederd. Hier drie foto's, waarvan ze de laatste twee zelf maakte en uitzocht. Gezond wonen kan het er niet zijn geweest, vooral vanwege de smerige open haarden. De mensen leefden in de rook van slecht trekkende schoorstenen.

     Om kwart voor twaalf varen we naar de bunkerplek en nemen 165 liter diesel in. Rode diesel voor £ 1,10/l., dus vragen we een bewijs dat we de VAT betaald hebben. Soms doet de Belgische douane er moeilijk over. Daarna varen we op ons gemak de Beaulieu River af, langs Gull Island en de zandbank. Boven de uitvaartopening is 0,7 meter water onder de kiel. Daarna is het motorzeilen op de weinige NO-wind (foto hierboven) naar de invaart van Lymington. Het is slechts 10 mijlen, dus we laten de stootwillen in de gangboorden liggen. De invaart wordt gemarkeerd door een rode boei die Jack in the Basket heet. Mijn waypoint is de tegenoverliggende groene boei. Schuin in de verte zien we beruchte Needles liggen, de messcherpe witte krijtrotsen op de westpunt van Wight. Maar die zijn voor overmorgen. De invaart van Lymington is smal en maakt een paar slingers voor je in de haven bent. Daar komt ons een hoge ferry tegemoet (foto hier), de veerboot naar Yarmouth op Wight. We wurmen ons aan de kant in de smalle doorvaart. Direct erna ligt aan bakboord de enorme Lymington Yacht Haven. Volledig gevuld met polyester. Die marina is peperduur en die varen we dus voorbij. We laten ook de volgende marina links liggen, de Berthon Lymington Marina. Ook te duur. Nu wordt het steeds ondieper en we varen door een bos van moorings met scheepjes door. Goed dat het vloed is. Op geleide van onze pilot scharrelen we er tussendoor, want auteur Tom Cunliff zegt in zijn boek dat je tenslotte uitkomt bij de Town Quay, direct in het centrum van het plaatsje gelegen. Tot onze aangename verrassing is er zelfs een plek direct aan de steiger. We passen er maar nét in, maar beter kan het niet. In het seizoen kan het hier wel zes jachten dik liggen, maar nu liggen we er prinsheerlijk. Walstroom is er niet (drinkwater wel), maar dat is geen enkel bezwaar, de prijs is met 22 pond eindelijk eens betamelijk. De historische panden aan de kade herbergen zeilerspubs, restaurants en -herbergen. Mannen staan met hun pints aan de kademuur te praten. Wat een leuk oord! Hier een foto.

     Als we liggen wandelen we het knusse centrum binnen en doen boodschappen bij de Tesco op High Street. Vanavond weer eens lekker uit eten. Waarschijnlijk blijven we hier een dag liggen. Terug naar boven

Town Quay in Lymington vanmorgen. Gisteravond aten we in The Ship Inn, de kroeg op de achtergrond.

Woensdag 06-06-2018

Gisteravond lekker gegeten in The Ship Inn, de kroeg achter ons aan Town Quay (foto hierboven). Met vijftien graden is het vanochtend koud, maar de zon schijnt en die warmt het snel op. Aanvankelijk staat er nog wind uit het noordoosten Bf 3, maar die gaat geleidelijk liggen. Ik haal verse broodjes bij de Tesco voor het ontbijt. We genieten van de aangename zomerdag. Tegen het middaguur halen we een ijsje. Verder gebeurt er niet veel, behalve dat het tenslotte zo heet wordt in de zon, dat we de bimini over de kuip trekken. Aan het eind van de middag wordt de Quay volgebouwd. Naast ons vier buren en achter ons vijf klassieke bootjes, volgens mij Cornish Crabbers, vol met oudere, gezellige Engelsen (foto hier). De enige klusjes: ik maak de filters van de aanvoer van de waterleiding schoon, en van de afvoeren van de bilge en de douche. Hoog tijd. Verder laat ik de generator een kwartiertje draaien, niet om op te laden - dat doen de zonnepanelen en de windgenerator voldoende - maar omdat hij alweer twee maanden niet gedraaid heeft.

Met veel plezier lees ik een ouder boek van de Italiaanse fysicus Carlo Rovelli 'Reality is not what it seems' (Allen Lane, 2014). Eerder was ik al enthousiast over zijn bekende 'Zeven korte beschouwingen over de natuurkunde' (Prometheus/Bert Bakker, 2016). Het eerste hoofdstuk is al meteen in de roos, wat mij betreft. Het handelt ondermeer over de oud-Griekse filosoof Democritus, in wezen de vader van de wetenschappelijke benadering van de werkelijkheid. Samen met zijn leermeester Leucippus was hij ca. 450 vChr. de grondlegger van het atomisme, de opvatting dat de werkelijkheid bestaat uit niet oneindig-deelbare eenheden, de atomen. Zijn redenering weerlegde de beroemdste Paradox van Zeno. Een opvatting die de wetenschap nog heden ten dag huldigt, in zoverre dat het atoom uiteindelijk wél deelbaar bleek in protonen, neutronen en electronen. De eerste twee op hun beurt ook nog in quarks, zodat quarks en electronen tenslotte de echte ondeelbare eenheden van de werkelijkheid bleken te zijn. Zoals de letters van het alfabet in ontelbaar veel combinaties gecombineerd kunnen worden tot tragedies, gedichten en toespraken en zomeer, zo kunnen de atomen in talloze combinaties ontelbaar veel werelden vormen. De kosmos bestond volgens het atomisme uit leegte (het niet-bestaande) en lichamen (atomen, het bestaande) in een oneindige ruimte. Die lichamen zijn eeuwig en kunnen bewegen. Zo denken we 25 eeuwen later er in grote lijnen nog over. De beeldspraak van het alfabet zou van Democritus zelf zijn. 'Zou', want dat is slechts overlevering; zijn gehele oeuvre van meer dan zestig boeken is helaas verloren gegaan. De latere eeuwen van christelijk monotheïsme tolereerden de overleving van Democritus' wetenschappelijk naturalisme niet. Alle heidense teksten uit de wereldberoemde  bibliotheken zoals die van Alexandrië werden krachtens een edict van de christelijke Oost-Romeinse keizer Theodosius omstreeks 390 AD vernietigd. Daaronder alle zorgvuldig bewaarde boeken van Democritus. Het was het begin van de donkere Middeleeuwen, een terugslag in achterlijkheid, intolerantie en bijgeloof, die tot de Renaissance begin 1500 AD en de Verlichting zou duren. In dat opzicht verschilt het optreden van Theodosius niet van wat de religieuze extremisten van Islamitische Staat vandaag de dag poogden te bereiken. Denk je eens in: het is voorstelbaar dat de wetenschappelijke opleving in onze geschiedenis eeuwen eerder was geschiedt, als die boeken bewaard en gekoesterd waren gebleven.

     Democritus was een zeer diepe denker. Wat zou het mooi zijn als zijn geschriften alsnog ergens gevonden zouden worden! Op een plaats die eeuwenlang voor de religieuze fanatici verborgen is gebleven. Een scenario Dan Brown waardig, maar dan in het echt.

De noodzaak tot beperking van het aantal staten met kernwapens is evident. Daarom was het opzeggen door president Trump van de Iran-deal zo kwalijk. Gisteren maakte Iran bekend dat het zijn capaciteit tot het verrijken van uranium fors gaat opschroeven. Het hoog verrijken van uranium dient in feite voor het maken van kernwapens. Als ondanks de inspanningen van de EU de Iran-deal werkelijk kapseist, dan kan Iran vrij snel kernwapens maken. De raketten om ze mee af te schieten heeft men daar al. Na het sluiten van het atoomakkoord werd de Iraanse verrijkingscapaciteit drastisch teruggebracht. Denkt Trump echt dat hij met zijn dwingelandij een betere deal kan krijgen? Ik geef hem geen kans. Zijn bluf zal mislukken, en het wederom instellen van strenge economische sancties zal met een protesterende EU niet veel effect hebben op Iran. De psychologie van Trump verdraagt echter geen nederlagen. Hij maakt in hoog tempo een reeds instabiele wereld nog gevaarlijker. Terug naar boven

Straatje bij de haven in Lymington.

Donderdag 07-06-2018

Een grijze dag, maar met 20 graden en nauwelijks wind niet koud. Alle buren naast ons en de groep Cornish Crabbers achter ons vertrekken, maar wij blijven nog een dag. Dat is om twee redenen: Anna voelt zich sinds het ijsje van gisteren niet lekker en daarnaast is er het tij, dat je in het Needles Channel (de westelijke uitgang van de Solent) niet graag tegen hebt. Dus morgen gaan we om negen uur weg en hebben het tij in het Channel mee en ook voor het grootste deel van de oversteek naar Weymouth. Poole slaan we over wegens de idioot hoge liggelden die men daar vraagt ( >70 pond voor één nacht).

We lopen vanochtend een eind verder Lymington in. Daar ontdekken we op High Street eindelijk eens een echt goede boekhandel: Waterstones. Anna vindt er een cadeautje voor een van haar kleinkinderen en ik stuit op twee veelbelovende nieuwe titels: de Portugese politieke wetenschapper Bruno Maçaes gaat in 'The Dawn of Eurasia' (Allen Lane, 2018) op zoek naar sporen voor een nieuwe wereldorde, en de sombere Britse filosoof John Gray verdiept zich in de complexe traditie van het atheïsme ('In many ways as rich as that of religion itself') in zijn nieuwe boek 'Seven types of Atheism' (Allen Lane, 2018). Ik ben benieuwd tot welk type ikzelf blijk te horen. Terug naar boven

Bij de invaart van de Lulworth Cove.

Vrijdag 08-06-2018

Afvaart om negen uur, tegelijk met wat andere boten. Het is een subtiele indicatie dat mijn rekenwerk van gisteravond waarschijnlijk adequaat was. Of ze hebben dezelfde fouten gemaakt als ik. Het is grijs bewolkt als gisteren. In de geul die de haven uitvoert komen we de veerboot van Yarmouth (Wight) weer tegen. Buitengaats is de SOG 9,7 knopen, de volgende aanwijzing dat het rekenwerk klopt. De stroom spoelt ons langs kaap Hurst aan stuurboord, met het  lage, platte fort erop (foto hier). Aan de andere kant komen de beruchte drie scherpe rotsen voorbij, de Needles, die de westpunt van Wight vormen (foto hier). Tussen beide spuwt de Solent ons uit als een kwalijk brok vreten, naar de grote Baai van Poole. Op deze plaats begonnen we in het voorjaar van 2003 aan onze oversteek naar het Kanaaleiland Alderney, ongeveer 50 mijlen (verhaal hier). Het is 9.40 uur als we aan de 17 mijlen oversteek beginnen, met een noordoostenwindje van 7 knopen. Maar toch nét genoeg om de genua te vullen; het scheelt enige tienden van een knoop.

Er verglijdt een uur. De zee is kalm, de lucht is grijs maar de zon komt er bijna door. Op VHF 16 horen we de communicatie van Solent Coastguard met een jacht dat een PANPAN-oproep deed. Het jacht is te ver weg om de horen, maar uit de antwoorden van de kustwacht begrijpen we dat er iemand aan boord een beroerte heeft gehad. Het mondt uit in contact met een dokter op VHF 63 en even later per mobiele telefoon. Tenslotte maakt een lifeboat zich op om de patient op te halen; ze blijken vlakbij Langston Harbour te zijn. We passeren aan de overkant van Poole Bay de kaap die naar een aambeeld is vernoemd, Cape Anvil, maar die er volgens ons weinig van heeft. De SOG is nog altijd 8,3 knopen.

