Logboek 2020/3 Zeeland en corona

Zeeland, 1865

Direct naar

het laatste

verslag

Zeeland in coronatijd. De epidemie is in ons land en de omringende landen vergaand bedwongen, maar nog niet weg. Social distancing op 1,5 meter blijft nodig, zeker voor ons als 70-plussers. In de jachthavens blijkt dat goed mogelijk, zeker als je een eigen box hebt en er geen buren over het dek hoeven. Van het sanitair op de wal maken we geen gebruik, we hebben alles aan boord. Hoe lang zal het coronavirus nog de wereld nog teisteren? In beginsel totdat een vaccin ruim beschikbaar is. Optimisten denken dat dat begin volgend jaar het geval zal zijn. Nu zie je twee soorten ontwikkelingen: hoge cijfers van besmettingen en doden in (semi-) autoritair geregeerde landen als de VS, Brazilië, India en Rusland, lage cijfers in Europese landen en andere landen die meer of minder tijdig reageerden met lockdown-maatregelen, en waar steeds lokale virusuitbraken optreden. Het regime van de hamer en de dans, zoals ook ons land koos.

Zoals het er nu uitziet zullen we dit derde kwartaal kalmaan door Zeeland en langs de Belgische kust varen. We vrezen de drukte in de maanden juli en augustus en hopen die op redelijk rustige plaatsen door te komen. We zijn erg benieuwd hoe de wereld er tegen het vierde kwartaal uitziet. Het kwartaal van de Amerikaanse presidentsverkiezingen.

Jachthaven Burghsluis. Dulce is de middelste van de drie boten in het midden van de foto.

Woensdag 01-07-2020

Wetenschap bestaat niet zonder twijfel. Dat is een grote handicap in de aanpak van de corona-pandemie. Je ziet het in het zinloze mini-debat tussen opiniepeilier Maurice de Hond en viroloog en OMT-lid Andreas Voss gisteravond in Op1. Zo kun je wetenschappelijk debat beslist niet voeren. Slim en ad-rem discussiëren is De Hond toevertrouwd, maar daar gaat het bij wetenschap en waarheidsvinding niet om. Daar tellen de resultaten van onderzoek en de vragen daarover, liefst gepubliceerd in peer-review vaktijdschriften. Voor een grondig debat is op de televisie en de sociale media geen tijd en aandacht, en in de politiek (die wél moet beslissen) ook niet. Het tv-debat zag ik dan ook met grote scepsis aan.

Vandaag gooit ook een groep van 81 dokters zich met een Brandbrief in het debat. Dat is wat zinniger maar ook weer niet al teveel. De brandbrief wordt vrij massaal ondertekend door iets meer dan 1000 andere artsen en meer dan 5000 niet-artsen. Waarom die laatste groep een medisch standpunt mee mag ondertekenen is me niet duidelijk. Bij de dokters zelf zitten nauwelijks virologen en medisch-microbiologen. Dat verbaast me niet: die weten hoe razend ingewikkeld de materie is en hoeveel onzekerheden er bij de pandemie zijn.

     De dokters menen dat de coronamaatregelen meer schade aanrichten dan goed doen. Als je de brandbrief doorleest gaat het vooral om het verzet van de groep tegen verplichte sociale distantie, (semi-) verplichte isolatie, hygiënemaatregelen en verplichte persoonlijke beschermingsmaatregelen. Grappig genoeg lijkt het alsof ze bij hun verzet tegen de 1,5 meter maatregelen zich achter De Hond scharen. Dat verbaast me en ik voel dan ook geen neiging het document mede te ondertekenen. (Ik ben trouwens ook geen dokter meer). Nu waarschijnlijk juist door de coronamaatregelen de corona-uitbraak in ons land redelijk onder contrôle lijkt gebracht en op grote schaal versoepeld kan worden, komt de hele brandbrief me eigenlijk voor als mosterd na de maaltijd. Dat men zich ook verzet tegen de wettelijke regeling van de noodverordeningen vind ik best, maar dat is geen medische maar een politieke afweging. Daarbij moet je je realiseren dat de pandemie wereldwijd nog lang niet op zijn top is, dat er voortdurend lokale uitbraken zijn en dat het virus bovendien snel muteert en genetisch veranderd opnieuw de kop kan opsteken. Dan heb je zo'n wet echt nodig. Overigens zie ik dat nu ook Viruswaanzin de mensen oproept om de Brandbrief te ondertekenen. met zulke steun moeten de dokters niet blij zijn.

Het RIVM staakt zijn dagelijkse update van de coronacijfers. Die komen nu wekelijks. Het coronadashboard gaat wel iedere dag door. Het is wat betreft de Reproductiefactor R0 en het aantal actueel besmette mensen niet anders dan gisteren.

     Uiterst bedenkelijk is het bericht dat de regering Trump de volledige voorraad van remdesivir heeft opgekocht, het middel dat enig soelaas biedt bij zware Covid-19 gevallen op de intensive care-afdelingen.  In de komende drie maanden zal geen enkel ander land het medicijn kunnen krijgen. Gelukkig is ook het aloude Dexamethason enigermate werkzaam en dat is er genoeg. De ieder-voor-zich actie van Trump zou in het geval van een vaccin beduidend meer schade aanrichten. Ik maak me geen illusie dat hij dat niet zou doen; de man grijpt alles aan om herkozen te worden. Laten we ons echter niet te druk maken. Er zijn geruchten dat Duitsland al eerder een grote voorraad Remdesivir heeft aangelegd en dat ons eigen land eveneens over voldoende voorraad beschikt. Maar - nogmaals - de pandemie moet zijn hoogtepunt nog bereiken. 

Vanmorgen valt er eerst regen, maar na tien uur wordt het droog. Het waait ZW Bf 5 -6. We pakken de fietsen en vullen snel onze voorraden aan bij de AH-supermarkt in Burgh-Haamstede. Mogelijk kunnen we morgen of vrijdag verder Zeeland in. Mogelijk naar Veere. In het weekeinde komen er weer regen en wind. Naar het begin van dit kwartaal

Afgemeerd in Zierikzee.

Donderdag 02-07-2020

Vanmorgen minder wind en geen regen. Volgens de weervoorspellingen kunnen we het vandaag wel wagen om naar Veere te varen. Daarna komt er weer slecht weer. We ruimen de vouwfietsen op en rollen het achterpaneel en de zijpanelen van de kuiptent op. Er ontbreekt een bandje voor het opbinden. Ooit zoek geraakt. Vroeger voeren we vaker met de kuiptent op, bijvoorbeeld toen we in de winter van 2002 naar Antwerpen voeren bij sneeuw en vorst en daar de jaarwisseling doorbrachten. Spectaculair en romantisch.

     Even na tien uur varen we af, de wind duwt de boot van de steiger en nog net op tijd kan ik met de laatste landvast aan boord springen. Het is opkomend tij en bij de uitvaart lopen we niet vast. De Oliegeul: tonnetjes pikken. Met de wind achter is het rustig varen, maar dat verandert als we verderop naar het zuiden afbuigen. Daar staat ook een flinke zeegang, niet zo raar, je krijgt daar de hele Roompot op je donder. Het bevalt Anna allerminst. Zullen we naar Zierikzee gaan? Eigenlijk geen slecht idee, denk ik, bovendien halen we net niet de opening van de Zeelandbrug om elf uur en zouden een uur moeten wachten.

     Zogezegd, zogedaan. Een goed kwartier later meren we af aan de steiger (foto hierboven) waar we een dag of tien eerder lagen. het is minder druk dan we dachten. We betalen vier nachten en lopen de stad in op zoek naar een KPN-shop voor een nieuw mobieltje. Maar Zierikzee heeft geen KPN-shop, zo blijkt, daarvoor moet je in Goes zijn. Ach.

     Later op de dag kan ik voor een tientje een nieuw opbindbandje voor de kuiptent laten maken bij zeilmakerij Stikwerk. Vanavond gaan we samen (weer) uit eten bij het uitstekende  Portugees restaurant.

Slecht nieuws: Trump wil weer kernwapens gaan testen.  Het moratorium duurde 28 jaren. In  feite is het testen overbodig; met supercomputers kunnen explosies van kernwapens prima nagebootst worden, maar volgens The Washington Post wordt in Het Witte Huis serieus gedacht over een kernproef om de Russen en Chinezen te imponeren. De dwazen.

     Ondertussen zijn er iedere dag meer coronabesmettingen in de VS. Gisteren waren het er 47.000. Het aantal doden in de VS als gevolg van Covid-19 is gestegen tot boven de 127.000. Maar Trump haalt in een tweet nog maar eens uit naar China. 'Als ik zie hoe de pandemie zich met zijn lelijke gezicht over de wereld verspreid, inclusief de enorme schade die is toegebracht aan de VS, word ik meer en meer kwaad op China.' De volledige incompetentie van de man moet hem toch zeker de kop kosten in november?  Naar het begin van dit kwartaal

Vrijdag 03-07-2020

De update over de maand juni van de gemiddelde wereldtemperatuur in de lagere atmosfeer (gemeten door satellieten) vertoont een plus van 0,43 graden Celsius ten opzichte van het gemiddelde over de periode 1980 - 2010. In mei was het nog +0,54 graden. We nemen er kennis van.

Vandaag is het droog, wisselend bewolkt en het waait stevig. De wind is onrustig en vlagerig, hard (Zuidwest Bf 6 - 7), en vermoeiend. Aan de overkant wordt een hijskraan neergezet, die een paar jachten te water laat. Het was gisteravond een nogal bonte avond bij Casa do Carlos, dus we doen het vandaag kalm aan. Ik lees een roman van de Oostenrijker Joseph Roth, 'Zipper en zijn vader' uit 1928 (Ned. vert. 3e druk 2015, Veen Klassiek), een auteur voor wie ik een grote bewondering heb.

     Vandaag is mijn jongste zoon Bas jarig. Hij wordt 30 jaar. Straks zal ik hem bellen. Een verrassing: we krijgen onverwacht bezoek van onze buren in Gorcum, Wiger & Arina. Ze zijn hier om Oosterscheldekreeft te kopen.

Al eerder vermeldde ik de hoge mutatiegraad van het coronavirus van Covid-19. Nu blijkt uit recent onderzoek door een Amerikaans-Brits team dat er twee varianten van het virus actief zijn: de oorspronkelijke versie en een soort turbovariant. Uit experimenten met menselijke cellen blijkt dat het de mutant, ‘D614G’, drie tot zes keer gemakkelijker cellen besmet. Deze variant zou bezig zijn om de oorspronkelijke virusvariant te verdringen. In onder meer Spanje, Groot-Brittannië en Frankrijk heeft de mutant alle oorspronkelijke versies vervangen. In ons land was in maart al driekwart van alle aangetroffen coronavirussen van het nieuwe type. De voorlopige indruk is dat de nieuwe variant patiënten niet zieker maakt, maar zich wel gemakkelijker verspreidt. Niet duidelijk is of er consequenties zijn voor de ontwikkeling van vaccins.

     Opmerkelijk. In het coronadashboard van de rijksoverheid staat al weken het aantal besmette mensen in on sland op dit moment op 1716. Maar vandaag is het opeens gestegen naar 2800. Het Reproductiegetal R0 staat nog steeds op 0,75.  Naar het begin van dit kwartaal

De Nieuwe Kerk (1848) in Zierikzee.

Zaterdag 04-07-2020

De energie van het vacuüm, van volledig lege ruimte. Quantumfluctuaties. Uit het niets onstaat iets, bestaat een minieme fractie van tijd en verdwijnt weer. Van niets naar iets en weer terug naar niets, je kunt er mooie zinnetjes over maken. Virtuele deeltjes bestaan opeens en verdwijnen weer, de werkelijkheid van het bestaan staat dit toe dankzij het onzekerheidsbeginsel van Heisenberg. Enzovoorts - ik schreef er vaak en graag over. Men veronderstelt dat het overal in de kosmische ruimte zo gaat. Virtuele deeltjes ontstaan in paren, dat wil zeggen als een deeltje met zijn antideeltje (materie en antimaterie). Ontmoeten ze elkaar dan vallen ze uit het bestaan weg. Dat heet annihilatie.

In 1997 werd het fenomeen bewezen. Meestal wordt het het Casimir-effect genoemd, voor het eerst bedacht door de Nederlanders Hendrik Casimir en Dirk Polder in 1948, maar wie historische recht wil doen, spreekt van het Casimir-Poldereffect. Breng twee metalen platen in vacuüm extreem bij elkaar. Overal ontstaan virtuele deeltjes, buiten de twee platen maar ook tussen hen in. Alleen is er geen plek voor virtuele deeltjes met langere golflengte. Omdat die wél ontstaan buiten de platen, zijn daar méér deeltjes dan binnen en die geven druk op de platen. Die bewegen naar elkaar toe. Pas in 1997 werd het effect gemeten in experimenten aan de Universiteit van Califonië.

Onderzoek met de 40 kilogram zware spiegels van de beroemde zwaartekrachtgolfdetector LIGO liet onlangs zien dat dat voortdurende aan-/uitknipperen van viruele deeltjes - een soort 'quantumruis' - ook 'gevoeld' wordt door objecten van menselijke omvang. In Nature publiceerden ze afgelopen week de resultaten van onderzoek, dat liet zien dat de quantumruis minuscule bewegingen veroorzaakt bij de spiegels van de LIGO-detector. De opduikende deeltjes veroorzaken verplaatsingen van de spiegels die ongeveer tien zeptometer klein zijn. Een zeptometer is gelijk aan 10 tot de macht -21 meter oftewel een miljardste van een miljardste van een millimeter. Dat is verbijsterend. Het is alsof de bizarre quantumwerkelijkheid aan de deur klopt in de alledaagse werkelijkheid die wij kennen.

Wat is het verschil tussen een virtueel en een écht deeltje? Goede vraag. Een echt deeltje verdwijnt niet zomaar, denk ik. Waarom niet? Weer een goede vraag. Ik denk omdat het verstrengeld is (quantumverstrengeling) met andere echte deeltjes. Zo wordt het heelal bij elkaar gehouden. Zolang een deeltje zijn anti-partner niet ontmoet, kan het niet uit het bestaan verdwijnen en blijft het een écht deeltje, zit het zo?

Vannacht word ik rond twee uur wakker van het tikken van regen op de kuiptent. Ik kruip uit bed om boven de vensterflappen naar beneden te ritsen en slaap weer snel in. Vanmorgen regent het ook, niet met grote druppels maar met fijnmazige miezerdrupjes. We doen het kalm aan. Als het later droog is lopen we wat door het stadje. Leuke winkeltjes, zoals Galerie Het Moment van edelsmid Marielle Overdulve en haar man Theo Metaal in de Poststraat, mensen die we een paar dagen eerder leerden kennen in het Portugees restaurant Casa do Carlos. Verderop is de rare, monumentale Nieuwe Kerk (foto hierboven), die helaas gesloten is. Ondanks de regen is het flink druk in de straatjes. We drinken koffie op het Havenplein en ik vind de nieuwste CD van Bob Dylan ('Rough and Rowdy Ways', 2020) bij een curieus platenzaakje met een vreemd lispelende dame achter de kassa. Ik heb hem nog niet afgespeeld. Halverwege de druilerige middag komen Michel & Barbara op bezoek. Naar het begin van dit kwartaal

(afbeelding: University of Nottingham)

Zondag 05-07-2020

Onlangs verscheen er in het Astrophysical Journal een nieuwe berekende schatting van het aantal technologische beschavingen in ons Melkwegstelsel van de astronomen Tom Westby en Christopher Conselice van de Universiteit van Nottingham. Het gaat dus alleen om onze eigen Melkweg en niet over de miljarden andere sterrenstelsels in het heelal. De uitkomst was: minstens 36 intelligente beschavingen zijn geavanceerd genoeg om radiosignalen uit te zenden. Die produceren signalen die we in beginsel zouden kunnen ontvangen. Wie zich bezighoudt met de inschatting van het aantal technologische beschavingen komt altijd terecht bij de beroemde Formule van Drake uit 1961 (ik schreef er regelmatig over, onder andere hier). Frank Drake (1930) schijnt overigens nog in leven te zijn.

     De auteurs van de nieuwe schatting gebruikten statistische methoden en de nieuwe kennis van de abundantie van exoplaneten en exomanen. Ze spreken van Communicating Extra-Terrestrial Intelligent (CETI) civilizations. Voor het ontstaan van zendende samenlevingen nemen ze een duur van 5 miljard jaar, zoals bij onze eigen aarde. Een opmerkelijk element van de nieuwe berekening is de sombere inschatting van de gemiddelde overleving van een technologische civilsatie, namelijk 100 jaar. Dat is ongeveer de leeftijd van onze eigen beschaving; pas rond 1920 nam het fenomeen van radio een grote vlucht in onze wereld en zonden we grootscheeps radiosignalen het heelal in die door anderen gedecteerd konden worden. De levensduur van 100 jaar zou je somber kunnen noemen. De oorzaken klinken bekend: door oorlog, milieuvervuiling of andere vormen van zelfvernietiging.

     Het bekende project SETI speurt al decennialang naar buitenaardse radiosignalen en vond niets. Met diverse methoden zoeken ze verder, maar onlangs, op 31 maart 2020, werd het bekende project SETI@home gestaakt. Ik deed daar met mijn computer ook aan mee. De reden was dat er zoveel data waren verzameld, dat de analyse ervan tientallen jaren zou gaan kosten. Jammer, maar de SETI-organisatie zoekt met vele andere methoden verder.

     Op basis van de nieuwe schatting van Westby en Conselice zou de dichtsbijzijnde technologische beschaving op 17.000 lichtjaren afstand zijn. Voorzover die schatting ergens op slaat zouden we hun signalen dus nog lang ontvangen kunnen hebben. Het zou verder wel erg toevallig zijn als hun window van 100 jaar nét dat van onszelf overlapt.

Wind overheerst het weerbeeld van vandaag. Vanmorgen viel er nog vlagende motregen bij en gaf het KNMI code geel af voor windstoten, maar na het middaguur trekt de hemel open en waait de bewolking uiteen. Aan het eind van de ochtend gaat een zeiljacht weg, maar binnen een uur zijn ze weer terug. Het is niet te doen, zegt de schipper. Dat verbaast ons niets. Want die windstoten kwamen wel. Het waait in de middag steeds harder, WZW Bf 6 - 7 met forse windsstoten Bf 8. Ondertussen wordt het hoog water wel erg hoog. In het havenkanaal gaat de keersluis dicht om de stad te beschermen tegen overstroming. We krijgen bezoek van onze vrienden Herman & Marian uit 's Hertogenbosch. Gezellig drinken we op de kade naast de boot een glas in de luwte van het overdekte terras van De Gekroonde Suikerbiet (foto hier). Voor vanavond hebben we een tafel besproken bij Casa do Carlos, ons favoriete restaurant in Zierikzee. De wind lijkt iets te ruimen en af te nemen.

Het coronavirus is nog lang niet de wereld uit, ondanks de vele demonstraties tegen het verlies van vrijheid. De WHO meldt dat het aantal besmettingen in de wereld vandaag toenam met 212.326 gevallen. Nooit eerder werden er zoveel besmettingen in 24 uur geconstateerd. In de afgelopoen week kwamen er 1,3 miljoen bekende besmettingen bij. Het totaal aantal bekende besmettingen is nu 11,5 miljoen. Bijna 3 miljoen daarvan werden vastgesteld in de Verenigde Staten. Brazilië kent ruim 1,5 miljoen besmettingen en daarna volgen Rusland en India. Er zijn diverse opflakkeringen, onder andere in de Balkanlanden, in Spanje, in Marokko en in Israël.  Naar het begin van dit kwartaal

De Zuidhavenpoort in Zierikzee.

Maandag 06-07-2020

Onrustige nacht, niet alleen vanwege regen en wind. Anna krijgt na twee weken helaas weer een migraine-aanval. Jammer. Medicatie dempt de aanval, de pijn is vrijwel weg maar haar hoofd voelt raar.

     Maandagochtend brengt stapelwolken, vlagerige westenwind en korte regenbuien. Rond half elf is het droog. We lopen een eind door het centrum van Zierikzee. Ondermeer langs de mooie Zuidhavenpoort uit de 15e eeuw (foto hierboven). Tja, ons eigen Gorcum heeft al zijn mooie poorten laten slopen, maar hier hebben ze er nog drie. We doen boodschappen voor de komende week (in Veere is geen supermarkt) en drinken koffie op het Havenplein, rekenen nog een nacht af op het havenkantoor en drinken nog eens koffie bij De Gekroonde Suikerbiet naast onze boot. 's Middags lezen we in de kuip terwijl af en toe pittige regenbuien op de kuiptent roffelen. Zodra het droog is en de zon schijnt, is het al gauw te warm in de tent en zetten we de zijpanelen open.

     De komende week is het nog steeds geen zomerweer, maar na het aanstaande weekeinde zou het wel eens kunnen opknappen. Laten we het hopen. Naar het begin van dit kwartaal

Dulce in Zierikzee (rode cirkel)

Dinsdag 07-07-2020

We zijn vroeg uit de veren. De Zeelandbrug draait vanaf 8 uur, na de spits. Om half negen gooien we los en schuiven uit de rij jachten langs de steiger. De hemel is licht gesluierd maar de zon komt er wel doorheen. De westenwind is Bf 4 maar we zullen het afgaand tij tegen hebben. Even voor negenen liggen we bij de brug, maar o wee: twee rode lichten. de brug draait niet! Wat is dat nu? Anna roept de brugbedienig op VHF 18 op. De brug is vandaag gestremd vanwege reparaties, tot morgenochtend 05.00 uur, vernemen we. Het stond in de Berichten voor de Scheepvaart, voegt de bedieningspost toe. Tja, daar hebben we niet naar gekeken, eigen schuld.

     We varen weer terug naar Zierikzee en meren af op dezelfde plek als we lagen. Volgt een luie, lome middag lezen (foto hier). Als we niet zo van lezen hielden zou het een ramp zijn. Ik laat de generator twintig minuten lopen. Morgen zien we wel even: er komen weliswaar twee regendagen aan, maar we willen toch wel graag naar Veere. Naar het begin van dit kwartaal 

Passage van de Zeelandbrug.

