Logboek 2010/1 (Kreta>Fethiye)

Piri Reis´ kaart van Kreta

Direct naar

het laatste

verslag

Een kaart van Kreta, gemaakt door de beroemde Osmaanse admiraal en kartograaf Piri Reis. Let op! De kaart is andersom gezet want oorspronkelijk was het zuiden boven geprojecteerd. Hij dateert van de jaren ´20 van de 16e eeuw. Natuurlijk heb ik gezocht naar Ayíos Nikoláos en vooral naar het eilandfort Spinalonga, dat toen nog in Venetiaanse handen was. Pas in 1715 werd het geannexeerd door de Turkse Osmanen. Maar ook met een vergroting krijg ik het niet goed in beeld. In elk geval zie je op de kaart onder de zuidkust van links naar rechts - ongeveer op de goede plaatsen - de eilandjes Gavdos (het zuidelijkste stukje Europa), Gaidouronissi en Koufonisi. Plaatsen waar je zou willen zijn.

Misschien lijkt het erop alsof onze reis stagneert en dat we hier blijven, omdat de boot al in Kreta ligt en we voor een drietal maanden in Holland zijn voor de behandeling van mijn prostaatkanker. Nee, stagnatie, dat is niet het plan. Dan had ik beter een oude kaart van Andel en omgeving kunnen plaatsen, waar we sedert begin januari weer tijdelijk wonen. Nee, ik vind deze kaart gewoon heel mooi. En medio april of mei 2010 zeilen we verder.

We toasten op de kade na de jaarwisseling. Er wordt vrijwel geen vuurwerk afgestoken in Ayíos N. Rechts ligt onze Dulce

Vrijdag 01-01-2010, Nieuwjaarsdag

Oudejaarsavond bij Geert & Ine op de Anégada. In de ruime kajuit van hun catamaran is het gezellig met zijn vieren. We draaien oude nummers uit de jaren ´60 en ´70, we spelen het spelletje waarbij iemand een figuur in gedachten neemt en de anderen met ja-en-nee vragen moeten uitvinden wie het is, we kijken via de schotelantenne op TV naar de oudejaarsconference van Guido Weijers en we zijn een uur eerder dan de Nederlandse televisie toe aan de jaarwisseling. Ans en ik kussen elkaar en wensen elkaar Gelukkig Nieuwjaar. Voor de derde keer op onze reis. In 2006/2007 waren we nog in Andel, in 2007/2008 met mijn broer Wiebe en zijn vrouw Marina in het maffe chinese restaurant Le Mandarin in Lagos in Portugal, in 2008/2009 in de Black Pearl op Malta met Rommert & Esther. En nu hier op Kreta met een totaal ander perspectief dan in die eerdere zorgeloze jaren. De komende maanden waarin ik een intensieve bestralingsbehandeling moet ondergaan staan het verder vooruitkijken in de weg. Toch rekenen we erop dat we medio april/mei verder kunnen varen. Ik wil er geen drama van maken, laten we eerst die botscan maar eens afwachten en zien hoe de radiotherapie verloopt. En we hebben vooral elkaar. We gaan met Geert en Ine de kade op om te toasten (foto hierbij) en om naar het vuurwerk te kijken. Dat is er nauwelijks, op een doodenkele siervuurpijl na. Gek, dat was ook al zo in Portugal en op Malta.

De foto hierboven is een van de eerste tijdopnames die ik maak met behulp van het statiefje dat ik laatst in Gorcum kocht. Niet erg goed, nog, maar het is een begin. Het is warm buiten. De maan staat vol aan de hemel en boven ons hoofd welft zich het sterrenbeeld van de machtige jager Orion. Rechtsonder pinkelt de dreigende supernova Betelgeuze. Van de week zag ik bij de Lidl een Bresser sterrenkijker voor nog geen 80 euro. Ach, ooit had ik een mooie sterrenkijker maar die is op onnaspeurlijke wijze verdwenen tijdens mijn scheiding. Ik had hem graag aan boord meegenomen, maar ja, zo gaan die dingen. Nu koop ik er geen, we zijn hier immers nog maar een week en meenemen naar Andel is onzin.

In de verte horen we het lachen, schreeuwen en zingen van de party van de Engelsen elders in de marina. Geen behoefte aan. We keren terug in de kajuit van Anégada en zappen wat langs de TV-zenders. Ik bel mijn broertje in Vijfhuizen waar het nieuwe jaar nog niet is aangebroken. Per slot is 2010 voor ons allebei een jaar van onzekerheid en zorg. Na één uur - twaalf uur in Holland - belt mijn oudste zoon Rommert vrolijk vanaf een feest ergens in Utrecht. Het is tegen drie uur (hier) als we gaan slapen. ´s Nachts steekt opeens, zomaar uit het niets, een snoeiharde wind op. De boot trekt en rukt aan de lijnen, die amechtig kreunen en kraken van al dat geweld. Het is een klamme, warme wind uit het zuiden. Na een paar uur is het opeens weer stil.

Vanochtend zijn de Engelsen nog bezig, ze hebben de hele nacht door gefeest. Vroeger zou ik dat ook van de partij geweest zijn. Bah, dat ouder worden. Vrolijk trekken ze allemaal in zwemkledij op naar het strand naast de marina voor de nieuwjaarsduik. Ik schroef de nieuwe editie van de Wetenschappelijke Scheurkalender op het daarvoor bestemde plankje. Daarna maken we met Geert & Ine een lange autotocht over Kreta naar (ondermeer) het voormalige hippie-paradijsje Matala aan de Baai van Messara aan zuidkust van Kreta. Daarover zal ik morgen vertellen. Ondertussen: alle lezers van deze site en alle lieve familie, vrienden en overigen een GELUKKIG NIEUWJAAR gewenst! What else can one do than everytime start anew, hoping for the best?

Terug naar boven

De fameuze grotten van Matala, waar in de jaren zestig de hippies in sliepen

Zaterdag 02-01-2010

Gisteren vertrekken we om half elf met de huurauto die Geert & Ine delen met twee andere boten. Om de twee dagen wisselen ze en zo hebben ze het hele seizoen door een goedkope auto. Via Iraklion rijden we naar het zuidwesten over de het wijdse, tamelijk vlakke landbouwgebied tussen de het Ida-gebergte en het Dikti-gebergte. Het is een oceaan van olijfbomen. Het zou me niet verbazen als Kreta een van de grootste producenten van olijfolie is van Griekenland, zo niet van Europa. In één van de kleine stadjes onderweg drinken we koffie. Daarna bezoeken we de ruïnes van het Minoïsche Phaistos. Tenminste, dat proberen we maar twee bewakers bij de kassa vertellen dat de site vandaag gesloten is. Het is immers een feestdag. Dat is waar. En jammer, want de plek ziet er schitterend uit. Het paleis was gelegen op een heuvel, 70 meter boven de vlakte van Messara met schitterende uitzichten onder andere naar de zee in het westen. Deze strategische heuvel was al vroeg bewoond, men vond er resten van nederzettingen uit de Steentijd, zo´n 6500 jaar oud. In die merkwaardige tijd van de Minoïsche beschavingen, ongeveer 4000 jaar geleden, groeide er een stad die nog in de Griekse periode bestond, dus tot bijna aan het begin van onze jaartelling. In 150 vChr. werden de stad en zijn mooie paleizen verwoest door de inwoners van de Griekse stad Gortys of Gortyn, die ongeveer 15 kilometer naar het oosten lag. De ruïnes werden rond 1900 ontdekt en in 1908 werd hier de mysterieuze Schijf van Phaistos gevonden, een rond bord van aardewerk met aan beide zijden in spiraalvorm reeksen pictogrammen, tekens die niemand tot op de dag van heden wist te ontcijferen. Er schijnt zelfs iemand - een zekere Peter Aleff - beweerd te hebben dat de schijf een spelletje ganzenbord was. Hij (de schijf) wordt nu bewaard in het museum van Iraklion. We staan voor het gesloten hek en staren naar de oude muren en straten die ooit zoveel bedrijvigheid en cultuur herbergden. Wat zou ik er graag ronddwalen! Helaas, maar hier toch maar twee foto´s.

We rijden verder naar het badplaatsje Matala, een paar kilometer verderop aan de Golf van Messara gelegen. Matala was in Minoïsche tijden de haven van het oude Phaistos en later van Gortys. Het werd in de jaren zestig beroemd vanwege de hippies, die hier sliepen in de grotten in de klifwand, die aan de noordkant het strand afsluit. Die grotten werden in het Stenen Tijdperk uit de kalksteenrotsen gehouwen en dienden naar men veronderstelt als graftombes voor de doden. Beroemdheden als Joni Mitchell en Cat Stevens zouden er vertoefd hebben. Mitchell zou er haar song Carey (1971) over de hippies van Matala geschreven hebben. Dat zal ik nog eens persoonlijk checken. Toen een van de grotten instortte waarbij iemand om het leven kwam, plaatsten de autoriteiten een hek en verboden het slapen in de grotten.

Het plaatsje is verlaten en het strand is leeg. Aan de rechterkant zien we de bekende krijtsteenwand met de grotten (foto hierboven en een andere hier). De parkeerplaats ligt vol zand en stronken, daar achtergebleven door een wilde waterstroom tijdens de hevige regens van oktober. De stroom heeft een brede geul in het strand uitgeslepen (foto hier). In het seizoen ligt het hier vol met baders. De talloze taverna´s en hotelletjes - veel meer dan ik hier in 1987 zag -  zijn gesloten maar rechts is er eentje open. We eten er gegrillde sardines en Griekse salade en witte wijn en retsina (ik) De eigenaar van de taverna zegt dat we gewoon door het hek naar de grotten kunnen gaan. Zo lopen we over de door duizenden jaar van regens glad afgeronde kalksteenplateautjes en terrassen en kijken binnen in de grotkamertjes (3 foto´s hier). In de zij- en achterwanden zijn banken uitgehouwen, naar ik aanneem voor de doden. Daarop (en op de grond) legden de hippies hun slaapzakken. Het moet zonder twijfel een vrolijke en vrijgevochten boel geweest zijn. Ik kijk vanuit een grot naar buiten, naar het dorpje met de al die bars en taverna´s, nu allemaal dicht. De wind wervelt dode bladeren door de straatjes en over het strand. De branding slaat onophoudelijk tegen de rotsen en op het strand, de wind staat recht de ondiepe baai in. Geen rustige ankerplek. Zou het eigenlijk wel kloppen, denk ik, dat dit de haven was van die oude steden? Er is nauwelijks bescherming. Ik geloof ook niet dat men hier ooit resten van die haven heeft gevonden. Dat had toch wel gemoeten, zou je zeggen. Een haven noordelijker aan de Golf van Messara lijkt me eigenlijk veel logischer, bijvoorbeeld bij het stadje Tymbaki? Maar dat lag weliswaar aan zee maar in een moerasgebied dat door malaria geteisterd werd. Ach, je weet het niet. Je weet zoveel niet.

We reizen af en rijden uren door de vlakten met de oceanen van olijfbomen naar het oosten. We doen proberen om binnendoor te rijden, maar als we een poging doen om over de de Dikti-bergketen heen een achterdeur tot het Lassithi-plateau te vinden - en die uiteindelijk ook vinden - is het te laat om het smalle ongeplaveide weggetje naar de pas nog voor het donker te nemen. Een lange omweg naar het noorden brengt ons bij de autoweg van Iraklion naar Ayíos N.

Vandaag zonnig. Soms steekt er opeens een flinke wind op. Duurt een uurtje en valt weer weg. We halen de binnen- en buitenkerstverlichting weg en bergen het op onder de kajuitvloer. Ik denk: volgend jaar met kerst zal ik hieraan denken, dat ik een jaar geleden bij het opbergen dacht: mooi als ik ze over een jaar weer voor de dag mag halen. Verder luieren we. Morgen is het pas zondag. Het schiet niet op met die dagen. Na zondag wel. Vanavond zijn we uitgenodigd door Ulrich & Sissi van het Duitse jacht Schironn op de C-steiger om te vertellen over de Zwarte Zee. Daar willen ze volgend seizoen ook naar toe. Terug naar boven

Zondag 03-01-2010

Er staat een wat vervelende deining de haven in die af en toe een flinke schok aan het schip geeft. Verder is het rustig. Ik laat de generator een uurtje draaien. Hij heeft even wat moeite met starten, pas bij de derde poging slaat hij aan maar loopt daarna mooi gelijkmatig. Aan het probleem dat hij de wasmachine niet "trekt" heb ik nog geen verdere aandacht besteed, het heeft momenteel geen prioriteit.

Ik ben begonnen met de nieuwe roman van Koos van Zomeren te lezen, "Die stad, dat jaar" (Arbeiderspers, 2009) Ik houd altijd van zijn taalgebruik, grappig en direct. Het boek gaat over het jaar 1972 in Nijmegen. Van Zomeren was destijds betrokken bij de oprichting van de Socialistische Partij. Een aantal van de mensen die in zijn boek voorkomen ken ik uit die tijd, andere namen komen me bekend voor maar ik kan me er geen gezichten meer bij voorstellen. Ik ben zoveel vergeten. Toch gaat die oude tijd weer leven door zijn boek:

"Nu ik dit allemaal zo bezie en nog eens op me laat inwerken: we trokken alles naar ons toe, we hadden overal een mening over, we leefden inderdaad in een wereld vol betekenis, we gingen met hark en schoffel door de geschiedenis en onderhielden haar als ons hoogsteigen tuintje" (p. 113)

Intrigerende figuren komen er in het boek voor zoals Daan Monjé, de toenmalige leider van de KEN/ml, de voorloper van de SP. En ook Kees Slager, de journalist en schrijver van ondermeer een uitstekend boek over de watersnoodramp van 1953 ("De Ramp. Een reconstructie", 1992) Hem en zijn vrouw Iris heb ik gekend in hun Utrechtse jaren. Zij had een zeefdrukkerijtje in de binnenstad, in de Korte Smeestraat als ik het goed heb. Nooit meer gezien sinds die tijd, zo´n 35 jaar geleden. Ik lees nu dat hij sinds de zomer van 2007 voor de SP in de Eerste Kamer zit.

Voor de goede orde, ik heb nooit bij de SP of zijn voorlopers behoord. Die maoïsten vond ik maar rare lui. Wel heb ik in het begin van de jaren ´70 tegelijkertijd deel uitgemaakt van de Utrechtse afdeling van de CPN (daar leerde ik o.m. Ella Vogelaar kennen) en de Muurkrantorganisatie, die later Rood Front Utrecht (RFU) zou heten. Dat de CPN nooit een punt maakte van dat dubbellidmaatschap snap ik eigenlijk nog niet. Ik voelde me echter meer thuis in de Muurkrant maar of ik bij de CPN ooit mijn lidmaatschap heb opgezegd, weet ik niet meer. Ja, toch wel, ineens zie ik me zitten aan de huiskamertafel van Hanna Molin, een moederlijke vrouw wier hele gezin tot de gestaalde kaders van de Utrechtse partijafdeling hoorde. Ik kwam vertellen dat ik uit de partij wilde stappen. Haar man, wiens naam ik  niet meer weet, was er ook bij. Ik geloof niet dat ze nog probeerden me tegen te houden, ze namen er tamelijk nuchter kennis van en ik weet nog dat de resterende contributie afrekende en vertrok. Muurkrant/RFU was een tot Utrecht beperkte beweging van voornamelijk studenten, die was samengesteld uit verschillende cellen (ik meen dat we die disputen noemden) De discussies tussen die cellen waren vaak hevig, het kan best zijn dat er in de opslag van onze boedel verslagen van liggen. Mijn dispuut heette Trotsky, andere heetten Lenin, Bakoenin, en dergelijke (Stalin was er niet, daar moesten we niets van hebben) dus je voelt wel dat er van een centraal gedirigeerde partijlijn geen sprake was. De leden werkten in wijkorganisaties, actiegroepen aan de universiteit en (zelden) fabriekscomité´s. En natuurlijk plakte je de muurkrant, ieder dispuut had zijn eigen plakroutes in de stad. Al gauw werd je er verdraaid handig in, ook in het vermijden opgepakt te worden door de wouten, de utrechtse politie die er altijd op uit was om de plakgroepjes op heterdaad te betrappen.

Op een gegeven ogenblik was er discussie over de noodzaak van het "individueel klasseverraad", het staken van je studie om onder de arbeidersklasse in fabrieken te gaan werken. Sommigen deden dat, bijvoorbeeld mijn vriend Dorus die bij Hoogovens ging werken en die ik helaas volledig uit het oog heb verloren. Voor mij hield het in elk geval op toen ik wilde afstuderen en voor mijn co-schappen naar ziekenhuizen in Tilburg en Eindhoven moest vertrekken. Ik herinner me nog goed hoe ik op mijn studentenkamer aan de Oude Kamp bezoek kreeg van Henk Vreekamp en David Douwes, twee kopstukken uit de organisatie die me van dat voornemen trachtten te weerhouden. Ik voelde er niets voor en voelde me verplicht jegens mijn moeder, die al die jaren aan mijn studie had meebetaald, om nu eindelijk eens af te studeren. Een burgerlijk motief, vonden de beide activisten. "Maar de revolutie heeft toch ook goede dokters nodig?", probeerde ik nog, "en Che Guevara was toch ook arts?" Enfin, ik hield mijn poot stijf en in september 1973 legde ik mijn artsexamen af. Wat zou het zou leuk om mijn herinneringen een keer op te frissen en al die verhalen ook op te schrijven, zoals Van Zomeren dat deed. Maar ik heb er geen zin in. Nog niet.

Morgen is het maandag en dan zijn deze loze dagen voorbij. Nog vier dagen om de boot op orde te maken en op de wal te zetten. Het zal nu wel snel gaan. Terug naar boven

Een paneel van de triptiek Visioenen van het hiernamaals Jeroen Bosch

Maandag 04-01-2010

De eerste volle week in het nieuwe jaar. Het gewone leven is weer begonnen. De hele dag lang trekken wolkenvelden over, soms donkergrijze pakken alsof er regen op komst is. Zonder zonneschijn is het beduidend kouder, slecht 17° vandaag. Aan het eind van de middag is de hele hemel dichtgetrokken. Toch voorspellen de weerkaartjes beter weer in de komende dagen en weinig wind. De barometer loopt weer omhoog. Dat is wel zo prettig voor aanstaande donderdag als de boot de wal opgaat. Verder geen nieuws. Ans spuit het dek en de kuip nog een keer schoon en ik verwijder zoveel mogelijk zaken van het dek. Ondermeer het neustrapje dat het hele seizoen aan het bakboordwant vastgebonden zat. Het RVS-trapje vertoont roestvlekken, in de kuip zittend poets ik het helemaal schoon met - reclame! - HG staalpolish (foto hier).

Uit de speakers in de kuip klinkt de zachte strijkkwartetmuziek van Dvořáks´ "Zypressen" Oorspronkelijk een cyclus van 18 liefdesliederen, geschreven voor de 16-jarige Josefina Cermáková. Hij was 24 en gaf haar pianoles. De liefde werd niet beantwoord. Acht jaar later trouwde de componist met haar jongere zusje Anna. Josefina werd een steractrice in Praag en trouwde met ene graaf Kounic, telg uit een oud Boheems geslacht met de Duitstalige naam Kaunitz. Toen ze stierf vierde de componist juist grote successen in New York. Hij schreef op dat tijdstip aan zijn mooie, hartstochtelijke en zeer melancholieke celloconcert. In het laatste deel voegde hij toen een een citaat toe uit één van die liefdesliederen. Ach, wie weet wat er zich allemaal heeft afgespeeld? Later bewerkte Dvořák 12 van die liederen voor strijkkwartet. Mooie muziek en zoals alle mooie muziek een beetje triest. Josefina verdween ongemerkt van het toneel en uit de geschiedenis, haar zusje Anna ook. Alleen Dvořák, daar luisteren we nog steeds naar, meer dan honderd jaar na zijn dood. Wat schiet hij daar mee op? Hij is er zelf niet minder dood om. Lullig om ooit vergeten te worden. Hoewel. Het lijkt wel of iedereen in zijn of haar leven probeert om tegen een steile, gladde rotswand naar boven te klimmen. Als je ooit boven komt word je nooit meer vergeten. Alsof je nog leeft. Het is een mooie gedachte, uit dat laatste boek van Douglas Hofstadter dat ik vorig jaar las. Op die manier leefde zijn overleden vrouw nog verder, in zijn hoofd zolang hij aan haar dacht. Tja. Om je heen vallen alsmaar mensen naar beneden. En onvermijdelijk stort iedereen, zelfs de laatste beroemde en meest herinnerde persoon, ook een keer reddeloos naar beneden om te verdrinken in de poel der vergetelheid. Onderwijl blijven van onder af nog steeds mensen naar boven klimmen. Het lijkt op een schilderij van Jeroen Bosch (zie hierboven). Maar het neustrapje, dat is ondertussen zó schoon, de roest is eraf gevlógen.

Terug naar boven

Bij Nikos op het havenkantoortje rekenen we de kosten van het uitkranen en opbokken van de boot af

Dinsdag 05-01-2010

Zon en tamelijk veel wind. Op het havenkantoortje (zie hierboven) rekenen we de kosten af voor het opkranen en opbokken, overmorgen. Bij elkaar nog geen 300 euro. Per e-mail vraag ik Fons van Jachtwerf Numansdorp of hij voor me een set filters voor de motor kan klaarleggen. Natuurlijk ga ik een keer bij hem langs als we in Holland zijn om met hem en Lowy een bakkie te doen. Verder vraag ik of hij UV-tape of UV-verf kan vinden voor de acht kajuitramen. De oude tape begint doorzichtig te worden en de ultraviolette straling in het zonlicht kan dan de kit doen uitdrogen, waarmee de ramen in de sponningen gelijmd zijn. Misschien heeft Jeanneau wel UV-tape op maat voor ieder raam, want ik zie geen kniponderbreking in de zittende tapes. Fons mailt terug dat hij het zal uitzoeken en stelt voor ook reserve impellers voor motor en generator toe te voegen. Verder zal hij nagaan of de blok-anodes van de motor aan vervanging toe zijn. Blok-anodes? Wat zijn dat?

Ik schakel de barograaf vast uit en zie dat dit dure precisie-instrument van Zwitserse makelij - waarop ook nog onze replika van de Sleeping Lady van Malta prijkt - veel te los aan de wand hangt. Bij een beetje zeegang valt hij eraf. Een uur lang ben ik bezig om een nieuwe wandbevestiging te maken, heel voorzichtig om de fraaie behuizing van kersenhout niet te beschadigen. Daarna berg ik mijn vouwfietsje op in een van de bakskisten. We doen nog een enkele boodschap en drinken koffie in de luwte op een zonnig terrasje. Eigenlijk hebben we opeens helemaal geen zin meer om terug naar Holland te gaan, hoe noodzakelijk dat helaas ook is. Dit stadje is ons alweer zo vertrouwd geworden en bovendien heb ik nog steeds helemaal geen typische prostaatklachten (afgezien van een al dan niet ingebeelde gevoeligheid in die streek) Maar we hebben geen keus. Andel zal straks ook snel genoeg weer vertrouwd zijn. Met Roussos, de werfmeester, spreken we af dat we overmorgen om 9 uur met de boot bij de kraan zullen zijn. Hopelijk valt de wind dan mee. Vanavond komen Geert & Ine langs voor een afscheidsdinertje bij ons aan boord. Terug naar boven

Woensdag 06-01-2010

De nieuwe grafiek van de satellietmetingen van de wereldtemperatuur (lagere troposfeer) tot en met december 2009 is er. Die komt altijd in de eerste week van iedere nieuwe maand. Je vindt hem ondermeer op de website van klimaatscepticus Roy Spencer. De lijn is gezakt ten opzichte van vorige maand naar het niveau van jongstleden oktober. "While the large amount of year-to-year variability in global temperatures seen in the above plot makes it difficult to provide meaningful statements about long-term temperature trends in the context of global warming, the running 25-month average suggests there has been no net warming in the last 11 years or so", zegt Spencer ervan.

De laatste 11 jaar... Ja, daar heb je het weer! Als je je gemiddelde - toevallig? - laat beginnen met het record El Niño-jaar 1998 (zie grafiek) dan kun je afkoeling suggereren. Die suggestie is echter niks waard. De periode is te kort (en het jaar is té bijzonder) Als je daartentegen je gemiddelde laat beginnen in 1979, zoals de grafiek doet, heb je 0,3 - 0,5° opwarming. De periode is 9 jaar langer, dus je zou met een ietsepietsje meer reden voortgaande opwarming kunnen "suggereren" Maar ook die suggestie is niks waard want ook die iets langere periode is met betrekking tot klimaatverandering veel te kort. Daar moet je werken met gemiddelden over minstens vijfhonderd tot duizend jaar.

Fons mailt over de blok-anodes dat ze in de warmtewisselaar zitten "De warmtewisselaar is een pijpenbundel waar de koelvloeistof van het interne koelsysteem gekoeld wordt door buitenwater wat door de impeller wordt aangevoerd. De anode dient net als een anode op het onderwaterschip, als offermetaal om de motor te beschermen tegen elektrolytische corrosie in het koelwater dat door de stalen koeler wordt gepompt" Kijk! Het is nog even de vraag of dergelijke anodes in mijn motor zitten. In de handleiding vind ik er niks over.

Het waait de hele dag hard uit het zuiden, Bf 6 tot 8. Bij Cyprus ligt een hogedrukgebied en dat beweegt weinig. De wind staat precies dwars op de boot. Heel vervelend als dat morgen nog zo is. Het linke moment ontstaat als je alle lijnen los hebt gegooid en de boot nog geen snelheid heeft, dan heb je er nog geen macht over en dreigt de wind je te pakken te krijgen. Hier raak je zo vast in de mooringlijnen van de andere boten, die schuin vanaf de boegen naar beneden lopen. Enfin, afwachten hoe het morgen is. Ans is al dagen bezig met het wassen en uitzoeken van kleren en andere spullen om mee te nemen. Ik ben blij dat zij dat laatste doet, ik heb er geen rust voor. Ze loopt de voorraden na op bederfelijke waar en maakt de koelkast schoon. Na voor het laatst een van de tanks te hebben gevuld, ruim ik de waterslang op. Ook haal ik de reserve-offeranode op, hij is aardig aangevreten geraakt. Benieuwd hoe de andere er morgen uitzien. Een minuut of twintig laat ik de motor warm lopen. Hij slaat meteen aan. Ik check of de boegschroeven werken; bij zoveel wind zullen we die mogelijk erg nodig hebben.

Om één uur brengen we Lord Byron naar Charley bij het wachthokje. Die stond net op het punt te vertrekken. Was hij het vergeten? Nee, hij dacht dat we morgen zouden komen. Hij plaatst de kooi en de tas met het badje, het voer en schelpenzand achter in zijn auto (foto hier). Daar gaat His Lordship, die de laatste weken zo vrolijk was, we zullen hem lang niet zien. Maar....misschien is hij wel vader geworden als we terugkomen.

De avond valt tegen kwart voor zes. De dagen worden alweer langer. De ondergaande zon komt onder de wolken door en zet de tegenoverliggende wolkengevaarten in vlammen. Het waait nog steeds Bf 7 tot 8. Aan boord sluit ik de camera op de laptop aan om de foto´s van vandaag op de harde schijf te zetten. Maar de Adobe Fotodownloader start niet op ondanks herhaaldelijk proberen. Wat is dat nou weer? Ik probeer het op ons notebook-computertje, maar daar gaat het ook niet. Ik geef het op en ga dit verslag afmaken. Dan krijg ik opeens een ingeving, als het op beide computers niet gaat dan ligt het misschien wel aan de camera zelf! Ik haal het chipkaartje voor de opslag van foto´s eruit en poets het schoon. En hup, het werkt allemaal weer. Nou, het heeft er natuurlijk niks mee te maken, maar dan zal het morgen met die harde wind ook wel lukken... Terug naar boven

De storm waait vanochtend een Frans jacht hulpeloos tegen de boeg van een ander jacht. Ze hebben een lijn in de schroef en de mooringlijn van het andere jacht zit om hun kiel

Donderdag 07-01-2010

De harde zuidenwind van gisteren ontwikkelt zich vannacht tot een storm. Af en toe zien we Bf 9 op de windmeter. Een nacht van hanewaken. Omdat de wind van opzij komt duwt hij de boot af en toe fiks scheef. Ik bind de loopplank vast aan de windvaanstuurinrichting om te voorkomen dat hij opwaait. Na twee uur lijkt het wat af te nemen tot Bf 6, maar een uur later trekt de wind weer aan tot stormkracht. We piekeren hoe we het moeten oplossen als we morgen de wal niet op kunnen. Ach wie weet valt het morgen mee.

Om zes uur waait het nog steeds fiks. Om acht uur zien we dat de wind een jacht tegen een van onze buren heeft geramd. Het is een jacht onder Franse vlag, een delivery die op weg was naar Nice. Vanochtend vertrokken ze van de steiger voor ons, maar ze kregen de boot niet onder contrôle, vermoedelijk door een lijn in de schroef. De wind dreef ze hulpeloos verder de haven in waar ze strandden tegen de boeg van een lang klassiek zeiljacht. Bovendien zit hun kiel achter een mooringlijn van het jacht (foto hierboven). Ik kijk toe hoe de mensen van de haven proberen de zaak te klaren met een duiker en lange lijnen. Na anderhalf uur ploeteren lukt het het jacht vrij te maken en tegen de lage wal te leggen. Ik spreek de kraanmeester Roussos aan. Hij en de marinero´s vinden het beter om af te wachten, de voorspelling is dat het tot en met zaterdag blijft stormen. Het is duidelijk: tenzij het meevalt moeten we onder ogen zien dat de boot nu niet op de wal kan. Volgende week, na de botscintigrafie op maandag (die ik liever niet uitstel), zal ik zien terug te vliegen om het met Geert te doen.

De rest van de dag laatste klusjes. Ik ruim zoveel mogelijk lijnen van het dek op, zoals de genuaschoten, de trimlijntjes van de genuatravellers, de rollijn van de genua en de neerhaler van de spiboom. Soms lijkt de wind af te nemen en doet onze hoop opflakkeren. Even later waait het weer Bf 8. We plaatsen overal aan boord nieuwe kakkerlakkendoosjes en drie vochtvreters. We kunnen alleen maar afwachten.

Terug naar boven

Dulce op de wal, nog niet opgebokt maar hangend in de kraan slapen we aan boord

Vrijdag 08-01-2010

Om twee uur gisteren neemt de wind langzaam af. Steeds vaker zien we Bf 6 en zelfs 5 op de windmeter. Ik houd het niet uit - per slot keer ik niet graag volgende week terug naar Kreta - en fiets naar het eind van de haven. Op de inham voor de kraan ligt verdorie een vissersbootje met een kapotte motor. Ik zoek kraanmeester Roussos op in de kantine van de werf. De wind neemt af, kunnen we vanmiddag toch de wal op? Hij kijkt verward en pakt zijn mobiel en begint te bellen. "Over one hour", zegt hij als hij neerlegt. Ik fiets terug en terwijl we alles voorbereiden, de motor vast aanzetten, de landvasten op de middenbolders wegnemen en de walstroom afkoppelen, houden we angstvallig de wind in de gaten. Gelukkig neemt hij nog verder af ondanks uithalen naar Bf 8. Bij het afvaren moeten we op een luwte wachten. Ik waarschuw Geert en Ine en de marinero´s dat we over een uur wegvaren. Maar Roussos laat weten dat het verdomde vissersbootje nog niet weg is. Ik fiets er weer heen en help de vissers en Roussos om het scheepje op de lijnen weg te trekken. En dan gaan we, precies op het moment van een luwte varen we zonder probleem van zijwind simpel weg. Naar het kraan-inhammetje hebben we de wind achter. Het gaat vlekkeloos - ahum - en in een mum van tijd liggen we vast. Helaas blijkt dat - net als vorig jaar op Malta - de kraan te klein en dat daarom het voorstag los moet. We ontspannen het achterstag en plaatsen het kotterstag om de druk op het voorstag weg te nemen, de bout gaat nu gemakkelijk los (we hebben van Malta geleerd) en binden het stag met de genua op de rol vast aan het zijboord. Keurig met een stootwil ertussen. Nu moet het kotterstag nog weg, we vangen het op met de fokkeval op een oog in het dek achter de ankerlier. Niet erg degelijk maar voor even kan het wel. Roussos schikt de hijsbanden heel zorgvuldig op de merkjes op het vrijboord en daar gaat ze, daar gaat Dulce na driekwart jaar het water uit (foto hier). Het onderwaterschip ziet er goed uit, de aangroei is niet indrukwekkend behalve op de schroef en de schroefas. De harde antifouling die we er in Malta opsmeerden heeft niet erg gewerkt. De offeranodes zijn verder aangevreten maar ze hebben het gehouden, de beslissing vorig jaar in Malta om ze nog te laten zitten, was dus een goede. Onderaan het roer is de verf er wat afgeschuurd, gevolg van de paar keer dat we op de Ionische eilanden met de kont naar de kant te dicht op rotsen zaten. Tot zover de waarnemingen. Roussos rijdt de boot naar de afspuitplaats en spuit met een hogedrukspuit de scheepshuid schoon (foto hier). Met veel oponthoud door op de route geparkeerde auto´s en boten, die weggehaald moeten worden en de tijd die ermee gemoeid is om de eigenaren via de telefoon op te sporen enzovoorts, is ons scheepje eindelijk op zijn plaats als het allang donker is (foto hierboven). Roussos houdt het voor gezien, hij belooft om morgen - als we weg zijn - de boot op te bokken en de kotterstag terug te zetten. Dat is belangrijk want die fokkeval kan echt niet lang staan. Het is vervelend maar het is niet anders. We hebben anderhalf uur nodig om alles aan boord gereed te maken voor een lang verblijf op de wal. daarna gaan we naar Anégada voor een laat maar gezellig diner bij Geert & Ine.

Het is een slechte nacht. Het is veel te stil. Geen geklots, geen wiegen op het water. Om half drie moet ik plassen en daal de ladder af om naar het toiletgebouw te gaan. De maan en Orion beheersen de hemel. Er is godbetert geen spat wind meer. Brak staan we om vijf uur op, pakken de laatste zaken in de koffers en schakelen alle 12Volt gebruikers uit. Of de walstroom hier ter plaatse niet door wie weet welke onverlaat afgekoppeld wordt dan zijn er altijd nog onze zonnepanelen om de accu´s gevuld te houden. Het kost me zoveel moeite om mijn bootje in de steek te laten! Zeker nu het nog niet eens opgebokt is. Geert & Ine staan beneden met hun auto, we laden de bagage in en Geert zal in de gaten houden of Roussos vandaag zijn beloftes nakomt. Onderweg naar Iraklion begint de dag aan te breken. Ik kijk naar het onbewoonde eiland - naam even kwijt - dat noordelijk van het vliegveld ligt. Op de oostelijke kaap pinkelt een licht. Ik wou dat ik kon varen.

Onze vlucht van Olpympic Airlines vertrekt een kwartier te laat. Geen probleem, in Athene hebben we ruim een uur voor de transfer. Twee stewardessen voeren verveeld in het gangpad de veiligheidsinstructies op waar niemand naar kijkt. Ineens komt het over me heen, een uiterst diep indringend en smartelijk besef van de absolute futiliteit van alle menselijk en dierlijk streven in deze wereld. Ik wil helemaal niet terug naar Nederland. Ik voel me overspoeld door een gigantische golf van medelijden met alles en vooral met mezelf en ik sta öp het punt om een verschroeiende jankbui te krijgen. Godzijdank is dat ook meteen weer over.

In Athene lopen we na de kontrôle door de uitgestrekte winkelhal. met allemaal veel te duur geprijsde spullen. De computertas met twee laptops en een aardig aantal boeken weegt zwaar. Gelukkig zie ik een rij bagagekarretjes. Ik pak er een en zet de tas en ons cabine-koffertje erop. Opeens staat er een mannetje in een raar liftboy-achtig pakje en een rode pet op naast me. Hij legt zijn arm op het karretje. Het mag niet. Waarom niet? "You can take trolleys outside", zegt hij. Maar ik ben een transit-passenger, zeg ik verbaasd, als ik naar buiten ga ben ik niet meer on transit en moet ik opnieuw tijdrovend inchecken en ik heb nu dat karretje nodig. "Not allowed", zegt hij. Maar waarom? "You can take trolley outside", zegt hij. Volgt een herhaling van zetten. Cirkelredenering. Het mag nog een wonder heten dat we 3,5 uur later gewoon en netjes op Schiphol landen. Onderweg alleen maar bewolking boven Europa. Zelfs de toppen van de Alpen zien we niet. Derrick, Ans´zoon wacht ons op. Het is vijf graden onder nul. Door een besneeuwd Holland rijdt hij ons naar Gorcum. Daar pikken we bij Barbara ons autootje op en rijden door een besneeuwd Land van Heusden en Altena naar Andel. Het is mij vreemd te moede. Ik dacht dat de geschiedenis zich nooit herhaalde. Nu keren we terug naar het gebouw aan de Andelse Maas dat we in de zomer van 2007 verlieten. Eerst doen we boodschappen bij de Albert Heijn in Almkerk. Ans ontmoet er natuurlijk een oude bekende, ditmaal uit haar tijd op de receptie van het ziekenhuis in Gorcum. In de Oude Silo in Andel ontvangen onze huisbazinnen Truus en Elly ons. Liefderijk hebben ze bloemen geplaatst op de oude tafel van wijlen ons oud buurvrouwtje Truusje (moeder van Truus). Nu wonen we niet op nummer 13 maar op haar nummer 14. Het appartement is al warm gestookt en de beide dames hebben alles verzorgd: alles schoongemaakt, een opgemaakt bed, spullen in de keuken, meubels van hun moeder en zoveel meer. Ik kijk uit het raam. De Maas ligt dichtgevroren en de ijsvloer is besneeuwd behalve een spoor waar nog onlangs een schip het ijs wist te breken. Zó ontzettend vreemd is het leven dat het ons deed terugkeren naar uitgerekend deze plek. Hier lag ons scheepje ooit beneden aangemeerd, hier hebben we onze tocht voorbereid en hier waren we zo tomeloos gelukkig met elkaar. Zij het op nummer 13. Ik bel Geert in Ayíos N. Heeft Roussos ons scheepje opgebokt? En heeft hij de kotterstag teruggeplaatst en die fokkeval ontzet? Nee, zegt Geert, er is vandaag niks gebeurd. Nonde-nonde-nondeju! (zeg ik).

We hebben een radio. Ik zoek naar Radio 1 en we luisteren naar het avondnieuws. Morgen zal het veel waaien en sneeuwen. Premier Balkenende roept het volk op om de stoepen te vegen en sneeuwvrij te maken. Wij moeten verantwoordelijk samenleven, zegt hij. Hij brengt het er werkelijk goed af als burgemeester van Holland.

Terug naar boven

Ons uitzicht over de rivier vanaf de ontbijttafel. Een fletsbleke zon probeert door de grijze sneeuwlucht te breken

Zaterdag 09-01-2010

Het vriest vannacht. Dit hierboven is het beeld dat we vanochtend uit het zijvenster van onze flat zien, zittend achter de ontbijttafel. Het sneeuwt lichtjes. Een ferme noordoostenwind jaagt sneeuw voor zich uit over het ijs op de rivier. Beneden aan de dijk liggen bootjes vastgevroren in het water. Een flets zonnetje probeert door de matgrijze lucht te breken. De velden aan Gelderse kant, aan de overkant dus, zijn wit zover je kunt kijken. Daar ligt het dorp Poederoijen, de daken wit, het kerktorentje mager en spits. De rijen populieren steken schril af tegen de lucht. Hier binnen is het warm. Op Radio 4 speelt journalist en schrijver Frénk van der Linden zijn favoriete klassieke muziek. Zijn keuze behelst voornamelijk sombere dus erg mooie muziek. We genieten ondertussen van een uitvoerig ontbijt met dus dat ouderwets, als een Oudhollands schilderij aandoende winters rivierlandschap als uitzicht. De telefoon gaat. Het is Gerard van de Mermaid, met hem en zijn vrouw Josje overwinterden we vorig jaar op Malta. In no time hebben we een reunie van tien Malta-overwinteraars geregeld (vijf boten) voor volgende week zaterdag bij ons op de flat. Iets waar we erg naar uitzien. Dat zal een vrolijk weerzien zijn!

Boodschappen bij Albert Heijn in Almkerk. Over supermarkten hadden we tijdens onze tweeëneenhalf jaar durende zeilreis niet echt te klagen, zelfs niet in Albanië, maar wat hier de verwende consument geboden wordt... We slaan natuurlijk essentialia in zoals boter, zout, suiker, sambal en aromat, maar ook sushi. En verse zeekraal uit Zeeland. En rolmops. Mmm! Op de terugweg rijden we om door de besneeuwde velden en akkers naar het dorpje Uitwijk. Onderweg zien we grote groepen rotganzen uit het hoge noorden, die hier overwinteren (foto hier). De middag brengt nog steeds lichte sneeuw onder een grijze hemel. Voortdurend jaagt de wind stuifsneeuw over het ijs op de rivier.

Van Herbert, onze bovenbuurman, mogen we zijn draadloos WiFi-netwerk gebruiken. Lekker snel. Ik lees verder in het boek over het multiversum van John Gribbin, dat ik van Kreta heb meegenomen. Verbijsterende zaken waar ik dezer dagen meer over wil zeggen. Wacht het s.v.p. af, het is werkelijk ongelooflijk, weinigen hebben door dat ons traditionele wereldbeeld van één universum met één oerknal door de wetenschap dezer dagen de prullenbak in gaat. In mijn jeugd moest je geloven dat het heelal statisch en oneindig was (hoewel dat toen al niet klopte), later leerde je over de Big Bang en het begin van tijd en ruimte. Dat het heelal begrensd was en in zichzelf gekromd. En nu lijkt het erop dat alles, ons eigen universum en het zogenaamde multiversum, toch allebei oneindig zijn. Het oneindige raakt weer in de mode. Ons eigen heelal is oneindig in ruimtelijke zin. Het multiversum, waaruit het als een quantumfluctuatie ontstond, is oneindig in de zin van tijd. Time without a start and without an end. Het is er altijd geweest en het zal er altijd zijn. Hoe werkt dat? Dat komt omdat in Einsteins (beproefde) relativiteitstheorie ruimte en tijd één geheel vormen - ruimtetijd - en inwisselbaar zijn. Begrijp je? Sommige theoretisch fysici ontlenen hieraan het idee en de wiskundige formules dat we - wij ? - onsterfelijk zijn. Oneindig is immers oneindig en er zijn dus ook ontelbare universa waaronder zulke als die van ons, maar dan werelden waarin we niet sterven aan bijvoorbeeld prostaatkanker of iets anders en voort leven tot...ja, tot wanneer eigenlijk? Eén ding is zeker: de werkelijkheid verschilt absoluut van onze dagelijkse wereld. We zijn ziende blind en science leert ons voor het eerst in de geschiedenis hoe het misschien echt is. Enfin, leuke gedachten voor iemand met zo´n klotenziekte, om ergens onsterfelijk te zijn. Niets immers is beroerder dan dood te gaan zonder te weten waarom het allemaal nodig was. Ach, Shakespeare ( uit het hoofd) in - geloof ik ( en gecheckt) - The Tempest:

"We are such stuff that dreams are made on;

and our little life is rounded with a sleep"

Op de radio worden sneeuwwaarschuwingen doorgegeven. Het blijft echter alleen maar licht sneeuwen. Ik breng Ans naar het verzorgingshuis waar haar moeder woont. Daarna rijd ik door naar mijn jarenlange vriend Inge in zijn Heukelums wijnhuis. Daar is het als altijd vrolijk. Het is geen geheim meer dat Inge gaat trouwen met zijn vriendin Jacqueline. Op 29 mei dit jaar. Ik wist het al langer maar toen was het nog geheim. Aan de stamtafel van Inge ontmoet je vaak leuke en interessante mensen. Ditmaal raak ik in gesprek met mijn oude overbuurman van destijds op de Deilsedijk in Deil, Hans Vervoorn, vijf jaar niet meer gezien, en een levendige vijftiger - Rob - die sedert vier maanden bezig is gegaan met consultancy van maatschappen van medisch-specialisten. Hij is enthousiast en zweert bij de positieve gevolgen van marktwerking in de zorg. Ik houd me maar in en slaag erin niet al te cynisch te reageren (geloof ik) Op de terugweg zie ik bij de oprit Leerdam dat er een lange file staat op de A15 richting Gorcum. Zeker een ongeluk gebeurd. Via de binnenwegen rijd ik naar Gorcum om Ans op te halen. Het is donker en het vriest hard en sneeuwt licht. Overal rijden strooiauto´s. Af en toe glijdend bereiken we Andel en De Oude Silo en parkeren voorzichtig bovenop de dijk. Als je namelijk beneden op de parkeerplaats naast de Silo parkeert, riskeer je dat je door de gladheid niet terug omhoog kunt rijden. Mijn liefste bereidt een heerlijke zalmschotel met verse tagliatelli en zeekraal. Soms denk ik dat er niks tegen is om zo te leven en te wonen, in een vast huis of een appartement op een mooie plek in een aardig dorp in Holland. Maar nu nog niet, kan het zijn alsjeblieft, nog niet. Nog lang niet.

Terug naar boven

Zicht op de Andelse Maas richting Wilhelminasluis. Links het balkon van nummer 13, waar we vroeger woonden. Beneden lag toen onze Dulce afgemeerd

Zondag 10-01-2010

Er kwam gisteren een e-mail uit Ayíos Nikoláos van Geert & Ine van de Anégada:

"Bij terugkomst zojuist, lag Dulce keurig op de bok. Er is ook nog een paal onder het voorschip gezet. Ziet er goed uit. Hij (Roussos) zou ook de stag nog vastzetten, maar die zat er nog niet op toen wij net terug kwamen. Ik zal morgen, anders maandag weer naar hem toelopen en zorgen dat hij die ook weer vastzet. De wind is flink afgenomen, dus het gevaar voor de val is veel minder dan afgelopen nacht. Ik laat het nog wel even weten"

Een opluchting dat Geert de zaak in de gaten houdt! Het is vandaag opnieuw een koude grijze dag met wat lichte sneeuw (foto hiernaast) Iemand attendeerde me erop dat ik op een Zwarte Lijst van artsen en bestuurders sta. Even kijken natuurlijk en verdraaid, het is zo. Daar sta je met je goeie gedrag! In het deftige gezelschap van ondermeer Herre Kingma, Peter Holland, Joan Leemhuis-Stout, Gerrit van der Wal, minister Klink en natuurlijk Jansen Steur zélf. De lijst wordt bijgehouden door een organisatie die zich SIN-NL noemt, Slachtoffers Iatrogene Nalatigheid-Nederland. Uiteraard een goede zaak om daar veel aandacht aan te geven, het is hun goed recht. Plaatsing op de zwarte lijst wordt zorgvuldig beoordeeld, belooft SIN-NL. Dat is in mijn geval toch niet helemaal goed gelukt. Moet ik nu rectificatie vragen? Nee, wie wil weten hoe het in 2004 écht zat met de vertrekregeling van Jansen Steur en de "bonus" van € 250.000 die hij meekreeg, leze het hier.

Over Jansen Steur gesproken: met een handvol nieuwe onderzoeken in gang (ondermeer Lemstra 2, minister Klink, OM Almelo) had ik niet verwacht met rust gelaten te worden. Gisteren zat er in mijn postbus een e-mail van de secretaris van de onafhankelijke commissie die in opdracht van minister Klink het functioneren van de IGZ onderzoekt in de casus van de neuroloog van Medisch Spectrum Twente in de periode 2000 tot 2009, met een uitnodiging voor een interview in de periode van eind februari/begin maart in Den Haag. De commissie wordt geleid door de staatsraad Rein Jan Hoekstra. Natuurlijk ben ik bereid alleen kan het wel eens lastig worden want juist dan onderga ik de radiotherapie in Tilburg.

We ontbijten laat na een uitgebreid ligbad. Het lukt me het ouderwetse dlingeruurwerk van wijlen mevrouw Cornet weer aan de gang te brengen. Kwestie van dat de klok precies recht moet hangen. Tja, daar zitten we dan op de meubeltjes van ons vroeger buurvrouwtje. Af en toe sneeuwt het. De hele dag staat Raio 4 op - nu is Diskotabel juist begonnen, vroeger één van mijn favoriete programma's. Vanavond gaan we in Gorcum naar de verjaardag van Ans'schoondochter Kate, de vrouw van Derrick. Morgen gaan we naar Dordrecht voor de botscintigraie. Terug naar boven

Op weg naar de Adeling Nucleaire Diagnostiek op de lokatie Amstelwijck van het Albert Schweitzer Ziekenhuis in Dordrecht

Maandag 11-01-2010

Vanochtend zijn we om half twaalf bij de Afdeling Nucleaire Diagnostiek van het Albert Schweitzer Ziekenhuis in Dordrecht voor de skeletscintigrafie. Op de lokatie Amstelwijck om precies te zijn. Vroeger - voor de megafusie in Dordrecht en Zwijndrecht - was dit het Refaja Ziekenhuis. Wat ben ik hier vaak geweest voor vergaderingen en afspraken!

Een laborant spuit een kleine hoeveelheid licht-radioactieve vloeistof in een ader in de holte van mijn elleboog. Ik huiver even, hoewel het goedje maar heel kort straling uitzendt, nog geen 24 uur, is het toch giftig spul. De sfeer is rustig en zakelijk, er is maar een enkele andere patiënt. Na een kleine 3 uur moet ik terugkomen voor het maken van foto´s met de gammacamera.

We rijden naar Dordts´ oude centrum en kopen er een digitenne-onvanger voor de breedbeeld-TV die in ons appartement staat. "Digitaal TV kijken in 10 minuten", belooft het foldertje. Daarna drinken we koffie bij V&D. Ans gaat wat in de winkels rondkijken en ik zit te lezen in "Meta Math! The Quest for Omega" (Vintage Books, 2005) van de Amerikaanse wiskundige Gregory Chaitin.

Om kwart voor twee rijden we terug naar het ziekenhuis. Ik ben toch niet helemaal geconcentreerd, merk ik, als ik per ongeluk door twee rode stoplichten rijd. Op de Nucleaire Diagnostiek is het weer zo stil. Ongeveer 25 minuten lig ik onder de gammacamera die heel langzaam over me heen schuift. Of liever gezegd: de slede waar ik op lig schuift langzaam onder de camera door. Op een monitor kan ik nét iets zien van een tijdsbalk en van de opname, maar aan de laatste kan ik niks zien. Ik dood de tijd met het in mijn hoofd nalopen van een wiskundeprobleem uit Chaitins´ boek (Euler´s bewijs dat er oneindig veel priemgetallen zijn) maar ik loop hopeloos vast. Het is doodstil in de ruimte. De laborant heeft me opgedragen om zo stil mogelijk te blijven liggen. Soms doe ik mijn ogen dicht. Eigenlijk is het ongelooflijk triest, hier. Na de lichaamsscan worden er aparte opnames gemaakt van mijn hoofd in zijligging en van mijn schouders, terwijl ik met de armen boven mijn hoofd lig. Ergens in mijn lichaam, in mijn skelet, is misschien een haardje van activiteit waar de radioactieve stof zich ophoopt en dat straks op de foto´s de plaats aangeeft van een metastase, een uitzaaiing van mijn prostaattumor. De kans daarop is heel klein, maar niet ondenkbeeldig. Ik was er tot voor kort luchtig over, zo´n kleine kans is eigenlijk géén kans. Nu voelt het angstiger.

Na afloop rijden we over de Moerdijkbrug en de A56 terug. In Andel installeer ik de digitenne-ontvanger inderdaad in 10 minuten. Ideaal ding voor aan boord, eigenlijk, zij het dat je in de landen rond de Middellandse Zee doorgaans alleen nog analoge TV hebt. Hier ontvangen we tientallen TV-zenders met een uitstekende beeldkwaliteit en tientallen radiozenders, waaronder diverse klassieke. Mooi! Vanavond gaan we erwtensoep eten bij Herman & Marian Ursinus, die hier vlakbij wonen. Maar eerst ga ik Geert bellen want er is helaas nog geen bericht uit Ayíos Nikoláos. Kennelijk is de kotterstag van onze boot nog niet teruggeplaatst en evenmin het achterstag aangespannen. Verdorie! Ik ben ongerust, nu is er alleen de fokkeval die vastzit op een oog dat er niet voor bedoeld is. Als er teveel spanning op komt wordt dat oog zomaar uit het dek gerukt en dondert de mast om met alle vreselijke ellende van dien. Had ik er maar een tweede val op het voordek bij gezet! Maar door alle drukte ben ik dat vergeten. Terug naar boven

Hier wonen we, tussen de gele pijlen op de eerste etage aan de zuidzijde van De Oude Silo in Andel. Links de dijk, rechts de Andelse Maas

Dinsdag 12-01-2010

Er is nog niks gebeurd, zegt Geert gisteravond als ik hem in Ayíos Nikoláos bel. Roussos bleek druk bezig met sleutelen aan de dieselmotor van zijn eigen truck. Even ben ik des duivels, waarom kun je met zulke mensen geen afspraken maken? Geert zal er morgen opnieuw achterheen gaan. Ik slaap er slecht van. Vanochtend bel ik hem nogmaals en vraag of hij het alsjeblieft zélf wil doen. Al na een halfuur belt hij terug: de kotterstag heeft hij teruggeplaatst en gespannen, de achterstag gespannen en de spanning van de fokkeval gehaald. Ik ben hem zeer dankbaar. De smoes waar Roussos vanmorgen mee kwam: misschien moet ik de boot nog een keer verplaatsen. Ja, dat zou lekker vlot gaan met een omgevallen mast.

De ochtend is gevuld met lichte vorst en zachte zonneschijn en de live-presentatie op TV van het "Rapport Commissie van Onderzoek Besluitvorming Irak" (Commissie Davids) Een adequaat volkenrechtelijk mandaat voor de invasie in Irak in 2003 ontbrak, luidt één van de belangrijkste conclusies. En De Tweede Kamer is onvolledig geïnformeerd over het verzoek van de Verenigde Staten om militaire steun te verlenen. Militaire steun werd door Nederland overigens de facto niet geleverd, stelt de commissie vast, het bleef beperkt tot politieke steun. Destijds was ik aarzelend voorstander van het ingrijpen in Irak, vanwege het gevaar van de massavernietigingswapens die Sadam Hoessein zou bezitten. Toen later uitkwam dat hij die helemaal niet bezat, voelde ik me grotelijks belazerd door de Amerikanen en de Britten. Boeiend trouwens om live te zien hoe er politieke geschiedenis wordt gemaakt. Vanmiddag gaat Balkenende reageren.

Ondertussen loopt ook mijn eigen geschiedenis door. Met de secretaris van de Onderzoekscommissie Hoekstra maak ik een principe-afspraak voor een interview op 2 maart a.s. met de slag om de arm dat het niet moet interfereren met mijn bestralingsbehandeling. De commissie is bereid om naar Andel te komen. Als bijlage mailt hij de onderzoeksopdracht van de commissie:

"Onderzoeken wie binnen de IGZ wanneer over welke relevante informatie met betrekking tot de neuroloogcasus Medisch Spectrum Twente  beschikte in de periode 2000 (eerste melding bij IGZ) tot januari 2009 (start IGZ-intern onderzoek) en wat betrokkene met die informatie heeft gedaan"

(Onder de knop onderaan de pagina vind je de volledige tekst van de taakopdracht van de minister)

Ik zoek uit of onze ziektekostenverzekering IZZ de dagelijkse reiskosten eigenlijk vergoedt tijdens de bestralingstherapie. Dat blijkt het geval.  Ga je met eigen vervoer - wat ik van plan ben - dan kun je een kwartje per kilometer declareren, met een eigen bijdrage van 91 euro. Als je per taxi zou gaan, wordt dat wel volledig betaald. Merkwaardig verschil eigenlijk maar geen reden om de eigen auto te laten staan. Daarna informeer ik bij de ANWB of onze lopende reisverzekering de kosten van de extra vliegreizen van/naar Kreta dekt (retour voor de biopsie in december en enkele reis voor de skeletscintigrafie en de bestraling) Dat is het geval, aldus de meneer aan de telefoon. Dat is mooi, toch ruim 1100 euro terug. Terug naar boven

Knipsel uit De Sirene van 2 mei 1946

Woensdag 13-01-2010

Wonderlijk mooi breekt vandaag de dageraad aan met aarzelend rose en blauw licht over de rivier in de richting van Poederoijen aan de overkant, alsof deze woensdag geen zin heeft om te beginnen en zich zou willen bedenken (foto hier). In de loop van de ochtend maak ik een kuier door het dorp. Het is koud, op de dijk snijdt de ijzige oostenwind in mijn nek en probeert mijn kleren binnen te dringen. Ik loop snel door en pas beneden in het dorp is het tussen de huizen wat aangenamer.

Ik kom langs de ruïne van een kerk die uit de 14e eeuw zou dateren. Alleen de toren is nog intact, van het schip erachter staan slechts wat muren (foto hier). Tussen de restanten van die muren is een klein kerkhof met besneeuwde zerken (foto hier). De toren heet de Romboutstoren, misschien naar Sint Rombout of Rumbold, een vermoedelijk Ierse missionaris die met de veel bekendere Willibrord in de zevende eeuw probeerde de heidense bevolking van de lage landen voor het christendom te winnen. Waarom kreeg de toren zijn naam eigenlijk, pas in de 14e eeuw, zeshonderd jaar na zijn dood? En waardoor en hoelang al ligt het schip van dit kerkje in puin? Op het kerhofje zou Jan Claesen begraven liggen, die volgens de overleveringen trompetter was in het leger van de Prins van Oranje (Frederik Hendrik) In 1973 zong Rob de Nijs zijn bekende tophit over deze figuur. Of hij ook de Jan Klaassen uit het bekende poppenspel is, staat niet vast. Ik scharrel kleumend wat tussen de zerken rond en probeer de namen te lezen en zijn graf te vinden. Dat lukt niet en zin om met mijn blote handen de sneeuw weg te vegen heb ik niet. Ik stuit op een ander graf, dat van ene Gerardus Hollestelle, ooit notaris te Andel en kennelijk lid van de plaatselijke illegaliteit in WO II (foto hier). Op 19 april 1945, een week voor zijn 36e verjaardag en vlak voor de bevrijding geëxecuteerd. "Hij viel door Duitsche moordenaarshanden", staat op zijn grafsteen. Welke drama´s hebben zich in dit stille dorp afgespeeld?

Weer terug in ons appartement probeer ik op Internet er meer over te vinden. In het online archief van het Streekarchief Land van Heusden en Altena vind ik enkele knipsels uit De Sirene, een streekblad uit die tijd (zie boven) Veel wijzer word ik er niet van. Hollestelle viel op het Boveneind, als laatste lokale slachtoffer van de oorlog. Op de kaart vind ik die plaats niet maar ik zal het bij gelegenheid eens vragen. Het graf van Hollestelle is zelfs een officieel oorlogsgraf. Deze streek, het Land van Heusden en Altena, is lang bezet gebied gebleven. Frontgebied. Bij de bevrijding van het zuiden van Nederland hielden de geallieerden halt bij de Bergse Maas. Voedsel kwam nauwelijks in het geisoleerde gebied binnen. De bewoners van de dorpen werden in de ijskoude winter massaal geëvacueerd. Tientallen kwamen om door de maanden durende beschietingen van de strijdende partijen of door de ontberingen. Hele dorpen werden verwoest. Zou toen ook het kerkje van Neder-Andel in puin geschoten zijn? Dit gebied was ook het land van de "crossings", het smokkelen door verzetsgroepen van mensen en materiaal uit het bezette Holland naar het bevrijde zuiden. Mogelijk was Hollestelle daarbij betrokken. Op de A27 bij het tankstation nabij Hank is een monument voor deze crossers.

Het blijft een kille dag, de zon is allang weer achter de egaal-grijze wolkenlucht schuil gegaan. Inderdaad toch maar niet aan de dag begonnen. Het sneeuwt lichtjes. Straks gaan we eten bij Tessa & Jeffrey in Gorcum. Terug naar boven

Hier woont Bas, op de Zandweg in De Meern, op de eerste verdieping. De twee rechtse ramen zijn van zijn kamer

Donderdag 14-01-2010

Gisteravond volg ik de live-uitzending van het kamerdebat over het rapport van de Commissie Davids. Hoewel het al snel duidelijk is dat de coalitiepartijen het kabinet niet durven te laten vallen (uit vrees voor nieuwe verkiezingen), is het toch wel mooi politiek theater. Om half twee vallen mijn ogen toe en een uur later word ik verkleumd wakker op de bank. Ans is allang naar bed.

Heb ik gisteravond kou gevat? Vandaag ben ik namelijk snipverkouden met beginnende keelpijn en pijn onderin mijn buik. Het dooit een beetje. Ik stap in de auto en gewapend met paracetamol, papieren zakdoeken en Strepsils rijd ik richting Utrecht. Onderweg belt een nichtje uit Leeuwarden; zij weet te melden dat prostaatkanker veel in onze familie voorkwam. De meeste broers van mijn vader (die zelf op 44-jarige leeftijd omkwam bij een verkeersongeval) stierven eraan, overigens op vrij hoge leeftijd (75 - 85 jaar). Langzaam groeiende tumoren, dus.

Voorbij verkeersplein Oudenrijn sla ik af naar het dorp De Meern, even ten westen van Utrecht. Daar op de Zandweg langs het riviertje de Oude Rijn huurt mijn jongste zoon Bas sinds kort een kamer in een vrijstaand studentenhuis (foto hierboven). Die wil ik wel eens zien. Trots toont Bas zijn kamer in het tamelijk afgeleefde huis. De kamer is klein en nog rommelig, niet alle verhuisdozen zijn uitgepakt. Zou hij wel goed voor zichzelf zorgen? De vuile afwas van weken neemt alle ruimte op het aanrecht in de keuken in, hoewel ze nota bene een vaatwasmachine hebben. Ach, het was in mijn tijd doorgaans niet anders (zonder vaatwasser) Bas zet thee en we praten over zijn leven, zijn studie, zijn projecten en zijn plannen. Hij studeert Composition for the Media aan de Hogeschool voor de Kunsten. Levendig vertelt hij over de boeiende muziek- en compositie-opdrachten die hij moet uitvoeren. Na vier jaar wil hij ook zijn Master of Music halen. Leuk dat ik mijn drie kinderen nu wat vaker kan zien. Ik voel me echter niet erg lekker en na een uur rijd ik terug naar Andel, het voornemen om nog in Utrecht in wat boekhandels te gaan neuzen laat ik schieten.