     Om 12.05 uur zijn we bij St. Alban’s Head, de volgende kaap. Een kaap van kale rotsen. Hier zou het moeten wriemelen van de draaikolken en overfalls, die als kringetjes op de kaart staan. Maar ze zijn er niet. De zon breekt eindelijk door en het is meteen warm. De overtollige kleren gaan uit, de zomer is daar. Voorbij deze kaap zijn er twee grote militaire oefengebieden, de Inner en de Outer Firing Range. In de laatste zijn er bijna nooit schietoefeningen, in  de eerste elke week. Ik bel het telefoonnummer van Range Control, dat op de zeekaart staat, want je moet er een enorm stuk voor omvaren. Zeker als je naar Lulworth Cove wil, dat ernaast aan de kust ligt. Een zeer beleefde man meldt me dat er vandaag geen oefeningen zijn, we kunnen doorvaren. Ik steek de lange St Alban’s Ledge bank over (20 meter water onder de kiel). Ook hier totaal geen rafelingen en draaikolken zoals ze op de kaart getekend staan.

     Het is zeven mijlen naar de Cove. Lulworth Cove is zo’n plek waar iedere zeiler van droomt. Het is een merkwaardige divertikel van de zee in de hoge klifkust van krijtrotsen, een intieme inham met een allerschattigst ankerbaaitje, een wonderschone plek waar je het liefst in opperste bewondering een nacht achter je ankertje ligt. Maar, waarschuwt Tom Cunlliffe in zijn pilot, beslist niet bij zuidenwinden. Dan is de positie onhoudbaar. ‘Cases are on record of anchored yachts rolling their rails down, and horror stories are in plentiful supply. Your problems will be exacerbated if you haven not left at the first sign of trouble, because if it really comes on  to blow from a southerly or sothwesterly quarter you may not get out at all’.  En laat nou uitgerekend in het afgelopen uur de wind naar zuid te zijn gedraaid! We besluiten toch gewoon eerst maar eens in de Cove zelf te kijken. De aanloop en invaart zijn eenvoudig (foto hierboven). Binnen openbaart zich een idylle, een kom van krijtkliffen met links wat huisjes en met doodkalm water. Het is alsof we terug zijn in Griekenland, waar je honderden van dit paradijselijk soort besloten baaitjes hebt. Er liggen een motorjacht en een klein zeiljacht geankerd (foto hier). Tja, misschien zou het best kunnen, ondanks de zuidenwind, we kunnen er gemakkelijk bij, maar boven de hoge klifranden zien we dat er onweerslucht opbouwt. Hm. We nemen het risico toch niet, je kunt zoveel willen in je leven maar niet tot elke prijs, we draaien in het kommetje en varen er weer uit. Gat, wat jammer.

Het is nog zeven mijlen langs hoge krijtrotsen naar de veilige haven van Weymouth. Het tij is nu licht tegen (7.0 SOG). Aan stuurboord bouwt het onweer zich verder op. In de donkergrijze lucht flikkeren bliksems terwijl wij nog ruim in de zon varen. Over de bakboordboeg rijst het hoge schiereiland Portland Bill op. Een uurtje laten meren we af aan de Customs House Quay in de buitenhaven van het schilderachtige stadje Weymouth. Alles bij elkaar met veel tij mee 35 mijlen afgelegd. Van het onweer komt niks, het zakt weer ineen en bereikt ons niet. We rusten uit in de kuip, de zon is er weer en we kijken vergenoegd rond (foto hier). Terug naar boven

In de zon in de haven van Weymouth (de foto is van gisteren).

Zaterdag 09-06-2018

Eerder deze week had ik een discussie met een trouwe lezer van mijn blog in het Gastenboek. Het onderwerp was de AIS, het automatisch identificatie systeem voor schepen, dat ook veel plezierjachten tegenwoordig aan boord hebben. Het is bijzonder handig bij het oversteken van drukke scheepvaartroutes, zoals in Het Kanaal, en ook bij mist. In het laatste geval is het niet 'waterdicht', want je ziet alleen schepen die ook AIS hebben; radar is bij mist beter. De discussie betrof het uitzetten van de AIS. Dat doe ik altijd na een tocht, tegelijk met alle andere instrumenten. Mijn trouwe lezer vindt dat ik hem aan moet laten staan: 'Het systeem vindt het niet leuk als je het uitzet en dan weer aan.' Waarom er dan een aan/uit-knop opzit, is me niet duidelijk. Enfin, we werden het dus niet over alles eens.

     Naar aanleiding van de discussie herinnerde ik me dat men me er al eerder op had gewezen dat Dulce op de bekende websites voor de lokaties van schepen, zoals Marinetraffic en Vesselfinder (vul naam en nationaliteit van het schip in, en je vindt waar het is), altijd op vroegere lokaties staat en nooit op de meest recente. Dat komt natuurlijk omdat ik gewend ben de AIS uit te zetten en dus mis ik de reguliere positie-updates van die websites. Vind ik dat erg? Neu. In het algemeen hoeft men niet te weten waar we precies zijn, vind ik (behalve familie, vrienden en lezrs, en die hebben het weblog). Toch nam ik gisteren eens de proef op de som en liet de AIS aanstaan na onze aankomst in Weymouth. De hele nacht. En zie: het klopt, er staat nu dat Dulce in Weymouth ligt.

     En toen zag ik (op Marinetraffic) een verrassing. Iemand had pas geleden twee foto's van onze boot geplaatst, genomen toen we onlangs zenuwachtig, bij laagwater en zonder betonning, door het ondiepe havenkanaaltje naar het sluisje van Eastbourne scharrelden. Bang dat we aan de grond zouden lopen. De vriendelijke fotograaf die ze plaatste, zijn naam Anthony Smith staat erbij, woont waarschijnlijk in een van de appartementengebouwen met uitkijk op zee en op de invaart. De beide foto's zijn van 24 mei jl. en ze staan hier). Leuk, hoor!

Vandaag is het niet zo zonnig als gisteren, maar niet koud, wel grijs. Vannacht en vanochten is de wind oost Bf 3 - 4. We hadden dus in de Lulworth Cove kunnen blijven, maar dat is wijsheid achteraf. We laten de wasmachine fink wassen, spannen waslijnen, gaan uitgebreis douche aan de wal en vullen de watertanks bij. Daarna erop uit. De eerste kuier door een onbekend stadje is altijd een genoegen. Het is zaterdag, de mensen zijn vrij, de vele terrassen langs het water zitten vol, er is een mooie Engelse boulevard langs het strand, er is een kleine kermis, en het is overal ontspannen en aangenaam. Er hangt een leuke sfeer in Weymouth, iets lichts en zuidelijks, Mediterraans zelfs. We drinken koffie en kopen verse zeebaars voor vanavond. En blijven nog een nacht. Het is duidelijk weekend: de haven loopt vol jachten, waaronder een club van vele jachten, die hier voor wedstrijden zijn. Visserbootjes voeren verse vis aan voor de talrijke restaurants. Aangenaam om naar al die drukte te kijken. Bovendien wordt het eindelijk - om vijf uur - zonnig. Terug naar boven

Drukte op de kade in Weymouth op zondagochtend. Alle Engelsen zitten om tien uur aan het bier.

Zondag 10-06-2018

Een zeer Britse zondag: grijze ochtend, zonnige middag. Zondagse drukte in het stadje: alle Britten zitten na tien uur aan het bier (foto hierboven) 's Ochtends klimmen we naar The Nothe Fort boven de haven, door de tuinen die The Nothe Gardens heten. Onderweg veel appartementen voor pensionado's. We voelen ons er niet meteen thuis. Pensionado's zijn erg en Britse zijn het ergste, weten we nog van de Spaanse en Portugese kusten. Het fort werd gebouwd in de Victoriaanse tijd om de Fransen op een afstand te houden. Dat was de Franse keizer die ook Napoleon heette, namelijk III. Het staat dan ook vol met roestend geschut. Een handjevol militairen in uniformen uit die tijd staat speciaal voor de toeristen te hannessen met een kanon, dat pas afgaat als we al lang en breed binnen in het fort aan de koffie zitten. Op de transen van het fort heb je mooie uitzichten over zee, de haven, de voormalige oorlogshaven van Portland en de rare rotskaap: Portland Bill dat als een appendix 2,4 mijlen ver in zee uitsteekt en waar het tij nare rafelingen en draaikolken veroorzaakt. Bij de oversteek van Lyme Bay naar Cornwall moeten we daar eerst voorbij. Hier een foto van het uitzicht op de haven met Dulce in de rode cirkel, en een foto van Anna in The Nothe Gardens.

     Na de koffie dalen we steil af naar de invaart en steken we met een roeibootje over voor een pond p.p. naar de andere oever. We lopen naar het zeer Britse strand, stampvol, met een kermis, met honderden eettenten met fish & chips, en veel gezelligheid (2 foto's hier). De middag heerlijk in de kuip in de zon, onder de parasol. We dubben al de hele dag of we morgen Lyme Bay zullen oversteken of niet. Anna voelt er niet veel voor: na dinsdag nestelt de wind zich in het westen en gaat het harder waaien. Als je dan verwaaid ligt, heb je misschien spijt als je op een saaie plek bent, dan kun je dat beter in een leuke plaats als Weymouth doen. Ik ben vóór, juist omdat er morgen nog een mooie noordoostenwind staat. Die helpt goed mee bij de oversteek van 50 mijlen. Oostenwinden zijn in Het Kanaal schaars, en het ziet ernaar uit dat de wind de rest van de maand uit het westen gaat waaien. Bovendien is het om 8.00 uur, aan het begin van de dag, een gunstig tijdstip om langs de rafels, kolken en overfalls van Portland Bill te raken. En volgens onze buurman, die de kust kent, is Dartmouth aan de overkant ook een leuke plaats.

     We delibereren maar maken geen ruzie - en ik ben geneigd om Anna haar zin te geven. Wat maakt het eigenlijk uit; je kunt overal samen gelukkig zijn. Tot er een buurman aan onze andere kant afmeert, die morgen ook naar Dartmouth wil. Dat geeft de doorslag: Anna vindt lange oversteken minder erg als er nog een boot meevaart. Je begrijpt dat die buurman bij mij niet meer stuk kan. Vanavond gaan we met zijn tweeën uit eten in een van de talrijke restaurants, morgen afvaart. Om acht uur. Terug naar boven

MTC.

Maandag 11-06-2018

Gisteravond lekker gegeten in The Anchor, een pub naast de brug over het riviertje de Wey. Anna een pittige pizza en ik smoked haddock with poached egg. Prima geslapen en vanochtend om acht uur vertrokken uit Weymouth. Het is zonnig met wat hoge sluierbewolking. Er vertrekken veel jachten naar het westen, zeker twintig, die vermoedelijk allemaal dezelfde analyse maakten als wij: dit is voorlopig een van de laatste goede gelegenheden om met de oostenwind mee de grote Lyme Bay over te steken. Volgens de prognoses krijgen we na morgen en tot het einde van de maand alleen maar westenwinden. Dus op naar de gevreesde Portland Bill, de rare hoge appendix die onder de zuidkust van Engeland hangt. De wind is dus oost maar zonder veel kracht, hoewel de genua toch blijft staan.