Woensdag 08-07-2020

Onverwachte ontmoetingen kunnen soms erg leuk zijn. Gisteravond kwam de achterbuurman informeren naar mijn ervaringen met onze windvaanstuurinstallatie. Daar kon ik hem weinig over vertellen; ik heb het varen met dat ding in alle jaren in de Middellandse Zee nooit onder de knie gekregen. Dat komt enerzijds door de loefgierigheid van ons schip; wil de windvaan goed werken dan moeten de zeilen goed getrimd zijn. Anderzijds komt het door mijn aangeboren luiheid. Niettemin zaten we een halfuur later met de buurman en zijn vrouw urenlang gezellig kennis te maken in onze kuip.

Vannacht regen en vanochtend ook. Toch willen we nu wel graag weg uit Zierikzee. Het is rustig weer met lichte wind en van wat regen smelten we niet. De kuiptent staat er ook nog op. Dus vertrekken we en passeren om vijf voor tien de Zeelandbrug (foto hierboven). Door de dichte motregen is het zicht niet denderend maar al paaltjespikkend komen we uit bij de Zandkreek. daar zien we op een van de droogvallende platen een zeehond. Voor ons heeft hij geen belangstelling. De sluis schut vlot, daarna volgt het Veerse Meer. Het weer knapt wat op; het is bewolkt maar droog.

     Om half twee arriveren we in Veere, bij de jachtclub. Druk is het er niet (met jachten). Het is al even geleden dat we hier lagen, een jaar of drie, vier. Anna had tevoren gebeld en verteld dat we ruim een week willen blijven. We krijgen een koninklijke ligplek bij de Campveerse Toren, niet eronder maar er tegenover. Het is de plaats van een vaste ligger die weg is. Het voordeel is dat je daar geen buren krijgt en vrij uitzicht hebt en houdt. Beter kan het niet. Morgen een foto. De komende dagen zijn er aan paar dingen te regelen: een motorbeurt en een huurauto waarmee we volgende week woensdaag op en neer naar Gorcum kunnen voor borstkankerscreening bij Anna en voor bloedprikken/PSA en een nieuwe mobiele telefoon voor mij.

     Op zeker moment schrikken sirenes ons op. Het blijkt dat er aan de overkant, in Kamperland, blokkeerboeren een werkbezoek van landbouwminister Schouten verstoorden. Vanwege de stikstofmaatregelen en het besluit dat hen verplicht minder eiwit in veevoer te doen. Dat is omstreden: ook veterinairen zijn bang dat de koeien eronder zullen lijden. Het geharrewar is duidelijk een gevolg van de weigering van de regering om het stikstofprobleem en de verbrandneteling van Nederland fundamenteel aan te pakken. Er zijn domweg veel te veel boerenbedrijven in ons land, die ook nog eens voor het overgrote deel voor de export produceren. 

Coronanieuws. Het aantal besmettingen in de VS liep in één dag op met 60.000 nieuwe gevallen. En Bolsonaro in Brazilië heeft nu zelf corona. Dat 'griepje' zij hem gegund. Hij gebruikt gretig hydroxychloroquine, het malariamiddel waar Trump ook al zo gek op is, en waarvan nooit bewezen is dat het werkt - maar wel dat het schadelijk kan zijn. Je zult zien dat hij er nog mee weg komt ook, zo gaan die dingen. Naar het begin van dit kwartaal

Dulce in Veere. Links de jachtclub.

Donderdag 09-07-2020

Vannacht enige regenbuien, vanmorgen ook. Er staat een stevige wind uit het zuidwesten en de wereld ziet er somber uit. Een groot deel van de ochtend gaat heen met het huren van een auto (kan niet in Veere, wel in Middelburg) voor volgende week dinsdag en woensdag, en aan het zoeken naar een monteur voor een beurt van onze dieselmotor. De jachtwerven zitten allemaal vol werk. Tenslotte lukt het om in Wemeldinge iemand te vinden die morgen langskomt - om te kijken. Er is enige reden voor zorg, want gisteren viel ons op dat er witte rook uit de uitlaat komt. Dat is niet goed. Ook sloeg voor mijn gevoel de ventilator in de motorruimte vaker aan dan anders, net alsof de motorkoeling minder was, hoewel er wel redelijke hoeveelheden koelwater uit de uitlaat plonsden. Misschien moet de impeller vervangen worden. Onder het bed in de voorhut vond ik nog een reserve-exemplaar.

     De rest van de dag is het droger dan vanmorgen, maar de stevige wind staat nog door. We lezen. Buiten sjokken ineengedoken tegen de wind de toeristen langs de Campveerse toren. Aan het eind van de middag begint een vlagerige miezerregen. Vanavond gaan we samen eten bij de Jachtclub.

Trump kan geweldig redeneren. daar kun je jaloers op zijn! Hieronder een briljant voorbeeld. De VS heeft veruit het hoogste aantal coronabesmettingen in de wereld. Hoe halveer je dat aantal? Door minder te testen!

Breaking news: het Amerikaanse gerechtshof heeft met 7 tegen 2 stemmen besloten dat Trump zijn belastingegevens moet vrijgeven en dat een zittende president een strafonderzoek niet mag ontlopen. Zelfs een president staat niet boven de wet. Mijn vertrouwen in de Amerikaanse democratie is weer wat toegenomen. Maar niet te vroeg gejuicht: alleen de openbaar aanklager krijgt inzage, niet het congres. Hm (later): is het wel een overwinning? Hij mag zich de districtsrechtbank nog tegen de inzege verdedigen. De zaak is dus eigenlijk terugverwezen naar een lagere rechter.

Gisteravond zag ik de laatste (derde) aflevering van de NPO-documentaire over Srebrenica van Coen Verbraak. Hij sprak indringend over het drama met een aantal Dutchbatters. De impact van de machteloze, vernederende missie op hun levens beleven ze ook na vijfentwintig jaar nog dagelijks. Vernedering, machteloze woede en doodsangst. In het verleden schreef ik vaker over het optreden van Dutchbat en velde een hard oordeel over hoe ze geen enkel verzet leverden, zelfs niet op de kleinste schaal, tegen de uitlevering van de moslimmannen, die vervolgens bij duizenden door de Bosnische Serviërs vermoord werden. Maar nu heb ik sterk de neiging er nog eens over na te denken en mijn oordeel te nuanceren. Ook wat betreft het optreden van overste Karremans. Dat komt vooral door die interviews, vooral het interview met de korporaal Johan de Jonge. Die man is ongewoon eerlijk. De morele worsteling en het schuldgevoel verscheuren hem tot op de dag van vandaag, en dat maakte grote indruk op me. Ook hij deed niets en dat kwelt hem nog iedere dag.

     Had hij zich dan liever opgeofferd?, vraagt Verbraak. 'Dan had u het niet naverteld.'

     'Nee', zegt De Jonge, 'Maar dan hadden we misschien een andere afloop gehad.'

     Had hij er dat voor over gehad?

     'Ik denk het wel', zegt hij na een aarzeling.

Hierna kun je alleen maar zwijgen. En medeleven voelen. Een oorlog kent louter slachtoffers.

Naar het begin van dit kwartaal

Dulce in Veere tegenover de Campveerse toren.

Vrijdag 10-07-2020

Grijze wolkenluchten, regenbuien en korte perioden van zon wisselen elkaar af. Anna poetst de ramen van de kuiptent schoon met wasbenzine en ik vul alle watertanks. We wachten de hele dag op de monteur, die uiteindelijk om half drie verschijnt. Hij vindt ook dat er te weinig koelwater uit de uitlaat spuit. Onze impeller blijkt echter in orde, die is het dus niet. Er kan een blokkade in de aanvoerslang van koelwater zitten. De monteur maakt de slang los bij de wierpot en blaast hem door. Dat kost moeite. Na een paar keer blazen gaat het beter, net alsof er iets weggeblazen is. Ondanks de schelp met spleten op de afsluiteropening kan er wat wier in de slang gezeten hebben. Na het starten spuit er duidelijk meer water uit de uitlaat. De monteur vindt wel dat we beter een moderne wierpot kunnen nemen; die we hebben is 18 jaar oud en dan kunnen ze minder goed afsluiten en valse lucht aanzuigen. Verder spant hij de v-snaar aan maar op een verdere motorbeurt heeft hij niet gerekend. Daarvoor zullen ze een nieuwe afspraak maken, hopeljk eind volgende week. Misschien liggen we dan al in Middelburg.

     Vanaf half drie is ook opeens de zomer terug. De wolken breken en de zon krijgt vrij spel. Wat is alles toch veel aangenamer als het zonnig weer is! Opeens lopen er overal mensen. het is net of ze uit degrond schieten. De terrassen zitten plotseling vol. Waar komen die mensen zo snel vandaan?

In de VS is opnieuw een recordaantal besmettingen met het coronavirus geregistreerd. Het vorige record dateert van dinsdag, toen er binnen een etmaal 60.200 besmettingen werden vastgesteld. Afgelopen dag waren het er voor het eerst 60.500. het land heeft nu 3,2 miljoen besmettingen en er vallen elke dag 900 doden vanwege het coronavirus.

     In eigen land toont het Coronadashboard dat het Reproductiegetal R0 weer boven 1 is. In feite is dat twee weken geleden, dus de betekenis ervan is beperkt. Het is nu 1,06. Naar het begin van dit kwartaal

Zaterdag 11-07-2020

Al zijn we al goed twee maanden van huis, toch volg ik de Gorcumse ontwikkelingen af en toe op de voet. Prolail ziet af van een tweede Gorcums spoorwegstation, in (hou je vast) Gorcum Noord. Dat zou aan het Betuwelijntje van Dordrecht via Gorcum naar Geldermalsen moeten komen. Ik heb nog nooit van Gorcum Noord gehoord. Voor mijn gevoel zijn er nu trouwens al teveel stopplaatsen aan het lijntje. Het geplande station Gorcum Noord tussen de stad en het dorp Arkel is ingewikkeld vanwege de verplaatsing van een overweg en qua het geringe aantal extra reizigers overbodig. De trein komt vanaf Gorcum juist op snelheid of hij moet alweer afremmen voor station Arkel. Prorail ziet het dus niet zitten.

     Maar de Arkelstad is altijd bereid zich nieuwe echecs op de hals te halen. Bijvoorbeeld wat betreft het leegstaande stadstheater De Nieuwe Doelen. Het college van B&W had liefst zeven miljoen gereserveerd voor een hoogstnoodzakelijke opknapbeurt, hoewel nog steeds niet duidelijk was wie het theater daarna op een professionele manier zou moeten leiden. Budget voor een goede programmering was er ook niet. Je voelt de volgende miskleun al aankomen, maar nu staan ze opeens in vuur en vlam voor het idee om een heel nieuw theater te ontwikkelen - 'De Nieuwste Doelen' - in een ambiance van wonen (appartementen), werken (horeca, ambachten) en onderwijs. 'Een gewaagde doch succesvolle onderneming', bluffen de initiatiefnemers op voorhand. Dat moet nog blijken. Het is vooral een natte vastgoeddroom, te realiseren in de hallen van de vroeger metaalindustrie De Vries Robbé op de rechteroever van de Linge.

     De vroegere Doelendirecteur Roy Grünewald is er een petitie voor gestart. Dat terwijl er voor het oorspronkelijke, leegstaande stadstheater nog geen enkele structurele financiering is aangebracht, terwijl er al twee kleinere theaters in de stad zijn en terwijl er in de nieuwbouw van het Van der Valk Hotel annex Amusino aan de A15 een compleet zalencomplex komt. Grünewald streed jarenlang voor het behoud van De Nieuwe Doelen, maar laat het nu vallen voor wat ik een luchtkasteel noem. Want waarom zou dat 'nieuwste' Doelentheater wél lukken, terwijl DND langzaam de vernieling in werd geholpen door gebrek aan geld en gemeentelijkje steun? Want de politiek wil wel een groot theater maar er niet voor betalen. Tja, cultuur van niveau krijg je nu eenmaal niet gratis en als de kaartjes te duur worden, komt er niemand. Het marktmodel werkt niet in de cultuur (net zo min als in de zorg). Ik ga ervan uit dat verstandige mensen in de gemeenteraad niks zien in die nieuwste Doelen van de vastgoedjongens, maar in Gorcum weet je dat nooit zeker. Teken die petitie in elk geval niet, is mijn advies, in de hoop dat Gorcum niet wéér naast zijn schoenen gaat lopen. Het aantal ondertekenaars loopt geen storm, zie ik (19.20 slechts 111).

Vanmorgen een enkele lichte bui, later meer zon en stapelwolken. De westenwind is nog koud. Het is aardig druk in Veere met toeristen en boten. Op de wal bij de jachtclub staan kramen met Zeeuwse oesters, verse haring en verse groente. Bij de laatste kraam slaan we flink in, want er is al jaren geen supermarkt of levensmiddelenwinkel in het stadje. Wel een bakker, op dinsdag, vrijdag en zaterdag. We drinken koffie in de zon op het terras van 't Waepen van Veere. Daarna aan het werk. Anna poetst met succes verder op de plastic ramen van de kuiptent en ik pomp op het voordek onze dinghy op (foto hier) en laat hem te water. 's Middags hijsen we het buitenboordmotortje erop en testen het uit. Na enige weerstand slaat hij aan - het ding is sinds de tocht naar de Scillies van twee jaar geleden niet meer gebruikt. Ik vaar de haven door (foto hier) en gaandeweg gaat hij steeds heftiger roken. Een servicebeurt ergens onderweg is hard nodig. Naar het begin van dit kwartaal

Zondag 12-07-2020

Gisteravond nam ik me voor om de komeet Neowise te zien. Het zou een heldere nacht worden. Om tien uur gingen we slapen en om kwart over een werd ik wakker. Goed tijdstip! Aan de overkant van de haven zat nog een gezelschap op het terras van de jachtclub te praten. Het was aangenaam koel en de hemel was vol sterren. Ik liep naar het voordek en keek naar het noorden, een heel eind links van het groene havenlicht. Het sterrenbeeld Grote Beer was duidelijk te zien, nu schuin naar beneden kijken. Niets te zien, maar ik had de verrekijker meegenomen. Dat hielp, niet ver boven de horizon zag ik hem: een glinsterende punt met een lange, geleidelijk vervagende staart omhoog, ietsje schuin naar rechts. De staart stond precies weg van de richting waar uren eerder de zon was onder gegaan. Mooi gezicht! Ik nam wat foto's, maar daar zag je de komeet niet op. Te lichtzwak.

     De komeet C/2020 F3 NEOWISE is genoemd naar de Amerikaanse infraroodkunstmaan die hem op 27 maart van dit jaar ontdekte. Hij beschrijft een langgerekte baan om de zon met een omlooptijd van ca. 7000 jaar.

Heel slecht coronanieuws. Duits onderzoek onder genezen Covid-19-patiënten uit München toont aan dat het aantal antistoffen in het bloed van mensen die besmet zijn geweest met het coronavirus snel afneemt. De consequenties kunnen ernstig zijn. Het zou inhouden dat we geen blijvende immuniteit opbouwen en dat het effect van vaccins ook maar beperkt kan zijn. De WHO twijfelde er al in april aan. De nieuwe studie is van de Universiteit van Lübeck onder 19 coronapatiënten en werd hier gepubliceerd op Preprint-Server Medrxiv. Een Chinese studie liet een maand eerder zien dat bij coronapatiënten in lichte gevallen of bij gevallen helemaal zonder symptomen na korte tijd nauwelijks tot geen antilichamen meer aanwezig waren.

     Het persbureau AFP constateert op basis van eigen tellingen wereldwijd een sterke toename van Covid-19 sinds het begin van deze maand. Sinds 1 juli zijn bijna 2,5 miljoen nieuwe gevallen gemeld. Het aantal gemelde gevallen wereldwijd is in slechts anderhalve maand verdubbeld. Op dit moment zijn er wereldwijd haast 13 miljoen geregistreerde besmettingen en meer dan 565.000 doden. Reken er niet op dat we het virus haast kwijt zijn, integendeel, het wordt nog veel erger. 

Ook het aantal nieuwe gevallen in Nederland stijgt opeens weer. Vandaag - zondag - zijn er 101 nieuwe besmettingen geregistreerd, blijkt uit cijfers die het RIVM nog altijd dagelijks bijhoudt, maar niet actief naar buiten brengt, aldus het liveblog van De Volkskrant. Gisteren kwamen er (ondanks het weekeinde) 81 meldingen bij, vooral uit de regio Rotterdam-Rijnmond.

Vanmorgen slapen we uit. daarna hijsen we het buitenboordmotortje weer op zijn plek op de hekstoel en het bijbootje op het voordek. De meeste boten varen uit. Het is een overwegend zonnige dag met weinig wind. Ik maak een wandeling langs de kust van het Veerse Meer naar het watersportcomplex Oostwatering. Aan het eind van een dijk liggen acht koeien in de weg. Ik loop er voorzichtig langs; ze kijken me kalm en met een soort van meewarigheid aan. Door Het Veerse Bos weer terug. Zonnige plekken tussen de eikenbomen en geen processierupsen of teken. Wel distels, wilgenroosjes, bramen en brandnetels. Bij het stadje is het parkeerterrein vol, in het stadje de terrassen ook. 's Middags scheuren twee zatte gasten schreeuwend en lallend met een vlet door de haven. Of hebben ze lachgas bij zich? Ze raken gelukkig niemand en de havenmeesteres stuurt ze naar buiten. Met grote snelheid en hoge hekgolven racen ze weg.  Naar het begin van dit kwartaal

Veere. Dulce op ons unieke plekje tegenover de Campveerse toren.

Maandag 13-07-2020

Vandaag kort verslag.  Eerst 's ochtends binden we het bijbootje vast op het voordek en dekken het toe met een dekzeil tegen de schadelijke inwerking van ultraviolet licht. Ik span een was lijn en Anna hangt het beddegoed te drogen. Het is een mooie zomerdag waar we volop van genieten. We slenteren op ons gemak door het stadje, drinken koffie op verschillende terrassen en becommentariëren de mensen die langslopen. Het is behoorlijk druk, het zomerseizoen is los. In de smalle straatjes staan stokrozen voor bijna alle huisjes. Soms zie je erachter de mooiste tuinen vol bloemen en bloeiende struiken. Later bekijken we alles vanaf de kuip. De jachten gaan en komen. Naast ons mag niemand liggen vanwege de doorvaartbreedte, dus we krijgen hier geen buren. Het bevalt ons zo goed dat we ons verblijf met een week verlengen, dus tot volgende week dinsdag. Hier heb je waarschijnlijk het minste last van de drukte in het Zeeuwse toeristenseizoen. Lezen en wandelen en lekker eten. Morgen moeten we de huurauto halen in Middelburg, woensdag gaan we op en neer naar Gorcum en volgende week maandag komt een monteur de motorbeurt doen, de v-snaar vervangen en de wierpot, en een nieuw overdrukventiel monteren op de warmwaterboiler. Dat zijn voorlopig onze voornaamste zorgen.

Met de wereld is het anders. Helaas wordt in Polen de religieuze conservatief Duda herkozen als president. Het scheelde weinig of de Europa-gezinde burgemeester van Warschau had gewonnen. Het land is ten diepste verdeeld. Als je bedenkt dat de jeugd massaal voor de laatste stemde, dan is er hoop voor de toekomst.

Corona. Hier in Veere wordt de 1,5-meterregel massaal genegeerd op straat, in winkels, kroegen en op terrassen. Waar winkels een bordje hebben hangen 'maximaal 4 personen', zijn er tientallen binnen. We blijven maar buiten, want het winkelpersoneel handhaaft het niet. Op straat lopen jongelui rond met een rood hesje, waar 'corona coach' op staat. Voor zover we konden waarnemen, coachen ze niemand. Tja, de mensen hebben er geen zin in. We merken het vanzelf.

     Nog steeds toont het coronadashboard een reproductiegetal (R0) boven 1 (1,06). Er is een lichte stijging van het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen in ons land. De coronapandemie wordt 'erger en erger en erger' als landen de basisregels niet navolgen, waarschuwt de directeur-generaal van de WHO vandaag. Naar het begin van dit kwartaal

In de parkeergarage van Albert Heijn in Middelburg bezwijkt ons boodschappenkrat.

Dinsdag 14-07-2020

Vanmorgen om half tien brengt een taxi ons naar Bo-Rent In Middelburg. Het regende vannacht en regent vanmorgen verder. Bij de zaak op een industrieterrein krijgen we voor twee dagen een Toyota Aygo mee à raison van 25 euro per dag. Het autootje is bont beschilderd dus we zijn een levende reclame voor het verhuurbedrijf. Kan ons wat schelen. We rijden naar een AH-super in de buurt, naast het centrum, om ruim in te slaan voor de komende vijf dagen. In Veere is nauwelijks iets te krijgen. Na ruim een uur keren we met een krat en drie tassen vol met boodschappen terug in de parkeergarage waar de Aygo staat. Achterdeur open en hup, het krat erin - dacht ik. Het kan ook anders lopen, het krat spat opeens uit elkaar en de inhoud stort op de betonnen vloer (foto hierboven). Flessen en potjes breken en de inhoud loopt over de bodem. Ons hele bonusvoordeel is naar de knoppen. We slaan zuchtend aan het opruimen en afvegen van de witte wijn, de yoghurt en het groentesap van de andere boodschappen. Gelukkig hadden we nog een lege tas extra bij ons.

     Om half twaalf laten we het autootje in de garage staan en lopen met paraplu het Middelburgs centrum in. Het is allemachtig druk in de verregende winkelstraten. Op het terras van Café De Vriendschap op de markt genieten we van verdiende koffie. Daarna lopen we naar de KPN-winkel vlakbij, waar ik een nieuwe telefoon verwerf, een Samsung Galaxy A21s. Die beantwoordt ongeveer aan mijn bescheiden wensen.

     Na korte droge periodes regent het steeds door. We zijn tegen half twee terug in Veere, parkeren even achter het Restaurant De Werf en sjouwen de tassen over de steiger naar de boot. De auto parkeer ik op een betaalde parkeerplaats aan het eind van de haven. Aan boord stellen we vast dat ons uitzicht vrijwel verdwenen is. Aan de andere wal liggen twee enorme miljonairsjachten naast elkaar; ze torenen hoog boven ons uit en hebben een lengte van tegen de veertig meter. De doorvaart is vrijwel gehalveerd. Het zij zo.