Op De Oude Silo zie ik dat een ijsbreker inmiddels het ijs op de rivier heeft gebroken. Herman Ursinus komt nog even langs om te kijken hoe we erbij zitten. Ik denk niet dat ik het vanavond lang maak. Terug naar boven

Nadat een ijsbreker het ijs had gebroken, voer gistermiddag het eerste schip door de rivier

Vrijdag 15-01-2010

Een nieuwe becijfering van Eurostat, het statische bureau van de EU, liet eergisteren zien dat het Griekse begrotingstekort nog groter is dan de 13% waar onlangs sprake van was. Het is zelfs 14,1%! Het tekort van eurolanden mag niet groter zijn dan 3% van het BBP. Er gaan zelfs stemmen op om de Grieken uit de euro-zône te zetten. Dat lijkt me vooralsnog al te drastisch. De Griekse socialistische regering kondigde gisteren aan het tekort in 2012 terug te willen dringen tot 2,8 procent van het BBP, schrijft de NRC, onder meer door flink te snijden in defensie en zorg en de inkomsten te verhogen via onder meer belastingverhogingen op alcohol en tabak.

Gisteravond kijk ik naar een samenvatting van het aftreden van Gerd Leers, de burgemeester van Maastricht. Het aftreden van ambtsdragers, burgemeesters in dit geval, is vaak een ondoorgrondelijk proces. Het komt het steeds meer voor dat ze aftreden als ze het vertrouwen van de gemeenteraad verliezen. Ze zouden eigenlijk ook niet langer door de Kroon benoemd moeten worden, maar door de raad of door rechtsstreekse verkiezingen. Leers was een goede zij het tamelijk ijdele burgemeester. In feite had hij geen enkele overtreding begaan, hij had slechts "de schijn gewekt" Zijn aftreden geschiedt in grootse stijl, haast als een antieke tragedie. Een echte volkstribuun. "Maastricht is het beste dat mij is overkomen" Hij oogst een spontane ovatie van de gemeenteraad. Vrouwelijke beleidsmedewerkers en secretaresses staan te huilen, aangedane raadsleden en ambtenaren omarmen hem. Merkwaardig.

Ik herinner me de cafébrand in Volendam op oudejaarsavond in 2000/2001 die aan ruim tien jongeren het leven kostte. Nalatigheden in de contrôle door de gemeente van de brandveiligheidsvoorzieningen. Burgemeester Frank IJsselmuiden droeg zelf geen schuld maar hij nam de politieke verantwoordelijkheid op zich en trad af. Zonder veel theater. Hij schaamde zich over zijn eigen gemeentelijk apparaat. Ik vond toen dat het wel van karakter getuigde.

Ik herinner me ook de vuurwerkramp in Enschede in mei 2000. Daar kwamen nog veel meer mensen om, enige tientallen. De oorzaak werd gezocht in gebrekkige contrôle door de gemeentelijke diensten. Hoewel iedereen het verwacht had, ikzelf incluis, trad burgemeester Jan Mans trad echter niet af. Integendeel, hij genoot volop van alle aandacht die hij kreeg en bleef zitten om een aantal jaren later rustig met pensioen te gaan. Plaatsvervangende schaamte kende hij niet. En wat lees ik nu? Met ingang van vandaag is diezelfde Jan Mans benoemd tot waarnemend burgemeester van Maastricht. Welk een gotspe! Enfin, ze lopen in Maastricht minder risico dat hij snel aftreedt.

Het is een kleurloze dag, grijs en vochtig hoewel het niet regent. Het dooit licht. Ik ben nog steeds snipverkouden. Verbijsterd kijk ik naar beelden van de zware aardbeving in Haïti. Vanaf een pick-up vrachtwagentje proberen hulpverleners water uit te delen aan vrouwen en kinderen. Grote kerels slaan iedereen opzij en gaan er met de waterflessen vandoor. Die zullen ze straks voor goud geld verkopen. Ik moet terugdenken aan onze ontmoeting in september 2008 met het aftandse schip, afgeladen met meer dan honderd wanhopige zwarte migranten, toen we op weg naar Malta waren. Daar gebeurde hetzelfde, grote negers sloegen iedereen aan de kant voor een fles water. Homo homini lupus, de mens is de mens een wolf. Anderen noemen het survival of the fittest in het voortgaande Darwinistische proces van natuurlijke selectie. Evolutie en moraal. Evolutie kent geen moraal, maar empathisch gedrag geeft een betere overlevingskans. Ik meen dat de wetenschap dat heeft vastgesteld, ondermeer onze eigen primatoloog Frans de Waal. Maar wat schiet je ermee op? Je kunt moeilijk naar zo´n gewelddadige vent toestappen en zeggen dat het niet erg wetenschappelijk is wat hij doet. Terug naar boven

De Caribische plaat schuift met 2 cm per jaar langs de Noord-Amerikaanze plaat

Zaterdag 16-01-2010

De zware aardbeving (7,0 op de schaal van Richter) die in het straatarme Haïti misschien wel 100.000 slachtoffers maakte, was voorspeld. De Amerikaanse aardwetenschapper David Manaker waarschuwde al in 2008 voor de aardbevingsrisico’s langs de zogeheten Enriquillo-breuklijn, vanaf de uiterste oostpunt van het eiland naar Port-au-Prince. „Langs deze breuklijn zou een aardbeving kunnen ontstaan met een magnitude van 7,2”, waarschuwde Manaker toen in het wetenschappelijk tijdschrift Geophysical Research Letters. Hij zat er akelig dichtbij, schreef de NRC eergisteren. De aardbeving vond plaats op 10 kilometer diepte. Dat is erg ondiep voor een zware aardbeving, meldt het KNMI. In dit gebied schuiven de Noord-Amerikaanse plaat en de Caraïbische plaat met een snelheid van 2 cm per jaar langs elkaar (zie bijgaand plaatje) Dat kan men tegenwoordig exact meten met behulp van GPS.

Het doet me denken aan de zware aardbeving in Aquila, Italië van april 2009. Ook die was voorspeld door een wetenschapper, Giampaolo Giuliani, zij het op basis van heel iets anders, namelijk de analyse van radon-gas dat ter plaatse uit de bodem vrij kwam. De methode van Manaker belooft structureel betere voorspellingen. Maar dan nog. Als de spanning in de aardkorst ergens geweldig toeneemt, kan er de volgende week een zware aardbeving komen maar ook pas over 250 jaar. Zouden mensen, zeker in dat arme Haïti, in zulke vage voorspellingen aanleiding zien om hun boeltje op te pakken en massaal te verhuizen? En waar moeten ze dan naar toe? We zijn op onze reis meerdere plaatsen gepasseerd, waar in de nabije toekomst zware aarbevingen dreigen, bijvoorbeeld in de miljoenenstad Istanboel. Die ligt ook op een gevaarlijke breuklijn. Een ramp is onafwendbaar, maar niemand weet wanneer hij komt en iedereen leeft ongestoord door. Dat zegt zonder twijfel iets fundamenteels over de menselijke aard, maar op de een of andere manier voelt die constatering aan als oppervlakkig. Iedere ochtend gaan we immers de deur uit en we lopen elke dag méér risico op een verkeersongeval dan op een aardbeving, een vulkaanuitbarsting, een tsunami of een inslag van een grote meteoor. Toch doet iedereen dat. Schatten we bewust die risicoverschillen in? Nee, dat geloof ik ook niet. We doen de dingen gewoon omdat we ze moeten doen, naar school of naar je werk gaan, naar je vrouw, je oma of je vrienden. Tot er iets ingrijpt, vroeg of laat. Dat heet het lot.

Vandaag is de reünie van de Malta-overwinteraars 2008/2009. Om één uur druppelt de een na de ander binnen. Jaap & Diana (liggen met Kiara in het Turkse Fineke), Nanning & Miranda (helemaal uit Groningen, waar ze met hun Famous Goose in het barre Zoutkamp liggen), Fred & Gerda (Pegasus, die weer terug in Malta ligt) en Gerard & Josje (hun Mermaid ligt ook in Fineke) In Malta vormden we een leuk gemeenschapje. Het is zeilers eigen te weten dat het zo weer uit elkaar ligt en je elkaar meestal nooit meer terugziet. Leuk is dat niet. Nu overheerst dan ook de pure lol om elkaar tóch weer te ontmoeten. Iedereen heeft iets lekkers om te eten en te drinken mee genomen. Diana heeft verrukkelijke hartige taarten gebakken, Nanning serveert verse haring en Ans een ernstige erwtensoep. Ons ons flatje is vol van de gesprekken waarin we alles bijpraten en vragen hoe het gaat en wat ieder volgend jaar gaat doen. Varen in een wereld waarin alles goed is. Een mooi verlangen. Hieronder de noodzakelijke groepsfoto, temidden van de meubeltjes van wijlen onze buurvrouw, gemaakt met de zelfontspanner.

Reünie van Malta-overwinteraars bij ons op de bank: Vlnr achter Josje, Ans, Diana, Gerda, Miranda. Vlnr onder Fred, Tommy, Nanning, Tom, Jaap, Gerard.

Hier nog twee foto´s. Hoe vermijd je het gevoel zielig te worden gevonden met je kloten-prostaat. Dat vermijd je niet. Ik ben luchtig, prognose is goed, weinig kans op uitzaaiingen. Komend seizoen zeilen we gewoon weer verder. En we bepalen ons weer tot de gebruikelijke luim en gezelligheid. Maar toch is het zo jammer dat er aan zulke bijeenkomsten een eind komt! Straks, over een aantal maanden, varen we weer alle kanten op, Nanning & Miranda gaan naar Noorwegen en Zweden, Fred & Gerda misschien naar de Adriatische Zee, Josje & Gerard weten het nog niet, misschien naar Istanboel en Jaap & Diana en wij hopelijk samen naar de Levant (Syrië, Libanon, Israël en Egypte) Het zij zo. Ondertussen is het buiten gaan regenen. De regen striemt tegen de ramen aan de zuidkant van ons flatje. Het dooit. We nemen node afscheid van elkaar. Terug naar boven

Om middernacht ligt er een fiks pak sneeuw op en om de dijk

Zondag 17-01-2010

De regen gaat vannacht over in sneeuw. Om middernacht ligt er een fiks pak. Ik probeer niet erg succesvol er een foto van te maken (zie hierboven). Vanochtend is de sneeuw al grotendeels weer weggedooid. Het is mistig en klam buiten. Op de weerkaartjes zie ik dat ze op Kreta ook bijzonder slecht weer hebben, veel regen en wind. In de loop van de week lijkt het er beter te worden.

Nog steeds komen er berichten van vrienden en lezers om me een hart onder de riem te steken. Gisteren van Gert Reedijk van de Breeze in het Gastenboek. Hem en zijn vrouw Anjès ontmoetten we twee jaar geleden tijdens onze overwintering in Lagos in Zuid-Portugal. Van de redactie van het maandblad Zeilen ontvang ik via ons postadres bij mijn zwager in het onzalige Papendrecht een kaartje met "Sterkte!" en het nieuwe boek "Aarden op zout" van Ruth Gerritse & Mark van´t Woud (De Alk & Heijnen, 2009) over hun wereldomzeiling in zes jaar met hun Suncoast 48 Thalassa II. "Om de komende tijd stiekem bij weg te dromen", schrijft redacteur Ernst Steinmeier op het kaartje. Dat zal ik zeker doen en niet stiekem.

Een paar uur lang worstel ik me door hoofdstuk 2 van "Meta Math! The Quest for Omega" van Gregory Chaitin (Vintage, 2005) Het is mijn derde poging, mijn derde aanval - zo te zeggen - op een hoofdstuk dat nogal wat wiskundige afleidingen bevat. Ik heb moeite om ze te snappen en bovendien valt mijn concentratie steeds weg. Ook dit keer kom ik maar voor de helft door de formules. De rest sla ik over, ik zal het later opnieuw proberen. Maar ik bereik dit keer wel het eind van het hoofdstuk. Waarom ik al die moeite doe? Ik heb een sterk intuïtief gevoel dat dit boek heel belangrijk is om de wereld te begrijpen. Want soms kom je een juweeltje tegen, zoals vanochtend, een zinsnede die na al die hoofdbrekens niet eens meer als een platitude overkomt, maar juist als een diepe waarheid "that lots of things are unknowable" (p. 54) Lach niet! Ik heb immers alle achterliggende jaren zó mijn best gedaan in het tot me nemen van de nieuwste fysica, van snaren en membranen, van elf dimensies en het multiversum en nieuwe oneindigheden en wat niet al. Chaitin stelt zichzelf de vraag of het niet altijd zo zal zijn dat er in enigerlei vorm structuren en patronen liggen te wachten tot wij ze ontdekken. "Or is it possible that some things really are lawless, random, patternless - even in pure math, even in number theory?" (p. 54). Kijk, dit is nu precies waar het om gaat en daarom probeer je zo´n boek te lezen.

In de middag wordt het nog aangenaam zonnig. Alle sneeuw van vannacht is nu weer weg als we naar Gorcum rijden voor familiebezoek, de verjaardag van Ans´schoonzoon Michel en een bezoekje aan Oma Steers. Michel geeft een aantal films op DVD mee. Jeff & Tessa hebben nog een DVD-speler over die we dankbaar ophalen en in de Silo installeren. Terug naar boven

De datumaanwijzer van wijlen onze buurvrouw. Welke getallen staan er op beide kubussen?

Maandag 18-01-2010

Een grijze windstille dag van nevel en klamheid. Het dooit hard. Aan boord was ik gewend iedere ochtend een blaadje van onze scheurkalender af te trekken, hier verzet ik een of beide kubusjes op de - hoe heet zo´n ding? - datumaanwijzer van wijlen onze vroegere buurvrouw. Op de foto hierboven zie je hem. Even een breinbrekertje opgeven: welke getallen staan er op de linker en de rechter kubus? Om je op weg te helpen: er zijn 2 x 6 vlakken beschikbaar waarmee je dus 31 verschillende combinaties moet kunnen maken. Gisteren legde ik het voor aan Jordin (1e klas gymnasium), de oudste van Barbara & Michel. Hij is er nog mee bezig. Goede inzenders krijgen een eervolle vermelding in het logboek.

Ik bel mijn broer. Hij wordt vanochtend opgenomen in de kliniek in het Duitse Gronau, waar ze morgenochtend zijn prostaat zullen weghalen. Een radicale prostatectomie. Ik wens hem sterkte. "De mannen - veelal Hollanders - die we hier ontmoeten zeggen dat het allemaal best meevalt", SMS´t zijn vrouw later. Morgen is hij dus van zijn prostaat af. Het zal een opluchting zijn, hoewel ze nog even moeten wachten tot vrijdag. Dan horen ze of de snijvlakken vrij waren van tumor-doorgroei.

Wie kent Dennis Hopper nog? De acteur die samen met Peter Fonda bekend werd in de hippie-motorfilm "Easy Rider" uit 1969, die door hem geregisseerd werd. Hij ligt op zijn sterfbed, meldt een lezer, vanwege een uitgezaaide prostaatkanker. Nu wil hij scheiden van zijn echtgenote. Die gunt hij kennelijk de erfenis niet. Wat een ellende, zeg. Hopper is 73 jaar, zijn carcinoom werd pas een paar maanden geleden ontdekt. Veel te laat. Had hij nooit eerder klachten? Nooit eerder zijn PSA laten bepalen? Mannen, laat ieder jaar je PSA prikken vanaf je 50e! Ook al is het geen betrouwbare marker, hou de zaak gewoon toch in de gaten.

Bij Shipmate in Vlaardingen bestel ik gastenvlaggetjes van de landen in de Levant en de Rode Zee, die we dit seizoen willen aandoen. Alleen vergeet ik Noord-Cyprus, het republiekje onder Turkse bescherming, ik weet niet eens hoe die vlag eruitziet. Toch zal ik er werk van maken want je kunt erop rekenen dat ze er heel gevoelig voor zijn. Van Zeilen verneem ik dat ze het artikel dat ik jl. oktober schreef over onze tocht door de Donaudelta, graag willen plaatsen. Dat is leuk. Ik zal de foto´s uitzoeken en mailen.

Ik vorder een eind in het derde hoofdstuk van Chaitins´ "Meta Math" Geweldig, hij komt dicht in de buurt van het soort vragen uit mijn Werkprogramma van 5 raadselachtige zaken als hij zijn visie op de 17e eeuwse filosoof en wiskundige Leibniz geeft. Hij citeert uit diens "Principes de la Nature et de la Grace fondés en Raison - Monadologie" (Leibniz schreef in het Frans en in het Latijn): "Waarom is er iets in plaats van niets? Want niets is simpeler en gemakkelijker dan iets" Het toonde voor Leibniz - die overigens nooit in de kerk kwam - de logische noodzakelijkheid van God aan, namelijk om te voorzien in de initiële complexiteit die nodig is om de wereld te scheppen. In moderne termen, zegt Chaitin, zou je het zo zeggen: de initiële complexiteit van de wereld komt door de keus van de natuurwetten en de startcondities waarop deze wetten inwerken. Wie of wat die keus ook maakt of veroorzaakt. Daarna wordt het nog leuker als Chaitin stelt dat een natuurwet altijd simpeler moet zijn dan de werkelijkheid, het geheel van alle data waarop hij inwerkt. In computermen zou je dat compressie noemen. Als de data niet gecomprimeerd kunnen worden, als ze dus zélf in hun totaliteit de enige beschrijving van de werkelijkheid zijn, dan bestaat er geen natuurwet - dan is de verzameling van data (de werkelijkheid) wetteloos, zonder structuur of patroon, niet geschikt voor wetenschappelijk onderzoek, onbegrijpelijk. In één woord, toevallig, random, niet reduceerbaar. Die hilarische schema´s waarin hij vergelijkbare beginselen op verschillend terrein onder elkaar zet, zal ik hier proberen weer te geven:

Geweldig, nietwaar? Vooral de laatste vergelijking is verrassend en origineel. Er zijn er nog meer. Wat is nu de betekenis hiervan? Er zijn theoretisch fysici die vandaag de dag speculeren dat concepten van materie zoals deeltjes, velden en krachten verouderd zijn en vervangen moeten worden door op informatie gebaseerde concepten. Het universum zou wel eens letterlijk uit informatie gemaakt zijn (zie John Wheeler: "It from bit") Er zijn wiskundige bewerkingen die geen oplossing kennen. Denk aan de onvolledigheidsstellingen van Gödel! Zulke bewerkingen kennen geen compressie, input is even groot als output, ze stoppen nooit en kennen geen einde. Denk eens aan het getal Pi dat nooit eindigt noch zichzelf herhaalt. Of aan de oneindigheid van priemgetallen. Of de oneindigheid van het universum. Dan is het universum, of het multiversum als je wilt, principieel onbegrijpelijk en dat zal altijd zo blijven. Zo kom je zeer verrassend bij de allernieuwste fysica terecht. Terug naar boven

Floor op haar appartement in Amsterdam, zes maanden zwanger (maar dat zie je op deze foto niet goed)

Dinsdag 19-01-2010

Net zo grijs en nevelig als gisteren. Nog steeds drijven er schotsen en ijsvelden in de rivier. ´s Nachts vriest het licht, overdag dooit het weer. Kwakkelweer. Om kwart voor elf belt mijn schoonzusje Marina opgelucht uit Gronau. Wiebe is vanmorgen om acht uur naar de OK gegaan en na tweeëneenhalf uur was het moeilijke deel van de prostatectomie achter de rug. Dat is vlot. Een assistent van Dr. med Jörn H. Witt - de guru van de prostatectomie met de Da Vinci Robot - gaat de zaak nu sluiten.

De eervolle vermelding voor de snelste oplossing van het dubbele datum-kubusprobleem van gisteren gaat naar de Zeeuwse Noke. In het Gastenboek noteert hij de juiste verdeling van cijfers over beide kubussen. Van de 13-jarige gymnasiast Jordin, Ans´ oudste kleinkind, hebben we nog niks gehoord.

Ans krijgt vandaag haar jeugdvriendin Jannie op bezoek. Ze kennen elkaar al vanaf de kleuterschool. Jannie komt uit Gorcum met de pont naar Woudrichem en fietst vandaar over de dijk naar ons toe. Aan het eind van de ochtend rijd ik naar Amsterdam, naar het appartement van mijn dochter Floor en haar vriend Pijke in een rustig buurtje bij de Overtoom. Ze wonen op de eerste verdieping in een straat met platanen (foto hier) en hun stekje hebben ze mooi opgeknapt en ingericht (foto hierboven en hier). We lunchen samen in een lunchroom om de hoek. We praten veel bij. De zwangerschap verloopt voorspoedig, nog drie maanden te gaan. Ze heeft wel last van rugpijn. Mijn oudste kind. Natuurlijk verspreekt ze zich zodat ik nu weet welk geslacht mijn eerste kleinkind zal hebben. Ach, wat geeft het. Ik zal het niet aan Ans zeggen, die wou het persé niet weten.

Als we uit elkaar gaan, gaat Floor naar de fysiotherapie voor haar rugpijn en ik loop terug naar de auto langs het gebouw van de Spoedeisende Psychiatrische Hulp van Mentrum. Opeens valt me een indringend kunstwerk op dat tegen de gevel is bevestigd. Een aantal ladders, ogenschijnlijk los aan elkaar bevestigd, leiden langs de gevel omhoog tot ver voorbij de dakrand. Het geheel dwingt je blik omhoog. Aan het eind van de hoogste ladder, tientallen meters boven het trottoir en de rijbaan, staat een man, de handen omhoog geheven. Scherp en dramatisch steekt hij af tegen de grijze lucht. Het lijkt alsof hij klaar staat om eraf te springen (foto hier). Wat een navrant beeld! Een kunstwerk dat een zelfmoordenaar voorstelt aan de gevel van een psychiatrische kliniek?  Dat is geen ironie meer, dat is regelrechte spot, denk ik geschokt. Op een plaquette aan de gevel lees ik dat het werk, dat dateert van september 2009, gemaakt werd door het Russisch-Amerikaanse kunstenaarsechtpaar Ilya & Emilia Kabakov. Het heet "How to Meet an Angel"  De man op de ladder "staat klaar om de kliniek te verlaten, de stad te omarmen en wellicht een beschermengel te ontmoeten", luidt de toelichting. De sculptuur gaat over hoop, staat er nog bij. Eerlijk gezegd vind ik de dubbelzinnigheid van dit kunstwerk verbluffend. Mentrum heeft geprobeerd te onderzoeken of dit werk suïcidaal gedrag zou bevorderen, lees ik in een document van de organisatie op Internet. De directeur van de kliniek verwacht eerder een tegengesteld effect. Hm. Er is ook gekeken naar de fysieke (on)bereikbaarheid. Stel je immers voor dat een patiënt erop klimt om zich naar beneden op de trambaan te werpen. Voor sommigen is die uitdaging niet te weerstaan. "Het kunstwerk is (....) zeer moeilijk te bereiken" Ja, tot er iemand een ladder tegenaan zet. Niettemin, het is een uitermate indringend en zelfs schokkend kunstwerk, ondanks alles toch mooi en dus moet het kunnen - maar ik houd mijn hart vast. Lees er bij SKOR meer over.

Waar ik het gisteren over had. Als Leibniz vanuit de noodzaak van een initiële complexiteit God nodig heeft om Hem "iets" uit niets te laten maken, dan verzeilt hij reddeloos in een eeuwig regressieprobleem. Want wat is dan de oorzaak van die eerste oorzaak? Als God de initiële complexiteit veroorzaakt (of zelf is), wie veroorzaakte dan God? Wie bewoog de Eerste Beweger? Wie of wat bewoog de beweger die de Eerste Beweger bewoog? Enzovoorts. Volgens sommige kosmologische opvattingen - die ik ook weer bij Gribbin tegenkwam -  zou het heelal een algoritme zijn of een universele Turing machine. Die eeuwige regressie in causaliteit duidt op een algoritme dat niet kan stoppen (zie Halting problem) hetgeen kan betekenen dat het universum (of het multiversum, zo je wilt) geen einde kent. Als het algoritme opgelost kan worden zou dat erop duiden dat het heelal wel een einde heeft. Ik heb niet de illusie dat het er eigenlijk duidelijker op wordt maar ach, het houd je van de straat. Terug naar boven

De Biesbosch. We maken een wandeling over de lage dijkjes van de Hooge Hof polder

Woensdag 20-01-2010

Gisteravond keken we met veel plezier op DVD naar "The day the earth stood still" (2008) met Keanu Reeves als Klaatu, de alien. "The movies' greatest stone face since Buster Keaton", zei een criticus van Reeves. Het is een remake van de beroemde gelijknamige film uit 1951. Geheel volgens de tijdgeest staat het verhaal, waarbij een buitenaardse beschaving de aarde bezoekt om de mensheid als schadelijke soort uit te roeien, nu niet in het teken van de Koude Oorlog maar in dat van klimaatverandering en vervuiling.

De dag begint in nevelen. Maar anders dan gisteren en eergisteren verdrijft de zon ze al snel en wordt het een stralende dag (foto hier). Alle sneeuw is nu wel weg. Ons eigendomscertificaat van de boot is verlopen. Op de website van de ANWB kun je een aanvraagformulier downloaden voor een nieuw ICP. Helaas hebben we geen printer, dus we kunnen het niet invullen en opsturen. Doen we dezer dagen wel bij één van de kinderen. Het is belangrijk, er zijn nauwelijks havens in de Med waar ze er niet om vragen. Bij het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering van de GGD´en in Nederland kijk ik eens welke vaccinaties we voor de Levant nodig hebben. Het gaat eigenlijk voornamelijk om Hepatitis A (+ eventueel B) en DTP en misschien ook buiktyfus. We hebben er nog wel even de tijd voor.

We rijden via Werkendam naar de Biesbosch en maken een mooie wandeling over lage dijkjes langs de rietkragen in de Hooge Hof polder (foto hierboven). In de verte horen we het zachte dreunen van de scheepvaartmotoren op de Nieuwe Merwede. Van de andere kant komt het verkeersgeluid van de A27, ook niet erg hard. De weilanden in de polder zijn bezet door grote groepen fouragerende brand- en kolganzen. Bij onze nadering vliegen ze verontwaardigd gakkend op. Wat zijn het er veel! Eigenlijk eet je nooit gans, denk ik onwillekeurig, waarom eigenlijk niet? Ganzenlever hebben we ons ontzegd vanwege de wrede gedwongen vetmestmethode. Maar een gans braden is niet verkeerd, het was geloof ik vroeger veel gebruikelijker dan nu. "Doe verstandig, braad een gans. Dat is een verrukkelijke vogel, weelderig, vet en krokant, met een fijne zachte wildsmaak, en zo imposant dat veel tijdrovende en dure tierelantijntjes achterwege kunnen blijven", schrijft Sylvia Witteman in de Volkskrant van 2 december 2003.

De lichte oostenwind is kil. Onderaan de dijkjes liggen ijsschotsen, ze maken een tinkelend geluid door de golfjes die ertegenaan slaan. De uitgegroeide wilgen die nooit gesnoeid worden, hebben grillige vormen. Een bijgelovig mens kan er van alles in zien. De rietpluimen ritselen zacht in de wind, wat is het hier mooi (zie hier nog 2 foto´s, welke boom staat op de 2e foto?). Op de terugweg passeren we het gebied bij het veerpontje naar Kop van ´t Land, dat aan de Dordtse kant van de brede Nieuwe Merwede ligt. De rivierdijk in dit gebied, de Spiering polder, werd een paar jaar geleden op een paar plaatsen doorgestoken. Het tij heeft nu vrij spel in de polder die op dit moment vrijwel geheel onder water staat. Men hoopt dat er zo een klein maar kostbaar moerasgebied ontstaat. Vlak voor Werkendam zien we een paar mannen benedendijks bezig met het snijden van wilgentenen (foto hier - waar het bijschrift per abuis sprak van "wintertenensnijders", inmiddels verbeterd). Een oud ambacht maar er is nog steeds flink vraag naar de manden, de matten, de schermen en de schuttingen die ervan gevlochten worden. Mijn vroegere schoonvader heeft er ooit een boekje over geschreven dat "Vlechtende handen" heette en dat antiquarisch nog wel te vinden is (C. van Nieuwenhoven, "Vlechtende handen. Complete handleiding voor pitrietvlechtwerk", Deventer, Kluwer, 1954). Hoewel, pitriet is weer iets anders dan wilgentenen, lijkt me.

Onderweg naar Andel belt mijn broer Wiebe op uit het Duitse Gronau. Het herstel na de operatie van gisteren gaat zo snel dat hij nu al met zijn vrouw Marina in het park van het ziekenhuis loopt! Morgen krijg ik zelf van mijn uroloog de uitslag van de skeletscintigrafie. Dan wordt het duidelijker wanneer ik naar Tilburg moet voor de intake. Terug naar boven

Een gedroogde vijg lijkt eigenlijk sprekend op een....prostaat

Donderdag 21-01-2010

Gisteravond viel het me weer op. Ik at een paar gedroogde vijgen en ik dacht opnieuw, verdraaid, wat lijkt zo´n vijg toch op een....ja....op een prostaat! Misschien een tikje te groot, maar toch. Sprekend! (zie foto hierboven). Wees gerust, het is niet zo dat ik sinds een tijdje overal prostaten zie.

Het is een grijze dag met af en toe regen. Vanochtend rijden we naar het ziekenhuis in Gorcum. Uroloog René Gilhuis vertelt dat hij van de week en passant zag dat de uitslag van mijn skeletscintigrafie goed was maar hij moet het even opzoeken. Hij zet mijn dossier op zijn beeldscherm en ja, geen metastasen. Onze opluchting is immens. Een groot gevoel van dankbaarheid stroomt door me heen. Het is alsof ik vandaag jarig ben. Nu verder met de aanval! René zal me aanmelden bij het Dr. Bernard Verbeeten Instituut in Tilburg, dat me over twee tot drie weken zal oproepen. Kan dat niet sneller? Dat is al snel, betoogt René, bij de Daniël den Hoed Kliniek in Rotterdam duurt het wel zes weken voor je een oproep krijgt. Accoord, zeg ik, in de hoop dat hij gelijk heeft. We kunnen tot 25 maart a.s. in De Oude Silo in Andel blijven. Ik kan mogelijk best aan een paar touwtjes trekken bij mijn vroegere relaties om de zaak te bespoedigen, maar dat stuit me écht tegen de borst. Een paar extra weken kunnen we waarschijnlijk wel overbruggen bij Tessa.

Alsof ik op wolken loop, zo luchtig schrijd ik door het ziekenhuis. We gaan even kort bij de Opnameafdeling langs om de voormalige collegaatjes van Ans dag te zeggen. Daarna doen we boodschappen voor komend weekend en gaan bij Ans´moeder in Huize Sint Clara langs. Terug in Andel repareer ik met 1-secondelijm een van de knoppen van het electrisch fornuis. Daarna ben ik een uurtje of twee bezig met het verzamelen en op CD branden van foto´s uit de Donaudelta, voor het komende artikel in Zeilen. Vanavond gaan we feestelijk mosselen eten, hier thuis. Proost! De eerste slag is gewonnen, zo voelt het. Now for the next one! Eind van de middag bellen Geert & Ine uit Ayíos Nikoláos. Ze feliciteren me. Geweldig.

Hoop doet leven

Stroop doet kleven

Waar toch las ik die strofe ooit?

Terug naar boven

Een van de vele eternal loops die Escher maakte. Voor de oneindigheid ervan maakt het niet uit hoe lang de goten zijn of hoeveel hoeken erin zitten

Vrijdag 22-01-2010

Gisteravond kijken we naar de DVD van "De Storm" (september 2000) van Ben Somboogaart. Goed gemaakt moet ik zeggen, alleen heb je af en toe het gevoel dat het persoonlijke verhaal rond de vermiste baby de omvang van de ramp zélf naar de achtergrond schuift. Anderzijds, is het niet doorgaans zo dat voor eenieder het eigen lot belangrijker is dan dat van de rest van de wereld?

Van Geert & Ine krijgen we per e-mail nog eens de felicitaties voor de uitslag van de skeletscintigrafie en "verder hoorden we van Charley dat his lordship nog geen avances heeft kunnen maken met zijn popje, want het was te koud. Maar volgende week moet hij eraan geloven, dus EROP BIJ DIE POP!!" Ach die arme Lord Byron, het is nog geen voorjaar.

Een mooie zonnige dag. Ik verzend de machtigingsaanvraag naar onze ziektekostenverzekeraar voor vergoeding van de vervoerskosten straks bij de bestralingsbehandeling. Ook verstuur ik de CD-RW met de foto´s voor het artikel over de Donaudelta naar de redactie van Zeilen. De rest van de dag breek ik me het hoofd over de vergelijking van verschillende soorten oneindigheden in Chaitins´ "Meta Math!" Dat voert ondermeer terug op Galileo die aan het eind van zijn leven, toen hij onder huisarrest stond, noteerde dat er precies evenveel getallen staan in de reeks positieve nummers:

1, 2, 3, 4, 5, ...

als in de volgende reeks van kwadraten:

1, 4, 9, 16, 25, ...

Beide reeksen zijn immers oneindig. Niettemin vormt de reeks van kwadraten slechts een deel van de reeks van hele getallen. Dat is een typische paradox, namelijk van het deel dat equivalent is aan het geheel. Ga er maar aanstaan.

Eerder in zijn boek citeert Chaitin uit een mooie parabel van Borges, "De roos van Paracelsus" Hij citeert helaas onvolledig zodat de bedoeling mij althans niet duidelijk wordt. Ik heb het verhaal opgezocht, het staat online in een Nederlandse vertaling van Barber van der Pol. (Let niet op de onzin-site waar het op staat). Ik vind het maar een raar verhaal, niet zijn sterkste. Paracelsus was geloof ik ook een rare man.

Straks gaan we met mijn oude zeilvriend Erik de Haan en zijn vrouw Thea wijn proeven bij Inge in Heukelum en daarna met zijn vieren ergens uit eten. Terug naar boven

Andel. Groepen overwinterende ganzen aan de oever tegenover ons appartement

Zaterdag 23-01-2010

Gisteren onderweg naar Heukelum horen we van de tegenslag bij mijn broertje. Na de succesvolle operatie dachten ze dat ze ervan af waren. In Gronau hebben ze uiteraard zijn uitgenomen prostaat onderzocht en in het mee weggenomen vetweefsel helaas een lymfeklier met tumorcellen ontdekt. Een lokale uitzaaing. Dat is zwaar kloten en hij en zijn vrouw zijn behoorlijk aangeslagen. Het betekent dat de omgeving van de weggenomen prostaat alsnog preventief bestraald moet worden. Dat kan pas na tien weken als de operatiewond genezen is. Ze zijn knap aangeslagen. Het leert je dat er bij kanker niet altijd snelle successen zijn. We knappen dat akkefietje even gauw op, was het maar zo.

Na de proeverij bij Inge eten we met Erik & Thea in Asperen bij Restaurant Oud Asperen aan de Achterstraat in het gelijknamige dorp. Nooit eerder geweest. Geleidelijk komt de stemming er weer in. Een prima keuken hebben ze daar en een originele kaart, we kunnen het aanbevelen. Later, Ans chauffeert en ik zit naast haar. Ik heb natuurlijk gedronken, zij niet. Op de brug over de Merwede bij Gorcum kijk ik naar rechts de rivier af. De halve maan werpt glinsteringen over de stroom. Ik zie de verlichte groene tonnen, drie op een rij richting Dordrecht. Een groen licht links en een rood licht rechts geven een stroomopvarend rivierschip aan. Ineens voel ik me hier volkomen misplaatst. We horen hier helemaal niet te zijn. We gingen hier juist weg, tweeëneenhalf jaar geleden voeren we door deze brug. Waarom zijn we niet gewoon aan boord, waar we horen? Een raar gevoel van verzet komt in me op. Wie of wat heeft het recht om zó diep in te grijpen in ons leven? Het is net of je eigen leven niet meer van jezelf is.

Omdat ik me wat schaam om de verwijzing naar een homeopathische website voor de fraaie parabel van Borges heb ik hem maar op mijn eigen site geplaatst, met een begin van een eigen commentaar: De Roos van Paracelsus. Een begin, want hoe vaker ik hem doorlees, hoe meer betekenissen ik erin zie. Dus ik vul het stuk nog verder aan in de komende dagen.

Een grijze zaterdag, temperatuur om het vriespunt. De komende week zal de winter weer terugkeren, tonen de weerkaartjes. Op op Kreta is het weer onstabiel, zo te zien. Er is iets met mijn laptop, zó traag heb ik hem nog nooit meegemaakt. Ik haal er wat programma´s af die ik nooit gebruik. Het helpt. Daarna loop ikzelf opnieuw vast in de wiskunde van Chaitins´ "Meta Math", dit keer in hoofdstuk 6, en val in slaap op de bank. Als ik ontwaak is er op Radio 4 een première voor Nederland aan de gang: Isabelle Faust speelt een nieuw vioolconcert van de Oostenrijkse componist Thomas Larcher met het  Radio Filharmonisch Orkest o.l.v. Ed Spanjaard. Ze breekt een snaar op haar Stradivarius uit 1704 en leent even de viool van de concertmeester. Niet lang, men zet een nieuwe snaar op haar eigen viool en daarna speelt ze door. Het is een mooi concert, doet door de vele drieklanken wat aan het werk van Arvo Pärt denken. Terug naar boven

Een Toren van Hanoi met acht schijven

Zondag 24-01-2010

Er valt vannacht aardig wat sneeuw en de hele zondag sneeuwt het zachtjes door. Ik begin aan een snelle cursus over de beginselen van de wiskunde (getallenleer) die ik op Internet vind. (NB: je hebt er wel de browser van Firefox voor nodig). Die wordt momenteel gegeven in het eerste semester van het eerste jaar van de opleiding Wiskunde van de Radboud Universiteit door een docent met de naam Frans Keune. Vreselijk handig dat ze zo´n cursus op Internet zetten! Anders kom ik nooit door dat boek van Chaitin heen. Ik ken veel van de basisdefinities niet, mijn HBS-b is te lang geleden. De wiskundige manier van denken wordt in het eerste hoofdstuk gedemonstreerd met een aardig spel, de Toren van Hanoi dat in 1883 werd uitgevonden door de Franse wiskundige Edouard Lucas (zijn naam kom je ook regelmatig tegen in het boek van Chaitin). Elke schijf heeft een verschillende diameter en de schijven zijn zo geplaatst dat de kleinste bovenop en de grootste onderop ligt. De regels van het spel zijn eenvoudig. Het doel van het spel is om de complete toren van schijven te verplaatsen naar een ander stokje, waarbij de volgende regels in acht genomen dienen te worden:

1. er mag slechts 1 schijf tegelijk worden verplaatst
2. nooit mag een grotere schijf op een kleinere rusten

De toren heeft meestal 8 schijfjes omdat een spel met dit aantal binnen een minuut of 6 op te lossen is. Iedere schijf meer verdubbelt de minimale oplostijd. Over de oorsprong ervan bestaan diverse legenden. In één ervan stond het ooit opgesteld in een Vietnamese tempel met liefst 64 schijven op door de tijd verweerde houten staken. In een andere  legende gaat het om een hindoe-tempel in de Indiase stad Benares. Ook hier zouden er 64 schijven zijn geweest die lagen "op drie naalden van diamant, een el lang en zo dik als het lichaam van een bij" Dat is niet erg dik. Het aardige is dat in beide versies ervan sprake is dat de wereld eindigt zodra de puzzel is opgelost. Dat lukt dus voorlopig niet op die manier: Aannemend dat de priesters 1 schijf per seconde zouden verplaatsen, zou het ongeveer 2⁶⁴ - 1, is ongeveer 1,8×10¹⁹ seconden duren de puzzel af te maken. Dit komt overeen met ongeveer 580.000.000.000 jaar, ruwweg veertig maal langer dan de geschatte leeftijd van het universum. Maar een computer? Tja, een computer is geen priester en het universum trekt zich van legendes niks aan. Je kunt het spel zelf online spelen bij Mazeworks met maximaal 14 schijven en een timer, als je tenminste Java op je PC hebt. Met 14 schijven is de minimaal benodigde oplostijd al opgelopen tot 25,6 uur.

We zijn natuurlijk nu wel afgedwaald van de getallenleer, die de boeiende eigenschap heeft dat je erbinnen met het oneindige kunt omgaan. Maar eerst stoei ik met reeële getallen, rationele getallen, gehele getallen (integers), natuurlijke getallen en irrationele getallen en de verschillen daartussen. Na een paar uur duizelt het me en ik maak een kuier over de dijk. De hemel is somber grijs. Overal het geluid van lekkend water. De sneeuw dooit langzaam weg, van boomtakken en daken druppelt en sijpelt smeltwater naar beneden. Wet van de zwaartekracht. De zwakste natuurkracht. Het hele gewicht van de aarde is nodig om een druppel aan te trekken. Terug in ons flatje lees ik gewapend met mijn nieuw verworven c.q. opgefriste kennis verder in Chaitin. De schemering valt vroeg in vandaag. Zometeen begint Diskotabel op Radio 4. Terug naar boven

Ans slaapt op de bank temidden van de spulletjes van wijlen onze buurvrouw

Maandag 25-01-2010

Het is kwakkelweer. De vorstgrens ligt al een paar dagen dwars over het land, schuin van Den Helder tot Limburg. Oostelijk ervan handhaaft de vorst zich, ten westen dooit het overdag. De hemel is grijs en somber. De dagen van wachten tot de oproep uit Tilburg krijgen een vast patroon. Nutteloze dagen.´s Ochtends een boodschapje, daarna opruimen en lezen waarbij we nogal eens in slaap vallen alsof we bejaarden zijn. Een gevoel dat nog eens versterkt wordt door het niet erg eigentijdse interieur waarin we leven, de meubeltjes van wijlen ons oude buurvrouwtje in Andel (foto hierboven). Toch zijn we content dat we dit plekje vonden en bovendien is er de hele dag Radio 4 met meestal mooie klassieke muziek.

Mijn broertje wordt vandaag ontslagen uit de kliniek in Gronau. Hij begint zich te realiseren dat hij misschien eerder van geluk mag spreken dat de chirurg dat lymfekliertje met tumorcellen zonder het te weten meenam bij het verwijderen van vetweefsel om de prostaat. De doorsnede van het kliertje was toch zo´n 4 mm en was destijds niet gezien op de CT-scan. Als het nu was blijven zitten zou hij geen preventieve nabestraling gekregen hebben en dus een aanzienlijk hoger risico gelopen hebben - zonder dat hij dat wist. Toeval beheerst het leven.

Vanmiddag vergezel ik mijn oude maat Herman Ursinus naar zijn uroloog in de Carolus-lokatie van het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch. Daar lopen we over het parkeerterrein naar de hoofdingang, allebei een schipperspetje op. En-datteme-schippers-zijn, dat willen we weten. Herman (61) heeft al een tijd klachten die wijzen op prostaatvergroting. Uiteraard is hij gespannen en daarom ga ik mee. In het akelige aanzicht van de aanstormende ouderdom moeten we elkaar immers helpen overeind te blijven staan. Maar als hij bij de uroloog vandaan komt siert een bevrijde glimlach zijn gelaat: zijn PSA is in de afgelopen maanden vrijwel stabiel gebleven op 8,6. Hij is opgetogen en ik met hem.

Hoe intens haat ik de ouderdom soms! Zozeer dat ik me niet kan voorstellen dat ik me er ooit bij zou kunnen neerleggen te moeten leven met de gebreken en de beperkingen die hij oplegt. In heb nu nog totaal geen klachten en nergens last van. Ik wil nog zoveel zwerven met onze boot! Toch over een paar jaar de Atlantische Oceaan oversteken en daarna hopelijk nog veel verder varen, bijzondere ervaringen opdoen en mensen ontmoeten, de nieuwste ontwikkelingen van wetenschap en kunst leren kennen, de grote schoonheid beleven die deze aarde nog steeds in voldoende mate bezit, een beter zicht verwerven op een verder strekkende toekomst die ik niet meer zal meemaken maar mijn kinderen wel, verder te schrijven en te leven.... En dan ook - en voor alles! - samen met zijn tweeën voortleven in de blijvend warme gloed van de grote liefde die Ans en ik jegens elkander koesteren. Tja, je vraagt nogal wat, denk ik onwillekeurig, en je kreeg al zoveel.

Eind van de middag. Verderop meert een tot varend woonschip omgebouwde rivieraak af. Het KNMI voorspelt een paar zeer koude dagen. Voor ons vertrek heb ik mijn oude schaatsen weggedaan, maar als er nu opnieuw ijs komt dan koop ik er weer een paar. Straks komen Tessa & Jeff bij ons eten. Terug naar boven

Arnold Böcklin, Der Sommertag, Olie op hout, 1881. Staatliche Kunstsammlungen Dresden, Galerie Neue Meister

Dinsdag 26-01-2010

In paradisum (zie hierboven). De felheid waarmee ik aan het leven hang komt waarschijnlijk voort uit het feit dat ik er niet op reken dat er na de dood nog iets komt. Voor een hiernamaals bestaan er geen betrouwbare aanwijzingen. Als het lichaam dood is worden geest en bewustzijn niet meer geproduceerd, om zo te zeggen. Geen Paradise lost, het is er nooit geweest - zelfs niet ergens onbereikbaar ver weg in de oneindigheden in tijd en ruimte van het multiversum of onbereikbaar dichtbij in een onzichtbare dimensie van Superstringtheorie, die ons universum overal doordrenkt.

De dag begint stralend. Een schuchtere rode zon stijgt stil en aarzelend boven de rivier omhoog en verjaagt de laatste nevels (foto hier). De varende woonboot van gisteren is alweer verder getrokken. Bij Cheaptickets vraag ik met succes een kopie op van de boeking van onze eerste terugreis op 8 december jl., toen we hals over kop naar Holland moesten voor de biopsie. Anders dan die van de reizen op 18/12 en 08/01 had ik die boeking niet meer. Nu kunnen we ze alle drie declareren bij onze doorlopende reisverzekering. Ik stuur een e-mail aan het Verbeeten Instituut met de vraag wanneer ik mijn oproep kan verwachten.

Ik lees "Meta Math!" van Gregory Chaitin (Vintage, 2005) eindelijk uit. Een aantal moeilijke formules en afleidingen sloeg ik over. De conclusies van het boek vallen me eerlijk gezegd nogal tegen. Het gaat niet verder dan algemeenheden van het type "Formal axiomatic systems are a failure" (p. 146) en "Fundamental questions go back millennia and are never resolved" (p. 147) Hm, ik had meer verwacht. Dat neemt niet weg dat er in de eerdere hoofdstukken voldoende prikkelend materiaal is om op terug te komen.

´s Middags maak ik een wandeling langs de oever aan de overkant, de Gelderse zijde. Het vriest licht en de modder op de kale akkers, nog gedeeltelijk met oude sneeuw bedekt, is stijf bevroren zodat je er gemakkelijk overheen loopt. Ook hier weer groepen fouragerende ganzen. Achter kreupel voorover hangende wilgen aan de rivieroever rijst in het tegenlicht onze Oude Silo aan de overkant op als een somber en donker kasteel (2 foto´s hier). Bij het dorp Poederoijen keer ik terug naar de dijk. Op de terugweg passeer ik een hoeve met de naam "IJdele Zorg" op de gevel (foto hier). Dat betekent zoveel als "vergeefse zorg" als ik het goed heb. De term is afkomstig, zo blijkt me later uit Psalm 37:3 "Wees over 't heil der bozen niet ontstoken":

"Geen ijdele zorg doe u van ’t heilspoor dwalen
Houd in uw weg het oog op God gericht"

Die mensen verwachten beslist wél een hiernamaals. Hier beneden is het voor hen immers niet, aldus de 17e eeuwse Utrechtse predikant en psalmenherdichter Jodocus van Lodenstein. Ik loop naar het noorden over de dijk het dorp uit. Boven de akkers langs de rivier zie ik een biddend valkje hangen, de vleugels snel trillend, het lijf roerloos. Snel trek ik mijn handschoenen uit en pak mijn mijn camera maar een voorbijrazende auto jaagt hem nét een fractie van een seconde eerder weg. Jammer. Verderop ligt een minder bekend deel van de Hollandse Waterlinie, de Batterij Poederoijen. Een klein harig paardje staat kleumend in het weiland ervoor (foto hier). Ik loop terug naar Andel over de dam die sedert 1904 Maas en Waal gescheiden houdt en waar de Wilhelminasluis (een ontzettend leuke website!) een doorgang voor de scheepvaart biedt. De sluis waardoor we tweeëneenhalf jaar geleden onze weg naar het ruime sop zochten. Terug naar boven

De verschillende beschikbare C-map NT+ kaarten rond Afrika. De rood omrande liet ik updaten, de groene kocht ik erbij

Woensdag 27-01-2010

Gisteravond herhaalt men op Radio 4 de uitzending van de Zaterdagmatinee. Opnieuw luister ik naar het vioolconcert (uit 2008/2009) van de Oostenrijkse componist Thomas Larcher, uitgevoerd door Isabelle Faust , met het Radio Filharmonisch Orkest onder leiding van Ed Spanjaard. Het is nu beter te volgen, men heeft het incident met de gebroken snaar van de soliste weg gemonteerd. Het werd overigens voor haar geschreven en ik vind het nog mooier dan afgelopen zaterdag. Eens zien of er al een opname op CD bestaat.

Het vriest vannacht rond de 10° De rivier ligt weer dichtgevroren, eenden en waterhoentjes scharrelen ogenschijnlijk verbaasd op de ijsspiegel heen en weer totdat een voorbijvarende rivieraak het openbreekt. Ik ben veel onderweg vandaag. Eerst breng ik Ans naar haar moeder in Gorcum. Dan rijd ik door naar Muiderzand, naar de watersportzaak van George Kniest. Voorbij Utrecht ligt veel meer sneeuw dan bij ons. Ik heb mijn electronische kaartcartridge (C-map NT+) van het oostelijk bekken van de Middellandse Zee meegenomen uit Kreta om bij Kniest te laten updaten. Ook koop ik er eentje van de Rode Zee en de Arabische Zee. Die loopt tot voorbij Oman (zie hierbij) Waarom? Tja, per slot weet je het nooit. Als we dit seizoen inderdaad in de Rode Zee komen dan willen we misschien ook wel naar Sudan, Eritrea, Djibouti en Yemen. Of langs de kust van Yemen naar Oman. Die kust is tamelijk veilig geworden door de patrouillerende marineschepen van veel naties. De Somalische piraten hebben daardoor hun operatiegebied sterk naar het zuiden verlegd. Het doet me trouwens goed, merk ik, om weer met reisvoorbereidingen bezig te zijn.

Om vier uur zijn we weer terug in Andel. In de brievenbus ligt een envelop uit Kreta. Geert & Ine hebben een CD-RW opgestuurd met foto´s en films van de kerstviering eind vorig jaar in Ayíos Nikoláos. Daar gaan we vanavond eens genoeglijk samen naar kijken! Er zit een lieve brief bij. In een P.S. onderaan schrijven ze - doelend op de foto van een vijg die op een prostaat lijkt vorige week - "Als je een gedroogde pruim op een bord legt krijg je hele andere associaties!" Welke, zeggen ze niet (ik zou het niet weten) De radio kondigt sneeuw overgaand in regen aan. De komende dagen is het helaas kwakkelweer.

Het huidige pensioenstelsel is zonder aanpassingen onhoudbaar, schrijft de NRC vandaag. Er verscheen een rapport van een commisie (Commissie Goudswaard) die dat onderzocht heeft op verzoek van mininster Donner. Het verwondert me niet, ik schreef er eerder over. In de achterliggende jaren zijn de uitkeringen al geleidelijk versoberd door het vervangen van de eindloonregeling door de middenloonregeling en door het niet (volledig) toekennen van de jaarlijkse indexaties. In dezelfde periode werden de dure OBU- en andere prépensioenregelingen afgeschaft en de premies verhoogd. Kennelijk is dat niet voldoende. Ik kan me nog goed herinneren hoe destijds ons pensioenfonds PGGM, nu PFZW, beloofde dat de uitkeringen niet alleen waardevast, maar zelfs welvaartsvast zouden zijn. Dat is dus al jaren niet meer het geval. Ontgroening en vergrijzing (minder jongeren, meer ouderen én een langere levensverwachting) plus de lage rente, de kredietcrisis en tegenvallende beleggingsresultaten ondermijnen de dekkingsgraad. Misschien was één van de drie ontwikkelingen nog wel te behappen geweest, zeker de eerstgenoemde, in de pensioenwereld is men immers gewend te werken met voortdurend geherijkte sterftetabellen en dergelijke. Maar niet alledrie tegelijk. Ons stelsel is dan nog - anders dan in de meeste buitenlanden - vooral gefinancierd met al betaalde premies en verder met de opbrengsten van rente en beleggingen over die gelden. Iedere gepensioneerde heeft voor zijn of haar eigen ouderdomspensioen gespaard. In veel andere EU-landen wordt het betaald uit de belastingpot of door de premies van de mensen die werken. Dat is nog hachelijker omdat het in die landen op het financieringstekort drukt en dus ten koste van de waarde van de euro kan gaan, waarin ook onze pensioenen uitgekeerd worden. Tja, we zien wel, in beginsel sta je als individuele pensionado machteloos tegenover zulke ontwikkelingen en ons zeilende zwerversbestaan is niet erg duur.  Terug naar boven

Regenwolken schuiven vanochtend voor de opkomende zon

Donderdag 28-01-2010

De meeste sneeuw is weggedooid vanochtend. Een veld met woeste regenwolken trekt vanuit het westen op. De opkomende zon schijnt er nog even onderdoor en werpt een zilveren licht over de rivier (foto hierboven en een andere hier). Even later striemt de regen het water.

We krijgen een nieuwe creditcard. Tijdens de overwintering vorig jaar op Malta had ik een mobiel internet abbonnement bij Go Mobile Malta. Vlak voor ons vertrek heb ik het per 1 juni 2009 opgezegd. Voor de zekerheid vroeg ik een fotokopie van het Termination Form. Dat was maar goed ook. Want Go Mobile ging maar door met elke maand het abbonnementsgeld van € 23,96 te innen op onze creditcard. Iedere maand stuurde ik een email met het opzeggingsformulier bijgesloten aan de creditcardcompany die het vervolgens corrigeerde. Maar daar kun je niet eindeloos mee doorgaan, dus nu hebben ze besloten dat we een nieuwe kaart krijgen. Wees gewaarschuwd voor Go Mobile Malta! Je hebt er ook andere aanbieders zoals Vodafone. En vraag bij opzegging altijd een fotokopie!

Onze bootverzekering vraag ik een nieuw Statement of Insurance op te sturen voor 2010. Dat wordt regelmatig gevraagd in havens in de Middellandse Zee. Overigens zullen we ons moeten bijverzekeren als we oostelijk van de 35° OL meridiaan komen. Dan verlaten we het gebied dat in verzekeringsland bekend staat als "Europese Zeeën" Shipmate mailt vandaag dat ze de vlag van de Republiek Noord Cyprus hebben gevonden en mee zullen nemen in onze bestelling van gastenvlaggetjes. We doen het ingevulde declaratieformulier voor onze onverwachte vliegkosten Kreta/Amsterdam op de post aan verzekeraar Unigarant, ten bewijze vergezeld van de e-tickets. Daarna doen we boodschappen in winkelcentrum Duijzer in het nabije dorp Veen.

De rest van de dag zijn er nu en dan opklaringen. Ik begin in een eerder boek van de theoretisch fysicus en mede-ontwikkelaar van de snaartheorie Brian Greene "The Elegant Universe. Superstrings, Hidden Dimensions and the Quest for the Ultimate Theory" (Vintage, 1999,2003). Ik wil het in samenhang doen met het herlezen van zijn "The Fabric of the Cosmos. Space, Time and the Texture of Reality" uit 2004. Dat las ik voor het eerst afgelopen zomer toen we in de Zwarte Zee waren. De avond valt duidelijk later dan een maand terug. Vanavond gaan we een borrel drinken bij de Walevelds, benedenburen met een groot motorjacht die we leerden kennen tijdens onze eerdere periode in De Oude Silo. Op mijn e-mail van drie dagen geleden heeft het Verbeeten Instituut nog niet gereageerd. Hm. Terug naar boven

Omslag van het tweede boek van mijn voormalige schoonvader

Vrijdag 29-01-2010

Mijn voormalige schoonvader laat weten dat hij behalve "Vlechtende handen" (1953) nóg een boekje over pitrietvlechten schreef: C. van Nieuwenhoven, "Het rietvlechtboek" (1956, zie hierboven), eveneens nog wel antiquarisch te vinden. Uit de publicatiedatum kun je afleiden dat hij knap oud moet zijn. Dat klopt. Hij en zijn vrouw zijn al in de negentig en wonen nog steeds op zichzelf. Pitriet is overigens hetzelfde als rotan (Engels: rattan). Dat wordt gemaakt door de lange lianen van de rotanpalm in verschillende dikten te versnijden. Waarvan acte.

Een grijze, sombere dag. De vorstgrens is ver weg in het oosten. Lagedrukgebieden uit het westen rijgen zich in onze omgeving aaneen. Ze zullen ook de komende dagen voor regen en wind en misschien onweer zorgen. Omdat ik ook vandaag niets gehoord heb kijk ik nog maar eens op de website van het Verbeeten Instituut en lees dat ze geen medisch inhoudelijke informatie over iemands persoonlijke situatie verstrekken via de e-mail. Oh. Dus bel ik op en word doorverbonden met de planningsafdeling. Daar weet men te melden dat ze mijn gegevens ontvangen hebben en dat ik rond 10 februari wordt opgeroepen voor een intake-gesprek. Nog twee weken nutteloos wachten! Ik mopper en weet tegelijkertijd dat er toch niets aan te doen is.

Vandaag meldt de NRC dat Rien Meijerink, de voorzitter van de Raad voor de Volksgezondheid en de Zorg adviseert om rokers en zwaarlijvigen een hogere premie te laten betalen voor hun ziektekostenverzekering. Anders zou de solidariteit waarop ons stelsel gebouwd is, gevaar lopen. Het is een dwaas en onuitvoerbaar idee, dat desondanks ongeveer om de vijf jaar de kop opsteekt. Als sinds lang bestaat de indruk dat mensen met risicovolle leefwijzen eerder goedkoper voor de zorg zijn. Ze gaan immers statistisch gesproken vroeger de pijp uit en maken minder kosten aan langslepende ziekten en gebreken in de ouderdom. Een recent rapport van het RIVM bevestigt die indruk. De ziektekostenverzekeraars voelden er dan ook nooit echt voor. De NRC vroeg nota bene ook de lector Leefstijlverandering van de Haagsche Hogeschool en huisarts en oud-politicus Rob Oudkerk om commentaar.  Hij vindt het RVZ-idee „zeer de moeite waard” Oudkerk: „We zullen iets moeten doen om de zorg betaalbaar te houden” Hij denkt wel dat het moeilijk is iemands leefstijl te controleren. Welk een diep denker! Waarom zo nodig ieder keer een reactie van deze zelf zwaarlijvige blaaskaak en beschamende schuinsmarcheerder gevraagd moet worden is me een raadsel. Je denkt misschien dat ik hem niet mag. Dat is zo.

In de Britse pendant van onze Commissie Davids wordt in Engeland Tony Blair verhoord. Zes uur lang. Hij verdedigt zich intelligent en zet zijn dilemma´s en keuzes helder uiteen. Blair vond ik altijd een man met inhoud. Niet dat ik het zondermeer met hem eens ben, maar de beste stuurlui staan aan wal denk ik als ik het lees. Stof om over na te denken.

Eind van de middag heb ik mijn broertje Wiebe aan de lijn. Sinds zijn prostatectomie in Duitsland zijn er tien dagen verstreken. Het gaat goed met hem, behalve dat hij kampt met incontinentie en experimenteert met diverse soorten luiers voor mannen. Tegelijkertijd rinkelt het mobieltje van Ans. Het is een dame van het Verbeeten Instituut met de vraag of ik al aanstaande dinsdag kan komen voor de intake. Natuurlijk!, zegt Ans. Er is kennelijk een afspraak van iemand anders uitgevallen. Ik ben opgetogen als ik het hoor. Acht dagen eerder! Aanvallen! Daar heb ik behoefte aan. Ik zet Ans bij haar moeder in Gorcum af en rijd vrolijk naar Inge in Heukelum om wat wijn te proeven. En keer vrolijk weer terug. Onderweg harde wind en hagel. Terug naar boven

Sneeuw op ons balkon aan de dijkkant. Gezicht op Andel. In de verte de spits van de Romboutstoren

Zaterdag 30-01-2010

Veel sneeuw viel vannacht. Zelfs het zitje op ons balkon aan de dijk is besneeuwd (foto hierboven). De zon schijnt uitbundig, de sneeuw dooit langzaam weg. Het KNMI meldt dat het de koudste januarimaand was sinds 1997.  Klimaatsceptici juichen en zelfs van global warming overtuigde politici beginnen te aarzelen, zoals milieuminister Jacqueline Cramer en PvdA-kamerlid Diederik Samson afgelopen donderdag in de Tweede Kamer. Dat komt mede door de ongelukkige reeks van hele, halve en non-schandalen zoals Climate Gate, Himalaya Gate ofwel gletsjergate, Amazongate, Pachaurigate en wat dies meer zij. De sceptici schreeuwen verontwaardigd moord en brand en dikken het zoveel mogelijk aan. Laat je niet van de wijs brengen, houd afstand en wacht gewoon af hoe de feiten zich ontwikkelen, de waarnemingen, de onderzoeken en de meetreeksen.

Het appartementengebouw De Oude Silo op de Hoge Maasdijk waar we nu weer tijdelijk wonen, kwam in zijn huidige vorm gereed in het voorjaar van 1991. Aanvankelijk was het inderdaad een graansilo, in 1930 aan de dijk gebouwd in opdracht van graanhandel Schouten die in het dorp meerdere pakhuizen bezat. Schouten, aanvankelijk begonnen als kleine bakkerij in 1930,  groeide uit tot het huidige concern in agrarische grondstoffen en veevoeders Royal Schouten Group. Tot 1978 legden bij de silo de rivieraken aan om graan te lossen en te laden. De silo werd in dat jaar gekocht door het lokale Bouwbedrijf Tankens, dat aanvankelijk van plan was hem te verbouwen tot kantoor en showroom. Waarom daarvan werd afgezien, weet ik niet. In elk geval kwam ervoor in de plaats een plan om de silo om te bouwen tot appartementencomplex, omdat het een prachtig uitzicht over de Afgedamde Maas had. De vereiste vergunning liet echter lang op zich wachten. De provincie was van mening dat het aantal woningen in Andel veel te snel zou stijgen. In 1988 kwam die vergunning er toch. Het gebouw kreeg achttien wooneenheden en heeft muren van liefst zestig centimeter dik, die sterk isoleren zowel voor geluid als voor temperatuur. Een van de drie directieleden van Bouwbedrijf Tankens is zelf in een van de appartementen gaan wonen. Hieronder twee foto´s, links de situatie voor circa 1990 (gevonden op het weblog van de Wilhelminasluis), rechts de huidige situatie. Beide foto´s zijn vanaf ongeveer dezelfde plek gemaakt.