     Om 8.45 uur passeren we Grove Point. De dikke bult van Portland Bill toont wat groene bossen, wat typisch Engelse landhuizen, een rij stacaravans en een dorpje. De gevreesde stroom om de kaap krijgt ons te pakken, we maken 8.7 knopen SOG. De meeste zeiljachten voor ons ronden de Bill kort om de punt, een doorgang waar je volgens de pilot de minste rafelingen en overfalls zou hebben. Dat doen wij dus ook. We varen langs de vuurtoren en het baken op de punt (foto hier) met 9,5 knopen SOG. Het valt allemaal heel erg mee; in de Race of Alderney hebben we het veel erger meegemaakt.

     Al snel zakt de tijstroom weer in tot SOG 7.3. Om 9.30 uur is er nog maar NNO Ff 2 – 3. De genua geeft ons slechts 0.2 knopen extra, maar alle beetjes helpen. Zo motorzeilen we verder, maar we halen steeds meer boten in, want de Engelsen zijn fanatieker dan wij: ze gaan alleen op zeil en schieten dus niet op.

     Om 10.30 uur staat er nog maar NO Bf 2, de zee vlakt af maar de SOG blijft 7.3 knopen. De tijstroom voert ons mee. Ik ben blij voor Anna dat het allemaal zo rustig is; ze zag geweldig tegen deze oversteek op. Nu zit ze op een kuipbank haar teennagels te verzorgen (foto hier). We passeerden het afgelopen uur bijna alle 20 zeiljachten die voor ons vertrokken, Ze pogen met spinnackers en halfwinders nog wat voortgang uit de minieme wind te peuren. Het zonlicht wordt gefilterd door een dunne laag kleine, vlokkige schapenwolkjes boven ons.

     Om 11.30 uur is de situatie: NNO Bf 2, maar de SOG loopt op naar 8.0 knopen. De genua moet opgerold. Onze mobieltjes hebben geen ontvangst meer. Urenlang is er niks te zien, MTC ofwel empty sea. Mijmeringen bij het kijken over zee. Over dat ik vannacht droomde dat ik in een verpleeghuis was. Niet duidelijk was of ik er als adviseur rondliep of als patiënt. Met drie verpleegkundigen liep ik langs een vijver naast het gebouw. ‘Het zien van water maakt de patiënten altijd rustiger’, zei ik. Toen zat ik opeens op een soort ronde surfplank en vloog met een aardig gangetje een helling af, nét niet de vijver in. Einde droom.

Uur na uur verglijdt. Soms zien we wat vissers. Twee roepen elkaar op VHF 16; eentje heeft lekkage, de ander gaat erheen om te helpen. Even later hebben ze het lek gedicht, melden ze aan een derde visser in de buurt. We passeren de West2-meridiaan.

     Om 12.30 uur zakt de wind nóg verder in tot NNW Bf 1. Toch is de SOG nog 7.9 knopen. De zee is helemaal blak (foto hierboven). We eten een lichte lunch en doen om de beurt een dutje.

     Om 13.30 uur is de wind ONO Bf 1, SOG nog steeds 7.9 knopen. We schieten in elk geval prima op. De kust aan de overzijde wordt zichtbaar, een landschap van glooiende heuvels dat bij de kust in steile kliffen uitmondt. Het grote baken op de heuvel boven Dartmouth is al te zien.

     Om 14.30 uur schuift de wattige wolkenlaag weg en de zon krijgt de macht. Het is al snel erg warm in de kuip. Nog een enkele mijl naar mijn waypoint, een zuidkardinale boei bij een rotseilandje naast de riviermonding. Om 15.00 uur varen we de rivier de Dart op, in de witte sector van een geleidelicht verder op de wal. Op de rotsen van beide oevers staat een kasteel (dus aan iedere kant één). Hoge, groen oevers komen naar elkaar toe en de rivier slingert er tussendoor. Mooie landhuizen en een oude kerk (foto hier) en dan opent zich een breder stuk met talrijke schepen aan moorings, aan bakboord het stadje Dartmouth, aan stuurboord het dorp Kingswear, grote en kleine ferry’s die oversteken en een groep masten. Dat is de marina waar we moeten zijn: Darthaven Marina. Niet de duurste, die is verderop. Achter de marina zien we een mooie ouderwetse stoomlocomotief met een sliert rijtuigen; de stoomfluit klinkt vrolijk over het water. een hoog Harry Pottergehalte. We roepen op VHF 80 de marina en ze bezorgen ons een pracht van een plek, met veel uitzicht, op hammerhead C. We leggen de neus naar het zuidwesten, met het oog op de windrichting voor de komende periode. Beter kon het niet, we zijn heel tevreden. We drinken thee in de kuip. Mooi dat we er zijn! En: 50 mijlen afgelegd, maar op het log 40. Dus 10 mijlen cadeau gekregen van de tijstroom. Terug naar boven

De Dart River. Links ligt Dartmouth, rechts Kingswear. Bij het rode kruisje ligt Dulce op de kop van C-pontoon.

Dinsdag 12-06-2018

Eigenlijk liggen we niet in Dartmouth, maar in het ertegenover gelegen dorpje Kingswear (zie de bijgaande plattegrond; bij het kruisje ligt Dulce). Kingswear - iedere keer dat ik de naam noem, denk of schrijf, wordt hij in mijn hoofd verdrongen door King's Landing. Uit Game of Thrones, maar dit kleine dorp, steil tegen de hellingen van de Dart River op gebouwd, lijkt er helemaal niet op.

     Het is een overwegend zonnige dag met lichte wind uit noordoost. Net als gisteren. Maar morgen verandert het weer, onder invloed van lagedrukgebieden boven Biscaje en bij IJsland. De wind zal toenemen en zich in de westhoek nestelen. Enfin, voolopig hoeven we hier niet weg. We lopen over de spoorbrug van het stoomtreintje naar Paignton, dat verderop aan de kust ligt (foto hier). Dat stoomtreintje - dat erg doet denken aan de Hogwarts Express - willen we morgen eens pakken, vandaag gaan we naar Dartmouth aan de overkant. Overigens is Kingswear ook wel schilderachtig. De veerboten wisselen elkaar af, je hoeft nooit lang te wachten. We zitten in de zon op het achterbalkon (foto hier). We leggen aan op Town Quay, waar overigens aan de binnenkant ligplekken zijn voor jachten < 10 meter. Het stadje is een openbaring aan gezelligheid en sfeer. Het is niet groot, maar erg schilderachtig. We slenteren met genoegen door de smalle straatjes, langs de Boatfloot, een droogvallende haven in de binnenstad zodat er voor de bootjes weinig te floaten is. We drinken koffie in de Historic Market (foto hier), waar allerlei onzinnige meuk te koop is.

     Er is ook een man met een heraldieke computer die je familiewapen kan vinden. Hij voert 'Steers' in, de achternaam van Anna, die - geef toe - nogal Engels klinkt. Er kom zowaar een ridderlijk wapen in beeld. Hij kan het op een t-shirt printen, maar dat slaan we af. Thuis aan boord zoek ik nogmaals op deze website. Kijk, daar is het wapen weer. Er staat bij 'First found in Surrey where they were seated from very ancient times, some say well before the Norman Conquest and the arrival of Duke William at Hastings in 1066 A.D. Some of the first settlers of this family name or some of its variants were: Elizabeth Steere who settled in New England in 1635; Rich, Robert, and Elizabeth Steere settled in Virginia in 1635; John Steer settled in Philadelphia Pa. in 1753.'

Er is ook een Motto: Tu ne cede me (Yield thou not to me). Dat is nog niet zo eenvoudig te vertalen. Geef niet toe aan mij?

Het wapen: A silver lion's paw emerging from a mural crown perpale black and red.

Het wapenschild: A shield divided perpale black and red with three silver lions passant.

Altijd gedacht dat mijn Anna van voorname komaf was.

De bijbehorende coat of arms kun je echter niet downloaden, ook niet met een knipprogramma. Daar moet je voor betalen. Maar de man op de markt gebruikte HouseofNames.com, herinner ik me. Maar daar lukt het ook niet gratis: het kost £ 15,50. Dat hebben we er niet voor over en bovendien is het waarheidsgehalte dubieus, vrees ik.

Later op de ochtend lopen we langs de Middeleeuwse St Saviour's Church. We kopen een lichte lunch die we nuttigen op een bankje in de zon in de Royal Avenue Gardens (foto hier). Je zegt misschien als je de foto's bekijkt, dat Anna overal opstaat. Dat is zo, ik fotografeer haar nu eenmaal het liefst van alles. In Foss Street vinden we zelfs een boekhandel, Dartmouth Bookseller, waar tussen de schreeuwerige omslagen van de thrillers zelfs enige verstandige boeken en veel poëzie liggen. Ik koop een goedkope uitgave van de Britse historicus Niall Ferguson zijn 'The Square and the Tower' (Penguin, 2017). Inderdaad, sinds 2011 is hij de echtgenoot van Ayaan Hirsi Ali.

Trump en Kim. Natuurlijk houd ik me vanochtend op de hoogte. Laten we eerlijk zijn: de afgesproken denuclearisatie van het hele Koreaanse schiereiland zou een geweldige winst zijn. In ruil voor het opheffen van de sancties en economische steun. Economische groei in Noord-Korea impliceert een toename van vrijheid en mondigheid voor de bevolking; dat is een evident risico voor het regime van Kim. Het moet uiteraard allemaal nog wel gebeuren, en de grote dealmaker moet daarvoor een stevige, nuchtere en zorgvuldige regie voeren. Het is opvallend dat Trump zijn bondgenoot Zuid-Korea verrast schijnt te hebben met de toezegging dat er geen gezamenlijke militaire oefeningen meer zouden komen. Stop the wargames, zei de president. Het is berekening of een impulsieve zet en het zegt niet zo erg veel; die oefeningen kun je zo weer beginnen, maar het is een aanwijzing dat de regie niet honderd procent is. Ook Japan was onaangenaam verrast. Ik denk dat er minstens een jaar voorbij moet gaan, voor je kunt oordelen of hier sprake is van een overeenkomst die stand houdt. Bij de zakendeals van Trump zaten heel veel miskleunen en hij bedonderde zijn partners onbekommerd. Als hij Kim in de komende maanden en jaren ook een loer draait, dan kan die wel eens rare sprongen maken. Terug naar boven

Met de Hogwarts Express langs de Dart River naar Greenway, het landgoed van Agatha Christie.

Woensdag 13-06-2018

Een Russische avond gisteravond op BBC3. Als we na het eten de radio aanzetten is er eerst een uitvoering van het Vioolconcert van Tsjaikovski, met de beroemde Canzonetta. Het is een trage uitvoering zodat ik moet denken aan één van oudere solisten, Grumiaux of Menuhin bijvoorbeeld, maar nee hoor, het is live en de soliste is een jonge vrouw, Baiba Skrive uit Letland met het BBC National Orchestra Wales. Eerst moest alles traag, daarna werd er steeds sneller gespeeld en nu gaat het kennelijk weer langzamer. Daarna de Vijfde Symfonie van Sjostakovitsj uit 1937. 'Het antwoord van een Sovjetkunstenaar op terechte kritiek'. Sjostakovitsj zei later over de symfonie: "Het is alsof iemand je met een stok slaat en zegt: "je moet blij zijn, je moet blij zijn. Je staat half verdoofd op en zegt: ik moet blij zijn, ik moet blij zijn." Het is voor mij een van de meest belangrijkste werken uit de vorige eeuw. De wereld is allang weer verder en wie denkt er nog terug aan de Goelag? Ik heb altijd van de symfonie gehouden, maar tot dusver had ik de minste aandacht voor het derde deel, een aangrijpend Largo. Ten onrechte. Het klinkt als een onaandoenlijke sterrennacht boven een ijzig Siberisch strafkamp, totdat zelfs de sterren niet langer verdragen te zien wat daar gebeurt, om tenslotte even aandoenlijk toch maar verder te blijven schijnen.