     Na de lunch ga ik aan de gang met mijn nieuwe toestel. Het lukt om de telefoon te gebruiken om Anna te bellen, om Whattsapp aan de gang te krijgen en FB. De komende dagen zal ik zo goed mogelijk mijn contactenlijst te herstellen. Alles bijeen was ik tweeëneenhalve week onbereikbaar. Het leven zonder mobiel viel best mee.

     In de loop van de midag verdwijnt de regen. Er lopen veel jachten binnen. Morgen op en neer naar Gorcum (o.a. borstkankerscreening, PSA prikken).

In veel landen, ook in Europa, neemt het aantal coronagevallen weer toe. In ons land eveneens; het reproductiegetal R0 is op het coronadashboard overigens weer onder 1: 0,9. Israël kampt met een recordaantal nieuwe besmettingen. In Hongkong nemen de ziektegevallen toe.

     Er komt een raar verhaal uit de zuidelijkste Argentijnse haven Ushuaia, die ik in februari/maart zo goed leerde kennen. Een visserschip, de Echizen Maru, vertrok met 61 opvarenden 35 dagen geleden naar zee. Iedereen testte negatief op Covid-19 voor de afvaart, maar niettemin waren er bij terugkeer 57 zeelieden met het coronavirus besmet. De medische autoriteiten staan voor een mysterie, want natuurlijk kan er iemand vals negatief getest zijn maar zo'n lange incubatieperiode is wel raar. Of iemand was weliswaar besmet, maar vertoonde totaal geen symptomen en besmette geleidelijk de andere vissers? Naar het begin van dit kwartaal

In Gorcum voor ons huis.

Woensdag 15-07-2020

Vandaag op en neer naar Gorcum. Om kwart over negen vertrekken we uit Veere. Het is droog, bewolkt en soms zonnig. We rijden eerst over de Veerse Dam en de Oosterscheldekering en via Zierikzee naar Numansdorp om even bij ons eigen autootje te kijken of de vergeten camera er soms in ligt. Dat is niet het geval, dus verder naar Gorcum. Het is ondanks de vakantieperiode opvallend druk op de wegen en velen negeren de 100 kilometer per uur. Tegen elven zijn we bij het ziekenhuis, waar de ingang- en ontvangsthal geheel veranderd is voor corona. Dames ondervragen ons inzake corona-klachten, en juist dan moet ik even moet hoesten. De dame schrikt en deinst terug, maar we mogen door. Na het bloedprikken drinken we koffie  in het cafetaria dat ook al is ingekrompen. Dan naar huis (foto hierboven). Alles is in orde. De vergeten camera ligt gewoon op mijn studeerkamer. We vinden in de bus brieven met de bel-afspraken van de neuroloog (Anna) en de uroloog die me 29 juli de uitslag van de PSA zal doorbellen.

     We lunchen bij Tessa en haar meisjes. Daarna ga ik naar de stad voor diverse boodschappen en naar de apotheek. Bij Boekhandel De Mandarijn krijg ik van Emmy een kop thee. Om vier uur breng ik Anna naar de bus van de borstkankerscreening. We vangen de terugreis aan en rijden via Dordrecht, Bergen op Zoom en Goes naar Veere. Onderweg donkere luchten en enkele regenspetters, niet de moeite. Even na zessen zijn we terug in vakantieland. De enorme kastelen van miljonairsjachten die ons het uitzicht belemmeren, liggen er helaas nog. We gaan samen uit eten bij de jachtclub. Naar het begin van dit kwartaal

Een van de foto's van de zon door de Solar Orbiter. Het witte puntje bij de pijl is een kleine zonnevlam. Let linksonder op het formaat van de aarde (foto:ESA/NASA)

Donderdag 16-07-2020

Deze week werden foto's gepubliceerd die de ruimtesonde Solar Orbiter maakte van het zonneoppervlak. Op dat moment was de sonde, een project van de ESA en NASA, ongeveer op de helft van de afstand aarde-zon (ongeveer 77 miljoen kilometer). De sonde werd op 9 februari van dit jaar gelanceerd. De foto's zijn een primeur: nooit eerder zag de mens de zon van zo dichtbij. Verrassend is dat er kleine zonnevlammen te zien zijn (foto hierboven), die men nooit eerder zag. 'Klein' is relatief, in werkelijkheid hebben die vlammen het formaat van Frankrijk. Ze hebben een hitte van een miljoen graden Celsius. Wetenschappers hopen met de nieuwe gegevens tot een oplossing te komen voor een van de mysteries van het zonneoppervlak. In de atmosfeer van de zon (de corona) lopen de temperaturen op tot tientallen miljoenen graden Celsius, terwijl de temperatuur van het oppervlak zelf slecht 5000 graden bedraagt. Hoe dat komt weet men niet.

     Wat is het belang? De kleine opflakkeringen zijn mogelijk betrokken bij het opwarmen van de corona en het ontstaan van grote zonnevlammen. Die kunnen een zware electromagnetische storm van deeltjesstraling teweegbrengen en daardoor alle communicatie en bijvoorbeeld het hele internet op aarde platleggen. Een actieve zonnecorona warmt ook de aarde sterker op. In deze periode is de zon opmerkelijk rustig (en desondanks warmt de aarde sterk op door het gebruik van fossiele brandstoffen).

     De ruimtesonde zal de zon nog dichter naderen. In oktober 2022 zal hij op een afstand van 44,9 miljoen kilometer van de zon zijn, binnen de baan van de planeet Mercurius, de planeet die het dichtst bij de zon staat. Daarna zal hij nog over beide polen van de zon vliegen. Ook dat zal een primeur zijn, want die hebben we nog nooit gezien.

Gisteravond hadden we een heerlijke avond samen in de jachtclub (foto hier). Vannacht en vanochtend valt er veel regen. We rijden het huurautootje naar de verhuurder in Middelburg en nemen een taxi terug. In de loop van de dag houdt de regen op, hoewel het bewolkt blijft. De beide miljonairsjachten naast ons vertrekken gelukkig. Opmerkelijk: opeens is de WiFi van de haven weer een stuk beter. Het wordt warm in de kuiptent; we besluiten om hem af te breken en op te bergen. Voor de komende dagen zijn de weersberichten een stuk beter en als het toch regent kunnen we de bimini opzetten. Naar het begin van dit kwartaal

Dulce in de haven van Veere.

Vrijdag 17-07-2020

Een opmerkelijke dag: hij begint met egaal grijze lucht en wat regenspetters. Dan breken de wolken en zie je dat erboven een laag van hoge sluierbewolking zit. In die periode passeert een warmtefront, eerst in de bovenlucht, later ook onder. Dan lost alle bewolking op en hebben we een vrijwel geheel blauwe hemel boven ons. De zon steekt, dat wil zeggen dat het al gauw veel te heet in de kuip is. Dus zet ik de bimini op over de kuip. Zo brengen we een aangename middag door (foto hierboven). Op de wal wordt het al snel aardig druk. Ook de komende dagen lijken zomers te zijn.

het aantal coronabesmettingen stijgt wereldwijd nog steeds sterk. In India en de Verenigde Staten zijn opnieuw een recordaantal besmettingen op een dag geteld: in de VS 77.300 en in India circa 35.000. Hier vlakbij, in Goes, is er een uitbraak. Twee grote zorgorganisaties hebben er de bezoekregeling in enkele verpleeg- en verzorgingshuizen weer aangescherpt.

     Voor wie nog denkt dat Covid-19 net zoiets is als de griep: kijk eens rustig naar het plaatje hieronder. Het verklaart zichzelf.

Het onthullende plaatje staat hier in een artikel op Eurosurveillance.org. Naar het begin van dit kwartaal

Een van de prachtige binnentuinen in Veere

Zaterdag 18-07-2020

Gisteravond kwam mijn oude HBS-vriend Willem T. langs. Op de motor uit Middelburg, waar hij woont. Gezellig zitten praten. Na een grijs begin is deze zaterdag een mooie dag met zon, sluierbewolking en een frisse wind. Anna ondergaat helaas een flinke aanval van migraine en zit de hele dag in de zombie-fase. We gaan nergens heen en blijven in de kuip. Daar valt niks over te vertellen. Ik haal alleen vers brood en wat fruit en maak een foto van een van de prachtige binnentuinen. Naar het begin van dit kwartaal

De wererldtemperaturen sinds het einde van de laatste ijstijd volgens verschillende meetmethoden. Niet eerder in die periode steeg de temperatuur zo snel (bron: Kaufman e.a.2020)

Zondag 19-07-2020

Het klimaatblog Klimaatveranda schreef deze week over een nieuwe klimaatpaleologische studie over de ontwikkeling van de mondiale temperaturen in de afgelopen 12.000 jaar, het Holoceen, de periode sinds de laatste ijstijd waarin onze menselijke beschaving tot ontwikkeling kwam. De nieuwe studie heet 'Holocene global mean surface temperature, a multimethod reconstruction approach' en is van Darrel Kaufman e.a. De studie is opnieuw een bevestiging van de bevindingen van de in de klimaatwereld beroemde artikelen met de hockeystick-grafiek van Mann, Bradley en Hughes uit 1998 en 1999. Je ziet dat volgens de 5%-percentiellijn (oranje) het klimaat in die periode misschien wel eens net zo warm kan zijn geweest als nu, maar nooit eerder in de reconstructieperiode warmde de aarde zo snel op als nu. Volgens deze reconstructie was de warmste periode van 200 jaar de periode rond 6500 BP (4550 jaar v.C.) met een temperatuur die gemiddeld circa 0,7 °C warmer was dan de 19^e eeuw, de gebruikte referentieperiode. Na de warme periode rond 6500 BP volgde een langzame afkoeling met een snelheid die circa -0,08 °C per millennium bedroeg, een gevolg van de veranderingen van de baan van de aarde om de zon (Milankovic-cycli). De plotselinge opwarming sinds de groei van de industriële revolutie in 1850 gaat versneld door. Over periodes van 20 jaar zelfs veel sneller dan aan het einde van de laatste ijstijd.

     Het klimaat is een zeer complex systeem. Het bezit een grote traagheid in het reageren op de toename van het broeikaseffect die de mens teweegbrengt met het opstoken van fossiele brandstoffen. Niemand weet hoe het systeem zal reageren, maar zeker is dat de dramatische gevolgen voor mens en wereld langzaam op gang komen en nog heel lang door zullen gaan.

Een grijze zondagochtend. Pas later is er wat ruimte voor de zon. We brengen een bezoek aan de massieve Grote Kerk in Veere. De kerk dateert uit de vijftiende eeuw en was veel te groot voor het kleine stadje. De kerktoren werd nooit afgebouwd. Tijdens de Franse bezetting in 1812 werd het gebruikt als militair hospitaal. Nu heeft men er een tentoonstelling in opgezet, of zoals het tegenwoordig moet heten: een experience. De enorme ruimte imponeert (foto hier). Ik zal over de experience niet teveel verklappen, het is best leuk. Onder andere is er een gemummificeerde kat te zien, die rond 1950 ergens in de kerk werd aangetroffen (foto hier). Later vond men het lichaampje in de etalage van een antiekwinkel in Utrecht, liggend op een rood kussentje. Kat en kussentje zijn nu weer terug in de kerk. Het beestje zou in 1479 zijn ingemetseld in de kerkmuur - als bouwoffer, volgens een bordje. Toch zeker niet levend? Je weet het nooit. In de onafgebouwde toren is een filmprojectie te zien op de benedenste vloer van schilderijen die hier gemaakt werden (2 foto's hier). Het ingeslapen stadje Veere is in het begin van de vorige eeuw een tijdlang een typisch schildersstadje geweest.

     De middag brengt bewolking en wat regen, die later verdwijnen. En nog later weer terugkeren.

Corona. Het aantal besmettingen in ons land loopt weer verder op (met 144). Het aantal coronadoden bedraagt nu 6136. Diverse illegale feesten in de bossen werden door de politie beëindigd. De jeugd denkt dat ze geen corona krijgt. Sinds het begin van pandemie zijn er wereldwijd meer dan 600.000 mensen overleden aan het coronavirus. Naar het begin van dit kwartaal

Veere. Eind van de haven.

Maandag 20-07-2020

Het is een mooie, zonnige dag met een koude wind uit het noorden. Al vroeg goed nieuws via de telefoon van onze buurvrouw in Gorcum: Geen afwijkingen bij het borstkankeronderzoek van Anna. Om half negen staat de monteur al op de steiger, we zijn net klaar. Hij geeft de motor een beurt: oliefilter en brandstoffilter vervangen, olie verversen, check op de olie van de keerkoppeling en een nieuwe v-snaar. Daarna monteert hij een nieuwe wierpot (foto hier). Met het overdukventiel van de warmwaterboiler is het succes minder. Hij zet er een nieuwe van 2,5 bar op, maar ook die gooit water uit de boiler naar het bilgeputje. Dat is raar. Onderzoek wijst uit dat de oorzaak bij de waterdruk zit: de pomp die vijf jaar geleden - nog in Portugal - is geplaatst maakt een druk van 2,7 bar. Teveel voor het ventiel, en kennelijk ook voor het oude exemplaar. Dat is (a) niet stuk of lek, en (b) heeft een begrenzing van 3,0 bar. Hij gooide weliswaar ook water uit de boiler, maar minder en vooral als het water heet was (dus verder uitzette). Misschien wist ik dat allemaal vorig jaar in Groningen al, maar ben ik het vergeten. Dus plaatsen we het oude ventiel terug. We zullen de boiler minder vaak aanzetten. Alleen een nieuwe pomp die minder druk levert, kan het probleem oplossen, maar ja - dat is nogal een uitgave. Dat doen we even niet.

Na het vertrek van de monteur maken we een wandeling door Veere en drinken ergens koffie.  We mijden de mensen zo goed mogelijk. Verder lezen we in de kuip in de luwte van de buiskap en zien hoe rond vier uur de haven weer volloopt met jachten. Veel Belgen en Duitsers. Morgen varen we naar Middelburg, maar het is wel een beetje zonde van ons mooie plekje hier.

Corona. Het aantal positief geteste personen in Nederland stijgt vandaag verder, met 185. Er zijn nu bijna 52.000 mensen besmet geraakt. De meeste besmettingen waren de afgelopen dag in Rotterdam (33), Amsterdam (28) en Utrecht (12). In Cadzand werden 12 mensen van een Belgische familie positef getest. Ze blijken het virus al in België te hebben opgedaan. In dat land blijft het aantal besmettingen eveneens stijgen. In Frankrijk zijn op dit moment tussen de 400 en 500 actieve coronaclusters. Virologen vrezen voor een tweede coronagolf. Het virus slaat toe op de meest populaire vakantiebestemmingen in Europa.

Ander opmerkelijk nieuws: marechaussee en zeehavenpolitie komen niet of nauwelijks toe aan controle van vissersboten en plezierjachten op illegale migranten. Inderdaad, ferry's en cruiseschepen worden wel gecontroleerd, maar wij hebben het zelf nog nooit meegemaakt. Er hebben zich bij ons in de kusthavens in al die jaren geen migranten gemeld en om een overtocht gevraagd. Zouden we ook niet doen, maar anderen misschien wel. Naar het begin van dit kwartaal

Zonsondergang Veere

Dinsdag 21-07-2020

Heldere hemel gisteravond, mooie zonsondergang (foto hierboven). Hadden we gewacht tot het donker was, dan was komeet Neowise te zien geweest. Maar we hadden slaap.

     Vandaag is het een frisse dag met zon en stapelwolken. Omstreeks tien voor tien varen we af, ronden Veere en duiken het Kanaal door Walcheren in. We boffen, Sluis Veere had de deuren van de kleine sluis al dicht maar voor ons gooien ze ze nog even open. Het schutten is zeer snel (foto hier). Na drie kwartier varen we de voorhaven van Middelburg binnen en meren af bij het kantoor van de havenmeester. Die geeft ons een mooie plek die we voor een week boeken: een box aan de voorhaven bijna naast de bekende watersportwinkel van Jos Boone. Bovendien een paar boxen verwijderd van motorjacht Stoer van Piet & Ineke, de mensen met wie we - toen ze nog een zeiljacht hadden - in 2015 de terugtocht van Lagos naar Nederland maakten. Een plek met een ruim uitzicht op alles dat langs vaart. Zoals later op de middag een fraaie, dwarsgetuigde tweemast-brik, de  'Aphrodite' (foto hier) uit Stavoren. Eigenlijk nog een nieuw schip, gebouwd in 1993 - 1994 in Lemmer. Het schip chartert op de Oostzee en elders. Voordien zagen we Piet & Ineke die bezig waren hun boot te bevoorraden voor een tocht die ze morgen maken met vijf tiener-kleinkinderen.

Corona. De verspreiding van het coronavirus in Nederland neemt toe. Het aantal besmettingen is in een week bijna verdubbeld: van 534 naar 987. De kans op een tweede golf wordt groter. Een en ander blijkt ook uit het coronadashboard van vandaag, waar het Reproductiegetal R0 opeens fors boven 1 staat (1,29) en het aantal thans besmette personen steeg naar 6479. Opvalt dat de opflakkering nu is, precies een week of twee, drie na het grotendeels opheffen van de anti-corona maatregelen. Ongeveer de incubatietijd.       

     De pandemie breidt zich dus weer uit, en niet alleen in ons land. Ik ben zeer benieuwd hoe de autoriteiten gaan reageren. Gaat de horeca in augustus weer dicht? Eventueel regionaal? En de sportscholen? En de verpleeg- en verzorgingshuizen? Enzovoorts? De recente groep besmette Nederlanders is relatief jong: tussen de 20 en de 40. Steeds vaker doen ze het virus op in de horeca en op feestjes. Het risico wordt groter dat ze het doorgeven aan oudere, meer kwetsbare mensen (ouders, grootouders). Voor hen - en dus voor ons - is een besmetting gevaarlijker.

     Positief is dat de kansen op genezing als je eenmaal Covid-19 hebt en op de intensive care ligt, verbeteren. Onderzoekers van het Zuyderland Medisch Centrum in Geleen en Heerlen publiceren hun bevindingen vandaag in The Annals of Rheumatic Diseases. Zij behandelden de ernstig zieke patiënten, die een cytokinestorm kregen, met een combinatie van corticosteroïden en de afweerremmer tocilizumab, een middel dat veel gebruikt wordt bij de behandeling van reumapatiënten. De combinatie verminderde de sterfte in deze patiëntengroep met maar liefst 65 procent.

Gelukkig bereikten de Europese leiders na 4 dagen vergaderen een akkoord over het coronaherstelfonds en de nieuwe meerjarenbegroting van de EU. Niet alleen werd daardoor een smadelijke afgang vermeden, maar vooral verdere verzwakking van de Unie afgewend. Voor dit moment.

     En dan de pensioenen. Vandaag melden de grotere pensioenfondsen dat hun dekkingsgraden verder gezakt zijn, zodat er mogelijk toch gekort moet worden op de pensioenen. Dat is ondanks de recente concessie van minister Koolmees om in verband met het pensioenakkoord voor het volgend jaar de ondergrens van de dekkingsgraad te verlagen naar 90% Ons fonds PFZW staat nu op 85,9% en ik zie die niet voor 31 december a.s. voldoende omhoog gaan in coronatijd, vooral met een tweede golf op komst, en de inzakkende economie die er het gevolg van is. Het nieuwe pensioenstelsel wordt pas in 2026 ingevoerd. In de resterende 6 jaren verwacht ik dat dekkingsgraden nog steeds te laag zullen zijn en zullen er ieder jaar verdere kortingen dreigen. Over de jaren daarna valt nog niks zinnigs te zeggen. Naar het begin van dit kwartaal

Dulce in de buitenhaven van Middelburg.

Woensdag 22-07-2020

Rustige dag. Met zon en frisse wind. We lopen met ons boodschappenkarretje naar de AH-supermarkt aan een straat die Het Groene Woud heet. Dat woud is kennelijk opgeofferd aan een koopparadijs. We doen goed mee: het karretje bezwijkt haast onder de voorraad voor de rest van de week. Daarna lopen we door de binnenstad. Men kent hier dezelfde problemen met lukraak gestalde fietsen als in Gorcum. Een geel bord dreigt met verwijdering, maar er staan legio fietsen bij die het verbod tarten (foto hier). Handhaving is alles. NB: er is een goede en legale stalling vlakbij. Wat kan het mij schelen, trouwens. We drinken koffie op het terras van Café De Vriendschap op de Pottenmarkt. Vermijden de boekhandel en zo raken we zonder verdere schade weer bij onze Dulce (foto hierboven).

     's Middags komen Wim & Angelique theedrinken in de kuip. Leuk: Anna's kleindochter Nikita heeft een liedje geschreven en daar is een filmpje van gemaakt. Het staat hier op YouTube. Ze danst er ook op. Een van de andere danseressen is haar jongere zus Esri (in het rood). Nikita deed een aantal jaren geleden mee in de The Voice of Holland en kwam er een heel eind. Ze studeert nu voor verloskundige.

     Vanavond ga ik naar een orgelconcert van Jos Vogel in de Oostkerk, hier vlakbij, met een introductie van Wim.

Het boek dat ik lees, 'Here Be Dragons' van de wiskundig-statisticus Olle Hägström (Oxford University Press, 2016) handelt over wetenschap, technologie en de toekomst van de mensheid. De titel slaat op de termen die vroegere kartografen soms plaatsten op gebieden die slecht verkend waren en onvoldoende in kaart gebracht. Meestal letterlijk witte vlekken op de kaart. Dat slaat natuurlijk ook op de toekomst. Het wekt geen verbazing dat het fameuze Doomsday Argument uitvoerig aan de orde komt. Het is een van de raadselachtige zaken die ik me ooit - in 2008 - voornam te willen begrijpen (zie hier). Er bestaan verschillende versies van en dus ook uiteenlopende uitkomsten over het tijdstip dat de mensheid teloorgaat. Het Argument becijfert dat het voor 95% zeker is dat het einde van de mensheid over 9120 tot 11.400 jaren zal zijn (afhankelijk van de gekozen versie).

     Hägström wijst het Argument af om wiskundig-statistische redenen, die ik - net zo min als het Doomsday Argument zelf - niet kan volgen. Wanneer de mens dan wel uitsterft? Zover ben ik nog niet, daar gaat de rest van het boek over.