 De Oude Silo in de jaren ´80                                     De Oude Silo eind januari 2010

Het is me nog niet eerder gelukt om in de HTML-tekst twee afbeeldingen naast elkaar te plaatsen, dus ik ben danig trots op het bovenstaande resultaat. Ik gebruikte ervoor de tabel-functie in de tekst-editor.

We doen boodschappen in het nieuwe winkelcentrum van Wijk en Aalburg. Straks komen Barbara & Michel met hun drie kinderen bij ons eten. Dat zal een aardige drukte geven. Terug naar boven

Ans, Barbara en Esri, drie generaties staan te koken in het keukentje van ons appartement

Zondag 31-01-2010

Een genoeglijke familieavond, gisteravond met Barbara en haar gezin. Ans heeft op verzoek van kinderen ouderwetse sudderlapjes gemaakt (zie hierboven). Esri, de kleinste van het stel, draagt een uitmonstering van Mega Mindy. Ik doe een poging om Jordin, de oudste die per slot op het Gymnasium zit, in te wijden in de geheimen van de Speciale Relativiteits Theorie van Einstein. Je weet nooit of het aanslaat. Later zitten ze allemaal keurig te tekenen op de bank (foto hier) en nog later jaagt Ans de boel op stang met het Mega Mindy masker (foto hier). Na het eten kijken we naar een merkwaardig programma op RTL4: "Het Moment van de Waarheid" met Robert ten Brink. De kandidaten zijn bereid om voor de kans op een geldprijs de meest intieme en onthutsende details van hun leven te onthullen in aanwezigheid van hun partner, (schoon)ouders en andere familieleden. Als Barbara c.s. tegen twaalf uur vertrekken heeft het fors gesneeuwd. Maar na drie kwartier melden ze over de telefoon dat ze zonder problemen thuis in Gorcum aankwamen.

Vandaag schijnt de zon genadig over een prachtig besneeuwd rivierlandschap. Ik maak een wandeling waar ik morgen over zal vertellen. Straks komen zwager Cees en schoonzus Mieke, die ons postadres zijn in het onzalige Papendrecht, op bezoek.

In The Lancet (online 27 januari) staat een kritisch artikel over de behandeling van ouderdomsdiabetes (diabetes mellitus type 2), zoals ik dat zelf al een aantal jaren heb. De NRC vat het artikel samen onder de kop "Behandeling Diabetes schiet door"  Uit de geciteerde studie blijkt dat nogal wat ouderdomsdiabetici die bloedsuikerverlagende medicatie gebruiken kampen met te lage bloedsuikerwaarden en ook dat is schadelijk. De behandeling kan dus inderdaad doorschieten. De Amerikaanse onderzoekers hebben de dossiers van 48.000 pillenslikkende patiënten bekeken op het zogenaamde HbA1c-gehalte in het bloed. Dat vergt enige uitleg. Met je bloedsuikermetertje meet je ´s ochtend je nuchtere glucosewaarde. Die moet 6 mmol/l of lager zijn. HbA1c is iets anders. Suiker in het bloed hecht aan rode bloedcellen, dus als je bloedsuiker hoog is zit er veel aan het haemoglobine (Hb, het rode bloedpigment) vast.

Het HbA1c (of glyHb)geeft het percentage rode cellen aan waaraan glucose is geplakt, en weerspiegelt het gemiddelde glucose-gehalte in de voorafgaande 6-8 weken. Daarom is het eigenlijk een betere indicatie van je suikerhuishouding dan het nuchtere bloedsuikergehalte. Maar voorzover ik weet bestaan er geen metertjes voor, waarmee je het zelf in de gaten kunt houden.

Maar je kunt wel iets doen, bijvoorbeeld zeven dagen lang je bloedsuiker bepalen en daarover het gemiddelde berekenen. Dan kun je in onderstaande tabel je HbA1c-waarde opzoeken. Bij mensen zonder diabetes is het HbA1c 4-6%, dat is de normaalwaarde.  

Wat vonden de Amerikanen nu in hun studie? Het HbA1c-gehalte van de onderzochte patiënten varieerde sterk: van 6,4 tot 10,5 procent. De patiënten met gemiddeld 7,5 procent bleken het beste af te zijn. Mensen met een hoger (10,5) en een lager HbA1c (6,4) hadden jaarlijks een anderhalf keer zo hoge sterftekans als mensen met een HbA1c van 7,5.

Als ik dit goed interpreteer dan zit je met je goede gedrag, waarbij je je nuchter bloedsuiker netjes onder de 6 mmol/l houdt, eigenlijk te laag!

Merkwaardig! De enige verklaring die ik ervoor heb is dat het in de bovenstaande tabel en in het artikel in The Lancet niet om nuchter geprikte gemiddelde waarden gaat, maar om gemiddelde bloedsuikerwaarden op uiteenlopende tijdstippen op de dagen van de week. Die kennen doorgaans een veel grotere variatie over de dag. In de samenvatting op de site van The Lancet staat er niets over. Enfin, ik ga maar gewoon door met mijn suikerbeperkt regime, per slot wil ik - waar dat kan -  toch zien te verhinderen dat ik sterf aan de gevolgen van ouderdomsdiabetes (of aan die van prostaatkanker). Er blijven natuurlijk nog genoeg andere manieren over om de pijp uit te gaan. Terug naar boven

Vanuit het noordwesten trekken vandaag talrijke sneeuwbuien over het land (bron KNMI)

Maandag 01-02-2010

Mooi getal voor een datum. Gisteren maakte ik in de sneeuw een wandeling over de Hoge Maasdijk richting Veen en passeerde, aan de oostrand van Andel, een oud veerhuis (foto hier). Veerhuis "De Zwaan" staat op een bord boven de deur. Vroeger was hier een veer naar Poederoijen aan de overkant. Langs de grote rivieren vind je veel veerhuizen, er waren immers nog geen bruggen. De veerhuizen fungeerden ook als logement of herberg. In Andel gaat het verhaal dat keizer Napoleon ooit een nacht in "De Zwaan" zou hebben doorgebracht. Het zou betekenen dat het pand er al meer dan tweehonderd jaar staat. Dat kan natuurlijk. Verklaart het ook de tweetalige teksten, Nederlands en Frans, ter weerszijden van de toegangsdeur? (foto hier). "Écurie et louage de voitures" staat er onder het opschrift Hotellerie. Al zoekend op Internet vind ik uit dat Napoleon driemaal in Holland is geweest: in 1803 toen hij met Joséphine drie dagen in Maastricht verbleef (hij was toen nog geen keizer maar Eerste Consul), in 1810 toen hij Brabant en Zeeland bezocht en in 1811. Zijn jongere broer, de opgedrongen koning van de "Bataafsche Republiek" Lodewijk Napoleon, had hij inmiddels weggestuurd en Holland ingelijfd bij Frankrijk. De reis in 1811 was zijn langste reis, hij duurde 55 dagen. Dat was dus vóór de rampzalige veldtocht naar Rusland in 1812. De keizer kwam uit Zeeland en via Hellevoetsluis en Dordrecht bereikte hij in een sloep met zestien roeiers Gorinchem , waar hij overnachtte van 5 op 6 oktober 1811 "ten huize van de heer Van Lom" (Van Lom? Er is inderdaad een Gerard van Lomstraat in Gorcum, niet ver van het ziekenhuis. Ik vind een stamboom met ene Gerard van Lom erin, burgemeester van Gorinchem. Hij overleed echter al in 1808. Misschien stond daarom zijn huis leeg?). De volgende dag ging het keizerlijk gezelschap via Leerdam en Vianen naar Utrecht. Napoleon Bonaparte heeft Andel dus niet aangedaan.

Misschien was het niet de keizer maar koning Lodewijk Napoleon, die hier ooit sliep. In 1809 maakte hij een reis van drie weken door Noord-Brabant en deed ondermeer het nabij gelegen stadje Heusden aan. In hetzelfde jaar waren er grote overstromingen in het rivierenland dat veranderde in een gigantische binnenzee. "Zonder een spoor van angst hielp Lodewijk echter eigenhandig mee de dijken met zandzakken te versterken. Hij coördineerde de hulpacties en bezocht afgelegen dorpen in het gebied om de getroffenen een hart onder de riem te steken. Wederom gaf Lodewijk prentenmakers opdracht zijn goede daden te verbeelden – op de meest beroemde gravure spreekt de vorst op een smalle dijk enkele ontredderde dorpsbewoners moed in, het water klotsend om zijn voeten", schrijft Wikipedia erover. Ook bij gelegenheid kan hij in Andel gelogeerd hebben. 

Vannacht en vandaag trekken talrijke sneeuwbuien over het land (zie hierboven). "Kans op gladheid houdt de hele week aan" meldt het KNMI. Ik bel onze zorgverzekeraar IZZ, want mijn European Health Insurance Card (EHIC) is niet opgestuurd; die van Ans kwam al in december. Ze zullen het alsnog doen. Daarna loop ik door de sneeuwjacht naar het postkantoor om de documenten voor de aanvraag bij de ANWB van een nieuw ICP (Internationaal eigendomsbewijs) voor ons schip op de bus te doen. Later op de dag komen er lange opklaringen. Ik verzamel een paar uur lang zinloze wetenswaardigheden zoals de bovenstaande. Waarom eigenlijk? Alsof het ergens toe moet leiden. Wat kan het mij schelen of Napoleon daar nou wel of niet heeft geslapen? Morgen naar het Verbeeten Instituut in Tilburg. Terug naar boven

Verbeeten Instituut, Tilburg. Wachtruimte voor patiënten

Dinsdag 02-02-2010

Op Nieuwjaarsdag was de temperatuur op Kreta nog bijna 30° Geert & Ine van de Anégada mailen echter dat ook daar de winter inmiddels heeft toegeslagen. Het waait er niet alleen hard, zoals vaak, maar er ligt nu ook sneeuw hoog in de bergen rond Ayíos Nikoláos. Het Lasithi-plateau op ruim 800 meter hoogte was ondergelopen, alleen de rondweg was nog begaanbaar. Er was veel sneeuwtoerisme van Grieken die hun verbaasde kleuters dit merkwaardige fenomeen lieten zien. Charley had onze Lord Byron vlak voor het afgelopen weekend bij zijn popje gezet. Met onze Dulce is alles in orde. Ze houden ons goed op de hoogte!

Hier heeft de dooi (tijdelijk?) ingezet met gure regen, ijzel en harde zuidwestenwind. Om tien uur vertrekken we naar Tilburg. Daar worden we vlot en vriendelijk geholpen. Een aardige radiotherapeut met een licht zuidelijke tongval legt alles uit, inclusief de opties die er zijn. Hij laat mijn PSA nog eens prikken en doet een rectaal toucher. "Een klein prostaatje", zegt hij. Hoe kleiner, hoe beter, denk ik onwillekeurig. "Aan beide kanten te hard van textuur. Aan één kant zit een ribbeltje" Hij typeert het in de TNM-classificatie (gebaseerd op tumordoorgroei T, regionale lymfeklieren N en metastasen M) als een T2c, hetgeen betekent dat de tumor binnen de prostaatklierkapsel is en zich in beide lobben heeft verspreid. Hij adviseert in mijn geval geen experimentele behandelingen te doen, zoals HIFU (met radiogolven de tumor verbranden) en cryochirurgie (de tumor doden door bevriezing). Voor deze nieuwe technieken bestaan nog geen langerdurende overlevingscijfers (10 jaar of meer) Voor inwendige bestraling (brachytherapie) kom ik niet in aanmerking. Daarom stelt hij een uitwendige bestralingsbehandeling van 7 weken voor gecombineerd met hormoontherapie gedurende 3 jaar. Ik was er al bang voor, sedert mijn broer Wiebe gisteren liet weten dat hij ook zo´n combinatiebehandeling kreeg aangeboden. "Chemische castratie", noemde hij dat zelf. Het kan me even niet schelen, ik weet wat nu me te doen staat. Dat past bij wat ik laatst las in het relaas van een borstkankerpatiënte: voortdurende onzekerheid is erger dan een slecht bericht.

Uitwendige bestraling: gerichte ioniserende stralen tasten de tumorcellen aan en ook die van het omringende weefsel. Tumorcellen herstellen zich niet, gezond weefsel kan dat beter. Daarom is de bestraling intermitterend, iedere werkdag. Tussendoor krijgen de gezonde cellen de tijd zich te herstellen.

Hormoontherapie: wat nu precies de oorzaak van prostaatkanker is, is niet helder. Wel weet men dat testosteron, het mannelijk geslachtshormoon dat in je testikels gemaakt wordt, in veel gevallen de prostaattumor doet groeien. De aanmaak ervan wordt aangezet door het Luteïniserend Hormoon (LH), afkomstig van de hypofyse. De stof gosereline (Zoladex) kan dat LH en dus de aanmaak van testoseron stilzetten. Het wordt drie jaar lang om de drie maanden per injectie onder de buikhuid aangebracht. Bij de start heeft Zoladex een paradoxaal effect, er treedt een kortdurende verhoging van de testoseronproductie op. Om dat te compenseren moet je de eerste maand dagelijks een tweede middel slikken, bicalutamide (Casodex).

De combinatie bestraling/hormoontherapie heeft een goede langere termijnprognose. Je vindt op Internet natuurlijk verschillende cijfers, maar de 5-jaarsoverleving is gemiddeld meer dan 90% als je vóór behandeling typering 2 had. Daarna wordt het vager. De 10-jaarsoverleving ligt ergens tussen 65% - 90% De vraag is wat die statistieken waard zijn en ook wat je typering waard is. Mijn typering is 2, maar dat is "klinisch". Bij mijn broer was dat ook zo, maar toen het uitgenomen weefsel rond de prostaat toch tumorcellen bevatte, veranderde de feitelijke typering bij hem daardoor alsnog in 3.

En de bijwerkingen? Vooral incontinentie en impotentie. Het zij zo, ook dat kan me nu niet zoveel schelen. Er is immers geen keus. En ik heb al zóveel gevreeën in mijn leven, denk ik voorlopig maar.

Het vervolg. We kunnen snel beginnen. Op 9 februari krijg ik op de Poli Urologie in het St. Elisabeth Ziekenhuis vier piepkleine gouden staafjes naast mijn prostaat geïmplanteerd, zogenaamde markers voor de instelling van de bestralingsapparatuur. Die instelling doet men met een simulatie-CT scan en de markers op 16 februari in het Verbeeten Instituut. Meestal start de behandeling dan na een week. Terug naar boven

Aan de westkant loop ik het dorp uit

Woensdag 03-02-2010

Vanmorgen is het stil na alle regen, natte sneeuw en wind van vannacht. De rivier is roerloos en in het tegenlicht van de opgaande zon vaart een vrachtschip naar het oosten bijna zonder het water te beroeren (foto hier). Ans is vandaag weg naar de mondhygièniste in Gorcum en om er wat bezoeken af te leggen. Ik maak een wandeling van anderhalf uur door het akker- en weidengebied aan de westkant van Andel (foto hiernaast) Buiten het dorp is een veldje waar twee pony´s staan te kleumen (foto hier). Ze stonden er al toen we viereneenhalf jaar geleden hier gingen wonen. Een leven zonder veel afwisseling. Bij de Parallelweg sla ik in de richting van het buurdorp Giessen. Een kaal landschap van sloten, akkers, weiden met wat schapen en geiten, en een enkele hoeve. Wat valt hier op? Niets eigenlijk. Geluiden van auto´s op de provinciale weg naar Heusden. Een ekster krast boven me in een boomkruin. Vier kraaien jagen hem weg. Er ligt nog ijs in de sloten, verder takken en een leeg blikje (foto hier). De in november omgeploegde akkers zijn donkerbruin met bleke resten van sneeuw op de groffe klompen rivierklei (foto hier). Verlatenheid in een landschap, waar niets aan toe te voegen is, zoals de schilder Constant Permeke het ooit schilderde rond het Vlaamse dorp Jabbeke. Een "strontschilder" noemden ze hem.

Bij de weg naar Zaltbommel sla ik rechtsaf in de richting van de Wilhelminasluis. Vanaf de Maasdijk zie ik in de verte de oude buitendijkse kerk van Giessen (foto hier). Het verhaal wil dat de dorpskernen van Rijswijk, Giessen en Andel in die tijd door een nogal dramatische verandering in de loop van de Maas in de 11e of de 12e eeuw buitendijks kwamen te liggen. Men was genoodzaakt ze af te breken en binnen een nieuwe dijk weer op te bouwen. Op sommige plaatsen - zoals hier en in Rijswijk - kon men de kerken die op een verhoging lagen, buitendijks handhaven. In Andel kon dat niet. Daar moesten ze de kerk herbouwen binnen de dijk. Een en ander lees ik op de informatieve website van Joost de Kloe uit Zaltbommel, die nota bene vroeger als natuurkundige in Utrecht heeft gewerkt aan plasmafysica in verband met toekomstige kernfusie-reactoren en die nu bij het KNMI zit. En die heel wat liefhebberij en tijd heeft gestoken in streekgeschiedenis en genealogie. Waarom blogt hij niet over algemene relativiteit, quantum-mechanica en kosmologie in mijn plaats? En over klimaatverandering?

vanaf de Maasdijk loopt een pas aangelegd pad met een hoek naar de buitendijkse kerk toe. Een bord meldt dat er langs het pad hoogstamfruitbomen uit deze streek staan, daar neergezet door een aantal sponsors waaronder het eerder genoemde Bouwbedrijf Tankens, dat ook De Oude Silo in Andel (ver)bouwde. Hoe ondernemers goed doen. Bovenaan staat een bord met een gedicht van ene Erica van Vugt, onderdeel van een poëzieroute door het Land van Heusden en Altena. Ik besluit het pad een andere keer af te lopen en steek de provinciale weg over naar de Hoge Maasdijk. Is er eigenlijk ooit een andere (lagere) Maasdijk geweest? Het zal wel. Vlak voor Andel ligt aan de rivier het complex van de Andelse lokatie van het internationale voedingsconcern De Heus. Er staat juist een tankwagen op de weegbrug bij de ingang. De chauffeur springt uit de cabine en loopt naar het portiersgebouwtje, waarschijnlijk om het weegbriefje op te halen. Aan de ander kant van de dijk staan twee oude kolommen; aan een ervan zit nog een roestig scharnier (foto hier). Ze vielen me al op toen we de eerste keer in dit dorp gingen wonen. Het zou de toegangspoort van een vroeger kasteel of landhuis zijn geweest, vertelde men. Daar is niets meer van te zien. Beneden aan de dijk ligt een wijkje met lage villaatjes en/of bejaardenwoninkjes. Ik zal eens uitzoeken hoe het zit met dat kasteel van Andel. Peinzend loop ik door over de dijk in de lichte wind. Ik hoor een lied in mijn hoofd en herken meteen de tekst.

"Herr, lehre doch mich,
 daß ein Ende mit mir haben muß,
 und mein Leben ein Ziel hat,
 und ich davon muß"
 

Nou ja, zeg! Het is het derde onderdeel van "Ein Deutsches Requiem" van Johannes Brahms. Hij voltooide het werk in 1868. Het lied wordt solo gezongen door een bariton. Ik bezit een oudere opname waarin Dietrich Fischer-Dieskau het zingt met zoveel eenzaamheid en ontroerende ootmoedigheid dat ik hem nooit vergeten heb. Die opname ligt uiteraard aan boord. Hoe krijg ik nu opeens in godsnaam dat lied in mijn kop?

Over de zin van leven en dood heb ik me nooit veel illusies gemaakt. Ik heb immers altijd geleefd in het besef eens te moeten sterven, zonder verwachting of hoop dat er daarna nog iets volgt. Maar ik ben natuurlijk mijn leven lang niet ziek geweest. Niet dat ik er anders over denk, nu ik een ernstige ziekte heb - ik heb overigens nog helemaal geen klachten - maar doodgaan komt me wel veel werkelijker voor dan vroeger. Dichterbij. Vooral toen ik gisteren naar de prognosecijfers voor prostaatcarcinoom aan het zoeken was. Dat is niet zo vreemd.

Brahms neuriënd stap ik het portaal van De Oude Silo binnen. Eind van de middag belt Ans dat ze in de file voor de Merwedebrug zit. Terug naar boven

Het Hof van Andel, circa 1914. Het huis dat er niet meer is

Donderdag 04-02-2010

Gisteren schreef ik over de twee oude kolommen die ik tijdens de wandeling op de Hoge Maasdijk in Andel tegenkwam, tegenover de ingang van het bedrijfscomplex van De Heus Voeders. Op Internet heb ik wat onderzoek gedaan en inderdaad bleek het ooit de toegang tot de oprijlaan van een groot landhuis te zijn geweest (zie foto hierboven). Het is een interessant verhaal. Ik schreef er een stukje over "De geschiedenis van een huis dat er niet meer is" in de rubriek Beschouwingen.

Een tamelijk gewone dag, vandaag, grijze bewolking bedekt grotendeels de hemel. De wereld draait door. Europa zet de Grieken onder druk, meldt de NRC, om straffere maatregelen te nemen en het hoge overheidstekort in 2012 terug op 3% te brengen. Dat niveau hebben ze nooit gehad, ook bij de invoering van de euro niet. Toen rekenden ze hun militaire uitgaven niet mee bij de bepaling van het tekort. In ons eigen land wordt een nieuwe fout in het IPCC-rapport van 2007 ontdekt: Nederland ligt niet voor 55% onder de zeespiegel, zoals erin vermeld wordt, maar voor 26% terwijl een extra 29% in gevaar komt als de rivieren overstromen. Je wordt er niet goed van. Ze hadden beide percentages stomweg bij elkaar opgeteld. Koren op de molen van de klimaatsceptici!

Veel bezoek vandaag. ´s Ochtends gaan we een portiek verderop op bezoek bij Sientje & Henk Versteeg, die we leerden kennen toen we de eerste periode hier woonden. Henk weet veel van de historie van dorp en streek, niet alleen omdat het hem erg interesseert maar ook omdat hij vroeger op het plaatselijk notariskantoor werkte. Toen ik hem voor het eerst ontmoette stelde hij zich voor als voormalig "notarisklerk" Dat klinkt niet erg deftig maar is het wél  want let op, het is een formele titel en staat voor degeen die de hele dagelijkse gang van alle kantoorzaken managed en in feite de heren notarissen aanstuurt. We spreken af om bij gelegenheid eens samen op zoek te gaan naar de lokatie van het vroeger kasteel in Poederoijen aan de overkant van De Oude Silo.

´s Middags komen mijn nichtje Klaasje en haar man Harry Baarsma uit Leeuwarden langs (foto hier). Vroeger toen ik kind was aan de Tijnjedijk in het dorp Huizum annex mijn geboorteplaats Leeuwarden, het is dan eind jaren´40/begin jaren´50, was zij mijn lievelingsnichtje. Zij woonde toen vlakbij in - ik meen - de Doniastraat. Als steeds is het uiterst boeiend om de vele verhalen uit het wijdvertakte geslacht van de Zijlstra´s, de Veenstra´s  en de De Jagers door te nemen. Daar doen we dan ook vele genoeglijke uren over.

Regelzaken: het nieuwe ICP (internationaal eigendomsbewijs van de boot) is aangekomen op ons postadres in het onzalige Papendrecht. En per e-mail ontvangen we het internationale verzekeringscertificaat voor onze boot.

Terug naar boven

Vrijdag 05-02-2010

Vandaag zijn de maandcijfers over de gemiddelde temperatuur in de lagere luchtlagen van de aarde er weer. Een verhoging, het 13-maandsgemiddelde ligt inclusief januari 2010 op een stijging van 0,72° Celsius (zie hierboven). Hoe kan dat nou, vragen sommigen zich misschien af, dit is immers de koudste winter sedert 1997, zei het KNMI toch onlangs? Ja, in Nederland. De klimaatscepticus Roy Spencer heeft uitgezocht dat de oorzaak van de stijging mogelijk ligt in de bijzonder warme temperaturen van het oceaanwater vanaf eind 2008. Je ziet overigens dat de meetresultaten (blauwe lijn) vrijwel in de buurt is van de piek in het warmste jaar 1998, een piek die mede veroorzaakt werd door de krachtige El Niño van dat jaar. Het is ook het jaar dat sommige klimaatsceptici graag gebruiken voor de grafiek, die moet aantonen dat er de laatste tien jaar sprake is van afkoeling. Maar noch die grafieken noch de uitkomst voor januari 2010 zeggen iets over afkoeling of opwarming. Voor dergelijke conclusies zijn veel langere perioden nodig.

Op zijn klimaatblog maakt Bart Verheggen gewag van een stemming in De Telegraaf - het blad der verongelijkten - over de rol van de mens bij de opwarming van de aarde. Een meerderheid denkt dat die rol er niet of nauwelijks is. Verheggen citeert een commentaar van een respondent uit die meerderheid, dat zó leuk is dat ik het mijn lezers ook niet wil onthouden:

“Tienduizenden jaren geleden was hier de ijstijd. Het is dus een natuurlijk verschijnsel dat de aarde opwarmt, zeker nu er miljarden inwoners meer rondlopen.”

Het is een kalme, grijze dag, later versomberd door wat miezerregen. Temperatuur ongeveer zes graden. De winter heeft zich ver in Rusland teruggetrokken. We doen boodschappen in Almkerk. We rijden als vroeger over binnenweggetjes door het veld. Dan kom je langs een klein natuurgebied aan de zuidwestkant van Andel, dat het Pompveld heet. In de weilanden rusten groepen zwanen. Op de terugweg zien we in het Pompveld aan een slootrand een grote witte reiger staan. Ik stop en trek mijn camara maar hij vliegt met langzame vleugelslag weg. Later zoek ik op dat het een Grote Zilverreiger is, een soort die oorspronkelijk uit Zuidoost-Europa komt, maar zich de laatste decennia steeds verder naar het noorden en het westen verplaatst. Vanwege de opwarming? Tegenwoordig broedt de vogel ook in kleine aantallen in Nederland. In tegenstelling tot de kleine zilverreiger (die we vaak tijdens onze overwintering in Lagos, Portugal zagen) trekt de grote zilverreiger nauwelijks weg en is daardoor ook in de winter in Nederland te zien. De vogel staat als gevoelige soort op de rode lijst. Ik zag hem voor het eerst. Helaas geen foto.

De schuldenproblematiek van de Grieken zet de euro onder druk, bericht de NRC. Ook Portugal en Spanje dreigen in de gevarenzône te raken. Nu de diepe recessie van de kredietcrisis achter de rug lijkt. komen oude tegenstellingen in de EU weer boven. Met name een verlies aan concurrentiekracht van de zuidelijke landen dat al stamt van vóór de crisis. De beurskoersen dalen alweer en de waarde van de euro is gezakt naar 1,37 dollar. Nu moet Europa zijn supranationale kracht en eenheid bewijzen, door de zuidelijke lidstaten te dwingen de problemen aan te pakken. Dat Europa vooral de Grieken moet bijspringen lijkt onomkoombaar, maar pas als ze zelf ook drastische ombuigingen hebben laten zien. We hebben in Kreta teveel verhalen gehoord over de kwalijke belastingpraktijken van zowel overheden als burgers. Misschien kan Europa ze tegelijk dwingen nu eindelijk eens accoord te gaan met een oplossing voor de kwestie Cyprus. En anders zit er na alle leugens en gesjoemel van de Grieken helaas niets meer op dan ze buiten de eurozône te zetten. De betrouwbaarheid van de euro is daarmee gediend.

Ans maakt een afspraak voor maandag bij kaakchirurge Louïse Crisi in Medisch Centrum Biltstraat in Utrecht voor de verwijdering van een verstandskies, die in haar kaak schuin onder een andere klem zit. Van Shipmate ontvangen we de gastenvlaggetjes van de landen in de Levant en de Rode Zee. Die van Syrië zit er niet bij. Nabesteld. Preventcare belt over de afspraken voor het driemaandelijks injecteren voor mijn hormoontherapie met Zoladex. Terug naar boven

De dag begint met mist. De zon komt er de hele dag niet doorheen

Zaterdag 06-02-2010

Gisteravond gegeten en een vrolijke avond gehad bij Jeff & Tessa. Vandaag begint de dag met mist (zie hierboven), de zon slaagt er niet in erdoorheen te komen. De mist blijft de hele dag hangen.

De NRC meldt dat Rajendra Pachauri, de chef van het IPCC, weigert af te treden ondanks de beschamende reeks blunders die de laatste tijd aan het licht kwam. „Je kunt niet verwachten dat ik persoonlijk verantwoordelijkheid neem voor elk woord in een 3.000 pagina’s tellend rapport", zegt hij in een interview. Dat is een nogal hooghartige instelling en het klopt ook niet. Voor welke woorden en welke gedeelten is hij dan wel verantwoordelijk? Nee, zo werkt dat niet, een chef is integraal eindverantwoordelijk of hij is geen chef. Zo gaat dat bij ons tenminste (meestal) Of ligt dat bij Indiërs anders?

Geen nieuws. Straks komen Jaap & Diana op bezoek. Over een week reizen ze terug naar het Turkse Finike waar hun boot ligt. Ik benijd hen, ik wou wel dat wij dat konden zeggen. Terug naar boven

Het Kruis van Einstein, een zwaartekrachtlens ver in het heelal. Bron NASA

Zondag 07-02-2010

De hoofdstukken over speciale en algemene relativiteit in "The Elegant Universe" (Vintage, 1999, 2003) van Brian Greene heb ik achter de rug. Greene is een prima didacticus, hij legt moeilijke onderwerpen goed uit. Toevallig verschijnt vandaag bij NASA´s "Astronomy Picture of the Day" de fraaie opname die hierboven staat van een zogenaamde zwaartekrachtlens in het sterrenbeeld Pegasus. Het is één van de vele bewijzen van de kromming van ruimte en tijd door de zwaartekracht, die een belangrijk onderdeel vormt van Einsteins algemene relativiteitstheorie. De zwaartekracht van een sterrenstelsel op de voorgrond (op 400 miljoen lichtjaar) vervormt de ruimte en buigt het licht van een achterliggende quasar (op 8 miljard lichtjaar afstand) zodanig, dat er vier afbeeldingen van ontstaan. De afgebeelde gravitatielens is bekend onder de naam Kruis van Einstein.

Gistermiddag rijden we met Jaap & Diana naar Wijnhuis Heukelum van Inge Hogerdijk, waar het als altijd gezellig toeven en genoeglijk proeven is (foto hier). Inge heeft een nieuwe wijn binnen, een lekkere rode uit de regio Puglia (Apulië), de hak van de Italiaanse laars waar we in mei van vorig jaar langskwamen. Het is een blend uit 2007 van 70% Negroamaro en 30% Cabernet Sauvignon. De Negroamaro-druif wordt in Sicilië Nero d´Avola genoemd, daarbuiten mag dat niet, zegt Inge. Om half zeven rijden we naar het vlakbij gelegen Asperen waar we met zijn vieren eten in Restaurant Oud Asperen, niet een erg bekend maar wel een erg goed restaurant. Jaap en ik genieten vooral van het voorgerecht: verrukkelijke verse Zeeuwse oesters. Natuurlijk spreken we veel om onze plannen om samen (en met Anégada als derde schip) dit seizoen naar de de Levant en de Rode Zee te gaan. Als alles met mijn behandeling goed verloopt dan kunnen we eind april weer naar Kreta vertrekken. Een paar dagen zijn nodig om het onderwaterschip van een nieuwe laag antifouling te voorzien en wat andere klussen, zoals het weer gangbaar maken van de vastzittende rem op de ankerlier. Misschien moet ik hem helemaal uit elkaar halen en goed smeren. Jaap & Diana willen ondertussen nog wat rondkruisen voor de Turkse zuidkust, misschien nog terug naar de Kekova Roads en Rhodos voor bevoorrading. Daar of elders zouden we elkaar kunnen treffen. De afstanden naar en in de Levant zijn lang niet zo groot als we vorig jaar aflegden, van Malta via Istanboel naar Odessa en vandaar naar Kreta. Het Egyptische Hurghada komt nog steeds in aanmerking als mogelijke overwinterplaats 2010/2011. 

Het is alweer zo´n kalme, grijze dag met af en toe wat miezer. ´s Middags rijdt Ans naar Tessa in Gorcum om haar winterjas op te halen. Die hadden we daar na de winter van 2007 opgeborgen en dat was ze vergeten. Hij komt nu van pas. Ik lees verder in Brian Greene. Voor misschien de tiende of vijftiende keer in mijn leven doe ik mijn best om de algemene relativiteit door te nemen. Het gaat me ieder keer beter af en toch blijft het vreemd, die relativiteit van tijd en ruimte. Het staat ver af van de manier waarop we dagelijks de werkelijkheid ervaren. Toch is het één van de twee grote pilaren van de moderne fysica. Nu begin ik - ook voor de 10e of 15e keer - aan de andere pilaar, de quantummechanica, eigenlijk nog veel vreemder. Beide pilaren toonden zich de hele 20e eeuw volledig onverenigbaar, totdat de supersnaartheorie tot ontwikkeling kwam. Die is zo mogelijk nóg vreemder. Terug naar boven

Kaakchirurge Louise Crisi hecht de linker onderkaak van Ans na het trekken van een klem zittende verstandskies

Maandag 08-02-2010

Het is koud, vandaag, de temperatuur komt niet boven nul. Om elf uur zijn we bij Medisch Centrum Biltstraat in Utrecht. Kaakchirurge Louïse Crisi maakt een röntgenfoto van de klem zittende verstandskies in de linker onderkaak van Ans. Ze is het ermee eens dat hij er beter uit kan om verdere problemen te voorkomen. Ze plaatst een lokale verdoving en verwijdert de kies vlot. Daarna twee hechtingen en de klus is klaar (foto hierboven). In Gorcum halen we bij de apotheek pijnmedicatie en bij de drogist in Andel een ijszakje en een mondspoeling. Als de verdoving na een aantal uren is uitgewerkt heeft Ans veel pijn. Desondanks valt ze gelukkig op de bank in slaap.

Geert & Ine melden uit Kreta dat ze een fikse storm achter de rug hebben met 46 - 57 knopen op de windmeter. Beaufort 11! Onze Dulce staat echter als een huis maar een stukje verderop was er een boot van de bok gewaaid. Van Lord Byron geen nieuws. Wel van Fons van Jachtwerf Numansdorp. Hij geeft door dat er in het motorblok van mijn Yanmar-scheepsmotor geen blokanodes zitten. Die hoeven we dus niet te vervangen.

Ontegenzeggelijk volg ik het nieuws in de landen die we de afgelopen jaren hebben aangedaan met meer belangstelling. Eerst de hachelijke Griekse schuldenpositie en nu Oekraïne, waar dit weekend presidentsverkiezingen plaatsvonden die volgens waarnemers dit keer eerlijk verlopen zijn in tegenstelling tot vier jaar geleden. Dat leidde toen tot de Oranjerevolutie tegen nota bene de man die nu als winnaar uit de bus komt: Viktor Janoekovitsj, een voormalige tuchthuisboef en electricien. Vooral gesteund door de Russisch sprekende bevolking in het oosten en door machtige oligarchen. Maar zijn tegenpolen premier Joelia Timosjenko (die vrouw met die rare, traditionele haardracht) en de vertrekkende president Viktor Joestjenko (de man die een dioxinevergiftiging opliep in 2004) hebben in de achterliggende jaren voornamelijk ruzie gemaakt en er niets van gebakken. Oekraïne is hopeloos verdeeld en de leidende politici zijn tuk op uiterlijk vertoon en denken vooral aan zichzelf. Met Janoekovitsj als president zal het er - vrees ik - niet beter op worden. Het is een vooralsnog niet serieus te nemen, wankele staat, waar helaas nog steeds grote voorraden nucleaire wapens uit de Sovjet-tijd opgeslagen liggen en waardoor een deel van de olie en het aardgas voor het westen moeten passeren. Na de Oranjerevolutie was ik ervoor om Oekraïne uitzicht te bieden op toetreding tot de Europese Unie in de toekomst. Allereerst om het demokratische Europa te vergroten en de Oekraïne te steunen om een vrije, demokratische samenleving te worden. Maar ook om bovengenoemde strategische redenen. Nu twijfel ik. De huidige generatie van Oekraïense politici zal eerst plaats moeten maken voor een nieuwe, beter opgeleide en minder zelfzuchtige generatie. Met Roemenië en Bulgarije hebben we al genoeg gelijkaardige (als in Oekraïne) problemen in Europa geïmporteerd. Nee, dan is bijvoorbeeld Turkije een veel moderner, dynamischer en strategischer kandidaat-lid.

Morgen krijg ik in Tilburg vier goudstaafjes geïmplanteerd rond mijn prostaat. Minuscule staafjes, dus er is geen reden om me voortaan in een gepantserde geldtransport-auto te laten vervoeren. Terug naar boven

Nierbekkentje met pincet en gouden markerstaafjes. Vier ervan worden rond mijn prostaat geplaatst

Dinsdag 09-02-2010

Om twaalf uur stappen we in de auto en rijden via de brug over de Bergsche Maas bij Heusden naar Tilburg. Het is koud, een graad of drie onder nul. Geleidelijk aan breekt vanuit het noordwesten de zon door. Ans heeft nog flink pijn, haar gezicht lijkt links op dat van een hamster. Op de radio horen we onderweg dat het station van ´s Hertogenbosch wordt ontruimd voor een bomalarm. Het St Elisabeth Ziekenhuis ligt aan de zuidkant van Tilburg, ik rijd er zó naar toe want in mijn vorige leven kwam ik er vaak voor vergaderingen. Vreemd om nu als patiënt door de bekende hoofdingang te lopen. Boven de ingang is een balustrade en een vide waar ik nogal eens een borrel dronk bij recepties en andere feestelijke gelegenheden.

Op de polikliniek Urologie zijn we snel aan de beurt. "U mag zich van onderen uitkleden", zegt de zuster als ze me een kleedhokje toont. Hoewel je weinig keus hebt stoor ik me in tegenstelling tot anderen meestal niet aan dat "mag", dat voor mijn gevoel vooral vriendelijk bedoeld is en waarmee men poogt je in je waarde te laten. Ik neem op de behandeltafel plaats en zie ernaast in een nierbekkentje een heleboel gouden markerstaafjes liggen (foto hierboven). Vier daarvan gaan ze zometeen naar binnen schieten. Even later komt de uroloog. Ik moet op mijn linkerzij gaan liggen met opgetrokken knieën. Ik probeer me zo goed mogelijk te onstpannen. Met de rectaal ingebrachte probe van het echografietoestel wordt mijn prostaat in beeld gebracht. Helaas kan ik de monitor niet zien. Nu gaan ze met een holle naald door de endeldarm op vier plaatsen rond mijn prostaat de merkstaafjes plaatsen. De uroloog waarschuwt en tsjákk!...dat is de eerste. Het doet niet zozeer pijn maar het is een kort en hevig rotgevoel, net als in december bij het nemen van de prostaatbiopsieën, alsof je plotseling een electrische schok krijgt die je voelt van je anus tot boven in het puntje van je penis. Gátver! Ik wil me schrap zetten maar ik bedenk dat ik dat juist niet moet doen. Lijdzaam incasseer ik de volgende drie. Nog drie keer tsjákk! Ik tel ze af en ze zitten goed, zegt de uroloog, het is voorbij. Enigszins wankelend kom ik van de behandeltafel, de zuster kijkt me meewarig aan. Ik krijg een maandverband om in mijn onderbroek te doen, kleed me aan en loop met voorzichtige pasjes naar Ans in de wachtruimte. Ik heb een enveloppe meegekregen met een bericht voor de radiotherapeut. Op twee tekeningetjes heeft de uroloog de plaatsen aangegeven, waar de merkstaafjes zitten. Vooral aan de onderzijde van de prostaat, zie ik, waarschijnlijk bedoeld om de endeldarm straks bij de bestralingen zoveel mogelijk te kunnen ontzien. 

Ik rijd terug naar Andel via het pontje over de Bergsche Maas bij Drongelen. Op het station van Den Bosch is geen bom aangetroffen. Thuis (nou ja, "thuis") komt het plassen alweer op gang, er zit wat bloed bij. Ans bakt twee lekkere omeletten. Ze eet voorzichtig aan de rechterkant van haar mondholte. De rest van de middag suffen we wat in de kamer op de bank. Jut en Jul. Maar deze etappe zit er op. Terug naar boven

Kairos, een kleine rivieraak, vaart richting Wilhelminasluis

Woensdag 10-02-2010

Als we ontwaken blijkt er vannacht wat sneeuw te zijn gevallen. "Goedemorgen, goudstaafje!" "Goedemorgen, hangwang!" Het vriest nog stevig, een graad of zes, zeven. Het is helder, de zon gaat oranjegekleurd op boven de rivier. Ik houd me bezig met bijwerken van mijn administratie en internetbankieren. Buiten vaart een kleine rivieraak, Kairos geheten, naar de Wilhelminasluis (foto hierboven). Kairos! Of καιρός in het oud-Grieks, is geen gemakkelijk begrip. Het betekent zoiets als "het juiste tijdstip" In het christendom beduidt het het tijdstip waarop God zich in deze wereld manifesteert maar ook dat van de wederkomst van Christus. Niet zo vreemd dat een rechtzinnige schipper zijn boot zo noemt. Een kwartier later komt de Marianne, een grote lege aak, uit de sluis en vaart met hoge snelheid de rivier op. De hemel trekt dicht, er valt wat lichte sneeuw uit. Op de weerradar van het KNMI zie ik een grote vlek boven Drenthe, die in onze richting beweegt. Er komt kennelijk nog meer sneeuw deze dag.

´s Middags sneeuwt het inderdaad. Ans is naar Gorcum. Ik ga naar de Knip-inn, de plaatselijke kapsalon. Mijn haar is alweer veel te lang. De kapster is een schippersdochter die wel belangstelling heeft voor onze zeilavonturen. In de grote wereld is de oplossing van de Griekse schuldenproblematiek (en die van Spanje en Portugal) een groot zorgenpunt. De beurzen schommelen fors, de Duitsers - bang dat de euro gaat kelderen - willen de drie zuidelijke landen helpen maar de andere EU-landen zijn verdeeld. Laat het IMF het maar doen, denken velen waaronder minister Wouter Bos, dat durft veel strenger tegen de Grieken te zijn. De Griekse (socialistische) regering verhoogt met onmiddelijke ingang de pensioenleeftijd met twee jaar naar 63 jaar. De ambtenarensalarissen gaan omlaag en het ingewikkelde en kostbare systeem van bonussen wordt afgeschaft. In dat systeem kon je zelfs een bonus krijgen omdat je er geen had "verdiend", heb ik me wel eens laten vertellen. Zoals gewoonlijk zijn de vliegverkeersleiders al in staking. Veel vluchten zijn gecancelled, honderden passagiers bivakkeren op het vliegveld van Athene. In de stad demonstreren de ambtenaren maar de opkomst valt tegen. Volgens de NRC steunt de pers over het algemeen de regeringsmaatregelen. Misschien beginnen de Grieken het te begrijpen, ze zullen wel een chagrijnig humeur hebben als we terugkeren. Dat is niet het ergste. Zeker als de EU en/of het IMF niet (voldoende) bijspringen met goedkope leningen, kunnen de draconische regeringsmaatregelen de Griekse economie onbedoeld in een diepe recessie brengen. De devaluatie van de nationale munt zoals vroeger is geen oplossing meer sedert de invoering van de euro. Een neerwaardse spiraal is denkbaar. Dan is iedereen nog verder van huis en kan het land onmogelijk in de eurozône blijven. In enigszins afgezwakte vorm geldt dat ook voor Portugal en Spanje. Een groot risico voor de broze eenheid in Europa.

Ans is om vier uur terug. Haar hangwang begint al te slinken. Meer naar het noorden en het westen, bij Almkerk en in Gorcum, is veel meer sneeuw gevallen dan hier, zegt ze. Maar vergezeld van een gure noordoostenwind komen er nieuwe buien aan. Terug naar boven

De poster van de rampenfilm 2012

Donderdag 11-02-2010

Gisteravond keken we naar de speciale aflevering van het VARA-programma "De Wereld Draait Door", die geheel gewijd was aan de onlangs verijdelde bomaanslag op een vlucht van Amsterdam naar Detroit door het adequaat optreden van een Nederlandse passagier Jasper Schuringa. Het item was voorbereid door mijn oudste dochter Floor, die redacteur van DWDD is en die erin geslaagd was om temidden van een overvloed van gretige media Schuringa exclusief te strikken. Geen geringe prestatie!

Daarna keken we geboeid naar het einde van de huidige beschaving zoals weergegeven in de apocalyptische rampenfilm "2012", vorig jaar gemaakt door Roland Emmerich, de specialist op dit gebied ("Independence Day", 1996, "The Day after Tomorrow", 2004) Op het affiche (zie hiernaast) staat de eigenaardige tekst "We were warned" Waarvoor en waardoor dan? Door een oude, ingewikkelde lange telling kalender van de Maya´s die volgens sommige interpretaties het einde van de wereld zou voorspellen op 21 of 23 december 2012. De Maya´s geloofden in een cyclisch wereldproces waarbij we nu in de Vierde Wereld leven. Eind 2012 eindigt die wereld om plaats te maken voor een nieuwe schepping, de Vijfde Wereld. Uiteraard is er door velen gespeculeerd hoe dat zou gaan. De verschillende scenario´s betreffen bijvoorbeeld een botsing met een passerende planeet (Niburu of Planet X genoemd) of de verwoestende uitwerking van een immense zwaartekrachtgolf als het superzware Zwarte Gat in het centrum van het Melkwegstelsel en onze zon op één lijn staan (Black Hole Alignment) Ik heb zelf al een paar keer eerder in dit weblog gewezen op de reuzenster Betelgeuze, die op ongeveer 600 lichtjaren afstand in het sterrenbeeld Orion staat en die elk moment in een geweldige supernova-explosie kan uitbarsten. De hoogenergetische γ-straling door die explosie zou, als ze onze planeet treft, de aarde steriliseren. De optie die Emmerich in zijn film gebruikt is die van een plotselinge ompoling van het aardmagnetisch veld door een hoogtepunt in de zonneactiviteit, die een enorm snelle verhitting van de aardkern veroorzzakt waardoor de continentale platen met geweld over elkaar heen schuiven en superzware aardbevingen en tsunami´s teweegbrengen. Het is allemaal indrukwekkend in beeld gebracht en er is natuurlijk een zwarte Amerikaanse president die zich opoffert, de nodige Hollywood-romantiek, veel spanning en near-escapes en uiteraard ook een positief slot met hoop, als een aantal Arken als van Noach met uitverkoren mensen en dieren de nieuwe toekomst tegemoet varen. Die ligt in het continent Afrika, dat door alle heftige platentectoniek een heel stuk hoger is komen te liggen.

Je moet de film zeker gaan zien, het is een spektakel van jewelste. Maar de science is uitermate dubieus tot volledige onzin.

Het is een gure dag met een gemene harde noordoostenwind. Ans brengt vanochtend vroeg de auto naar Arkel, naar de garage voor een servicebeurt en de APK-keuring. Ze haalt hem aan het eind van de dag weer op en blijft zolang bij haar dochter Barbara in Gorcum. Ik informeer bij Berna de Bie van Rob Krijgsman Watersport, de importeur van Jeanneau, naar de anti-UV-strips langs de kajuitramen. Volgens haar zijn het geen strips maar is het verf. Hm, ik twijfel daar wat aan, maar enfin, we zullen het straks op Kreta zelf wel uitzoeken. 

Enfin, een aardig deel van de dag ben ik doende om een en ander in orde te maken. Als het tenslotte lukt ben ik zo enthousiast dat ik er op de home-page ook maar eentje van Buienradar.nl naast zet. Weer een dag voorbij. Terug naar boven

Fons op het kantoor van Jachtwerf Numansdorp

Vrijdag 12-02-2010

Gisteravond kijken we met veel waardering naar een intelligent gemaakte speelfilm waarin tijdparadoxen centraal staan: "Déjà Vu" (2006) van Tony Scott met Denzel Washington in de hoofdrol. Door die tijdparadoxen is de plot knap ingewikkeld. Op de Wikipedia-pagina (zie boven) is het scenario grafisch helemaal uiteengerafeld. Ik kwam op die film omdat theoretisch fysicus Brian Greene, wiens "The Elegant Universe" (1999, 2003) ik momenteel door akker, adviseur bij het maken van de film was.

Het is vandaag een stralend zonnige dag. De rivier is in de bocht richting Veen dichtgevroren, maar al gauw ploetert een rivieraak er een geul door. De Europese Unie heeft een curieus besluit genomen: we steunen de Grieken maar zonder geld. De boodschap is dat de Grieken het eerst zelf maar moeten uitzoeken. De EU schuift het probleem even voor zich uit omdat de regeringsleiders naar de openingsceremonie van Olympische Winterspelen in Vancouver willen, meesmuilen de media. Tegelijk dreigt er in ons land alweer een kabinetscrisis, dit keer over de inzet van troepen in Afghanistan na de komende zomer. Het zal wel met een sisser aflopen.

Echt geschokt ben ik door het bericht dat Prismant, het kennis- en expertisecentrum in de gezondheidszorg waar ik tien jaar geleden kort directeur van was, surséance van betaling heeft aangevraagd. In 2009 boekte men een verlies van liefst 3 miljoen euro. Dat houd je niet lang vol. Oorzaken in willekeurige volgorde: de malaise op de advies- en onderzoeksmarkt door de recessie, een te hoog kostenniveau en de te veel dure nieuwbouw van het kantoorpand in het nieuwe bedrijvenpark in Papendorp in Utrecht. Ik waarschuwde destijds al tegen die nieuwbouw. Die was niet persé nodig en het zou zonder twijfel een molensteen om de nek van de organisatie worden, betoogde ik toen - en dat is dan ook gebeurd. Mijn toenmalige collega-directeur Atze Sytsma ("binnen Prismant hoeft hij niks en buiten Prismant kan hij niks") en de Raad van Toezicht onder leiding van voorzitter Sape Braaksma wilden er niet van horen. Ach, zo treurig die geschiedenis van het veelbelovende Prismant!

Prismant formeerden we in 1999 door een fusie tussen het Nationaal Ziekenhuisinstituut (NZi) en de Stichting Informatievoorziening Gezondheidszorg (SIG) De fusie-organisatie telde toen circa 250 medewerkers, nu is er nog slechts de helft ervan over. In het voorjaar van 2000 moesten Sytsma en ik gedwongen opstappen, nadat we in een felle en onoverkomelijke ruzie waren beland. De collega bleek niet alleen incompetent maar ook nog volledig onbetrouwbaar. Afspraken over de bemensing van de sleutelfuncties in de nieuwe Prismant-organisatie kwam hij niet na. Zijn verbijsterende gedrag staat nog altijd in mijn geheugen gegrift. Het conflict overrompelde me en ik pakte het onhandig aan. Daardoor kostte het mezelf ook de kop. Stom! Ik heb daar altijd zoveel spijt van gehad, tot op de dag van vandaag. Ik schreef er al eens eerder wat over, maar deed nooit het volledige verhaal. Misschien moet ik dat dezer dagen eens doen (maar of het nog iemand interesseert?). Godbetert presenteert dezelfde nitwit Sytsma zichzelf nu in de reacties op het nieuwsitem in Zorgvisie uniek als "eerste bestuurder en grondlegger van Prismant"  Ik merk dat ik me - na tien jaar! - nog steeds kwaad erom kan maken. Enfin, de nieuwe organisatie - per slot de fusie van een vooraanstaand onderzoeksinstituut de beste database in de zorg - had optimale kansen in die dagen. Het is diep treurig dat er uiteindelijk niets van dat alles terecht is gekomen en dat Prismant nu aan de grond is gelopen. Het doet me gewoon zeer om al die goeie en talentvolle mensen, die dit échec niet hebben verdiend. Anderzijds, de markt die we toen wilden opzoeken, is keihard. Zie het eerder échec van Zorgconsult Nederland, een naaste collega-organisatie.

Vanochtend rijd ik naar mijn oude maat Fons in Jachtwerf Numansdorp (foto hierboven) om een set van olie- en brandstoffilters, anodes voor de boegschroeven en impellers voor de dieselmotor en de generator op te halen. Samen nemen we wat problemen door: hoe het toerental van de generator hoger te stellen, zodat hij mogelijk wél de wasmachine trekt, en hoe ik de vastzittende ankerlier uit elkaar kan halen en smeren. Daarna rijd ik langs Krijgsman Watersport in Drimmelen. Samen met Berna klim op een 43 DS die ernaast op de bok staat. We constateren dat we wat betreft de anti-UV-beveiliging van de kitranden van de kajuitramen eigenlijk allebei gelijk hebben. Er zit een strip langs de ramen waarop een matzwarte verf is aangebracht. De strip is intact, ik moet er alleen een keertje nieuwe verf op zetten.

Terug in Andel. Mijn oude vriend Herman (die de schuld van alles draagt) haalt me op en samen bezoeken we Wijnhuis Heukelum van mijn nog oudere, nee mijn vriend van eerder datum Inge Hogerdijk. Aan de stamtafel ontmoeten we vele hele en halfvertrouwde bezoekers en er ontstaat een aardig debat over de aanstaande gemeenteraadsverkiezingen. Waarover? Ach, weet je, je bent gewoon welkom op iedere vrijdag- of zaterdagmiddag in het oude centrum van Heukelum (Gasthuisstraat 1). Vooralsnog ben ik er ook. Terug naar boven

Het dure gebouw dat Prismant liet bouwen in de polder Papendorp bij Utrecht

Zaterdag 13-02-2010

Het is filmtijd bij ons. Gisteravond zagen we "Enduring Love" (2004), een intrigerende film van de Britse film- en theatermaker Roger Michell naar het gelijknamige (maar sterk verschillende) boek van Ian McEwan uit 1997. Een geschiedenis over een ballonvaart-ongeluk en een obsessie, die je na afloop peinzend achterlaat omdat de beeldtaal erg mooi is, de hoofdpersonen uitstekend acteren en het verhaal tamelijk raadselachtig is zodat er wat te interpreteren blijft.

Het is een saaie, gure en grijze dag die ik grotendeels besteed aan - zoals ik gisteren beloofde -  het in één urenlange ruk opschrijven van mijn herinneringen aan de ongelukkige start van Prismant waar ik nauw bij betrokken was. Het mooie onderzoeks- en adviesbureau in de zorg dat gisteren na tien jaar zo jammerlijk op de fles ging. Het stemt me treurig en tegelijk wekt het bij me de behoefte om het verhaal eindelijk eens te vertellen. Het past natuurlijk niet in het Reislogboek - hoewel we tijdelijk niet meer reizen. Lees het daarom morgen - het is nog niet af -  in de rubriek Beschouwingen: De valse start van Prismant. Buiten vaart de oude spits Kairos langs waarover ik een paar dagen eerder schreef, terug vanaf de Wilhelminasluis in de richting Heusden. Leeg. Ergens lading afgeleverd.

Tussendoor doen we de weekendboodschappen in Almkerk. Bij terugkomst blijkt er een Valentijnboodschap in de brievenbus te liggen voor Ans. Een doos bonbons van Verkade. Wie is die eikel die zich "Willibrord" noemt en die dat elk jaar weer presteert?  Enfin, later rijd ik voor een glas wijn naar Inge in Heukelum. Het onderwerp Prismant houdt me zo bezig dat ik aan de stamtafel in Heukelum nog notities op een papiertje kalk voor het artikel en daardoor over het hoofd zie dat er tal van oude bekenden binnen komen. Ach, die snappen het wel. Terug naar boven

Glühwein met Wiebe in de taveerne van slot Loevestein

Zondag 14-02-2010

Vanmorgen sneeuwt het en het sneeuwt de hele dag zo´n beetje door. Ik maak in de rubriek Beschouwingen het stuk over mijn korte tijd bij Prismant af: "De valse start van Prismant" Na de middag arriveren mijn broer Wiebe en zijn vrouw Marina. Met veel humor delen we onze gemeenschappelijke prostaatperikelen. Merkwaardig: in 2005 had hij nog een PSA van slechts 2,6! De kanker is dus heel snel ontstaan, zou je zeggen. Hij heeft - voor kenners - een pathologisch-anatomisch bewezen T3aN1M0-carcinoom, een volledige prostatectomie achter de rug en een combinatie van radiotherapie van het bekken en een halfjaar hormoontherapie voor de boeg. Ik heb een klinisch vastgesteld T2cN0M0-carcinoom. Dat is een graad minder erg. "Klinisch" wil zeggen: op basis van rectaal toucher en biopsie. In de helft van de gevallen blijkt het later op grond van PA-onderzoek van de uitgenomen prostaat toch erger te zijn. Bij hem ging dat zo. In mijn geval zullen we het niet weten. Ik word immers niet geopereerd maar bestraald en mijn prostaattumor wordt stilgelegd met liefst drie jaar hormoontherapie. Allebei moeten we de rest van ons leven onder contrôle blijven. Voor ons allebei is de toekomst onzeker. Maar voor wie geldt dat niet? Wiebe en ik hebben naar alle waarschijnlijkheid een adenocarcinoom met familiaire overerving. De overerving gaat via een autosomaal dominant gen. Dat wil in de eerste plaats zeggen dat het gen op een gewoon chromosoom ligt en niet op een geslachtschromosoom (X- of Y-chromosoom) en in de tweede plaats (dominant) dat er slechts één gen nodig is om de ziekte zich te laten manifesteren. De overerving is dus 50% De helft van onze zonen - we hebben er ieder twee - zal ook ooit een prostaatcarcinoom krijgen. Ze weten het.

Later rijden we naar kasteel Loevestein voor een mooie wandeling door de besneeuwde velden naar de aanlegplaats van het voetveer naar Woudrichem (foto hier). Op honderd meter van de plek waar volgens een oud lied "Maas en Waal tesamen vloeien en Gorcum rijst van ver" Inderdaad zien we de scheve toren van de Gorcumse kerk in de verte. Met een laag gebrom kruipt de stroomopwaartse scheepvaart op de Waal voorbij. Een Duitse vierbaks duwvaart met de naam Herkules ploetert oostwaards de Waal op. In ons vorige bestaan in Andel, voor ons vertrek op de wereldreis, kwamen we vaak op Loevestein in het weekeind. En hier voeren we voorbij, tweeëneenhalf jaar geleden, op weg naar Gorcum en naar de start van onze zeilzwerftocht door de wereld. In het veld staan runderen en grijskleurige paardjes. Er is een aandoenlijk veulentje bij. De noordoostenwind snijdt scherp in ons gezicht. Marina fotografeert de broertjes voor de ophaalbrug van het kasteel (foto hier). We drinken Glühwein in de taveerne van Loevestein (foto hierboven).

Op ons flatje eten we we met zijn vieren van de heerlijke snert die Ans heeft gemaakt als de telefoon rinkelt. Ans´zoon Derrick belt uit Tsjechië dat hun oudste kind Liam (3) ziek is en dat ze met de ambulance vanuit Libereç onderweg zijn naar een speciale kliniek in Praag. De situatie is ernstig doch niet duidelijk maar ik heb zo mijn bange vermoedens. Terug naar boven

Bij onze huisarts in Gorcum halen we de vaccinaties voor de Levant en de Rode Zee

Maandag 15-02-2010

Vanwege alle zorgen en gepieker hebben we een onrustige nacht. Vanochtend hebben we weer contact met Ans´ zoon Derrick in Praag. Vandaag zal men bij Liam een beenmergpunctie uit het borstbeen doen, dan is duidelijk of onze vrees bewaarheid wordt. Vannacht is de rivier vrijwel dichtgevroren. Er ligt een dun laagje sneeuw op het ijs. Een bleek zonnetje tovert er zilveren reflecties op (foto hier).

Gisteren kreeg ik van Wiebe een vragenformulier van de Stichting Opsporing Erfelijke Tumoren (STOET) Die stichting houdt een landelijke registratie bij van families met erfelijke tumoren met als doel: vroegtijdige opsporing en behandeling en bevorderen van onderzoek. Vandaag stuur ik wat emails de familie in om gegevens van ooms en neven aan me te sturen voor het vragenformulier familieonderzoek. Daarna rijden we naar onze huisarts in Gorcum (foto hiernaast) voor de vaccinaties die we straks in de Levant en de Rode Zee nodig hebben: hepatitis A + B, typhus abdominalis en en DTP (diphterie, tetanus en poliomyelitis) We krijgen drie injecties, één in elke biceps en éen in de bilspier. Beter nu dan later tijdens de bestraling, die schijnt je weerstandsvermogen enigermate aan te kunnen tasten. We drinken koffie bij Barbara en halen wat boodschappen bij de Turkse supermarkt in de Wilhelminalaan: zwarte thee, amandelen, gedroogde vijgen en scherpe worst. Om half drie zijn we terug in Andel. Een schip heeft de maagdelijke ijsvloer op de rivier ruw open gebroken. Dan horen we aanzwellend motorgeluid. Op bakonhoogte vliegt vlak voor ons boven de Maas een grote legerhelicopter voorbij. Het toestel heeft wieken voor en achter. Een paar militairen kijken ons uit de openstaande schuifdeuren aan. Ik ren naar mijn camera maar hij is al weg. Het gebeurt wel vaker, vanaf de vliegbasis Gilze-Rijen oefenen de bemanningen voor uitzending naar Afghanistan. Op Internet vind ik later uit dat het een CH-47D helicopter is, die inderdaad gebruikt wordt in Afghanistan.

Later vandaag ploegt er nog een schip door de ijsvloer op weg naar de Wilhelminasluis. Dat gaat niet zo vlug dus daar heb ik wel een foto van (foto hier).

Ook in Duitsland heeft men er moeite mee om de Grieken te steunen bij het oplossen van hun schuldenproblematiek. „Ik kan niet aan een werkloze Duitser uitleggen dat hij geen cent meer krijgt, terwijl een 63-jarige Griek met pensioen kan gaan”, zei Michael Fuchs, partijgenoot van bondskanselier Angela Merkel, gisteren in de Welt am Sonntag. Tja, dat begrijp ik. Anderzijds zijn de Grieken al flink aan het hakken in de staatskosten, door ondermeer juist die pensioenleeftijd in één keer te verhogen van 61 naar 63 jaar. Vanzelfsprekend is in de toekomst ook een verdere verhoging noodzakelijk. Je kunt echter niet alles in één keer. Het duidt overigens ook op de noodzaak tot verdere integratie in Europa, niet alleen monetair maar ook fiscaal en sociaal. Ik vrees echter dat de poltieke wil daarvoor helaas ontbreekt. De paniek in de financiële wereld neemt toe en er gaan steeds meer stemmen op om in het monetair verdrag de mogelijkheid te openen voor een land om uit de euro te treden. De Grieken zouden dan de drachme weer kunnen invoeren, zegt een financieel specialist in de NRC, dat zou voordelig voor hen zijn: "Het land zou goedkoper voor toeristen worden en ook de export zou profiteren" Ik vind het allemaal erg bitter voor de huidige Griekse regering van de socialist Papandreo. De socialisten zijn voor het eerst sinds vele jaren aan het bewind en moeten nu met drastische en impopulaire maatregelen de rommel opruimen die de vorige rechtse regeringen met al hun gesjoemel hebben achtergelaten. Het is iets waarvoor socialistische partijen vaker in de geschiedenis moesten opdraaien.