We hebben een leuke dagtocht. De zon schijnt door een dunne wolkenlaag als we vanochtend naar het stationnetje van Kingswear lopen. Daar vertrekt de stoomtrein naar de badplaats Paignton, maar wij stappen er in Greenway uit, de eerste halte van de lijn. Daar is Greenway Estate, het landgoed van de detective-schrijfster Agatha Christie. Lang wachten hoeft niet, maar er is nog tijd voor koffie uit stationsrestauratie. De lijn slingert eerst langs de rivier de Dart (foto hierboven) en later door een heuvelachtig landschap van bos en weide. Er is zelfs een tunnel, en dan zijn we er al. Hier 3 foto's van de rit. Een kronkelig footpath leidt door een dicht bos naar het landgoed. Christie (1890 - 1976)  schreef 66 detectiveromans, 20 toneelstukken, 4 non-fictiewerken, 6 romans (onder het pseudoniem Mary Westmacott) en ongeveer 150 korte verhalen. Haar boeken werden in minstens 108 talen vertaald en er werden zeker 20 films van gemaakt - en ik heb er nooit een van gelezen. Dat kwam door het belegen imago van saaie detectiveboeken, waarin de dader altijd de butler was. Anna, die er wel gelezen heeft, vond het wel meevallen. Enfin, ze hield er een prachtig landgoed aan over, een schitterend huis met prachtige tuinen eromheen. Het geheel wordt geëxploiteerd door haar kinderen, die behalve uit de rechten van al die boeken en films, ook hier aardige inkomsten uit genereren. Maar het onderhoud kost dan ook een lieve duit. Ze hebben alles respectvol intact gelaten, haar kinderen, zoals het bij de dood van de schrijfster was. Je voelt dus als een voyeur, als je door de kamers loopt en haar slaapkamer binnen treedt, en zeker als je haar toilet bezoekt, een houten kakdoos (met een ouderwetse spoelbak, dat wel). Wat me voor haar inneemt is, dat er zelfs in het toilet een kast met boeken staat. In de woonkamer zien we een prachtige, kleine Steinwayvleugel, want Christie speelde piano op concertniveau, maar ze was te verlegen voor optredens, zelfs voor haar eigen familie.

     In de zitkamer op de bovenverdieping staat op een kast een pick-up. Waarnaar luisterde de schrijfster in haar laatste jaar? Er liggen drie hoezen van vinylplaten. Ik kan het nioet laten ze even op te lichten. ondanks het verbod iets aan te raken. De Brandenburgse Concerten van Bach, het Forellenkwintet van Schubert en orkestmuziek van de Britse componist Delius. Natuurlijk met diens 'On hearing the first cuckoo in spring'. Niet bijster origineel, maar ook niet verkeerd. Christie was zoals veel Engelsen een echte hamster, er zijn collecties van letterlijk alles wat je maar kunt sparen. Pillendoosjes, servies, beeldjes, schilderijen, tekeningen, souvenirs van reizen, enzovoorts. Ik heb wel eens gehoord dat het huis van Harry Mulisch in Amsterdam dat ook heeft. Alles bijeen gepropt, niks weg kunnen gooien. Dat heb ik ook. In de bibliotheek staan haar boeken in twee rijen zwarte folianten (hier 3 foto's). We drinken koffie in een bijgebouw en wandelen nog door de mooie ommuurde tuinen, met kassen waarin de schrijfster cactussen kweekte. 86 jaar geworden, veel gereisd, moeder geworden, gevierd schrijfster geweest en een mooi landgoed bezeten hebben, a very copious life. Maar toch zo dood als een pier; de aantrekkelijkheid van leven boven dood is niet te versmaden.

We wandelen terug naar het stationnetje van Greenway. De zon schijnt en de lucht is warm, het is 23 graden, de wind is vannacht inderdaad naar het westen gedraaid. De trein komt al na tien minuten. Terug in Kingswear doen we wat inkopen bij levensmiddelenzaakje op High Street, waar bijna niks te koop is. Grappig, even verder leidt een straatje omhoog dat Higher Street heet. Het onderscheid is helder. In de haven vraagt de havenmeester ons de boot te verplaatsen. De eigenaar van de mooie ligplaats op Hammerhead C komt morgen terug Dat kan gebeuren. De nieuwe ligplaats bijna aan het eind van de B-steiger valt echter niet tegen. Aan het eind van de middag trekt de wind aan, het wordt koud. We hebben drie dagen bijgeboekt. Terug naar boven

South Embankment, Dartmouth. In de verte de zee.

Donderdag 14-06-2018

Vannacht harde zuidwestenwind met stoten tot Bf 7, met regen. De eerste regen sinds Eastbourne, maar het is niet veel. Om negen uur klaart het op, de zon breekt door. We lopen naar de aanlegplaats van de ferry's naar de overkant. Nog op het terrein van de marina horen we een belsignaal, de slagbomen van de overweg gaan naar beneden, de stoomtrein komt eraan. Dat geeft de gelegenheid nog een mooie foto van de locomotief onder stoom te maken. De loc heet 'Braveheart' (foto hier). Daarna de veerboot naar de overkant. We lopen langs de boekhandel in Foss Street, om een boek op te halen dat ik eergisteren zag liggen en toch wil hebben: 'How democracy dies' van Steven Levitsky en Daniel Ziblatt (Penguin, 2018), twee hoogleraren van Harvard. Een belangrijk onderwerp nu er in meerdere landen autocraten en populisten aan de macht zijn en de VS zelf een demagoog als president heeft gekozen.

     We drinken koffie in Fairfax Place. Maar eerst willen we wat cash geld pinnen. Er zijn twee ATM's (cash machines), allebei in een supermarkt. Maar ze zijn tot onze ergernis leeg. Dan maar naar het postkantoor. Maar daar weigert het pin-apparaat onze bankpassen. Iedereen verontschuldigt zich; het komt steeds vaker voor dat de ATM's leeg zijn, zegt men. Bij een van de supermarkten mogen we bij uitzondering 30 pond extra pinnen, als we wat kopen. Méér niet. Er is trouwens wel meer mis in dit pre-Brexit Engeland. Het valt ons op hie ongezond de mensen zijn. Bijna de helft heeft obesitas; we zien veel mensen met oedemateuze benen, dikke enkels, en nogal wat mensen met huidafwijkingen. De National Health Service (NHS) kampt met chronische personeelstekorten. Vanochtend meldde de BBC dat er een enorme tekorten aan dokters en verpleegkundigen zijn. Er zijn vele duizenden vacatures voor artsen die niet vervuld kunnen worden. De oorzaak: het weren van immigranten van buiten de EU door het Tory-bewind. De regering van Theresa May heeft nu beloofd de ban op immigrantendokters op te heffen. Als het kalf verdronken is...

     We lopen langs de rivieroever richting zee (foto hierboven). De straat gaat over in een public footpath, dat nogal klimt. We komen kangs een fort, het Bayard's Cove Fort, gebouwd in de vroege 16e eeuw om de invaart van Dartmouth te verdedigen. Maar ons eigenlijke doel ligt verderop: Dartmouth Castle. Als er daar vijandelijke schepen doorbraken, moest het Fort ze onder vuur nemen. De wandeling naar het kasteel is tamelijk inspannend, maar het loont de moeite. De eerste gedeelten werden al rond 1380 gebouwd. Het is een prachtige plek. Vanwege onze heritagepassen, in Dover aangeschaft, mogen we er gratis binnen. We hebben het gelkd van de pas er nu uit. Er staan in het kasteel veel kannonnen van allerlei formaat, je kunt er een helm op zetten, en genieten van het uitzicht op zee. We lunchen er op plek uit de  wind (hier 3 foto's). De Soep van de Dag is flauw en moeilijk te duiden; we denken dat het preisoep is.

     Een veerbootje brengt ons naar de stad terug (foto hier), gelukkig want nog een keer dat hele pad lopen... In Kingswear proberen we op het postkantoor nog een keer aan baar geld te komen, maar ook dat is niet mogelijk. Duizend verontschuldigingen. Dit is nota bene een toeristenplaats, maar hoe moeten de toeristen aan geld komen? En denk niet dat je overal met bankpas kan betalen. In sommige winkels kun je niet eens pinnen. Vanavond gaan we hier in het dorp eten. We hebben gereserveerd bij The Ship Inn. Eerst eten, hebben we ons voorgenomen, en dan de rekening vragen - en als je ook hier niet kunt pinnen, dan zoeken ze het maar uit.

Gisteren keerde Trump terug naar huis. En tweette: 'Just landed - a long trip, but everybody can now feel much safer than the day I took office. There is no longer a Nuclear Threat from North Korea!' Zijn triomfalisme is absoluut prematuur. 'This is absurd. And it’s dangerous. Supporters of the president encouraging his premature triumphalism are making war with North Korea more likely', schrijft Stephen F. Hayes in The Weekly Standard. Noord-Korea heeft immers nog geen enkele concrete stap tot nucleaire ontwapening genomen. De belofte tot denuclearisatie heeft Kim immers al vaker gedaan - en gebroken, want in het verleden bleek dat de Noord-Koreanen met denuclearisatie iets anders bedoelen, namelijk een volledig kernwapenvrije wereld. Die komt er niet. Mike Pompeo, de huidige minister van buitenlandse zaken van de VS, probeerde na de tweet van Trump snel de schade te herstellen, en zei dat de sancties pas worden opgeheven als Kim definitief en controleerbaar zijn kernwapens opgegeven heeft. Terug naar boven

De veersteiger in Dartmouth

Vrijdag 15-06-2018

Je kunt dus wel met je bankkaart afrekenen bij The Ship Inn in Kingswear en dat deden we. Het was er 'Steaknight' en we aten een fillet steak (medium) met de onvermijdelijke groene erwten erbij en patat. Niet denderend maar het was er wel gezellig en dat is ook wat waard.

     Vandaag is het een redelijk zonnige dag. 's Ochtends de was (foto hier) en daarna voor boodschappen met de pont naar Dartmouth (foto hierboven). Er stond een typisch Engelse rij bij een ATM, dus daar schoven we snel achter. Voorwaar, er zat geld in en we konden het pinnen! Het hebben van baar geld is van belang want als we komende week in riviertjes aan boeien liggen, de Salcombe en de Yealm, is dat waarschijnlijk bij dorpjes waar je wel eens helemaal geen cash machine zou kunnen hebben. Met een vol boodschappenkarretje keren we met de veerpont terug. 's Middags is het in de zon en in de luwte van de buiskap goed toeven. Ik heb Rovelli's 'Reality is not what it seems' (Allen Lane, 2016). Het laatste hoofdstuk over informatie is nogal plichtmatig, maar het is over het algemeen een verhelderend boek over loop quantum zwaartekracht.