Corona. Vandaag 168 positief geteste mensen. Er waart een nep-sms- bericht rond over een corona-app. Klik er niet op, want het is een phishingbericht. In de media gaat het veel over wel of niet een plicht tot het dragen van mondkapjes. Het zal er wel een keer van komen, maar de wetenschap levert geen duidelijk oordeel. We vragen ons af of we in de komende tijd wel naar Oostende, België zullen varen. Nu heeft het land nog de code geel, maar ook daar stijgt het aantal nieuwe besmettingen snel. In Antwerpen worden extra coronamaatregelen ingesteld, maakt de Antwerpse burgemeester Bart De Wever (NVA) bekend op Twitter. Krijgt het land code oranje, zoals nu ondermeer in Kroatië, dan zit je daar weliswaar nog niet gelijk vast, maar toch is het vervelend. We houden de zaak in de gaten. Naar het begin van dit kwartaal

De Oostkerk in Middelburg met het Rijckere-orgel. Gele cirkel: mijn vriend Wilm leidt de organist in.

Donderdag 23-07-2020

De Oostkerk is niet ver van onze ligplaats. Een opmerkelijke kerk, hij is achthoekig. De kerk dateert van 1667 en er staat een mooi de Rijckere-orgel in uit 1783. Gisteravond gaf organist Jos Vogel uit Vlissingen er een concert op. Ik liep er om kwart voor acht heen met een introductie van mijn vriend Wim T. in een opeens verrassend zachte avond, de koude wind was gaan liggen. Er waren zo'n 70 - 80 toehoorders die ruim 1,5 meter afstand hielden. Wim gaf voor aanvang een geestige toelichting (foto hierboven) inzake het getal 6, dat een rol speelde in de programmering van de stukken. De Sonate in D (Wq 70/5) van Bachzoon Carl Philipp Emmanuel stelde niet veel voor, maar toen kwam de prachtige triosonate BWV 530, nummer 6 in G van vader Bach. Dat was heel andere koek en het klonk fijnzinnig op het Rijckere-orgel. De Biblische Sonate II in g van Bach-voorganger Johann Kuhnau was nieuw voor me. Mooie, intieme stukken uit 1700, die ik nog wel eens wil horen. En toen kwam van Mendelsohn de Sonate VI in d uit de 6 Sonaten für die Orgel opus 65 (1845). Volgens Wim eigenlijk geen stuk voor dit orgel, dat niet de massale klankuitstortingen kan geven die nodig zijn, maar het klonk goed. De finale van het stuk is van een ontroerende mildheid en eindigt juist niet in een daverend klankorgasme.

     Na afloop dronk ik nog een glas wijn bij Wim en Angelique thuis, bewonderde zijn twee fraaie vleugels (Pleyel en Blüthner) en spraken nog na over het concert, over orgelmuziek, over het spel van Albert Schweitzer, over diens leermeester orgelcomponist Widor en over vroeger. Hij liep met me mee in de heerlijke avond naar de boot. Al zestig jaar vrienden. Er was een heldere ster in het oosten, waarschijnlijk Jupiter, maar de komeet Neowise zagen we niet. Nog teveel licht.

Dag van zon en wolken. We lopen tegen elf uur de stad in en drinken koffie op het terras van Café De Vriendschap. Maar het bevalt ons niet, het is overal veel te druk, de mensen houden totaal geen afstand en bovendien is het marktdag. De mensen drommen tussen de kramen door. Ze lijken zich niet bewust van het besmettingsrisico. We voelen ons ongemakkelijk en kopen snel wat kersen en pruimen bij een groentestal en verlaten het centrum door wat rustige achterafstraatjes. De rest van de dag relaxen we in de kuip. We zien grote aantallen jachten naar Middelburg afslaan; die zoeken een plekje voor de regendagen die komen. Beter af in de stad?

     Aan het eind van de middag graaf ik het neustrapje op in het kleine hutje en hang het over de preekstoel. Het hangt nu vlak boven de steiger en dat is link; regelmatig varen boten te snel langs met veel kielzog. Dan zou het trapje op de steiger stoten. De boot moet dus een stukje achteruit. Nog weer later haal ik een spanner en een karabijnhaakje bij Jos Boone om het trapje beter te fixeren. De oude spanner liet ik vorig jaar in het water vallen, in Groningen geloof ik.

Corona. Weer 163 nieuwe besmettingen in ons land. Het reproductiegetal blijft op 1,29 staan. Steeds meer mensen bellen voor testen op het landelijk nummer 0800-1202. Dat is soms niet bereikbaar. België gaat de coronamaatregelen verscherpen, omdat het aantal infecties de afgelopen dagen drastisch is toegenomen met gemiddeld zo'n 200 per dag. Er zijn recordaantallen nieuwe besmettingen in Israël, India en Zuid-Afrika. Ook in Japan, tot dusver gespaard door het virus, nemen de besmettingen snel toe. Naar het begin van dit kwartaal

De buitenhaven van Middelburg uit de richting van het kanaal. Rode cirkel: Dulce. Links de winkelboot van Jos Boone.

Vrijdag 24-07-2020

Vanochtend veel donkere wolken, maar regen valt er niet. Het is een dag van stapelwolken en zon. Ik loop met een lege gasfles naar Jos Boone, een groene van Primagaz. Al jaren doen geruchten de ronde dat die flessen eruit gaan. De firma zelf ontkent het, maar veel watersportwinkels ruilen ze niet meer om. Vorig jaar konden we een lege groene fles nergens inleveren, behalve in Enkhuizen. Jos Boone doet er niet moeilijk over. Later loop ik naar de overkant, tegenover onze boot, voor een foto van de buitenhaven (hierboven). De rest van de dag maken we schoon (Anna) en lezen (beiden). Het is druk op het water en het zal in de binnenstad ook wel druk zijn. Reden om er niet heen te gaan.

Corona. Het kabinet stelt mondkapjes buiten het openbaar vervoer voorlopig niet verplicht. Dat lijkt me verstandig, ondanks de brief van negen 'deskundigen' (onder wie een opgewonden BoBo uit mijn tijd) die eisen dat er binnen drie dagen strengere maatregelen komen. De meningen van deskundigen en burgemeesters lopen sterk uiteen en daarom vraagt de regering het OMT om advies. Dat zal ze niet meevallen, want ook daar heerst grote verdeeldheid over het nut van mondkapjes. Bovendien helpt zo'n algemene maatregel waarschijnlijk niet, want de huidige opleving van het virus komt vooral van jongerenfeesten en kroegen, en ook van vakantievierende volwassenen, die geen afstand willen houden en zeker geen mondkapjes willen dragen.

     In Engelse winkels moet je vanaf vandaag wel mondkapjes aan. ‘In feite wordt er geregeerd op basis van opiniepeilingen', zegt een correspondent. Inderdaad, aanvankelijk nam het VK de pandemie niet serieus en was veel te laat met maatregelen en nu schieten ze weer door naar de andere kant. Boris Johnson roept de Britten ook nog op om allemaal deze herfst een griepprik te halen. Dat heeft wel zin, niet zozeer tegen corona als wel tegen overbelasting van ziekenhuizen als ze behalve Covid-19 patiënten ook nog infuenzagevallen moeten opnemen.

     Bij ons verliest de maffe groep Viruswaanzin het kort geding bij de Haagse rechtbank voor het opheffen van alle coronamaatregelen. Over de mening 'na urenlange research' van Doutzen Kroes ('Vitamines!') zal ik maar niks zeggen. Vandaag neemt het aantal besmettingen in ons land verder toe tot 191, terwijl het reproductiegetal R0 op 1,29 blijft staan. De Volkskrant heeft een goed overzicht met wereldwijde cijfers.

Naar het begin van dit kwartaal

Regen op zaterdagochtend.

Zaterdag 25-07-2020

Veel regen vanochtend (foto hierboven en een andere hier). We haasten ons niet; het is knus aan boord, met Radio 4 op. Tegen het middaguur is het droog en grijs, maar niet koud. We brengen de vuilnis weg en lopen met het boodschappenkarretje naar de binnenstad. Nu is het minder druk dan de vorige keer; afstand houden gaat heel gemakkelijk. We bezoeken een bakker, een slager, en een biodynamische supermarkt. We doen ook een drogist aan voor - jawel - extra mondkapjes. De verplichting ze te dragen zal er wel komen, ondanks de twijfels bij de wetenschap. Daarna een kop koffie binnen in een café-restaurant (2 foto's hier). Volgt een middag lezen, hoewel er geleidelijk meer zon komt. Straks komen Piet & Ineke, die met de Stoer even verderop liggen, een glas drinken.

De Gok van Pascal, in 'Here Be Dragons' (OXford University Press, 2014) heeft Olle Hägström het er weer eens over. De Gok is een leuke poging van de Franse filosoof om te tonen waarom het een rationele keuze is om in God te geloven. De redenering in zijn 'Pensées' is als volgt (ontleend aan Wikipedia):

1. Het verstand kan geen uitsluitsel geven over het bestaan van God. (notitie 230, 233).
2. God kan dus zowel bestaan als niet bestaan (notitie 233).
3. Omdat beide opties open zijn moet men een afweging maken op basis van een spel (notitie 233).
4. Uit deze afweging blijkt dat de enige keuze die iets kan opleveren het gokken dat God bestaat is.

De opties vallen in een tabel als volgt samen te vatten:

Je kunt dus het beste gokken dat God bestaat, maar 'very few thinkers take Pascal's Wager seriously today', zegt Hägström. Dat dacht ik al. Vandaar dat Hij ons straft met de corona-pandemie? Wat een rotstreek. Het lijkt me een typisch standpunt van een van onze dierbare vrienden uit de Lagos-jaren, Ben Kl. Het zou me verbazen als hij dat ontkent. Vandaag maar eens niets over Covid-19. Naar het begin van dit kwartaal

Zondag 26-07-2020

In rioolwaterzuiveringsinstallaties kan men genetische restanten van het coronavirus meten. Het betreft het gen voor het N2-proteïne van het virus. Op die manier kan het dienen als een veel snellere indicatie over de besmettingsgraad onder de bevolking. Er zijn 29 van die installaties in ons land waar het RIVM die concentraties meet. Ik schreef er een maand geleden over. Het zou veel beter (met name actueler) inzicht geven dan het Reproductiegetal R0, dat steeds twee weken achter loopt. Ook het KWR (dat voortkwam uit het Kiwa) meet als sinds februari in het rioolwater van zeven steden, Schiphol en Terschelling de concentratie erfelijk restmateriaal van het coronavirus. Lees hier de actuele analyse van de rioolwatermonsters van woensdag 22 juli. Hierboven zie je als voorbeeld de grafiek van Amsterdam, waar de dalende tendens inmiddels werd omgezet in een stijgende. Dat geldt ook voor Utrecht, Schiphol en Den Haag, maar niet of minder voor de andere meetlokaties. Je kunt mooi zien hoe de curve eerst stijgt in het rioolwater, daarna stijgt het aantal geregistreerde besmettingen, dan het aantal ziekenhuisopnames en tenslotte het aantal doden. Het rioolwatersignaal maakt een snellere reactie op de viruscirculatie mogelijk. Het is, dunkt me, zaak dit item snel op te nemen in het coronadashboard van de rijksoverheid.

Vannacht veel regen, vandaag is het droog en vaak zonnig. We blijven aan boord. Anna vult de watertanks bij en ik worstel een tijd met de oplossing van het verlies van het Digitenne-signaal, althans het verlies van de weergave ervan op onze televisie. Beginnende debiliteit? De oplossing blijkt eenvoudig, maar wel na lang zoeken.

     Hoe is het met corona? Het RIVM meldt vandaag het hoogste aantal besmettingen sinds 7 juni: 214 tegenover 137 positieve tests gisteren. Het reproductiegetal blijft onveranderd op 1,29. Het aantal besmettingen in België loopt verder op. Morgen komt de Nationale Veiligheidsraad van het land vervroegd bijeen. Er is een record-aantal doden in Australië ondanks een vergaande lockdown. De tweede golf slaat er harder toe dan de eerste. Naar het begin van dit kwartaal

Maandag 27-07-2020

Een regenachtige ochtend. We besluiten toch maar wat boodschappen in de binnenstad te doen omdat er nu vast weinig volk op de been is. We zouden morgen naar Vlissingen gaan, maar Anna wil liever nog wat blijven. Dus boeken we twee dagen bij op het havenkantoor. In de stad is het inderdaad rustig, zodat ik een stemmige regenfoto kan maken in het anders zeer drukke steegje bij het Koorkerkhof (foto hier). Boodschappen doen we bij de biologische supermarkt, de exotische supermarkt, de Kippie en de Hema. Daarna koffie bij Café De Vriendschap terwijl de regen van de zonneschermen gutst. Bij terugkeer schrikken we van een bericht uit Gorcum: een bewoonster van ons appartementengebouw is plotseling overleden. De oorzaak weten we niet. In de middag nemen de buien af en wordt het allengs zonnig. En warm: 25 graden.

Gisteravond keken we geboeid naar de advocate Inez Weski in VPRO's Zomergasten. Alleen al haar opvallende gezichtsopmaak maakt je nieuwsgierig te weten wat voor mens ze is. Maar over die make-up ging het niet. Haar vertogen en voorbeelden betreffende de altijd bedreigde rechtstaat waren geloofwaardig en doeltreffend. Zoals over de wraaksentimenten van de ‘meute’, die tot steeds zwaardere straffen leiden. Straf is niet alleen vergelding, maar moet ook een uitzicht bieden. Zeer aandoenlijk was het jongetje in een Britse spelserie, dat vond dat de tegenpartij ook een keer moest winnen. Over haar privéleven was ze uiterst beslist: dat mocht niet aan de orde komen. De ondervraagster probeerde het voortdurend, maar Weski hield er streng aan vast. 'Geen emotionele blootheid'. 'De kunst van het zwijgen'. Behalve tegen het eind, toen opeens bleek dat de beeldhouwer Ossip Zadkine van het bekende beeld 'De Verwoeste Stad', familie van haar was. In een filmfragment zag je er een voorstudie van in het atelier van de kunstenaar staan. Een paar van Weski's uitspraken kregen daardoor een sterke impact, zoals:  ‘Genocide is het refrein van samenlevingen.’ Mooie aflevering van Zomergasten!

Corona. Vandaag meldt het RIVM 205 nieuwe besmettingen. Met name het aantal besmettingen in Amsterdam, Rotterdam-Rijnmond en Zeeland neemt toe. Het reproductiegetal blijft hoog op 1,29. Het virus laat zich nog niet bedwingen.

     Op Twitter reageert Maurice de Hond erg raar: 'Weet je wat zo deze informatie zo gekleurd maakt!, schrijft hij. 'Dat het RIVM ook niet bekend maakt hoeveel tests er meer zijn uitgevoerd (en dat zijn er steeds meer). Alsof dat aantal geen invloed heeft op het aantal geconstateerde besmettingen.' Raar, dat doet het RIVM wél. Het RIVM maakt zelf bekend dat ook het aantal positieve testen stijgt en dat er ruim 12.000 meer testen werden afgenomen dan de week daarvoor. Waarom wil De Hond het RIVM toch zo graag onderuit halen? Rare gast.

     Een groep Duitse artsen ontdekte dat coronapatiënten een flinke kans lopen op een beschadigde hartspier. Herstelde coronapatiënten hebben vaak littekens op hun hart, die op termijn kunnen leiden tot ritmestoornissen. Cellen van het spierweefsel van het hart blijken af te sterven. dat is niet zo vreemd. Net als longweefsel bezitten hartspiercellen veel ACE2-receptoren, die het virus gebruikt om cellen binnen te dringen.

     De Nationale Veiligheidsraad van België besloot vandaag dat het maximale aantal toegestane sociale contacten per gezin wordt teruggebracht van vijftien naar vijf. Die vijf mogen vier weken lang niet veranderen. Het is duidelijk: daar gaan we voorlopig niet heen. Naar het begin van dit kwartaal

De Nieuwe Poort (1860) in Middelburg. Erachter zie je De Lange Jan.

Dinsdag 28-07-2020

Het is een frisse, winderige dinsdag met veel zon. Anna had vannacht weer een migraineaanval. 's Ochtends maak ik een fietstocht rond de stad. Er is een fietsroute die je over de voormalige vestingwallen voert. Die zijn allemaal gesloopt en een deel aan de zuidoostkant moest in 1870 wijken voor de aanleg van het Kanaal door Walcheren. Ook de meeste stadspoorten werden gesloopt, met uitzondering van de Koepooort (die in de jaren 90 werd gerestaureerd) en een andere poort die ik onderweg ontdek, de Nieuwe Poort (foto hierboven). Die werd dan ook pas rond 1860 gebouwd en heeft door de aanleg van het Kanaal in feite nooit als toegang tot de stad gefunctioneerd. Misschien is hij er daarom nog.

     De harde wind maakt het niet erg aangenaam vertoeven in de kuip, maar de was wappert wel snel droog aan de waslijn. We lezen. Ik wilde altijd al eens een boek lezen van de Duitse neurofilosoof Thomas Metzinger en begin aan diens fameuze 'De Egotunnel' uit 2010 (ned. vert Arbeiderspers, 2010) over hersenonderzoek en de 'mythe van het zelf'. Taaie kost, moet ik bekennen, maar zijn concept van de bewustzijnstunnel is erg interessant.

     Ter afwisseling lees ik een indringende roman van een Iraanse auteur over de Irak-Iranoorlog van de jaren 80, een uitermate bloedige stellingenoorlog die door de dictator Saddam Hoessein werd begonnen. De schrijver Ahmad Dehqan publiceerde de roman in 1996 over de Slag om Basra, een absolute hel waar hijzelf aan deelnam, onder de titel Journey to Heading 270 Degrees (vertaling Mazda Publ. 2006). Berucht waren de menselijke aanvalsgolven als in WO1, waarbij enorme aantallen slachtoffers vielen. Enkel deze zinloze veldslag kostte 65.000 Iraniërs en 20.000 Irakezen het leven.

Corona. Het aantal nieuwe besmettingen in Nederland loopt weer verder op met 223 gevallen. Het Reproductiegetal R0 stijgt ook verder tot 1,40. Er zijn op dit ogenblik meer dan 10.000 mensen besmet in ons land. Ze nemen sterk toe in Rotterdam, Goes, Bergen (NH) en Breda. Toch schrijft minister De Jonge aan de Tweede Kamer dat er geen nieuwe maatregelen nodig zijn: 'De brandweer weet waar de brandhaarden zijn, daardoor kunnen we gerichter blussen door passende, vaak lokale, maatregelen te treffen.' Deskundigen twijfelen erover of dit al de tweede coronagolf is.

     Hoe dan ook: wij houden ons gedeisd. Het is me overigens af en toe vreemd te moede. Deze rare tijd maakt me narrig, merk ik, ik heb minder geduld met mensen die geen 1,5 meter afstand houden, zowel Nederlanders als buitenlanders. Laat ze nondeju uitkijken! Naar het begin van dit kwartaal

Woensdag 29-07-2020

De zomer stelt sinds de warme juni-maand nog niet zoveel voor, maar de komende dagen komt er verandering in. Eindelijk ligt er dan een wat standvastiger hogedrukgebied boven West Europa. De weerprognose van 00Z ECMWF forecast wrt ERA5 geeft voor aanstaande vrijdag in Frankrijk temperaturen die dik 15 graden boven normaal liggen (zie hierboven). Maar het duurt niet lang. Volgende week is het weer net als deze week.,maar met minder regen, zeggen ze.

Anna vannacht toch weer migraine; vandaag gaat het beter. We hebben veel wolken en ook zon. We lopen de stad in. Bij de Spar citymarket gaat mijn telefoon. Ik loop snel naar buiten. Mijn uroloog brengt goed nieuws: mijn PSA is opnieuw 0,5 ng/ml. In drie maanden niet verder gestegen. Grote opluchting! Ik was de laatste dagen meer gespannen dan ik wilde toegeven; nu heb ik dat gevoel van weer drie maanden vakantie. De koffie op het terras van Café De Vriendschap doet extra feestelijk aan.

     's Middags neemt de frisse wind wat af. We klappen de bimini op en genieten in de kuip. Anna reserveert telefonisch een ligplaats in de Michiel De Ruyterhaven in Vlissingen voor morgen. Om 11.37 uur is de eerste 'blauwe golf' voor de bruggen naar Vlissingen. De jachthaven heeft een drempel; tot 16.00 uur staat er meer dan twee meter water boven.

Corona. Het aantal nieuwe coronabesmettingen neemt rap toe. Vandaag komen er 247 bij, het hoogste aantal sinds eind mei. Het Reproductiegetal R0 blijft te hoog: 1,40. Het aantal nu besmette mensen is bijna 10.500. Het officiële sterftecijfer is vandaag 6147, maar het CBS  maakt vandaag bekend dat de totale sterfte door covid-19 in Nederland in de periode tot 24 mei waarschijnlijk tussen de 8.593 en 11.691 ligt.

     De Europese Unie koopt voor 63 miljoen euro genoeg van de virusremmer Remdesivir om 30.000 patIënten te behandelen. Herinner je dat bijna alle beschikbare voorraden al eerder werden opgekocht door de Verenigde Staten. De Duitse minister van Onderzoek Anja Karliczek verwacht niet dat een vaccin voor Covid-19 op grote schaal beschikbaar zal zijn voor half 2021. Naar het begin van dit kwartaal

De Westerschelde en de zee. Rechts ligt Vlissingen.

Donderdag 30-07-2020

Gisteren kwam ik op de fiets langs de Koorkerk. Daar is een verkoop van tweedehands boeken. In twee lange rijen dozen zitten ze, allemaal op alfabet. Ze kosten hetzelfde, dunne dichtbundeltjes en dikke volumina: alles 2 euro het stuk. Ik vind in een van de laatste dozen een juweeltje: de Prisma-pocket uit 1959 met de vertaling van John Wyndhams 'The Crysalids' (1955), dat de wereld beschrijft duizenden jaren na een katostrofale kernoorlog. Wyndham was een goede SF-schrijver én een goede schrijver. Zijn meest bekende boek ging over een invasie van de buitenaardse 'peulen': 'The Day of the Triffids' (1951), dat je nooit meer vergeet. Ook nu boeit het boek al vanaf bladzijde 1. Een jochie ziet een wonderbaarlijke stad in zijn dromen. 'Het verkeer in de straten was vreemd, er reden wagens die niet door paarden werden getrokken. Soms verschenen er dingen in de lucht, glanzende dingen die een visvorm hadden en stellig geen vogels waren.' Tja, en je bent verloren.