We suffen ´s middags wat tot tegen vieren Ans haar telefoon rinkelt. Derrick meldt uit Praag dat de beenmergpunctie inderdaad uitwees dat Liam acute lymfatische leukemie heeft. Waar ik al voor vreesde toen we gisteren hoorden dat hij bloedarmoede had en het bloedbeeld lage aantallen rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes toonde. Hij krijgt nu een bloedtransfusie en zat daarbij in zijn bedje lief te spelen. Derrick & Kate zijn bezig te regelen dat ze morgen met een ambulance naar Holland gaan, naar het Sofia Kinderziekenhuis in Rotterdam, onderdeel van het Erasmus MC. Hun wereld staat opeens op zijn kop.

Over de oorzaak van acute lymfatische leukemie bestaan vele volksverhalen, maar de wetenschap tast nog volledig erover in het duister. Er zijn geen aanwijzingen voor een erfelijke origine, zoals bij prostaatkanker, noch voor factoren als roken, drugsgebruik, milieuvervuiling, enzovoorts. Gelukkig is het in de overgrote meerderheid van de gevallen tegenwoordig goed te behandelen, vooral bij jonge kinderen, al duurt dat liefst twee jaar.

Terzijde: morgen gaan we naar het Verbeeten Instituut voor de simulatie-CD. Daarmee worden de instellingen voor de bestraling bepaald. Waarschijnlijk begint mijn hormoontherapie nog deze week. De bestralingen starten dan ook snel, hoop ik. Terug naar boven

De Chinook helicopter die laag langs De Oude Silo vloog (foto weblog Wilhelminasluis)

Dinsdag 16-02-2010

De blogger van de Wilhelminasluis was gisteren sneller dan ik toen de grote Chinook-legerhelicopter laag over de rivier vloog (zie foto hierboven). Hij maakte ook een mooie overzichtsfoto in zuidoostelijke richting vanaf de Rib, de aanlegplaats van Andel bij de veevoederfabriek van De Heus. Daarop zie je in de verte De Oude Silo en ook hoe laag en dicht de helicopter langs ons vloog (foto hier). Beide foto´s kopieer ik dankbaar van zijn blog.

Gisteravond horen we uit Praag dat de ziekteverzekeringskwesties zijn opgelost en dat Liam zo snel mogelijk per ambulance naar Rotterdam vervoerd zal worden. Misschien zelfs morgen al. Het Erasmus MC - Sofia wil zo gauw het kan met de behandeling beginnen. Een behandeling die lang kan duren. Voor Derrick & Kate is de overplaatsing naar Rotterdam ook veel gemakkelijker. Ze kunnen straks met baby Caelan in hun nieuwe woning in Maaseik in België gaan wonen (ze moeten nog verhuizen ook) maar kunnen vooreerst terugvallen op logies en steun van de familie in Gorcum. Voor de ouders van Kate in Libereç is het natuurlijk wel moeilijk. Het kind lag gisteravond rustig te slapen.

Moe en wat koortsig van de vaccinaties vallen we in bed. We slapen goed. Vanmorgen ligt de rivier weer dicht, het vriest nog een graad of drie. Om kwart over negen rijden we via de veerpont van Drongelen naar het Verbeeten Instituut in Tilburg. Onderweg begint het bij de Efteling te sneeuwen. De simulatie-CT is vlot klaar. Broek, onderbroek en schoenen moeten uit. "Uw overhemd moet wat verder omhoog", zeggen de laborantes als ik op de slede lig. "Ik kom niet dagelijks bloot bij vreemde vrouwen", verontschuldig ik me. Ik moet goed stilligen als ik op de slede door de opening heen en weer schuif. Met een viltstift markeren de dames een aantal lokaties op mijn buik, even later plaatsen ze daar kleine tatoeages. Die helpen bij het dagelijks centreren van de bestraling op dezelfde plek. Wat ook helpt is dat ik voor een redelijk gevulde urineblaas moet zorgen: een uur voor de bestraling niet meer plassen en tevoren wat drinken. De eerste bestraling start over precies een week.

Op de terugweg belt Derrick uit Praag: Liam kreeg een bloedtransfusie en antibiotica. Hij had een goede nacht. Binnen 24 uur vertrekt de ambulance naar Rotterdam. Misschien vandaag al. Terug in Andel bel ik de zuster van Preventcare: op de ochtend van mijn eerste bestraling komt ze hier in Andel aan huis de eerste van de driemaandelijkse Zoladex-injectie plaatsen. Vandaag moet ik beginnen met de reeks van 30 tabletten Bicalutamide Accord 50 mg, een kuur met een anti-androgeen middel dat beoogt de aanvankelijke paradoxale testosteron-stijging te compenseren, die zich in het begin van de Zoladex-injecties voordoet. Op de bijsluiter lees ik dat het niet gecombineerd mag worden met o.a. calciumcarbonaatblokkers voor de behandeling van hoge bloeddruk. Oh. Ik gebruik Micardis (Telmisartan) maar dat is volgens mij een angiotensine-receptorblokker. Voor de zekerheid bel ik toch even de apotheek: het klopt, er is geen bezwaar. Tja, en dan neem ik de eerste tablet. De bijwerkingen van hormoontherapie zijn niet leuk: vaak impotentie, geen zin in seks, erectieproblemen, gezwollen borstweefsel en opvliegers. En mogelijk gewichtstoename, haaruitval en stemmingsveranderingen Gètver! Ik moet ook intensiever op mijn bloedsuikerwaarden letten, want die kunnen er hoger door worden. OK, het zij zo. De aanval op mijn prostaattumor is vandaag begonnen. Eergisteren zei ik tegen mijn broertje dat ik alles wil doen om er vanaf te komen.

Buiten breekt een rivieraak uit de richting Veen met de naam "Stranger" krakend en soms knallend het ijs (foto hier). In de loop van de middag breekt de zon door. het dooit licht. Liggend op de bank poog ik noodzaak en achtergrond van het fenomeen "spin" in de quantumwereld te doorgronden, een fundamentele eigenschap van elementaire deeltjes/snaren en sukkel lekker in slaap. Uit de richting van Poederoijen klinkt motorgeronk. De Chinook komt weer over de rivier langsvliegen, maar niet zo laag en dichtbij als gisteren. Daarna komen er nog twee bijzondere schepen vanuit de Wilhelminasluis langs, een mooi duwbootje ("Leanke" uit Hardinxveld) dat een pontveer wegbrengt naar Aalst en een bilge-boot met de naam "Nijmegen" Het lijkt wel of ik als een soort spotter van schepen (en helicopters) op wacht zit (zie 2 foto's hier). Dat spotten van vliegtuigen of schepen vond ik altijd zo´n bezigheid voor simpele zielen. Nu doe ik het zelf. Terug naar boven

Op de Maas dooit het ijs weg. De watervogels krijgen de rivier weer terug

Woensdag 17-02-2010

Zoals overal vallen er hier ook streekblaadjes in de brievenbus. Grotendeels gevuld met grote lappen tekst van de gemeente met bouwverordeningen e.d., advertenties en stukjes van middenstanders, wat regionieuws, verslagen van plaatselijke sportwedstrijden en een oubollige column in de streektaal.  Hier is dat Altena Nieuws, Weekblad voor het Land van Heusden en Altena. Niettemin staat onder de heading de bekende regel van de dichter Lucebert: "Alles van waarde is weerloos" Zo is het. "Echtpaar K. zestig jaar getrouwd!" kopt de voorpagina deze week. Ik blader verstrooid door de pagina´s. Mijn oog valt op een advertentie van De Kelder, een uitgaanscentrum in het nabije dorp Hank. Komende zaterdag is er "een vet feest met de sensatie van 2010: Jos van Oss - zachte G / harde L - " Testosteron. Samen met de vrouwelijke pendant oestrogeen regeert het de wereld, vormt en forceert ons gedrag, is de diepere grondslag voor aanranding, verkrachting en oorlog, is de voortdurende reden voor pronkzucht, macho baltsgedrag en overspel en wat voor ellende nog meer. Maar aan de andere kant brengt het ook verliefdheid, romantiek en avontuur in het leven van mensen. Testosteron dus. In mijn lichaam wordt het nu afgebouwd. Vanmorgen nam ik de tweede tablet Casodex (Bicalutamide), nog 28 te gaan. Dat is te overzien, maar de injecties met Zoladex duren drie jaar. Hormoontherapie bij prostaatcarcinoom bestaat al vrij lang. Vroeger dacht ik dat het een ultieme ramp zou zijn als zoiets je overkwam. Ach, nu slik ik die pillen gewoon en doe mijn dagelijkse dingen, misschien valt het mee.

Vannacht nog flink wat vorst. Vanmorgen schijnt de zon uitbundig. We horen dat de ambulance uit Praag om half zeven vanmorgen met de kleine Liam in Rotterdam is gearriveerd. Een hartverscheurend tafereel, aldus Derrick. Het kind (3 jaar) brak de boel zowat af toen hij merkte dat hij weer in een ziekenhuis was; hij dacht dat ze naar huis gingen. Om 10 uur rijden we naar Gorcum om Ans´moeder in te lichten, die nog van niets weet. Daarna treffen we bij Barbara een lief slapende Caelan aan, het 7 maanden jonge broertje van Liam. Later speelt hij vrolijk en toont zijn stralende lach (foto hier). Derrick en Kate zijn in Rotterdam bij Liam. Zij zullen om de beurt bij hem overnachten en ze hebben logies aangevraagd in het lokale Ronald McDonald Huis. Tot die tijd verblijven ze bij Barbara, tenminste degeen die niet bij Liam in Rotterdam slaapt. Liam zal vandaag een nieuwe beenmergpunctie ondergaan en hij krijgt nu ook prednison. Voorlopig geldt voor hem barrière-verpleging en moet je een snoetje voor en een schort aan als je bij hem wilt. Ondertussen arriveren Tessa (met pyama´s voor Liam en Caelan) en Barbara´s man Michel (met nieuw speelgoed). Ze laten allemaal hun voorgenomen wintersportvakantie in het Tsjechische Albrechtice, waar het appartement van Derrick & Kate is, varen. Een vriend van Derrick met een grote bestelauto zal binnenkort alle spullen uit Tsjechië ophalen en naar hun nieuwe woning in Maaseik brengen. Het is geweldig hoe iedereen zich inspant om te helpen.

Als we terug zijn in Andel is de zon weg en hangt er lage grijze bewolking boven het land. Er dwarrelt wat motsneeuw uit. Op de rivier dooit het ijs langzaam weg en de watervogels krijgen de ruimte van de rivier weer terug (foto hierboven) De winter trekt zich terug, komende dagen wordt het warmer. Het radionieuws meldt dat dat er nu toch weer een regeringscrisis is over Afghanistan. Het lijkt erop dat de PvdA c.q. Wouter Bos het kabinet nu toch wil laten vallen. In Griekenland ruzieën de regerings- en oppositiepartijen over wie de huidige schuldencrisis heeft veroorzaakt, want de socialisten blijken al in 2001, toen ze in regering zaten bij de entrée in de euro, óók gesjoemeld te hebben. Het gekift dreigt de invoering van de noodzakelijke ombuigingsmaatregelen te verlammen. Straks komt mijn voorganger in de Raad van Bestuur van MST in Enschede, vriend en opstapper op de Dulce tijdens de oversteek van de Golf van Biscaje in 2006, Freek Linnebank bij ons eten. Dat wordt vast gezellig. Terug naar boven

Gezellige avond in Andel met oud opstapper Freek

Donderdag 18-02-2010

Gezellige avond met oud-opstapper Freek gisteravond (zie foto hierboven). Natuurlijk halen we onze herinneringen aan het MST op en aan de disfunctionerende neuroloog Ernst Jansen Steur, met wie we allebei te maken hebben gehad.

Liam had een goede nacht. Ans is vanochtend naar hem toe met Kate, die Derrick komt afwisselen. Ze hebben bij nader inzien besloten om toch maar huisvesting in Gorcum te gaan zoeken, gelet op de lange behandelperiode van hun kind in Rotterdam. Dichter bij de familie en bij Rotterdam dus. Derrick zal dagelijks op en neer gaan rijden naar zijn werk in Maaseik. Dat is ruim 140 kilometer, grotendeels over de A2.

De dag begint met mist. We kunnen straks op 3 maart bij de Gemeenteraadsverkiezingen mee stemmen, want op ons officiële briefadres bij Tessa in Gorcum zijn twee stempassen aangekomen. Van onze doorlopende reisverzekering kregen we de kosten van onze drie vliegreizen heen en weer van/naar Kreta integraal op onze bankrekening gestort. Geleidelijk trekt de mist op, de zon komt stralen tevoorschijn.

Mijn eigen toestand vanmorgen:

- De kuur met het anti-androgeen Bicalutamide: 3e tablet, resteren er 27

  Nog geen last van bijwerkingen.

  Bloedsuiker ietwat aan de hoge kant: 6,3 mmol/l (misschien toch een bijwerking?)

- De kuur met Zoladex gedurende drie jaar: begint a.s. dinsdag

- De bestralingsbehandeling gedurende zeven weken: begint a.s. dinsdag

Later rijd ik naar Gorcum om de auto naar de APK-keuring te brengen (vorige week was de keurmeester ziek) Ik kan er op wachten in een cafétaria vlakbij en lees in het boek dat ik gisteren kocht: "Niemands land" (De Bezige Bij, 2009), een soort politiek testament van Marcel van Dam. "Dit boek bevat geen memoires, hoewel het er soms op lijkt. In memoires staat beschreven hoe het een mens is vergaan. In dit boek staat beschreven hoe het een ideaal is vergaan"

De hele dag lang gaat het er steeds meer naar uitzien dat de PvdA inderdaad het kabinet laat vallen. Ik vraag me meer en meer af dat nou zo verstandig is. Voor mijn gevoel was er in de afgelopen weken een compromis in de maak rond een sterk afgeslankt verder verblijf in Afghanistan in de vorm van een opleidingsmissie, niet in Uruzgan maar elders. Dat heb ik toen fractievoorzitter Hamer horen zeggen en ik vergis me daar niet in. Of begrijp ik iets niet goed? Met de aanstaande Gemeenteraadsverkiezingen in het zicht komt het me voor als een enorme gok van Wouter Bos, die net zo goed volledig verkeerd kan aflopen. Wie of wat is daarmee gediend? De regering moet structureel 35 miljard euro bezuinigen als we - anders dan de Grieken -  tenminste aan het euro-stabilisatiepact willen voldoen. Als het kabinet valt en er een maandenlange prolongatie van de verkiezingsstrijd volgt, dan wordt dat een moeilijke zaak. Vreemd hoe de politiek zich gedraagt momenteel.

Vanavond kookt Ans voor iedereen bij Barbara thuis. Terug naar boven

Zo zou het heelal eruit kunnen zien. Niet van buitenaf, want er is geen buiten. Je de extra dimensies in de ruimtetijd voorstellen buiten de bekende vier is lastig. Hier een Calabi Yau 3-fold, een poging om een voorstelling van zo´n universum te maken

Vrijdag 19-02-2010

In de eerste week van deze maand kwam CERN in Zwitserland met een teleurstellend bericht. Men had besloten om de LHC, grootste lineaire deeltjesversneller ter wereld, in de komende 18 - 24 maanden slechts op halve kracht te laten draaien. De protonenbundels zullen in die tijd op elkaar botsen met een energie van 7 TeV (2 x 3,5 TeV - Teraelectron Volt) Daarna volgt een onbepaald lange periode van voorbereidingen voordat de versneller op zijn maximale botsingsenergie van 14 TeV (2 x 7 TeV) gaat draaien. Dat is de snelheid waarbij men hoopt belangrijke ontdekkingen te doen zoals het bestaan van supersymmetrische partnerdeeltjes, het bestaan van het geheimzinnige Higgs-deeltje (het deeltje dat massa aan alle materie geeft), het bestaan van extra dimensies in de ruimtetijd (zie plaatje hierboven) boven de ons bekende vier (drie ruimtelijke en één in de tijd), het bestaan van deeltjes die de mysterieuze donkere materie in het universum vormen en last but not least een mogelijk antwoord op de vraag waarom er zo weinig anti-materie in ons universum is. Misschien worden er bij 14 TeV als bij-product wel mini-Zwarte Gaten gemaakt (die snel verdampen).

De uitkomsten van al die experimenten zullen hoe dan ook definitief ons beeld van de wereld veranderen. De verwachtingen in de werelden van fysici en kosmologen zijn hoog gespannen. De eerste resultaten zouden volgens de aanvankelijke planning van CERN in 2010 gescoord worden maar nu moet er helaas nog jaren gewacht worden. Zoveel tijd zal ik toch nog wel hebben? Toch is die voorzichtige herstart niet onverstandig want met het werken met dergelijke hoge energieën heeft immers niemand op de wereld ervaring. Bij de eerste start van de LHC in 2008 liep de versneller al meteen grote schade op.

Het spoeddebat in de Tweede Kamer, dat ik via live-stream op Internet kon volgen, leverde boeiend parlementair theater op. De opgewonden oppositiewoordvoerders probeerden de hoofdrolspelers Bos en Balkenende nóg verder uit elkaar te spelen dan ze al waren, terwijl Hamer (PvdA) en Van Geel (CDA) zich nauwelijks roerden onder verwijzing naar de kabinetsvergadering van de volgende dag (vandaag) Ik gok erop dat ze vandaag toch nog een oplossing vinden, maar je weet het niet.

Het is een sombere, donkere dag. De sneeuw is weggedooid. Op de rivier nog drijfijs. Er worden buien verwacht. Van Geert & Ine vernemen we dat het vandaag alweer 28° gaat worden op Kreta en dat amandelbomen in volle bloei staan. Ans is even naar haar moeder in Gorcum. Liam heeft een goede nacht gehad in Rotterdam; hij is vooral erg geïnteresseerd in cadeautjes. Mijn situatie vanochtend:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 4e pil, 26 te gaan

  Geen bijwerkingen

  Bloedsuiker nuchter: 5,4 mmol/l

- Zoladex-injecties: eerste injectie a.s. dinsdag, drie jaar te gaan

- Bestralingstherapie: aanvang a.s. dinsdag gedurende 7 weken

We zoeken ondertussen huisvesting in de buurt voor een maand. Na 25 maart moeten we uit dit appartement vertrekken. In de e-mail zit een uitnodiging van MST voor een interview op 11 maart in Enschede met de Onderzoekscommissie Lemstra II, die in opdracht van de Raad van Bestuur de periode na het vertrek van de disfunctionerende neuroloog Jansen Steur onderzoekt. Ik weet nog niet of dat kan in verband met het schema van mijn bestralingstherapie. Dat hoop ik volgende week te krijgen. Eerlijk gezegd aarzel ik, want wat heb ik ze nog te zeggen na mijn gesprek in april 2009 met commissie Lemstra I? Wat ik te vertellen had, heb ik toen gezegd, ze mogen het door mij geautoriseerde gespreksverslag gebruiken. Ik was bovendien niet erg enthousiast over het eerste rapport van Lemstra (zoals ik al eerder schreef, ondermeer hier), ik vond het nogal oppervlakkig, bijvoorbeeld omdat het het verschillend handelen van de diverse bestuurders uit de 12-jaarsperiode van de neuroloog geen recht deed en omdat het sprak van een doofpot bij diens vertrek in 2004. Een doofpot die er helemaal niet was. Het is een soort Pavlov-reactie: als een commissie tegenwoordig geen doofpot vindt, dan is de commissie niet goed. Enfin, ik zal er nog eens over denken.

Eind van de middag bent Derrick opgelucht op: onderzoek van de chromosomen in de bloedcellen van Liam heeft uitgewezen dat hij niet de ernstigste vorm van acute lymfatische leukemie heeft. Bovendien was de kweek op de ziekenhuisbacterie MRSA negatief. Nu kan zijn isolatie opgeheven worden en mag hij op de verpleegafdeling met de andere kinderen spelen. We rijden voor een borrel naar onze vrienden Herman & Marian Ursinus in het nabije Wijk en Aalburg. Terug naar boven

De componist en contrabassist Gavin Bryars

Zaterdag 20-02-2010

Na onze thuiskomst gisteravond vallen we in een live-concert op Radio 4 van de Radio Kamer Filharmonie. Juist begint men aan de wereldpremière van een mooi pianoconcert: "The Solway Canal" (2009) van de uiterst productieve Britse componist en contrabassist Gavin Bryars (geb. 1943, foto hierboven). Hij droeg het werk op aan de Nederlandse pianist Ralph van Raat, die het ook uitvoert samen met een mannenkoor uit de Capella Amsterdam. Het stuk is gebaseerd op twee gedichten van de mij onbekende Schotse dichter Edwin Morgan (geb. 1920): "The Solway Canal" en "A Place of Many Waters" uit de bundel "Sonnets form Scotland" (1984) Ik ben blij dat ik het gehoord heb. Bryars wendde zich al tientallen jaren geleden af van de atonaliteit en dodekafonie die toen de nieuwe muziek overheerste. Ook hem kende ik niet. Het blijkt dat hij veel werken op zijn naam heeft staan, waaronder een celloconcert (zijn moeder was celliste), een vioolconcert en ontzettend veel kamermuziek. Een van zijn bekendste werken heet "Jesus' Blood Never Failed Me Yet" (1971) voor geluidsband en ensemble, waarvan een opname bestaat waarop de Amerikaanse zanger Tom Waits de eindeloos herhaalde refreinregel van een dakloze zwerver op Waterloo Station meezingt. Een interessante kennismaking. Het nieuwe pianoconcert doet denken aan een soort Rachmaninov in minimal music stijl. Het mannenkoor zingt teksten uit de beide gedichten van Morgan en dat mengt erg fraai met de solopiano en het orkest.

Voor het slapen luister ik nog even naar het nieuws. Het kabinet is nog in vergadering bijeen, het loopt tegen middernacht. Vanmorgen breekt de dag aan met stralende zonneschijn maar zonder kabinet. Om een uur of vier traden de PvdA-ministers af en was het gedaan met Balkenende 4. Kleinkind Liam had een rustige nacht maar vandaag is hij opstandig en wil naar huis. Ans gaat er straks heen. Bij bol.com bestel ik de "Collected Poems" van de stokoude Schotse bard Edwin Morgan. Die wil ik wel eens leren kennen. In de brievenbus ligt het nabestelde gastenvlaggetje van Syrië.

Mijn toestand vanmorgen:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 5e tablet, nog 25 te gaan

  Geen bijwerkingen

  Bloedsuiker nuchter: 5,7 mmol/l

- Hormoontherapie met Zoladex-injecties: start a.s. dinsdag, gedurende 3 jaar

- Bestralingstherapie: start a.s. dinsdag gedurende 7 weken

Halverwege de dag incasseer ik mijn eerste opvlieger. Ik heb het zomaar opeens benauwd en zweet parelt op mijn voorhoofd. "Een vapeurke", noemen Vlaamse dames het. Ik begroet het als aanwijzing dat de therapie daadwerkelijk mijn prostaat aanpakt. We rijden naar Gorcum. Ans rijdt met Kate naar Rotterdam. Ik ga even langs bij Inge in Heukelum en krijg onderweg mijn tweede vapeurke. Ik hoor op de radio onderweg interviews met diverse politici. Waarop c.q. waarom viel het kabinet? Eigenlijk helemaal niet op Afghanistan, zoveel wordt me wel duidelijk. Zoals ik eerder schreef was daar een goed compromis over mogelijk. Nee, de PvdA en het CDA waren elkaar spuugzat, je ziet het aan alle non-verbale communicatie tussen de kopstukken. De rest is regie en zwartepieten. Op een of andere manier komt het me niet serieus over. Alsof het een niet komisch, nogal saai toneelstuk is. Ernstig is dat nu enige zware opgaves blijven hangen, zeggen de commentatoren. De kilometerheffing kan me niet zoveel schelen, maar wel de structurele verlaging van de staatsuitgaven met 35 miljard en de verhoging van de AOW-leeftijd. Die twee maatregelen leken me wel verstandig. Nu is het niet duidelijk of het ervan komt. Binnen drie maanden verkiezingen. Hm. En nog eens: Hmm.

In Heukelum ontmoet ik Inge en zijn vader Ad, de oude Adriaan Hogerdijk (77 jaar inmiddels), oprichter en nestor van het Deilse Wijnhuis, mijn vriend en vroegere buurman op de Deilsedijk in Deil. Ze zijn net terug van hun jaarlijkse inkoopreis in Frankrijk, in de Bourgogne, de Macon, de Minervois en alles wat daar tussen ligt. Vergenoegd proeven we de vondsten die ze meebrengen.

Terug in Gorcum pik ik Ans op. Op het Journaal horen we dat het op Kreta vandaag 26° was. Wij krijgen echter vannacht vorst en morgen nattigheid en misschien zelfs opnieuw sneeuw. Is dat erg? Nee. Terug naar boven

Foto uit het raam. Meerkoetjes bewegen zich moeilijk over het dunne ijsvlies. De rechter gleed een paar keer uit.

Zondag 21-02-2010

Een ochtend vol mist. Lang in bed gelegen, lang in bad gelegen. Het heeft gevroren, op een groot deel van de rivier ligt een dun ijsvlies. Watervogels staan er wat verweesd op te kijken (foto hierboven). Een meerkoetje glijdt uit en krabbelt verontwaardigd weer op. Oude gewoonten van ons vroegere leven in Holland aan de wal keren terug. Zo luisterden we altijd op zondagochtenden naar het platenprogramma op Radio 2 "De Sandwich" van Jacques Klöters, omdat hij veel chanson, fado en andere luistermuziek afspeelde. Dat doen we vanochtend ook weer, het programma is er nog steeds.

Op het Duitse ministerie van financiën werkt men toch aan plannen om in Europees verband een steunoperatie voor de Grieken op te zetten. Het zou gaan om 20 tot 25 miljard euro in de vorm van kredieten en borgstellingen, op te brengen door de zestien eurolanden. De Duitsers willen ook een soort Europees Monetair Fonds oprichten, zoals er nu het IMF is. De Griekse socialistische premier Giorgos Papandreou denkt ondertussen er goed aan te doen om in een interview te zeggen dat de Europese Unie (EU) medeschuldig is aan het feit dat zijn land jarenlang de boekhouding kon vervalsen. De EU had er in het verleden beter op moeten toezien dat zijn land zich aan het stabiliteitspact en aan de Europese begrotingsregels hield, aldus Papandreou. In feite heeft hij voor een deel zeker gelijk: Europa zag vaker het ontduiken van het stabiliteitspact door de vingers, bijvoorbeeld door de Fransen en de Italianen. Bovendien is mijn indruk dat men in de Eurozône allang eerder wist van het Griekse gesjoemel, het niet zo erg vond en het maar zo liet. Ondertussen hebben de vakbonden in Griekenland voor a.s. woensdag een nationale staking aangekondigd.

Liam had gisteren wat koorts, vandaag niet meer. Morgen gaan we samen naar hem toe. Mijn eigen situatie vanmorgen:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 6e tablet, nog 24 te gaan

  Bijwerkingen: gisteren twee lichte opvliegers

  Bloedsuiker nuchter: 6,1 mmol/l

- Hormoontherapie met Zoladex-injecties: start a.s. dinsdag gedurende drie jaar

- Bestralingstherapie: start a.s. dinsdag, 35 bestralingen gedurende 7 weken

Aan het eind van de ochtend is de mist weg. Een kleine Belgische spits, de Lucie uit Brugge, kraakt langzaam varend de dunne ijsvloer op de rivier open. Omdat de Wilhelminasluis op zondag niet draait, legt hij aan bij de Rib om daar de nacht door te brengen. De hele middag lees ik met rode oren van opwinding in "Niemandsland", het recente boek van eind 2009 van Marcel van Dam. Het is een geweldig goed boek, scherpzinnig, goed geschreven, onthullend en onthutsend. Vooral hoofdstuk 7 is onthullend - ik zit er midden in - waar hij het misleidende karakter van de CPB-studie uit 2006 "Ageing and the Sustainability of Dutch Public Finances" aantoont. Deze nota - ook wel de "Vergrijzingsnota" genoemd, hoewel er geen Nederlandse vertaling van bestaat - vormt de hoeksteen van het beleid van het kabinet Balkenende 4 en vooral van het besluit om de AOW-leeftijd te verhogen tot 67 jaar, een maatregel waar ikzelf een paar maanden geleden nota bene nog begrip voor kon opbrengen. Van Dam analyseert de cijfers van het CPB-rapport en laat zien dat dat helemaal niet nodig is. "Sterker nog: de ouderen zijn de melkkoe geworden om andere uitgaven te financieren. Ik voorspel dat het nog niet genoeg zal zijn" (blz. 193). Natuurlijk probeer ik op Internet de cijfers en tabellen van Van Dam te controleren. Dat is niet zo eenvoudig maar gelukkig hebben anderen dat gedaan, bijvoorbeeld onderwijsonderzoeker en kritisch PvdA-lid Ben Wilbrink. Een ander deel ervan kan ik zelf narekenen en dat klopt in elk geval. De slotsom is dat ik er dit najaar dus ook ben ingestonken.

De conclusie luidt dat de kosten van de zogenaamde vergrijzing van de bevolking eigenlijk volstrekt niet hoog zijn. Drastische maatregelen zijn niet noodzakelijk. Ik herinner me dat Bert de Vries, een oud-minister en CDA-politicus uit de tijd van Lubbers dat ook al eens betoogde. Zijn boek "Overmoed en onbehagen" uit 2005 werd echter grotendeels genegeerd.

Van Dam verliet al in 2003 de PvdA (dat werd pas in 2006 bekend) In die tijd begon hij aan een onderzoek naar wat er de laatste dertig jaar met de sociaaldemokratie was gebeurd. Terugkijkend spreekt hij van een onopgemerkte, geleidelijke paradigmawisseling waarin de zorgzame samenleving van destijds plaats maakte voor de neoliberale beginselen en de maakbaarheid van de samenleving werd uitbesteed aan de markt. Er staat veel in het boek, ik heb het nog niet uit maar kom er mogelijk later nog eens op terug. Wie weet is het wel goed dat de PvdA het kabinet heeft laten vallen. Het geeft die partij de kans zich voor de komende verkiezingen eens ernstig te bezinnen op de neoliberale koers en het eigen verloren erfgoed.  Terug naar boven

De kleine Liam ligt als een bleek engeltje in bed

Maandag 22-02-2010

Gisteravond kijken we naar de film "Das Leben der Anderen" (2006), de debuutfilm van regisseur Florian Henckel von Donnersmarck. Voorwaar, niet slecht voor een debuutfilm! De film kreeg veel prijzen waaronder de Oscar voor de beste buitenlandse film in 2007. We zijn er danig van onder de indruk. Het gaat over het leven onder druk van de overal spionnerende en intimiderende Stasi, de geheime staatspolitie in de voormalige DDR. Eigenlijk houdt de film je een spiegel voor: hoe zou jij je onder dergelijke omstandigheden hebben opgesteld? Ik ben daar niet zeker van.

Het regent vanochtend pijpenstelen en dat duurt de hele dag. Een omvangrijk neerslaggebied trekt vanuit het zuidwesten over het land, zoals je op de buienradar op de home-page kunt zien. Uiterst somber weer.

Om half tien rijden we naar Rotterdam om kleinkind Liam te bezoeken. Overal in en om het enorme Erasmus MC wordt gebouwd. Liam ligt in het gedeelte dat nog steeds naar het voormalige kinderziekenhuis "Sofia" heet. We schrikken als we hem zien: als een bleek engeltje ligt hij in bed (foto hierboven). Hij heeft een zout/glucose-infuus en straks zal hij een tranfusie met bloedplaatjes krijgen. Hij speelt met een game-boy en kijkt tegelijk naar een kinderfilm. Zijn vader Derrick is bij hem en tegen het middaguur arriveert ook moeder Kate. Ondertussen moet hij even weg voor een hart-echo (men houdt zijn organen nauwlettend in de gaten). Geleidelijk wordt hij onrustig en boos, hij heeft honger maar hij mag niks eten want in de loop van de middag zal men een Port-a-Cath onder de huid op zijn bortskasje plaatsen. Hij krijgt chemotherapie volgens protocol. Het gaat om verschillende cytostica die langs deze weg gemakkelijker kunnen worden toegediend. Maar leg dat een peuter van drie jaar maar eens uit.

Terwijl Derrick en Kate proberen om Liam te kalmeren kijk ik naar buiten. Het kamertje heeft een slaapbank langs het raam. Dat kijkt uit op de tegenoverliggende muur. Beneden is een speelveldje voor kinderen, daarachter zijn bouwvakkers bezig met een nieuwe beschoeiing langs een waterloop. Schuinweg kijk je in een verregend park met druipende bomen. Verderop rechts ligt achter de bomen de Rotterdamse Kunsthal.

Rond half twee rijden we aangedaan terug naar Andel. Een kind in een ziekenhuis doet altijd triester aan dan een volwassen patiënt. Ze krijgen nog een moeilijke tijd en we hopen dat men ze in Gorcum als voldoende "urgent" aanmerkt zodat ze snel een woning kunnen betrekken.

Mijn eigen situatie vanmorgen:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 7e tablet, nog 23 te gaan

  Geen bijwerkingen

  Bloedsuiker nuchter: 6,7 mmol/l! (gisteravond een paar stukken meloen gegeten)

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties gedurende drie jaar: morgen de eerste

- Bestralingstherapie, 35 bestralingen gedurende 7 weken: morgen de eerste

Twee keer "morgen" Morgen gaat fase 2 van de behandeling in.

Ergernis over de politieke debatten op TV vanavond. Het lijkt wel of iedereen alsmaar krom ligt van het lachen. Wat een plezier! Alsof het een gezelschapspel is. Wat een lichtzinnigheid! Of neem ik het zelf allemaal te serieus? Nee. Gister schreef ik over het recente boek van Marcel van Dam en over de volgens hem bewezen onzin - sterker: de volstrekte overbodigheid van de maatregel om de AOW-leeftijd te verhogen. Nu blijken er slechts twee partijen tegen: de SP en de PVV van Geert Wilders. Op geen van beide zal ik stemmen. Iemand analyseerde ooit dat extreem links en extreem rechts elkaar ergens onderin het politieke spectrum vinden. Dat klopt dan weer wel.  Terug naar boven

Zuster Yvonne van de Zoladex-thuisservice toont de doos met de injectie

Dinsdag 23-02-2010

Mijn broer Wiebe belt gisteravond. Hij klinkt opgeruimd. Twee weken geleden was zijn PSA bepaald op 0,68 ng/ml. Logisch want in januari werden zijn prostaat en zaadblaasjes operatief verwijderd. Daarvoor was het ruim 11 ng/ml. Gisteren werd het opnieuw bepaald en kwam uit op 0,1 ng/ml. Zijn uroloog adviseert hem vooralsnog af te zien van de bestraling van zijn bekken en van de hormoontherapie en daarentegen maandelijks de PSA te volgen. Dat is een meevaller, al blijft het natuurlijk iedere maand spannend, je hoeft voorlopig niet de hormoonbehandeling te doen die zo diep in je lichaam en geest ingrijpt.

Geert & Ine van de Anégada melden per e-mail dat het weer op Kreta erg wisselt. De ene dag is het zonnig met 26°, de andere dag regent en waait het hard met 16° In de afgelopen weken dwong de hoge druk boven Europa de depressies de Middellandse Zee in. Nu dat hoog weg is gaat dat veranderen: wij krijgen de depressie de een na de ander over en op Kreta wordt het beter weer. Vorige week was er geen benzine, omdat de douane staakte (vermoedelijk tegen de bevriezing van de salarissen) kon een tanker niet gelost worden. "De dag daarna was er weer brandstof en toen staakten de pompen. Reden: ze moeten de klanten voortaan bonnetjes geven!!" Natuurlijk, want nu kan de benzineaccijns niet meer ontdoken worden. Een van de problemen van Griekenland is de belabberde belastingmoraal en dat is een van de belangrijkere oorzaken van de schuldenproblematiek. "PS: Het laatste nieuws van Lord Byron is dat Charley dénkt dat ze héél even seks hebben gehad!" Overmorgen vliegen Geert & Ine naar Nederland voor een kort bezoek. We hopen dat we elkaar een keer kunnen treffen.

Mijn toestand vanmorgen:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 8e tablet, nog 22 te gaan

  Geen bijwerkingen

  Bloedsuiker nuchter: 6,1 mmol/l

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties gedurende 3 jaar: begint vandaag

- Bestralingstherapie 35 bestralingen gedurende 7 weken: begint vandaag

Het is een donkere, zwaarbewolkte dag. Even na 10 uur gaat de bel. Het is zuster Yvonne van de Zoladex-thuisservice (foto hierboven), een spraakzame dame die het implantatiestaafje met 10,8 mg gosereline onder mijn buikhuid komt plaatsen. Tijdens de koffie legt ze alles uit. Van de mogelijke bijwerkingen wordt ik opnieuw niet vrolijk, maar vooruit, ik wil mijn tumor immers maximaal bestrijden. Zittend op de bank ontbloot ik mijn buik en ze vat een plooi iets rechts van mijn navel tussen haar vingers ("U bent niet erg dik") Het is een fikse naald, het implantatiestaafje moet er immers doorheen. Ans en ik kijken goed want over drie maanden, als we wie weet waar liggen met de boot, moeten we het zelf doen. Het is zó gebeurd en doet weinig pijn. Dat moet ons ook lukken. Eind maart zal Yvonne ons een injectie brengen, die we mee aan boord zullen nemen. Hij moet bewaard worden onder 25° Celsius. De vraag is even of we hem in onze handbagage mee kunnen nemen.

Om kwart over een rijden we via het veer van Drongelen naar het Verbeeten Instituut in Tilburg. Zal dit straks routine worden?, denk ik als we de Bergsche Maas oversteken. Ik heb ervoor gezorgd dat mijn blaas redelijk gevuld is. Helaas moeten we in het Verbeeten 40 minuten wachten. In de wachtruimte liggen de bekende tijdschriften maar voortaan neem ik een boek mee. Het gaat daarna vlot, maar het valt me door de nogal heftige drang tot urinelozing niet mee om stil op de slede te blijven liggen. De koppen van het bestralingsapparaat maken af en toe een zoemend geluid. Op die momenten worden er onzichtbaar vernielingen in mijn lijf aangericht. Je merkt er niets van. Nu en dan nemen de koppen een andere positie in. Met een minuut of vier, vijf is het klaar. "U lag niet erg comfortabel", zegt de laborante, de volgende keren mag mijn blaas wel iets minder vol. Ik vraag naar de uitslag van de PSA-bepaling van drie weken geleden. Ze zoekt het op mijn dossier: 17,22 ng/ml. Dus sedert de eerste bepaling van twee maanden geleden een stijging met 1,5 ng/ml. Ik krijg een schema mee met afspraken tot en met vrijdag. Het zijn steeds andere tijdstippen, morgen rond het middaguur, donderdag en vrijdag ´s avonds. Donderdag krijg ik een nieuw schema voor volgende week.

Als ik terugrijd ben ik toch wat beduusd van al het chemisch en fysisch geweld dat er vandaag in mijn lichaam is toegepast. Niettemin: ik wilde het zo en ik hoop van ganser harte dat het straks als alles voorbij is, alsjeblieft afdoende mag zijn. Terug naar boven

De contrôledesk van de Robijn, een van de bestralers in het Verbeeten. Op de middelste monitor zie je mij tijdens de bestraling. De linker vertoont de voortgang, het veldje linksonder toont het gebied dat juist bestraald wordt (foto Ans)

Woensdag 24-02-2010

Een spannende dag voor de Grieken. Uit protest tegen de voorgenomen bezuinigingsmaatregelen van de regering onder druk van de landen van de eurzône heeft hebben de vakbonden voor vandaag een nationale 24-uursstaking afgekondigd. Vliegtuigen vliegen niet, treinen, bussen en metro rijden niet, veerboten varen niet, ziekenhuizen opereren niet, scholen, rechtbanken en universiteiten zijn dicht en radio en TV zenden niet uit. Dat is tenminste de bedoeling. In de loop van vandaag zal blijken in hoeverre de Grieken de noodzaak van de ombuigingen gesnapt hebben. Bij een succesvolle staking kun je je de gevolgen voorstellen: een politieke crisis, stagnatie en sabotage van de bezuinigingen, verdieping van de schuldencrisis, versterking van de roep in Europa om de Grieken uit de eurozône te zetten, enzovoorts. Maar misschien negeren veel Grieken de stakingsoproep.

Een moeizame nacht vannacht met onrustige, verwarde dromen. Een stille, grijze dag breekt aan. De rivier ligt er haast roerloos bij.

Mijn situatie vanmorgen:

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 9e tablet, nog 21 te gaan

  Bijwerkingen: geen

  Bloedsuiker nuchter: 6,1 mmol/l

- Bestralingstherapie: 1 bestraling, nog 34 te gaan

Na het ontbijt bel ik met het secretariaat van de Raad van Bestuur van MST. Ik leg uit dat ik pas op 4 maart het bestralingsschema voor de week van 11 maart krijg, zodat ik nu nog niet kan zeggen of ik op die datum door de Onderzoekscommissie Lemstra II kan worden gehoord over de periode ná het feitelijk vertrek van Jansen Steur uit het ziekenhuis. Onwillekeurig komt er opeens een gedachte bij me op: hoe zou ikzelf reageren als mijn uroloog me zou vertellen dat er een verkeerde diagnose was gesteld? Dat achteraf is gebleken dat ik geen prostaatcarcinoom heb? Ik zou eerlijk gezegd van blijdschap een gat in de lucht springen (Daarmee bedoel ik niet dat al die gedupeerde patiënten van JS ook zo moeten denken. Ik zeg hoe ik in mijn geval zou reageren).

We rijden over de Maasdijk naar het even verderop gelegen dorp Veen om nieuwe huisvesting te bekijken. Die is ons voorgesteld door een dame die in de drogisterij aan de Beatrixstraat werkt, vlakbij De Oude Silo. Naast en onder een dijkhuis aan de Veense Put is een knus vakantiehuisje aan een kleine boomgaard die grenst aan het water. De Veense put is een recreatieplas die uitkomt op de Maas, in feite een ooit onderwater gezette uiterwaarde. Het huisje bevalt ons meteen. We kunnen er in tot 1 mei en indien nodig langer. Tijdens de bezichtiging gaat mijn mobiel. Het is mijn oude vriend Henk Bezemer, redacteur van het maandblad Zeilen. Op zaterdag 27 maart houden ze hun jaarlijkse Vertrekkersdag, heb ik zin om een inleiding te houden voor de Vertrekkersgroep 2010? Natuurlijk, dat vind ik leuk.

Met onze toekomstige huisbazin maken we het rond en spreken af dat we op 24 maart overkomen (op 25 maart moet ons huidig appartement leeg zijn) We zijn blij dat deze zorg geregeld is en rijden naar Tilburg voor de 2e bestraling. Die begint op tijd en mijn blaas is dit keer redelijk gevuld maar staat niet op knappen zoals gisteren. Ans gaat mee en maakt een foto van de contrôledesk (foto hierboven) Schuin achter me in de bestralingsruimte zijn twee monitoren aan de muur bevestigd. Als ik liggend op de slede mijn hoofd scheef houdt kan ik op een tijdbalk de voortgang van de bestralingen zien. Dat is prettig.

Op de terugweg begint het te regenen. Derrick belt met goed nieuws: Liam reageert zo goed op de prednison-medicatie dat ze hem morgen mee naar Gorcum mogen nemen. Huisvesting hebben ze helaas nog niet gevonden zodat het gezin nog bij een van Ans´dochters zullen blijven.

Terug in Andel neem ik achter de laptop plaats. "PvdA definitief tegen marktwerking in de zorg" lees ik op de website van het blad Zorgvisie. Daarme stagneert de behandeling van een aantal wetten door de volksvertegenwoordiging, die nu als controversieel bestempeld worden voor de periode dat het demissionaire kabinet er zit. Ruim drie jaar geleden schreef ik in de rubriek Beschouwingen al over "het destructief geweld van de marktwerking" en dat met de marktliberalisatie in de gezondheidszorg onbeheersbare krachten worden losgemaakt. Wouter Bos heeft zijn draai in een laat stadium genomen, maar beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald, zullen we maar zeggen. Terug naar boven

Op dit plaatje zie je dat over 2009 de Italiaanse staatschuld groter is dan de Griekse, maar dat het Italiaanse financieringstekort slechts 5,3% bedroeg i.t.t. de 12,5% in Griekenland. Geen enkel land hield zich aan de maximale 3% van het stabiliteitspact

Donderdag 25-02-2010

In Griekenland werd gisteren door (geschat) 2 miljoen mensen gestaakt. Alle vluchten van en naar het land waren stopgezet, Griekenland was 24 uur lang geïsoleerd van de rest van de wereld. Toch kwamen er niet erg veel mensen opdagen bij protestdemonstraties in Athene en Thessaloniki. "On Tuesday, the credit ratings of Greece's four largest banks were downgraded by ratings agency Fitch, a move that may worsen the country's financial woes", bericht de BBC. De Griekse politici voelen zich door de EU in de steek gelaten en schelden op de Europese leiders. Daarbij gaat het nogal grof toe. De Griekse vice-premier Pangalos beticht Italië ervan nog beroerdere financiële statistieken op te stellen dan de Grieken. Hij vindt ook dat het de Duitsers niet past om kritiek op de Grieken te hebben "because it had wrecked the Greek economy and slaughtered thousands during the Nazi occupation." In hetzelfde artikel staat de bovenstaande grafiek, die voor zich spreekt. Ter vergelijking: de Nederlandse staatsschuld wordt voor 2009 door het CPB voorlopig geraamd op 61,7% Ook dat is boven de EMU-norm, de zogenaamde Maastrichtnorm van 60% Idem het financieringstekort over 2009: liefst 7,5%, dus 4,5% boven de norm. Het zwarte gedeelte van de Griekse economie, het gedeelte dat buiten de belasting om gaat, wordt geraamd op liefst 30% van het BBP (bruto binnenlands product). Daar valt dus heel wat te halen!

Gisteravond ging de zon onder met een spectaculaire gloed op wolken en water (2 foto´s hier). We gaan op een gezellige verjaardagsvisite in Nieuwegein bij mijn oude vriend Paul Andela, die 62 werd. We zijn laat thuis en slapen vandaag een beetje uit. Het is miezerig weer. We zijn benieuwd of het Geert & Ine lukt om vandaag vanuit Kreta naar Holland te vliegen.

Mijn situatie vanochtend:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 10e tablet, nog 20 te gaan

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Geen bijwerkingen

  Bloedsuiker nuchter: 5,6 mmol/l

  Gewicht: 81 kg

- Bestralingstherapie: 2 bestralingen, nog 31 te gaan

Tegen de middag breng ik Ans bij haar moeder in Gorcum en rijd door naar Utrecht. Lekker wat rondstappen in mijn oude "stadsie" Het is inmiddels droog en zelfs een beetje zwoel. Veel drukte in de winkelstraten. Ik koop een fleurig overhemd en gemakkelijke schoenen voor aan boord. Lang weet ik de Selexyz boekhandel op de Stadhuisbrug te vermijden maar tenslotte bezwijk ik. De oogst? Dat merk je vanzelf in de komende weken en maanden. Opnieuw is het niet helemaal duidelijk hoe we ze allemaal in Griekenland moeten krijgen. In mijn hele leven heb ik me met boeken omgeven. Als we niet aan boord zouden leven dan woonde ik het liefst in een bibliotheek. Terug in Gorcum drink ik thee bij Ans en haar moeder. We rijden de stad uit en bellen Geert & Ine; ze zijn zojuist op Schiphol geland. Dat valt mee. Op de oprit naar de Merwedebrug is een ongeval gebeurd. Langzaam schuiven we voorbij aan een vrachtwagen en twee auto´s die dwars op de vluchtstrook staan. De politie is er al bij. Geen gewonden, zo te zien.

Liam is vandaag uit het ziekenhuis gekomen. Het gezin van Derrick is voorlopig bij Tessa & Jeff ingetrokken. De komende drie weken moet hij op maandag en donderdag voor chemotherapie naar de polikliniek in Rotterdam. Daarna krijgt hij voorlopig iedere week vier dagen achtereen chemo. Mijn dagelijkse bestraling in Tilburg is laat vandaag, pas om kwart over acht.  Terug naar boven

Iedere dag nemen we de gratis pont over de Bergse Maas bij Drongelen

Vrijdag 26-02-2010

Iedere werkdag nemen we voor de rit naar het Verbeeten Instituut het veerpontje van Drongelen over de Bergse Maas naar het industrieterrein boven Waalwijk (foto hierboven). Dat is de kortste route en je hoeft nooit erg lang te wachten, maximaal een minuut of zes als hij net afvaart als je aankomt. De overtocht is gratis en de pont vaart iedere dag van 6 uur ´s ochtends tot middernacht en in het weekend nog langer. Samen met de Bernse en Capelse veerpontjes valt het onder de Bergsche Maasveren. Waarom zijn de veren gratis? Aan het eind van de 18e eeuw werd de Bergse Maas gegraven, vooral om een eind te maken aan de frequente overstromingen van de stad ´s Hertogenbosch. De oorspronkelijke Maas kronkelde vanaf Heusden langs ondermeer Andel (en De Oude Silo) naar de Waal, een waterloop die te smal was om een grote toevloed van regenwater te verwerken. De nieuwe Bergse Maas scheidde een aantal dorpen van elkaar. Daarom bouwde men twee bruggen, ondermeer een bij Heusden, en zette drie veren in. De bewoners kregen bij wet van 1885 het "eeuwig" recht op kosteloze overtocht. Maar in 2006 vond de toenmalige minister Margreeth de Boer dat het redelijk was dat ze ervoor gingen betalen, 1 euro per overtocht. Maar dat mislukte. De rechter gaf de bewoners gelijk en de veren varen dus al bijna 120 jaren voor niks. Maar een jaar geleden werden ze geprivatiseerd: het beheer ging van Rijkswaterstaat over op de vijf gemeenten langs de Bergse Maas. Die ontvingen een bedrag van 22,6 miljoen euro en moeten daarvoor in de komende 30 jaar de vrije overtocht garanderen. Want eeuwig duurt niet altijd.

Alweer zo´n kleurloze dag met af en toe buien. Mijn situatie vanmorgen:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 11e tablet, nog 19 te gaan

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bijwerkingen: geen

  Bloedsuiker nuchter: 6,6 mmol/l (Hmm..) Gewicht: 81 kg

- Bestralingsbehandeling: 3 bestralingen, nog 32 te gaan

Na het middaguur wil ik een wandeling naar de sluis maken, maar harde wind en aanstormende regenwolken doen me halverwege terugkeren. Ik loop langs de Romboutstoren en besluit nog even gauw te kijken of ik het graf van Jan Claesen ("de trompetter van de prins" uit het bekende lied van Rob de Nijs) kan vinden nu de sneeuw weg is. Inderdaad, naast het restant van de noordelijke kerkmuur ligt een gebarsten grafsteen. Ik kom er morgen op terug. Thuis zit ik wat te grasduinen op Internet over satelliet-telefoons. Er lijken er twee geschikt, de Iridium 9505A en de nieuwere Iridium 9555. De prijzen variëren nog al, het kan meer dan 300 euro schelen. Ik denk dat ik eerst maar de HISWA volgende week afwacht, misschien zijn er aanbiedingen.

Er is plotseling een enorme ijsberg van Antarctica losgebroken, zo groot als de provincie Drenthe. Dat gebeurt wel vaker, maar zelden zijn ze zó groot. De giga-ijsberg drijft nu naar het noorden, of het smelten ervan effect zal hebben op de zeestromingen en dus op het klimaat moet afgewacht worden. We drinken thee. Over een uur naar Tilburg, ook nu is de bestraling in de vroege avonduren. Terug naar boven

Het graf van Jan Claesen bij de Romboutstoren in Andel

Zaterdag 27-02-2010

Gisteren vond ik bij de Romboutstoren het graf van de trompetter uit het leger van de prins (Frederik Hendrik), dat ik een aantal weken eerder vanwege de sneeuw niet kon lokaliseren. Begrijpelijk. Het is een platte, gescheurde grafsteen tussen het kiezelgrint bij het noordelijk muurrestant in het schip van de verwoeste kerk uit de 14e eeuw (foto hierboven). Daar lag toen veel sneeuw. Het graf dateert van 1634. Met enige moeite ontcijferde ik de ingegrifte tekst:

HIER LEYT BEGRAVEN IAN

CLAESEN IONGESEL TOT NEERAN

DEL, DE WELCKE VAN EENEN

MORDENAER VAN BREDAE VER

MOORT IS MET SYN PERTYE OP

EEN DONDERDACH SAVONTS

ONTRENT SONNEN ONDERGANCK

WEESENDE DEN VYFDEN OCTOB

ENDE SYN BLOET ONSCHULDICH

GESTORT EN DE LEVENDICH GE

PLONDERT ENDE WERD BEGR.....

DES SONDAECHS ACHTSTEN OCTOB

             ANNO 1634

De tekst vermeldt niet dat hij in het leger van Frederik Hendrik diende, laat staan dat hij trompetter was. "Iongesel tot Neerandel" lijkt erop te duiden dat hij ingezetene van Andel was. Je zou er verder uit kunnen opmaken dat hij niet het enige slachtoffer was ("met syn pertye") van de moordenaar uit Breda. Het jaar 1634 valt nog in de Tachtigjarige Oorlog tegen de Spanjaarden. In wiens handen was Breda toen? Inderdaad, in Spaanse handen. Na een maandenlang beleg veroverde de Spaanse generaal Spinola de stad in 1625. In 1637 heroverde Frederik Hendrik Breda na een kort beleg. Ik kan me niet voorstellen dat het leger van de prins daarvóór iets in Andel te zoeken had. In 1632 had "de stedendwinger" Maastricht veroverd en in het prille begin van 1635 was hij in Parijs om het bondgenootschap met de Fransen tegen Spanje te sluiten. Ik kan niet vinden wat hij in 1634 deed. Enfin, als Claesen überhaupt in het leger zat, dan was hij misschien met verlof in zijn woonplaats. Of was hij kapitein van een troepeneenheid die de doorgang door het Land van Heusden en Altena voor de Spanjaarden moest versperren? Niemand geeft enig idee waarom hij als trompetter werd aangemerkt. Waarheid en verdichting. Op een calculator op Internet zie ik dat 5 oktober 1634 in elk geval een donderdag was. Dat klopt dus wel.

Men begroef hem hier in de kerk, zonder twijfel was het gebouw na driehonderd jaar nog intact. Hoe en wanneer de kerk verwoest raakte kan ik nergens vinden. Grafstenen van anderen uit de 17e eeuw zijn hier ook niet.

We eten laat gisteravond, na terugkeer van het Verbeeten. Ik ben altijd wat stil na iedere bestraling, als het ware onder de indruk van het onzichtbare geweld dat ik onderging. Aan tafel komen de woorden los. We praten samen over onze situatie. Kunnen we straks - eind april - wel terug naar Kreta, naar de boot? Als de toestand van kleinkind Liam slecht is en/of als ik me beroerd en zwak voel na alle bestralingen? Dan kunnen we niet weg. Ik neig ertoe om er luchtig over te denken, eerst maar eens zien hoe het dan is. Mijn eigen conditie nuanceer ik, per slot kan ik ook aan boord opknappen. Ans vat het zorgelijker op, zo is haar natuur. Ik ben de optimist en zij is de pessimist. Ik denk ook vaak: wie weet hoe lang je nog te leven hebt? Je moet nu je het nog kan verder zwerven met je boot. Vannacht droomde ik dat ik weer rookte. Met de gedachte, tja, wat maakt het nog uit? In 1996 ben ik gestopt met roken en wees gerust, ik pieker er niet over om weer te beginnen.

Herfstig weer, regen en wind. Dit weekend krijgen we kwaad weer. Een fikse stormdepressie trekt via Biscaje door Het Kanaal, een echte kanaalrat. Mijn situatie vanmorgen:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 12e tablet, nog 18 te gaan

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bijwerkingen: geen

  Bloedsuiker nuchter: 7,2 mmol/l (Verdraaid, de patat van gisteravond? Of toch een effect van de hormoontherapie?)

  Gewicht: 82 kg

- Bestralingstherapie: 4 bestralingen, nog 31 te gaan

Vanochtend vroeg een zware aardbeving op 35 kilometer diepte in de subductiezône voor de kust van Chili, 8,8 op de schaal van Richter. Berichten over doden, gewonden en schade zijn onduidelijk. Al lang werd hier zo´n aardbeving verwacht. Er is een tsunami-waarschuwing. Bij de stad Valparaiso werden golven van 1.29 meter gemeten. Dat is op zee niet hoog, maar tegen oplopende kustvlakte kunnen ze veel hoger worden. De kuststrook van Paaseiland wordt ontruimd. In de komende 24 uur steken de golven de Stille Oceaan over en bereiken Nieuw Zeeland, Australië en Japan.

We doen boodschappen en rijden zo naar Inge in Heukelum. Daar ontmoeten we Paul & Tine Andela. Na het wijnproeven gaan we ergens met zijn vieren eten. Terug naar boven

Zondag 28-02-2010

Een vrolijke avond met Paul & Tine in Restaurant "Eten en Drinken", gelegen bij het treinstation van Geldermalsen.

Vandaag, de laatste dag van februari, vallen er flinke buien. Ik lees het mooie boekje "De pater en het meisje" (De Bezige Bij, 2010) van de journalist Gerard van Westerloo. Ik kocht het van de week omdat ik Van Westerloo kende, in het begin van de jaren ´70 zaten we samen in de redactie van het landelijke maandblad "Student" Daarna verloren we elkaar uit het oog. De titel van het boek lijkt geïnspireerd door de Schubert-titel "Der Tod und das Mädchen", niet slecht gekozen want het meisje in het boek, de zuster van de auteur, was eveneens een kwetsbaar jong kind van 13 toen ze werd verleid door een 32-jarige priester en huisvriend van het gezin van sigarenwinkelier Van Westerloo in de Amsterdamse Pijp. Tot volledige geslachtsgemeenschap kwam het niet, Pater Frits wilde nog iets van zijn kuisheidsgelofte redden. Toch ging het al ver genoeg: "We kleedden ons allebei uit en dan gingen we net zo lang door tot er iets uit zijn piemel kwam" (p. 31). Het misbruik van het verlegen, eenzame meisje duurde jaren. In de loop van het boek vindt Van Westerloo meer slachtoffers van de pater. Er gaat een verbijsterende en onwelriekende wereld open van halfhartigheid en hypocrisie. Niettemin is er af en toe ook begrip: "Wat hij Tineke aangedaan heeft, dat heeft de Kerk hem aangedaan. Die heeft van hem een dubbelhartig mens met een geheim gemaakt. En met een eigen, stiekeme agenda" (p.97). Ik weet het niet. Wat in het boek wat onderbelicht blijft is het aspect van macht uit te kunnen oefenen over anderen, iets wat priesters delen met dokters, dominees en leraren, gezagsdragers die hebben getoond voor slinks afgedwongen seks ook niet terug te schrikken. Of het in de roomse klerikale wereld méér voorkomt dan bij die andere beroepsgroepen, is bij mijn weten nooit onderzocht.

Van Westerloo heeft voor zijn boek vele keren met Pater Frits gesproken. Tot inzicht van zijn wangedrag, laat staan tot excuses komt de priester niet. Wel heeft hij de mond vol met de term "respect". Aan het eind van het boek bezoekt Van Westerloo hem nog een keer, nu samen met zijn zus. De pagina´s waarin het gesprek dat ze daar met zijn drieën voeren zijn adembenemend, door de manier waarop de dan 85-jarige priester alle kanten op kronkelt om de waarheid niet onder ogen te hoeven te zien. Ik neem aan dat Pater Frits het boek zelf ook zal lezen, maar het is de vraag of hij zijn werkelijke zelf in die spiegel zal ontwaren. Het is vreemd gesteld met priesters in de katholieke kerk. Al jaren staan kranten en andere media regelmatig bol met schandalen rond seksueel misbruik, ondermeer in de VS, Ierland, Duitsland en nu ook weer in ons land bij de Salesianen, de orde van de Don Boscoscholen. Vreemd. Ze hebben - het kan niet anders - door de hen al vroeg opgedwongen kuisheidsgelofte een verwrongen beeld van seksualiteit en relaties, maar toch moeten ze fungeren als raadsman van echtparen. Terwijl ik dit schrijf vertelt het radionieuws dat de pastoor in de Sint Jan Kathedraal in ´s Hertogenbosch vanmorgen tijdens de mis aktievoerende homo´s deelname aan de communie weigerde met als reden "dat de hostie alleen is bestemd voor mensen die de juiste manier van seks hebben" Is de manier van Pater Frits, die vandaag de dag nog altijd de hostie mag uitreiken, een voorbeeld van de juiste manier?

Mijn situatie vanmorgen:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 13e tablet, nog 17 te gaan

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Geen bijwerkingen

  Bloedsuiker nuchter: 6,1 mmol/l Gewicht: 81 kg

- Bestralingstherapie: weekendpauze, 4 bestralingen, nog 31 te gaan

De middag verloopt nogal droevig. We rijden naar Gorcum om bij Tessa & Jeff kleinkind Liam te bezoeken. Maar Derrick & Kate zijn met hem naar de kliniek in Rotterdam onderweg omdat hij veel last heeft van bijwerkingen van de zware chemotherapie. Daar stellen ze vast dat hij ook nog ernstige bloedarmoede heeft gekregen, zodat een transfusie nodig is. Hij zal er in elk geval vannacht moeten blijven. Dergelijke terugslagen kunnen ze nog wel meer verwachten maar het kind moet er doorheen. We drinken nog kort thee bij Ans´moeder. Op de terugweg rukt op de Merwedebrug de toegenomen wind aan de auto. Regenvlagen slaan hard tegen de ruiten. Op de Neerandelse weg liggen afgewaaide boomtakken op straat. Thuis zie ik dat de zware storm al 16 doden heeft veroorzaakt in Zuid-West Europa. Nu trekt hij over ons land. Het KNMI gaf een waarschuwing uit voor de provincies Limburg en Brabant. Het tsunami-alarm voor de Stille Oceaan na de zware aardbeving van gisteren in Chili is overigens ingetrokken. Terug naar boven

KNMI neerslagradar van zondagmiddag 28 februari 2010. De depressiekern trok dwars over het land en daarom was de storm bij ons niet zo heftig

Maandag 01-03-2010

De storm van gisteren heeft in Europa 50 dodelijke slachtoffers gëëist, vooral door verdrinking. In Bretagne en langs de Frans-Atlantische kuststrook waren er golven van liefst acht meter en windsnelheden tot 150 kilometer per uur. In Spaans Baskenland mat men zelfs 228 kilometer per uur. Heftige regenval veroorzaakte overstromingen. In sommige kustplaatsen stond meer dan 1,5 meter water, vooral in de streek rondom La Rochelle. Reddingswerkers ontzetten getroffen bewoners, die soms op daken waren gevlucht, onder meer met helikopters, meldt de website van de NRC. Aan de kust van Bretagne moest een bejaardentehuis worden geëvacueerd.De storm schampte net langs ons land. Zoals je mooi op bovenstaand plaatje ziet trok de kern van de stormdepressie precies over Nederland. De wind en de buien draaien eromheen en in een depressiekern is lang niet zoveel wind.