Donald Trump stelt nieuwe miljardenheffingen in op Chinese producten. Van een handelsoorlog is geen sprake, zegt hij. Terug naar boven

Een gure dag. Anna kijkt naar Midsummer Murders.

Zaterdag 16-06-2018

Vanmorgen regen en veel wind. Wind uit het westen (zie hier een foto van de MetOffice op de Navtex). We talmen met opstaan en ontbijt. Het is koud en we hebben de kachel aan. Anna kijkt naar een aflevering van Midsummer Murders (foto hierboven) en ik lees het laatste boek van Carlo Rovelli 'L'Ordine del Tempo' uit 2017, in het Nederlands vertaald als 'Het Mysterie van de Tijd' (Prometheus/Yond, 2018). Een mysterie verkoop beter dan een volgorde, zal de Nederlandse uitgever gedacht hebben,  terwijl het boek juist dáárover gaat. Het boek is zeer leesbaar en uiteraard kom je veel tegen uit het oudere boek dat ik eerder deze week las. Behalve de vriendelijk bedoelde levenswijsheden, die er niet zoveel toe doen. Dat de tijd geen fundamentale grootheid is en dat er geen gelijktijdigheid in het heelal bestaat, weten we sinds Einstein. De belangrijkste opvatting van Rovelli is dat tijd niet bestaat op het niveau van de elementaire fysica. Hoe komt het dan wel tevoorschijn op macroniveau, zoals we het allemaal ervaren? Dat komt enerzijds doordat we niet anders kunnen dan 'onscherp zien' op het niveau van micro-werkelijkheid en anderzijds door de ene richting van de entropie. Het gaat dan niet over de tijd die we kennen, maar om de thermische tijd. Hij is daarin anders dan veel andere theoretici en ik zou het niet goed kunnen navertellen. Niets is wat het lijkt, dat is duidelijk. In elk geval ga ik het nog eens opnieuw lezen.

     Overigens is het WiFi-netwerk in deze haven beroerd. Soms ontvang je het niet eens. Ik diep ergens een oude WiFi-antenne op en daarmee gaat het een fractie beter.

Tegen de middag wordt het droog maar het blijft flink waaien. De thermische tijd maakt het hier niet warmer. Ik loop over de spoorbrug naar het levensmiddelenzaakje voor een brood. Na de lunch lezen we verder.

     Het was me nog niet opgevallen, maar het aantal site-bezoekers heeft dezer dagen de 17 miljoen bereikt. Dat getal zie je onderaan de pagina. De telling betreft de dagelijks unieke bezoekers. De site is sinds september 2006 in de lucht. Bijna 12 jaar, dat zijn 12 x 365 = ruim 4000 dagen. 17 miljoen : 4000 = 4250 unieke bezoekers per dag. Dat lijkt me eerlijk gezegd erg veel, maar je weet het niet. Dat is alles voor vandaag. Terug naar boven

Het opruimen van de kast onder de gootsteen. We vinden de fluit van de fluitketel, die we al jaren kwijt zijn.

Zondag 17-06-2018

Een hele dag lang verzonken zijn in een uitstekend boek is een welbestede dag. Dat is maar goed ook, want vandaag regent het de hele dag. Soms staat er ook flink veel wind uit zuidwest. Anna leest thrillers op haar Kobo en we komen de hele dag niet van boord, met uitzondering van het afvoeren van een volle vuilniszak. Het boek waarin ik verzonken ben vertelt op een kritische manier de geschiedenis van de Kopenhagen Interpretatie van de quantum-mechanica, waarbij de kring rond de bedenker ervan, de Deen Niels Bohr, typische kenmerken van een secte rond zijn leider vertoonde. Het boek is 'What is Real? The unfinished quest for the meaning of quantum physics' van Adam Becker (Basic Books, 2018). De groep verdedigde te vuur en te zwaard onbegrepen aspecten als de golf/deeltje-complementariteit en de kollaps van de golffunctie bij een waarneming (het measurement-probleem), en verenigde zich in het mordicus en vaak niet erg fraai afslaan van de zinvolle aanvallen op de interpratie door o.a. achtereenvolgens Einstein, Bohm en Everett. Adam Becker heeft de grote verdienste dat hij de onderliggende fysica goed uitlegt en bovendien veel afweet hoe die meningsverschillen en controverses zich afspeelden, waarbij hij regelmatig andere kanten laat zien dan in de gangbare weergaven ervan. Mooi is dat je als het ware mee beleeft hoezeer de wetenschappers gedurende die controverses zelf in het duister tastten, en ook hoeveel meeloperij en onderling ellebogenwerk er voorkomt. Het succes van een theorie wordt niet altijd bepaald door zijn waarde, maar vaker door wedijver, wetenschapspolitieke invloed en kinnesinne. Toch komt de waarheid vroeg of laat aan het licht; zo werkt wetenschap. Fascinerend! Ik weet niet of ik het al eens eerder schreef: ik zou niet aarzelen om fysicus te worden als ik mijn leven nog een keer over mocht doen.

Tussen door ruimen we de aanrechtkast op (foto hierboven) waarbij we de fluit van de fluitketel terugvinden, die we al jaren kwijt zijn. Is het de lezer wel eens opgevallen dat je nergens een losse fluit kan kopen? Altijd moet je een hele ketel met fluit kopen, dus uit krenterigheid deden we al die jaren zonder fluit.

     Buiten zijn de omringende heuvels van het rivierdal gehuld in grijze wolken. Aan het eind van de middag wordt het geleidelijk droger, maar de harde wind blijft doorstaan. We hopen op een betere dag morgen. Terug naar boven

Kingswear. Het pontje naar Dartmouth aan de overkant.

Maandag 18-06-2018

Een rustige nacht en vanmorgen zon. We gaan erop uit om voorraden in te slaan, voor de periode dat we aan boeien hangen of ankeren in de riviertjes de Salcombe en de Yealm. We gaan met de veerpont naar Dartmouth aan de overkant (foto hierboven), boodschappenkarretje mee (dat karretje is al tien jaar oud; we kochten het in 2008 in de Spaanse haven Ayamonte). Het is zonnig in Dartmouth en wat ziet alles er dan veel aangenamer uit (foto hier).

     Er moet ook voer komen voor onze kanarie, al hebben we nog wel voor een week of twee. Maar in Dartmouth heeft niemand een kanarie, zegt de dame in de enige dierenwinkel in de stad. Dus geen kanarievoer. De drie supermarkten hebben het ook niet. Kun je een kanarie parkietenvoer geven? Dat gaan we maar niet riskeren; de kans is groot dat we binnen twee weken in Plymouth zijn en daar zullen ze wel kanarievoer hebben.

Middag. Na een lekker uurtje in de kuip betrekt de hemel. Het wordt helemaal grijs en er komt meer wind en zelfs wat hele lichte motregen. Naar binnen dus en lezen. Als we niet van lezen zouden houden, was het niet best. Morgen waarschijnlijk verderop. De beurs in Wallstreet gaat 200 punten onderuit; angst voor de handelsoorlog die Trump ontketent. Terug naar boven

We naderen kaap Start Point, op weg naar de Salcombe River.

Dinsdag 19-06-2018

Gisteravond voor het eerst naar een WK-wedstrijd gekeken. We zagen Engeland verdiend winnen van Tunesië. Vanmorgen moeten we een aantal uren stukslaan. In verband met het tij moeten we niet eerder dan rond het middaguur weg. Dan zijn we met hoogwater bij de de kaap Start Point, waar de tijstromen soms vervelende kolken en rafelingen bewerkstelligen. Bij dood tij is het kalm. Een tweede reden is dat er voor de invaart van het riviertje de Salcombe een ondiepte ligt, The Bar, zoals doorgaans bij de riviertjes hier. Die kan je beter passeren als er wat meer water is. We lopen Kingswear in en drinken koffie op het terras van het station van de stoomtrein. Daarna bezoeken we een oud kerkje, de Church of St. Thomas of Canterbury. Een mooi kerkje met een orgel in een nis en een kleine vleugel. We raken in gesprek met de dominee en een Pool, die er een klusje doet. Ook hier doen Oost-Europese bouwvakkers het werk. De dominee, een aardige man van onze leeftijd in trui en spijkerbroek, beklaagt zich over het teruglopend kerkbezoek. Op zondag zitten er nauwelijks 20 mensen in de kerk. We kunnen hem niet helpen.

     Kaert voor twaalf varen we af. Het is grijs bewolkt, niet koud en de wind is WZW 3 - 4. Juist uit de richitng die we opgaan. We varen de Dart River uit en zetten koers op de eerste kaap, Start Point dus. Acht mijlen tegen de wind in. Ook het tij staat nog niet mee, want we mioeten immers bij hoogwater de kaap ronden. Tegenwoordig dragen we trouw onze zwemvesten. Bij Anna zit het trekkoordje verkeerd, dus ik maak de sluiting los om het eruit te laten hangen. Daardoor let ik niet op en varen we bijna een Franse tegenligger onder zeil aan. Bij het passeren hoor ik een dame hard roepen: het woord 'Salaud!' versterft in de wind. Maar ze heeft gelijk, dus beschaamd concentreer ik me op de zee en wat zich daar nog meer aandient.

     Helaas zit het logwieltje vast door aangroei. Ik kan dus niet zien hoe het met de tijstroom zit; de SOG is 5.2 knopen, dus ik schat dat er nog een knoop tegen staat. Overigens zagen we van de week ook nogal wat groene sliertige aangroei bij de boeg. De zee en de lucht zijn grijs, verderop zijn er een visser en nog wat zeiljachten. Allengs naderen we de kaap (foto hierboven. We zijn er om 13.30 uur. Er hangen mistbanken en soms zie je de kaap nauwelijks. Het water is echter rustig. Al gauw loopt daarna de SOG op naar 6.4 knopen. De wind is nu WZW 4 en de golfgang wordt heviger: tij tegen stroom. Anna kijkt verstoord. Om 14.00 uur ronden we Prawle Point, de volgende kaap, nu kunnen we afvallen. De mistbanken trekken weg. Nog een paar mijlen naar The Bar. De zeegang staat er recht op en recht het riviertje in. Helemaal aan de westkant, tegen de rotswand, is een diepere doorgang. Die neem ik en het valt mee, 2.9 meter onder de kiel. De rest naar de eerste rivierbocht is betond. We zien donkergele zandstrandjes. Ervoor liggen jachten heftig te dansen aan hun meerboeien, de zeegang staat er direct op, geen lekkere plek!

     Anna roept Salcombe Harbour op VHF 14 en vraagt een plek aan een mooring of een drijvende ponton. Men antwoordt dat ze een bootje op ons zullen afsturen om de opties te bespreken. We varen langs het stadje op de westoever, oude huisjes door elkaar, ommuurde tuintjes, terrasjes aan het water, gedeeltelijk aan een kreek gelegen (Batson Creek) die bij eb droogvalt. Het ziet er allemaal erg schilderachtig uit, temidden van een glooiend groen heuvellandschap. Een jongeman komt naast ons varen. Hij heeft een plek aan een drijvende steiger in het midden van het vaarwater verderop, na nog een bocht, aan Coad Bay Residents pontoon. Niet slecht, maar we passen er juist niet tussen, dus geeft hij ons een boei aan de overzijde, boei 276. Hij pakt de lijntjes op het voordek aan van Anna en steekt ze door de ring op de boei. Zo gepiept, dubbel gezekerd zoals we het gewend zijn (foto hier). Even later dobberen we prinsheerlijk op de ebstroom; het is pas drie uur. Hier is geen enkele zeegang meer. Wat een genot. Vanavond blijven we aan boord. Het waait nog steeds ZW 4, maar de wind duwt ondanks de tijstroom de boot zó dat de buiskap ons luwte geeft. Koud is het nog steeds niet. We betalen voor twee nachten - een mooring is beduidend goedkoper dan een plek in een marina (die is hier niet) - en morgen gaan we eens aan de wal kijken. Terug naar boven

De havenmeester brengt ons stroomopwaarts terug naar onze Dulce.