Gisteravond aten we buiten op het terras van watersportvereniging De Arne. waar je gemakkelijk op voldoende afstand van andere gasten zat. Een mooie avond. Later, Anna ging slapen, liep ik nog even langs het huis van Wim & Angelique om afscheid te nemen. Maar Wim was er niet, hij was naar het wekelijkse orgelconcert in de Oostkerk. Stom dat ik daar niet aan gedacht had. Nou ja, ik zat een tijd met Angelique te genieten van hun mooie stadstuin.

Vanmorgen hebben we geen haast, pas om 11.37 uur is de eerste 'blauwe golf' door de vijf bruggen van het Kanaal door Walcheren. Dat komt door corona. Normaal zijn er meerdere blauwe golven, maar de brugwachters kunnen elkaar besmetten als ze dicht bij elkaar staan bij de cameraschermen op hun kantoor. Want de bruggen worden op afstand bediend.

     Onder een wolkenloze, blauwe hemel belooft het een warme dag te worden. Er is geen zuchtje wind. We ontbijten op ons gemak en ruimen daarna het neustrapje op. Ondertussen dobberen de jachten in de rij bij de bunkersteiger van Jos Boone. Brandstof hebben we nog niet nodig. Omstreeks elf zijn we in het kanaal, waar zich ettelijke tientallen boten verzamelen (foto hier). We tellen er uiteindelijk zestig. Wie denkt dat er rust heerst in zo'n kudde, vergist zich. Altijd zijn er weer mensen die voordringen, terwijl iedereen straks met de blauwe golf mee kan. We laten het maar zo. Op tijd gaat de stationsbrug van Middelburg open. Van de andere kant komen niet alleen jachten, maar ook een vrachtschip. We steken ruim voor zijn boeg over want de bakboordkant van de brug heeft al groen licht. Daarna dobbert de goegemeente collectief en dicht op elkaar in het korte stukje kanaal tussen deze en de volgende brug. De Schroebrug. Goed dat er geen wind staat die de boten tegen elkaar aandrijft! Dat hebben we wel eens anders meegemaakt. We leggen aan aan het remmingwerk, het is warm en het duurt twintig minuten dus van een ononderbroken golf is geen sprake. Het volgende stuk kanaal is veel langer, tot aan de brug van Souburg (foto hier). De orde is min of meer gesetteld. We moeten opnieuw vrij lang wachten op de laatste twee bruggen bij Vlissingen.

     En dan stormt voor de miljonairsjachten aan de kade van Damen Shipyards langs de hele meute zich 'als een bende joelende spermatozoën' in de richting van de zeesluis. (De uitdrukking is van een van mijn opleiders in de medische studie). Iedereen wil zeker stellen dat hij/zij met de schutting mee kan. Gelukkig zijn de sluiswachters zo wijs om de grote sluis open te zetten, waar we alle zestig nét in passen. Dat gaat gepaard met veel gestuntel. Drie, vier boten liggen dwars, er wordt geschreeuwd en gevloekt (foto hier). Wij kunnen gelukkig gemakkelijk aan de bakboordsluismuur terecht.

     De rust keert weer, we zakken, het is afgaand tij op de Westerschelde. Die ontvouwt zich majestueus voor onze boeg als we de industriehaven uitvaren (hierboven). De zee heeft een diepe groenblauwe kleur. Een deel van de kudde jachten steekt over richting Breskens. Twee zeeschepen schuiven door de vaargeul. Even later zijn we bij Vlissingen (foto hier), het mooie stadje aan zee dat waarschijnlijk in dit rare vaarseizoen onze zuidelijkste bestemming zal vormen. We varen door de smalle ingang de Michiel de Ruyterhaven binnen. Het is drie uur, ruim op tijd voor een ruime drempelovergang. Box nummer 14, roept de havenmeester van boven. Een aardige plek, die we meteen voor een week boeken. Het is binnen 27,5 graden. Anna haalt de zonbescherming voor de kajuitramen en -luiken tevoorschijn, en de grote ventilator uit Ashdod, Israël. Die doet het nog prima. Morgen krijgen we een tropische dag.

De schrijver Maarten Biesheuvel is overleden. Hij werd 81 jaar en leed heel zijn leven aan zware depressies, maar hij schreef prachtig proza..

     Corona. Deze dag zijn er 342 besmettingen met het coronavirus bij gekomen in Nederland. Gisteren waren het er 247. Amsterdam en Rotterdam voeren een mondkapjesplicht in op drukke plaatsen. Dat zijn de beide steden met de grootste toename van besmettingen. Volgens juridische deskundigen in de plicht in strijd met de grondwet. Weer zijn er nertsen besmet met corona; de 27e nertsenfokkerij moet geruimd worden. De economische kwartaalcijfers van diverse landen (VS, Duitsland en Frankrijk) zijn beroerd. 

Naar het begin van dit kwartaal

Dulce (rode cirkel) vandaag in de Michiel de Ruyterhaven van Vlissingen.

Vrijdag 31-07-2020

We doen vroeg boodschappen op de markt en bij de AH, omdat het nog rustig is in de stad. Daarna drinken we koffie met uitzicht op zee bij de Brasserie Evertsen, boven de haven. Het wordt een warme dag die velen naar de stranden drijft om verkoeling aan zee te zoeken. Volgens NS is het onmogelijk om afstand te houden in de treinen van Amsterdam Centraal naar Zandvoort, hoewel er extra treinen werden ingezet. Er staan veel files op de routes naar de kust en naar Zeeland. Op borden langs de weg staat: 'Zeeland is vol, ga niet naar het strand.' Sommige stranden zijn overvol; de toegangswegen naar Zandvoort worden afgesloten. ANWB en Rijkswaterstaat roepen de mensen op om niet meer naar de kust te komen. Bezoekers konden hun auto niet meer kwijt en raakten oververhit in de voertuigen.

     Na de koffie blijven we onder de bimini. Een licht windje uit het oosten maakt het draaglijk. Op alle kajuitramen en de grote luiken zit nu zonbescherming. Binnen wordt het in de loop van de middag 33,5 graden. In Maastricht meet men de warmste 31e juli ooit: 34,2 graden.

De economieën in Europa zijn in het tweede kwartaal van dit jaar in een ongekend diepe depressie geraakt door de corona-pandemie. Gemiddeld over alle landen kromp de economie met 12, 1% in vergelijking met het eerste kwartaal. Dat is niet mis, het is de grootste daling ooit gemeten. Vooral de economieën van zuidelijke landen als Italië, Spanje, Portugal en Frankrijk kregen een zware klap. Strengere coronamaatregelen en de redding van de economie staan diametraal tegenover elkaar. Na deze vakantiemaanden kan de kater in de herfst wel eens erg groot zijn. De grootste beproeving ligt nog voor ons, vrees ik.

Het landelijk coronadashboard is ook vandaag niet geruststellend. Het aantal nieuwe besmettingen is 338, het reproductiegetal R0 staat nog steeds op 1,40 en het aantal nu besmette mensen is 10.437.

     Het test- en contactonderzoek schiet nog steeds tekort. Van de mensen met klachten laat niet meer dan één op de vijf zich testen, blijkt uit RIVM-cijfers. Er is dus een grote groep die geen actie onderneemt bij klachten. Bij het contactonderzoek wordt 60& van de contacten van een besmette persoon niet achterhaald. Dat is ernstig; ons beeld van de epidemie is ten ene male ontoereikend. Op die manier lukt de bestrijding strikt onvoldoende.  Naar het begin van dit kwartaal

Boulevard Vlissingen. Een schip verlaat de Westerschelde door de Sardijngeul naar zee.

Zaterdag 01-08-2020

Veel bestuurders hebben behoefte aan legitimering. Vinden de mensen dat we het goed doen? Hebben ze vertrouwen in ons? Dat zijn normale vragen, met name in onzekere tijden als de huidige. Het ministerie van binnenlandse zaken heeft met de VNG en verenigingen van gemeentelijke bestuurders, ambtenaren en raadsleden een instrument ontwikkeld om dat te meten: de Quick Scan Lokale Democratie (QSLD). Daarmee kan men lokale participatieplatforms online interviewen over prestatie en vertrouwen in het plaatselijk bestuur.

     De gemeente Gorcum heeft dat juist laten doen en het rapport staat hier in PDF online. Peildatum 29 juli 2020. De uitkomsten van de scan vallen het Gorcums college van B&W niet mee, neem ik aan. Over het algemeen denken de bestuurders dat ze het heel goed doen terwijl de burgers nogal ontevreden zijn. Voorbeeld: de stelling 'De gemeente luistert naar de mening van haar inwoners' onderschrijven de collegeleden voor 100% maar raadsleden (33%) en burgers (32%) beduidend minder. De tevredenheid van de laatsten over verloop en uitkomst geeft een nog beroerder beeld: college B&W 100% en raad en burgers niet meer dan 17 - 21%. In die trant gaat het verder bij burgerparticipatie en de omgang met maatschappelijke initiatieven. Dat moet een grote teleurstelling zijn voor met name de Democraten Gorinchem, die voor de verkiezingen van alles beloofden aan inspraak en medebeslissen door burgers. Ze werden meteen de grootste fractie, kwamen in het nieuwe college en zouden het allemaal beter gaan doen. 'Minder politiek, meer verbinding', en zo.

     Maar waar ligt deze verpletterende uitslag nou eigenlijk aan? Dat zou je graag willen weten. Niks gedaan aan luchtvervuiling? Te weinig aan doorgaand autoverkeer weren uit de binnenstad? Aan de bescherming van monumenten en cultureel erfgoed? Het staat helaas niet in het rapport - maar gelukkig wél in de bijlagen, waar de respondenten open antwoorden konden geven. Maar die bijlagen kun je niet openen en de link naar quickscanlokaledemocratie werkt ook niet. 'De opgevraagde pagina kan niet worden gevonden'. Tja, zo wordt het niks met het vertrouwen.

Terwijl Anna vroeg gaat slapen, zit ik gisteravond nog urenlang buiten in de kuip te kijken. Het is een warme, zwoele avond. In het verre zuidwesten flakkert af en toe weerlicht. Het koufront kruipt naar ons toe met onweer en regen, maar het is er nog niet. Vannacht rond drie uur wel. Een flinke regenbui, kort en zonder bliksem en donder. Vanochtend hangt er een loodgrijze wolkenlucht boven ons en is het het een stuk kouder. De wind is stevig, is 180 graden gedraaid en waait niet meer uit het oosten, maar pal west. We blijven in de kajuit, waar ik 'De Getekenden' van John Wyndham (Prisma pocket, 1959) uitlees. Goed boek.

     Vanf het middaguur lost de bewolking snel op. Volgt een zonnige middag. We lopen een eind langs de boulevard van Vlissingen. Een schip kiest zee door de Sardijngeul naar het noorden (foto hierboven). Een andere foto hier. Verderop is een drukbezet strand, waar men toch keurig 1,5 meter afstand van elkaar houdt. Door de stad lopen we terug en kopen onderweg kanariezand voor ons vogeltje. Hij zit al weken in een flinke rui, de ziel.

Corona. In de afgelopen 24 uur werd het hoogste aantal nieuwe besmettingen in bijna drie maanden gemeld: 431 nieuwe gevallen. Bijna de helft ervan wordt gerapporteerd in Zuid-Holland (202). Rotterdam is de grootste brandhaard, met 95 nieuwe infecties, daarna volgen Amsterdam (61) en Den Haag (39). Het Reproductiegetal R0 staat onveranderd op 1,40. In hetzelfde Den Haag demonstreert Viruswaanzin met 1500 mensen op het Malieveld tegen de coronamaatregelen. In Berlijn zijn het er 15.000.

           Verloop van het aantal coronabesmettingen in Nederland (bron: De Volkskrant)

Wat komt er nog op ons af? In vergelijking met de eerste coronagolf in april gaat het nog om een rimpeling, zeggen sommige deskundigen, zoals hoogleraar klinische virologie Louis Kroes (LUMC) in De Volkskrant. Daar vind je ook de grafiek hierboven. In weerwil van de titel zie ik de Tweede Golf nog niet sneller en hoger rijzen dan de eerste. De krant heeft meer vrees voor de economische gevolgen: 'Anno 2020 is de Tweede Golf er misschien niet zozeer een van ziekte – maar een vertraagde tsunami van verarming, werkloosheid en sociaal-economische rampspoed.' Naar het begin van dit kwartaal

Vlissingen. Dulce in de Michiel de Ruyterhaven. Links op de foto Het Arsenaal.

Zondag 02-08-2020

Op een enkel buitje na blijft het vannacht droog. De ochtend brengt zon en wolken. We draaien de wasmachine en vullen de tanks. Bij mijn website-hoster Maakum is een storing. Later blijkt dat de stroom in het datacentrum was uitgevallen. Zo? Is er geen noodstroomvoorziening? We lopen de haven uit voor een kop koffie met uitzicht over de Wielingen bij Brasserie Evertsen. Tussen de tafeltjes langs de gevel staan schotten met plexiglas. De wolken verdwijnen allengs uit de hemel. We lezen in de kuip. Ik verwonder me over 'De Egotunnel' van Thomas Metzinger, dat na dik honderd bladzijden grote aandacht besteedt aan BLE's - Buiten Lichamelijke Ervaringen. waar moet dat heen? Ik dacht dat we de parapsychologie eind vorige eeuw al hadden afgeserveerd. Enfin, ik zie wel. Vanavond gaan we mosselen eten bij Piet & Ineke, die in Vlissingen wonen. Piet komt ons ophalen.

     De maand juli was een graad kouder dan normaal. Voor augustus zijn er goede vooruitzichten. Het KNMI spreekt van 'een overgang naar zonnig en zeer warm zomerweer'. Komend weekend kan het in het zuiden 35 graden worden. Daarna is er volgens het meteorologisch instituut ook een grote kans op meer warm zomerweer.

Bijna ongemerkt brak er de afgelopen week bijna een gewapend conflict uit tussen twee NAVO-partners. Tussen Griekenland en Turkije. Niet voor de eerste keer, overigens. Caroline de Gruyter schreef er eergisteren over in de NRC. Turkije, dat steeds meer de aspiraties van de Ottomaanse periode omarmt, wilde achttien schepen naar het continentale plat bij het Griekse eilandje Kastellorizo sturen om naar olie te zoeken. Voor de realisatie van de Groot-Turkse ambities, maar ook voor het overleven in coronatijd, zijn extra olie-inkomsten onontbeerlijk. De Grieken maakten zich op om krachtig te reageren. Turkse F-16’s vlogen over het eilandje. Marineschepen en straaljagers waren aan beide kanten standby. Het was Angela Merkel, ingeseind door de Grieken, die kon voorkomen dat de Turkse onderzoeksvloot vertrok. Ze wees Erdogan, die nog altijd naar haar luistert, erop dat ze hem hielp bij een andere recente schermutseling met de Fransen voor de kust van Libië. Beide landen steunen partijen die in het giftige Libische conflict tegenover elkaar staan. De Gruyter: 'Macron wilde toen EU-sancties tegen Turkije. Merkel had dat tegengehouden. Haal je schepen bij Kastellorizo weg, vertelde ze Erdogan nu, en onderhandel met ons als je wilt boren op zee. Anders kan ik Europese sancties niet afwenden – en die gaan Turkije ruïneren.'

    Wel, wel, dat is niet mis. Je leert er een paar zaken van. Het 70-jaar oude, defensieve bondgenootschap van de Atlantische wereld kraakt en verbrokkelt. Het is veelbetekenend dat de Grieken niet Trump belden, maar Merkel. Zij kon met effectieve economische machtspolitiek een escalatie voorkomen. Tijdelijk althans. De gang van zaken wijst er nog eens duidelijk op dat Europa keuzes moet maken en ervoor moet zorgen niet alleen een economische macht te zijn, maar ook een geduchte militaire factor te worden.

Corona. Vandaag 366 nieuwe besmettingen, minder dan de 431 van gisteren. Maar het is zondag. KWR Water publiceert de meest recente metingen van genetische resten van het virus in rioolwater (per 29 juli). Het is een actueler gegeven over de ontwikkeling dan het Reproductiegetal R0, dat altijd zo'n 14 dagen achterloopt. In verschillende steden (Amsterdam, Den Haag, Utrecht, Amersfoort) loopt de concentratie terug; in Tilburg stijgt hij licht. Naar het begin van dit kwartaal

Het beeld 'Dichter van het park' van Berry Holslag op het Bellamypark in Vlissingen.

Maandag 03-08-2020

Gisteravond gezellig mosselen gegeten bij Piet & Ineke op hun terras aan het water. Ineke haalde ons op bij de haven met hun mooie 2CV van ruim veertig jaar oud. Heerlijk weer eens in een 'Eend' te zitten; ik heb er drie gehad in mijn leven. De mosselen zijn opvallend klein maar ze smaken goed. Ineke levert ons later weer bij de haven af.

     Het is een grijze ochtend. Na de koffie bij Brasserie Evertsen wandelen we door de oude straatjes van Vlissingen. Druk is het niet; veel winkels zijn gesloten. Het is in elk geval droog en de voor vanochtend voorspelde regen valt niet. Aan het Bellamypark bij de haven treffen we twee opvallende beelden aan. Het ene is een sculptuur van de beeldhouweres Berry Holslag (1947) en heet 'Dichter van het park' (foto hierboven). Het beeld dateert van 2014 en moet blijkens een bordje een jonge, eigentijdse dichter voorstellen, die een verbinding legt met Jacobus Bellamy, een dichter/dominee uit de 18e eeuw. Bellamy werd geboren in Vlissingen maar woonde vrijwel zijn hele leven in Utrecht, waar hij begraven werd in de Nicolaïkerk. Zijn bekendste gedicht is het lange 'Roosje' over een meisje uit Zeeland. 'Zij was de roem der stad' en 'Wat was dat meisje schoon!', maar het liep niet goed af. Een jongeling draagt haar in zee - kennelijk toen een Zeeuwse gewoonte - en de sufferd raakt met haar in een draaikolk. Het paar verdrinkt.

`Mijn God! is't waar? is Roosje dood? -
`Ligt Roosje daar in zee?'
Zoo gilt en klaagt een ieder een;
De duinen gillen meê!

(...)

De maan klom stil en staatig op,
En scheen op 't aaklig graf,
Waarin het lieve, jonge paar,
Het laatste zuchtje gaf.

Wat een drama.

Verderop staat nog een standbeeld in het Bellamypark. Het stelt een jongeman voor die met de armen gevouwen voor de borst omhoog kijkt, zo te zien naar de dakrand van een statig pand (foto hier). Je zou denken dat het de jonge sufferd van Bellamy is, maar nee. Het beeld uit 1983 is van de Belgische beeldhouwer Herman Bisschop en heet 'Mens, weer en wind'. De jongeling kijkt dus waarschijnlijk naar het weer en niet naar de dakrand. Van Bisschop staan meer beelden in Vlissingen en ze kregen allemaal een bijnaam. Dit beeld wordt 'Sammy' genoemd, naar de figuur uit het lied van Ramses Shaffy, die ook omhoog moet kijken.

     En daar heb je het al. Tegen een uur of één begint het te onweren. Dat komt van al dat omhoog kijken. Het onweer trekt snel weg, de regen duurt ruim een uur. Daarna is het grijs met nu en dan wat zon.

Corona. Opnieuw ruim meer dan 300 nieuwe besmettingen: 372. dat is voor de vijfde dag op rij. De nieuwe coronagevallen komen met name uit Rotterdam en Amsterdam, maar ook in Den Haag beginnen de aantallen op te lopen Het reproductiegetal blijft op 1,40. Ergens las ik dat het aantal besmette mensen in de categorie 20 - 40 jaar veel hoger is dan in het begin van de epidemie, maar ik kan het niet meer terugvinden. Naar het begin van dit kwartaal

Dinsdag 04-08-2020

De gemiddelde wereldtemperatuur in de lagere atmosfeer, gemeten door satellieten, was in de maand juli 0,44 graden boven het langjarig gemiddelde over 1980 - 2010. Vrijwel geen verandering ten opzichte van de vorige maand, toen het +0,43 graden Celsius was. De lineaire opwarmingstrend sinds 1979 blijft +0,14 per tien jaar (+0,12 in de oceanen en +0,18 op de continenten).

     De klimaatwebsite Carbonbrief meldt dat 2020 wereldwijd waarschijnlijk het warmste jaar of het op-één-na warmste jaar ooit gemeten gaat worden. Je ziet het in de grafiek hieronder:

Maar klimaatopwarming is een uiterst langzaam proces, anders dan een pandemie zoals corona. Ook al kan het nog jaren duren, dát gevaar is de meeste mensen wel duidelijk. En je moet ze nu niet met het klimaat aankomen. Door de teruglopende economie gaat de CO2-uitstoot vanzelf ook wel naar beneden, zeggen ze. Helaas, het kardinale punt is dat dát nu juist niet meteen resulteert in minder opwarming. Dat komt door de immense traagheid van het klimaatsysteem.

Vandaag hebben we volop zon. Het wordt in de loop van de middag 25 graden en er is nauwelijk wind. Vanaf morgen wordt het met 27 tot 29 graden nog een stuk warmer en donderdag zijn er temperaturen van 35 graden en hoger mogelijk. Dat blijft een aantal dagen met een grote kans dat we dit weekeinde de tweede hittegolf van het jaar krijgen. In alle vroegte - om het contact met mensenmenigten te vermijden - doen we onze boodschappen. De rest van de dag lezen we en zien veel jachten vertrekken en 's middags weer veel aankomen.

Hoe de impact van de economie op de samenleving en op onze levens en die van onze kinderen zal worden, laat zich nog steeds niet voorspellen. We zitten er middenin en dat belemmert het zicht. De behoefte aan duiding is aanzienlijk. Bij de Bruna in de stad trof ik vanmorgen twee nieuwe boekjes aan: eentje met interviews 'Elf Europese Stemmen. In Europa 2020' door ondermeer Geert Mak van mensen die hij bij zijn VPRO-serie 'In Europa' ontmoette (AtlasContact, 2020) en een boekje van de door mij zeer gewaardeerde Bulgaarse publicist Ivan Krastev, 'Morgen komt geen dag te laat. Hoe de pandemie Europa verandert' (AtlasContact, 2020). Krastev doet wel een aantal voorspellingen, die me niet allemaal even plausibel voorkomen. Ik kom er nog op terug.