Zon en zware wolkenpartijen wisselen elkaar vandaag af. Het water in de rivier is hoog, de kribben onderaan de dijk staan onder water. Derrick & Kate mochten gisteravond toch met Liam naar huis, hij had geen koorts na de bloedtransfusie. Vandaag zijn ze weer terug met hem in het ziekenhuis voor een infuus met chemotherapeutica. Omdat hij geen eetlust heeft en weinig eet, krijgt hij misschien een voedingssonde door de neus.

Mijn eigen situatie vanochtend:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 14e tablet, nog 16 te gaan

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bijwerkingen: geen

  Bloedsuiker nuchter: 8,7 mmol/l! Vanwege de appel die ik voor het slapen at? Of toch een bijwerking van de

  hormoontherapie?

- Bestralingstherapie: 4 bestralingen, nog 31 te gaan

Om kwart voor elf rijden we naar Tilburg voor de vijfde bestraling. Het gaat vlot. Op de Drongelse pont flitst af en toe schel zonlicht tussen de donkergrijze wolken door (foto hier). ´s Middags maak ik een wandeling van anderhalf uur richting Giessen. Op het dijktalud tegenover De Oude Silo staan bosjes sneeuwklokjes haast verlegen in het zonlicht (foto hier). Over het paadje met lokale fruitbomen, gesponsord door plaatselijke ondernemers en de tuinbouwschool, loop ik naar het kleine buitendijkse kerkje (2 foto´s hier), een Nederlands Hervormd Kerkje met op zondagen twee diensten, om half tien en om zes uur. Het dateert uit de dertiende eeuw, lees ik op de website van de gemeente, en was ooit gewijd aan de martelares Sint Agnes uit het Rome van Keizer Diocletanus. Op die website kun je ook lezen dat het nogal eens in elkaar zakte door de ondermijnende werking van het water van het riviertje de Alm, vooral als het hoog water was in de Maas. Ik scharrel wat over het kerkhof rond. Oude en nieuwe graven van dorpelingen. Een rijtje kindergrafjes. Niet overal liggen grafstenen, soms staan er alleen korte betonpaaltjes. Geen graf of geen geld voor een grafsteen? Wat zoek ik hier eigenlijk? Niks, het is gewoon prettig en rustig hier te vertoeven. Even later vind ik er twee oorlogsgraven, graven van twee mannen die op 30 april 1945, vlak voor de bevrijding, door de Duitsers werden gefusilleerd: Jacobus Hoogerheiden (45 jaar) en Hendrik Boender (28 jaar, gemeentesecretaris van Giessen) Helaas kan ik hun verhaal niet vinden.

Over de Hoofdgraaf loop ik terug naar Andel. De groene VMBO/MBO- school Prinsentuin College komt juist uit. De leerlingen drommen naar de gereedstaande schoolbussen. Thuis heeft Ans goed nieuws over Liam: hij hoeft nog geen voedingssonde. Moe van de wandeling ga ik een tukje doen. Terug naar boven

Er hangt een lichte nevel boven de rivier. Het water is hoog. Het baken op de krib staat in het water

Dinsdag 02-03-2010

Een curieus nieuwtje bij NASA/JPL gisteren: de zware aardbeving in Chili heeft de snelheid waarmee de aarde om zijn as draait enigszins versneld. Daardoor wordt de lengte van onze dagen bekort met 1,26 microseconde (een microseconde is een miljoenste seconde). De aardbeving heeft ook de aardas veranderd: de zogenaamde figuuras van de aarde is 8 cm verschoven. De figuuras is de as waaromheen de aardmassa in balans is. Het bericht meldt dat de verschuiving groter is dan bij de zwaardere aardbeving in Sumatra in 2004 (9,1 Richter, Chili 8,8), omdat het epicentrum van de Chileense beving verder van de evenaar lag en bovendien de verticale tectoniek van de verschuivende aardplaten groter was. Ik wist niet dat een aardbeving dat kon bewerkstelligen maar het is eigenlijk wel logisch, de massaverdeling rond de aardas verandert immers een beetje. Het is hetzelfde effect als bij kunstschaatsen. Een pirouetterende ijsdanseres die haar armen dichter langs haar lichaam houdt, gaat immers ook sneller draaien.

De dag begint vandaag met lichte nevel. Er is geen wind (foto hierboven). Het heeft gevroren, rijp ligt op de dijk en op de rivieroever te glinsteren. Tegen tien uur breekt de zon door.

Mijn situatie vanochtend:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 15e tablet, nog 15 te gaan

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, 11 te gaan

  Bijwerkingen: geen

  Bloedsuiker nuchter: 6,4 mmol/l (Hm) Gewicht: 81 kg

- Bestralingstherapie: 5 bestralingen, 30 te gaan

Om half elf gaat de bel. De Commissie Hoekstra komt me interviewen over het optreden van de Inspectie van de Gezondheidszorg (IGZ) in de affaire Jansen Steur. Voor de opdracht van de commissie klik hier. De delegatie bestaat uit staatsraad en voorzitter Hoekstra zelf, de secretaris en een notuliste. Terwijl Ans koffie zet nemen ze aan de eettafel plaats. Het interview duurt anderhalf uur. Ik vind het grondig en mijn gesprekpartners zijn goed op de hoogte. Opnieuw trekt de tragische affaire aan mijn geestesoog voorbij en herinner ik me de tergende traagheid van de toenmalige regionaal inspecteur om in beweging te komen. Uiteraard kan ik niks vertellen over het gesprek en is het afwachten wat ze zullen concluderen. Het gesprek met de Onderzoekscommissie Lemstra I vond ik destijds ook goed maar het rapport was desondanks teleurstellend. Het rapport van Hoekstra c.s. komt in de loop van april uit. Ik zal het een paar uur eerder onder embargo ontvangen zodat ik het gelezen heb als de media gaan bellen. Anders dan bij Lemstra zal het door mij geautoriseerde gespreksverslag er als bijlage bij zitten.

We rijden ´s middags langs Liam, die met zijn moeder en broertje in Tessa´s huis zijn. Het jochie is bleek en hangerig. De procedure om in Gorcum als urgent woningzoekende aangemerkt te worden lijkt niet erg snel te gaan. We rijden door naar Barbara om de verjaardag van Esri, de jongste te vieren. Ze is vijf geworden. We hebben in de stad een "papegaai" voor haar gekocht, die echt kan praten en woordjes nazeggen (foto hier). Om zes uur wringen we ons door de file voor de Merwedebrug op weg naar Tilburg voor mijn zesde bestraling. Terug naar boven

Weerzien in de Zeilen-stand op de HISWA: vlnr Hennie ten Dam, Henk Bezemer, ik en Erik de Haan

Woensdag 03-03-2010

Rond het huis hangt vanmorgen een zware, lage mist. De mistlaag is hooguit honderd tot honderdvijftig meter hoog, daarboven schijnt de zon. De mist, per slot niets anders dan watermoleculen in dampvorm, verstrooit het felle zonlicht en doet het glanzen en parelen alsof er een felle lamp achter een matglazen raam staat. Over een uur zal de mist verdwenen zijn. Het heeft vannacht weer een paar graden gevroren, de rivier is weer bedekt met een flinterdun ijsvlies.

Mijn situatie vanochtend:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 16e tablet, nog 14 te gaan

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, 11 te gaan

  Bijwerkingen: geen

  Bloedsuiker nuchter: 6,3 mmol/l, gewicht: 81 kg

- Bestralingstherapie: 6 bestralingen, nog 29 te gaan

Om 10 uur gaat Ans naar de kapper in het dorp. Gelukkig keert mijn geliefde niet geheel gekortwiekt terug. Om 11 uur breng ik haar naar Gorcum. We brengen onze stem uit voor de gemeenteraadsverkiezingen in het gebouw van het Leger des Heils bij Tessa in de straat. Ans blijft daar bij Liam en Caelan en hun moeder Kate. Ik rijd door naar Amsterdam om de HISWA 2010 te bezoeken. Daar ontmoet ik volgens afspraak mijn oude zeilvriend, leermeester en vroegere buurman (in Deil) Erik de Haan. We slenteren over de beurs als de oude rotten die we inmiddels zijn en constateren dat de huidige HISWA niet meer echt op zeilers georiënteerd is. Er is maar een handvol nieuwe jachten en voor de rest zijn het allemaal motorjachten. (Zeilers kunnen beter naar de natte HISWA gaan). Ik herinner me goed hoe ik meer dan tien jaar geleden hier ieder jaar vol gretige nieuwsgierigheid kwam, beginnend zeiler die ik was. Tien jaar, het lijkt zo lang geleden en het ging zo snel voorbij. In de jaren was het allemaal nieuw voor me, een wereld om te ontdekken. Vol ontzag zat ik uren te luisteren in de toenmalige café-tent, waarin redacteuren van Zeilen en wereldzeilers hun vertalen vertelden. Ik dronk alles in als een ouderling het evangelie en ontmoette er - na elkaar dertig jaar uit het oog te hebben verloren - mijn oude studievriend Henk Bezemer. Een warm weerzien!

Henk ontmoeten we vandaag opnieuw op de stand van zijn blad (foto hierboven). Hij doet me uit de doeken wat er van mij verwacht op de jaarlijkse Vertrekkersdag van Zeilen op 27 maart a.s. Dat is zeer eervol: ik mag de aftrap doen, dus als eerste een inleiding houden voor de lichting vertrekkers van 2010, een soort smaakmaker voor de rest van het programma. En ik mag dat doen zoals ik zelf wil. Hmm...dat is leuk. Vanavond is er overigens een feest ter gelegenheid van de 25e verjaardag van Zeilen. Helaas kunnen we er niet naartoe. We moeten vanavond naar Tilburg.

Erik en ik slenteren verder. Een aantal bedrijven vraag ik offertes te sturen voor een satelliettelefoon met toebehoren, de Iridium 9555. Op een gaanderij stuit ik opeens op twee bekenden: Annemarie & Arjen Geerling van de Zeebeer, mensen die we vorige winter op Malta leerden kennen en daarna regelmatig tegen kwamen in Italië en de Ionische eilanden. Verrassing! Ze willen komend seizoen naar Istanboel. We spreken af om daarover contact te hebben. Weer lopen door. Een aantal bedrijven vraag ik offertes te sturen voor een satelliettelefoon met toebehoren, de Iridium 9555. Met een maritieme buitenantenne en een oplader met zonnepaneeltje. Het is dan al drie uur en Erik en ik houden het voor gezien.

Net voor de files haal ik Ans op in Gorcum. Zometeen rijden we naar Tilburg voor mijn zevende bestraling. Daarna gaan we thuis lekker eten en gerieflijk naar de uitslagen van de gemeenteraadsverkiezingen kijken. Ik zie nog net bij de NRC dat het kerkbestuur van de Sint Jan in´s Hertogenbosch tot inkeer is gekomen: homo´s mogen voortaan daar ter communie gaan. Of dat ook geldt voor de kerkdiensten van de Reuselse pastoor Luc Buyens is me niet duidelijk. Terug naar boven

Kunstenaar John Körmeling in 2008 voor het draaiende huis in aanbouw op de Hasseltrotonde in Tilburg

Donderdag 04-03-2010

Vandaag een herhaling van het fenomeen van een door zonneschijn parelende mistlaag. Ook nu lost de mist omstreeks tien uur op. Gisteravond keken we ouderwets naar de verliezingsuitslagen. Het politieke spectrum is versnipperder geraakt dan ooit. Omdat het laat werd slapen we vanochtend wat langer.

Iedere werkdag komen we, als we naar het Verbeeten Instituut rijden, Tilburg binnen via de Hasseltrotonde. De eerste keren hadden we het niet in de gaten maar op zeker moment zag ik het: het draaiende huis. Langs de binnenrand van de rotonde draait heel langzaam een doorzonwoning rond, een rijtjeshuis op rails. Even een vreemde ervaring. Kort zoeken op Internet levert op dat het om een kunstwerk van John Körmeling gaat uit 2008 (zie foto hiernaast) Dat is leuk, Körmeling was deelnemer aan de kunstmanifestatie BRAIN/Internal Affairs, die we in 1992 organiseerden in het oude gebouw van het Gorcumse Beatrixziekenhuis voor het definitief gesloopt werd. Daar had hij toen grote knipperende neonletters op de gevel aangebracht met de tekst "Hi Ha! Hi Ha! (foto hier). Het leverde een paar klachten op van passerende kankerpatiënten en hun familie. Ook dit rotonde-kunstwerk geeft een korte ervaring van vervreemding. Normaal staan huizen immers stil en bewegen de auto´s, maar hier is het vanwege de stoplichten regelmatig andersom. Snel gaat het niet, een volledige ronde kost 20 uur. In april 2009 werd het draaiende huis zelfs tweemaal gekraakt door een Tilburgse kraker, die zijn eigen huis uit moest. Vandaag maakte ik een foto van het huis (klik hier).

Mijn situatie vanmorgen:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 17e tablet, nog 13 te gaan

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 7,3 mmol/l, gewicht 81 kg

  Bijwerkingen: het begint erop te lijken dat de suikerspiegels in mijn bloed stijgen. Een bijwerking die inderdaad als "vaak" vermeld staat in de bijsluiter van Bicalutamide (niet bij Zoladex) Die kuur duurt niet meer zolang, dus ik wacht het even af.

- Bestralingstherapie: 7 bestralingen, nog 28 te gaan

Kankerpraat. Gisteravond belt Klaas Stavenga op. Dat is een oom van me, getrouwd met Hinke, de jongste zus van wijlen mijn moeder. Hij vertelt dat prostaatcarcinomen ook voorkwamen in mijn familie van moederszijde. Onder andere bij hun broer Jan. We moeten het nog verder uitzoeken, maar als het inderdaad zo is dat de autosomaal dominante eigenschap aan beide zijden in de familie voorkomt, dan was - volgens de klassieke Wetten van Mendel - de kans voor mijn broer en mij op prostaatkanker mogelijk wel 75%! Of het om één gen gaat weet ik eigenlijk niet. En of onze vader drager was (wat wel waarschijnlijk is) zullen we nooit weten omdat hij al in 1965 overleed. Hij kreeg een verkeersongeluk op zijn 44ste. En of moeder het droeg weten we natuurlijk ook niet. Was dat wel zo, dan geeft onderstaand schema die 75% kans weer:

Mijn broer Wiebe belt om te melden dat zijn PSA weer verder is gedaald, nu naar 0,08 ng/l Het sterkt hem in de lijn om nog niet aan bestraling en hromoontherapie te beginnen en de ontwikkeling "waakzaam af te wachten" zoals het in het prostaatkanker-jargon heet. Ik ben blij voor hem. In elk geval moeten onze zonen en kleinzonen te zijner tijd alert zijn, zij maken respectievelijk 50% en 25% kans.

Kleinkind Liam moest vandaag weer naar Rotterdam voor een beenmergpunctie en een infuus met chemotherapeutica. Omdat hij geen eetlust heeft en te weinig binnen krijgt, kreeg hij ook een neussonde. Vanavond mag hij weer naar huis. In de tweede helft van de middag rijden door het Land van Heusden en Altena over de zonovergoten binnenwegen en het Drongelse pontje naar Tilburg voor de achtste bestraling. Morgen nummer negen en dan zit de tweede week erop. Terug naar boven

Recente cover van het Duitse blad Focus

Vrijdag 05-03-2010

Gisteravond zond ik een e-mail aan de Sociale Verzekeringsbank. In augustus 2007 lieten ze ons weten dat als we meer dan drie jaar weg zouden zijn, we een vrijwillige AOW-verzekering zouden moeten aanvragen teneinde de verdere opbouw van onze rechten te garanderen. Nu wil ik weten of onze huidige situatie - we zijn immers voor maanden terug in Nederland - daar nog verandering in brengt.

Terwijl de Griekse premier Papandreou vandaag naar bondskanselier Merkel onderweg is om Europese steun te vragen voor de Griekse schuldenpositie is het openbare leven in Griekenland voor de tweede keer lamgelegd door een nationale staking tegen de bezuinigingsmaatregelen. Toch is er ook zelfkritiek. Sommigen zeggen dat de Grieken het allemaal aan zichzelf te wijten hebben. Iedereen deed aan de illusie-economie mee. De econoom Georges Pagoulatos schrijft in de krant Kathimerini:

"Het is allemaal onze eigen schuld, regelrecht het resultaat van ons eigen politieke systeem, van onze vakbonden en een hele klasse zakenlui die uit profiteurs en fraudeplegers bestaat. Griekse consumenten hebben hun kinderwensen in vervulling laten gaan: ze hebben allemaal een dure auto, het laatste model mobiele telefoon, gaan op wintersport naar het meest hippe skistation van het land, brengen hun zomervakantie door op Mykonos en declareren slechts 20.000 euro per jaar aan inkomsten. En ze gaan op hun vijftigste met de vut.  Onze zelfvoldane maatschappij kan zich dat niet permitteren" (Lees hier het hele artikel in Nederlandse vertaling)

Maar hij lijkt in de minderheid. Lees bijvoorbeeld dit woedende commentaar in de grote rechtse dagblad Elephterotypia:

"Zij die Europa’s bloed hebben doen vloeien durven hun mond open te doen? Een grap zeker! Ze hebben Griekenland tijdens de Tweede Wereldoorlog geplunderd en nu zetten ze de Venus van Milo met opgestoken middelvinger op de cover van een groot weekblad (Het Duitse blad Focus, zie hierboven). Het getuigt niet alleen van slechte smaak, maar ook van totale misperceptie! De 70 miljard euro die ze van Griekenland hebben gestolen zijn nooit teruggegeven en nu we in de problemen zitten, weigeren ze ons te steunen, en dat terwijl de Duitse investeringen in Griekenland volop vruchten afwerpen. Doet u eens normaal, mevrouw Merkel! Vergeet uw verleden niet. Het is niet aan u om uw mond open te trekken"

De Griekse regering heeft deze week nog forsere ombuigingen afgekondigd. Het parlement stemt er vandaag mee in. Velen hebben het gevoel dat de regering van Papandreou met de rug tegen de muur staat en niet verder kan snijden zonder de steun van zijn volk te verliezen. Dan stagneert de Griekse economie en belandt het land in chaos. Dat is ook voor de euro schadelijk. Europa moet onder leiding van Merkel over de brug komen met goedkope kredieten. Ik ben benieuwd. Wat zich steeds weer wreekt is het feit dat Europa alleen maar een economische en monetaire eenheid is (althans in de eurozône) en geen fiscale, juridische en staatkundige eenheid wil zijn. Ik ben nooit vies geweest van het F-woord, ik denk dat het noodzakelijk is en dat de periode van de nationale staten achter de rug zou moeten zijn.

Waarom wind ik me nog steeds op over deze zaken? Je zou zeggen dat ik mijn tijd beter zou kunnen benutten. Mogelijk duurt die niet zo lang. Maar wat zou ik dan wel moeten doen? Meditatie? Filosoferen? Mooie, broze gedichten schrijven over de dood? Tot mijzelf inkeren of dergelijke praktijken? Daar heb ik nou helemaal geen zin in. Vooralsnog denk ik dat mijn vooruitzichten helemaal nog niet zo somber zijn en ik denk ook wel eens dat alle mooie gedichten over de dood al geschreven werden. 

Deze vrijdagochtend begint zeer zonnig maar in de loop van de dag wordt vanuit het noordwesten regen en zelfs sneeuw verwacht. Het water in de rivier is weer gezakt. Ans is vandaag naar haar moeder in Gorcum en naar Liam (die misselijk was en moest overgeven, waardoor de neussonde eruit schoot. Maar daarna at en dronk hij wel goed, dus ze laten het maar even zo).

Mijn eigen situatie vanochtend:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 18e tablet, nog 12 te gaan

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 5,8 mmol/l, gewicht: 81 kg

  Bijwerkingen: geen

- Bestralingstherapie: 8 bestralingen, nog 27 te gaan

  Bijwerkingen: geen

Na het middaguur is het bewolkt maar nog droog. Ik maak een wandeling naar de Wilhelminasluis maar na een paar kilometer krijg ik pijnlijke darmkrampen. Ik keer op mijn schreden terug en kan op het nippertje De Oude Silo en het toilet bereiken. Het is goed dat de bestralingen in het weekeinde onderbroken worden. Om half vier is Ans terug. Ruim een uur later rijden we naar Tilburg voor de negende bestraling. Het waait nu flink en de regen vlaagt tegen de ruiten. De Drongelse pont stampt over de onrustige golfslag op de Bergsche Maas - wind tegen stroom - naar de overkant. In Tilburg valt tijdens de bestralingen de machine twee keer stil. Storingen die snel verholpen worden. Twee uur later zijn we terug. Terug naar boven

Zaterdag 06-03-2010

Het is weer de zesde dag van de maand en dan verschijnt doorgaans het maandelijks cijfer van de gemiddelde temperatuur in de lagere luchtlagen, zoals waargenomen door satellieten van de NASA (zie hierboven). De klimaatwidget op de home-pagina van mijn website heeft hem nog niet maar dat zal in de loop van de dag wel gebeuren. Het voordeel van die meting boven grondmetingen is dat ze niet worden beïnvloed door eventuele extra warmte die bebouwde omgeving levert, het zogenaamde Urban Heat Island (UHI-effect). Je ziet dat ook februari 2010 op wereldschaal een warme maand was, ook al merkten wij daar weinig van. Een van de redenen is volgens klimaatscepticus Roy Spencer de huidige El Niño in de Stille Oceaan. Die is wat minder sterk dan de zeer krachtige El Niño in het recordjaar 1998, zoals je in de grafiek kunt zien.

Het is wel aardig om hieronder nog eens te laten zien hoe manipulatief klimaatsceptici als Hans Labohm meetreeksen hanteren om hun standpunten te illustreren. De linker grafiek toont drie temperatuurreeksen vanaf 1880. De stelling van de sceptici is dat er sedert 1998 geen sprake meer is van opwarming, terwijl de stijging van het CO2-gehalte in de atmosfeer wél doorstijgt. Daarbij gebruiken ze alleen de grafiek in het rechtse plaatje. Die vergroten ze uit en: zie je nou? Geen door de mens veroorzaakte opwarming, zeggen ze triomfantelijk. Maar het ziet er heel anders uit als je de hele meetreeks toont (De grafiekjes vond ik bij klimaatblogger Bart Verheggen).

Nota bene: het kan natuurlijk best zijn dat er een korter of langerdurend eind komt aan de opwarming, terwijl het koolstofdioxide-gehalte in de atmosfeer verder stijgt. Bijvoorbeeld door een langdurige periode van beperkte zonneactiviteititeit zoals we die nu lijken mee te maken. De factoren die het klimaat bepalen zijn immers erg ingewikkeld. Je ziet dergelijke haperingen in de linker grafiek bijvoorbeeld ook in de periodes 1880 - 1910 en 1945 - 1975.

Een zonnige dag met een schrale noordoostenwind. Mijn situatie vanochtend:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 19e tablet, nog 11 te gaan

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 6,6 mmol/l, gewicht 81 kg

  Bijwerkingen: geen

- Bestralingstherapie: 9 bestralingen, nog 26 te gaan

  Bijwerkingen: diarrhee gisteren

Om half twaalf gaat de bel. Geert & Ine van de Anégada, voor een paar weken in Holland en op weg naar familie in Heusden, komen bij ons koffiedrinken. We spreken over onze plannen om komend seizoen met hen en Jaap & Diana naar de Levant en de Rode Zee te gaan. Ze brengen een goed punt in: het is beter om pas vanaf september die kant op te gaan want in de zomermaanden is het er met temperaturen tegen de 50° veel te heet. In die hete maanden kunnen we bijvoorbeeld beter de vele bezienswaardigheden in het koelere hoogland van Turks Anatolië bezoeken. In de Levant en de Rode Zee is het doorgaans tot diep in december nog rustig weer. We zullen dat idee ook aan Jaap & Diana voorleggen.

Ach, wat krijg je er weer zin in als je zo aan het plannen bent! "The largest boost in happiness comes from the simple act of planning a vacation", heeft een wetenschapper van de Erasmus Universiteit laatst uitgevonden.

Straks komen alledrie mijn kinderen met hun aanhang op bezoek. Ans heeft een ouderwetse pan erwtensoep gemaakt, met alles erop en eraan. Ik haal nog snel wat laatste boodschappen. Terug naar boven

Uitsnede uit de trouwfoto van Jelle Zijlstra en Engel de Jager, mijn ouders. In 1946 vermoedelijk. Ze zijn hier beiden ongeveer 26 jaar. Vandaag zou mijn moeder 90 geworden zijn

Zondag 07-03-2010

Vandaag zou mijn moeder jarig geweest zijn. Zij overleed in 2001, 81 jaar oud en helaas sterk dementerend. Ze verstierf zichzelf door niet meer te eten en te drinken. In haar jonge jaren was ze een mooie vrouw. Dat zei iedereen in de familie. Haar ouders, mijn Pake Wiebe de Jager en Beppe Jitske de Jager-de Vries, hadden haar bij haar geboorte in 1920 Engel genoemd, een naam die in de familie De Jager voorkwam. Wat heeft ze in haar leven een hekel aan die naam gehad! Na haar zestigste liet ze zich Engelien noemen, geen verbetering in de ogen (en oren) van mijn broer en mij. Ik zoek in mijn bestanden naar een jeugdfoto van haar om bij dit stukje te plaatsen, maar helaas heb ik er geen. De fotoalbums zitten in opslag van onze inboedel in Rotterdam. Jammer, het had gepast, ze zou vandaag 90 zijn geworden.

(Dankbaar ontvang ik een dag later per e-mail uit onverwachte hoek - mijn ex-echtgenote - de trouwfoto van mijn ouders. Vermoedelijk in 1946 gemaakt. Ik heb er een uitsnede van gemaakt en hierboven geplaatst. Ze staat er niet zo mooi op als op andere foto´s die ik heb, maar dat komt nog wel als we weer een keer bij onze boedelopslag zijn).

Gistermiddag en -avond een vrolijke bijeenkomst met mijn kinderen en hun aanhang (Bas is nog single, maar later vanavond heeft hij een interessante date, zegt hij). Floor is uiteraard hoogzwanger, ze is bijna in week 34 en alles gaat prima. Ze genieten van de hapjes en de erwtensoep van Ans en praten honderduit over hun bezige levens. Voor je er erg in hebt moeten ze alweer weg. Hier vanzelfsprekend een groepsfoto.

"De dag gaat open als een gouden roos" Aan die mooie beginregel uit een gedicht van Herman Gorter moet ik denken bij de stralende zonsopgang van deze ochtend. Bij het overlezen op Internet moet ik lachen bij de regels waarmee de derde strofe begint:

"Ik heb 't gevonden, het mensengeluk,

 als moest ik worden vier en dertig jaar

 eer ik het vond"

Tja, beter laat dan nooit, denk je dan onwillekeurig. Maar ik moet niet spotten. Mijn situatie vanochtend:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 20e tablet, nog 10

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 7,1 mmol/l (!) gewicht: 81 kg

  Bijwerkingen: toch hogere suikerspiegels in het bloed?

- Bestralingsbehandeling: weekendpauze

  Bijwerkingen: geen

´s Middags maken we een wandeling over de dijk van Giessen naar Rijswijk en over het pad op de Maasdijk terug (foto hier). Het is zonnig. Om naar de Maasdijk te komen moeten langs een bemodderd paadje tussen twee akkers. Er komen grote klonten rivierklei onder onze schoenzolen. Later op de dijk passeren we de toegang tot een natuurgebiedje, de Struikwaard (foto hier), westelijk van de Wilhelminasluis. Daar ga ik binnenkort eens rondneuzen. Tegen vieren stappen we in de auto om naar Wijk bij Duurstede te rijden. Daar gaan we op bezoek bij onze vrienden Pieter de Kort & Esther Giesbers. Pieter was ruim tien jaar geleden mijn opvolger in de Gorcumse Rivas Zorggroep. Een eeuw geleden, lijkt het. Terug naar boven

Vanochtend sneeuwt het. Een containerschip vaart de rivier op. Aan de gastensteiger in de verte ligt een zeiljachtje

Maandag 08-03-2010

Vannacht is er sneeuw gevallen en de hele ochtend vallen er sneeuwbuien (foto hierboven). Aan de gastensteiger van Andel, die we uit het raam kunnen zien, heeft een zeiljacht overnacht, een Bavaria met de naam J´Unique zonder mast erop. Een man klimt eruit en laat op de dijk zijn hondje uit. Om 11 uur vertrekt hij naar de Wilhelminasluis. Op het nieuws verneem ik dat er in Athene en omgeving een snoeiharde stofstorm waait. Het gaat om rood zand uit de Libische woestijn. De grote brug naar de zuidelijke Pelopponesos is afgesloten. Snel kijk ik op de website van Meteoalarm hoe het op Kreta is: geen waarschuwing gelukkig, de storm lijkt westelijk van het eiland te zijn gepasseerd. Vanochtend vroeg was er een aardbeving in het oosten van Turkije van 6.0 op de schaal van Richter. Er zouden ongeveer 50 doden zijn. Het is een bekend aktief breukgebied.

De Duitsers hebben dit weekend de Griekse premier geen financiële steun toegezegd. Er wordt nu beweerd dat Papandreou daar niet om gevraagd heeft, wel om expertise. Ik geloof er niks van, het lijkt me een bittere tegenvaller. Hij is nu op weg naar Obama. Waarom gebruikt men de broodnodige hulp niet om de Grieken eindelijk tot een oplossing voor het verdeelde Cyprus te dwingen? Enfin, er is hoop voor de langere termijn. Duitsland en Frankrijk overwegen de oprichting van een Europees Monetair Fonds dat moet helpen om de stabiliteit in de eurozône te garanderen. Een verstandig voorstel dat toont hoe onvermijdelijk de verdere integratie van Europa is.

Mijn situatie vanmorgen:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 21e tablet, nog 9 te gaan

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 5,6 mmol/l, gewicht 81 kg

  Commentaar: gisteren bij Pieter & Esther weinig koolhydraten in de (lekkere) maaltijd

  Bijwerkingen: vaker plassen

- Bestralingsbehandeling: 9 bestralingen, nog 26 te gaan

  Bijwerkingen: pijn bij ontlasting

Ans is vanmorgen naar Gorcum voor de borstkankerscreening, een bezoek aan haar jeugdvriendin Jannie en het gesprek bij Tessa thuis met de gemeentearts over de urgentie van Derrick c.s. voor woonruimte. Liam moet nog tot woensdag in Rotterdam blijven omdat hij ondervoed en uitgedroogd is geraakt. Omdat hij nu wel eet hoeft hij nog geen nieuwe neussonde. Zijn bloedbeeld en sternumpunctie toonden geen onrijpe cellen meer. Wel kreeg hij de zoveelste bloedtransfusie en daarna een vochtinfuus. Zijn prachtige blonde lokken beginnen uit te vallen door de chemotherapie.

Om tien voor drie haalt Herman Ursinus me op. Samen rijden we naar het Verbeeten voor de tiende bestraling. Daarna heb ik een contrôlegesprek met mijn dokter. Hij en ik zijn tevreden. Medio volgende week wordt mijn PSA weer een keer bepaald. Die zou dan lager moeten zijn dan de 17.22 ng/l van laatst, ten bewijze van het afsterven van de tumor. Herman en ik halen zijn vrouw Marian op van haar werk in Geldermalsen. We rijden even door Deil langs de lokaties die we zo goed kennen. We hebben er allebei lang gewoond. Later drinken we op ons flatje - Ans arriveert ondertussen - een glas. Ik had vandaag willen schrijven over de mogelijkheid van een extra tijd-dimensie in het universum (Dual time) maar dat kwam er niet van. Excuus, alweer geen wereldschokkende dingen om te vertellen vandaag. Terug naar boven

Het natuurgebied Struikwaard bij de Wilhelminasluis

Dinsdag 09-03-2010

Wat een verschil tussen de achtereenvolgende dagen! Gisteren een sombergrijze dag die begon met sneeuw en vandaag een stralende zonovergoten dag. Fris, dat wel, ongeveer 6° en wind uit het oosten, niet hard maar wel guur.

Portugal, ook een zwakke broeder in de eurozône, kondigt vandaag een reeks bezuinigingen aan die sterk lijkt op die van de Grieken. Het financieringstekort bedroeg in 2009 9,3%, fors boven de maximaal 3% van het stabilisatiepact. Dus: belastingverhogingen (voor de topinkomens), bevriezing van ambtenarensalarissen en dure infrastructurele projecten zoals de HSL naar Spanje en verkoop van de luchtvaartmaatschappij TAP. Dat is een staatsbedrijf. Vroeger was de reputatie van TAP notoir slecht ("Take Another Plane"), niet terecht voor mijn gevoel, in de jaren ´70 vloog ik er vaak mee toen ik in Angola werkte en dat ging altijd prima. Wat overigens opvalt is dat net als in Griekenland, ook hier een socialistische regering de kolen uit het vuur moet halen.

Liam: Nog in het ziekenhuis, hij eet voldoende maar drinkt niet, dus een vochtinfuus. Morgen weer chemo. Mogelijk mag hij daarna naar huis. Zaterdag weer naar Rotterdam voor chemotherapie.

Mijn situatie vanmorgen:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 22e tablet, nog 8 te gaan

- Hormoontherapie met 3-maamdelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 6,4 mmol/l, gewicht: 81 kg

  Bijwerkingen: geen

- Bestralingsbehandeling: 10 bestralingen, nog 25 te gaan

  Bijwerkingen: vaker plassen

Een lange wandeling in de zon, van Andel naar het natuurgebied Struikwaard even westelijk van de Wilhelminasluis. Het zompige gebied is pas vijftien jaar oud. Het ontstond doordat men de grond uitgroef voor een nieuwe dijk ter plaatse langs de Maas, na de overstromingen in 1995. Die tijd herinner ik me overigens als toenmalig bewoner van de Betuwe nog goed; ook wij in Deil moesten geëvacueerd worden vanwege de dreiging dat de door het hoge water doordrenkte dijken van de Waal zouden breken en de hele Tieler- en Culemborgerwaarden onder water zouden komen staan. We woonden toen aan de Deilsedijk en ik herinner me hoe ik uit voorzorg de boeken uit mijn bibliotheek moeizaam naar de zolder sjouwde. We logeerden bij Paul & Tine Andela in Nieuwegein en later bij mijn vroegere schoonouders. Na drie dagen keerden we terug en kon ik mijn boeken terugzetten, er was gelukkig niets gebeurd.

Onder aan de nieuwe dijk is de westelijke toegang tot de Struikwaard. Het hek is dichtgebonden, ik klim eroverheen. De grond is drassig en ligt overal vol met paardenmest. Gedeeltelijk vers. Er zal wel een kudde wilde paarden in het gebied grazen, denk ik bij mezelf, en daar heb ik het niet erg op. Ik heb geen ervaring met paarden en ben er ook niet naar op zoek. Voorzichtig doorkruis ik het gebied. De begroeiing is laag en kaal, veel wilgen en veel dood hout. Het water in de ondiepe poelen is glashelder, er ligt nog een flinterdum ijslaagje op. Groepen ganzen, eenden en meerkoeten scharrelen rumoerig rond alsof ze permanent ruzie maken. Andere vogelgeluiden die ik niet thuis kan brengen. Over een brug van stammetjes (foto hierboven en twee hier) dring ik verder het gebied in. Het is erg mooi hier, je kan je gemakkelijk voorstellen dat het eeuwen geleden er misschien net zo uitzag, een onbewerkt en wild moerasland. Maar er zijn overal paardensporen, ook op de brug die kennelijk stevig genoeg voor paarden is. Voor de zekerheid raap ik een stok van de grond, of ik er veel mee kan uitrichten weet ik niet. Ik kijk rond en luister, niets roert zich. Het enige geluid komt van de veevoederindustrie van Schouten aan de overkant van de Maas, machinegeluid dat door de oostenwind versterkt deze kant op klinkt. Verderop stuit ik op een lage dijk die direct langs de Maas ligt. Rechts zie ik de lelijke silo´s van Schouten, zo hoog en opdringerig dat je ze overal in het natuurgebied ziet (foto hier). Verder rechts is de invaart van de Wilhelminasluis. Daar ontwaar ik ook een aantal paarden, die kant moet ik dus niet op.

Ik keer op mijn schreden terug en loop onderaan de dijk naar het noordwesten. Aan de rand van een donkere poel staan lisdodden, rond hun sigaarvormige uiteinden zitten rafelige witgrijze pluizen. Voorzichtig schuifel ik op de verende bodem dichterbij tot vlak aan het kille water om foto´s te maken (twee foto´s hier). Ik leun voorover voor een goed beeld en opeens maakt een klappend geluid me aan het schrikken. Paarden? Nee, het komt uit dicht struikgewas ongeveer dertig meter verder, daar is al water. Geen plek voor een zwaar paard. Muisstil luister ik naar het klappen, geen idee wat dat kan zijn. Ik keer naar de lage dijk terug en honderd meter verder hoor ik motorgeluid, op de Maas vaart met hoge snelheid een boot van Rijkswaterstaat richting sluis (foto hier). Veel te snel, volgens mij, de hekgolven slaan hard tegen de rietkragen. Die geven niet het goede voorbeeld, denk ik bij mezelf. Na een tiental minuten stuit ik op een soort mangrovebos, een donkere wirwar van wilgen, dood en levend hout geworteld in donker water (foto hier). Ik kan niet verder, het pad - nog steeds vol met paardensporen en mest - buigt af naar de nieuwe dijk. Tenslotte kom ik bij de noordwestelijke uitgang, waar ik eergisteren een foto van maakte (foto hier).

Over het fietspad op de nieuwe dijk loop ik terug en sla bij de provinciale weg af naar de Wilhelminasluis. Daar wordt juist dezelfde boot van Rijkswaterstaat geschut, nu kan ik zien dat hij De Twaalf heet (foto hier). Ik kijk wat rond op de sluis. In een van de sluiswachterswoningen moet de blogger van de Wilhelminasluis wonen. De huizen liggen zich stil in het warme zonlicht te koesteren, er is niets te zien. Ik loop naar de Waalkant en zie, daar staat op de dijk een prachtig, fier paard (zie foto hier) .Op de terugweg stap ik flink door, ik wil mezelf laten zien dat ik niet moe ben en dat mijn conditie niet lijdt onder de bestralingen. Terug in Andel lees ik op Internet dat het bij die paarden om Fjordenpaarden gaat. Die zijn "enthousiast, nieuwsgierig, betrouwbaar en rustig", staat erbij. Hm, het zal wel, ik ga ze toch liever uit de weg. Ook lees ik dat er sinds 2004 twee bevers in de Struikwaard huizen. Ik heb geen sporen van hun knaagwerk gezien, maar ik heb er ook niet op gelet. Volgende keer. Opeens schiet het door me heen: dat klappend geluid! Zouden dat die bevers geweest zijn? Ik kijk op "bever" in Wikipedia en verdraaid: "Bij gevaar slaat een bever met zijn staart op het wateroppervlak", staat er. Allemachtig, dat kan niet missen, ik ben vlak bij die bevers geweest!

Vanavond moeten we voor mijn elfde bestraling laat naar Tilburg, pas om half negen. En morgen juist heel vroeg, tien voor negen in de ochtend. Terug naar boven

Ex-concentratiekampbewaakster Hanna Schmitz met haar scholier Michael, die haar de klassieken voorleest in bad

Woensdag 10-03-2010

Eerder, vorige week, vonden we een goedkope DVD bij de Spar in Andel van een erg goede, recente film: The Reader van cineast Stephen Daldry uit 2008 met een prachtrol van Kate Winslet (foto hierboven). Een volwassen rol voor het meisje dat in de gelijknamige film op de boeg van de Titanic stond. Ze kreeg een Oscar voor haar rol in The Reader. Een film over de liefde tussen een scholier en een ex-bewaakster van een Nazi-concentratiekamp in het naoorlogse Duitsland, was zeer omstreden, evenals het eerdere boek "Der Vorleser" (1995) van de Duitse jurist Bernhard Schlink. "Michael is a victim of abuse, and his abuser just happened to have been a luscious retired Auschwitz guard. You can call their tryst and its consequences a metaphor of two generations of Germans passing guilt from one to the next, but that doesn't explain why filmmakers Daldry and Hare luxuriated in the sex scenes — and why it's so tastefully done audiences won't see it for the child pornography it is", luidde een van de kritieken. We vinden dat niet terecht en er is geen moment sprake van kinderpornografie. De film laat op indringende wijze zien hoe twee onbeholpen mensen door het leven scharrelen temidden van historische gebeurtenissen die te groot voor hen zijn. Dat ik het zo uitdruk betekent zeker geen excuus voor de schuld die Hanna draagt, maar het geeft die onuitwisbare schuld een menselijk formaat. Ik vind dat een prestatie zoals je tegenwoordig zelden ziet in onze schreeuwerige wereld van aanklaging en betichting.

Opnieuw een zonovergoten dag en toch is het koud met een jachtige oostenwind. Mijn situatie vanochtend:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 23e tablet, nog 7 te gaan

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 5,7 mmol/l, gewicht: 81 kg

  Bijwerkingen: geen

- Bestralingsbehandeling: 11 bestralingen, nog 24 te gaan

  Bijwerkingen: vaker plassen

Om kwart voor acht rijden we naar Tilburg voor de twaalfde bestraling. Files voor de rotonde met het Draaiende Huis. We zijn toch goed op tijd. We doen boodschappen bij de Golff-super in Veen. Het nieuws over Liam baart zorgen: er is bloed in zijn urine en hij drinkt slecht. Hij krijgt een bloedtransfusie en een lumbaalpunctie. Ik verwacht dat het na de transfusie beter zal gaan en dat blijkt later op de dag ook.

Ans en ik rijden naar Utrecht voor een dagje in mijn oude studentenstad. Altijd een genoegen. We lopen door de binnenstad die ik zo goed ken. Af en toe zeggen we tegen elkaar dat we hier wel willen wonen als we écht oud zijn. Op de brug voor de Camera/Studio-bioscopen eten we bij het Vietnamese kraampje dat daar daar al jaren staat een pittig gekruide loempia (foto hier). Dan scheiden onze wegen zich. Ans gaat allerlei boetiekjes in en ik natuurlijk de boekhandel van Selexyx op de stadhuisbrug. Met slechts twee nieuwe boeken, de Zeilen van deze maand en het Boekenweekgeschenk van Joost Zwagerman kom ik er weer uit, kijk om mij heen en zie niets verdachts (Ans is nergens te zien) Dan vind ik de beide winkels waar ik al eerder was, op zoek naar een mooi verjaardagsgeschenk voor mijn geliefde. Zij wordt immers over zes dagen....oepss, geheim. En mijn beide cadeautjes? Ook geheim. Aan het eind van de middag ontmoeten we elkaar op de Vismarkt bij Graaf Floris, drinken er een Glühwein en kijken uit het venster naar allen die langskomen en die we niet kennen. Mijn cadeautjes zijn verstoken in de plastic tas van de boekhandel. De telefoon gaat, Derrick meldt over Liam dat hij chemotherapie heeft gehad en mogelijk vrijdag mee naar huis mag. Voor hoelang? Het drukt de stemming, in de vallende avond dwalen we door de straten en vinden een aardig restaurantje in de Zakkendragerssteeg tussen het Vredenburg en de Oudegracht: De Zakkendrager. Aardige kaart, aardige wijn. Vis gegeten, gezellig etablissement. We praten over vroeger, over het begin van onze liefde en natuurlijk vooral over wat we onder de huidige omstandigheden moeten doen. Enerzijds is de vraag hoe de toestand van kleinkind Liam eind april, na mijn bestralingsbehandeling zal zijn. En of mijn dochter Floor dan een gezond kind heeft gekregen. Anderzijds moeten we ook terug naar Kreta om ons schip veilig te stellen, we vertrouwen de Grieken op de werf niet voldoende. Misschien moet ik dan wel alleen naar Kreta. Zorgen, zorgen. We voelen ons vreemd afhankelijk en niet meer aan het roer van ons bestaan. (Zo dat ooit het geval was). Beter leven we vooralsnog maar verder, gewoon bij de dag zoals we dat steeds meer gewoon raken.

Het is al laat als we in Andel terug zijn. Koffie en een glas wijn. Ik maak snel en weinig geïnspireerd het verslag van vandaag af.  Terug naar boven

Coupe uit een adenocarcinoom van de prostaat onder de microscoop. De holtes in de structuur rechts van het midden zijn buisvormige strukturen van pseudo-prostaatklierweefsel

Donderdag 11-03-2010

Hierboven een afbeelding van microscopische coupe uit een prostaatcarcinoom. Het is een adenocarcinoom, een tumor die gevormd wordt door ontaarde kliercellen die nog in staat zijn om pseudo-klierbuisvormige strukturen te maken die je in de afbeelding ziet als witte holtes. Het adenocarcinoom is de meest voorkomende tumor van de prostaat en die hebben mijn broer en ik dus ook.

Het mannelijk geslachtshormoon testosteron bevorderd de groei van de meeste prostaattumorcellen. Die hebben een receptor voor dat hormoon op de celwanden. Mijn hormoontherapie beoogt de aanmaak van testoseron langdurig - 3 jaar - stil te leggen. De groei van de kankercellen stagneert en geleidelijk gaan ze over tot apoptose (geprogrammmeerde celdood). Na die 3 jaar zouden ze allemaal afgestorven moeten zijn.

Ook de bestralingsbehandeling doodt cellen, tumorcellen en gezond weefsel. In veel gevallen, ook in het mijne, worden zogenaamde harde röntgenstralen gebruikt, hoogenergetische röntgenstraling met sterk doordringend vermogen. De röntgenfotonen slaan met de snelheid van het licht rechtstreeks in de kernen van de getroffen cellen elektronen uit de buitenste schil van de atomen waaruit het cel-DNA is opgebouwd. Dat heet ionisatie. Er is nog een tweede, indirect mechanisme. De röntgenfotonen slaan ook elektronen weg uit watermoleculen in het weefsel van de tumor, die worden daardoor ook geïoniseerd en vormen vrije radicalen, vooral hydroxyl radicalen. Omdat radicalen in hun buitenste schil een of meerdere elektronen missen zijn ze chemisch erg aktief en verwoesten de DNA-moleculen van de omringende cellen. Het celvernietigend effect van de bestraling wordt vooral door dit laatste mechanisme veroorzaakt. Alle levende cellen zijn in staat om schade aan het DNA te repareren, maar snel groeiende en minder gedifferentieerde cellen (zoals tumorcellen) kunnen dat minder goed. De beschadigde tumorcellen geven dus beschadigd DNA aan hun nakomelingen door en die schade hoopt zich op in de volgende celgeneraties. Die delen zich steeds minder snel en gaan op zeker moment ook over tot apoptose, geprogrammeerde celdood (zie boven) De cellen van het gezonde weefsel zijn doorgaans veel gedifferentieerder en beter in staat om de opgelopen DNA-schade te repareren. Natuurlijk is het goed om het gezonde weefsel zoveel mogelijk te ontzien door de stralingsbundels goed te focussen op de tumor en het de tijd te geven om zich te herstellen tussen de bestralingen. Daarom krijg je iedere dag een kleine dosis straling en in het weekeinde geen.

Een lastig punt is dat ook de bloedvaatjes die de tumor van zuurstof voorzien, kapot gestraald kunnen worden. De tumor wordt dan hypoxisch, hij krijgt te weinig zuurstof. Ik dacht altijd dat dat bij zou dragen aan het afsterven, maar de tumor wordt er eerder stralingsongevoeliger van. Ik geloof dat dat met name bij slecht gedifferentieerde carcinomen het geval is, dus niet zozeer bij het wat meer gedifferentieerde prostaatcarcinoom, maar zeker weet ik dat niet. Enfin, het tegelijkertijd toepassen van hormoontherapie en bestralingsbehandeling is volgens de huidige inzichten de meest doeltreffende behandeling van prostaatkanker in de fase waarin ik verkeer. Het maximale dat ik kan doen om beter te worden. Met de hoop dat het afdoende is en de tumor nooit meer ergens de kop opsteekt.

Mijn situatie vanochtend:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 23e tablet, nog 7 te gaan

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 5,4 mmol/l, gewicht: 81 kg

  Bijwerkingen: geen

- Bestralingsbehandeling: 12 bestralingen, nog 23 te gaan

  Bijwerkingen: vaker plassen

Het is half- tot zwaarbewolkt vandaag, door de file voor de Merwedebrug breng ik Ans naar Tessa´s huis in Gorcum. Daar zal ze vandaag op Caelan passen, haar jongste kleinkind. Derrick kan dan naar zijn werk en Kate is bij Liam in het ziekenhuis. Het lijkt inderdaad beter met hem te gaan. Waarschijnlijk kan hij maandag mee naar huis. Huis? Nee, dat hebben ze nog niet, de urgentieverklaring schijnt weliswaar in orde te zijn maar het aanbod van een geschikte woning is er nog niet. Als iedereen vertrokken is doet Ans Caelan in bad en dat waardeert hij met zo´n opgetogen, stralende lach dat het lijkt alsof de zon opgaat (foto hier). Ik rijd naar het stadhuis van Gorcum om een nieuw rijbewijs en een paspoort aan te vragen. Beide verlopen binnenkort. Een aardig meisje achter de balie zegt dat het een biometrisch paspoort wordt. Ik moet vier afdrukken laten maken van twee wijsvingers en twee duimen. Over een week zijn ze klaar, is dat ook weer in orde. De rest van de dag ben ik in Andel. Ik zie dat er in Griekenland opnieuw een nationale staking is tegen de noodzakelijke bezuinigingsmaatregelen van de regering. Ik hoop dat bij stoom-afblazen blijft en dat de regering Papandreou de rug recht houdt. Om half zes haal ik Ans op en gaan we naar Tilburg, vroeg in de avond is mijn 13e bestraling. "Weer een dag dichter bij de hervatting van uw wereldreis", zegt de laborante als ik klaar ben.  Terug naar boven

Hans van Mierlo op het Binnenhof in 1994. Foto Roel Rozenburg

Vrijdag 12-03-2010

Gisteren overleed op 78-jarige leeftijd Hans van Mierlo, mede-oprichter en icoon van D66 (dat toen nog D´66 heette). Hierboven een mooie, haast symbolische foto van hem. Hij is zo´n figuur die er vanaf de tijd dat ik politiek bewust werd er eigenlijk altijd was. In 1966 was ik zo oud als mijn jongste zoon Bas nu is en was tweedejaars student geneeskunde in Utrecht. In februari 1967 waren er verkiezingen voor de Tweede Kamer. Stemmen mocht je toen nog niet, dat mocht pas op je 21e, maar ik herinner me die verkiezingsoverwinning van de democraten met hun Kennedy-achtige leider nog goed. Later in 1967 radicaliseerde ik geleidelijk als gevolg van het Amerikaanse optreden in Vietnam. D´66 was in onze ogen een partij van losgeslagen kleinburgers die het kapitalisme nooit zouden loslaten en waar we niets van moesten hebben. Maar in de jaren ´80 en ´90 heb ik - afvallige van de linkse droom en partijloos stemmer - af en toe wel op D´66 gestemd.

Van Mierlo heb ik nooit persoonlijk gekend. Het moet een aardige, geestige man geweest zijn. Iemand die je wel had willen kennen. Zoals Mark Kranenburg treffend in de NRC schrijft: "Filosoof, bohémien, romanticus, redenaar, bon vivant, meester van de paradox, eeuwige twijfelaar en ja, natuurlijk ook nog politicus" Van Mierlo was een groot drinker, vooral van wijn heb ik me laten vertellen. Hm, ik ook. In 2000 onderging hij een levertransplantatie. Hij leeft nu in blessuretetijd, werd erna gezegd. Dat heeft nog tien jaar geduurd. „Dood zijn kun je nog zo lang, hè?”, hoorde ik hem vijf jaar later op de radio zeggen. We zullen vanmiddag in Wijnhuis Heukelum een glas op hem heffen.

Mijn situatie hedenochtend:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 25e tablet, nog 5 te gaan

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 6,8 mmol/l (gisteravond couscous gegeten, heeft hoge glycemische index), gewicht: 80 kg

  Bijwerkingen: geen

- Bestralingsbehandeling: 13e bestraling, nog 22 te gaan

  Bijwerkingen: vaker plassen

Een kalme, bewolkte dag. De eerste offerte voor een Iridium 9555 satelliettelefoon zit in de e-mailbox. Om kwart over tien gaan we naar Tilburg voor de 14e bestraling. Op de terugweg horen we op de radio dat Wouter Bos er de brui aan geeft. Onverwacht maar niet onbegrijpelijk. Hij schuift Job Cohen als nieuwe partijleider naar voren. Geen slechte keus in mijn ogen. Terug in Andel kijken we naar het NOS-Journaal. Geert Wilders reageert grof en zegt dat de PvdA kiest voor een aartsknuffelaar van Marokkaans tuig. Maar ik denk dat Cohen wel eens zou kunnen zorgen voor een klinkende overwinning op hem.

Na het nieuws trekt motorgeluid van buiten onze aandacht. Twee vissersbootjes zetten beneden ons een drijfnet uit vlak voor De Oude Silo. Daarna gaan ze naar de overkant van de Maas en halen het net langzaam in (2 foto´s hier). Met de verrekijker van wijlen ons buurvrouwtje Cornet kunnen we vaststellen dat ze een behoorlijke vangst hebben. Grote vissen spartelen in het net en even later in de kuip. Tegen vier uur komt Herman me ophalen om samen naar Heukelum te gaan. Terug naar boven

De inslagkrater in Congo

Zaterdag 13-03-2010

Je zou denken dat er niets meer te ontdekken is op onze aarde (behalve in de diepzee) maar dat is niet zo. Onlangs werd in Congo een nieuwe inslagkrater ontdekt. Nu is de aarde net zo gepokt en gemazeld met inslagkraters als op de Maan en Venus en de andere binnenplaneten (de niet-gasplaneten) van het zonnestelsel. Alleen zien we dat niet omdat ze door het leven, of liever de biosfeer verhuld worden. Het dichte oerwoud verborg de krater altijd, maar ontbossing bracht hem aan het licht. De doorsnede is circa 30 kilometer (zie afbeelding hierboven) hetgeen zou overeenstemmen met een meteoriet met een diameter van twee kilometer. Daarmee hoort hij tot de 25 grootste inslagkraters op aarde. De deskundigen schatten dat de inslag 145 miljoen jaar gelden plaats had.

Ter vergelijking: de vermaarde Chicxulub krater op het Mexicaanse schiereiland Yucatan is met een diameter van 180 kilometer veel groter. Het inslaande projectiel was een asteroïde van liefst 10 kilometer doorsnede, een enorm blok ruimtepuin dat bij de inslag 65 miljoen jaar geleden het wereldwijd uitsterven van de dinosaurussen veroorzaakte. Een hypothese die nog geen week geleden werd bevestigd op de 41st Lunar and Planetary Science Conference (LPSC) in de VS.

Ik heb eens in de lijst van massa-extincties gekeken of er ongeveer 145 miljoen jaar geleden sprake was van massaal uitsterven van soorten. Inderdaad schijnt er een kleiner extinctie event aan het eind van het Juras te zijn geweest, helemaal duidelijk is het niet. Of er verband wordt gelegd met de nieuw ontdekte inslagkrater in Congo kan ik dus ook niet vinden. Er zijn veel andere oorzaken voor massa-uitstervingen, zoals series van grote vulkaanuitbarstingen (basaltvloed), zeespiegeldalingen, het plotseling vrijkomen van de zeebodem van grote hoeveelheden methaan-clathraten, dramatische verlagingen van het zuurstofgehalte en snelle en aanhoudende opwarming of afkoeling. Massa-extincties komen veel voor in de geschiedenis van het leven op aarde. De soms uiterst schaarse overlevende soorten wisten ieder keer weer de wereld te bevolken en de evolutie voort te zetten.

Opnieuw een bewolkte dag. Mijn situatie vandaag:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 26e tablet, nog 4 te gaan

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 6,7 mmol/l, gewicht: 80 kg

  Bijwerkingen: geen

- Bestralingstherapie: 14 bestralingen, nog 21 te gaan

  Bijwerkingen: vaker plassen

Na elf uur rijden we naar Rotterdam om bij Liam te aan kijken. Het gaat niet echt goed met het bleke blonde engeltje. Hij praat nauwelijks meer en ligt er apathisch bij. Steeds na de sondevoeding begint hij te braken zodat hij opnieuw ondervoed dreigt te raken. Vader Derrick wordt er wanhopig van. Hij drinkt wel genoeg. Er komt een kinderarts kijken en die stelt vast dat zijn buik rustig en soepel is, alleen zit er veel lucht in. Ik hoor het als de dokter voorzichtig palpeert. Vreemd, ik kijk wat jaloers naar het buikonderzoek, de palpatie, de percussie en het luisteren met de stethoscoop. Mijn handen jeuken. Hoe vaak deed ik dat vroeger! Waar is in godsnaam die tijd gebleven? Maar ik bedwing me, ik ben hier volstrekt overbodig. Enfin, Liam valt gelukkig na het onderzoek in een genadige slaap en ondertussen loopt de voeding rustig door door de neussonde. Dat krijgt hij in elk geval binnen.

Na een uur rijden we naar Gorcum. Ik zet Ans af bij haar moeder en ga door naar Heukelum. Daar is de vanzelfsprekende maar o zo broodnodige gezelligheid. Ik haal Ans op en we rijden naar Andel. Een gevoel van verlorenheid bekruipt me onderweg. Het is donker. De koplampen verlichten in de bochten van de weg kale, omgeploegde akkerlanden. Alles is hier zoals het al eeuwen gebeurde sedert de uitvinding van de landbouw, ongeveer 15.000 jaar geleden. Dan voelt het alsof je eigen leven niks bijzonders is en dat je zomaar weg kunt zijn. En weg kunt blijven zonder dat het enig gevolg heeft. Dat is vast en zeker ook het geval, je bestaan heeft niets betekend. Er zijn redenen om dat te betreuren en er zijn redenen om er blij om te zijn. Stel je toch voor dat je dood verschil uitmaakte! Ik denk aan de vraag die de goden aan de held Achilles voorlegden: de keus tussen een kort maar hevig leven of een lang en onbetekenend bestaan. In mijn eigen jeugd koos ik het eerste en nu zou ik het laatste kiezen. Maar het is me nooit gevraagd (er bestaan geen goden). Wees alsjeblieft reeël, er is geen redding van de dood en na je dood is er niks meer. Net als er niks was van je was voor je geboren werd. Om zeven uur zijn we terug in Andel. Terug naar boven

De beverburcht in natuurgebied De Struikwaard

Zondag 14-03-2010

Vol hunkering zie ik hoe gisteravond schuin aan de overkant een motorjacht voor anker gaat. Dat is een mooie ankerplek, een stuk buiten de vaargeul naar de Wilhelminasluis. Vanochtend zijn ze alweer vertrokken. Het is net zulk mager zeurweer als gisteren, wolken en af toe een miezerbuitje. De vooruitzichten voor Kreta en het oostelijk bekken van de Middellandse Zee zijn goed. De gebruikelijke hogedrukgebieden beginnen er zich te nestelen, voorbode voor een langere periode van mooi weer. We zijn nog steeds geabonneerd op het nieuws in de marina van Ayíos Nikoláos. Dat luidde gisteren:

"For those of you in the marina this weekend (13/14 March) please be aware that there is no hot water in the showers. There seems to be an electrical fault with the water heater and the marina is not able to get anyone to come and fix it until Monday"

Ieder heeft zo zijn problemen. 

Een dag of zes geleden schreef ik over mijn wandeling door het natuurgebied Struikwaard. Ik hoorde toen een merkwaardig klappend geluid, later kwam ik erachter dat het een waarschuwingssignaal van bevers was. Inmiddels vond ik de bevestiging ervan op de website van de blogger van de Wilhelminasluis. Het stammetjesbruggetje over de poelen blijkt het Knuppelbruggetje te heten. Niet ver daarvan is de beverburcht. Hierboven een foto die ik van zijn website haalde. Duidelijk in het vroege voorjaar genomen.

Liam had een goede nacht en hield de voeding redelijk binnen, horen we van schoondochter Kate. Later op de dag belt ze verheugd nogmaals: Liam mag mee naar huis! Mijn eigen situatie vanmorgen:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 27e tablet, nog 3 te gaan

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 6,1 mmol/l, gewicht: 80 kg

  Bijwerkingen: twee keer een opvlieger en geen lust in wat gewoonlijk de bijslaap wordt genoemd

- Bestralingstherapie: weekeindpauze

  Bijwerkingen: vaker plassen, lichtrode verkleuring van de huid op mijn onderbuik als bij verbranding in de zon

´s Middags zoek ik de bescheiden bijeen voor de Aangifte Inkomstenbelasting 2009. Geert & Ine van Anégada vliegen vandaag terug naar Kreta. Ik vermoed dat het niet lang duurt voor ze Ayíos Nikoláos verlaten. Over een aantal maanden hopen we ze ergens aan de Turkse zuidkust terug te zien.

Floor belt uit Amsterdam en meldt dat alles goed gaat. De 34e week zit erop en haar zwangerschapsverlof is ingegaan. Met kennelijke moeite timmeren zij en Pijke de bouwpaketten voor een ledikantje en een commode in elkaar. Om half vijf rijden we naar Tessa in Gorcum om daar alvast met een deel van de familie in alle bescheidenheid een glas te heffen op de aanstaande 60e verjaardag van Ans (dinsdag). Terug naar boven

De Eureka V, een partyboot van Rederij Eureka uit Deventer, vaart richting Wilhelminasluis

Maandag 15-03-2010

Gisteravond kregen we een SMS´je van Geert & Ine, ze waren in Ayíos Nikoláos gerarriveerd. Als ik het goed becijfer hebben ze er vanaf Schiphol acht uur over gedaan. Bij Tessa, ons officiële briefadres, troffen we gister een enveloppe aan van de Sociale Verzekerings Bank (SVB) Nieuwsgierig maak ik hem open. Er zit alleen maar een Aanvraagformulier Vrijwillige Verzekering AOW/Anw in. Eentje. Zonder begeleidende brief. Wat is nu de bedoeling? Vanmorgen stuur ik een e-mailtje naar de SVB om opheldering. Het is alweer zo´n matte, grijze dag met wolken en wat regen. Weinig verandering hier in Andel. Nou ja, vlak voor het weekeinde werden de wilgen onder langs de dijk geknot (foto hier).