Woensdag 20-06-2018

We genieten een rustige nacht aan onze ankerboei. Van de getijwisseling worden we ’s nachts niets gewaar. Vanmorgen hangt er natte, klamme mist. De accu's staan op 90%. Tijd voor een karweitje. De gasknop onder de oven is lam en moet worden aangedraaid. Meer niet. Daarna schroef ik het vastzittende logwieltje uit de bodem en draai de stop erin. Het wieltje heeft knap veel aangroei. De houder met het wieltje zet ik weg in een pot azijn. Ondertussen is het weer opgeknapt. Nog wel WZW 4 maar in elk geval is het niet koud en de zon poogt door wolkenlaag te komen. We roepen op VHF 12 de watertaxi op. Hij is er binnen tien minuten en we klimmen vanaf het zwemplatform aan boord (foto hier). Door het dorp op het water varen we naar de aanlegsteiger van het dorp aan de wal. Een leuk en schilderachtig dorp (2 foto’s hier), dit Salcombe. Alles is popperig, smal en Engels. Er zijn veel toeristen op de been in het winkelstraatje, met natuurlijk de nodige souvenirwinkels en veel veelbelovende restaurants en pubs. We hoeven we ons hier niet te vervelen. In een steeg is een winkeltje met antiquarische boeken. Altijd interessant, maar helaas, op de deur zit een briefje: ‘The shop is closed today because I have to be in court.’ Oh. Er is een kleine levensmiddelenzaak in Fore Street met een cassière die vrienden in Enschede heeft en een mondje Nederlands spreekt. Verderop is een etablissemant dat Gin School heet, en waar je kennelijk kunt leren drinken. Dat kunnen we al en de lokale Salcombe Gin laten we aan ons voorbijgaan.

     Na een paar uren rondkijken vinden we  het genoeg. Gewapend met een vers stokbrood lopen we naar de steiger van de watertaxi. Toevallig legt de havenmeester aan; de watertaxi is aan het lunchen, zegt hij, ik breng u wel even. Erg aardig. Hierboven een foto als we ons drijvend eilandje naderen.

     ’s Middags betrekt de hemel. Door de afgaande getijstroom ligt de kuip net in de wind en dat is minder aangenaam. Dus lezen we binnen. Aanvankelijk wilden we vanavond uit eten gaan, maar het weer nodigt niet uit. Morgen is het vast beter, hoop doet leven, stroop doet kleven.Terug naar boven

Avondrood over de Salcombe River.

Donderdag 21-06-2018

Gisteravond blijft het lang licht. Ik krijg telefonisch bericht van problemen in de familie van mijn moederszijde. Ziekte: dementie, kanker. Waarom we op de wereld gezet zijn, als we hem zo ellendig moeten verlaten? We eten aan boord en daarna doe ik een klusje: het beter vastzetten van de barograaf. Die was bij de overtocht uit Dartmouth van de wand gevallen, toen we bij Prawle Point even moesten hakken op de zeegang. Gelukkig viel hij op het stoelkussen eronder. Op de radio staat BBC3, een prima klassieke zender. Ik zit later een tijd aan dek naar de zonsondergang te kijken. De weinige wind is naar het noordwesten geruimd, de hemel kleurt (foto hierboven). Avondrood, misschien komt de zomer eindelijk ook bij ons. Boven de rivier welft een heldere hemel vol met sterren, de bleke maan is half en wassend.

     Vanochtend is het koud, 13 graden in de kajuit. De Webasto kachel gaat aan en dan is het snel warm. Buiten staat de zon aan een vrijwel helemaal blauwe hemel. De langste dag van het jaar zou hier wel eens het begin van een echte zomer kunnen zijn. De prognoses zijn veelbelovend: een hogedrukgebied blijft wel een week hangen boven de Britse eilanden. De wind is tamelijk stevig: N 4 – 5. De televisieontvangst lijdt onder het zwalken van de boot achter de meerboei. We besluiten de komende dagen hier te blijven. Er is welsiwaar een leuk riviertje verderop, de Yealm, maar wat brengt dat meer dan we nu hebben: een idyllische plek, groene oevers en een leuk dorp vlakbij? Op VHF 14 vraag ik de havenmeester of we aan deze boei mogen blijven. Dat mag.

     We brengen een goddelijk zonnige dag door in de kuip, in de luwte van de buiskap (foto hier). Dat is altijd prettig bij ankeren: de boot ligt altijd met de neus in de wind, al varieert de getijstroom dat soms wat. Uren kijken we naar al wat voorbijvaart. Naar boten die vertrekken en boten die arriveren. Naar de meeuwen en de kraaien, naar de schapen in de wei, naar een paard op een heuvel, naar de vissen in het heldere water: zeebaars en mul, zei de havenmeester gisteren.

Zo verstrijkt de dag aangenaam. Ik poog een boek te lezen, dat een originele visie beweert te geven op het Measurement-poblem van de quantumfysica; het probleem dat zonder waarneming (measurement) iets in superpositie verkeerd, bijvoorbeeld Schrödingers kat), en dat een observatie volgens de Kopenhaagse Interpretatie de golffunctie ineen doet storten. Een gebeurtenis waarvan niemand kan zeggen hoe dat plaatsvindt. In de loop van de achterliggende decennia zijn er een aantal oplossingen bedacht, zoals die van David Bohm (Pilot-wave Interpretation), van Hugh Everett III (de Many-worlds Interpretation) en John Wheeler (de Spontaneus-collapse theory). De meeste quantumfysici waren daar niet mee bezig. De formules van de Kopenhagen Interpretatie werkten en al weet niemand waarom, je kon er prima mee werken. Een onbevredigende situatie. Natuurlijk werden er de gekste ideeën verkondigd, onder meer dat het bewustzijn interacteert met de quantumwereld en zo de werkelijkheid vorm geeft. Een idee dat lijkt op puur solipsisme. Dat is een denkrichting die stelt dat ons menselijk bewustzijn de werkelijkheid voortbrengt. Waarom niet? Tja, kan een dolfijn het ook? Of een chimpansee of een muis? Henry P. Stapp is zo iemand die dergelijke dingen verkondigd. Vanmorgen probeer ik zijn boek ‘Quantum Theory and Free Will’ (Springer, 2-17) te lezen. Het valt niet mee, waarom kwel ik me zoveel gezwam? Terug naar boven

In de dinghy, nog uit Ragusa op Sicilië, op de Salcombe River.

Vrijdag 22-06-2018

Gisteravond naar het dorpje Salcombe. De watertaxi zet ons af aan de steiger van Whitestrand. Bij de traditionele pub die daar op de hoek met Fore Street is, The Kings Arms, nestelen we ons in een bank in een zonbeschenen serre. Whisky! Dat is lang geleden, zeker meer dan tien jaar, maar ineens heb ik er zin in. De echte diehards drinken het zonder ijsblokjes, maar ik neem ze wel in mijn dubbele Famous Grouse. Lang niet de beste whisky, ik weet het, maar voor een nieuw begin prima. Anna neemt Campari met ook een ijsblokje.

     We eten in een leuk restaurantje wat hogerop in Fore Street, No. 55 genaamd. We zitten in een privé-hoekje op de rand van de eerste verdieping. Anna geniet van een verse forel en ik van kippenborst met pancetta. Anders dan vaak in Engeland is er voldoende verse groente bij. Om  half tien vaart de watertaxi ons en een aantal andere, zeer vrolijke zeilers terug, ieder naar de eigen boot.

     Volgt een rustige nacht, gelukkig minder koud dan de vorige. Vanmorgen schijnt de zon uitbundig door de ramen, de hemel is egaal blauw zonder ook maar een enkel wolkje. De wind is noord en nog koud. Het nodigt uit tot activiteit. Op het voordek maken we de dinghy in orde en laten hem te water (foto hierboven). Daarna ga ik met een schaafje de slierten aangroei langs de waterlijn te lijf (foto hier). Bevredigend werk dat goed opschiet. Ik doe de stuurboordzijde; morgen de andere kant. De wind draait geleidelijk aan naar de andere kant en is tenslotte pal zuid. Hij blijft koud, en bij een temperatuur van 20 graden merk je dat goed. Omdat de zon begint te branden zetten we de bimini op. De rest van de dag verloopt zeer aangenaam met lezen en kijken naar alles dat langs vaart. Er ligt een mooi weekeinde voor de boeg, en niks moet. Terug naar boven

Dulce op de Salcombe River.

Zaterdag 23-06-2018

Een verrukkelijke zomerdag met temperaturen van 24 – 25 graden, lichte zuidenwind en wat hoge sluierbewolking die het branden van de zon tempert. ’s Ochtends krab ik de aangroei van waterlijn aan bakboordzijde. Daarna gaan we met de watertaxi op en neer naar het dorp voor boodschappen. In Fore Street zijn een bakker, een slager en het volgepropte levensmiddelenzaakje met het meisje dat een mondje Nederlands spreekt. Om half twaalf zijn we weer terug aan boord en genieten een heerlijke dag in de kuip, soms met de bimini op, soms zonder. Er heerst een gezellige drukte op de rivier: vele tientallen jachten, open zeilbootjes, dinghy’s, rondvaartboten, de watertaxi, surfplanken en wat niet meer. We kijken het aan vanaf ons achterbalkon of lezen. Ons vogeltje staat in zijn kooi op de kuiptafel mee te genieten. Hij houdt van gezelschap en drukte. Met de havenmeester spreek ik op VHF 14 af dat we nog twee nachten blijven aan onze mooring. Maandag willen we verder varen, als de meeste Engelsen weer aan het werk zijn en het rustiger is.

     Ik lees de klassiek geworden monografie van de Britse biochemicus Nick Lane over zuurstof: ‘Oxigen. The molecule that made the world’ (Oxford University Press, 2002). Over het pre-Cambrium, de periode voor de wonderbaarlijke Cambrische Explosie van 543 miljoen jaar geleden. In die periode stond de ontwikkeling van het primitieve, eencellige leven op aarde ogenschijnlijk een paar miljard jaar stil, maar er gebeurde van alles. Met name waren er verschillende zware ijstijden (Snowball Earthes) die de ophoping van het brandbare gas zuurstof tot de huidige niveaus in de atmosfeer bewerkstelligden. Hoe? Dat is een razend ingewikkeld verhaal, ik kan dat boek aanbevelen.

Excuus voor de uitweiding. Het heeft voor mij enige urgentie te weten waar de zuurstof op onze wereld vandaan kwam. Waarom, is is een andere vraag. Terug naar boven

de afvoerslang van het toilet langs de kuiptafel gespannen. De verstopping zit beneden in de bocht.