Corona. De epidemie trekt in ons land verder aan. Het aantal nieuwe besmettingen is vandaag fors hoger: 438. Het aantal op dit moment besmette mensen steeg ook weer; het is nu 16.419. In de afgelopen week verdubbelde het aantal besmettingen, meldt het RIVM, maar het Reproductiegetal is gedaald van 1,40 naar 1,20. Zorgelijk is niet alleen dat het aantal coronabesmettingen dus steeg, maar ook dat het totale aantal tests in dezelde periode daalde: 2,3 procent van alle tests is positief, waar dat een week geleden nog 1,1 procent was. Ondertussen blijven de ziekenhuizen gespaard: het aantal klinische opnames en IC-opnames is laag. Donderdag komt er weer een persconferentie van Rutte en De Jonge.

     Scheidend voorzitter van ondernemingsorganisatie VNO-NCW Hans de Boer zegt vandaag in het radioprogramma De Nieuws BV op NPO Radio 1 dat de werkeloosheid bij een tweede coronagolf in ons land zal oplopen van de huidige 4% naar 9 tot 10 procent, als er geen derde steunprogramma van het kabinet komt. Hij wil niet dreigen, zegt hij, maar dat doet hij wel. Naar het begin van dit kwartaal

Woensdag 05-08-2020

Apocalyps in Libanon. Gisteravond ontploft een lading van circa 2700 ton ammoniumnitraat in een loods in de haven van Beiroet. Het spul lag er al zes jaar, begrijp ik, afkomstig van een Moldavisch schip op weg naar Mozambique. Dat was met problemen in de Libanese haven beland (zie boven). Tot dusver zijn er meer dan 100 doden en duizenden gewonden gevallen, de haven is verwoest en de helft van de stad heeft grote schade. Tienduizenden huizen in het stadscentrum zijn verwoest. Met afgrijzen bekijk ik de vele foto's van buurten waar we nog geen tien jaar geleden rond liepen. Dat centrum was toen op een baanbrekende manier herbouwd na de langdurige burgeroorlog van de vorige eeuw.

     Hoe heeft het kunnen gebeuren? Libanon is een vollledig vastgelopen land, waar christenen, sjiïeten en soennieten elkaar in een wurggreep gevangen houden, dat slecht georganiseerd en door en door corrupt is en dat ook nog miljoenen vluchtelingen uit Syrië herbergt. Grootschalige demonstraties brachten de laatste maanden geen enkele verbetering. Bovendien wordt Libanon ook nog zwaar bezocht door het coronavirus. Alleen maar ellende. Dat niemand in zo'n land al die jaren geen verantwoordelijkheid nam voor een loods vol met gevaarlijk, ontplofbaar spul, wekt geen verwondering. Het zoeken naar de schuldigen is begonnen. Ambtenaren zouden  al jarenlang de autoriteiten op het gevaar hebben gewezen. Hun brieven werden niet beantwoord, meldt het persbureau Al Jazeera (zie hierboven).

     Frankrijk heeft sinds de val van het Ottomaanse Rijk grote invloed in Libanon. Het land gaf met de Britten toen vorm aan de nieuwe staten in de Orient, zonder veel oog voor alle ethnische en religieuze verschillen. Dat president Macron morgen naar Libanon vliegt, zal weinig tot geen verschil uitmaken. De haven zal wel hersteld worden en de mooie binnenstad herbouwd, alles met internationaal geld, maar verder zal er in Libanon helemaal niets veranderen.

Vannacht waait het fors, maar in de loop van de ochtend neemt de wind af. Die is zuidelijk en hij voert warme lucht aan. We drinken onze ochtendkoffie bij Brasserie Evertsen en lopen over de zeedijk naar het oosten, tot aan Damen Shipyards. Door de binnenstad terug. Daar zie ik op het plein bij de Albert Heijn een juice-tentje dat mijn aandacht trekt. Wat is het geval: Piet & Ineke schonken ons onlangs een bijzonder lekker sapje uit een kleine fles: gembersap. Mmmmm! In enkele slijterijen in de stad bleken ze het niet te kennen. Maar in dat tentje adverteerden ze met een 'gingershot'. De sapman zei dat je het moest verdunnen, maar dat sloeg ik in de wind. Altijd in voor een sterke borrel. Het gevolg? Zie de foto hier. Verderop gingen we snel een ijsje eten.

     De lome middag verstrijkt in de kuip. We gaan ver omhoog en omlaag met de boot; het is volle maan en dus springvloed. Groot tijverschil. Er komen nog warmere dagen aan. We willen morgen ons verblijf verlengen.

Corona. De Volkskrant meldt dat het de GGD’s nauwelijks lukt het coronavirus in te dammen met bron- en contactonderzoek. Vooral mensen onder de 40 zijn laks geworden. ‘Het is dweilen met de kraan open’, zegt een woordvoerder. Veel besmette personen verzwijgen bewust hun contacten. Gecombineerd met 'al te uitbundige ontmoetingen in de horeca (...) leidt het tot een stijgend aantal besmettingen en belemmert het de GGD’s hun werk te doen.’

     In de achterliggende 24 uur kwamen er 426 besmettingen bij. Het is de zevende dag op rij met meer dan 300 nieuwe gevallen. De meeste daarvan komen uit de regio's Amsterdam-Amstelland (149) en Rotterdam-Rijnmond (142). Het reproductiegetal R0 is net als gisteren 1,20.

     Viruswaanzin, de actiegroep tegen de coronamaatregelen, heeft onlangs zijn naam veranderd in Viruswaarheid. het heeft niet geholpen. Voorman Willem Engel vindt een aansprekende vergelijking. Tijdens een demonstratie in Rotterdam vergeleek hij de mondkapjesplicht met de verplichting voor Joden in de oorlogsjaren om een Jodenster te dragen. Tja, de Jodenster was ook erg goed voor de gezondheid van hen die hem droegen. Naar het begin van dit kwartaal

Vlissingen. De art-nouveau villa's aan de Spuiweg werden in 1910 gebouwd voor de Belgische loodsen.

Donderdag 06-08-2020

Weer vroeg op pad zolang het niet zo warm is. Hoge cirrusbewolking filtert het zonlicht. We boeken bij de havenmeester nog een week in de Michiel de Ruyterhaven, omdat het er prettig toeven is en we ook niet weten waar we met alle seizoendrukte en de coronarisico's beter af zouden zijn. het is toch al een raar vaarseizoen. Bij een apotheek halen we de migraine-medicatie voor Anna af, die we via onze huisarts in Gorcum besteld hadden. Op de terugweg zien we een rij fraaie art-nouveau panden aan de Spuistraat (foto hierboven). In eentje ervan zit een villa-hotel. Op een verschoten bordje lezen we dat de panden in 1910 gebouwd werden voor de huisvesting van de Belgische loodsen op de Westerschelde. De architect was de in Vlissingen geboren P.F. Smagge. De namen van de panden zijn Villa Louise, Villa Maria, Villa Blanche en Villa Yvonne. Dat waren de namen van de kinderen van de loodsen die er kwamen wonen.

     Op de terugweg bezoeken we Boekhandel 't Spui, die we nog kennen van vorige jaren hier. Hoewel het boek nét voor het begin van de coronacrisis werd geschreven, koop ik 'Met ons gaat het nog altijd goed' van CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen (Prometeus, 2020), die ik graag hoor op radio en tv. 'Nederland is de afgelopen decennia een rijker, vriendelijker, toleranter, veiliger en gedeeltelijk zelfs schoner land geworden', schrijft hij in de inleiding. Daar hoor je wel andere opvattingen over. Hij denkt dat we daarom een goede uitgangspositie hebben om de coronacrisis te lijf te gaan. We drinken onze ochtendkoffie op het terras van Brasserie Evertsen (foto hier). Het loopt tegen elf uur en geleidelijk wordt het drukker, dus we trekken ons terug aan boord. daar schroef ik het logwieltje uit de bodem. Dat staat al sinds Zierikzee vast door aangroei, die inderdaad aanzienlijk blijkt te zijn. Ik schroef een stop in het gat en maak het wieltje schoon en zet het in een kop azijn. Niet vergeten het weer terug te schroeven als we hier weggaan. We verpozen ons prima in de kuip. het wordt 31 graden in de kajuit. Morgen komen Michel & Barbara langs.

Corona. Er is in de sociale media een heftige discussie over een nieuwe post van Maurice de Hond, die al maanden zeer gebeten is op het RIVM. Het gaat om een vertrouwelijk genoemd rapport van het RIVM, waaruit zou blijken dat bij corona-uitbraak in een verpleeghuis in Maassluis het moderne ventilatiesysteem waarschijnlijk een rol speelde. De Volkskrant had er vanmorgen een artikel over. De bevindingen uit het vertrouwelijke rapport lijken tegenstrijdig met wat het RIVM in openbare publicaties beweert. Het RIVM zou de Ventilatierichtlijn vorige week juist op dit punt stilzwijgend hebben herzien, drie dagen na de rapportage over het verpleeghuis in Maassluis. Tja, er is ook sprake van een klokkenluider, en het RIVM ontkent, evanals de betrokken GGD Rotterdam-Rijnmond. Die schrijft in een reactie vanmorgen dat ze ermee bezig zijn. 'Het ventilatiesysteem aanwijzen als dé oorzaak van de verspreiding, is te voorbarig.' Ook andere mogelijke oorzaken worden onderzocht. Het lijkt erop dat De Hond in zijn guerilla tegen het RIVM daarop niet kan wachten. In rustige bewoordingen ('Laten we even afwachten tot we alle feiten hebben') postte ik een reactie daarover onder zijn blog, maar die werd in no time verwijderd.

De pandemie lijkt in ons land (en in ons omringende landen) weer verder op te marcheren. In de laatste 24 uur kwamen er maar liefst 601 nieuwe besmettingen bij. Het reproductiegetal R0 staat nog op 1,20. Legio berichten maken gewag van overvolle stranden en te weinig afstand houden. BOA's schrijven steeds minder boetes uit voor overtredingen van de 1,5-meter maatregel. 'Daar is geen beginnen aan', zeggen ze. Waar de handhaving het af laat weten, krijgt het virus zijn kans. Zo zullen de komende hete dagen hun tol eisen aan vele nieuwe besmettingen. Straks is de persconferentie van Rutte en De Jonge. Naar het begin van dit kwartaal

Barbara & Michel vanmiddag bij ons in de kuip.

Vrijdag 07-08-2020

Na een warme nacht is het vandaag, anders dan gisteren, totaal niet bewolkt. Volop brandt de zon de hele dag op de haven en de boot. Opnieuw zijn we vroeg op om gebakjes, frisdrank en bier te halen voor de komst van Michel & Barbara. Tussen de steiger en de kademuur komen er bij laag water talrijke oesters bloot. Ze zitten aan de muur en de bodem gehecht. Nu komen er witgrijze wolkjes vrij in het water en de oesters spuiten waterstaaltjes uit. Dat is het 'melken van de oesters', dat in juli en augustus plaatsvindt. De mannelijke en vrouwelijke oesters spuiten respectievelijk semen en eicellen in het water, waarna de bevruchting geschiedt. Weinig lol aan, dunkt me. Het schijnt overigens dat slechts 5% van de bevruchte cellen daadwerkelijk weer uitgroeien tot oester.

     Het wordt allemachtig warm. In de kajuit is het 's middags 33 graden, ondanks de ventilator uit Ashdod (Israël). Niet heel aangenaam. Barbara & Michel arriveren tegen tweeën. Het is gezellig met hen in de kuip (foto hierboven). Er is altijd genoeg om te bepraten. In de loop van de middag, als het opgaand tijd genoeg schoon water in de haven heeft gespoeld, ga ik zwemmen. Lekker verkoelend (foto hier). Met zijn allen eten we de smakelijke saladeschotels die we vanochtend bij de AH hadden gekocht. Heerlijk om ze allebei (de kinderen) weer eens te zien! Omstreeks kwart voor acht vertrekken ze weer. De Merwedebrug in Gorcum is dicht vanaf 17.00 uur, dus ze moeten omrijden over Dordrecht. Het beweegbaar gedeelte wordt 1 centimeter korter gemaakt vanwege uitzetting door de warmte, terwijl de brug bovendien ook nog met water gekoeld wordt. 

Corona. Vandaag 519 nieuwe besmettingen (gisteren 601). Opnieuw worden de meeste besmettingen gemeld in Rotterdam (83) en Amsterdam (74). Het reproductiegetal R0 blijft te hoog (17 dagen geleden): 1,20. De rioolwatermeting loopt (waarde 27-07) ook op. De GGD'en in Amsterdam en Rotterdam kunnen het conatctonderzoek niet aan. Overheid en GGD'en ruzieën over de capaciteit van dit onderzoek dat godbetert fundamenteel is om de epidemie te beheersen. Tja, als de mensen de coronamaatregels niet opvolgen en de GGD'en het opgeven, heeft het geen zin. Dan kunnen we de epidemie niet stoppen. We weten ondertussen wel dat de toename van de besmettingen niet alleen komt doordat meer mensen zich lieten testen, maar als dat aantal nu ook nog meer gaat afnemen, raken we het spoor helemaal bijster. Opschalen bij de GGD'en lijkt logischer. Hoe onverantwoord kunnen mensen zijn? Ondertussen zijn er meer dan 160.000 coronadoden in de VS, het land dat onder de idioot Trump door de pandemie qua doden en qua besmettingen het hardst is getroffen.

Het Knmi geeft vanavond code oranje af voor morgen voor het zuiden en het zuidoosten. Tot en met woensdag is er sprake van aanhoudende hitte met temperaturen van 30-35 graden. In de steden loopt het kwik zelfs op naar 37 graden. Het Nationaal Hitteplan van het RIVM is actief, wat je er verder ook van merkt. Hier aan zee is het wel te doen, denken we. Maar hoelang blijft dit 'leuk'? Naar het begin van dit kwartaal

Een kompaskwal achter de boot. Hoge bewolking weerspiegelt in het water.

Zaterdag 08-08-2020

Voor vandaag kondigt het KNMI code oranje af voor de zuidelijke provincies, waaronder Zeeland. Het betekent: extreme aanhoudende hitte met temperaturen tot 37 graden. De extreme hitte houdt waarschijnlijk tot en met woensdag aan. We gedragen ons aangepast, bewegen weinig, blijven binnen of in de schaduw onder de bimini en drinken veel. Naast de bimini zet ik een extra parasol neer. Het is werkelijk een amechtig warme dag. Bovendien is er nog een waarschuwing voor een zeer slechte luchtkwaliteit in zuidwest Nederland. Er is sprake van smog door ozon, dat ontstaat door ophoping van luchtvervuiling op dagen dat het zonnig is. De smog blijft opgesloten zitten in de onderste luchtlaag. Het is hier heiïg, soms met hoge sluierbewolking, en er is nauwelijks enige wind om wat verkoeling te brengen.

     Buiten de boot lonkt het water, maar er zijn kwallen (foto hierboven). Mooie, kleine kwallen, moet ik zeggen. Op Wikipedia vind ik dat het kompaskwallen moeten zijn. Een soort die wel kan steken maar niet gevaarlijk is voor een mens. Opmerkelijk is dat ze hermafrodiet zijn: de kwal verandert gedurende zijn leven enige keren van geslacht. Dat past wel bij zulke etherisch door het water zwevende wezens. Je staart het diertje aan. Een organisme. Kwallen horen tot de oudste, meercellige levensvormen op aarde. Ze bezitten geen skelet dus is er niks over van die oudste kwallen, maar toch blijken ze al van van 542-630 miljoen jaar geleden te zijn. Zover heeft de mens bij lange na niet geleefd. De kwallen zijn er nog steeds, ze hebben zoveel overleefd, denk eens aan de dinosauriërs (65 miloen jaar geleden), dat het niet vreemd zou zijn als ze ook onze soort overleven. Dan kijk je toch met wat meer ontzag naar zo'n onverstoorbaar kwalletje.

     Wat valt er verder te vertellen? Dat de stranden weer overvol zijn? Dat mensen te weinig afstand houden? Voor vandaag geloof ik het wel. Het tij vult de haven weer en verjaagt de kwallen, de strengen zeewier en de vuiligheid. Binnen is het 34 graden. Zometeen te water! Morgen en maandag geldt er opnieuw code oranje vanwege extreme hitte in Zeeland, Noord-Brabant, Limburg en Gelderland.

Corona. Vandaag kwamen er 486 besmettingen bij. Het reproductiegetal blijft 1,20. De pandemie breidt zich nog steeds verder uit. Naar het begin van dit kwartaal

Vlissingen. Met deze dame mag ik vanavond uit eten. Coronaproof natuurlijk.

Zondag 09-08-2020

Dit is de tweede dag met KNMI-code oranje, de waarschuwing voor extreme aanhoudende hitte met temperaturen boven 37 graden voor de zuidelijke provincies. Bij ons wordt het vanmiddag 34 graden. Dat vinden we warm genoeg. Vandaag is de eerste officiële hittegolf van dit jaar een feit. De komende dagen blijft het warm en de hittegolf houdt dus nog wel even aan.

     Al vroeg kuieren we naar zee voor het uitzicht (foto hierboven en een andere hier), de verkoeling van de oostenwind en een kop koffie bij Brasserie Evertsen. Daarna kruipen we in de schaduw onder de bimini en zitten en liggen de dag luierend uit. Af en toe even zwemmen in het water (22 graden), waarbij ik een deel van de onderwaterlijn van het achterschip schoonmaak. Straks gaan we lekker paella eten op het Spaanse terras achter de boot.

Corona. Er kwamen er in Nederland 577 nieuwe besmettingen bij, bij een reproductiegetal van nog steeds 1,20. Rotterdam-Rijnmond is ook nu de grootste brandhaard met 153 besmettingen. In de VS werden tot nu toe meer dan 5 miljoen besmettingen vastgesteld. Geen enkel land heeft meer besmettingen gemeld, bericht The New York Times. Zeker 161.000 coronapatiënten zijn overleden. Aan de andere kant van de wereld zijn er in Nieuw-Zeeland honderd dagen voorbijgegaan zonder nieuwe binnenlandse coronabesmettingen. Het kán dus wel. Bizar: slechts de helft van de Britten wil zich 'zeker of vrijwel zeker' laten inenten tegen het coronavirus, een op de zes Britten zegt er juist zeker of bijna zeker van te zijn géén vaccinatie te willen. Dat blijkt uit een peiling van het King's College in Londen en peilingbureau Ipsos. Slechts de helft! Maar dat blijft niet zo als er echt een vaccin is, veronderstel ik. Dan willen ze wel.

Vandaag verkiezingen in Wit-Rusland. Oppositieleidster tegen-wil-en-dank Svetlana Tichanovskaja neemt het op tegen Aleksandr Loekasjenko, de laatste dictator van Europa die Wit-Rusland al 26 jaar bestuurt. De oppositie is alert. Op Twitter verschijnen de eerste filmpjes van fraude: zakken vol stemmen worden steels uit een stembureau naar beneden gelaten. Naar het begin van dit kwartaal

Serenade op het terras van Ambiente.

Maandag 10-08-2020

Wat een heerlijke avond hadden we, gisteren op het terras van Hotel Restaurant Ambiente, op de kade vlak boven onze boot. Anna gebakken sardienen en ik een paella mixta met een frisse witte Verdejo erbij. Men had de tafeltjes op goede afstand staan. Een beleefde jongen van 16 kwam - ook op voldoende afstand - als je wilde een serenade aan tafel brengen (foto hierboven), De Falla, Rodrigo, mooi en zachtjes gespeeld.

Gisteren las ik 'Met ons gaat het nog altijd goed' van CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen uit (Prometeus, 2020). Op een nuchtere manier met veel cijfers rafelt hij acht sombere mythes over Nederland uit elkaar. Waarom economische groei goed is, dat we rijker zijn dan ooit tevoren, dat de ongelijkheid in ons land meevalt en niet groeide, dat de misdaad terugloopt en het land een stuk veiliger is, dat de multiculturele samenleving en de integratie van migranten tamelijk succesvol is, dat vrouwen hun achterstand inhalen, enzovoorts. Er is nauwelijks een beter land, zo blijkt, dan het onze. Jammer dat het boek juist voor de coronacrisis geschreven werd. Voor de conclusie over de afzonderlijke onderwerpen maakt dat niet uit, zegt Van Mulligen nog snel in zijn voorwoord. Ook over de stikstofcrisis en de uitstoot van fijnstof (PFAS noemt hij niet) doet de econoom niet moeilijk. Die zijn alleen maar minder geworden en de rest kan met techniek opgelost worden. Alleen voor het klimaat is er volgens hem weinig reden tot optimisme. Het wekt geen verbazing dat volgens Van Mulligen daarvoor ook slimme technofixes toegepast moeten worden, met name wat betreft het snel en effectief verminderen van de uitstoot van broeikasgassen. Wat is daarvoor nodig? Economische groei natuurlijk, anders kunnen we het niet betalen en teruggaan naar vroeger is niet mogelijk.

Zoals verwacht heeft de laatste dictator Loekasjenko in Wit-Rusland de verkiezingen van gisteren gewonnen. Eerder deze week ging bij een onafhankelijke peiling de overwinning met 67 - 73% naar de oppositie. Maar nu wint de president met meer dan 80% van de stemming, volgens de staatsmedia. Waarnemers van de Europese Unie of de OVSV werden niet toegelaten, maar lokale journalisten melden grootscheepse fraude. Vannacht maakten ordetroepen een gewelddadig einde aan een demonstratie van de oppositie in Minsk en verschillende provinciesteden. Het internet werd platgelegd en de hoofdstraten afgesloten. De Wit-Russische politie heeft 3000 betogers opgepakt in 33 verschillende steden. 'Dag van hoop eindigt in een nacht van geweld', schrijft de NRC. De belangrijkste kandidaat van de oppositie Svetlana Tichanovskaja zegt dat zij gewonnen heeft en gaat in beroep tegen de uitslag.