Er zijn meer bureaucratische beslommeringen. Over testamenten in dit geval. We hebben destijds voor ons vertrek allebei langstlevenden testamenten afgesloten. De langstlevende partner krijgt dan het vruchtgebruik van het deel van de nalatenschap dat bestemd is voor de kinderen. Die krijgen dat pas na de dood van de langstlevende. Onlangs zagen we echter in het TV-programma Radar dat de langstlevende in zo´n testament wel meteen in één keer de successiebelasting voor het deel van de kinderen bij wijze van voorschot moet betalen. Dat kan soms aardig oplopen. Om het te verhinderen heb je een soort tweetraps-bepaling in de testamenten nodig. De kinderen betalen de successierechten dan pas op het moment van de daadwerkelijke verkrijging van hun erfdeel. Een nuttige tip, want bij contrôle blijkt dat we die bepaling niet hebben. Dus moeten we binnenkort even naar de notaris.

Verder komt de afspraak rond voor een interview met de Onderzoekscommissie Lemstra II a.s. vrijdag in Enschede. Tot slot bestel ik bij onze huisarts de tweede vaccinatie voor Hepatitis A en B. Dat kan a.s. woensdag. Ondertussen vaart op de Maas een partyboot voorbij van Rederij Eureka uit Deventer, de Eureka V (foto hierboven). Liam moest vandaag helaas weer terug naar het ziekenhuis in Rotterdam. Hij werd koortsig en gaf over. Wat een lijdensweg!

Mijn eigen toestand vanmorgen:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 28e tablet, nog 2 te gaan

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 6,0 mmol/l, gewicht: 80 kg

  Bijwerkingen: als gisteren

- Bestralingstherapie: 14 bestralingen, nog 21 te gaan

  Bijwerkingen: als gisteren

Na de middag is er al een antwoord van de SVB: ze gaan onze dossiers opzoeken en nagaan wat er moet gebeuren. Om twee uur vertrekken we naar Tilburg voor de 15e bestraling. Later deze week zal ik op de helft zijn. Op de Bergsche Maas treffen we weer veel golven, de wind-tegen-stroom situatie. Het Drongelse pontje schommelt heen en weer. Op de terugweg booschappen in Almkerk. Vanavond krijgen we gasten: Henk & Yvonne Bezemer, met wie we in 2003 gevieren naar Schotland voeren. Terug naar boven

Ans Steers omstreeks 1968. Vandaag werd ze zestig.

Dinsdag 16-03-2010

Een lange, mooie avond met Henk & Yvonne (foto hier). Henk wil graag van de partij zijn als ik over een paar jaar de Atlantic oversteek van de Kaapverden naar Barbados. Waarschijnlijk wordt dat 2012. Ans gaat liever niet mee en zal dan per vliegtuig komen. Wie staan er nu op de bemanningslijst? In alfabetische volgorde: Freek Linnebank (mijn voorganger in MST en oud-opstapper over de Golf van Biscaje in 2006), Henk Bezemer (vriend uit mijn Utrechtse studentenjaren en redacteur van Zeilen), Jaap de Leeuw (van Kiara) en ikzelf. Vier man, een mooie crew.

De zestigste verjaardag van Ans. Een heldere dag waarop geleidelijk de bewolking plaats maakt voor de zon. Mijn twee cadeautjes vallen erg in de smaak (ik ga er verder hier niet over opscheppen) Hartverwarmende felicitaties stromen binnen via de telefoon en de e-mail. Het allermooiste bericht is natuurlijk dat het met kleinkind Liam beter gaat. De koorts is gedaald en hij geeft niet meer over. Hij heeft zelfs praatjes, Ans hoort hem op de achtergrond als ze schoondochter Kate belt. Een uur later feliciteert zoon Derrick zijn moeder. Hij vertelt ook dat Liam vandaag voor het eerst in weken weer gelachen heeft. Waarom? De CliniClowns kwamen bij hem langs.

Geert & Ine bellen helemaal uit Kreta om Ans te feliciteren. Per e-mail hadden ze al laten weten dat onze Lord Byron het goed maakt en het inmiddels met zijn popje heeft gedaan maar dat ze  erna is overleden. Merkwaardig. Te onstuimig geweest? Met ons bootje gaat het goed, er was laatst een fikse storm maar niets is los gescheurd.

Mijn eigen toestand hedenochtend:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 29e tablet, nog 1

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 7,2 mmol/l, gewicht: 80 kg

  Bijwerkingen: enkele licht opvliegers

  Commentaar: het lijkt erop dat de remming van de hypofyse door de Zoladex inmiddels resulteerde in een sterke verlaging van mijn testosteronspiegels. De Biculatamide - dat de aanvankelijke stijging van die spiegels moest compenseren - is niet meer nodig. Nog één tablet morgen. Dan ebt vervolgens het bloedsuikerverhogend effect ook af, hoop ik.

- Bestralingstherapie: 15 bestralingen, nog 20 te gaan

  Bijwerkingen: vaker en moeizamer plassen, vervelende pijn bij ontlasting alsof daar alles in rafels uit elkaar ligt

Om twee uur rijden we naar Gorcum voor een bezoekje aan Barbara en haar gezin. Tessa belt op, bij haar thuis arriveerde de uitslag van de borstkankerscreening waar Ans vorige week heen was: in orde gelukkig, niets aan de hand. Om half zes gaan we naar Tilburg voor de 16e bestraling. Terug naar boven

De Canadian Engineers Brug boven Waalwijk. Op de achtergrond de dijk van de Bregsche Maas

Woensdag 17-03-2010

We ontwaken in een glorieuze zonovergoten ochtend. Het is opeens een stuk warmer. Lente! De berichten over Liam: hij lijkt een licht ontstoken lever te hebben, de chemotherapie is tijdelijk gestaakt. De sondevoeding blijft binnen (mede daardoor?) en zit op de grond naast zijn bedje te spelen met een puzzel.

Mijn eigen situatie:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: 30e en laatste tablet

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 6,3 mmol/l, gewicht: 81 kg

  Bijwerkingen: een enkele opvlieger

- Bestralingstherapie: 16 bestralingen, nog 19 te gaan

  Bijwerkingen: vaker plassen, ontlasting gaat redelijk

Iedere werkdag steken we met het veerpontje van Drongelen de Bergsche Maas over. Deze kunstmatige rivier werd ruim honderd jaar geleden gegraven waardoor het historische Land van Heusden in tweeën werd gedeeld. De Bergsche Maas werd gedeeltelijk door een nog oudere Maasbedding gegraven. Tot begin 18e eeuw stroomde hier een tak van de Maas, nu rest ervan alleen nog het parallel lopende Oude Maasje. Iedere dag passeren we heen en terug een bruggetje over het Oude Maasje met een nogal gehavend wegdek. Er staat een bordje op "Canadian Engineers Brug" (foto hiernaast) Vreemd, die tweetaligheid in één naam. In de herfst van 1944 strandden de geallieerde troepen voor de Bergsche Maas. De Duitsers zaten aan de overkant. Het Land van Heusden en Altena werd frontgebied, het werd regelmatig gebombardeerd en veel bewoners moesten evacueren. Een onderwerp waarover hier nog steeds wordt nagepraat. In het voorjaar van 1945 hervatten de geallieerden hun offensief. Canadese troepen construeerden diverse bruggen voor hun troepen en materieel. Sommige liggen er er 65 jaar later nog, dit is er een van. Stroomafwaarts in Sprang Capelle ligt er nog een met dezelfde naam, ook over het Oude Maasje. Geschiedenis, tijdelijk gestold in twee bruggen.

Midden op deze stralende dag maak ik een tocht door het natuurgebied Pompveld. Alles in de grienden is nog kaal, wilgenknotters zijn nog bezig. Over een schelpenpad loop ik naar binnen. Het grootste deel van het gebied is niet toegankelijk of staat onder water. Middenin moet een oude eendenkooi zijn. Bij een van de ondiepe poelen vliegt met laatdunkende gratie een oude bekende vanachter de rietzoom op, de grote zilverreiger. De vogel is steeds vaker in Nederland te gast. We zagen hem regelmatig langs de sloten staan op onze route naar het Drongelse veer. Helaas, opnieuw trek ik te laat mijn camera. Verderop heerst majesteitelijke stilte tussen de pilaarhoge stammen van een populierenbos. Ik kijk op mijn horloge, ik moet terug. Op het pad langs de weilanden zie ik opeens de zilverreiger weer, achterin dezelfde poel staat hij te vissen (foto hier). Vreemde vogels, letterlijk, die reigers, eenzaten. Je ziet ze altijd alleen anders dan het knusse koppel zwanen dat ik verderop in een waterloop zie. (Hier nog drie foto´s van dit mooie gebied). Even na enen rijden we naar onze huisarts in Gorcum voor de tweede vaccinatie tegen Hepatitis A en B. Daarna zet ik Ans af bij Barbara en vertrek naar Tilburg voor de 17e bestraling. Ook mijn PSA wordt geprikt. Benieuwd of het al gedaald is. In het Verbeeten is mijn bestralingsmachine met de naam "Zilver" stuk. Er zit al een rij patiënten. We worden doorgeschoven naar een andere machine met de naam "Robijn" Die kan het ook, we worden ingeschoven tussen de wachtenden voor die machine. Wachten, ongeveer anderhalf uur. Om half zeven haal ik tenslotte Ans in Gorcum op voor een verlaat verjaardagsdiner in het nabije dorp Schelluinen bij Restaurant "´t Centrum" Daarover morgen. Terug naar boven

Eethuis ´t Centrum in Schelluinen

Donderdag 18-03-2010

Restaurant "´t Centrum" is een klein eetcafé dat in 1976 werd gestart door Arie & Corrie van der Stelt op het hoekje van het Kerkplein in het dorpje Schelluinen vlak ten westen van Gorcum (zie tekening hiernaast) Begonnen als dorpscafé maar al gauw werd er ook gekookt. Degelijk, traditioneel eten voor vooral werkend volk uit de omgeving. "Ouderwets lekker" was en is nog steeds het devies. Betalen met pinnen kon niet (nu wel) en vooraf reserveren kon ook niet (en nog niet) Als alle tafeltjes bezet waren dan schoof je gewoon bij Corrie aan de bar aan. Het wachten kon nogal eens lang duren, zodat je al aardig wat op had als je eindelijk aan tafel kon. We kwamen er vroeger vaak en graag. Arie en Corrie hebben zich inmiddels wat meer uit de zaak teruggetrokkenen in de keuken zwaait hun zoon Arjen de scepter. De muren gaan schuil onder vele merkwaardige voorwerpen zodat het lijkt alsof je in een bizarre uitdragerij zit te eten. Zo zaten we ooit naast een raam met een aantal oude transistorradio´s in de vensterbank. Sommige deden het nog. De menukaart is traditioneel en de hoeveelheden op je bord zijn zeer ruim bemeten. Arie´s paella voor twee personen was lang onze favoriet en staat nog steeds op de kaart die verder culinaire bijzonderheden vermeldt als Schweinehaxe, Kalfniertjes en Zwezerik. Gerechten waar Ans van griezelt. Ditmaal kozen we ondermeer voor de biefstuk met pepersaus (saignant) die hier altijd voortreffelijk was. De beste rode wijn op de kaart is een Château Peymouton 2001, een volle, rijke Grand Cru uit Saint-Émilion voor slechts € 32,50. Ons tafeltje staat in de krappe ruimte tegen een muur waaraan tientallen schaatsen hangen, botjes, Friese doorlopers, noren, kunstschaatsen, enzovoorts. We hebben een fijne avond (foto hier).

Opnieuw een zonnige, ietwat gesluierde dag. De temperatuur is een aangename 16° Het lijkt Kreta wel! Ans vertrekt vroeg naar Gorcum om de hele dag op de kleine Caelan te passen. Bij zijn broertje Liam in het ziekenhuis is vastgesteld dat zijn Port-A-Cath waarschijnlijk is geïnfecteerd met ondermeer streptococcen. Welke weet ik niet. Hij krijgt in elk geval antibiotica en er moet mogelijk een nieuwe Port-A-Cath worden geplaatst. Wat een tegenslag. Een woning in Gorcum is er ook nog niet voor het geteisterde gezin.

Mijn situatie vanmorgen:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: voltooid

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 6,3 mmol/l, gewicht: 81 kg

  Bijwerkingen: geen

- Bestralingstherapie: 17e bestraling, nog 18 te gaan

  Bijwerkingen: vaker plassen, soms loze aandrang; rottige stoelgang

  PSA: gisteren geprikt, nog geen uitslag

Een paar uur lang werk ik aan de autorisatie van het tekstverslag van mijn interview inzake de disfuncionerende MST-neuroloog Jansen Steur met de Commissie Hoekstra op 2 maart jongstleden. Daarna doe ik boodschappen in het dorp en leer vervolgens een nieuwe, uiterst inhalige wereld kennen door het boek "De Prooi" (Prometheus, 2008) van onderzoeksjournalist Jeroen Smit échec van ABN Amro.

Het nieuws over kanker is te blij van toon, schrijft de NRC op zijn website naar aanleiding van een onderzoek van drie biostatistici in de Archives of Internal Medicine. Journalisten schetsen een veel te rooskleurig beeld. "Het is verbazingwekkend dat zo weinig artikelen over dood en sterven gaan als je weet dat de helft van alle patiënten met de diagnose kanker aan die ziekte zal sterven", schrijven ze. Dat fenomeen van rooskleurigheid doet zich ook voor in mijn contacten met anderen. Velen reageren met luchtig uit te spreken dat prostaatkanker tegenwoordig heel goed te behandelen is. Iedereen weet voorbeelden van mensen die er goed vanaf zijn gekomen. Ja, dat weet ik allemaal ook wel en de mensen bedoelen het goed. Niettemin is nog steeds na tien jaar volgens schattingen ongeveer één op de twee à drie patiënten overleden. Natuurlijk wil ik optimist blijven en voor genezing vechten. Maar ik wil mijn ogen beslist niet sluiten voor de feiten. Een goede prognose is geen garantie voor een goede afloop. Het bederft overigens mijn humeur niet.

Ans belt dat ze inmiddels onderweg is naar Andel. Om zeven uur vanavond zullen we naar Tilburg rijden voor de 18e bestraling. Ik ben dan over de helft. Morgen moet ik naar Enschede voor een onderhoud met de Onderzoekscommissie Lemstra II. Alsof ik nooit van het MST en de affaire los zal komen. En dan komt de strafzaak tegen de onzalige Jansen Steur er ook nog aan. Ik neem aan dat ik dan zal moeten getuigen, je zult zien op het tijdstip dat we na alle ellende eindelijk, eindelijk weer terug aan boord zijn en weg willen varen of net onderweg zijn. Ik weet niet of het Openbaar Ministerie dat in redelijkheid van mij kan en mag vergen. Terug naar boven

Een deel van de Onderzoekscommissie Lemstra II. Vlnr Lemstra, ambtelijk secretaris Marina de Lint, Oosting en mijn oud-collega ziekenhuisbestuurder Peter Holland (foto MST)

Vrijdag 19-03-2010

De zonnige dagen liggen weer achter ons. De dag begint grijs en wat nevelig, het miezert wat. Mijn situatie hedenochtend:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: voltooid

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 6,6 mmol/l, gewicht: 81 kg

  Bijwerkingen: een enkel "vapeurke"

- Bestralingsbehandeling: 18 bestralingen, nog 17 te gaan

  Bijwerkingen: als gisteren

Om tien uur rijden we de grijze dag in naar Gorcum. Op het stadhuis haal ik mijn nieuwe biometrische paspoort en mijn nieuwe rijbewijs op. Dan zet ik Ans af bij Tessa thuis. Zij gaat met zoon Derrick mee naar Rotterdam en zal de hele dag in het Sofia/Erasmus bij Liam blijven. Ik begin aan de lange autorit naar Enschede. Lange autoritten vind ik eerlijk gezegd altijd wel leuk - zoals ik lange oversteken op zee ook leuk vind - en deze route reed ik in de jaren 2001/2004 ruim drie jaar lang ettelijke keren in de week. Vlot passeer ik langs Utrecht, Amersfoort, Apeldoorn en Deventer. Het is droog weer inmiddels. Ik ben op tijd en parkeer mijn auto in de (voor mij) nieuwe parkeergarage van het MST. Door de gangen van de MST-lokatie Haaksbergerstraat loop ik snel naar het naastgelegen Dish Hotel, waar de Onderzoekscommissie Lemstra II vandaag zetelt op de eerste verdieping (fot hierboven). Anders dan bij mijn gesprek in april 2009 met de eerste Lemstra commissie is voorzitter Wolter Lemstra ditmaal wel van de partij. Verder maak ik kennis met commissielid Marten Oosting, staatsraad en voormalig ombudsman en onderzoeker van de rampzalige vuurwerkramp van mei 2000 in de wijk Roombeek van Enschede. Mijn vroegere collega-ziekenhuisdirecteur Peter Holland (Rijnstate Arnhem) is verhinderd. Een notuliste neemt het gesprek op.

Hoe het ging? Natuurlijk doe ik geen inhoudelijke mededelingen. Over het gevoerde gesprek voel ik me tevreden. Ik krijg alle ruimte voor mijn verhaal over wat geschiedde vanaf november 2003, toen ik Jansen Steur de ziektewet in dwong en aan zijn spoedig vertrek ging werken. Natuurlijk moet je als altijd maar afwachten wat ze uiteindelijk op gaan schrijven. Anders dan de Commissie Hoekstra (die het handelen van de Inspectie onderzoekt in opdracht van minister Klink) publiceren ze t.z.t. niet de geautoriseerde interviews als bijlage. Dat ware mij liever geweest maar het zij zo. Ik heb immers deze website om mijn eigen visie op de affaire te vertellen. Verder ontmoet ik - voor mijn gevoel - begrip bij de voorzitter over mijn voornaamste kritiekpunt op zijn eerste rapport. In mijn ogen (ik heb dat vaak betoogd) maakte dat rapport ten onrechte geen onderscheid tussen de individuele optredens van de toenmalige bestuurders van MST. Daardoor kwam niet aan het licht dat er in de diverse raden van bestuur geen eenheid bestond. Ook niet in mijn tijd. Toch meen ik dat juist dat gegeven een voorname reden is voor het feit dat het drama van de disfunctionerende neuroloog zo lang kon duren zonder dat er iets gebeurde. Lemstra I heeft dus niet genoeg diep gespit, vind ik. Tja en verder? Het gesprek duurt zomaar bijna anderhalf uur, twee koppen koffie en een glas water lang. Een boeiende gedachtenwisseling en ik heb geen flauw idee wat ze ervan oppikken en wat ze gaan concluderen. Het rapport komt pas deze zomer uit en dat duurt nog lang.

Na afloop eet ik bewust gezond een volkorenbruine bol met kaas en sla in het restaurant van MST aan de Haaksbergerstraat. Ik zie een aantal bekenden maar ze zien mij niet. Hetgeen ik vandaag wel prettig vind want ik moet snel weg. De gezonde bol ligt onderweg als een blok in mijn maag. De fileberichten dirigeren me niet naar Utrecht maar over de A50 en de A12 bij Arnhem naar het laatste stuk A50 waar ik in een file verzeil tussen knoopunt Grijsoord en de Waalbrug. Ik mijmer wat voor me heen en opeens staan er regels in mijn hoofd:

"Zolang je leeft zal het zo zijn:

 de ene dag is het weer beter dan de andere

 Ook in de dagen voor je sterft

 is de ene dag mooier dan de andere"

Het weer? Werkelijk! En zomaar in mijn hoofd. En waarvandaan? Heeft iedereen dat wel eens? Ik schiet in de lach. Ikzelf heb dit fenomeen vaker en negeer het eigenlijk doorgaans. Nu niet. Waarom? Misschien moet ik toch eens wat vaker gedichten schrijven. Niet dat dit zo´n goed begin is maar ach, je zou er misschien iets mee kunnen doen...

Om half zes ben ik in Gorcum bij Tessa. Niemand thuis maar ik moet als tegenwoordig strijk en zet ontzettend plassen. Dat doe ik snel en besmuikt over mijn schouder kijkend tussen de bosjes aan de overkant. Niemand heeft het gezien volgens mij. Tien minuten later arriveren Tessa en even later Derrick met Ans en kleinste kleinkind Caelan. Geen tijd voor thee. Ans en ik rijden door naar Tilburg voor mijn 19e bestraling. Voor de bestraling moet je zorgen dat je blaas gevuld is. Steeds ben ik even licht verbaasd dat je direct na al die vernietiging toch zonder probleem kan plassen. Want dat wil je dan wel met die volle blaas. Toch is dat niet vreemd. De bestraling doodt de tumorcellen (en omliggende gezonde cellen van bijvoorbeeld je urineleider) niet meteen. Dat gebeurt op termijn door het beschadigen van het cel-DNA. Dat je gewoon kunt plassen direct na een bestraling is dus geen wonder. Blij dat het weekeindpauze is. Terug naar boven

Varende bungalow in de Wilhelminasluis (foto WdR)

Zaterdag 20-03-2010

Ochtendmijmeringen over het water. De overgang naar de lente gaat gepaard met nogal somber weer. Het is met 15° tamelijk warm voor de tijd van het jaar. Dit zijn onze laatste dagen in De Oude Silo te Andel. We hebben ondanks alles hier een goede tijd gehad. Komende woensdag zullen we verhuizen naar het vakantiehuisje aan de Veense Put in Veen. Ans telefoneert (foto hier): met kleinkind Liam gaat het weer redelijk: het nieuwe antibioticum slaat aan, de sondevoeding blijft binnen, hij komt weer wat in gewicht aan en de chemotherapie is hervat. Maar hij moet voorlopig wel in het ziekenhuis blijven.

Eergisteren kwam er een merkwaardig vaartuigje voorbij: een varende bungalow die in de richting van Veen tufte. Ik was te laat met mijn camera maar de blogger op de Wilhelminasluis had er wel een foto van gemaakt (foto hierboven). Het is eigenlijk een binnenwatervariant van wat wij doen, varen met je woning. Ze worden gebouwd door Prins Homeships in Coevorden.

Mijn situatie vanmorgen:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: voltooid

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 6,9 mmol/l (verdorie!), gewicht: 80 kg

  Bijwerkingen: een enkele opvlieger

- Bestralingstherapie: 19e bestraling, nog 16 te gaan

  Bijwerkingen: vaker plassen, lusteloosheid (en dat is bij mij ongebruikelijk)

Ik heb mijn agenda´s meegenomen (lagen bij Tessa) om een aantal data te verifiëren voor de aanpassing en verbetering van het gespreksverslag met de Commissie Hoekstra. Straks heb ik die ook weer nodig voor het concept-verslag van Lemstra II. Het kost een aantal uren, ze houden je wel bezig, die commissies. Veel zaken uit die ongelukkige MST-jaren komen weer boven in mijn herinnering. Het bezorgt me gemengde gevoelens. Ik zou erover willen schrijven maar ik voel me er te lusteloos voor.

Om half drie gaan we boodschappen doen in Almkerk. Daarna breng ik Ans naar Tessa. Ze gaat met haar dochter en schoondochter Kate en jongste kleinkind Caelan even bij haar moeder langs. Ik rijd door naar Wijnhuis Heukelum voor een glas wijn. Het is er gezellig als altijd. Ik haal Ans op in Gorcum en op de terugweg naar Andel passeren we de brug over de Merwede. Net als gisteren griffen zich opeens - midden op de brug - woorden als ware het een neonreclame met vlammend knipperende tekst zich in mijn hoofd:

"Water kan alleen doen als water"

Echt waar! Krijg nou wat! Wat moet ik ermee? Kun je het misschien passen onder die tekst van gisteren? Hieronder een (ietwat aangepaste) poging:

"Zolang je leeft zal het zo zijn:

 de ene dag is het weer beter dan de andere.

 Ook in de dagen voor je sterft

 is het weer de ene dag mooier dan de andere.

 Water kan alleen doen als water"

Hm. Niet sterk. Ik zal er in de komende dagen nog op broeden. Terug naar boven

Artists impression van de planeet Corot-9b in zijn baan rond zijn zon

Zondag 21-03-2010

Op zondag een plaatje van een andere zon dan de onze met een andere planeet dan de onze, op 1500 lichtjaar afstand (zie hierboven). Inmiddels zijn er meer dan 400 exoplaneten ontdekt. Deze hiernaast werd door de planetenjager Corot ontdekt en Corot-9b genoemd. Het is een gasplaneet bestaande uit waterstof en helium als de meeste exoplaneten die men vond, net als onze Jupiter en hij is net zo groot. Het bijzondere is dat zijn omloopbaan vergelijkbaar is met onze binnenste planeet Mercurius. Daarmee is hij de eerste exoplaneet die in de "gematigde" zône gevonden werd. Men vermoedt dat de oppervlaktetemperatuur ligt tussen de 160 graden en minus 20 graden Celsius, met minimale verschillen tussen dag en nacht. De precieze waarden hangen af van de eventuele aanwezigheid van een reflecterend wolkendek. De atmosfeer van Corot-9b zal de komende tijd intensief bestudeerd worden. Iedereen hoopt dat er binnenkort in de bewoonbare zône van enige ster een echte, aardachtige planeet wordt ontdekt.

We slapen lekker uit. Mijn situatie is vanmorgen hetzelfde als gisteren. Weekendpauze in de behandeling. Bloedsuiker nuchter: 6,4 mmol/l, gewicht: 80 kg. Vanuit Rotterdam meldt Derrick dat de lever- en nierfunctietesten van Liam iets verbeteren. Ik stoei nog wat met de tekst van gisteren. Er zijn nu twee varianten:

Ja, dat "dansen" schoot er vanmorgen zomaar opeens in. Wat ik ermee moet en of het een verbetering is, weet ik niet. Ik kreeg wel een associatie met een regel van een Duitse schrijver, Wolf Wondratschek, die ik in het begin van de jaren ´70 las: "Nur Glas ist wie Glas" Maar dat blijkt een vergissing. Die regel blijkt niet van Wondratschek maar van de Duitse filosoof en schrijver Max Bense. Een dapper mens, twintig jaar geleden overleden toen hij tachtig was en waarschijnlijk vergeten. Juist. Meer dan vijfendertig jaar niet aan gedacht. Verder werk ik een tijd aan een fotopresentatie over onze tocht voor mijn presentatie op de Vertrekkersdag van Zeilen komende zaterdag en ik krijg geweldig last van heimwee naar ons schip.

Middag. De zon komt door. We rijden naar het onzalige Papendrecht voor een bezoek aan zwager Cees en zijn vrouw Mieke. Altijd gezellig. Pas om tien uur gaan we terug. Een heldere nacht, in het zuiden is het sterrenbeeld Orion duidelijk zichtbaar. In de polder bij Waardhuizen hangt een smerige stank als van bedorven aardappelen. Ik voel mezelf oud maar volgens mij stink ik (nog) niet. Ik ben trouwens niet oud. Terug naar boven

Townes van Zandt in 1981 in de film Heartworn Highways

Maandag 22-03-2010

Een curieuze droom vannacht. Piet IJssels, burgemeester van Gorinchem, was indertijd vele jaren lang voorzitter van mijn raad van toezicht. Nu droom ik dat hij burgemeester is van Malta. Hij wil op het kleine eiland een enorm mega-vliegveld aanleggen en ik span me tot het uiterste in om hem daar vanaf te brengen. Hoe kom je erop?

Bij ons aan boord koester ik een aantal CD´s van de country- en folkzanger Townes van Zandt (foto hiernaast) Hij overleed in 1997 en was een van die getormenteerde zielen die hun grote rusteloze talent en hun levenspijn niet anders kunnen beheersen dan met enorme hoeveelheden drank en drugs. Van Zandt kwam vaak in Amsterdam. Hij maakte veel verbazend goede muziek. Veel van zijn songs werden vertolkt door de meest bekende artiesten zoals Bob Dylan, Neil Young, Emmylou Harris, Norah Jones en de Cowboy Junkies. Laatst werd ik weer helemaal lamgeslagen van ontroering door "Waiting around to die", een van die vele mooie songs, ditmaal prachtig vertolkt door The Be Good Tanyas, een Canadese folkgroep waar ik nog nooit van gehoord had. Alleen die tekst al (1e couplet):

"Sometimes I don't know where
 This dirty road is taking me
 Sometimes I can't even see the reason why
 I guess I keep a-gamblin'
 Lots of booze and lots of ramblin'
 It's easier than just waitin' around to die"

Het staat op hun CD "Chinatown". Die moest ik natuurlijk hebben maar Bol.com kon hem niet leveren. Gisteren is het toch gelukt bij zwager Cees in het onzalige Papendrecht. Cees kan alles op Internet vinden en downloaden en hij heeft er een CD van gebrand voor me.

Zonnige lentedag, 16°. Met Liam gaat het redelijk maar het jochie moet vandaag twee puncties ondergaan, waarschijnlijk een uit het beenmerg en een lumbaalpunctie. Hij is erg angstig. Mijn toestand vanmorgen:

- Hormoontherapie met Bicalutamide: voltooid

- Hormoon therapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 6,5 mmol/l, gewicht: 79 kg

  Bijwerkingen: weinig, een enkele opvlieger

- Bestralingsbehandeling: 19 bestralingen, nog 16 te gaan

  Bijwerkingen: vaker plassen, verder niet

In 1985 was ik voor het eerst in Canada en de VS. De gezondheidszorg in dat laatste land, toch een beschaafde staat, was toen al de duurste in de wereld terwijl er 35 miljoen mensen onverzekerd rondliepen. Nu, 25 jaar later, zijn het er al 46 miljoen en lukt het eindelijk een president om daar een einde aan te maken. Pas over vier jaar overigens. Toch een groot succes voor Obama!

Ik maak de geautoriseerde versie van het verslag met de Commissie Hoekstra af en mail het aan de secretaris. Om half een rijden we naar Tilburg voor mijn 20e bestraling. Na afloop praten we even met de dokter, die een verheugend feit meldt: mijn PSA - vorige week woensdag geprikt - is zeer fors gedaald! Van 17,22 ng/l voor de start van de behandeling naar slechts 2,64 ng/l. En dat was vorige week! Het is alsof er een zwaar gevoel van doem van me afschuift. Collega Engelen legt ons uit dat die scherpe daling mede komt door de hormoontherapie; bij alleen bestraling daalt de PSA veel geleidelijker. Ik ben opgetogen dat ik eindelijk een resultaat zie van de behandeling. Ik zie ons alweer varen binnenkort! Maar kalm aan, in deze tweede helft van de bestralingsbehandeling kan ik nog erg vermoeid raken, als de tumorcellen massaal afsterven. En het moet natuurlijk eerst beter gaan met Liam en mijn dochter Floor gaat ook nog bevallen van mijn eerste eigen kleinkind. Kan elke week gebeuren. Opgelucht karren we op deze mooie lentedag terug naar Andel. Daar werk ik aan mijn schrijftafeltje (foto hier) verder aan de fotopresentatie voor de Vertrekkersdag van Zeilen. Terug naar boven

Dit kreeg een lezer gisteravond op zijn scherm. Komt dat vaker voor?

Dinsdag 23-03-2010

Een lezer mailde me bovenstaand bericht door dat de server van onze website niet kon worden gevonden. Dat was gisteravond rond een uur of tien. Zou de server overbelast zijn? Dat kan ik me niet voorstellen: we hebben dagelijks tussen de 400 en 500 unieke bezoekers op onze site, dat zijn in 24 uur geen massa's. Ik had er trouwens zelf geen last van. Anderen wel? Als het vaker gebeurt dan zal ik het aan mijn webhoster Maakum doorgeven.

Een stralende lentedag. Liam had en slechte nacht, veel pijn in zijn buik en zijn botten door de hervatte chemotherapie. Hij moet daar doorheen. Mijn eigen situatie:

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 6,7 mmol/l, gewicht: 80 kg

  Bijwerkingen: nu en dan een opvlieger

- Bestralingstherapie: 20 bestralingen, nog 15 te gaan

  Bijwerkingen: weinig

  PSA: 2,64 ng/l

Na negen uur breng ik Ans naar Gorcum. In Tessa´s huis past ze de hele dag op Liams broertje Caelan. Ik keer weerom naar het zuiden voor de 21e bestraling in Tilburg. Snel aan de beurt, geen problemen. Terug in Andel werk ik een groot deel van de middag aan de fotopresentatie op de Zeilen Vertrekkersdag 2010. Dat is meer werk dan ik dacht, we hebben zo ontzettend veel foto's. Onderwijl zie ik op Zorgvisie dat Prismant inderdaad verder kan onder de vleugels van Kiwa. Kiwa? Was dat vroeger niet een keurmerk voor huishoudelijke apparaten? KIWA-keur stond vroeger op wasmachines en strijkijzers. Maar toch, het nieuws staat ook op hun website. Kennelijk hun bedrijvigheid sedert vroeger fors uitgebreid, ik heb het nooit gevolgd. "Binnen de robuuste Kiwa groep zijn onze continuïteitskansen groter en is ook ruimte voor verdere ontwikkeling en professionalisering van onze dienstverlening", zegt mijn voorganger en huidige directeur van Prismant Guus van Montfort daar. Ik hoop het van ganser harte.

Tegen zessen rijd ik naar Gorcum. Volgens de fileberichten is er een heus verkeersinfarct bij Rotterdam omdat het beveiligingssysteem van de Beneluxtunnel is uitgevallen. Daar heb ik geen last van. Ans heeft voor iedereen gekookt bij Tessa. Derrick heeft nu een kopie gekregen van een urgentieverklaring van de gemeente voor zijn geteisterd gezin. Ze slapen nu al meer dan een maand met zijn allen op een zolderkamer bij Tessa. Toch gebeurt er nog steeds niks. Ik snap dat niet, ik dacht dat een woningbouwcoöperatie als Poort 6 wel maatschappelijk werkers zou hebben die een gezin in nood mét urgentieverklaring aktief te hulp schieten. In mijn tijd was dat nog zo. Het is echter tegenwoordig de enige coöperatie hier, concurrentie is er na een aantal fusies niet meer. Misschien lopen ze daardoor niet zo hard? Halverwege de avond keren we terug voor onze laatste nacht in Andel. Morgen verhuizen we naar Veen. Terug naar boven

Herman Ursinus helpt ons met verhuizen

Woensdag 24-03-2010

Onze webhoster Maakum berichtte gisteravond dat alle Maakum servers te maken hebben gehad met een storing in het internet verkeer tussen enkele internet-knooppunten en de ip-adressen van de Maakum servers. Lezeres Jane duidde in het Gastenboek daar ook al op. Volgens Maakum lag de oorzaak niet bij hen maar "bij een derde partij" Oh. "Op vrijdag 19 maart heeft de betreffende derde partij de fout hersteld. Helaas duurt het enige tijd voordat alle routers wereldwijd zijn bijgewerkt. Om die reden hebben wij besloten om afgelopen nacht alle Maakum websites van een nieuw ip-adres te voorzien. Ook bij deze actie hebben we helaas te maken met update-periode" Het kan een paar dagen lang zijn dat je een andere website op je scherm krijgt, als je de onze opvraagt. Start in dat geval je PC en/of router opnieuw op. Dit zorgt ervoor dat het geheugen ververst wordt en de nieuwe verwijzingen worden geladen. Oh. Nu begrijp ik de reden dat het aantal bezoekers van onze site (dat staat helemaal onderaan iedere pagina) de laatste dagen terugliep. Vreemd dat ik er zelf helemaal geen last van had. Het lijkt dus een regionaal verschijnsel. Ach dat Internet toch, we kunnen niet meer zonder, geloof ik.

Van onze vrienden Jaap & Diana van de Kiara, thans in het Turkse Finike, kregen we een e-mailbericht. Iedereen is daar al druk bezig de scheepjes in orde te maken. Mijn vingers jeuken! Kiara gaat dezer dagen de wal op voor een nieuwe laag antifouling e.d. En....ze hebben veel gesprekken gevoerd met wereldzeilers die uit Maleisië en andere verre oorden kwamen. Allemaal zonder problemen door de Golf van Aden en de Rode Zee gekomen. Het werkte kennelijk zó aanstekelijk dat ze ervoor voelen om na onze komende tocht met hen en de Anégada naar de Levant en de Rode Zee verder te gaan en bij Aden de hoek om te slaan. Een interessante optie! We zullen er serieus over praten als we Jaap & Diana terug zien.

Het is vandaag - de dag van onze verhuizing naar Veen - een warme dag. Het wordt bijna 20° Een dag met nogal wat opvliegers ook. Mijn situatie:

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 6,4 mmol/l, gewicht: 80 kg

  Bijwerkingen: opvliegers

- Bestralingstherapie: 21 bestralingen, nog 14 te gaan

  Bijwerkingen: vaker plassen

Om half twaalf komt de goede Herman Ursinus (de man die de schuld van alles heeft) ons helpen met de verhuizing (foto hierboven). Alles staat al klaar in dozen, zakken en koffers. We hebben ondanks onze terughoudendheid alweer meer bezit vergaard dan we dachten. In het begin van de middag hebben we ons geinstalleerd in het knusse huisje (foto hier). Voor onze vensters is een kleine boomgaard, grenzend aan de Veense put. Onder de fruitbomen scharrelt een groepje eenden huiselijk rond. Er is echter één nadeel: er is geen Internet. Hoe ik dat zal oplossen moet ik nog uitzoeken, misschien mobiel internetten met een SIM-kaart in mijn dongle. In elk geval maak ik het verslag van vandaag nog snel even af in De Oude Silo. Terug naar boven

Ons huisje in Veen vanuit de boomgaard. Achter de fotograaf is de Veense put

Donderdag 25-03-2010

Gisteren gaan we na de verhuizing naar Veen en een kort laatste oponthoud in De Oude Silo, naar Gorcum. Ik breng Ans bij haar moeder en ga door naar de stad. In de Gasthuisstraat is een telefoonwinkel van KPN. Ik vraag of ik een prepaid SIM-kaart voor mijn dongel kan kopen. Kan niet, zegt een ongeinteresseerde verkoopster op onvriendelijke toon. Waarom zo snauwerig, vraag ik me af, vind ze mij maar een rare oude kerel? Waarom kan het niet, vraag ik. U kunt alleen een jaarabonnement nemen, zegt ze en kijkt een andere kant op. Ik antwoord dat ik dan maar naar een ander ga. Even verderop is een winkel van T-Mobile. Een jongeman van zuidelijke herkomst helpt me snel en vriendelijk, terwijl hij al op het punt stond weg te gaan. Ter plaatse probeer ik het uit met mijn klein notebookje en het werkt perfect. Ook weer geregeld.

Terug in Veen komt Herman me ophalen voor de 22e bestraling in Tilburg. Ans voelt zich moe en gedeprimeerd. Zorgen. Bovendien was ze (weer) aan de het plekje op De Oude Silo gehecht geraakt. Ik ben trouwens zelf ook moe, had veel opvliegers en heb het gevoel dat ik mezelf de dag door moest slepen. Na terugkeer in Veen maken we het gezellig met wat kaarsen, een fles wijn, muziek en een goede maaltijd. Mobiel internet (HSDPA/UMTS) werkt ook hier goed. In het onbekende bed slapen we prima. Rare dromen. Ik zwerf door een vreemde game-wereld, niet met strijdende helden en hun vijanden, maar bevolkt met wetenschappers. Het strijdpunt is: wie weet het meest? Mijn bijdrage staat opeens als een zin in mijn hoofd:

"Na de ontdekking van de zwaartekracht werd het decolleté ingevoerd"

Hè? Wat? Waar komt dat vandaan? Geleidelijk ontwaak ik met een lach op de lippen. Grinnikend bedenk ik dat je het misschien beter andersom kan zeggen:

"Na de invoering van het decolleté werd de zwaartekracht ontdekt"

Waar komt die zin toch vandaan? Misschien een nog onbekende bijwerking van de hormoontherapie? Ach, wie kent alle krochten en kronkels en alle geheime bergplaatsen in het eigen brein?

Mijn situatie vanochtend:

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 6,9 mmol/l (!), gewicht: 80 kg

  Bijwerkingen: mijn type 2 diabetes neemt toe, ik zal een afspraak met mijn interniste maken

- Bestralingstherapie: 22 bestralingen, nog 13 te gaan

  Bijwerkingen: vaker plassen, toename van vermoeidheid

Telefonisch vraag ik Shiptron in Enkhuizen waar de offerte voor een Iridium stalliettelefoon blijft, die we drie weken geleden op de HISWA hadden afgesproken. Willen ze niet graag verkopen? Die van Yachtcontrol kwam al vlak na de beurs. In het Gastenboek tipt Zeeuwse Noke de website van Douwe Fokkema die met zijn zeiljacht Johanna op weg is naar huis van de Indische Oceaan door de Golf van Aden en de Rode Zee. Goeie tip, een zeer interessant verhaal! Na de koffie rijden we naar het Sofia in Rotterdam. Verrast zien we bij binnenkomst van het kamertje dat Liam warempel is aangekleed en op zijn bed zit te spelen (foto hier). Het is een stuk beter met hem en hij peuzelt later met smaak aan een heuse "kroketto" (hij praat deels Tsjechisch, deels Nederlands) die we in het restaurant voor hem haalden. De puncties van beenmerg en lumbaalvocht bevatten geen onrijpe cellen en zijn voeding houdt hij binnen. Mooi!

Halverwege de middag zijn we terug in Veen. Langzaam trekt hoge bewolking het land binnen (foto hierboven) De korte lente is weer snel over. In het boomgaardje voor ons raam jagen mannetjeseenden (woerden) elkaar uit de buurt van een vrouwtje. Toch lente. Ik werk nog wat aan mijn presentatie a.s. zaterdag op de Zeilen Vertrekkersdag 2010. Wat is er in het nieuws? Nout Wellink, de president van DNB, zegt in de NRC:  „We klagen aan de ene kant over de Grieken die zich niet aan het Groei- en Stabiliteitspact houden en aan de andere kant zeggen sommige politici dat de sanering van de overheidsfinanciën best acht tot twaalf jaar mag kosten. Dan houden wij ons ook niet aan het Pact.” Daar heeft hij in mijn ogen helemaal gelijk in. Alleen mag het hoge Nederlandse tekort (6,1% van het BBP) van hem niet worden teruggebracht door de hypotheekrenteaftrek te verminderen en op termijn af te schaffen. Hm, dat is niet erg consequent want die aftrek kennen de Grieken niet en de rest van Europa ook niet. Maar ik heb makkelijk praten, wij hebben geen hypotheek. Om kwart voor zes naar Tilburg voor de 23e bestraling. Terug naar boven

Ans voert de eenden de rest van de pastaschotel van gisteravond

Vrijdag 26-03-2010

Pas vanmorgen vroeg, nog in bed, dringt het tot me door dat ik Douwe Fokkema, die nu met zijn Johanna door de Rode Zee op weg naar huis is, bijna vier jaar geleden ontmoette in het Noordspaanse Camariñas. Dat was tijdens onze proeftocht over de Golf van Biscaje in de zomer van 2006. Eind juli was Ans teruggekeerd naar Holland en lag ik in Camariñas te wachten op mijn opstapper Freek voor de terugweg. Douwe en zijn partner Maaike lagen buiten de haven geankerd en waren bezig met fourageren. We spraken elkaar een paar keer in de lokale supermarktjes. Binnen vier jaar op zijn eentje de wereld rond gezeild. Petje af.

Het is bewolkt weer en een stuk frisser dan gister. Wel droog. De EU heeft in een compromis besloten dat de Grieken voor financiële steun bij een noodfonds kunnen aankloppen, dat gevuld wordt met geld uit het IMF en landen van de euro. Geen enkel euroland is verplicht bij te dragen. Toch enigszins een zwaktebod: Europa is niet eens in staat zijn eigen boontjes alleen te doppen. Ans voert de resten van de pastaschotel van gisteravond aan de eenden (foto hiernaast)

Opnieuw doende met mijn voordracht voor morgen. Om 11 uur gaat Ans´telefoon. Derrick meldt dat ze een flat in Gorcum kunnen betrekken op 20 april aanstaande. Eindelijk! Liam is vandaag ook goed. Langzaam nemen de dingen een draai ten goede, hopen we. Mijn toestand:

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 6,2 mmol/l, gewicht: 80 kg

  Bijwerkingen: veel opvliegers

- Bestralingstherapie: 23 bestralingen, nog 12 te gaan

  Bijwerkingen: vaker plassen, eerder moe

Na de boodschappen in Veen belt Derrick opnieuw met meer goed nieuws: de infectie van de Port-A-Cath van Liam is tot staan gebracht en hij mag morgen naar huis. Nou ja, naar het logeeradres bij Tessa in Gorcum. Ik val met mijn boek op de bank in slaap tot de goede Herman me komt ophalen voor de 24e bestraling in Tilburg. Hij blijft vanavond bij ons eten, zijn vrouw is naar haar zus. Het is overigens onze trouwdag. Zes jaar geleden traden we in het huwelijk in het gemeentehuis van Geldermalsen na twee jaar samengeleefd te hebben. Bij elkaar acht jaar in voor- en tegenspoed gelukkig met zijn tweeën. Mogen er nog vele volgen. Terug naar boven 

Tijdens mijn inleiding op de Vertrekkersdag 2010 van Zeilen. Wie oplet ziet op het scherm vaag onze Dulce voor De Oude Silo liggen in 2006

Zaterdag 27-03-2010

De dag vangt zonnig en fris aan. De laatste tijd denk ik ´s ochtends vaker: wat moet ik met die dag? Dat soort gedachte had ik voorheen nooit. Vandaag stelt zich die vraag gelukkig niet. Mijn situatie:

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter 7,2 mmol/l (gisteravond gebakken aardappelen bij de biefstuk!), gewicht: 80 kg

  Bijwerkingen: opvliegers

- Bestralingstherapie: 24 bestralingen, nog 11 te gaan

  Bijwerkingen: vaak plassen, ontlasting pijnlijk, snel moe

Even voor twaalf uur vertrekken we richting Loosdrecht. In het riante clubgebouw van de Koninklijke Watersportvereniging Loosdrecht is de Vertrekkersbijeenkomst 2010 van het maandblad Zeilen. We treffen Henk & Yvonne Bezemer al meteen op de parkeerplaats. De middag en de opvolgende avond zijn vrolijk en interessant. Het buffet is prima. Grappig is dat het gezelschap van 23 bootcrews dit jaar vooral bestaat uit jongere vertrekkers met kinderen en met kleinere boten. Zij hebben problemen met de leerplichtwet, die ze overtreden door hun kinderen mee te nemen op de reis. Dat soort problemen waren er bij onze lichting niet. De overgrote meerderheid bestond drie jaar geleden uit ouderen. Deze lichting heeft dus ook niet de ongelimiteerde tijd en het gebrek aan haast voor hun tocht zoals wij dat hadden (en hebben). Velen hebben slechts een jaar tijd voor het klassieke Rondje Atlantic. De groep is kleiner dan in ons vertrekkersjaar 2007. Gevolg van de economische crisis? De bijeenkomst wordt geleid door eindredacteur Ernst Steinmeier en is voor mijn gevoel veel informatiever dan die wij destijds meemaakten. Dat hangt erg van de mensen af, leggen Henk en hoofredacteur Cees van Dijk uit. Soms wordt de bijeenkomst overheerst door een aantal eigenwijze lieden die denken dat ze alles al weten. Die zijn er vandaag niet. Met plezier houd ik mijn inleiding, die bedoeld is als smaakmaker voor de rest van de dag (foto hierboven). Ik had wat plankenkoorts, het is alweer jaren geleden dat ik voor het front van een gezelschap stond te oreren maar Ans vond dat het goed ging. Een uur lang zit ik met mijn oude maat Henk aan de bar. We voeren het gesprek van oudere mannen die weten dat er niet erg veel jaren meer resten maar die wel beseffen dat ze zo ontzettend veel moois hebben meegemaakt. Zeker. Maar waarom zou je toch in godsnaam zonder meer accepteren dat alles achter je ligt, denk ik steeds. Dat is niet zo, dat mag niet zo zijn. Later zit ik in een forum met Henk en Mark van ´t Woud van de Thalassa, een zeer gerenommeerde wereldzeiler. Het vragenuur is boeiend en gaat veel over verzekeringen, wetgeving en dergelijke, Begrijpelijk, vragen die we toen ook hadden. De meeste indruk maakt ´s avonds Eef Willems met haar verhalen over tochten in Antarctica en Groenland. Ach, ach, ach, konden we toch ook eens daarheen zeilen! Enfin, het is een illuster gezelschap om mee op te treden, dat snap je. Om half twaalf zijn we terug in ons vakantiehuisje in Veen. Het is koud, het regent en de verwarming doet het niet. Bah. Waren we maar aan boord, daar doet de verwarming het wel en daar zijn we veel meer op ons plek. Terug naar boven

Vijftigduizend jaar geleden leefden er vijf mensensoorten op de aarde. Bij de mogelijk nieuwe soort Mrs. X staat geen schedel, want die is nog niet gevonden (bron NRC/Handelsblad)

Zondag 28-03-2010

Fascinerend nieuws deze week: in een grot ergens in het zuiden van Siberië is een vierduizend jaar oud vingerkootje gevonden waaruit mitochondriaal DNA kon worden gehaald. Analyse daarvan wees uit dat het niet gaat om de moderne mens en ook niet om een Neanderthaler, maar om een tot dusver onbekend mensentype, mogelijk zelfs een nieuwe soort. Het vingerkootje behoorde toe aan een kind van 6 à 7 jaar (Mrs. X). De mogelijk nieuwe mensensoort takte naar schatting 1 miljoen jaar geleden af van de Neanderthal/Homo Sapiens-lijn (die ongeveer 500.000 jaar geleden uit elkaar groeiden). Het meest fascinerende is dat er slechts 50.000 jaar geleden nog vijf verschillende mensensoorten tegelijk op aarde leefden (zie plaatje hierboven). Waarom de Floresmens, ook wel met de term "hobbit" aangeduid, niet als zesde soort wordt genoemd is me niet duidelijk. Leden van de verschillende mensensoorten moeten elkaar ontmoet hebben. Van die vijf (of zes) soorten is alleen Homo Sapiens nog over. Wijzelf dus. Waarom wij? De grootste herseninhoud? Het slimst dus?

De zomertijd ging vannacht in. Voor het slapen gaan zette ik de klokken een uur vooruit. Vandaag een beetje zon, een beetje bewolkt. Af en toe fikse buien. Kleinkind Liam moet vandaag alweer voor een nieuwe chemokuur naar het ziekenhuis. Mijn eigen situatie vanmorgen:

- Hormoonkuur met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 6,2 mmol/l, gewicht: 80 kg

  Bijwerkingen: opvliegers

- Bestralingsbehandeling: weekendpauze

  Bijwerkingen: vaak plassen, pijn bij de stoelgang, snel moe

Ik maak een wandeling over de dijk en keer onderdijks via Veen weer terug. Om half vier komen Michel & Barbara met hun kinderen ons vakantiehuisje eens bekijken. De kinderen spelen in het boomgaardje, gooien stenen in het water, rennen de dijk op en af, maken koprollen en handstand-overslagen in het gras, klimmen in de walnotenbomen, plukken een boeketje narcissen voor Ans en raggen op de schommel. Een prima plek voor ze. Hier drie foto´s. Als ze allemaal weg zijn en we de afwas klaar hebben, drinken we een glas wijn. De zon komt ervoor nog een keer door de wolken. De avond valt merkbaar een uur later. Terug naar boven

Onze gast Caelan zingt een aria mee uit de Matthaeus Passion

Maandag 29-03-2010

Gisteravond belde mijn dochter Floor. Alles verloopt goed, ze telt de dagen af (ze is uitgerekend op 25 april, nota bene mijn verjaardag) Weer tegenslag met Liam. Gisteren na de chemotherapie mocht hij weer naar Gorcum, maar moeder Kate vertrok gisteravond spoorslags met hem terug naar het Sofia/Erasmus in Rotterdam, omdat hij ruim 39° koorts had. Vader Derrick ligt inmiddels geveld met een keelontsteking. Het kan zijn dat Liam die ook heeft opgedaan of dat zijn Port-A-Cath nog steeds geïnfecteerd is. Door de intensieve chemotherapie, die vandaag wordt voortgezet, is zijn weerstand gering. Vanochtend halen we in Gorcum zijn broertje Caelan op. Die komt een tijdje bij ons logeren. We proppen ons autootje vol: kinderbedje, kinderstoel, kinderzitje, kinderspullen. Onze buurvrouw in Veen heeft nog een kinderbox op zolder staan. Die zet ik in elkaar onder grote belangstelling van de kleine man. Ach, het lijkt haast wel of Ans en ik toch nog een kind hebben gekregen. Hij vindt de klassieke muziek van Radio 4 in elk geval mooi want hij luistert met zijn hoofdje scheef aandachtig naar delen van de Matthäeus Passion. Soms lijkt hij mee te zingen (foto hierboven). Die jongen wordt misschien wel een grote zanger, let op mijn woorden.

Een echte miezerdag, het is nauwelijks 10° Er is vandaag ook bericht van Geert & Ine uit Ayíos Nikoláos, waar het 20° is. Later in de week worden temperaturen van 26° voorspeld. Ze hebben een maand bijgeboekt in de jachthaven, want ze klussen naar eigen zeggen in Mediterraan tempo. Onze Dulce staat er fier bij en over Lord Byron is er geen nieuws. Geert en Ine maken zich op voor het Griekse paasfeest: "Op goede vrijdag zitten alle oude vrouwtjes in de kerk de hele dag te bidden, zaterdag om 12 uur 's avonds verzamelt iedereen zich rond het meertje en dan wordt "lumen Christi" doorgegeven. Het hele meer is dan voorzien van lichtjes en daarna is er vuurwerk. We hebben een tafeltje gereserveerd bij het cafe van Bousolas om het mee te maken"

Mijn situatie is vanochtend redelijk:

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 6,0 mmol/l (als je de koolhydraten maar laat staan!), gewicht: 81 kg

  Bijwerkingen: opvliegers

- Bestralingstherapie: 24 bestralingen, nog 11 te gaan

  Bijwerkingen: vaak plassen, stoelgang pijnlijk (geen bloed), sneller moe

Rond het middaguur vernemen we dat de dokters in Rotterdam denken dat de koorts van Liam een reactie op de chemotherapie is. Vanmiddag mag het joch weer naar huis. Om kwart over een rijd ik voor mijn 25e bestraling naar Tilburg. Er is vertraging, ik moet een tijd wachten. Heb gelukkig het aprilnummer van Zeilen meegenomen. Op de terugweg is het droog en schijnt er een zwak zonnetje. Wachtend voor de Drongelse pont komt het "Es ist vollbracht", de sopraanaria na de kruisdood van Jezus in de Johannes Passion uit de autospeakers. Radio 4 speelt de beroemde uitvoering met oude instrumenten van Harnoncourt uit 1971 af. Die waarin een loepzuiver zingende jongenssopraan van de Wiener Sängerknaben die aria zingt. Ik vergeet dat ik de pont moet oprijden. Hij heeft alleen een wat stomme, gutturaal rollende "r", die jongen. Moeder Kate is inmiddels met Liam weer in Gorcum, hij hoeft volgens schema de komende vier dagen geen chemotherapie. Ze wil graag dat Caelan ook weer bij haar is, natuurlijk, ze wil graag haar gezin bij elkaar hebben. Terwijl ik op de bank in slaap val brengt Ans hem bij haar. Slechts kort onze logé geweest. Terug naar boven

Een Nispero, Japanse wolmispel, tegen een muur beneden aan de Maasdijk in Veen

Dinsdag 30-03-2010

Regenbuien roffellen en ranselen ruw vannacht het golfplaten dak van ons huisje. Maar vanochtend schijnt de zon. Bij CERN in Zwitserland zullen vandaag in de LHC voor het eerst in de geschiedenis bundels protonen op elkaar geschoten worden met een energie van 7 TeV (2 bundels van ieder 3,5 TeV) Het is de helft van het maximale vermogen van de deeltjesversneller. Dat maximum zal hij pas over een paar jaar bereiken.

Mijn toestand vanmorgen:

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 6,7 mmol/l, gewicht: 80 kg

  Bijwerkingen: wat opvliegers

- Bestralingsbehandeling: 25 bestralingen, nog 10 te gaan

  Bijwerkingen: vooral moe, verder weinig

Ans is vandaag naar Gorcum voor bezoeken aan de tandarts, de kapper, haar dochter Barbara en aan schoondochter Kate met haar kinderen Liam en Caelan. Met Liam ging het redelijk. Ik dwing mezelf een flinke wandeling te maken, ondanks toenemende moeheid moet ik in beweging blijven. Het levert ook iets op: beneden aan de Maasdijk ontdek ik tegen een schuur een Japanse (wol)mispel. De boom waarvan ik in de jaren ´90 in de botanische tuinen in Lissabon eikeltjes opraapte die ik opkweekte en - ten onrechte - hield voor de zogenaamde "kathedraalboom", de Ficus Macrophylla. (Het verhaal daarover staat hier). De mispelboom, in het Middellandse Zeegebied ook wel Nispero genoemd, is voorzover ik weet niet winterhard op onze breedtegraad. Ik zette hem ´s winters altijd in de serre en dat doen onze vrienden Herman & Marian Ursinus, die hem nu verzorgen, ook. Mijn veronderstelling is dat deze boom het redt omdat hij beschut en uit de wind tegen een muur staat waar een groot deel van de dag de zon op schijnt (foto hierboven en nog een hier). De bewoner van het huis, die in de schuur overigens hardhouten vogelkastjes in elkaar timmert en verkoopt, bevestigt die veronderstelling. Hij vond de eikeltjes in een Turkse winkel in ´s Hertogenbosch. Op alle andere plaatsen in zijn tuin gingen de mispelboompjes die hij plantte kapot, alleen deze ene redt het al zeven jaar. Bloesem en vruchten krijgt hij op deze breedtegraad (tot dusver) niet.

De rest van mijn wandeling voert me om de Veense Put heen, maar eerst kom ik door een stukje dorp. Grote huizen, mooie tuinen. Er werd over de inwoners van Veen altijd gezegd dat je beter niet moet vragen hoe ze aan hun geld en aan hun enorme huizen komen. Daarna loop ik over de smalle landtong tussen de Put en de eigenlijke Maas. De landtong is helemaal volgebouwd en volgepropt met een bonte mengelmoes van meer en minder permanente zomerhuisjes. De meeste zijn ommuurde en omheinde paleisjes, met een hoog doe-het-zelf gehalte, stacaravans, schuurtjes en aanlegsteigertjes. Een uitermate rommelig geheel dat door de gemeente Wijk & Aalburg jarenlang werd gedoogd totdat een jaar of wat geleden een grote brand er een aantal verwoestte, omdat de brandweer de brandhaard niet kon bereiken door geparkeerde auto´s en andere obstakels. Nu zijn er een slagboom en een parkeerplaats buiten de landtong en een eigenarenvereniging die de goede gang van zaken regelt. De hemel raakt ondertussen geheel bewolkt. Voor de komende dagen wordt storm uit het zuidwesten verwacht.

Bij CERN lukt het na een aantal pogingen om 13.00 uur inderdaad om in de LHC deeltjespakketten van protonen te laten botsen. Het kost nog maanden voor de resultaten geanalyseerd zijn. Ik ben benieuwd. Om half zes rijden we naar het Verbeeten in Tilburg voor mijn 26e bestraling. De Drongelse pont moet wachten tot een schip van de Kustwacht stroomafwaarts passeert, de Vliestroom, een betonningsvaartuig met Hellevoetsluis als thuishaven. Waarschijnlijk voor onderhoud naar de werf in Heusden geweest. De bestraling verloopt als altijd vlot. Er hangen affiches in de wachtruimte voor lotgenotenbijeenkomsten voor kankerpatiënten. Ik frons, ik voel me geen kankerpatiënt - maar ik ben er natuurlijk wel een. Om zeven uur zijn we terug en kijken naar André van Duin op DWDD. Terug naar boven

De oude grenspalen op de Maasdijk bij Camping De Hoge Waard

Dinsdag 31-03-2010

Van korte duur, die lente. De komende week is het tot en met de paasdagen onstuimig weer, aldus de weerkaartjes. Vanochtend schijnt de zon nog even, dus toch maar een kuier naar de twee oude grenspalen die je hiernaast op de foto ziet. Ze staan langs de Maasdijk in de richting van Andel, waar het terrein van de camping "De Hoge Waard" begint. Op de linker grenspaal staat "Oudland van Altena" met het oude wapen van de heerlijkheid Altena erop, twee van elkaar afgekeerde zalmen.  Op de rechter paal staat "Heusden 1785" met erboven een wapen dat een wiel met zes spaken toont. Dat is het wapen van de stad Heusden. Deze paal is de Waterschapspaal Heusden 1. Dit zijn palen van het toemalige heemraadschap "den Hogen Maasdijk over (of van) Stad en Land van Heusden", lees ik op de website van Rien de Schipper die als hobby heeft het fotograferen van alle grenspalen in ons land. Er zijn beroerdere hobby´s. Op een inscriptie in een molensteen die schuin achter beide palen ligt, lees ik dat het "Kaaie Paole" zijn en dat in de Middeleeuwen hier de grens was tussen Holland en Brabant. Let wel, de Bergsche Maas bestond toen nog lang niet.

Een dreigende verlangzaming of zelfs stilvallen van de Warme Golfstroom werd regelmatig als een voorbeeld van acute klimaatverandering geschilderd. De temperaturen in West Europa zouden in zo´n geval drastisch lager worden. Ik schreef er al eerder over met de nodige twijfel. Nu lijkt het omgekeerde het geval: de Amerikaanse onderzoeker Josh Willis rapporteert in het vakblad Geophysical Research Letters van 25 maart dat de sterkte van de Golfstroom sinds de jaren negentig wat is toegenomen, zo meldt de NRC. Let echter op, de waarnemingen (met satellieten) beslaan slechts de periode vanaf 2002 en tonen variaties van 10 tot 15%. In klimatologisch opzicht ten ene male te kort voor definitieve conclusies.

Mijn situatie vanochtend:

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 6,5 mmol/l, gewicht: 80 kg

  Bijwerkingen: een enkele opvlieger

- Bestralingsbehandeling: 26 bestralingen, nog 9 te gaan

  Bijwerkingen: vaker plassen en eerder moe

Vanmorgen weer regels in mijn hoofd. Zouden ze bij die van laatst, een dag of tien geleden passen? Je kunt het altijd proberen:

"Zolang je leeft zal het zo zijn:

 de ene dag is het weer beter dan de andere

 Ook in de dagen voor je sterft

 is het weer de ene dag mooier dan de andere

 (....)

 Weer kan alleen als water dansen

 (....)

 Het moest allemaal zo snel,

 er was niet veel tijd

 om een heel leven in te leven"

Hm. Matig, uiterst matig. Hebben die regels wel iets met elkaar te maken?