Zondag 24-06-2018

Bij het opstaan vanmorgen verwachten we opnieuw een luie zomerdag, maar het komt heel anders uit. Het achterste toilet is verstopt. Het zat erin en we negeerden het al maanden, maar nu is het zover. We prijzen ons gelukkig dat we twee pomptoiletjes aan boord hebben, zodat we onze fysiologie niet geweld behoeven aan te doen, maar het probleem dient wel te worden aangepakt en wel meteen. Zo ben ik de halve dag ermee doende. Eerst zonder veel rotzooi te maken de afvoerslang losmaken en eruit halen. De slang voert af via een driewegkraan. Die heeft de posities (1) naar het buitenwater en (2) naar de vuilwatertank. Als sinds de Turkse wateren, waar het gebruik van de vuilwatertank verplicht is (en waarop streng gecontroleerd wordt, met name in de Baai van Fethye), al sinds die tijd dus staat hij op (2). Dat impliceert voor dat moment dat het ‘toiletproduct’ – voorzover niet weggepompt - vooral in slanglis zit die naar boven leidt, ombuigt en van boven de vuilwatertank vult. Je zou dus de 3-wegkraan op positie (1 ) moeten zetten, voor je de afvoer losmaakt, zodat de ontlasting direct in het buitenwater geloosd wordt. Maar de 3-wegkraan – je mocht het na al die jaren verwachten – zit muurvast. We plaatsen strategisch een emmer eronder, maar toch klatert een deel van de walgelijke inhoud ernaast als ik de slangklemmen losschroef en de slag van de tule trek. Helaas.

     De afvoerslang zit in een grote bocht achterin het kastje onder de wasbak. Die bocht is ver boven de waterlijn en dat is een extra beveiliging tegen vollopen en hevelen. Na de verbinding met de toiletpomp los te hebben gemaakt, trek ik met enige moeite de hele slang naar buiten. Met een veer stellen we vast dat de verstopping ongeveer 20 – 25 centimeter van het eind zit. Dat hoor je ook als je met een hamer op de slang klopt. Een medicus zou het ‘percuteren’ noemen. Helaas zit de prop muurvast, porren met de veer helpt niet, en de slang heeft ook nog kalkaanslag over de hele lengte. Ook dat was te verwachten. We laten er diverse technieken op los, zoals hameren, slaan, porren met een lange metalen staaf (waar ik ook op timmer om stukken kalk van de wand te slaan), spoelen met antikalkmiddel en met soda en kokend water. Voor de laatste twee benaderingen span ik hem langs de kuiptafel (foto hierboven), zodat de chemische middelen zich op de juiste plaats ophopen. Ondertussen kwijt Anna zich dapper van de taak om de rotzooi in het toilet op te ruimen.

     Enfin, de benaderingen bieden na enige uren soelaas, de opstopping geeft zich gewonnen. De oorzaak: toiletpapier. In alle vele jaren varen kochten we dun papier en spoelden het met de ontlasting door, maar dat gaan we dus niet meer doen. Het is nog een uurtje zwoegen om de slang met zijn grote bochten weer terug te krijgen en aan te sluiten, maar dat kan ik met een koninklijk gevoel het toilet weer doorspoelen.

Het is inmiddels één uur geweest. We zijn danig uit ons aangename luie ritme geraakt. Ik breng met de dinghy de vuilniszak met kwalijke inhoud naar de containers op het visitorpontoon. In elk geval kunnen we ons gerieflijke boordleven weer hervatten. Morgen willen we naar de River Yealm varen, ongeveer 20 zeemijlen van hier. Terug naar boven

Water innemen aan de Normandy Pontoon in Salcombe.

Maandag 25-06-2018

Vanmorgen op bij stralende zon. De zomer heeft hier toegeslagen. Er is nauwelijks wind, en voor zover er wind is, is die uit het oosten. Ik ben blij, aangezien ik zo Anna een rustige overtocht kan garanderen. Geen reden voor angsten. Ik ruil de stop in de bodem voor het logwieltje. We maken los van de mooring om half negen, de ebstroom drijft ons meteen los. Op de motor varen we naar Normandy pontoon, de boodschappensteiger van het dorpje Salcombe. Terwijl Anna de watertanks vult (foto hierboven en een andere hier) haal ik op Fore Street bij het levensmiddelenzaakje verse yoghurt en keukenrollen. Bij het opruimen van onze excreta uit de bilge hadden we nogal wat van die rollen verbruikt. Wat een schitterende dag hebben we! We motoren voorzichtig de riviermonding door, via het gaatje in de zanddrempel, en varen de zee op. Rustig als een spiegel. Er zijn meer jachten op weg naar het westen, maar die willen zeilen en als er nauwelijks wind is… We ronden de kaap Bolt Head waar geen van de voorspelde overfalls aanwezig zijn.Er volgt een ruige, kale klifkust, de  rotskust van Devon. We steken de grote Bigbury Bay over, een kleine 12 mijlen. De zon schijnt dermate sterk dat de bimini over ons heen moet. De stroom staat, zoals beoogd, sterk mee: 8,4 knopen. Dat schiet op.

     De zon schijnt, de zinnen worden slaperig. Om half twaalf zijn we al bij Wembury Bay, waar je een paar scherpe rotspartijen onder water dient te vermijden. Tijd om uit de lichte sluimering te stappen. De ingang van de Yealm River is nauwelijks te onderscheiden. De essentie van de invaart is de hoge zandbank, de Sand Bar. Er liggen vlak onder de hoge rotsen van Misery Point twee rode boeien achter elkaar. De eerste houd je aan de bakboord, de tweede aan stuurboord. Dat lukt goed. Maar dan moet je in een lichtenlijn van 047 graden varen over een zeer ondiep deel. Ik doe het uiterst voorzichtig, vooral als ik niet meer dan 0,1 meter onder de kiel heb. Gaat dit wel lukken? In elk geval hebben we opkomend tij, dus mochten we vastlopen dan hoeven we maar te wachten tot het tij ons optilt. Maar dat is niet nodig. Bij Misery Point – waarom heet die plek zo? – is de bocht en dan opent zich een verrukkelijk groen omzoomd riviertje, waar we vervuld van genoegen langzaam binnen motoren tussen de jachten aan moorings door. Na de volgende bocht ben je al ver van zee en in het microklimaat van warmte dat hier heerst. Er is een visitors pontoon waar niemand aan de buitenkant ligt. Om twaalf uur liggen we prinsheerlijk aan de uitstroomse kant.

Anna draait de wasmachine op de generator voor een korte wasbeurt. We hebben namelijk ieder nog maar één schone onderbroek. De rest van de dag genieten we van rondkijken, lezen en nog meer rondkijken. Het is een veel kleiner riviertje dan de Salcombe. Een wonder dat je hier binnen kunt. Aan de overkant is een steiger voor het havenkantoor, de vuilnis en verdere zaken. Om ons heen een mooi, groen landschap met verspreide huizen. Ergens schijnt een dorp te zijn. Voorlopig hebben we genoeg aan ons plekje hier. Het is warm en windstil. De thermometer bereikt bijna 24 graden. Tegen de avond komt er een klein bootje naast ons afmeren met een jongeman die vanaf Falmouth kwam zeilen en die vermoeid in slaap valt. Hij lijkt op die ene van de serie Divorce, je weet wel die dikke. Maar hij is het niet. Anna maakt lekker eten aan boord. Terug naar boven

Dulce in de River Yealm. Achter het zijstag zie je het voormalige Hotel Yealm.

Dinsdag 26-06-2018

Een heerlijke zomerdag. ’s Ochtends roeien we met de dinghy voorbij de Newton Creek naar de Yealm Steps, waar een dinghysteiger is en het havenkantoor. Vandaar lopen we over de weg naar het oosten, door het dorp Newton Ferrers, waar een kleine CoOp is. Niet dat we iets nodig hebben, maar een wandeling moet soms een doel hebben. In dit dorp schijnt een beruchte 17-eeuwse piraat te zijn geboren, daar zie je niks meer van, het is dorp van vooral cottages en dromerige landhuizen. Er zijn verder een postkantoor, een drogist/apotheek en een cafeetje. Daar drinken we koffie. Op de terugweg nemen een mooi public footpath dat langs de drooggevallen kreek voert. Er liggen we wat scheepjes op het droge en er is een pad van betonnen platen dat door het slik naar de overkant voert. Dus de mensen die daar wonen kunnen alleen boodschappen doen als het eb is. Hier 3 foto’s. Boven het havenkantoor staat een groot vervallen gebouw, het voormalige Hotel Yealm (foto hier). Het lijkt op een spookhuis uit een horrorfilm. Op een bord lezen we dat men het zal verbouwen tot appartementencomplex. Hm, wel een beetje zonde voor zo’n schitterende plek.

     ’s Middags is er meer wind. We lezen en luieren in de kuip, en krijgen een J-120 als buurman. Aardige Engelsen. Waarschijnlijk morgen verder, 24 zeemijlen naar Fowey. Dat is in Cornwall. Na het weekeinde lijken we slechter weer te krijgen, dan is het zaak om in een marina te liggen met walstroom  en vertier aan de wal. Waarschijnlijk Falmouth. Terug naar boven

Op weg naar Fowey op een tuitelige zeegang. Kaap Rame Head met een oud kapelletje erop.

Woensdag 27-06-2018

Vannacht waait het ongeregeld, soms hard en soms niet. Vanochtend om zeven uur is het Oost Bf 4 en lekker zonnig. Rustig voor het lapje naar Fowey, denken we. De  buurman maakt plaats als we om acht uur met de tijstroom mee afvaren en neemt ons plekje in. Het is twee uur na hoogwater, dus er is ruim voldoende diepte boven de Sand Bar. We slingeren met het riviertje mee naar buiten. Boven de Sand Bar hebben we inderdaad 2,7 meter onder de kiel. Geen problemen. We koersen naar zee en houden de hoge puist van de Great Mewstone aan stuurboord. Daarvoor liggen scherpe rotsen die om een of andere reden de Inner en de Outer Slimers heten. Wat minder leuk is, is dat zeegang nogal onstuimig en tuitelig is. We rollen de genua uit en maken een SOG van 2,7 knopen. Verder op zee staat een eenzame rots met een vuurtoren, Eddystone Light. We steken al tuitelend de Plymouth Sound over. In de verte ligt de grote stad met zijn vele havens. Nu niet, misschien op de terugweg.

     Om 8.45 uur passeren we Penlee Point met een ruïne erop. Dan nog voor negen uur volgt Rame Head, een hoge bult van een kaap met een oud kapelletje erop (foto hierboven). Nu volgt de Looe Bay. Al schommelend en tuitelend steken we die over. Helaas zakt de oostenwind terug naar Bf 2 – 3. De genua blijft niet staan en daardoor is het schommelen nog wat erger. De stuurautomaat moet hard werken, want er zijn af en toe flink diepe kuilen. Anna is misselijk en kijkt boos. Op zee ligt een marineschip die zijn AIS niet aan heeft. Geen identificatie dus.

     De overkant komt dichterbij. Ver aan bakboord ligt Looe. Nu zijn we in Cornwall. Deze kusten werden ooit door veel veroveraars bezocht. (Bezoeken heeft twee betekenissen). Om 10.30 passeren we het leuke haventje van Polperro. Allebei droogvallende haventjes. Het is half twaalf als we het waypoint bereiken, de South Pillar, een zuidkardinale boei. Mét een goed hoorbare bel. Nu nog maar drie mijlen.