     Polen wil de Europese Unie in een zogeheten buitengewone top bijeenroepen om de situatie in Wit-Rusland te bespreken. Helaas, helaas heeft het weinig zin. De oppositie heeft immers geen schijn van kans. Wit-Rusland hoort immers met instemming van het Westen tot de invloedsfeer van de Russen. De corridor naar de strategische Russische enclave Kaliningrad, zwaar verdedigt met Iskander raketten, loopt over Wit-Russisch grondgebied. Geen schijn van kans dat Poetin dat opgeeft. De enige andere optie is verdere integratie als min-of-meer autonome provincie van Rusland. Het wordt dus een drama van uitzichtloosheid. De oppositie gaat vanavond weer de straat op en Tichanovskaja is al uren spoorloos.

Opnieuw een amechtig makende dag, slechts een fractie minder heet dan gisteren. Vroeg boodschappen doen, lezen, zwemmen, de tanks bijvullen en de was draaien. Een leuke verrassing om 17.00 uur: onze oude vriend Herman U., na een bezoek aan zijn kinderen en kleinkinderen in een dorp vlakbij, komt langs.

     Corona. De WHO zegt dat het er steeds meer op lijkt dat het coronavirus niet seizoensgebonden is. Aanvankelijk was er hoop dat de epidemie in de zomermaanden bij ons zou afebben, maar het gaat niet goed: de laatste 24 uur kwamen er in ons land 630 nieuwe besmettingen bij. Het reproductiegetal R0 blijft te hoog: 1,20. Opnieuw weet een groep 'deskundigen' het beter en trekt de aandacht met een nieuwe brandbrief aan het kabinet: de onduidelijkheid in het coronabeleid maakt dat meer mensen de regels negeren, zeggen ze. Welke onduidelijkheid? Ik vind het duidelijk genoeg: 1,5 meter afstand houden, zoveel mogelijk thuisblijven en mondkapjes dragen in het OV en waar het van lokale autoriteiten moet, maar veel mensen staan er onverschillig tegenover. De groep, die zich 'Redteam' noemt, trok al eerder de aandacht met een oproep mondkapjes verplicht te stellen. Naar het begin van dit kwartaal

De ontwikkeling van het aantal nieuwe corona-besmettingen vanaf eind februari tot nu.

Dinsdag 11-08-2020

Nederland dreigt na de eerste coronagolf opnieuw zijn greep op het virus te verliezen, zo lijkt het. Ik kijk vanmiddag naar de briefing door Jaap van Dissel (RIVM) en Nicolette Rigter, directeur Publieke Gezondheid van de GGD-Utrecht aan de Tweede Kamer. Die is live te volgen. De cijfers zijn erg zorgelijk. Het aantal besmettingen nam vandaag toe met 779, het reproductiegetal R0 steeg naar 1,30 en het aantal nu besmette mensen verdubbelde en is nu 32.451 (bijna 200 per 100.000 mensen). Dat lijkt mogelijk weinig, maar het kan heel snel stijgen als de toename niet omgebogen wordt. De oorzaak: het zijn vooral jonge volwassenen (20 - 40 jaar) die besmet raken. Omdat ze minder vaak ziek worden, neemt de druk op ziekenhuizen nog niet erg toe, maar dat kan wel komen als ze het virus aan de oudere, meer gevoelige generaties doorgeven. Tweede oorzaak: het aantal mensen dat zich laat testen daalt, terwijl het deel van de testen dat positief was steeg van 2,3 naar 3,6 procent. Derde oorzaak: het contactonderzoek van de GGD'en begint te haperen. Het kost veel meer tijd dan de organisaties beschikbaar hebben, waardoor maar 70% van de contacten konden worden nagetrokken. Soms zijn er wel 100 contacten bij een besmetting. Vierde oorzaak: de testbereidheid bij de bevolking neemt af. Het komt me allemaal voor als ingrediënten voor een aanstaande tweede golf (zie grafiek hierboven). Overduidelijk is waar de meeste besmettingen nu plaatsvinden, zegt Van Dissel: op familiebijeenkomsten en feestjes. De slotsom dringt zich op dat de jongere generaties de discipline missen of niet willen opbrengen; ze worden zelf per slot minder vaak ziek van het virus.

     Hoe is het ondertussen in Gorcum? Dat zie je hieronder:

                                   Betreft week 32 (ma. 3 t/m zo. 9 augustus)

Ook de internationale situatie wekt grote zorgen. Wereldwijd zijn er nu meer dan 20 miljoen Covid-19 besmettingen bekend, waarvan de helft in de VS, Brazilië en India. Rusland is vierde. Het werkelijke aantal is enige keren hoger. Er vielen bijna 750.000 doden. Deze week maakte Nieuw-Zeeland trots bekend dat er al 100 dagen geen nieuwe besmettingen bij kwamen, maar vandaag doen zich opeens weer 4 nieuwe gevallen voor. 

     Poetin pocht dat Rusland al eerste een vaccin van eigen bodem gaat toepassen. Het Spoetnik-V vaccin. Eén van zijn dochters is al gevaccineerd zonder bijwerkingen. Gevaarlijke bluf, zou ik zeggen, want ik lees dat het vaccin pas op enkele tientallen mensen is getest (38 vrijwilligers naar verluidt). Voor een betrouwbaarheidstest op vaccinatiegraad en schadelijke bijwerkingen zijn testen op duizenden mensen nodig, gedurende enige maanden. Er is geen enkele wetenschappelijke rapportage over Spoetnik-V bekend. Als politiek de wetenschap gaat domineren...komen er zeker brokken.

Vandaag is er veel bewolking. Soms lijkt het uit te groeien tot onweer, maar steeds zakt het weer in. Het is benauwd en broeierig en een graad of dertig. 's Ochtends fiets ik naar de watersportwinkel Van de Gruiter bij de Keersluisbrug om de laatste Hydrografische kaart (juli 2020) van de kustwateren te kopen. De ondiepten voor de Zeeuwse kust veranderen nogal eens. Overmorgen willen we buitenom naar het Slijkgat varen en doorgaan naar het Haringvliet en Hellevoetsluis. Zo vermijden we de drukte in het kanaal door Walcheren en de vele sluizen op die route. Vandaag zijn de meeuwen boven de haven opvallend onrustig. Ze schreeuwen voortdurend op hoge tonen. Anna zegt dat de jongen deze maand uitvliegen. Dat is de reden. Aan het slot van de middag verdwijnen de wolken en wordt het al snel erg heet. Naar het begin van dit kwartaal

Woensdag 12-08-2020

De kogel lijkt door de kerk: er komt een verplichte quarantaine van twee weken voor mensen die mogelijk besmet zijn met het coronavirus, dus al vóór een positieve test in het bron- en contactonderzoek (BCO). Reeds als je te horen krijgt dat je contact had met iemand die positief testte op Covid-19, moet je meteen verplicht in quarantaine. De reden is: de GGD's kunnen het BCO niet aan, het is teveel werk en bovendien onttrekken teveel mogelijk besmette mensen zich eraan. Zie mijn blog van gisteren en bijvoorbeeld dit artikel in De Volkskrant van vandaag. Eerder deze week zei PM Rutte nog: we gaan niet verplichten want dat hoort niet bij onze volksaard. Nu zegt minister De Jonge ferm: 'Wie zich niet aan een opgelegde gedwongen quarantainemaatregel houdt, pleegt een strafbaar feit.' Een vlucht naar voren van het kabinet? PvdA-leider Asscher spreekt van 'een paniek-proefballon'.  De GGD's geven inmiddels te kennen dat ze er nog geen pasklaar plan hebben liggen. Dat is niet erg bemoedigend. In elk geval maakt een website (zie hierboven) het gemakkelijker om een test af te spreken.

     Vandaag krijgt de regering er in de Tweede Kamer goed van langs van de oppositie, maar ook regeringspartij D66 is kritisch. Regering en parlement ruzieën en de pandemie breidt zich uit. Intussen blijkt de Britse economie in het 2e kwartaal zwaar te zijn getroffen: er was een krimp van 20,4%, meer dan welk ander land in Europa. Volgens De Volkskrant ligt dat aan de combinatie van Brexit en corona. The City, het zakenhart van London, ligt er verlaten bij.

Gisteravond kregen we geen onweer en zelfs geen spatje regen. In andere delen van het land, en zelfs vlakbij op de Grevelingen, was dat wel anders. Vanmorgen straalt de zon weer aan een overwegend blauwe hemel. We doen extra vroeg boodschappen om zo min mogelijk mensen tegen te komen.

     Voor de zevende dag op rij is het bij het KNMI in De Bilt meer dan 30 graden. Sinds het begin van de metingen in 1901 kwam dat nog niet voor. 's Middags is het drukkend heet, maar de onweders blijven bij ons land uit de buurt tot vanavond. Morgen dus over zee naar het Haringvliet. Om half tien, als we vertrekken, is het hoogwater, dus krijgen we het tij mee. Ook die dag wordt er onweer verwacht, maar dat is pas eind van de middag, dan zijn we er al.

     Bij het afsluiten van dit verslag zijn de coronacijfers van vandaag op het coronadashboard juist binnen. 654 nieuwe besmettingen. Uit cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding van vandaag blijkt het aantal ziekenhuisopnames van coronapatiënten in twee weken te zijn verdubbeld.

Update 19.00 uur. Teleurstelling. Minister De Jonge c.q. het kabinet kregen slappe knieën in het kamerdebat. Ze stellen de quarantaine-verplichting uit en willen eerst advies van het OMT en daarna nog weer een nieuw debat met de kamer. Dat is niet helemaal onbegrijpelijk omdat men niet weet of die plicht te handhaven valt. De veiligheidsregio's twijfelen eraan. Tja. Lessons not learned. Ik denk persoonlijk dat ze na een een of twee weken verdere groei van de epidemie wel moeten, maar zeker is dat natuurlijk niet. De groei in Antwerpen loopt na een strenge avondklok weer wat terug. Naar het begin van dit kwartaal

Ergens onderweg voor de Zeeuwse kust

Donderdag 13-08-2020

Het vergt enige discussie. Gaan we wel of niet over zee terug? Tegen: 5 bruggen en 5 drukke sluizen met watertoeristen versus gelijk over zee (1 brug en 1 sluis) met de kans op onweer? Tja. Als altijd zeggen we: we zien morgen wel. Vooruitschuivend beslissen, noemde ik dat wel. Vanochtend is het warm en enigszins gesluierd, en de buienradar toont dat het langs de Zeeuwse kust lang rustig blijft met lichte variabele winden. We vertrekken om kwart voor negen. Nog net buitengaats (9.00 uur) zegt Anna dat we toch maar binnendoor moeten gaan. Nu luister ik eens een keer niet; soms durf ik dat. De ellende van gedram en wedijver bij sluizen in het toeristenseizoen staat in geen verhouding tot een rustige overtocht langs de kust. We draaien buiten Vlissingen naar stuurboord, de Sardijngeul in en vervolgens de Oostgeul. Nog een halfuur hebben we stroom tegen, dan komt de kentering. Onderweg ontmoeten we tegenliggers: de driemaster De Eendracht en een gastankertje (2 foto's hier). Als snel krijgt het tij vat op ons. Met 7.7 tot 8.0 knopen denderen we langs de duinenkust met rijen huisjes op vrijwel verlaten stranden: Dishoek, Zoutelande, Westkapelle. Maar er zijn wel groepen ruiters die langs de vloedlijn rijden. We gaan snel. Daarna nemen we de route over de banken van de Domburger Rassen in de richting van de zee. Het is heiïg, het zicht is beperkt, de temperatuur is 27 graden. Je kunt je voorstellen dat zoveel vochtigheid bij zo'n hoge temperatuur snel onweders kan doen onstaan, maar het blijft rustig. We wijken uit voor een inspectieschip van Rijkswaterstaat, dat toevallig op onze route de boeien controleert (foto hier). Er zijn weinig andere jachten op zee.

     Daarna wordt alles heel rustig. Er is nauwelijks wind en de zee vlakt af. Door de heiïgheid zie je nergens land meer. We zouden overal ter wereld kunnen zijn. Rondom heerst rust en wiegeling. Ik geniet enorm (foto hier). Anna begrijpt daar niets van.

     'Wat is hier nou leuk aan?'  Ze schilt een appel.

     'Dat weet ik niet. Maar hier houd ik nu eenmaal van. Lege zee geeft volle geest'

Tja, er is niets mooiers dan een lege zee. Een enkele boei verstoort dat niet (foto hierboven), wijst erop dat je op de goede weg bent. Af en toe verleg ik de koers wat, meer is er niet te doen. Op de kaartplotter zie ik dat we goed opschieten. De boeien die de geulen en de banken markeren liggen op de juiste plaatsen. Zo is er niks moeilijks aan. We passeren de mogelijkheid om uit te wijken naar de Oosterschelde. Nog steeds is de lucht heiïg maar donderwolken zien we nergens. Doorgaan dus. Bij de banken van de Banjaard zien we opeens een griend op- en onderduiken, een gestroomlijnde zwarte vis met een zwarte rugvin. Geen halfuur later zie ik er nog twee. Van mij hoeft er verder niks te gebeuren.

     Het is 14.20 uur als we bij de ingang van het Slijkgat zijn. Mooi op tijd. Het tij staat nog tegen maar niet veel meer. We slingeren door de slingergeul en om 15.30 uur zijn we bij de zeesluis van Stellendam. Een trage sluis, ook deze keer. Nog steeds geen onweer. Met drie jachten meren we af. We steken het Haringvliet over en om 17.00 uur meren we af in het centrum van Hellevoetsluis, bevreemd dat er zoveel plaats is. Het seizoen is toch niet voorbij? Nee, zegt de havenmeester, maar na maandag nam het alleen maar af. Vanmorgen lagen er maar vier boten. Dubbelliggen is overigens vanwege corona niet eens meer verboden. We zijn dik tevreden. In een grote zwaai over zee naar het Haringvliet, ongeveer 50 mijlen. In 6.5 uur van Vlissingen naar Stellendam, het kan slechter. En vanaf nu zijn we in een dag in Numansdorp waar het autootje staat, in het geval van een bevalling bij Rommert & Loïs en voor een bezoek aan Derrick, die in Wormerveer zijn kinderen uit Tsjechië op bezoek heeft. En niet te vergeten: de verjaardag van Lina-Mae, die 4 jaar wordt.

     Om zeven uur valt er wat lichte regen, maar er is geen onweer. We zijn moe van deze dag op zee, maar ook voldaan. Het blijft vanavond zacht door regenen.

Weinig tijd over voor coronanieuws. Aantal nieuwe besmettingen is 577 bij een reproductiegetal  R0 van nog steeds 1,30. We gaan vroeg slapen. Naar het begin van dit kwartaal

Vrijdag 14-08-2020

De klimaatcrisis zet zich versneld voort. Het nieuwe orkaanseizoen op de noordelijke Atlantische Oceaan is onstuimiger dan ooit is waargenomen. De tiende tropische storm, Josephine, is inmiddels ontstaan, en dat is eerder dan ooit. In normale omstandigheden is de tiende tropische storm pas rond oktober. Het Amerikaanse weerbureau NOAA verwacht dat er tegen de tijd dat het seizoen afloopt op 30 november misschien wel 25 stormen geweest zijn. Overigens lijkt Josephine vrijwel geheel op de oceaan te blijven en geen land te treffen (zie hierboven).

     Nieuwe metingen aan de Groenlandse ijskap, gisteren gepubliceerd in het tijdschrift Nature Communications Earth and Environment, door een groep van het  Byrd Polar and Climate Research Center van de Universiteit van Ohio, wezen uit dat de ijskap nu sneller smelt dan ooit. De jaarlijkse aanvulling door sneeuwval kan het tekort niet meer compenseren. In de jaren 80 en 90 van de vorige eeuw was dat nog wel het geval. De onderzoekers verzamelden de maandelijkse satellietmetingen over een periode van 40 jaar van meer dan 200 gletschers die in zee uitmonden. Zelfs als door een wonder de opwarming opeens zou stoppen, zou de ijskap verder afsmelten. Iedere twee maanden stijgt de zeespiegel alleen al door het smelten op Groenland wereldwijd met 2,2 mm.

     Het Amerikaanse Bureau of Economic Research publiceerde in juli een working paper waaruit blijkt dat de voortgaande opwarming van de wereld in de komende decennia meer doden zal gaan kosten dan alle infectieziekten bij elkaar (inclusief Covid-19). De bevolkingen in de hetere delen van de wereld zullen de strijd om in een warmer klimaat te overleven steeds meer verliezen. Dat zal leiden tot massale migratie naar gematigder streken.

     Zojuist verscheen de nieuwe editie van de Berkeley Earth grafiek over de gemiddelde wereldtemperatuur in 2020 tot en met de maand juli (zie hieronder). Het lopende jaar 2020 kan het warmste jaar ooit gemeten worden, maar in de Pacific ontwikkelt zich een nieuwe La Niña. Die kan tijdelijk een temperende invloed hebben. Daarna zet de opwarming zich met grote intensiteit voort.

Na wat lichte regen in de nacht wordt het vandaag weer een warme dag. 's Ochtends kuieren we wat door de vesting (foto hier) en nemen plaats op een terras naast de brug. We moeten eerst onze namen en telefoonnummer opschrijven. Nederland viert vakantie maar kennelijk niet in Hellevoetsluis. Het stadje is verlaten; je ziet nauwelijks boten of toeristen. Zou men de regio Rotterdam-Rijnmond, een van de corona-hotspots in ons land, mijden? Samen ontdekken we dat we eigenlijk genoeg hebben van het bootleven. We beslissen de boot morgen naar Numansdorp te varen en naar Gorcum terug te gaan.

     Er volgt een lome middag, die onderbroken wordt door de opkomst van donkere onweerswolken. Maar na een korte regenbui trekt alles weer weg. In Emmen is dat anders, een wolkbreuk veroorzaakt veel wateroverlast, zelfs in de verloskamers van het ziekenhuis.

Coronanieuws. De economie is in het tweede kwartaal met 8,5 procent gekrompen ten opzichte van een kwartaal eerder, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen, wiens nieuwe boek 'Het gaat nog altijd goed met ons' ik pas las, noemt de krimp 'catastrofaal': 'Dit is met niks te vergelijken. Zelfs in de depressie van de jaren 30 kromp de Nederlandse economie niet zo hard als nu. Het jaar is natuurlijk nog niet voorbij. Maar de Nederlandse economie is nu in een half jaar tijd wel met 10 procent gekrompen. Dat soort cijfers zie je normaal gesproken alleen in tijden van oorlog.' Zo goed gaat het dus opeens niet meer met ons. Maar andere economen zijn het niet met hem eens. Sommigen zien zelfs een lichtpunt: Nederland doet het in vergelijking met landen om ons heen best goed. dat komt door de ruimhartige steunpakketten van de overheid.

     De afgelopen dag kwamen er 636 nieuwe besmettingen bij, terwijl het reproductiegetal R0 op 1,30 blijft staan. De metingen van virusRNA-resten in rioolwaterzuiveringen loopt op. Het aantal stijgt al sinds begin juli en staat nu op 42,03 deeltjes per milliliter. Naar het begin van dit kwartaal

Het Haringvliet vanmorgen.

Zaterdag 15-08-2020

Op om kwart over zeven. De hemel is sterk gesluierd en de zon komt er nauwelijks doorheen. Het is windstil en vochtig. Toch zeggen de weerbureaus voor onze regio dat er weinig kans op onweer is. Om kwart voor negen varen we af voor de zeer bekende tocht oostwaarts over het Haringvliet. Het water is volledig strak en weerspiegeld een doffe, haast melkkleurige hemel (foto hierboven). We motoren door het roerloze water van boei tot boei. Een mooie, stille waterwereld. Soms zien we een kring om de zon, maar we vergeten er een foto van te maken. Ook hebben we gemengde gevoelens: zin om weer thuis te zijn en tegelijk spijt dat het alweer voorbij is. Ach, straks is de boot op zijn plek als het weer volgende week minder wordt. Het is ook de opnieuw aanwakkerende corona-epidemie die een verlangen oproept om veilig thuis te zijn.

     We varen door het Vuile Gat noordelijk langs Tien Gemeten en bereiken de Haringvlietbrug om elf uur, op tijd voor de opening. Marina Numansdorp heeft een box achterin voor ons, aan de I-steiger, vlak voor de werf. Die er dicht uitziet. Het is broeiend warm als we onze zaken inpakken, een proces dat ruim twee uur duurt. We vergeten niet de gasfles en alle afsluiters dicht te draaien. Het autootje start meteen. We rijden via de A29 en de A15 vlot naar Gorcum, parkeren voor ons appatement en sjouwen alles, inclusief ons vogeltje, naar binnen. In tegenstelling tot Hellevoetsluis (weinig mensen, weinig boten) viert Gorcum volop vakantie. Opmerkelijk, dat verschil. Alle banken langs de haven zitten vol, op te trappen zitten ook veel mensen en er slenteren er rijen over de sluis. De haven zelf is redelijk gevuld met passanten. Opeens rijdt een lange rij auto's luid toeterend over het Eind. Ze blijven staan claxonneren op de Peterbrug. Turkse bruiloft zeker. Ik heb zin om meteen rechtsomkeert te maken.

     De middag gaat op aan inruimen, de boeken uitzoeken (gelezen of niet-gelezen), de apparatuur aansluiten en de laptop, de was draaien, de post lezen en onder de douche. Iedere keer vergeten we iets mee te nemen, nu ook. Dat merken we pas als we thuis zijn: mijn medicijnen. Ach, wat stom, gelukkig kan ik nog een paar dagen voort. We hebben geen puf om traditiegetrouw naar de Griek te gaan. Die blijkt overigens dicht te zijn. het wordt steeds benauwder.

Corona. Vandaag komen er 655 nieuwe besmettingen bij, het reproductiegetal R0 blijft op 1,30 staan en de rioolwatermetingen op 42,03 deeltjes per milliliter. Naar het begin van dit kwartaal

De Lingehaven uit ons raam vanmorgen.