In de middag steekt de wind op. Harde zuidwestenwind kracht 6 tot 7 jaagt donkere buienwolken over het land. Ik lees "De Prooi" (Prometheus, 2008) van de journalist Jeroen Smit eindelijk uit. Gemengde gevoelens. Het boek is niet erg goed geschreven, mogelijk in grote haast. De figuur van Rijkman Groenink komt er niet goed af. Niet alleen door "blinde trots" maar vooral door zijn grilligheid, onzekerheid en arrogantie komt ABN Amro onnodig in de gevarenzône terecht. Je begrijpt niet waarom zijn collega-bestuurders en de commissarissen hem lieten aanklooien tot de bank niet meer op eigen benen kon staan. Toch kreeg Groenink na het mede door hem veroorzaakte échec tientallen miljoenen euro´s bij zijn vertrek mee. In mijn Utrechtse jaren studeerde hij rechten en was lid van het studentencorps. De foto´s die van hem in het boek staan geven de indruk dat hij altijd een corpsbal is gebleven. Vreemd hoe er geklungeld wordt en hoeveel geld men desondanks in die wereld verdient: "Soms moet je een collega snel 2 miljoen euro kunnen geven om te voorkomen dat het talent in kwestie naar de concurrent stapt" zegt een bankier van Dé Bank (blz. 316) Je begrijpt dat iets dergelijks mij nooit is overkomen. Ik betreur dat totaal niet.

De rest van de dag schrijf ik een artikel over onze twee passages door de Bosporus en biedt het per e-mail aan de redactie van "Zeilen" aan. Daarna rijden we naar Tilburg. De dreven in het Land van Altena doen herftstachtig aan. De harde wind jaagt bladeren over de weg en langs een van de dreven is een hoge populier zojuist omgewaaid. Niet over de weg gelukkig. De Drongelse pont schudt en deint op de golven. Mijn 27e bestraling verloopt vlot. Om half zeven zijn we terug. Terug naar boven

De Dode Steeg in het Het Land van Altena

Donderdag 01-04-2010

In de e-mailbox vond ik gisteravond een bericht van de Sociale Verzekerings Bank (SVB):

"U bent voornemens om vanaf mei 2010 uw wereldreis voor onbepaalde tijd voort te zetten. Op basis van de ons tot beschikking staande informatie zijn wij van mening dat u in deze situatie vanaf datum vertrek in mei 2010 niet meer verplicht verzekerd bent voor de volksverzekeringen in Nederland. U kunt vanaf deze datum deelnemen aan de vrijwillige AOW/Anw-verzekering. Het is niet nodig hiervoor opnieuw een aanvraag in te dienen. Ik verzoek u ons in kennis te stellen van de werkelijke vertrekdatum zodra deze bekend is"

Wel, dat is tenminste een duidelijke uitspraak! En er is geen sprake van terugwerkende kracht met ingewikkelde verrekeningen, zoals de SVB destijds voor ons vertrek nog stelde. Als het zo ver is, moeten we ons pensioenfonds vragen om de inhouding van de verplichte AOW/Anw-premies te staken. Anders betalen we dubbel.

We ontwaken vanochtend met roffelende buien op het golfplaten dak van ons huisje. Met kleinkind Liam gaat het redelijk goed, hij heeft gisteren zelfs geschaterd van het lachen om de dwaze grollen van zijn Oom Jeff. Vandaag moet hij voor een bloedtransfusie naar Rotterdam want de chemotherapie drukt ook het aantal gezonde bloedcellen naar omlaag. Mijn eigen situatie vanmorgen:

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 6,8 mmol/l, gewicht: 80 kg

  Bijwerkingen: een enkele opvlieger

- Bestralingsbehandeling: 27 bestralingen, nog 8 te gaan

  Bijwerkingen: vaker plassen, eerder moe

Vanavond krijg ik het schema voor de bestralingen van de week na Pasen. Morgen zal ik mijn interniste bellen voor een afspraak, nu het wel duidelijk is dat de Zoladex de glucosespiegels in mijn bloed opdrijft ondanks dat ik strenger dan ooit suiker en koolhydraten mijdt. Voor de zekerheid zal ik ook mijn bloedglucosemetertje door het klinisch-chemisch laboratorium in Gorcum laten ijken.

Nu we dagelijks vanuit Veen naar het Drongelse pontje en het Verbeeten rijden, nemen we andere landwegen door Het Land van Altena dan vanuit Andel. Een daarvan heet de "Dode Steeg" (foto hierbij) Natuurlijk wil je weten waar die naam vandaan komt. Volgens het Woordenboek van de Brabantse Dialecten (dat je via Google Books kunt inzien) betekent het zoveel als doodlopende weg: dooi steeg of dooi end. Misschien was dat vroeger zo, nu in elk geval niet meer. Op de website van de Gemeente Aalburg lees ik dat er langs deze weg niet nader gepreciseerde prehistorische vondsten zijn gedaan.

Urenlang ben ik bezig om de gegevens mijn uitgebreide familie in kaart te brengen, om ze door te kunnen geven aan de Stichting Opsporing Erfelijke Tumoren in Leiden. Onze familie is zeer uitgebreid, althans de vaderskant. Grootvader Thomas Rommerts Zijlstra (geboren in 1862 en al overleden in 1924, waaraan weet ik niet) leefde in het barre noordoosten van Friesland waar hij in Morra een herberg dreef. Hij had maar liefst 11 kinderen en die kregen op hun beurt ook veel kinderen. De familie leeft nog voor een deel in Friesland maar woei verder uiteen naar ondermeer de Randstad, Duitsland en Canada. Nu heb ik zijn kant in kaart gebracht met behulp van een stamboom, die neef Rudy Zijlstra me bereidwillig toezond en inderdaad, prostaatcarcinoom komt regelmatig voor in de familie. Nu heb ik gegevens opgevraagd over de moederskant van ons geslacht, de kinderen van Pake Wiebe en Beppe Jitske die in Gaasterland woonden en die ik - in tegenstelling tot mijn grootouders van vaderszijde - persoonlijk heb gekend.

Halverwege de middag rijden we naar Gorcum. Op de diabetespolikliniek van het ziekenhuis regel ik dat mijn glucosemetertje getest wordt. Op het klinisch-chemisch lab bepalen we eerst met mijn metertje en daarna met die van het lab de bloedsuikerspiegel: 6,9 mmol/l bij mij en 6,3 mmol/l bij die van hen. Toch liefst bijna 10% te hoog, denk je, maar dat is helemaal niet erg, leggen ze me uit. De waarde mag bij twee meters naar boven en beneden 10 tot 15% variëren. Hm, een ruime marge. Dat bevalt me niet erg, waar moet je nu op sturen? Bovendien leggen ze me uit dat de grenswaarde voor een goede nuchtere glucosespiegel op 7,0 mmol/l ligt. Dat geloof ik niet, ik herinner me (en check) dat volgens de NHG-standaard de waarde ≤ 6,1 mmol/l moet zijn. Daarboven is sprake van gestoorde spiegels en > 6,9 mmol/l van diabetes type 2. Zo is het en daar blijf ik van uitgaan, de huisartsen hebben er per slot voor gestudeerd. Maar moet ik nu steeds 0,6 mmol/l aftrekken van de waarde die mijn metertje meet?

Na de boodschappen kijken we naar een zwemles van kleinkind Esri in het Gorcumse Cariba-bad ("Meer dan een tropisch zwemparadijs!") Daarna rijden we rechtstreeks naar Tilburg voor mijn 28e bestraling. Terug aan de Bergsche Maas blijkt de kleine reservepont nr 09 het Drongels veer te vervangen. De grote pont vaart leeg op de rivier aan de treklijnen, kennelijk bezig met een proefvaart na een reparatie (foto hier). Het kleine pontje heeft geen treklijnen en drijft bij de overtocht wel honderd meter stroomafwaarts voordat hij aan de overzijde terugvarend de op- en afrijhelling bereikt. Terug in ons huisje vernemen we goed nieuws over kleinkind Liam: de chemotherapie liep snel en er was geen volledige bloedtransfusie nodig, alleen een infuus met thrombocyten (bloedplaatjes). Morgen en overmorgen nog twee keer chemo en dan mag hij een week zonder. Terug naar boven

Was hat er denn Uebels getan?

Vrijdag 02-04-2010

Een zonnig begin van de Goede Vrijdag. Voor vanmiddag is regen voorspeld. Mijn situatie vanochtend:

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 6,1 mmol/l, gewicht: 80 kg

  Bijwerkingen: een enkele opvlieger

- Bestralingsbehandeling: 28 bestralingen, nog 7 te gaan

  Bijwerkingen: vaker plassen, eerder moe

Om kwart voor tien rijden we naar het Verbeeten voor de 29e bestraling. Het verloopt vlot als altijd. Ook neemt men bloed af voor een nieuwe PSA-bepaling. De uitslag komt helaas pas na de Pasen.

Na een kort bezoek aan Ans´moeder gaan we naar de uitvoering van Bachs Matthäus Passion in de Grote Kerk van Gorcum. Een uitvoering onder auspiciën van (voluit) de Stichting Concerten en Evenementen Alblasserwaard en Land van Heusden en Altena. Spil van alles is de COVGorkum. De mooie oude kerk is uitverkocht, we zijn blij dat we een maand eerder al kaarten hadden besteld. Op de website hierboven vind je ook alle namen van de uitvoerende solisten, koren en orkest. We lopen een aantal oude bekenden uit ons vroeger Gorcums ziekenhuisleven tegen het lijf, aangename ontmoetingen met mensen die we soms meer dan tien jaar lang niet meer zagen. Alleen al daarom zou je naar zo´n uitvoering gaan. Maar even serieus: de kerk heeft een mooie akoestiek en de uitvoering is een genot. Alleen wordt de aanvang een kwartier vertraagd doordat de solist bas-bariton, die de Christus-partij moet zingen, ergens in een file staat, vermoedelijk voor de parkeergarage op het Kazerneplein waar wij ook een half uur moesten wachten voor we erin konden. Hoe durft de vlegel een volle kerk te laten wachten? Wij waren tenminste op tijd vertrokken. Aardig is dat Ans zijn komst in de gaten heeft en zegt: Jezus is verschenen.

De Matthäus Passion van Bach, ik kan er niks van zeggen, zó houd ik ervan. Tijdens de uitvoering vallen banen van gouden zonlicht door de hoge kerkramen over het stil luisterende publiek. De uitvoering geeft veel ruimte aan het menselijk drama dat de Matthäus natuurlijk vooral is. Je hoeft er niet in te geloven om ervan te genieten. Voor de zoveelste keer denk ik al luisterend onwillekeurig: waarom komen al die hogepriesters en schriftgeleerden niet tot inkeer? Als dan ook nog de vrouw van de Romeinse landvoogd, die zich zeer verwonderde over al die ophef van de Joden, tegen haar man zegt: "Habe nichts zu schaffen mit diesen Gerechten", dan snap je niet meer dat Pontius Pilatus Jezus niet liet gaan. Zo hebben de apostel en in zijn kielzog de briljante componist het ook bedoeld. Ach, er is zoveel ontroering in deze grote passie van Bach. Bijvoorbeeld als de apostel Petrus zijn Heer verloochent ("Und alsbald krähete der Hahn") en met dat bitter besef in schreien uitbreekt. Hier heel fraai vertolkt door de Evangelist. Of bijvoorbeeld die indringend vragende, slepende koraal op nummer 72:

"Wenn ich einmal soll scheiden,

 So scheide nicht von mir"

die je de tranen in de ogen doet springen. Dat zou je op je begrafenis willen laten afspelen. Vanuit een ander optiek, dat van een afstandelijke beschouwer van al die lokale beroeringen in het lastige Judea rond de zoveelste Joodse profeet waarmee de Romeinse bestuurders te kampen hadden, is er niet veel bijzonders aan de hand. Dat klopt, dat klopt helemaal, eigenlijk is het ongelooflijk bizar dat juist dit ene verhaal de basis voor een wereldreligie is geworden. Enfin, vier uur lang zitten we op de hardhouten kerkbanken gefascineerd en ontroerd te luisteren (2 foto´s hier) Na afloop regent het buiten. We rijden langs Inge & Jacqueline voor een goed glas wijn in Wijnhuis Heukelum. Daarna gaan we door naar Geldermalsen voor een aangename maaltijd in het (ons) vanouds bekende Grieks Restauurant "Odyssey II", waar ze ons nog kennen ook al zijn we er jarenlang niet geweest,. In 2005 vierden we er ons huwelijk. We eten er ondermeer Tsipoura, dorade van de grill, zo lekker dat we ons haast weer terug op Kreta wanen. Was het maar zover! Terug naar boven

Grafmonument voor Wilhelmina van Arkel in de Grote Kerk van Gorinchem. Zij overleed in 1628

Zaterdag 03-04-2010

Vanmorgen schrik ik van een bericht uit Kreta van Anégada in de e-mailbox. Geert schrijft:

"Vandaag heb ik even iets veranderd op de Dulce. Het fokprofiel was achter de bovenste zaling gewaaid. Het zeil zou kunnen schavielen. Dus alles losgemaakt, samen met Miles, want alleen kreeg ik hem er niet achterlangs. We hebben hem naar voren vastgemaakt. Eigenlijk bijna op zijn eigen plek. Om schavielen van de vallen langs het zeil te voorkomen, hebben die weer wat naar achteren vastgezet. Kortom, alles zit weer veilig op zijn plaats.

Toch een dompertje. Bij ons is het stiksel van de huik door UV fors aangetast, waardoor diverse naden los bleken te zijn. Ook de Dulce heeft daar last van. Het stiksel op de sprayhood is aan het losgaan. Er is al een klein stukje los, maar er staat geen kracht op, dus het zal hopelijk niet verder gaan.
Ik zou toch uit Nederland een bosje UV-bestendig garen meenemen en het hier op Kreta helemaal laten overstikken. Dat laten wij bij onze huik ook doen"

Ik begrijp niet precies wat Geert met "fokprofiel" bedoelt, dus bel ik hem maar. Het is snel duidelijk, het gaat om de genua die opgerold op het voorstag zit. Dat hangt als een "lange worst" vanaf de masttop schuin naar voren. (De mast staat voor vast met het kotterstag) Ik had die worst vastgemaakt aan de voetrail op het voordek, maar door al die stormen in Ayíos Nikoláos is de lange worst om de bovenste zaling geslagen. Goed dat Geert hem erachter weg heeft gehaald. We zullen uit Holland een klos UV-bestendig garen meenemen. Het geeft een gerust gevoel dat Geert & Ine op ons bootje letten. Verder is Dulce erg vuil. Dat mag je verwachten met die stormen uit het zuiden, die veel kleverig Sahara-zand meevoeren.

De zaterdag voor Pasen begint zonnig. Ans hangt de was aan de droogmolen in de boomgaard (foto hier). Kleinkind Liam is vendaag toch even met zijn ouders naar het ziekenhuis voor een bloedtransfusie en een IV-shot chemotherapie. Daarna gaan ze weer naar Gorcum terug. Overdag eet hij redelijk, ´s nachts krijgt hij nog sondevoeding. Zijn conditie is redelijk. Mijn eigen toestand vanmorgen:

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 5,9 mmol/l (ik let beter op mijn koolhydraten), gewicht: 80 kg

  Bijwerkingen: veel opvliegers

- Bestralingsbehandeling: 29 bestralingen, nog 6 te gaan

  Bijwerkingen: veel plassen, soms loze aandrang, de moeheid is over!

Tijdens de pauze in de Matthäus Passion gisteren stuitte ik op een mooi grafmonument van marmer dat ik hier niet eerder zag. Het stelt een liggende jonge vrouw voor. Haast nog een meisje, zou je zeggen. Ze is gewikkeld in een lang gewaad, haar handen rusten aan haar zijden, het lijkt of ze slaapt. Het beeld lag tot 1925 begraven onder de vloer van de kerk, bij werkzaamheden kwam het aan het licht. De vrouw is Wilhelmina van Arkel, lees ik in een vitrine op de kerkmuur, de dochter van de drossaard Roelof van Arkel. In 1617 trouwde ze met Jacob van Paffenrode, die haar vader als drossaard opvolgde. Ze overleed in 1628 en haar man liet een marmeren praalgraf in een grafkapel in de Grote Kerk maken. De naam van de beeldhouwer van dit fraaie beeld is helaas niet bekend. De grafkapel werd in 1835 afgebroken; daarbij raakte het beeld zwaar beschadigd. Er was geen geld voor restauratie dus begroef men het beeld onder de kerkvloer bij de bouw van het nieuwe kerkgebouw in 1851. Waar het 75 jaar later weer werd gevonden. Het is in de jaren ´80 gerestaureerd door de Utrechtse beeldhouwer Paulus Reinhard en staat sedert 2005 weer in de kerk.

Wie was Wilhelmina van Arkel? Op Internet vind ik haar terug bij de Digitale Bibliotheek der Nederlandse Letteren (DBNL) Zij en Roelof kregen omstreeks 1618 een kind, dat ze Joan noemden. Deze Joan van Paffenrode was behalve krijgsman ook schrijver van kluchten en tragedies en dichter. "Ten onrechte vergeten" meent de auteur van het artikel op DBNL, J.A. Worp, in 1881 in het toenmalige Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Hier een proeve van zijn dichten:

Joan van Paffenrode sneuvelde in 1673 in een gevecht tegen Franse aanvalstroepen bij Maastricht, "zynde met een piek doodgesteken" Over zijn jongestorven moeder Wilhelmina (hij was toen tien) vind ik verder niets.

Vanaf een uur of elf vallen er regenbuien, de was van Ans moet weer van de droogmolen naar binnen. We bellen Jaap & Diana in het Turkse Finike om hen goede paasdagen te wensen. Het is er overdag knap warm, zegt Diana. Verrassing, Gerard & Josje zijn ook weer terug aan boord van hun Mermaid. De rotzooi en de schade door de wietplantage in hun huis is kennelijk opgeruimd. Wat krijgen we zin om ook weer te gaan varen! Maar dat kan nog even niet. Om drie uur gaan we langs de AH-super in Almkerk voor de paasboodschappen. Op weg naar Gorcum raken we in een zondvloed van een regenbui voor de Merwedebrug. Ik zet Ans af bij haar dochter Tessa en rijd door naar Wijnhuis Heukelum voor een mooi glas wijn bij Inge & Jacqueline. Mooie gesprekken over hedendaagse politiek en onverwachte ontmoetingen in dat dierbare lokaal. Wie? We hoeven niet alles te vertellen. Mensen uit mijn verleden als ziekenhuisbestuurder lopen onverwacht langs de stamtafel, op weg naar een partijtje zelf-koken op de bovenverdieping. Natuurlijk, de ene ontmoeting is leuker dan de andere. Such is life. Je denkt dat het verleden voorbij is en meestal is dat inderdaad zo, maar niet altijd. Op de terugweg naar Ans in Gorcum is er opnieuw een profuse regenbui. Je snapt niet hoe dit land al dat water moet verwerken. Terug naar boven

Weg bij een Romeinse legerplaats. Op de weg lopen een Romeinse en een Bataafse soldaat

Zondag 04-04-2010, 1e Paasdag

Uitslapen op een grijze Paasmorgen. In bed lees ik het Boekenweekgeschenk 2010, "Duel" van JoostZwagerman, een goed geschreven, hilarisch verhaal over een kunstroof die zelf tot kunstwerk werd. Vanochtend is mijn nuchter bloedsuiker 6,4 mml/l, gewicht 80 kg. De Paasdagen betekenen een aangename driedaagse pauze in mijn radiotherapie. Kleinkind Liam kreeg vandaag weer chemotherapie en mag drie dagen bij zijn ouders en broertje thuis blijven.

Een paar dagen geleden schreef ik over de Dode Steeg, een landweg door het buitengebied in het Land van Heusden en Altena, waarover we steeds naar en van het Drongelse Veer rijden voor mijn bestralingen in Tilburg. Ik schreef dat hier "niet nader gepreciseerde prehistorische vondsten werden gedaan", maar er is toch meer over te vertellen. Ik zag een bord over het hoofd dat even verderop staat, een bord van de Archeologische Vereniging Land van Heusden en Altena. Ik maak eruit op dat hier vroeger een Romeinse nederzetting is geweest, op een verhoging die later de Hoge Woerd werd genoemd. Die verhoging werd helaas tijdens de laatste ruilverkaveling afgegraven. De Dode Steeg was een van de wegen die recht naar de begraafplaats van de nederzetting leidden. Vandaar de vreemde naam? Lijkt me sterk, maar je weet nooit. Bij het verderop gelegen dorp Aalburg was een Romeinse legerplaats. Een aantal wegen, versterkt met wilgentakken doorkruisten het zompige Land van Heusden en Altena dat als noordelijk grensgebied deel uitmaakte van het Romeinse Rijk. Hierboven een plaatje van zo´n weg die door een Romeinse legerplaats leidt.

Op het plaatje hierboven zie je de stroomgebieden in het Land van Heusden en Altena. De rivieren Maas en Rijn veranderden het gebied voortdurend door hun vele stroomverleggingen en overstromingen, zoals bijvoorbeeld de grote Sint Elisabethsvloed van 1421. De gele stroken met de nummers 1 t/m 6 zijn de hogere stroomruggen en oeverwallen waar mensen konden wonen. Hier werden de meeste archeologische vondsten gedaan. Op een heuvel van de stroomrug met nummer 3 van het riviertje De Alm, vond men bij het dorp Waardhuizen sporen van een neolithische samenleving uit 3000 vChr, horend bij de zogenaamde Vlaardingencultuur. Op de onderste stroomrug met nummer 1 lag ooit de Hoge Woerd met zijn Romeinse nederzetting en de begraafplaats waar de Dode Steeg naar toe leidde. Iets meer naar het oosten daarvan was de legerplaats. Pas in 1461 werd de eerste dijk aangelegd, de Komse dijk, rond het gebied van Altena.

Een logische veronderstelling is dat de Romeinse weg door het Land van Heusden en Altena over zo´n stroomrug heeft gelopen, mogelijk over de zuidelijke stroomrug nummer 1 vanaf de oostelijke legerplaats via de Hoge Woerd naar het westen. Het is verschrikkelijk intrigerend of dat terug te vinden is op de vermaarde Tabula Peutingeriana, een 13e eeuwse kopie van een Romeinse reiskaart uit de 3e tot 4e eeuw.

De hele dag blijven we binnen. Buiten in de regen scharrelen wat eenden rond in het boomgaardje. Ik begin aan het nieuwe boek van Ayaan Hirsi Ali "Nomade" (Augustus, 2010), een vrouw die ik altijd erg bewonderde zonder het overigens steeds met haar eens te zijn. Ik vind de krenterigheid nog steeds beschamend waarmee destijds de toenmalige regering haar de onontbeerlijke steun en beveiliging onthield. Zo verstrijkt de middag. Soms drijf ik haast letterlijk van de bank af door de transpiratie tijdens opvliegers. Zojuist lees ik bij de NRC dat Rudy Kousbroek, al heel lang één van mijn favorieten, vanochtend is overleden op 80-jarige leeftijd. Ik hield van zijn hardnekkige verdediging van de wetenschap tegen allerlei vormen van geloof en quasi-intellectuele zweverij en heb bijna al zijn boeken (in de opslag), behalve die de laatste jaren zijn verschenen. „Mijn werk? Ik heb 99 procent van mijn tijd aan seks gedacht en, helaas, niet eraan gedaan”, zou hij in een recent interview met de NRC gezegd hebben. Ik herinner me inderdaad een vermakelijk verhaal waarin hij vertelt hoe hij door omstandigheden het bed moest delen met een jonge schone uit Israël en de hele nacht worstelde met een erectie, terwijl hij uit beschaafde beleefdheid niet de avances durfde te maken waar de jonge vrouw in kwestie op hoopte. Hij hield van kennis en wetenschap en had een hekel aan  "klassieke intellectuelen die door de moderne wereld wandelen als Neanderthalers door een sterrenwacht: ongerust, omgeven door apparaten waarvan de werking hen volkomen onbegrijpelijk is" Minder gecharmeerd was ik van die idolatie en dweperigheid over dieren, waar hij erg mee te koop liep. (Let wel: ik houd van dieren, maar dat dweperige gedoe dat sommige mensen daarbij aan de dag leggen, is niks voor mij) Door die dierenliefde liet hij zich niet lang geleden zelfs verleiden lijstduwer te worden bij de Partij voor de Dieren en met geërgerde geschoktheid moest zien hoe lijsttrekker Marianne Thieme zich even later aansloot bij het obscure gezelschap van de Zevendedagsadventisten, een kerkgenootschap dat bijvoorbeeld stelt dat een echte christen geen lid van een vakbond mag zijn.

Ooit heb ik hem ontmoet tijdens een bezoek aan Parijs waar hij toen woonde toen we in 1969 (meen ik) met een groepje linkse studenten de meirevolte van een jaar eerder wilden bestuderen en een middag lang daarover dicussieerden met hem en de Parijse Volkskrant-correspondent Bob Groen in diens woning. Beiden hadden kort tevoren een boek daarover uitgebracht, "De verbeelding aan de macht" (1968, Kousbroek onder het pseudoniem Leopold de Buch) Ik herinner me daarvan dat Groen veel enthousiaster over de studentenopstand was dan Kousbroek, die veel kritischer was en daardoor nogal chagrijnig op me overkwam.

Ik zal de komende week toch eens een blik slaan in zijn laatste boeken: Machines en emoties (briefwisseling uit de jaren 1955 - 1978 tussen Willem Frederik Hermans, Rudy Kousbroek en Ethel Portnoy, zijn ex-echtgenote) uit 2009 en de laatste bundel Anathema's 9, Restjes uit 2010.

Terug naar boven

Eten bij Erik & Thea in Alphen aan de Rijn.

Maandag 05-04-2010, 2e Paasdag

Vannacht keren de beelden geleidelijk weer op het innerlijk beeldscherm van mijn geheugen. Het was vroeg in januari 1969, dat studiebezoek van een tiental Utrechtse studenten aan Parijs waarover ik gisteren schreef naar aanleiding van het overlijden van Rudy Kousbroek. Het was georganiseerd en voorbereid door mijn mede USF-bestuurder Frans Altena, samen met een studente psychologie, Til D. die vloeiend Frans sprak en die ik altijd Mathilde noemde. Het riep allemaal zoveel op dat ik erover moest schrijven. Toen we weg moesten was het stuk nog lang niet af, zoveel herinneringen bestormden me opeens. Lees het dezer dagen in de rubriek Beschouwingen onder de titel "Mathilde"

Vanmorgen is het klam en koud in het huisje. De verwarming doet het niet. We steken het gasfornuis aan om toch warmte te krijgen in de wetenschap dat we moeten letten op het zuurstofgehalte in huis. Ans kookt water om haar haar mee te wassen, ik om me te scheren. Net alsof we aan boord zijn en al een week voor anker liggen en.... Ach. Later blijkt dat de olietank leeg is. Kort na het middaguur komt er een tankauto langs om hem vullen, ondanks dat het 2e Paasdag is. De chauffeur heeft een kind mee. Kleinkind Liam moest vanmorgen toch weer naar het ziekenhuis wegens piekende koorts. Na onderzoek mocht hij toch weer naar huis. Onderweg ging per ongeluk zijn neussonde eruit. In het Gorcums ziekenhuis hadden ze zijn formaat sonde niet, dus moeder Kate reed met hem op en neer terug naar Rotterdam om een nieuwe te laten aanbrengen.

Na de midddag rijden we naar Ter Aar in Zuid-Holland, naar mijn zeilvriend Erik de Haan en zijn partner Thea. Erik was vroeger in Deil mijn buurman aan de Bulckestynstraat en op zijn mooie Hallberg-Rassy 352 Frihet maakte ik mijn eerste overtocht naar de Engelse oostkust. Wat een gezellige middag hebben we daar! Erik demonstreert zijn nieuwe camera en per ongeluk maak ik een prachtige foto van Ans ermee (zie hier, als ik hem per email tenminste opgezonden krijg). Later bakt Erik heerlijke verse tongen (foto hierboven). Er is een dag voorbij en de avond valt voor je er erg in hebt, zoveel hebben we te bepraten. Thuis is er net genoeg tijd om dit summier verslag op de site te zetten. Terug naar boven

Dinsdag 06-04-2010

De zesde van de maand en dan is de maandelijkse grafiek er weer van de satellietmetingen van de wereldtemperaturen in de lagere lagen van de atmosfeer (zie hierboven). Je kunt ook zien dat de Climate Widget op mijn home-pagina ook is geactualiseerd. De temperaturen blijven op een hoog niveau, nog steeds ten gevolge van de ongebruikelijk hoge temperaturen van het water in vooral de zuidelijke oceanen. Ik blijf herhalen dat de hogere temperaturen (op wereldschaal) van de laatste maanden nog niets zeggen, de periode is en blijft te kort om van een trend te kunnen spreken. Toch lijken er geen nieuwe aanwijzingen te ontstaan voor een afvlakking van de opwarming van de aarde, laat staan van afkoeling in de afgelopen tien jaar. Velen verwachtten een neerwaardse trend onder invloed van de lange periode van geringe zonneactiviteit die we meemaken. Zoals bijvoorbeeld de emeritus- hoogleraar sterrenkunde Kees de Jager, die in november vorig jaar zei: "De zon is dood, mogelijk is er een nieuwe kleine ijstijd op komst"

De American Geophysical Union publiceerde dezer dagen een onderzoek van het klimaatonderzoekcentrum in Potsdam, Duitsland, onder de titel: "Prolonged low solar activity will not offset global warming" De auteurs gebruikten een serie simulaties die vroegere koele perioden tijdens zonneminima, zoals bijvoorbeeld de fameuze Kleine IJstijd, correct reproduceerden. Maar hun model voorspelt ook dat een nieuw langdurig zonneminimum slechts weinig afkoeling zou veroorzaken, niet meer dan hooguit -0,3° Celsius. Die mogelijke daling is veel minder dan de temperatuurstijging die in dezelfde periode door de mens wordt veroorzaakt door de uistoot van broeikasgassen in de atmosfeer. Het koelend effect zou overigens van kortere duur zijn, want een zonneminimum duurt gewoonlijk slechts enkele tientallen jaren. Je moet natuurlijk wel bedenken dat het om simulaties gaat en dat die modellen vaak tekort schieten.

Het is vandaag een mooie, droge lentedag. Alle bomen en struiken haasten zich om uit te botten. Overal bloeien narcissen, hyacinthen, forsythia, magnolia´s en wat dies meer zij. Mijn toestand vandaag:

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 6,0 mmol/l, gewicht: 80 kg

  Bijwerkingen: regelmatig opvliegers

- Bestralingsbehandeling: 29 bestralingen, nog 6 te gaan

  Bijwerkingen: erg vaak plassen

We rijden vroeg en zonder ontbijt naar het ziekenhuis in Gorinchem. In de prikpoli laat ik - nuchter! - mijn bloed prikken voor een aantal bepalingen waaronder het PSA. Dat laatste heb ik zelf aangestreept op het labformulier, dat ik al een halfjaar geleden kreeg van mijn interniste Ginettte Carels, toen we nog niks wisten van mogelijke prostaatproblemen. Er is alle reden om die bepaling nu toe te voegen. Ans en ik ontbijten in het Piazza-winkelcentrum en daarna breng ik haar naar het huis van haar dochter Tessa, waar Kate met haar beide kinderen is. Liam ligt aandoenlijk bleek en met een kaal hoofdje op de bank naar een tekenfilm te lijken. Hij heeft redelijk wat koorts, 39,2°, maar met wat paracetamol is het in de hand te houden. De voeding via de neussonde loopt goed maar gewoon eten lukt niet, hij moet ervan braken. Vanaf aanstaande donderdag krijgt hij weer vier dagen lang in Rotterdam chemotherapie, daarna zijn er drie dagen rust.

Ik laat Ans en Gorcum en rijd naar Tilburg voor de 30e bestraling. Helaas nog geen PSA-uitslag. Terug in ons huisje verleng ik online voor een jaar ons abonnement op Sailmail en neem niet de tijd om in de zon te zitten, maar schrijf het stuk in de rubriek Beschouwingen over Mathilde af: "Mathilde. Over een liefde die begon in Parijs". Aan het eind van de middag rijd ik naar Ans in Gorcum. Terug naar boven

Op de dijk bij de zuidelijke aanlegplaats van het Drongelse veer staat dit beeld van Peter H. van de Locht: God bless the child, uit 2002

Woensdag 07-04-2010

Op de dijk bij de zuidelijke oprit van het Drongelse Veer staat een groot beeld. Iedere bestralingsdag komen we er langs. Vorige week ben ik er een keer gestopt om te kijken of er informatie bij stond, een bordje of een plaquette, en om er een foto van te maken (zie hierboven). Aan de rechterzijkant staat onderin alleen maar de naam van de beeldhouwer en een jaartal: Peter H. van de Locht, 2002. Als ik die naam google vind ik zijn website en de naam van dit beeld: "God bless the child" Hm. Inderdaad, een vrouwenfiguur in een lang gewaad legt beschermend haar linkerhand op de schouder van een kind, een jongetje zou ik zeggen. Het kind houdt op zijn beurt de linkerhand op iets ondefinieerbaars dat ik eerst voor een vis aanzag, maar dat is het niet. De vrouw lijkt met haar rechterhand boven haar hoofd wolken of golven te klieven, mogelijk om het jongetje te beschermen (?) Haar ogen zijn gesloten, die van de jongen niet. Hm. Mooi vind ik het beeld eigenlijk niet. "God bless the child" is een bekende song uit 1941 van Billie Holiday maar een relatie daarmee zie ik niet. Is die vrouw God? Holiday zei er ooit zelf over dat het lied refereert aan een ruzie over geld met haar moeder. Ik zou ook niet weten waarom het hier staat, bij het Drongelse veer. Peter H. van de Locht heeft een uitvoerige website, maar daar is geen verklaring voor dit beeld te vinden. Het lijkt of hij afstand nam van zijn vroeger werk. Hij is van 1946 en hij leeft tegenwoordig beurtelings in China (Sjanghai) en Nederland. Zijn recente werk is totaal anders en zeer veel kleuriger dan het beeld bij de Bergsche Maas en hij blijkt behalve beeldhouwer ook nog musicus te zijn.

Het is vandaag nog een paar graden warmer dan gisteren. Ik rijd naar de Lingepolikliniek in Leerdam voor een bezoek aan Ginette Carels, mijn interniste. Zittend aan haar bureau krijg ik prompt een opvlieger. Ze kijkt verbaasd hoe het zweet me uitbreekt. "Tja, een opvlieger", zeg ik en besef dat ze nog niks weet van mijn kwaal. Meelevend kijkt ze me aan als ik het allemaal uitleg. De hormoontherapie kan leiden tot bloeddrukverhoging, zegt ze. Ze meet echter 138 over 88 mmHg, dat valt redelijk mee. We bekijken de lab-uitslagen: een nuchter bloedsuiker van 6,8 mmol/l, nierfuncties goed, de belangrijke HbA1c is nog niet beschikbaar. Ze zal hem doorbellen zodra die er is. En mijn (erbij gesmokkelde) PSA? Mijn hart veert op, die is slechts 0,6 ng/ml! Benieuwd of vanavond de uitkomst bij het Verbeeten hetzelfde zal zijn.

Mijn situatie vandaag:

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, nog 11 te gaan

  Bijwerkingen: veel opvliegers

- Bestralingsbehandeling: 30 bestralingen, nog 5 te gaan

  Bijwerken: vaak plassen

Met Liam is het vandaag redelijk goed. Geen koorts. Vanaf morgen krijgt hij weer vier dagen chemotherapie. `s Middags zitten we als een ouder, nog verliefd paar op een bankje in de zon naast het water. Tegen drieën komen er hoge wolken. Van YouTube (altijd zo´n vreemde naam gevonden, JijTube of JijBuis?) haal ik een filmpje van Jacques Brel waarop hij "Mathilde" zingt en plaats het onder het gelijknamige stuk dat ik gisteren schreef. Ginette Carels belt mijn HbA1c door en die is prima: slechts 5,4 % van het haemoglobine in mijn rode bloedcellen is versuikerd. Het is een betere indicatie voor je toestand dan een vingerprik. Dat is slechts een momentopname. Het HbA1c is een maat voor de gemiddelde bloedglucosewaarde over de afgelopen 2 tot 3 maanden. Die moet onder de 7% liggen en dat is bij mij ruim het geval. Dat was eerder in november 2009 en in april 2009 ook al het geval. Het valt dus alleszins mee! Er is overigens net - per 6 april 2010 - een nieuwe waarde voor ingevoerd die uitgedrukt wordt in mmol/mol. De waarde moet onder de 53 mmol/mol liggen, bij mij is het slechts 36 mmol/mol.

Om half zeven vertrekken we naar Tilburg voor mijn 31e bestraling. Na afloop melden de laborantes dat mijn PSA, geprikt op Goede Vrijdag, 0,82 ng/ml was. Misschien hebben ze niet dezelfde test-kit als Gorcum, maar het is ook mogelijk dat de PSA-spiegel over het Paasweekeinde nog verder is gezakt naar 0,6. Het belang daarvan is dat de (statistische!) prognose het best is voor de groep die na behandeling op een PSA van < 1,0 terecht komt. Terug naar boven

Drie dagen geleden werd de space shuttle Discovery gelanceerd. Iemand in een marina in Florida maakte er een mooie foto van (Bron Apod)

Donderdag 08-04-2010

Afgelopen maandag werd de space shuttle "Discovery" vanaf het Kennedy Space Center gelanceerd. Hij heeft inmiddels vastgekoppeld aan het International Space Station (ISS), dat op 350 kilometer hoogte rond de aarde cirkelt. Vlak na de lancering fotografeerde iemand in een marina op 13 mijl afstand in Titusville, Florida, de lancering. De dageraad breekt juist aan en rechtsboven waaien sporen van uitlaatgassen van de raket uiteen. De heldere streep tussen de lange gaswolk boven de scheepsmasten op de foto is het spoor van de Discovery. Een prachtige foto die ik vanmorgen vond op Apod.

Gisteren stuurde ik Geert van Anégada een mailtje met de vraag of hij zou willen regelen dat onze Dulce alvast van een nieuwe laag aangroeiwerende verf wordt voorzien. We zien er dit jaar tegenop het zelf te moeten doen. Bovendien kunnen we dan eerder het water in. Vandaag antwoordt hij dat één van de overwinteraars, de Sloveen Yanez, het wil doen voor een schappelijk bedrag. Dat is een pak van ons hart.

Het zonnige lenteweer was van korte duur. Vannacht vielen er veel buien tot de dag grijs aanbreekt met miezerregen. Mijn situatie vanmorgen:

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 8,0 mmol/l (ik liet me gisteravond wat gaan), gewicht: 80 kg

  Bijwerkingen: veel opvliegers, ook ´s nachts

- Bestralingsbehandeling: 31 bestralingen, nog 4 te gaan

  Bijwerkingen: vaak plassen, kleine beetjes

In de loop van de ochtend wordt het droog en later breekt zelfs de zon weer door. We rijden naar Gorcum, bezoeken Ans´moeder en Kate en haar kinderen in Tessa´s huis. Ze zijn juist terug uit Rotterdam waar Liam weer intraveneus een spuit Asparaginase kreeg, een nogal toxisch chemotherapeuticum. Hij ziet er bleek en mager uit en kan nauwelijks op zijn spillebeentjes blijven staan. Maar toch gaat het beter, hij praat en heeft duidelijk belangstelling voor het cadeautje dat we voor hem meebrachten.

Op Internet lees ik dat de Grieken in de afgelopen twee maanden 10 miljard euro aan spaargeld van de banken hebben gehaald. Een begrijpelijke reactie maar het maakt de problemen voor de Griekse economie wel groter. De banken raken in liquiditeitsproblemen en kloppen bij de regering aan voor steun terwijl die regering het al moeilijk genoeg heeft om aan geld te komen om de hoge staatsschuld te herfinanciëren. De rente op Griekse staatsleningen steeg vanmorgen naar een recordhoogte van 7,322 procent. De Duitse rente op staatsobligaties, een graadmeter in de markten, bedraagt 3,1 procent, minder dan de helft. In ons eigen land is in de aanloop naar de verkiezingen een hevige strijd losgebarsten over de diverse bezuinigingsplannen van de poltieke partijen.

Aan het eind van de middag rijden we naar Tilburg voor mijn 32e bestraling. Het toestel hapert een keer en moet opnieuw opgestart worden. Dat lukt vlot. Terug naar boven

Op deze heuvel lag vroeger het kasteel van de Heren van Altena

Vrijdag 09-04-2010

Een frisse lentedag (13° Celsius) met zon en schapenwolken. We doen uitvoerig boodschappen voor het weekend bij de AH in Almkerk. We laten bij de garage van Den Breejen ook de auto eindelijk eens wassen in de wasstraat. Ik maak van de gelegenheid gebruik om eens een kijkje te nemen bij een curieuze heuvel langs de weg naar Andel, aan de oostkant van Almkerk. Ik veronderstelde namelijk dat dit de heuvel bij het dorp Waardhuizen zou zijn, waar men 3000 jaar oude restanten van neolithische bewoning had gevonden. De "Donk" zou die plaats moeten heten. Er ligt een oude hoeve met rieten dak tegenaan gebouwd (foto hierboven). Maar ik ben abuis want opeens zie ik een bordje dat vermeldt dat hier ooit het kasteel van de Heren van Altena stond. Eerder, in de vroege Middelleeuwen, was op deze plek een motteburcht, een versterkte toren die, meestal van hout gemaakt, gelegen was op een kunstmatige heuvel met een ronde gracht eromheen (zie het linkse plaatje hieronder voor een voorbeeld) De mottes lagen vaak langs strategische routes. In dit geval lag de burcht op de plek waar het riviertje de Alm zich splitste in een noordelijke tak (de Werken) en een zuidelijke tak met de naam Huolthena. Een naam die mogelijk de oorsprong is van het latere Altena. In 1230 zou ene Dirc II van Altena de oorspronkelijke motte en de Woudrichemse Waard in leen hebben gekregen van de Hollandse Graaf Floris IV. Later groeide deze motte uit tot een forse stenen kasteelburcht.

Volgens het bordje schonk de eveneens Hollandse Graaf Albrecht van Beieren dit kasteel in 1387 aan zijn zoon Willem, die later Heer van Altena werd en na de dood van zijn vader - wiens gezworen vijand hij lange tijd was - Graaf Willem IV van Holland werd. Hij was op zijn beurt de vader van niemand minder dan Jacoba van Beieren. Het was de tijd van de Hoekse en Kabeljauwse Twisten die bijna honderd jaar duurden. Een klein deel van al die in onze ogen dwaze conflicten speelde zich hier af. Eerdergenoemde Albrecht van Beieren liet in 1393 het kasteel van zijn zoon Willem bij Almkerk verwoesten omdat hij ervan overtuigd was dat deze de hand had in de moord op zijn minnares Aleid van Poelgeest in de Gevangenpoort te Den Haag. Na deze moord was Willem naar Almkerk gevlucht. Of hij daar nog was tijdens de verwoesting van het kasteel door zijn vader lijkt niet waarschijnlijk. Een kroniekschrijver zou later geschreven hebben: "Die Hertoge dit slot in hebbende dede dat destrueeren uitgeseyt die twee grootte toornen" (Albrecht was Hertog van Beieren-Straubing en Graaf van Holland) Vader en zoon verzoenden zich een jaar later. Op een tekening uit de 17e eeuw staat nog maar één toren (zie middelste plaatje) Hoe en wanneer die verdween is niet bekend. Het kerkje rechts op de tekening is zonder twijfel de kerk van Almkerk.

Later werd tegen de resterende kasteelheuvel een boerenhoeve gebouwd, de "Altenasche Hoef", waarschijnlijk met de stenen van de ruïne van die laatste kasteeltoren. Die hoeve is op een topografische kaart van ± 1840 terug te vinden (rechter plaatje) Zuidelijk ervan zie je de loop van het riviertje de Alm, de noordelijke tak zie ik niet, die was er misschien niet meer. De boerderij staat er nu nog en heet inderdaad Altena Hoeve. De laatste tijd vond men resten van de kasteelmuren. Ik loop er maar wat doeloos rond te kijken. De muurresten die ik her en der zie lijken me eerder afkomstig van een oude stal of schuur. De heuvel is helaas door allerlei hekwerken grotendeels niet toegankelijk.

Tot zover. Aleid van Poelgeest is eigenlijk een doodgewone naam; het kon zomaar de naam zijn van iemand die vroeger bij je in de klas zat. Het is leuk om al die dingen uit te zoeken en na te gaan - waar mogelijk - of het klopt. Het verleden wordt er werkelijker van terwijl je eigen aanwezigheid op zulke plaatsen aan betekenis verliest en een niet onaangenaam odium van toevalligheid krijgt zoals dat van een volkomen willekeurige passant, een onbekende van wie niemand zich later herinneren zal dat hij hier ooit was.

Mijn situatie verandert niet veel. Gelukkig maar.

- Hormoontherapie met 3-maandelijkse Zoladex-injecties: 1 injectie, 11 te gaan

  Bloedsuiker nuchter: 6,4 mmol/l, gewicht: 80 kg

  Bijwerkingen: opvliegers overdag en ´s nachts

- Bestralingsbehandeling: 32 bestralingen, nog 3 te gaan

  Bijwerkingen: veel plassen

Tijdens de boodschappen in Almkerk belt Geert van Anégada. Hij heeft lifeaboards gevonden die graag wat willen verdienen en het vrijboord van onze Dulce in de was willen zetten. Mooi zo, hoeven we dat straks ook niet te doen. Ans gaat ´s middags naar haar moeder. Liam kreeg vandaag zijn tweede dosis Asparagine intraveneus en had er geen problemen door. Vroeg in de avond krijg ik in Tilburg mijn 33e bestraling. Zoals steeds valt het mee. Alleen is na afloop alles nogal gevoelig onderin. Werkelijkheid of inbeelding? Terug naar boven

Voorbeeld van een grafiek aan de hand waarvan een prognose kan worden gegeven na een recidief-stijging van het PSA na bestralingsbehandeling

Zaterdag 10-04-2010

Nu het eind van mijn bestralingsbehandeling nadert (de hormoontherapie gaat nog 34,5 maanden door) zoek ik wat intensiever naar gegevens over de toekomst. Hoe groot zijn de kansen op een recidief van mijn ziekte? Hetzij als lokaal: in de prostaatregio kunnen prostaattumorcellen in lymfeklieren weer gaan woekeren. Hetzij op afstand: uitzaaiingen elders in het lichaam, vooral in het skelet. In het Nederlands Tijdschrift Klinische Chemie en Labgeneeskunde vond ik een interessant artikel uit 2005 van F.C.J. van Gils (2005, nr. 30: blz. 21 - 27) over PSA-stijgingen na radiotherapie (PSA = prostaat specifiek antigeen, een marker voor de activiteot van prostaatcellen; bij prostaattumor is die te hoog). Het is een zegen dat je tegenwoordig zulke informatie gewoon op internet kunt vinden.

Van Gils maakt onderscheid tussen een biochemisch recidief (PSA-stijging) en een klinisch recidief (de tumor is terug). Wat me opvalt is een verschil tussen PSA-stijging na operatie (radicale prostatectomie) en na uitwendige bestralingstherapie. Na operatie hoort hoort het PSA in korte tijd naar niet-meetbare waarden te dalen. Iedere verhoging daarna duidt op terugkeer van de ziekte. Na bestraling is dat anders. Niet alle PSA-producerende cellen zijn in één keer dood. Gedurende langere tijd zijn bestraalde prostaatcellen nog in staat om PSA te produceren, tot ze bij een poging tot cendeling te gronde gaan. De PSA-waarden dalen dus langzaam na radiotherapie (zonder hormoontherapie). Ook komen er stijgingen voor ('bounces') die niet altijd terugkeer van de tumor inluiden. Ongeveer 20 tot 30% van de patiënten krijgt zo'n bounce. Hoe vaker een bounce, hoe lager de ziektevrije 5-jaarsoverleving. De meeste bounces doen zich 2 tot 3 jaar na de radiotherapie voor.

     Wat veroorzaakt zulke bounces? Dat komt doordat gezond weefsel pas laat schade van de bestralingen gaat krijgen. Vooral de bloedvaten zijn er gevoelig voor. Die kunnen in de prostaatregio gaan lekken, waardoor er tijdelijk meer PSA in het bloed komt. Er is nog iets anders: hoe lager de PSA na bestraling daalt (= de nadir), hoe beter de prognose. De gunstigste prognose is voor patiënten bij wie het PSA beneden 1,0 ng/ml daalt. OK, dat begrijp ik allemaal redelijk. Nu de vooruitzichten.

Kijk daarvoor naar het boven afgebeelde plaatje. het is minder ingewikkeld dan het lijkt. Op de horizontale as staan het aantal jaren na de bestraling, op de verticale as staat het overlevingspercentage tot maximaal 10 jaar. Er staan twee soorten grafieken in. De bovenste ervan geven de overleving van patiënten zonder biocehemisch recidief (PSA-stijging) na 0-2, 2-4, 4-6 en 5-8 jaar. Nu heb je het moeilijkste gehad.

Er staan drie voorbeelden in:

- Patiënt A. Een man die gedurende vier jaar geen biochemisch recidief ontwikkelde. Hij heeft na zes jaar een kans van 91% om nog steeds zonder ziekte (klinisch recidief) te zijn (punt A).

- Patiënt B. Een man die een biochemisch recidief heeft na 3 jaar. Hij heeft een kans van 62% om na 6 jaar een klinisch recidief te ontwikkelen (punt B).

- Patiënt C. Als er meteen in het eerste jaar een biochemisch recidief optreedt, dan is de kans 35% dat hij na 3 jaar een klinisch recidief heeft (punt C).

Overigens is deze tabel niet voor de gunstigste maar voor de intermediaire patiëntengroep met een nadir tussen 1,0 en 2,0 ng/ml.

Wat heb ik hier nu aan? Dat weet ik niet. Want weliswaar is mijn PSA inmiddels flink onder die 1,0 ng/ml gedaald, maar ik krijg immers ook hormoontherapie. Dat veroorzaakt een veel snellere daling dan alleen bestralen. Het lijkt dus alsof ik met die snelle daling in de gunstigste groep val, maar je wilt toch graag wat meer zekerheid. Ik zoek verder en kan me voorstellen dat veel lezers geen belangstelling voor het onderwerp hebben. Gewoon overslaan, zou ik zeggen. Voor mezelf werd de doelstelling van dit weblog steeds meer om te schrijven over alles wat me bezighoudt. Vrolijk en minder vrolijk, avontuurlijk en saai, zeilen en niet-zeilen, ziek zijn en beter worden, enz.

                        Televisiekijken in ons zomerhuisje in Veen.

 
Na terugkeer uit Tilburg eten we voor het eerst dit jaar asperges. Uit de kas maar heerlijk. Ik ben er gek op! Daarna keken we televisie (foto hierboven). De idiote hoeveelheid reclame; ik viel erbij in slaap. Vanochtend slapen we uit. Buiten wisselend zon en wolken. Mijn toestand is onveranderd, hoewel toch wat vermoeider. De nuchtere bloedsuiker was 6,3 mmol/l, het gewicht 83 kg. Aan het eind van de middag rijden we naar Amsterdam voor een bezoek aan mijn dochter Floor en haar vriend Pijke. Terug naar boven  

Floor toont trots de babykamer. Rechts achter Ans kijkt Pijke om de hoek

Zondag 11-04-2010

Gistermidag rijden we langs de winkel van Prénatal in Gorcum en halen daarna bij Tessa een doos op met onze nieuwe Iridium 9555 satelliettelefoon erin, opgestuurd door de firma Yachtcontrol BV in Hattem. We parkeren rond vijf uur bij Floor & Pijke voor de deur in Amsterdam. Trots toont Floor ons de babykamer (zie hierboven). We hebben een nijntje-mobiel en wat babykleertjes meegenomen. Ze is zeer zwanger, mijn dochter! Over 2 weken is ze uitgerekend, nota bene precies op mijn eigen verjaardag. Pijke en ik schroeven onderaan de lange trapopgang naar hun verdieping een beugel aan de muur om de buggy aan op te hangen. Daarna lopen we naar een aardig restaurant in de buurt, gevestigd in het voormalig Pathologisch Anatomisch Laboratorium van het vroegere Wilhelminagasthuis. Het heet "Lab111" en we hebben het er naar ons zin, ondermeer omdat ze lekkere verse oesters hebben. Leuke, lange avond (zie foto hier).

Vanochtend slapen we lekker uit. In de emailbox vind ik een bericht van Gerard & Josje dat ze rond 1 mei met hun "Mermaid" uit het Turkse Finike willen vertrekken op weg naar Istanboel. Terwijl Ans nog wat langer in bed blijft, pak ik vol verwachting de doos van Yachtcontrol uit alsof het om een mooi cadeau gaat. Aan de hand van de paklijst moet ik helaas vaststellen dat de beugel voor de zeeantenne ontbreekt. Vervelend, morgen bellen. Een paar uur ben ik lekker bezig om een en ander te doorgronden. Ik moet nog de Iridium-abonnementspapieren invullen en retourneren. Mijn situatie is vanochtend als de vorige dagen. Verder is de nuchtere bloedsuiker 6,6 mmol/l en mijn gewicht 80 kg.

Het is met ongeveer 11° Celsius een frisse dag. Dat komt door de koude noordoostenwind. Geen zin om erop uit te gaan. Ik ga verder met mijn zoektocht naar gegevens betreffende prognoses na gecombineerde bestralings- én hormoonbehandeling van prostaatcarcinoom. Daar bleef ik gisteren steken. Al zoekend stuit ik op de website van Les Bradbury, een Britse hoogleraar aerodynamica en luchtvaarttechniek. Bij hem werd in 2003 - op 67-jarige leeftijd - prostaatkanker vastgesteld met een Gleason score van 3+4. Hij liet zich behandelen met radiotherapie en hormonen (Zoladex) De laatste staakte hij na een jaar. In de bijna 7 jaar die verstreken steeg zijn PSA van vrijwel onmeetbaar naar 2,0 ng/ml en schommelt sedertdien tussen 1,5 - 2,0 ng/ml zonder verder te stijgen.

Bradbury heeft ontzettend veel uitgezocht over de bestraling en hormoontherapie bij prostaatkanker en hij houdt zijn website up-to-date tot op de dag van heden. Ik ontleen eraan een plaatje (zie hiernaast) van een studie (Bolla et al, 2002) naar het verschil tussen radiotherapie met en zonder hormoonbehandeling bij 195 patiënten. De Zoladex-therapie begon tijdens de bestraling en liep 3 jaar door, zoals bij mij. De grafieken zijn wat somber, omdat zowel laag-, intermediair- en hoog-risico patiënten in de trial zaten. Ze maken in elk geval duidelijk dat de combinatie-therapie een betere overleving geeft.

Interessant is het pleidooi van Bradbury voor het opschroeven van de radiotherapie, van de tegenwoordig gebruikelijke 70 Gy (35 x 2 Gy per dag) naar kortere en intensievere bestraling, bijvoorbeeld 21 x 3Gy per dag (totaal 63Gy) of een verlenging van de bestraling met 2Gy per dag tot 78 of 80Gy:

"If you show no signs of significant side-effects towards the end of your treatment, ask to re-examine the proposed overall dose. If you are receiving 74 Gy in 2 Gy fractions, it might be possible to increase this to 78 or even 80 Gy. You should be conscious that you will be increasing the risk of developing late side effects - particularly rectal bleeding"

Hm, ik kan het niet beoordelen maar ik zal er morgen eens naar vragen. Op Bradbury´s website staat ook een calculator waarmee je je eigen prognose kunt laten berekenen, de Disease Free Survival Calculator. Ik kom er niet uit want - vreemd genoeg - staat de adjuvante hormoontherapie bij bestraling niet in het model. Terwijl die de prognose nou juist sterk verbetert. Dat geldt ook voor een andere calculator, de Prostate Cancer Prediction Tool, op de website van het Memorial Sloan Kettering Cancer Center in New York. Ook die heeft geen nomogram voor de combinatie bestraling/hormoontherapie. Vreemd. Op de website  van PCA3 staan nog wat van die calculatoren. Ik zoek naar zekerheden die er niet zijn.

Om half vijf arriveert Tessa bij ons huisje. Derrick, Kate, Liam en Caelan komen een kwartiertje later. Het is lekker vol in ons huiskamertje (foto hier). Liam kreeg vandaag de laatste van vier injecties Asparagine en verdraagt het redelijk. Nu heeft hij drie dagen rust. Kate gaat met hem op de schommel en hij heeft grote belangstelling voor de eenden die in het boomgaardje rondscharrelen. Terug naar boven

Een micrometastase van een prostaatcarcinoom in een lymfeklier . Rechts de klier met de micrometastase bij de zwarte pijl, links een vergroting. De metastase toont de typische klierbuisachtige structuur van het adenocarcinoom van de prostaat

Maandag 12-04-2010

Micrometastasen. Eigenlijk naast een lokaal recidief het grootste probleem bij de behandeling van prostaatkanker en bij vele andere tumoren. Uit een tumor van één of twee centimeter kunnen tienduizenden uitzaaiingen ontstaan. De meeste daarvan zijn zó klein dat ze bij klinisch onderzoek, bijvoorbeeld een botscintigrafie, niet ontdekt kunnen worden. Hierboven een microscopisch plaatje van zo´n micrometastase in een 4 mm Ø lymfekliertje. Plaatje b toont de lymfeklier met bij de zwarte pijl de micrometastase. In plaatje a is hij uitvergroot en zie je klierbuisachtige structuur, typisch voor het adenocarcinoom van de prostaat.

Kankercellen kunnen uitzaaien in het lichaam via bloed en lymfe. Via het bloed komen de cellen meestal eerst in de longen terecht. Een prostaatkankercel moet daarvoor eerst door tumor-angiogenese een klein bloedvaatje maken dat contact maakt met een bloedvat in de prostaat. Slechts een klein deel bereikt het beenmerg, de plaats waar je uitzaaiingen van prostaatcarcinoom vindt. De kankercellen die elders belanden gaan vanzelf dood. De overgrote meerderheid van al die uitgezaaide kankercellen worden door filtering van het bloed in de longblaasjes uitgeschakeld. Metastasen in de botten zijn erg pijnlijk. Kankercellen die in lymfeklieren terecht komen kunnen daar uitzaaiingen geven of doorstromen en uiteindelijk ook in de bloedbaan belanden. Al deze wijsheid ontleen ik ondermeer aan een uit het Engels vertaald artikel van Mark C. Scholz M.D op de site Prostaatkanker.org. Daar staan ook interessante zinnen over apoptose, de geprogrammeerde celdood. Ik kom er dezer dagen op terug.

Na bestralingstherapie bepaalt men regelmatig het PSA. Daar heb je te maken met mogelijke "bounces", tijdelijke PSA-stijgingen ten gevolge van late schade aan gezond weefsel (zie verslag eergisteren) Pas bij een driemaal gemeten PSA-stijging, met een minimum interval van drie maanden, spreekt men volgens de richtlijn van de Nederlandse Vereniging voor Urologie (2007) van een recidief (lokaal of uitgezaaid) Dat is na operatieve verwijdering van de prostaat anders, dan heb je geen bounces. Voor het stellen van de diagnose 'PSA-recidief' na radicale prostatectomie dienen er twee PSA-bepalingen van >0,2 ng/ml met een interval van 2-3 maanden te zijn. Bij een PSA-verdubbeling binnen 10 maanden is het bestaan van (micro)metastasen waarschijnlijk.

Bij de toepassing van de calculatoren waar ik gisteren over schreef, komt eruit dat ik een kans heb van ruwweg 50% op (micro)metastasen na vijf jaar, als ik alleen radiotherapie zou doen. De hormoontherapie halveert die kans tot ongeveer 25%. Het is duidelijk dat je na de initiële behandeling voor de rest van je leven onder de doem van die driemaandelijkse PSA-meting zult staan. Het is niet anders. Alle reden om de hormoontherapie de volle drie jaar voort te zetten, lijkt het. Ik ben daar lakoniek onder. Survival first. De sex is weg maar de liefde en de erotiek zijn er nog (en hoe!) Ik mis de sex niet eens want ik krijg er immers geeneens zin meer in.

Opnieuw een frisse dag met zon en wolken. Ans gaat vanmorgen naar de tandarts, waarschijnlijk moet ze een brug. Mijn situatie is onveranderd. Bloedsuiker nuchter: 6,0 mmol/l, gewicht 81 kg. Ik bel Yachtcontrol over de ontbrekende beugel voor de zeeantenne van de nieuwe satelliettelefoon. Die zullen ze opsturen. Na het middaguur rijden we naar Tilburg voor mijn 34e bestraling, de voorlaatste. Opnieuw vlot. Daarna een (voorlopig) afrondend gesprek met dokter Engelen, mijn radiotherapeut. Hij is tevreden, ik heb het goed doorstaan. Ik vraag en krijg een fotokopie van het PA-rapport van de biopsieën in december jl. mee. Er staan wat zaken in die ik vergeten was, dus hierbij de samenvatting:

Vooruit, terug naar de wereld! Toen afgelopen week de kredietstatus van de Grieken verder verlaagd werd en de bevolking in aller ijl al tien miljard euro van de banken had gehaald, kwam de Eurozône toch in de benen. De Fransen en de Italianen drukten door dat Europa de Grieken zal bijstaan, als die dat willen, met leningen tegen ruim 5% rente. Een minder hoge rente dan de 6,6% die Duitsland en Nederland eisten, om de Grieken een lesje te leren. En zie, de kredietwaardigheid van Griekenland liep meteen alweer wat op. Ik hoop dat ooit zal blijken dat deze verlate financiële steunactie een belangrijke stimulans was voor de verdere integratie van Europa. Terug naar boven

De hoofdingang van het Instituut Verbeeten in Tilburg. Vandaag is mijn 35e en laatste bestraling

Dinsdag 13-04-2010

Geen beste dag vandaag en dan bedoel ik niet het weer. Dat is opnieuw fris en zonnig. Ik heb last van een vervelende buikpijn met diarree en pijn bij de ontlasting. Gelukkig geen bloedbijmenging. Zal ik nota bene op de dag van de laatste bestraling alsnog last van de typische bijwerkingen krijgen? Ook veel opvliegers. Mijn nuchtere bloedsuiker is niet denderend: 7,1 mmol/l, gewicht: 81 kg. Ik blijf daarom maar lang in bed, aangenaam verzonken in een prima thriller, de page-turner "Hypnose" (Ned. vert. 2010) van Lars Kepler, het pseudoniem van het Zweedse schrijversechtpaar Ahndoril. Waarom komen er al tientallen jaren zulke uitstekende detectives en thrillers uit Zweden? Zeker veel tijd om te schrijven tijdens de lange winteravonden zonder vertier?