     Twintig minuten later zien we een rood baken op de kant, met even verder de ronde torenruïne van St. Catharine’s Point, ertegenover een vierkante torenruïne, die is van St. Saviours Point. Hier tussendoor vaar je de rivier de Fowey op met direct een kom, de Polruan Pool. Dat St. Saviours Point heet zo omdat volgens een oude overlevering Jezus hier op bezoek geweest is na zijn wederopstanding, samen met Jozef van Arimathea die internationale handel bedreef. Geloof en handel gaan immers goed samen. Ergens moet er op deze kant een kruis staan, omdat bezoek te gedenken. Op de linkeroever ligt het plaatsje Fowey (spreek uit ‘Foi’of ‘Fooi’) schilderachtig tegen de helling op, omringd door groene velden en bosschages. Aan de andere kant is een scheepswerf met huizen erom. Dat is Polruan. Er liggen veel jachten aan moorings maar er zijn ook veel vrije. Erachter zouden twee riverpontoons moeten zijn, bij de ingang van een Point Pill, een droogvallende aftakking, maar we zien er maar een. Daar is zowaar een plaatsje vrij, nét groot genoeg voor ons. Een Engelsman schuift welwillend een metertje op, een Hollander die aan de andere kant ligt helpt. Het is twaalf uur, tijd voor koffie. De misselijkheid van Anna is op slag over.

     De middag doen we een dutje en verder kijken we vol belangstelling rond. Naast ons ponton zijn werklieden bezig een tweede drijvende steiger te installeren. Het seizoen staat te beginnen, dat is duidelijk. Er is veel bedrijvigheid op het water en op zeker tijdstip trekt een zeesleper een vrachtschip achterlangs (foto hier). De zon schijnt overdadig en de oostenwind trekt weer aan. Terug naar boven

Afvaart van Town Quay, Fowey, met de watertaxi naar de boot.

Donderdag 28-06-2018

Soms is een dag zo aangenaam dat er haast niks over te vertellen is. Zo’n dag hebben we vandaag. Vanmorgen om zeven uur op. De zon schijnt, de hemel is egaal blauw. We ontbijten met scrambled eggs. Daarna roepen op VHF 06 de haventaxi. De pijprokende schipper – wanneer zie je nog iemand een pijp roken? – zet ons bij een trap naar Town Quay af. Vanaf daar lopen we een lieflijk plaatsje in met smalle straatjes en typisch Engelse winkeltjes, de meeste nog dicht. We drinken koffie op een terras met uitzicht over de rivier en bekijken vergenoegd alle bedrijvigheid. Volgt een wandeling langs een oude kerk met een fraaie hof. We pinnen geld en krijgen alleen maar 50-pond biljetten. Daarna lopen over Fore Street naar Albert Quay, waar een chandlery is. Ik koop er twee slangklemmen om straks in Falmouth de afvoerslang van het achterste toilet beter vast te maken (of te vervangen). Op deze kade leidt een oude trap naar het water, de Victoria Steps. Een bord meldt dat de vorstin en haar gemaal Albert hier in 1846 aan land gingen (foto hier). Terug bij de kerk zie ik op een hoekje een boekenantiquariaat, Bookends of Fowey. ‘New, second-hand and antiquarian books’. Even binnen wippen. Ik vind er een mooi boek: ‘Who’s who in Shakespeare’ van Peter Quennell en Hamish Johnson (Chancellor Press, 1973). Ach, te leuk om te laten liggen. Het zaakje is gespecialiseerd in boeken van Daphne du Maurier, die hier gewoond schijnt te hebben. Maar die boeien me niet. Het boek is acht pond en de vriendelijke eigenaar, een verlegen grijze man, heeft er  geen bezwaar tegen dat ik betaal met zo’n 50-pond biljet. Zeker uit de cashmachine, zegt hij, dat doen ze hier altijd zodat de mensen niet zoveel pinnen. Er duiken nu steeds meer vervalsingen op van 50-pondbiljetten, dus ik controleer ze met een stift. If you don’t mind. Mijn biljet is echt.

     We zien even verderop een met veel bloemen behangen etablissement met de eeuwige naam ‘The Ship Inn’ (foto hier). We bestuderen de kaart en besluiten er voor vanavond te reserveren. Het is tevens een pub en een hotel en de man achter de bar zegt dat er vanavond op de televisie een WK-wedstrijd is, waar Engeland uitkomt. Oh. Wij zijn uit Holland, zeggen we, dus… Hij begrijpt het. Duitsland ligt er ook al uit, zegt hij.

     Tenslotte doen we wat boodschappen, vooral keukenrollen en toiletpapier, in Fore Street. Bij een bakker een stokbrood voor de lunch. Terug naar Town Quay. De schipper met de pijp vaart ons terug (foto hierboven) naar onze ponton, waar bijna iedereen is vertrokken. We trekken onze boot naar het einde, zodat we altijd vrij uitzicht houden vanaf ons achterbalkon. Volgt een lekker luie middag. Geleidelijk stroomt de haven weer vol, ook wij krijgen buren, een dure Oyster 46. De schipper van de Najad 36 aan de andere kant van de ponton zegt dat ze hier wel zes-dik liggen in augustus. Dat wordt wat voor de terugweg.

     Vanavond dus uit eten en misschien naar die WK-wedstrijd kijken, morgen verder naar Falmouth, waar we weer walstroom verwachten zodat de wasmachine aan het werk kan. Hoogste tijd. Het weer schijnt mooi te blijven met zondag een dipje. Terug naar boven

We naderen Dodman Head op weg naar Falmouth.

Vrijdag 29-06-2018

Gisteravond aten we in Fowey, in The Ship Inn, de lekkerste mosselen die we ooit gegeten hebben. Zonder dollen, echt waar, dat vonden we allebei. Ze waren vers gevangen in de het riviertje de Foy, zo vol van smaak en verrukkelijk gekruid, we hebben ervan gesmuld (foto hier). Vandaag weer eens verderop, ruim 20 zeemijlen naar de grote haven Falmouth, om eindelijk eens de was te doen. We vertrekken in verband met het tij om 9.15 uur. De hemel is wolkeloos, de zon schijnt en de wind is OZO 3 – 4. We motoren de riviermonding uit en passeren verderop het hoge roodwitte baken van Gribbin Head. De zeegang is nog steeds uit het oosten, maar niet zo erg tuitelig als toen we hier kwamen. De genua kan uitgedraaid, de wind is bakstag. De SOG is 6,8 knopen, nog even tij tegen maar niet lang meer. We varen langs de lage wal, waar Mevagissey ligt, een kleine haven met enige visitormoorings. Om 10.30 uur naderen we de kale kaap Dodman Point (van Dodemans Point?, foto hierboven). Er staat een groen uitgeslagen, oud stenen kruis bovenop. Hier kunnen stroomrafelingen en kolken zijn, maar die zijn er niet, de tijwisseling is pas geweest. De SOG is inmiddels wel opgelopen naar 7.5 knopen. Anna voelt zich ietwat misselijk van het rollen van de boot.

     Om 11.00 uur ontdek ik dat ik per ongeluk de koers op Lizard Point heb gezet, dat is de voorlaatste kaap van Cornwall. Ik was per abuis al op weg naar de Scilly’s. Een correctie is nodig, we moeten naar St. Anthony Point. Veel dichterbij, nog maar vijf mijlen. Dat heb je als je opschiet. Helaas zakt de oostenwind in, de genua gaat traag slierten, we rollen hem in. De Kaap van St Anthony is de punt van het schiereiland Roseland, om de hoek is de rivier de Fal met de haven van Falmouth. Eerst passeren we The Bizzies, een gebied met ‘wild water’, maar The Bizzies zijn niet busy. De zeegang wordt echter wel hoger omdat de kust rijst. De golven stuwen hoger op. Om twaalf uur ronden we de kaap en varen de wijde ingang van de riviermonding binnen. Veel zeiltjes op het water. Ook hier weer een kasteelruïne (aan bakboord), Pendennis Castle, en een mooi vuurtorentje (aan stuurboord, foto hier). Aan bakboord ligt Black Rock, een rare puntrots met een rode boei erbij. Er heerst veel drukte en er liggen ook zeeschepen voor anker. We slaan naar bakboord, de Inner Harbour in en passeren het Docks Basin voor zeeschepen. Er ligt een groot staketsel voor dat uit Rotterdam komt en een grijs schip dat een marineschip lijkt (foto hier). Anna roept Falmouth Yacht Haven op, die voor ons ligt, een kleine haven direct naast het centrum van het stadje. Daar gaan we het eerst eens proberen. De havenmeester antwoordt dat we kunnen upraften aan de East Quay, een korte steiger waar ze tweedik liggen. We zoeken een even grote Wauqiez op en meren af. De weer toegenomen oostenwind drukt ons eenvoudig tegen de nieuwe buurman aan. Als we afgemeerd zijn loop ik naar het kantoortje van de havenmeester en betaal 2 nachten: 80 pond, nog nét niet de prijs van het hoogseizoen (juli/augustus). Enfin, we hebben in elk geval walstroom en Anna zet meteen de wasmachine aan. Er liggen op het kantoortje folders van Penzance, een vissershaven voorbij Lizard Point, en van St Mary's Harbour op de Scylli's. Die neem ik mee.

     Na het middagdutje ga ik op zoek naar kanariezaad. Dat blijkt vlakbij te koop te zijn in de Trago, een enorme bouwmarkt annex tuincentrum annex pet shop. Direct naast de jachthaven, temidden van drukke terrassen, restaurants en kroegen. Ook weer opgelost. Daarna kijken we naar een duiker die onze Frans achterbuurman verlost van een dik touw met PET-fles in zijn schroef. Van een visser. Die deed hij op toen hij vannacht aankwam. je ziet ze overdag al nauwelijks, laats staan 's nachts. De oostenwind zakt tegen de avond weer in. Morgen eens de stad verkennen. Terug naar boven

In het centrum van Falmouth. Links vraagt de NHS (National Health Service) om steun van het publiek.

Zaterdag 30-06-2018

'Another hot one', zeggen ze vanochtend op het TV-weerbericht. In delen van Engeland (niet bij ons) is er een verbod op tuinen sproeien e.d. Niet omdat de reservoirs leeg raken, maar omdat er zoveel water wordt gebruikt dat de druk aan de leverpunten niet groot genoeg is. De pijpen kunnen het verbruik niet aan. We merken het als we na al die wasmachine-uren de watertanks bijvullen: er komt een zielig straaltje uit. Enfin, alle tijd.

     Het is een dag van simpele genoegens: door de straten slenteren, de pubs en de winkels bekijken, de mensen die er rondlopen, koffie drinken en verse vis (heek) kopen. De visman maakt hem voor ons klaar: schubben eraf, ingewanden eruit en fileren. Er staat een krantenartikel achter het glas van zijn toonbank: 'Supermarkets selling "fresh" fish that's  really 15 DAYS old' (foto hier). Anna vindt een paar leuke schoentjes onderweg in een winkeltje (foto hier). Simpele genoegens en dat komt goed uit, want er is een probleem in de familie opgedoken dat me bezig houdt. Volwassen mensen die zich als snotneuzen gedragen, ik zal er echter niets over zeggen.

     De wind is het grootste deel van de dag weer OZO 4, later in de middag neemt het wat af. De lakens klapperen aan de strakgespannen genuaschoten. Vanmorgen was er lichte bewolking, vaak aankondiging van een weersverandering. 's Middags is de hemel helderder. Voor morgen wordt enige regen voorspeld, daarna is het afwachten. We hebben geen haast. Terug naar boven

Lees vanaf hier verder op https://www.sailing-dulce.nl/home/55