Na vieren rijden we naar het Verbeeten in Tilburg voor mijn 35e en laatste bestraling. Op de velden onderweg komt het koolzaad al flink op. Een stukje voor de Drongelse pont staan twee palen voor ooievaarsnesten. Op één ervan zit een ooievaar, zijn partner scharrelt beneden in de wei rond. De bestraling is als altijd vlot. Ik voel me ondanks mijn buikpijn e.d. opgelucht: dit zit er tenminste op. Bij de balie krijgen we een lijst mee van alle bestralingsdata voor de kilometerkostendeclaratie bij onze zorgverzekeraar. Weer terug in ons huisje belt Derrick: Liam was vandaag koortsvrij en kon weer een tijdje op zijn spillebeentjes staan en lopen. Terug naar boven

Gisteravond een troostende zonsondergang boven de Veense Put

Woensdag 14-04-2010

Apoptosis ofwel (genetisch) geprogrammeerde celdood is een zeer interessant onderwerp. Het staat tegenover necrosis, niet-geprogrammeerde (voortijdige) celdood als gevolg van ondermeer infectie, verwonding, zuurstoftekort of vergiftiging. Necrose is in beginsel gevaarlijk en soms fataal omdat het debris van dood celmateriaal ernstige schade kan toebrengen aan gezond weefsel. Apoptose is daarentegen een fraai proces dat zich zonder schade afwikkelt binnen de celwand. De afstervende cel slinkt en valt in delen uiteen die worden opgeruimd door fagocyten (witte bloedcellen)Het dient bijvoorbeeld om vorm te geven aan groei en ontwikkeling vanaf embryo tot volwassene. Cellen sterven geprogrammeerd af om bijvoorbeeld ruimte te maken voor de vorming van ledematen en de scheiding van vingers en tenen. Het mechanisme is ontzettend ingewikkeld (het plaatje hieronder geeft slechts een oppervlakkig beeld) en zeker nog niet geheel opgehelderd. Bij een gemiddelde volwassene sterven er dagelijks 50 tot 70 miljard cellen door apoptose.

Nu dacht ik altijd dat bestraling door ioniserende stralen de cellen tot necrose brengt, maar dat is niet zo. Necrotisch celversterf komt wél voor in tumoren waarin de cellen vaak afsterven door zuurstoftekort. Ook in de biopten van mijn eigen tumor was dat te zien (zie eergisteren). De bestraling daarentegen veroorzaakt vroeger of later apoptose van weefselcellen en vooral van tumorcellen. Ioniserende stralen beschadigen het DNA in de celkern, een beschadiging die snel-delende cellen zoals tumorcellen niet goed kunnen repareren. De DNA-beschadiging wordt bij deling van de cel doorgegeven aan de volgende generaties en leidt tot sterke vertraging van opeenvolgende delingen (tragere turmorgroei) en tot apoptose van de beschadigde cellen.

Nu is er een beperking aan bestralingstherapie. Niet alle tumoren zijn in dezelfde mate gevoelig voor ioniserende straling. Hun radiosensitiviteit verschilt. Solide tumoren hebben binnenin vaak een zuurstoftekort, schreef ik hierboven al. Juist zuurstof vormt onder invloed van bestraling stoffen, zogenaamde vrije radicalen, die het DNA sterk kunnen beschadigen. Maar tumorcellen in zuurstofarme omstandigheden zijn vaak 2 tot 3 keer zo ongevoelig voor straling dan in cellen met voldoende zuurstof. Solide (epitheliale) tumoren zoals bijvoorbeeld borstkanker, kleincellig longcarcinoom, baarmoederhalskanker en prostaatkanker zijn dus slechts matig radiosensitief. Daarom geeft men in die gevallen hogere doses bestraling van 60 - 70 Gy (Gy = Gray) In mijn geval 35 x 2Gy = 70Gy. Voor de aanvulling wordt de hormoontherapie ingezet. Die is dus net alleen voor het terugdringen van micrometastasen in het het hele lichaam, maar ook voor de versterking van de lokale therapie in het prostaatgebied.

Apoptosis werd voor het eerst ontdekt in 1842 maar kreeg in de vorige eeuw vanaf de zestiger jaren veel aandacht. Toen werd ook de term genomen uit het Grieks: Apo = van, ptosis - vallend. Apoptosis zou door de oude Grieken gebruikt zijn voor het "vallen van bloemblaadjes" of het "vallen van bladeren" in de herfst, aldus de Engelstalige Wikipedia. Hippocrates gebruikte de term voor het "vallen van beenderen van het lichaam" (?) en - om nog even in de geneeskunde te blijven - Galenus breidde dat uit tot "het vallen van de schubben" (bij schurft?) Tja. Alles moet vallen, zij het echt of symbolisch en ergens er tussenin valt de waarheid, maar meestal niet in het midden. Toch zou ik willen weten welk mechanisme nou precies bewerkstelligt dat het door radiotherapie beschadigde DNA de cel tot apoptose doet overgaan.

Het proces van apoptose (bron: Wikipedia)

Gisteravond een mooie, vertroostende zonsondergang over de Veense Put (foto bovenaan) Vroeg naar bed gegaan, ik was doodmoe. Ach, in de ochtendstond ziet alles er weer anders uit. De buikpijn en de diarree zijn verdwenen, ontlasting nog wat pijnlijk maar lang niet zo erg als gisteren. Wat is er mis geweest? Misschien was het niet van de bestraling maar gewoon een voorbijgaande indigestie. De nuchtere bloedsuiker blijft aan de hoge kant, opnieuw 7,1 mmol/l, gewicht: 80 kg. Buiten schijnt de zon voor een nieuwe, frisse lentedag. Er moeten dingen gedaan worden. Ik bel onze notaris voor een afspraak om onze testamenten aan te passen met een bepaling, waarin de successierechten voor onze kinderen bij overlijden van een van ons niet meteen volledig door de overlevende partner betaald behoeven te worden, maar pas bij diens overlijden. Verder vul ik de formulieren voor het Iridium-abonnement in. Ik laat het ingaan op 1 mei a.s.

Om 2 uur in de middag rijden we naar Gorcum. Daar pikken we in Tessa´s huis onze postpakketjes op: de nagezonden antennebeugel van Yachtcontrol en wat boeken en een CD ("Ain´t no grave", het tweede posthume album van Johnny Cash) van Bol.com. Daarna door naar Barbara´s huis. Ans kookt er vanavond voor de het hele gezin. De kinderen spelen voor op straat in de zon. In de autoluwe straat bij Barbara zijn klimrekken en wipkippen. De moeders zitten op een bank te kijken en wisselen hun ervaringen uit. Schoondochter Kate komt langs met Liam en Caelan. Liam loopt alweer beter dan eerder deze week. De broertjes zitten al gauw achter elkaar op een wipkip. Ze zijn allebei zo zwak, de ene door ziekte en de ander is te jong, dat ze geen beweging in die kip krijgen. Toch kijken ze verheugd naar hun moeder. Barbara´s jongste Esri komt langs; ze heeft bij een vriendinnetje thuis geplast maar ze wil alleen thuis poepen. Oost, west, thuis poept het best. Voor ons ligt dat anders. Even na tien uur zijn we terug in ons huisje aan de Veense Put. Terug naar boven

De appelboompjes voor ons huisje lopen nu snel uit

Donderdag 15-04-2010

Vanmorgen ontwaak ik met het gevoel dat ik de hele nacht lang gedroomd heb dat we weer aan boord waren. Misschien was het in werkelijkheid alleen maar de laatste vijf minuten. In elk geval word ik er opgeruimd van wakker. Vroeg in de ochtend belt Derrick uit het Sofia/Erasmus in Rotterdam: de artsen zijn zeer tevreden over de toestand van Liam. In het bloedbeeld vinden ze ondermeer gezonde jonge bloedcellen; zijn beenmerg maakt die dus aan en daarom hoeft hij geen bloedtransfusie. Het zou erop kunnen wijzen - ze blijven voorzichtig - dat hij de lichtste vorm van ALL (akute lymfatische leukemie) heeft. Een hoopvolle gedachte. Niettemin moet hij vanaf 6 mei een serie zware chemokuren in het ziekenhuis ondergaan. Tegen die tijd zitten ze wel in hun eigen woning in Gorcum en zijn de ouders van Kate over om te helpen. Ik voel mezelf goed, mijn nuchter bloedsuiker zakt iets (6,8 mmol/l, gewicht 80 kg)

Het is vandaag een schitterende lentedag, een tikje minder fris dan de voorgaande dagen. De appelboompjes in het boomgaardje voor ons huisje lopen nu snel uit (foto hiernaast) Ik pas de antennebeugel, die Yachtcontrol gisteren opstuurde, aan de zeeantenne voor de Iridium satelliettelefoon en moet helaas concluderen dat hij niet past. Een telefoontje leert dat het de verkeerde beugel is, ze zullen meteen de goede opsturen. Schiet lekker op zo. Daarna maak ik een wandeling van ruim anderhalf uur heen en terug over de Maasdijk naar Andel. Bij het postkantoortje in de drogisterij post ik de Iridium-abonnementsovereenkomst. Onderweg zie ik in het grint bij een verbouwde dijkboerderij een merkwaardig beeld. Het lijkt van rode klei gemaakt of rood overgeschilderd. Een naakte man die zich als het ware ter aarde heeft geworpen of angstig tegen de grond kruipt. Het lijkt wel op die gipsafgietsels die we in de ruïnes van Pompeï zagen van mensen in doodsnood na de uitbarsting van de Vesuvius. Het doet ook wel een beetje aan een biddende moslim denken, maar die doen dat niet naakt. Of ligt hij met zijn oor aan de grond te luisteren? Merkwaardig. Ik loop naar beneden om beter te kijken. Er komt een jonge vrouw naar buiten en ik vraag of ik wat foto´s mag maken. Mag. Wie het beeld heeft gemaakt, weet ze niet, "ik werk  hier alleen maar" Oh. Verder is er niemand thuis. Misschien weet een van de lezers meer over dat beeld of de beeldhouwer? Zie foto hiernaast en nog drie andere hier.

Beeld aan de Maasdijk in Veen.

´s Middags zitten we in de luwte van het huisje heerlijk in de zon te lezen. Ik lees het nieuwe boek "Nomade" (Augustus, 2010) van Ayaan Hirsi Ali uit. Een goed geschreven boek met overtuigende analyses, als in haar vorige boeken ondermeer gegrond in haar eigen ervaringen, en prikkelende standpunten. Als het juist is om onderdukking te bestrijden, dan is cultuurrelativisme ten aanzien van de Islam niet op zijn plaats, dacht ik tijdens het lezen. Dat ben ik wel met haar eens zonder onmiddelijk te willen overlopen naar Geert Wilders. Ook heb ik gemengde gevoelens over haar oplossingen. Zij bepleit onder andere een alliantie met de christelijke kerken tegen de Islam. Ik weet het niet. De duivel met Beëlzebub uitdrijven? Natuurlijk heeft ze daarbij de liberale stromingen in de christelijke kerken op het oog, maar toch: waarom anker je de bestrijding van de radikale Islam en de autoritaire, onderdrukkende geloofsleer van die godsdienst, niet consequent in een actieve propaganda voor demokratische tolerantie, bewust atheïsme en een wetenschappelijk wereldbeeld? De waarden van de Verlichting, zogezegd? Ik wil nog een keer terugkomen op het boek.

Het nieuws wordt gedomineerd door de tweede uitbarsting van de vulkaan bij de gletsjer Eyjafjallajökull op IJsland. Een grotere dan die van een dag of tien geleden. Grappig, vanmorgen dacht ik bij dat rode beeld langs de Maasdijk ook al aan een vulkaanuitbarsting. Een grote aswolk trekt op 10 tot 12 kilometer hoogte over de Noordzee in onze richting en geleidelijk aan wordt alle vliegverkeer in het noorwesten van Europa stilgelegd. Zou zo´n wolk ook het klimaat korte tijd kunnen beïnvloeden zoals de uitbarsting van de Pinatubo in 1991 dat deed? De wereldtemperaturen waren dat jaar 0,5° Celsius lager door de aërosolen van die uitbarsting. Op de website van het KNMI kun je nu al satellietwaarnemingen zien van de verspreiding van aërosolen in de hogere atmosfeer. Ook op de weerradar op mijn home-pagina doet zich vanmiddag al een merkwaardige pijlvormige streep voor, die recht naar ons land wijst. Een relatie met het Icesave-schandaal zie ik op voorhand niet. De Pinatubo-uitbarsting was overigens uitzonderlijk zwaar, de zwaarste van de vorige eeuw. Die op IJsland is veel lichter. Om zeven uur gaat, zoals dat heet, het Nederlandse luchtruim dicht. Gelet op de noordwestenwind die morgen blijft doorstaan, kan het wel even duren. Terug naar boven

Vrijdag 16-04-2010

Waarom denkt Ayaan Hirsi Ali dat de Islam voor het westen gevaar oplevert? Volgens haar eigen zeggen gaat het om "een disfunctionele cultuur", die weinig tot helemaal niet succesvol is in de landen die volgens islamitische wetten geregeerd worden: "Ze slagen er niet in kwalitatief hoogstaande goederen en geesten te produceren. In dergelijke landen bestaat geen eenheid, geen wil om aan een betere toekomst te werken" (Nomade, p. 106) Waarom zouden we daar bang voor moeten zijn? De westerse landen mogen krachtige economieën en sterkere legers hebben, "de islam is getalsmatig in het voordeel" (p. 231) Volgens Hirsi Ali komt het gevaar vooral uit de hoek van de vele miljoenen moslims die inmiddels in de westerse wereld leven en die zich tezeer opsluiten in de eigen gemeenschappen. Die vormen een voedingsbodem voor radikalisme en de groei van terroristische groepen. "De islam is niet alleen een geloof, het is een manier van leven, een gewelddadige manier van leven" (p.232)

Mede verwijzend naar haar eigen islamitische opvoeding, die vooral bestond uit het eindeloos opdreunen van onbegrijpelijke Arabische teksten uit de Koran en veel slaag, waarschuwt ze voor het relatieve gemak waarmee jonge moslims radikalen navolgen in een context van werkeloosheid, isolement, verongelijktheid en criminele jongerengroepen. Ook Hirsi Ali maakte toen ze in Kenia woonde zo´n proces van radikalisering en dwepen met de islam door. "De radikale islam wordt stapsgewijs aan de man gebracht, ook in Amerika. Eerst wordt hij gepresenteerd als programma voor juist gedrag, voor goedheid. Vervolgens word je aangemoedigd actief op zoek te gaan naar andere moslims en alleen vriendschappen binnen het geloof aan te gaan. Het weerzinwekkende thema van de jihad wordt pas in latere stadia aangesneden" (p. 168) Ze noemt dat proces "de sluiting van het moslimdenken" en waarschuwt tegen het toestaan van aparte moslimscholen - waar vooral geleerd wordt dat de Koran de enige waarheid is, het onveranderlijke woord van God dat naar de letter nagevolgd moet worden. Het bewerkstelligt dat ook gematigde moslims de intellectuele scholing missen om de fundamentalistische boodschap te weerstaan.

De kwestie concentreert zich op de vraag: tolereren of verbieden? Multiculturalisme of actieve bestrijding? Dat de islam een onderdrukkende en autoritaire religie is, is een feit en ik schreef gisteren al: als het juist is om onderdrukking te bestrijden, dan is cultuurrelativisme ten opzichte van de islam niet op zijn plaats. 

Islamitische scholen moeten we dus niet toestaan (zoals alle vormen van op religie gebaseerd onderwijs, overigens) Op dezelfde duidelijke wijze verbood de Hoge Raad dezer dagen een andere vorm van religieuze onderdrukking, namelijk het vrouwenverbod op passief kiesrecht bij de Nederlandse SGP. Maar ik geloof dat Hirsi Ali doorslaat als ze schrijft dat "Europa zijn ondergang tegemoet slaapwandelt" (p.274) Al zal de integratie van moslims in de samenleving generaties langer duren dan die van andere groepen, aanpassing aan succesvollere culturen is in mijn ogen altijd onvermijdelijk geweest.

Tegen zonsondergang gisteravond trekken lange grijze wolkenbanen over de hemel (foto hiernaast) Zijn dit de vulkanische aswolken uit IJsland? Er volgt een slechte nacht, ik lig uren te piekeren over de boot. Hoe zit het met de buiskap, waar een naad begint los te laten? Hoe zit het met de verstaging? Met het kotterstag, dat de mast fixeert? Zou er niet zijn ingebroken ondanks al die bewakers? Ze zullen toch niet zomaar het schip verplaatsen? Ligt hij nog wel aan de walstroom? Zou de boot vol kakkerlakken zitten? Enzovoort. En al zou ik even heen en weer willen vliegen naar Kreta, door die verdomde vulkaanuitbarsting op IJsland is er geeneens luchtverkeer mogelijk. Bij het krieken van de dag val ik eindelijk in slaap.

Zien we delen van de aswolken uit IJsland?

Vanmorgen is het bewolkt. Er valt geen regen. Het nieuws op de radio meldt dat de IJslandse vulkaan nog steeds aswolken uitbraakt en dat het wel dagen of zelfs weken door kan gaan. Het vliegverkeer zal nog minstens 24 uur onmogelijk zijn. Gestrande reizigers verbleven vannacht in hotels of op de luchthavens. Er is een run op huurauto´s en treinkaartjes. De Thalys naar Parijs is uitverkocht. De aswolken verspreiden zich vandaag langzaam verder over de rest van Europa. Burgers krijgen het advies om binnen te blijven als het gaat regenen en het zwavelhoudende stof neerstrijkt.

Ans is vandaag naar Gorcum, naar haar moeder en naar de rest. Met Liam gaat het goed. Ik begin in de nieuwe Stephen Baxter "Ark" (Orion Books, 2009), het vervolg op zijn "Flood" uit 20028 over een wereld die verzinkt in een snelle zeespiegelstijging. Hoe redden mensen zich dan?  Om vier uur haalt mijn oude vriend Herman me op om een glas wijn te drinken in Wijnhuis Heukelum. De nieuwsuitzendingen voorspelden voor vanavond een spectaculaire zonsondergan door alle stof in de atmosfeer. Maar dat valt tegen, de zon gaat gewoon mooi rood onder als altijd. We hakketakken wat over de vraag wanneer we eindelijk weer terug naar Kreta zullen gaan, maar we leggen het bij. Dat tijdstip kunnen we nu nog niet bepalen.  Terug naar boven

Wereldtemperaturen, kooldioxide-gehalte en zonneactiviteit vanaf 1980

Zaterdag 17-04-2010

Let op! Hiernaast staat een set van interessante grafieken. Ik vond hem gisteravond op de website van klimaatblogger Bart Verheggen. De grote vraag is uiteraard hoe je hem moet duiden. Je ziet hoe (in het midden) de CO2-concentratie in de atmosfeer alsmaar toeneemt vanaf 1980. Bovenaan zie je de ontwikkeling van de wereldtemperatuur volgens een drietal betrouwbare meetseries. Vanaf de piek in het El Niño-jaar 1998 lijkt er sprake van een stabilisatie van de temperatuurstijging. Tegelijkertijd zie je onderaan in oranjegeel dat vanaf 2003 de zonneactiviteit terugloopt. Minder zonneactiviteit zou dienen te resulteren in minder opwarming c.q. in afkoeling. Curieus is dat op dit microniveau van een paar jaar het erop lijkt dat de afkoeling eerder begon dan de vermindering in zonneactiviteit. Vreemd. Het maakt eens te meer duidelijk dat je hieraan werkelijk niet kan ontlenen dat er sprake is van een omslag, dus van een einde aan global warming. Evenmin kan je ermee bewijzen dat de opwarming doorgaat. Het kan gaan om een kantelpunt of om een hapering in de opwarming zoals die er vaker waren. Als het aantal zonnevlekken weer gaat toenemen, neemt de opwarming in elk geval ook weer toe.

Vandaag een stralende lentedag. We zijn vroeg op, Ans gaat vandaag met Tessa, Kate en Derrick en hun beide kinderen naar De Efteling. Liam is helemaal opgewonden, kleine Caelan beseft het nog niet. Mijn situatie is goed, nuchter bloedsuiker 6,6 mmol/l, gewicht 81 kg. het luchtruim boven Europa is nog grotendeels gesloten door de IJslandse wolk van vulkanisch as. Het KNMI stelt dat er niet veel kans is op extra afkoeling in het klimaat doordat de wolk zonlicht zou tegenhouden. Dat schijnt alleen zo te werken bij vulkanen in tropische gebieden. De aspluim van vulkanen op hogere breedten slaat met de heersende neerwaardse windstromen spoedig op de aarde neer. Het zwaveldioxide in de aswolk schijnt wel te reageren met de ozonlagen op 2 en 5 kilometer hoogte.

Het KNMI mat gisteren opvallende lage waarden boven Nederland "De ozon hier is vermoedelijk afgebroken door de reactie met het vulkaanstof. Ook is het mogelijk dat de ozon heeft gereageerd met vulkanisch zwaveldioxide" Beter dus niet in de volle zon gaan zitten vandaag. De stopzetting van het vliegverkeer in Europa heeft nu ook een merkbaar gevolg voor mij. Een expresse bestelling van een boek is opgehouden in Philadelphia, meldt Amazon per e-mail.

Ik doe boodschappen in Almkerk en werk daarna een paar uur aan de autorisatie van het verslag van mijn gesprek op 19 maart jl. met de Onderzoekscommissie Lemstra II.Voor de zoveelste keer weer eens bezig met de affaire Jansen Steur. Er zal nog wel meer komen, deze maand moet immers het rapport van de Commissie Hoekstra verschijnen naar de rol van Inspectie in de zaak. Om vier uur rijd ik via de Merwedebrug bij Gorcum naar Heukelum voor aangename kout en een glas wijn bij Inge in Heukelum. Blij verrast zie ik dat zijn vader, mijn oude buurman in Deil Ad(riaan) Hogerdijk, aan de stamtafel zit. We begroeten elkaar warm. Ach, ik zou veel kunnen vertellen over mijn belevenissen met Ad. Niet slecht om ruim 16 jaar lang een wijnhandelaar als buurman te hebben. De tijden dat ik na een lange avond samen wijn proeven een kwatrijn voordroeg van de Middeleeuwse Perzische dichter Omar Khayyám voordroeg, dat ik ooit ergens vond, onthield en nooit meer terug vond:

"Wat zou het toch zijn

 dat de wijnhandelaren kopen?

 Is het dan kostbaarder

 dan wat zij verkopen?"

Ik heb het eerder op mijn weblog aangehaald, maar vooruit, het is immers zo spits en to the point. Bij mijn vertrek zie ik dat een ooievaar bezig is kwartier te maken op het nest van het vroegere stadhuis, schuin naast Inge´s wijnhuis (foto hieronder en een andere hier). Het luchtruim mag dan gesloten zijn, de ooievaars nestelen alsof er niets aan de hand is. Is er eigenlijk iets aan de hand?

Ooievaar in Heukelum.

Terug in Veen vind ik Ans, net terug van een mooie dag op de Efteling. Kleinkind Liam genoot ervan. Morgen nog chemo en dan heeft hij weer drie dagen vrij. Vanavond om acht uur vertrekt een testvliegtuig van de  KLM om het luchtruim onder een hoogte van 7 kilometer te beproeven. De stagnatie in het luchtverkeer duurt te lang, aldus de directie. Want wie is er per slot hier in de wereld de baas? De natuur of de mens? De Britten hadden vandaag een leuke zegswijze over IJsland: "We want the cash, not the ash!" Een eerdere uitbarsting van dezelfde vulkaan op IJsland - in 1783 - duurde een jaar. Terug naar boven

Kaart van het land van Altena. We kajakten de blauwe route met de klok mee

Zondag 18-04-2010

Voor de derde dag ligt het vliegverkeer boven het grootste deel van Europa stil door aswolken van de vulkaanuitbarsting op IJsland. Getergde vliegtuigmaatschappijen waaronder onze KLM maken testvluchten en vinden dat het allemaal wel meevalt. Er kan eigenlijk best gevlogen worden, vinden ze, maar durven de mensen wel? De deskundigen spreken elkaar in elk geval tegen. Op Schiphol bivakkeren nog ruim duizend mensen, die op doorreis zijn (transferpassengers) en geen geld voor een hotel hebben. De gemeente Haarlemmermeer wil de gezinnen, de oudere en hulpbehoevenden onder hen opvang bieden op adressen van particulieren.

Voor de derde dag is het stralend weer. Het lokt ons het huisje uit. We rijden naar Fort Altena bij Sleeuwijk, een van de fortificaties uit de Hollandse Waterlinie. Daar wilde ik al eens een kijkje nemen sinds het onlangs voor publiek werd opengesteld. De A27 werd tientallen jaren geleden dwars door het oude fortencomplex aangelegd. Toen werd er nog niet tegen zoiets geprotesteerd. We arriveren om half elf. Men is bezig er allerlei kraampjes te openen, er is een terras en je kunt ook de forten bekijken. We drinken een kop koffie (foto hier) en lezen een brochure waaruit ondermeer blijkt dat het fort na WO II diende om vermeende leden van de NSB gevangen te houden. We kijken om ons heen, het was er toen vast niet zo gezellig als nu. De folder vermeldt een ander curieus feit: hier was ook een van de wapenbergplaatsen van de semi-clandestiene en in de vorige eeuw uiterst geheime NAVO-organisatie Gladio. Ik herinner me dat de onthulling ervan zo´n dertig jaar geleden veel opzien baarde. Nu is er niks meer van over. Ach, zowel voor- en tegenstanders wonden zich daar wel geweldig over op. Nu flaneren hier dagjesmensen. We drentelen mee (foto hier). Beneden aan de fortdijk broedt een zwaan op drie eieren (foto hier). Als opeens blijkt dat we - nota bene gratis - een kajaktocht door een deel van het Land van Altena kunnen maken is de beslissing snel genomen. Dat gaan we doen! Eindelijk weer eens op een bootje (zie foto hieronder en een andere hier). Op het landkaartje hierboven zie je onze route, die met de blauwe kleur.

 
Ach, het is een droom van rust en warmte om door het Land van Altena te varen, de peddels haast geruisloos in het water te dompen, tussen de rietranden langs akkers en weilanden te varen en overal om je heen het gekwinkeleer te horen van leeuwerikken, grutto´s en onbekende kleine vinkjes. In die rijke zang en karakteristieke roep van eerstgenoemden kun je je niet vergissen. Geluiden die zo oud en bekend zijn uit wie weet hoe lang al vergeten jaren, dat ik als jongetje in de zomer door de weilanden buiten Huizum zwierf, over de sloten sprong met mijn polsstok en soms erin. Ik was 5 of 6 jaar. Je vriendjes liepen treiterend achter je aan en zongen als je in de sloot was gesprongen: "Een snoek! Een hele dikke snoek!" Het dorp Huizum werd lang geleden opgeslokt door Leeuwarden. Stil passeren we nesten van broedende eenden, waterhoentjes en weet ik veel wat voor vogels nog meer. Ergens in een weiland fotografeer ik er een die lang genoeg blijft zitten, volgens ons een grutto. Omdat we de peddels stil houden en zonder geluid naderen vliegt hij niet op en krijg ik hem mooi in beeld (foto hier). Op een aantal plaatsen moeten we de kajak uit het water tillen en over een weg of waterscheiding tillen. Tenslotte belanden we in de loop van het oeroude riviertje De Alm. Hier en daar zit een gezin langs de kant, de man vist, de kinderen spelen en de vrouw dommelt op een plaid. Zo deden mijn ouders dat bijna zestig jaar geleden ook, mijn broertje en ik lagen op een deken te spelen langs een vaart ergens in Friesland, mijn moeder viel in slaap, alleen viste mijn vader niet. We peddelen verder. Op een onwaarschijnlijke, zeer verlaten plaats langs het water - hoe kreeg hij zijn auto hier? - staat aan de rand van een veld vol opkomend koolzaad een auto. Een nogal blote jongen ligt voor zijn auto op de oever in de zon. Ans denkt dat het een clandestien zonnende refo is. Zijn familie mag het niet weten. Hij groet ons in elk geval joviaal, we zeggen dus niet waar het was en hoe hij eruit zag. Vaak peddelen we in de ondiepe waterlopen langs pluizige lisdodden (foto hier). Tenslotte moeten we bukken voor een smalle, lage duiker onder de N322 door (foto hier). Aan de andere kant zie we de lage heuvel waar ooit het kasteel van de Heren van Altena stond. Ik schreef er niet lang geleden over. Alleen lijkt vanuit het riviertje de heuvel veel hoger. Ooit stond hier een roofslot of een tol. Als je ergens wilt zijn waar geen geschiedenis is, dan moet je naar een andere planeet gaan. Dan volgt het dorp Almkerk dat we goed kennen, maar nu vanaf een volkomen onbekende kant alsof je er langs een vergeten achterdeur binnen komt (foto hier). Als we het dorp door zijn moeten we een eind naar het noorden peddelen, parallel aan de A27 en tegen de wind in. Dat valt niet mee. Tegen vijfen zijn we terug na bijna vier uur. Net op tijd om bij de kraam uit het nabij gelegen Brabantse Made wat rode en witte wijn te kopen van Domein De Linie. We proeven en waarderen de fruitige witte wijn. Volgens een foldertje zou hij smaken naar peredrups, maar wat zijn peredrups? Ik herinner me uit mijn vroege jeugd een onooglijk, veel te zoet en niet-spectaculair snoepje. De wijn smaakt slechts een fractie beter dan dat. Komend weekend zal ik beide wijnen eens in de groep gooien bij Inge in Wijnhuis Heukelum. We zijn laat thuis, moe van de voor ons niet erg gebruikelijke inspanning. Maar vol van de zon, de geuren en de rijkdom van een schitterende lentedag. Terug bij ons huisje in Veen stappen we stijf en moeizaam uit de auto. Op televisie zien we dat vrachtvluchten vanaf vanavond wel mogen vliegen in Europa, passagiersvluchten niet. Terug naar boven

Geïntegreerd energienetwerk maakt Europa volledig klimaatneutraal in 2050

Maandag 19-04-2010

Een van de grote problemen bij vooral windenergie is zijn onlregelmatigheid. Het feit dat de geleverde energie niet een constante toestroom is. Het waait immers niet altijd. Bovendien fluctueert de vraag over 24 uur. Electriciteit kan men helaas slecht opslaan. Dat beperkt sterk de efficiency van windenergie. Daarom worden ingewikkelde regelmechanismen ontworpen die veel zwakke plekken kennen. daardoor zijn er grote verliezen. Zonneenergie kent een wat regelmatiger toevoer.

Nu is er door een Europese studiegroep iets bijzonders ontdekt dat tegelijkertijd een dermate eenvoudige oplossing biedt voor deze problemen, dat je niet snapt waarom men er niet eerder op kwam. De wetenschappers die het zojuist uitgebrachte rapport "Roadmap 2050: a practical guide to a prosperous, low-carbon Europe" schreven waren er zelf zo verbaasd over dat ze het nog eens door andere deskundigen lieten narekenen. Wat is het geval?

Als je de energienetwerken van de landen in de Europese Unie met elkaar zou verbinden zoals op het plaatje hierboven is weergegeven, dan kun je die pieken en dalen in duurzame energieproductie en -gebruik gemakkelijk opvangen. Spaanse zonnenergie en Britse windenergie blijken elkaar te kunnen compenseren. Bovendien vallen gebruiksverschillen weg door de verschillende tijdzônes en leefgewoonten in Europa. Het meest verbluffend is dat door de koppeling van netwerken de energieproductie in Europa tegen het jaar 2050 volledig klimaatneutraal kan zijn. Het is een manier om een op het eerste gezicht onmogelijke belofte, namelijk een reductie van de uitstoot van broeikasgassen met 80 procent in 2050 (ten opzichte van 1990) waar te maken, concludeert klimaatblogger Paul Luttikhuis in de NRC onder de kop "Stroom zonder broeikasgassen" Een nieuw en krachtig motief voor de verdere eenwording van Europa!

Om zeven uur komt Ans hier in Veen aan, helemaal stuk van de stress. Ze heeft geen honger maar wil wel dat ik een appel schil en een glas wijn voor haar in schenk. We praten na. Ans stond op het punt een tracheotomie (insnede in de luchtpijp) te maken met een groentemesje. Dan zit je onder de blokkade en dan kan het slachtoffer ademen. We hebben zo vaak over dit soort noodingrepen gesproken. Gelukkig was het niet nodig. Op de IC zeiden ze tegen Ans, Kate en Derrick dat ze heel erg professioneel hadden gereageerd met het toepassen van reanimatie. Waarschijnlijk hebben ze daarmee Liams´ leven gered. Om negen uur spreken we Derrick aan de telefoon. Liam is onrustig en wil uit het kunstmatig coma komen. Hij heeft een temp van 37,2° ondanks de afkoeling. Drie dagen wachten! Een eindeloosheid om door te komen. Terug naar boven

Deel van het scherm van Live aircraft tracking voor Schiphol. Je ziet online kleine vliegtuigjes over je scherm bewegen

Dinsdag 20-04-2010

Wachten is het devies. De toestand van kleinkind Liam is weinig veranderd. Alleen is zijn temperatuur vanmorgen tussen 34° en 35°. Heel langzaam gaat men de kunstmatige onderkoeling - bedoeld om zoveel mogelijk bloed en dus zuurstof naar het brein te dirigeren - opheffen. De dosering Dormicum (godbetert het zware slaapmiddel waar Jansen Steur aan verslaafd was) moest verhoogd worden, omdat het kind anders erg onrustig was. De kunstmatige rust bevordert het herstel van de hersencellen. De chemotherapie is tijdelijk gestaakt; die kan altijd later weer hervat worden. Overmorgen zal een MRI moeten uitwijzen hoe groot de schade aan de hersenen is en of Liam langzaam uit zijn coma gehaald kan worden.

Vanochtend rijden we naar Tessa in Gorcum, die op broertje Caelan past. Om half elf rijden we door naar onze notaris in Geldermalsen. We willen onze testamenten laten aanpassen om te vermijden dat de langstlevende van ons tweeën in één keer met de erfbelasting voor alle kindsdelen wordt opgezadeld. Maar notaris Swane legt na een berekening uit dat het bij ons, met zes kinderen en dus zes vrijstellingen, niet om een erg groot bedrag zou gaan. Bovendien zit ons geld niet vast "in stenen", in een huis dus. Voor het aanbrengen van een zogenaamde "tweetrapsregeling" zou nodig zijn dat we in de eerste trap de kinderen onterven om ze in de tweede trap weer ten tonele te voeren. Hm. Het heeft in elk geval geen haast en is in feite voor ons niet echt nodig. De constructie is vooral van belang voor oudere (echt)paren met een duur eigen huis en weinig liquide middelen. De overblijvende partner zou in zo´n geval wel eens het huis moeten verkopen om in de erfbelasting van de kinderen aan de fiscus te kunnen voldoen. Het is nieuwe materie, zegt Swane. Hij adviseert ons om over een jaar eens terug te komen als het allemaal verder uitgekristalliseerd is.

Op de terugweg zet ik Ans bij Tessa af. Daar komt Derrick even later aan. Samen met zijn vader gaat hij naar de overdracht van het appartement dat ze dezer dagen wilden betrekken. Er moet echter eerst nog van alles in schoongemaakt en aangepakt worden. Gelukkig springen vrienden van Derrick daarbij te hulp. Ik rijd terug naar Veen. Het is een schrale dag, zonnig maar met een harde koude wind uit het noordwesten. Het luchtruim boven Europa, al dagen gesloten wegens de aswolk van de vulkaanuitbarsting op IJsland, wordt geleidelijk weer opengesteld. Ik vind een mooie website (Live aircraft tracking) waarop je per luchthaven dat allemaal online kunt volgen (zie deel van een screendump hierboven). Handig als je iemand van Schiphol moet afhalen. Je ziet werkelijk piepkleine vliegtuigjes over de kaart bewegen. Een pop-up schermpje geeft data over vliegtuig en vlucht. Zelfs een foto van het toestel! Het lijkt wel wat op het AIS, het moderne informatiesysteem voor de scheepvaart (wij hebben dat overigens niet aan boord) waarbij je namen, koersen en dergelijke van de schepen om je heen op je kaartplotter kunt zien.

De secretaris van de Commissie Hoekstra, die het handelen van de Inspectie onderzoekt in de affaire Jansen Steur, bericht me per e-mail dat het rapport van de commissie pas op 27 mei a.s. verschijnen zal. Ik krijg het dan zelf twee uur voor publikatie. Geen idee waar we dan zullen zijn en of ik dan een internetverbinding heb. Ik probeer wat te lezen maar ik kan mijn hoofd er niet bij houden. Daarom zit ik maar wat te klooien met het programma Adobe Photoshop dat ik nooit gebruik, maar waar ik onlangs een handleiding voor kocht. Ook daarop kan ik me niet goed concentreren. Niet gewend aan een situatie dat ik helemaal niks kan doen. Ik bel mijn dochter Floor; ze loopt "op alle dagen" en het valt haar zwaar. Om zes uur belt Ans. Ze is reed vanmiddag met Derrick mee naar Rotterdam en komt nu terug naar Gorcum. Geen verandering in de toestand van Liam. Ik ga haar uit Gorcum ophalen. Terug naar boven

Derrick en Kate geven elkaar steun

Woensdag 21-04-2010

Vanmorgen mee geweest naar Liam in Rotterdam. Ans past de hele dag op broertje Caelan, Tessa is naar haar werk. Tessa´s vriend Jeffrey rijdt Liams moeder Kate en mij naar het Sofia/Erasmus. Het is zo intens zielig om dat weerloze jochie daar te zien liggen. Als het ware ingesponnen in een web van tientallen draden, infusen en sondes waarmee hij is verbonden aan registratie-, infuus- en voedingsapparatuur. Uiteraard registreert men alle vitale functies maar ook een volledig EEG, EOG en EMG´s van zijn kin en zijn armen. De vitale functies - hartslag, bloeddruk, ademritme, zuurstofverzadiging van het bloed en de temperatuur - zijn goed, hij voelt normaal warm aan, zijn kleur is goed en hij ademt zelf. Even eerder kreeg hij per infuus een nieuwe dosis Dormicum omdat hij onrustig werd. Wij waren er toen nog niet, maar in die periode opende hij zijn ogen en keek langdurig zijn vader aan. Maar je weet niet hoe echt dat is. Eerder reageerde hij op de stemmen van zijn vader en moeder. Nu heeft hij de ogen weer dicht. De pupilreflexen zijn beiderzijds goed. De afleidingen op EEG geven een rustig beeld, maar ik weet er verder niks meer vanaf.

Hoe erg zijn de hersenen van het jochie beschadigd door de periode van zuurstoftekort? Dat is de grote vraag. Uit de analyses van bloed, urine en faeces trekt men de conclusie dat de interne organen geen schade hebben geleden. Maar de hersenen zijn van alle organen het meest gevoelig voor zuurstoftekort. Als men de afgelopen dagen lagere doses Dormicum gaf, begonnen geïsoleerde groepen neuronen in de hersenen onafhankelijk van elkaar te vuren en veroorzaakten epileptiforme bewegingen. Het is de bedoeling dat er morgen of vrijdag eerst een MRI van de hersenen wordt gemaakt. Daarna wil men hem heel voorzichtig uit het kunstmatige coma halen. Derrick en Kate willen graag dat ik er dan bij ben. Ik heb overigens enorme bewondering voor beiden. Onder de afschuwelijke omstandigheden blijven ze flink, steunen elkaar, wisselen elkaar af en doen alles wat nodig is.

Om een uur of twee ben ik terug in ons huisje in Veen. Ans blijft in Gorcum op Caelan passen en zal vanavond voor ons allemaal koken bij Tessa thuis. Onze wereld is klein geworden in deze dagen. We hebben nauwelijks belangstelling voor iets anders. Buiten is het guur door de straffe noordwestenwind die al twee dagen polaire lucht aanvoert, maar geen vulkanische as uit IJsland. In Europa mag weer gevlogen worden. Oh.

Om half zeven rijd ik terug naar Gorcum. Daar eten we. Derrick vertrekt met Barbara en Tessa naar Rotterdam. Derrick en Kate blijven beide vannacht bij Liam en wij nemen kleine Caelan voor de nacht mee naar ons huisje in Veen. Het goedlachse kleine Tsjechische boertje - de brave soldaat Schwejk noem ik hem altijd - kent louter vrolijkheid. Negen maanden oud is hij inmiddels. De eendjes in het boomgaardje voor ons huisje brengen hem in verrukking. Als we alles hebben uitgepakt, het bedje en de kinderstoel hebben geinstalleerd en de box hebben uitgeklapt, bellen Gert & Anjès uit Zwolle. We ontmoetten elkaar voor het eerst in het Zuid-Portugese Lagos tijdens onze overwintering daar in 2007/2008. Ze vernamen van onze ellende. We spreken af om elkaar te ontmoeten zodra het met het oog op de toestand van Liam kan. Tja, en daar zitten we dan in ons huisje met zo´n peutertje waar je alleen maar vrolijk van kunt worden. Hij speelt in zijn box verwoed met vier, pardon zes, metalen eierdopjes uit de kast en ramt ze als kleine cymbalen klinkend tegen elkaar alsof hij een optreden als Nikkelen Nelis instudeert. Benieuwd wanneer hij slaap krijgt. Terug naar boven

Jaren vijftig romantiek in de keuken van ons huisje

Donderdag 22-04-2010

Voor het slapen gaan gisteravond gaat kleine Caelan met veel plezier in bad in het gootsteentje (zie hierboven). Een idylle onder omstandigheden als in de jaren ´50. We gaan tegelijk met hem slapen. Zijn bedje staat naast ons bed in het slaapkamertje. Hij maakt een goede nacht en wij dus ook. Om half twee is hij even wakker, drinkt een flesje en valt weer in slaap tot half zes. We leggen hem tussen ons in en hij slaapt weer in tot liefst kwart over negen (foto hier). Misschien komt dat omdat het hier zo stil is.

Om 11 uur breng ik Caelan en Ans naar Gorcum. Daar zal ze kleindochter Esri van school halen; Barbara ging vanochtend al eerder met Tessa naar Rotterdam. Ik rijd zelf ook naar Rotterdam in de verwachting dat vanmiddag de MRI gedaan zal worden en Liam uit zijn coma gehaald. Helaas, er zijn kennelijk andere prioriteiten. Vandaag geen MRI meer. Het eindeloze wachten wordt hervat. Vannacht heeft Liam lang met open ogen gelegen, vertelt Derrick. Het leek alsof hij gericht zijn vader aankeek. Ook had hij wat trekkinkjes in de arm. Een passerende arts zou gezegd hebben dat hij twijfelde of er van epileptische trekkingen sprake was. Uit ieder voorval trekken we hoop en vrees. De toestand van Liam is stabiel, hij krijgt nog steeds ademhalingsondersteuning maar ademt doorgaans zelf. Na drieën rijd ik terug. Een file bij Hardinxveld noopt me om binnendoor naar Gorcum te rijden. Ik kom zo langs Klop Watersport, een mooie gelegenheid om te vragen of ze UV-bestendig garen hebben. Nooit van gehoord, is het antwoord.

Bij Barbara thuis wachten we op haar terugkeer. Dat is pas om half acht. Ze vertelt dat Liam intussen op een anti-doorliggen matras is gelegd. Bij het verplaatsen raken ze pijnlijk zijn neussonde en verdraaid, hij beweegt zijn arm en hand naar zijn neus. Dat lijkt bemoedigend, maar ik weet dat het ook niks kan betekenen. We halen Chinees bij de Twijnderstraat en rijden naar Veen. Moe van wachten op dingen die vandaag niet gebeurden. Morgen beter. 

Terug naar boven

Het logo van de Stichting Opsporing Erfelijke Tumoren in Leiden

Vrijdag 23-04-2010

Van mijn familie van moederszijde ontving ik eergisteren een e-mail met gegevens over het voorkomen van prostaatcarcinomen aan die kant. Ook daar komt dat voor, zo blijkt, te weten bij de broer van mijn moeder (hoewel hij er niet aan overleden is) Aan de kant van mijn vader komt het veel meer voor: 4 van zijn broers hadden het. Ik werk gisteravond het formulier voor familiegegevens voor de STOET bij (Stichting Opsporing Erfelijke Tumoren). Die gaat er een diagram van maken zoals hiernaast is afgebeeld en de familieleden benaderen die risico lopen. De telefoon gaat. Loos alarm, het is mijn broertje Wiebe. Het is nu drie maanden geleden dat hij een totale prostatectomie ondergang. Hij was vandaag in Gronau voor contrôle. Alles gaat goed, vrijwel geen incontinentie meer en zijn PSA was begin april 0,09 ng/ml. In Gronau werd zijn PSA ook geprikt, de uitslag komt nog.

Om tien uur is het af. Nog geen slaap en geen zin om te lezen of TV te kijken. Dus ga ik wat klooien met de website. Ik zoek naar gratis weer-gadgets voor Griekenland. Misschien is er een bruikbare. Het lukt warempel ook nog, kijk maar op de homepage boven de beide gadgets voor klimaat en buienradar. Ik vind hem niet denderend. Eigenlijk wilde ik een meer maritiem exemplaar, bijvoorbeeld met isobaren of windprognoses, maar die vond ik niet.

De dag begint zonnig en volgens de berichten zal dat zo blijven. In het weekend kan de temperatuur zelfs boven 20° komen. Derrick meldt per SMS dat Liam stabiel bleef en steeds meer leek te reageren op uitwendige prikkels. Wanneer de MRI nu is, is nog steeds niet bekend. We wachten in Veen het af maar vlak erop komt opnieuw bericht: men wacht niet meer op de MRI en beginnen nu al voorzichtig met afbouwen van de Dormicum en de Fentanyl, die hij ook krijgt. We stappen in de auto, ik breng Ans naar Tessa en rijd door naar Rotterdam. Ans zal later komen met Barbara, Tessa en broertje Caelan. Om 12 uur ben ik op de kinder-IC van het Sofia/Erasmus. De situatie is niet gewijzigd, Liam is nog vast is slaap. Het kan wel dagen duren voor hij bijkomt, zegt de zuster. We staan en zitten onzeker om hem heen. Na een halfuur beduid ik de geplaagde ouders dat ze gewoon maar een uurtje naar buiten moeten. Ze gaan naar het cafétaria Doppio buiten beneden aan te trap naar de straat. Ik kijk rond in de halfdonkere kamer met het massieve bed waarin Liam ligt, ingesponnen in zijn bedrading, en de twee zuilen met apparatuur en monitoren die het enige licht leveren. Op een Intensive Care bestaat de buitenwereld niet. Er is zelfs geen venster om te kijken wat voor weer het is. Afwisselend observeer ik Liam en de beeldschermen. Alles is stabiel, de EEG-afleidingen tonen een kalm ritme. Voorzover ik me herinner een slaapritme. Ik bedwing de neiging om zelf in te dommelen, sta op om naar het kind te kijken en drentel wat rond zijn bed. Alarmpiepjes komen van buiten de kamer, van ander patiënten op de IC.

Na een uur komen Derrick en Kate terug. Er komt een Vlaams sprekende neurologe langs. Zij klopt reflexen en warempel, die zijn goed. Onder andere de pupilreflexen maar vooral de voetzoolreflex, die ik me herinner als reflex van Babinski uit mijn studiejaren, is prima. Het toont aan dat de hogergelegen zenuwcentra functioneel zijn en de primitieve reflex onderdrukken. Even later komt een zuster zeggen dat er om half vijf tijd vrij is voor een MRI-onderzoek. Eindelijk. Een EEG-laborante komt de bedrading losmaken. Sommige sensors hebben maceratie van zijn hoofdhuid veroorzaakt. Het losmaken veroorzaakt daarom zoveel pijn dat Liam snel uit zijn diepe slaap ontwaakt. Hij strekt zijn lichaam in een pijnkramp en probeert zijn handen naar zijn hoofd te heffen. Derrick verhindert dat. Nu raakt hij snel wakker. Pols en bloeddruk stijgen, hij ademt licht en snel. Nu opent hij de ogen en probeert te hoesten (hoestreflex) Natuurlijk zitten zijn keel en longen vol sputum. De zuster zuigt het af en dat geeft verlichting. Derrick praat zacht tegen hem, beurtelings in het Tsjechisch en het Nederlands om hem gerust te stellen. Ondertussen sluipen Ans, Barbara en Tessa zachtjes binnen en scharen zich rond het bed. Kate neemt de kleine Caelan over en gaat naar de centrale hal. Nog meer pleisters moeten losgetrokken om alle bedrading te verwijderen. Het joch opent opeens zijn ogen wijd en snikt, zijn mond trekt in een huilstand en hij probeert met zijn tong de beademingstube uit zijn keel te duwen, ik zie hoe de tranen hem in de ogen springen en ik zweer dat hij zijn vader opeens recht aankijkt en hem herkent. Hoe weet ik dat? Tja, dat zie je, zou ik zeggen. Ik stond ernaast en ik zweer dat het een gerichte blik was. Hij keek zijn vader aan, zag wie het was en zakte weer weg. Even later roept Barbara aan de ander kant van het bed tegen hem: Liam! Hij draait zijn hoofd en zijn zijn ogen zoeken, vinden en focussen op haar. Ongelooflijke en diep roerende momenten. Tegelijk stijgt er de vanouds bekende geur van verse poep onder uit het dekentje op. Kate wisselt zijn luier terwijl Derrick en ik zijn magere beentjes omhoog houden, voorzichtig om de infusen te ontzien. Nog komt Liam af en toe weer uit zijn verdoving tevoorschijn. Derrick houdt hem op zijn mobiel een foto van zijn splinternieuwe Piratenbedje thuis voor - dat had hij net voor alle ellende gekregen - en hij volgt het beeldschermpje met zijn ogen als Derrick het toestelletje langzaam naar rechts beweegt. Hij knippert met de oogleden en zakt weer weg.

Dan, ja dan gebeurt er een hele tijd niks. Ans wisselt in de hal beneden af met Kate en past met Tessa op Caelan. Liam krijgt een injectie met een sedativum ter voorbereiding op de MRI en sluimert. Er zijn teveel mensen rond het bed, ik verwacht voorlopig geen nieuwe ontwikkelingen en vertrek. Terug in de file bij (het onzalige) Papendrecht verneem ik per telefoon dat de MRI niet doorgaat. Shit! Pas om een uur of negen vanavond is er tijd vrij. Wie stelt daar de prioriteiten eigenlijk? En waarop? Dat weten we niet, misschien hebben ze gebrek aan capaciteitsgebrek en zijn er grote trauma´s of wat dan ook. Ik doe boodschappen voor het weekend in Gorcum en rijd naar Inge in Heukelum voor iets anders dan ziekenhuis. Om zeven uur tref ik Ans bij Tessa. We nemen voor de nacht Caelan mee naar ons huisje in Veen. Het Tsjechisch boertje (de Brave Soldaat Schwejk) zit even later innig tevreden in zijn badje in de gootsteen te pletsen met water, net als twee dagen eerder. De zon gaat bloedrood onder over de Veense Put. We eten de resten van de Chinese afhaalmaaltijden van gisteren. De dagen schieten voorbij, op schaarse momenten kijk ik naar het wereldnieuws. Terug naar boven

Caelan zit voor het eerst van zijn leven in een supermarktkarretje.

Zaterdag 24-04-2010

Gisteravond na elven belt Derrick dat de MRI eindelijk gemaakt werd en dat er niks mis mee was. Opluchting. We maken een goede nacht, de kleine Caelan slaapt tot half vier, krijgt een flesje en slaapt verder tot bij negen uur. Gemakkelijk kind. Het laatste halfuur scharrelt hij wat rond bij ons in bed en zijn grootste belangstelling gaat uit naar mijn baard en mijn snor. Hij kent geen mannen (noch vrouwen) met zulke aangroeisels. Hij heeft gelijk, maar op de vraag waarom je die dingen niet zou laten groeien blijft hij het antwoord schuldig. Het belooft een mooi weekend te worden. Op Internet bestel ik voor de reparatie van onze buiskap bij Speednautique in Berkel & Rodenrijs twee sets UV-bestendig garen polyester M40, wit en zwart, en een pakketje machinenaalden. onze buurvrouw komt de cassette brengen met de injectiespuit met het implantatiestaafje met Zoladex 10,8 mg. Mijn hormoontherapie voor de komende drie jaar. Die heeft zuster Yvonne Koeweiden van de Zoladex Thuisservice gisteren bij haar afgegeven. Het is de bedoeling dat ik die onder mijn buikhuid injecteer omstreeks week 21. Waar we dan ook zijn. Een soort "prikpil" dus. Caelan maakt verbaasd kennis met het fenomeen van een schommel (foto hier) en later bij de AH Supermarkt in Almkerk met een ander vreemd fenomeen, het supermarktkarretje (foto hierboven en 2 foto´s hier).

Omstreeks twee uur arriveren we in het Sophia/Erasmus. De conditie van Liam is duidelijk verbeterd. Hij ligt zonder de talrijke EEG-electroden rustig te slapen, zijn ademhaling wordt nog steeds ondersteund maar op de monitor is duidelijk te zien dat hij iedere ademteug zelf initieert. De doses Dormicum en Fentanyl zijn weer iets gedaald. Derrick en Kate vertellen dat hij vanmorgen ongeveer een halfuur bij kennis was, nog niet tot veel in staat maar hij herkende zijn ouders en volgde hen met zijn ogen. Het schema is erop gericht dat hij over tweeëneenhalve dag definitief uit zijn coma ontwaakt. Ik pas een uurtje op bij het joch terwijl de familie zich even buiten vertreedt. Zo gaat het de goede kant op en iedereen voelt zich een stuk opgeruimder.

Eind van de middag drinken we een glas in Heukelum bij Inge & Jacqueline. We proeven de rode en witte wijn jaargang 2009 van Domein De Linie in Made, die ik vorige week had meegenomen van Fort Altena. Verrassend, het gezelschap kritische proevers inclusief Inge zelf is gecharmeerd van de witte en verrast door de kwaliteit van de rode wijn. Toch een leuk resultaat voor zo´n gedreven tobber als eigenaar Marius van Stokkom. Alleen is er iets vreemds met de kurken. Die zijn weliswaar van echte kurk gemaakt maar zowel onder als bovenaan zit er een vliesje plastic omheen. Inge zag zoiets nooit eerder en kan het niet verklaren. Zijn de kurken misschien van slechte kwaliteit en zouden ze zonder plastic lekken? Rond half zeven zijn we terug in Veen. We zitten genoeglijk met ons logeetje in de zon voor ons huisje. De eenden komen een schnabbel halen van de borrelhapjes, zulks tot ultiem vermaak van Caelan. Het grappigst is hij als we hem op het gras tussen de madeliefjes en de paardenbloemen zetten. Het fenomeen van groene gras vindt hij maar eigenaardig. Hij heeft gelijk. Verbaasd trekt hij aan de sprietjes en heft ze naar ons omhoog. Hij weet nog niet wat gras is. Ist es möglich? Zo onschuldig zou je willen zijn, gewoon verbaasd over gras. Een conditie die je nooit meer terug zullen vinden tenzij we Alzheimer krijgen (en Jansen Steur in jouw geval niet ongelijk heeft) Met een variant op Thales van Milete: alles is gras en het gras is onverklaarbaar.  Terug naar boven

Vanmorgen voor het huisje met Caelan in het gras

Zondag 25-04-2010

Gisteravond kijken we naar een wat curieuze film over tijdparadoxen: "The Lake House" van Alejandro Agresti uit 2006 met mooie rollen voor Sandra Bullock en Keanu Reeves. Mooie beelden en een melancholisch verhaal over twee geliefden die elkaar niet krijgen want...de ene leeft in 2004 en de andere in 2006. Hoe kom je erop? In elk geval klopt er niks van de tijdparadoxen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld brieven uitwisselen via een brievenbus die kennelijk in beide perioden tegelijk kan zijn. Enfin, als je daar overheen stapt is het wel een mooie film.

Vanochtend word ik over kleine Caelan heen, die vanaf zes uur tussen ons in ligt, door mijn liefste gekust en gefeliciteerd met mijn 63e verjaardag. Het is het begin van een prachtige, warme lentedag. Van veel kanten komen lieve telefoontjes, SMS´jes en mailtjes. Mijn kinderen bellen, Floor is nota bene voor vandaag uitgerekend maar er is niks aan de hand; zij en Pijke gaan lekker wandelen in Amsterdam en zullen ongetwijfeld op een van de vele terrassen neerstrijken. Geert & Ine van de Anégada melden uit Kreta dat er onder leiding van de Sloveen Janez druk aan onze Dulce gewerkt wordt: "Ze zijn druk bezig de gele aanslag van de boegen te halen, voordat ze kunnen gaan poetsen. Ook zit er heel wat schuurwerk aan de waterlijn en de prop. Alles komt goed" Ze melden voorts dat het goed gaat met onze kanarie Lord Byron. Verdere pogingen om onze gevederde zanger een popje te laten bevruchten heeft Charley - de medewerker van de marina die op hem past - opgegeven, nadat his Lordships eerste liefdespartner tijdens de daad het leven liet. Ze adviseren onze buiskap te laten repareren door "Lynn Fiona, die haar winkeltje achter het stadion heeft" Okay. Verder schrijven ze: "Wij zijn ons vertrek aan het voorbereiden. Bij het testen van de generator bleek een deel van de uitlaat verrot. Daar kwamen we eind vorige week achter. Natuurlijk op een plek waar je moeilijk bij kunt en het nieuwe onderdeel moet uit Alaska komen" Jaap & Diana bellen op uit Turkije, ze zijn met hun Kiara uit Finike vertrokken en ankeren nu ergens in de Kekova Roads en Gerard & Josje van de Mermaid mailen dat ze dezer dagen op weg gaan Istanboel. Ach, ach, wat zou ik ook graag weer verder varen!

´s Ochtends speel ik met kleine Caelan in het grasveld voor ons huisje (foto hierboven) Zijn vrees voor gras en paardenbloemen is verdwenen. Halverwege de dag toch weer aanvankelijk alarmerend nieuws over Liam. Vannacht om half twee ging men opeens bezig met het loskoppelen van de beademing (waarom moet zoiets midden in de nacht?) De tube werd uit zijn luchtpijp getrokken en Liam ademde zelfstandig maar al gauw werd hij benauwd, begon te hijgen terwijl zijn pols versnelde. Paniek bij moeder Kate, die het niet begreep (Derrick was bij Tessa) Het werd haar niet goed uitgelegd en ze wilden niet wachten tot Derrick gearriveerd was. Wat was er aan de hand? Reactief oedeem door beschadiging van de wand van strottenhoofd en luchtpijp. Als je de tube eruit trekt krijgt de zwelling ruimte en wordt de ademweg steeds smaller. Dus moest de tube er weer in. Hij krijgt nu corticosteroïden om de zwelling te laten slinken. Morgen komt er een KNO-dokter bij. Derrick lost in Rotterdam zijn vrouw af en zij gaat naar Gorcum. We brengen Caelan met al zijn spulletjes daar weer heen en bezoeken daarna Ans´moeder in het verzorgingshuis. Ze feliciteert me en zegt dat ik met mijn 63 jaar pas kom kijken. Dat is natuurlijk zo, zij wordt dit jaar 91.

Terug in Veen zitten we naast elkaar in lekker luie stoelen te lezen in de zon. Tegen het eind van de middag begint het te bewolken. Er wordt regen en misschien onweer verwacht. In Ayíos Nikoláos gaat het dinsdag en woensdag stormen. Met die losse naad in de buiskap geeft dat zorgen. Ach, laat ik eerlijk zijn, ik ben het zó ontzettend zat hier, het heeft allemaal lang genoeg geduurd, ik wil naar mijn boot. Ik ben zo intens verbonden geraakt aan het zwervende zeilersleven dat ik al weken het gevoel heb hier weg te zitten kwijnen. Geduld, geduld! Maar het valt om de dooie dood niet mee. Mijn liefste, die altijd veel meer geduld heeft dan ik, maakt een heerlijke schotel verse asperges. Mijn verjaardagsdiner, ze weet dat ik er gek op ben. Terug naar boven

Een van de monitoren bij Liam. Van boven naar onder ECG en hartslag, ademhaling, bloeddruk en zuurtsofverzadiging. Alles in orde

Maandag 26-04-2010

Achter de planten in de vensterbank gaat de zon gisteravond oranjerood onder, een melancholiek beeld (foto hier). Ans kookt weer verse asperges, ik ben daar gek op. Na het eten kijken we naar de Franse film "Delicatessen" uit 1991, een niet-onaardige zwarte komedie over kannibalisme in een wereld na een onbenoemde apocalyps. Maar geen van ons haalt wakker de aftiteling. ´s Nachts droom ik onrustig over zeilboten.

Vandaag brengen we weer uren door in het ziekenhuis bij Liam. Zijn situatie is stabiel, zie het monitorbeeld hierboven. Hij heeft nog steeds ademhalingsondersteuning, zet zelf de ademteugen aan maar dan neemt de machine het over. Over de schouder van een verpleegkundige kijk ik mee op het uitslagenscherm. Lever- en nierfuncties zijn in orde, zie ik, en ook de rode en witte bloedcellen zijn goed alsook de bloedgassen. Het Hb-gehalte is zelfs iets gestegen terwijl de laatste bloedtransfusie al weer een week geleden is. Tussendoor komt de kinder-oncoloog even kijken. Hij zegt dat het tijdelijk opschorten van de chemotherapie geen kwaad kan. Dat komt vaker voor. Opluchting.

Soms maakt de verpleging Liam wakker uit zijn diepe sluimer, soms komt hij er uit zichzelf uit. Zijn ouders herkent hij duidelijk. Een zuster zuigt sputum uit zijn keel, hij hoest en kijkt met angstige ogen rond. Hij is bang, zijn mondje vertrekt en kleine traantjes wellen in zijn ogen op. Zijn armen en benen kan hij slechts met moeite bewegen. Men komt vertellen dat Liam over anderhalf uur naar de OK zal gaan. Daar wil men een scopie van het strottenhoofd, de stembanden en het begin van de luchtpijp doen. Precies op die laatste plek zit een verwonding, die door zwelling problemen geeft bij zelfstandig ademen zonder tube. Wanneer en waardoor die verwonding is ontstaan, voor, tijdens of na het verslik-incident, is niet duidelijk. Misschien door de tang waarmee de ambulance-verpleegkundigen de vastzittende pil vanonder zijn stembanden vandaan peuterden? Of door de moeizame en pijnlijke plaatsing van een voedingssonde een dag eerder, op zondag dus?

In elk geval, als bij de scopie blijkt dat de zwelling geslonken en de wonde voldoende genezen is, dan willen ze nogmaals de tube eruit trekken en zien of Liam zelf kan ademen. Misschien doen ze ook wel een tijdelijke tracheotomie. We besluiten om dat belangrijke moment af te wachten. Helaas, na twee uur komt men met duizend verontschuldigingen vertellen dat het niet door kan gaan. Geen vrije plek op de OK. Het zal nu morgen gebeuren. De teleurstelling is groot en Derrick is begrijpelijk furieus en overweegt een klacht in te dienen. Een paar dagen terug moesten ze ook al zo lang op het MRI-onderzoek wachten. De verpleging zit ermee, zij kunnen er ook niets aan doen. Je hebt geen idee welke levensreddende acute ingrepen voorrang moesten krijgen en per slot is Liam niet in levensgevaar. Hij ligt nu te kijken; soms knipperen zijn ogen. Zijn ouders wijzen hem op een kabouter die op de kamermuur is geschilderd en op Spiderman die al dagen aan zijn voeteneind zit (foto hieronder). Hij kijkt en dat is alles.