Zondag 16-08-2020

Het is een benauwde, warme zondag. 's Middags is het 27 graden. Steels sluip ik om twaalf uur de binnenstad in, via een omweg om door zoveel mogelijk lege straten en steegjes de drukkere winkelstraten te vermijden, naar de Spar supermarkt in de Arkelstraat (zondags open). Want we hebben nog geen eten voor vanavond. In de haven maken veel schepen zich op naar huis te vertrekken (foto hierboven). We blijven de rest van de dag binnen met de ramen en de schuifpui gesloten, dan is het bij ons op zijn koelst. Anna draait verschillende wassen; alle kleding ruikt naar de boot. Het is net als bij rokers, zegt ze; die stinken ook altijd naar sigaretten. Aan het eind van de middag is het aantal passanten flink verminderd. Er is een onweersfront vanuit het zuiden op weg, dat hopelijk verkoeling brengt. Het wordt hier tegen vijf uur verwacht. Ik lees een mooie, vroegere roman van Ian McEwan, 'Zaterdag' uit 2004 (Ned. vert. Rainbow, 2005), met de zaken die toen actueel waren. Grappig, de hoofdpersoon heeft iets tegen romans en fictie in het algemeen. 'De tijden zijn al merkwaardig genoeg. Waarom dan nog van alles verzonnen?' (p. 84). Die gedachte heeft de auteur niet afgeremd; hij schreef nog vele nieuwe romans terwijl de tijden alleen maar raarder werden.

Corona. Sinds gisteren kwamen er 507 nieuwe besmettingen bij, het reproductiegetal bleef op 1,30 en de rioolwatermetingen op 42,03. Niet eerder waren er op één dag zoveel nieuwe coronagevallen als gisteren. Het wereldwijde aantal besmettingen steeg op één dag met 294.237 tot ruim 21 miljoen in totaal, blijkt uit het dagrapport van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). De toename kwam vooral door een stijging in Noord-, Midden- en Zuid-Amerika, waar ruim 160.000 nieuwe gevallen werden vastgesteld. Het aantal officiële coronadoden ligt nu op 755.786.

Vandaag zijn er in Wit-Rusland de grootste demonstraties ooit tegen het regime van dictator Loekasjenko. Vele tienduizenden mensen bezetten straten en pleinen en roepen dat hij moet aftreden. De dictator wankelt en belde in zijn nood met Poetin om steun. Die zegde dat toe. Poetin is niet zijn beste vriend. Die wil dat het land wordt opgenomen in Rusland zelf. Het is zijn buffer tegen de NAVO. De laatste jaren verzette Loekasjenko zich daartegen. Die houding zal hij nu wellicht moeten opgeven. Hoe zal de 'steun' eruit moeten zien? Russische tanks in Belarus? Misschien speelt Poetin het subtieler en werkt hij mee aan de val van de dictator omdat hij al een plooibaarder opvolger gereed heeft staan. Naar het begin van dit kwartaal

Loekasjenko vanmorgen op de tractorfabriek. Aan het eind van zijn speech wordt hij uitgejouwd. 'Ga weg!'

Maandag 17-08-2020

Altijd fascinerend, die ogenblikken dat een dictator het volk wil toespreken en tot zijn verbijstering merkt dan de mensen hem niet meer willen, niet meer bang zijn en zijn aftreden eisen. In een tijd als deze, met zijn uitgebreide mediacoverage, zijn die beelden overal beschikbaar. Historisch waren de beelden van de laatste toespraak van de Roemeense dictator Ceaucescu, geflankeerd door zijn vrouw Elena, op 21 december 1989. Het grote plein voor het bureau van het Centraal Comité in Boekarest staat vol mensen, de dictator denkt met de afkondiging van hogere lonen en pensioenen het tij te kunnen keren, maar dan begint men om zijn vertrek te schreeuwen. De dictator valt stil, hij wankelt even en roept om kalmte. Maar de mensen luisteren niet meer. Ik herinner me hoe ik dat toen met ingehouden adem volgde, gekluisterd aan de televisie. Niet lang daarna ontvlucht het paar het paleis met een helicopter. Hier is zo'n fascinerende opname van dat korte moment dat de Tijger van de Karpaten beseft dat het voorbij is.

Zagen we vandaag het Ceascescu-moment van de Wit-Russische president Alexander Loekasjenko? Het lijkt er sterk op. Sinds hij de laatste verkiezingen grootscheeps liet vervalsen is het niet meer rustig geweest. Honderduizenden eisten zijn aftreden. Ondanks het geweld van de oproerpolitie bleef het verzet groeien, ondanks de martelingen bleven de mensen de straat opgaan, ze hadden hun angst verloren. Gisteren bleven de ordetroepen op afstand en grepen niet in toen de grootste demonstratie ooit plaats had. Vanmorgen bezocht Loekasjenko een tractorfabriek in Minsk en werd door de verzamelde arbeiders uitgejouwd. Je ziet hem op de beelden hierboven aarzelen, hij zwijgt verstoord, dan roept hij: "We hebben verkiezingen gehouden. Er komen geen nieuwe, over mijn lijk". Daarna loopt hij kwaad weg. The Guardian heeft er hier een filmje van. Waar gaat de president heen? Veelzeggend is dat de beelden vandaag ook worden uitgezonden door de Wit-Russische staatszender die tot gisteren elk protest verzweeg. Hier staat nog een filmpje van de laatste momenten van de speech. Fascinerend! En het bevrijdende besef dat er voor iedere dictator een einde is.

De steun brokkelt nu snel af voor de president. Op de stoep van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Minsk protesteren twee ambtenaren met een verklaring waarin Loekasjenko wordt beschuldigd van genocide tegen zijn eigen volk. In de Slowaakse hoofdstad Bratislava verklaart de Wit-Russische ambassadeur zich solidair met de oppositie in zijn land. Later deze ochtend maakt Loekasjenko bekend dat hij bereid is de macht te delen en de grondwet daartoe te wijzigen, op voorwaarde dat de demonstraties stoppen. De concessie komt te laat. Alleen Poetin kan hem nog redden, maar ik geloof niet dat die Russische troepen het land in zal sturen. Eerder zal de Russische president een pionoffer doen en een nieuwe, Russisch-gezinde opvolger naar voren laten schuiven.

Ondanks het onweer van gisteravond hebben we vandaag weer een warme en benauwde dag. We rijden op en neer naar Numansdorp om allerlei vergeten zaken van de boot te halen. Duidelijk is dat het er flink heeft geregend. We wisselen bij de lekkages de natte handdoeken voor droge. Vanavond en vannacht zijn nieuwe buien mogelijk, maar het merendeel lijkt Gorcum te missen.

Corona. Het aantal nieuwe besmettingen is wat lager: 482, bij een gelijkblijvend reproductiegetal (1,30). Ook de rioolmetingen blijven onveranderd op 42,03. Morgenavond is er weer een persconferentie van het kabinet. De NRC analyseert recente gegevens van het RIVM en concludeert eruit dat de huidige opleving van het coronavirus vooral komt door veel kleine besmettingshaarden. Driekwart van die clusters is verbonden met thuis, een borrel of het werk. Ook in Gorcum was er zeer recent sprake van zo'n cluster (zie hieronder). Details ken ik niet.

Naar het begin van dit kwartaal

De donkere stofwolk die de reuzenster Betelgeuze uitstootte en het oppervlak gedeeltelijk bedekt (bron: Hubble ruimtelescoop)

Dinsdag 18-08-2020

Het zou een passende verlichting zijn bij het min of meer eschatologische karakter van deze tijd: een felverlichte supernova aan het firmament van onze onrustige nachten. Al tientallen jaren vragen astronomen zich af of de reuzenster Betelgeuze op het punt staat zijn leven te beëindigen in een kosmisch zichtbare supernova-explosie. Ik schreef er ruim elf jaar geleden al over (lees hier). Nog afgelopen herfst en winter leek het ervan te komen (lees hier), toen de ster sterk aan helderheid verloor, maar het kwam weer goed. Nu is er opnieuw sprake van flakkering van het licht van de ster, maar uit observaties van de ruimtetelescoop Hubble blijkt dat die (waarschijnlijk) veroorzaakt worden door een wolk van gas en stof die voor de ster langs trok. Maar wat is de oorzaak van die wolk? Het is een kolossale convectiecel, die opsteeg vanuit het inwendige van de ster en de koelere buitenlagen van diens atmosfeer bereikte. Het hete materiaal was twee tot vier keer zo helder als de normale helderheid van de ster en koelde op miljoenen kilometers van de ster af tot donker stof. Astronomen weten niet waardoor de enorme wolk veroorzaakt werd. Omdat Betelgeuze voortdurend sterke pulsaties vertoont, als een traag kloppend hart, en juist aan het opzwellen was hielp dat misschien de gloeiende convectiewolk naar buiten. De zwelling kán een voorbode zijn van de verwachte supernova-explosie, maar het kan desondanks ook nog duizenden jaren op zich laten wachten.

     Wat doet Betelgeuze er eigenlijk toe nu ieders aandacht vooral bij de corona-pandemie ligt, die de wereldbevolking treft? Tja, zoals gezegd, het zou een passend bijlichten zijn van het rampscenario dat zich voltrekt. Evenals van de nóg veel grotere klimaatrampen die op termijn de mensheid zullen treffen.

Angstvallig volg ik de ontwikkelingen in Wit-Rusland. Nadat hij gisteren door arbeiders werd uitgejouwd en zijn steun bij het ambtenaren en veiligheids-apparaat lijkt af te brokkelen, is de machtsbalans nog niet gekanteld en president Loekasjenko nog niet verslagen. Vanochtend reikte hij - still in power - medailles uit aan veiligheidsofficieren die hem bijstonden de groeiende protestbeweging te onderdukken, meldt persbureau Reuters. dat ook bericht dat Poetin bondskanselier Merkel waarschuwde dat iedere vorm van interventie door het westen niet geaccepteerd zou worden.

Warme dag, al is het ietsje minder warm en staat er meer wind. Vroeg doen we snel boodschappen bij de Plus op Oost, waar we gelukkig weinig mensen tegenkomen. Toch voelen we ons niet op ons gemak in veel supermarkten. Die handhaven de coronaregels zelden meer. Anna gaat vanmiddag met Tessa en haar kinderen op de fiets naar de kinderboerderij, waar je voldoende afstand kunt houden.

Corona. Het RIVM registreerde de afgelopen 24 uur 489 nieuwe besmettingen, terwijl het reproductiegetal R0 wat daalde, naar 1,19. De uitslagen van de rioolwatermetingen daalden niet. Het is te vroeg om van een zekere stabilisatie te spreken. De weekcijfers van het RIVM tonen dat het aantal nieuw geregistreerde ziekenhuisopnamen vorige week steeg met 12 personen naar 50 ziekenhuisopnamen steeg. Het aantal patiënten op de intensive cares en het aantal sterfgevallen stegen ook. Waren er in de afgelopen periode meer besmette jongeren dan ouderen, het RIVM constateert nu voor het eerst een stijging bij alle leeftijdsgroepen. Overigens is er sinds vandaag eindelijk een testlocatie voor corona gestart in Gorcum, in de Evenementenhal op Oost (bij de A15). Voordien moest men naar Dordrecht. vanavond is de persconferentie van PM Rutte en minister De Jonge. Naar het begin van dit kwartaal

Op bezoek bij Anna's zoon Derrick. Vlnr. Nicky, Liam, Derrick, Caelan en Anna.

Woensdag 19-08-2020

Vandaag is de 33e verjaardag van mijn zoon Rommert. Spannende dagen! Hij en Loïs verwachten over een dag of tien hun eerst kind en hijzelf begint bovendien binnenkort aan een nieuwe baan, een stuk dichter bij huis. Later op de dag zal ik hem bellen om te feliciteren, maar eerst rijden we vanochtend naar Wormerveer voor een bezoek aan Derrick & Nicky. Anna's zoon en zijn vrouw hebben Liam (14) en Caelan (11) te logeren, zijn kinderen die bij hun moeder in Tsjechië wonen. Derrick heeft ze een aantal dagen geleden opgehaald. Liam wordt een lange jongen en Caelan is een verwoed gamer op de PS4.

     Het is een mooie, opnieuw zonnige dag, maar weer wat minder warm. De hittegolf deze maand duurde uiteindelijk 13 dagen, maar is gelukkig voorbij. Om kwart over elf arriveren bij het huis aan de Nauernasche Vaart. Het is druk op het water, ook met zeiljachten met vaste mast. Dat komt omdat de Wilhelminasluis in Zaandam gestremd is (route Amsterdam - Alkmaar). In de Nauernasche Vaart handhaaft men een diepte van twee meter en alle bruggen worden bediend, dus in beginsel zouden we hier ook met onze eigen boot kunnen komen. Voor hun leuke huis ligt een motorbootje, waarmee ze graag gaan varen en ze denken al aan een grotere boot. Zo begint het.

     Anna geniet ervan haar kleinkinderen te zien. De laatste keer was in februari, toen ze met haar dochter Tessa naar Tsjechië vloog. Nu zitten we gezellig achter het huis in de zon. Daar kunnen we goed afstand van elkaar houden. Door de ramen zien we de jachten aan de voorkant voorbij varen. Hierboven een foto.

    Om drie uur zijn we weer in Gorcum en bel ik Rommert. Alles gaat goed, maar het is nu aftellen - maar kan net zo goed nog vier weken duren. Vanavond zal er een regenfront overtrekken; morgen wordt opnieuw een warme dag.

Corona. De actiegroep Viruswaarheid en vijf 'Amsterdammers' lijden een nederlaag in kort geding tegen de mondkapjesplicht. In Amsterdam is die plicht goed verdedigbaar, zegt de rechter. Vandaag worden alle kermissen in Midden- en West-Brabant afgelast tot zeker 1 november vanwege het corona-risico.

     De coronacijfers liegen er weer niet om. Er kwamen 552 besmettingen bij, het reproductiegetal R0 is nog steeds te hoog (1,19), de uitslagen van de rioolwatermetingen tonen een enorme stijging van 42,03 naar 252,44 virusdeeltjes/mm en het geschat aantal besmettelijke personen in ons land staat sinds gisteren boven de 50.000. Verder neemt het aantal ziekenhuisopnames voor Covid-19 met 18 nu flink toe. Het is het hoogste aantal op één dag sinds 19 mei.

     Ook in Duitsland neemt het aantal besmettingen weer toe met 1500 gevallen; 40% ervan komt uit het buitenland, met name mensen die van vakantie terugkeren. Zuid-Korea werd tot op heden beschouwd (met Nieuw Zeeland) als een van de succesvolste landen om het virus in bedwang te houden. In beide landen nemen de besmettingen nu toch weer toe. Naar het begin van dit kwartaal

Feestelijke presentatie van de Gorcumse Bliekenbox op de sluis

Donderdag 20-08-2020

Een week geleden - we lagen nog in Hellevoetsluis - refereerde ik aan een nieuwe studie van het afsmelten van de Groenlandse ijskap (lees hier). Er was een persbericht bij van Ohio State News waarin zelfs gesproken werd van een 'point of no return'. Ik noemde dat niet, omdat ik twijfels bij die kwalificatie had. Hoe konden de wetenschappers dat nou weten? De versnelde afsmelting begon in 1997, maar een periode van 13 jaar is veel te kort om een gewone fluctuatie uit te sluiten. Zo zie je weer eens dat persvoorlichters de zaak soms graag overdrijven om maar de aandacht van publiek en media te trekken. Het leverde hier en daar zelfs paniekerige krantenkoppen op. Dat 'kantelpunt' kwam als zodanig niet eens voor in de nieuwe studie, die voor het overige al genoeg ernstige feiten liet zien. Klimaatblogger Hans Custers zet op de website Klimaatveranda helder uiteen hoe het wel zit. 'De wetenschap heeft de ijskap van Groenland nog niet opgegeven', schrijft hij.

Vanmorgen regent het een paar uren zachtjes, te zacht om het grote watertekort op te lossen. Later keert de zon terug. Vanmiddag is Anna bij de bovenbuurvrouw op bezoek. Met enige verbazing zie ik vanuit mijn studeerkamer hoe mensen van de havendienst spullen voor een feestje naast de sluis beginnen op te stellen. Hoe nu? Hadden we hier niet vorige week een clusteruitbraak van corona? Even later stromen mensen toe, waaronder een wethouder en de vaste schnabbelaar/komiek van Riveer uit Woudrichem, die als ceremoniemeester fungeert. Het blijkt te gaan om de presentatie van de Bliekenbox, een initiatief van Gorcumse ondernemers om met een box vol kortingsbonnen de loop in de winkelstraten aan te moedigen. Je kunt de doos kopen voor € 7,50. Maar ik moet zeggen dat de mensen de 1,5-meter redelijk goed in acht nemen, ook naar het oordeel van de twee BOA's die een kijkje komen nemen. Of het voldoende was, zal over een dag of tien wel blijken. Hierboven een foto van de bijeenkomst, die rond vier uur alweer voorbij was.

     Het is overigens benauwend warm aan het worden, maar een verlossend onweer verwacht de buienradar niet.

Dictator Loekasjenko van Wit-Rusland is nog niet verslagen. Misschien geeft Poetin hem nog een kans. De autoriteiten beginnen vandaag een strafrechtelijk onderzoek naar de Coördinatieraad, die de oppositie deze week heeft opgericht om een machtsoverdracht vreedzaam te laten verlopen. 'Er moet geen enkele vorm van wanorde meer zijn in Minsk', zei de tiran dreigend. Voor komende zondag staat opnieuw een massaprotest in Minsk gepland. Bij het protest van vorig weekend gingen enkele honderdduizenden mensen de straat op in de hoofdstad. Wie heeft de langste adem?

Corona. Gisteravond installeerden Anna en ik zonder problemen de Coronamelder op onze telefoons. Met ingang van 1 september werkt hij in het hele land. Vandaag 527 nieuwe besmettingen, meldt het RIVM. daarvan waren er 104 in Amsterdam en 70 in Rotterdam. Het reproductiegetal R0 is met 1,19 nog steeds te hoog, de rioolwatermetingen staan op 252,44, het aantal coronadoden stijgt opeens naar 10. dat was de afgelopen week nog gemiddeld 3,7 per dag en de week daarvoor 1.7 per dag.

     De steun onder de Nederlandse bevolking voor de corona-aanpak van de overheid kalft af, melden de kranten op basis van een recent marktonderzoek onder 1077 mensen. Er is bovendien steeds meer onenigheid tussen mensen die het beleid te streng vinden en mensen die vinden dat het kabinet méér moet doen. Beide kampen zijn sinds maart verdubbeld in omvang. In Den Haag zijn er vandaag opstootjes voor het parlement bij een demonstratie tegen de coronamaatregelen. Naar het begin van dit kwartaal

Opstijgende stromen van lucht brengen microben steeds terug in de atmosfeer van Venus. Zo ontstaat een kringloop (afb: ESA)

Vrijdag 21-08-2020

De corona-pandemie verdringt veel andere onderwerpen. Wie heeft er nog belangstelling voor de zoektocht naar buitenaards leven in ons eigen zonnestelsel? Nou, ik wel. Bij het zoeken richt men zich vooral op de planeet Mars, waar enige miljarden jaren geleden een atmosfeer en stromend water bestonden, en op de ijsmanen van de planeten Jupiter en Saturnus, waar onder kilometersdikke ijslagen zich vloeibare oceanen van water bevinden. Maar ook op Venus, de tweede planeet van het zonnestelsel, een planeet die sinds jaar en dag geteisterd wordt door een op hol geslagen broeikaseffect. Voor die geheimzinnige planeet, gehuld in hete sluiers van wolken en nevels van zwavelzuur van tientallen kilometers dik, heb ik altijd een zwak gehad (lees o.a. hier). De avondster. Sinds de jaren 50 van de vorige eeuw acht men algemeen leven in deze gloeiend hete hel onmogelijk, maar steeds duiken er weer nieuwe, onderbouwde speculaties op.

     In een beroemd artikel uit 1967 van twee auteurs onder wie de bekende astronoom Carl Sagan, gaat het over de mogelijkheid van microbieel leven dat op 50 tot 65 kilometer hoogte in de wolken van Venus zweeft: 'Life in the Clouds of Venus?', uitgaande van de hypothese dat overal waar de omstandigheden gunstig zijn er leven zal ontstaan. Zichzelf replicerende moleculen en organismen, waar natuurlijke selectie op van toepassing is. De hete rotsbodem op de helse planeet is te dor en te droog voor leven, maar in de vochtig-zure wolken in de atmosfeer zou het misschien wel kunnen ontstaan en overleven. Deze week verscheen er in het tijdschrift Astrobiology een nieuwe speculatie over dergelijke wolken van microben in de Venus-atmosfeer (zie afbeelding van het veronderstelde mechanisme hierboven), van de astronome Sara Seager et. al. van het Massachusetts Institute of Technology (MIT). Een zeer prestigieuze instelling.

     In de beginperiode van het zonnestelsel, zo luidt een hypothese, vielen alledrie planeten Venus, Aarde en Mars in de 'bewoonbare zône', geschikt voor het ontstaan van primitief leven. Het eventuele leven op de bodem van Venus stierf uit toen de planeet buiten die zône raakte en te heet werd, maar een deel wist te ontsnappen naar de lagere atmosfeer. De microben wisten het alom aanwezige zwavelzuur te gebruiken als middel om ultraviolet licht van de zon om te zetten naar frequenties waarop fotosynthese mogelijk was. De dichte zure wolken beschermden tegen zonlicht. Het probleem bij die hypothese was steeds de zwaartekracht, die de microben na circa een maand op het hele, droge planeetoppervlak doet vallen. Daar houden ze het niet lang uit. De veronderstelling was dat die maand voor de reproductiecyclus voldoende tijd zou bieden om de populatie op peil te houden. Hm.

     Seager en haar collega's hebben nu een andere oplossing bedacht (zie hierboven), waarbij opgaande luchtstromen de microben terugbrengen naar boven. Werking en constructie van die stromingscyclus doorgrond ik helaas niet. Tijd om er een sonde heen te sturen? Daarvoor liggen er al jaren plannen bij NASA op de plank, onder andere het HAVOC-project. Lees hier verder. Ik acht de tijd onder de huidige corona-omstandigheden niet rijp voor  zo'n dure missie. Jammer.

Gisteravond viel er een korte, hevige regenbui. Vannacht hadden we de zoveelste plaknacht. Het bleef 24 graden en het kon niet afkoelen door een wolkenlaag, die de warmte beneden vasthield. Daardoor was het de warmste nacht ooit in ons land gemeten. Door de hittegolf van vorige week zijn ruim 400 mensen extra overleden, zegt het CBS. Vooral ouderen, mensen van 80 jaar en ouder.

     Vandaag is het warm en winderig na een grijs bewolkte ochtend. Ik haal wat boodschappen in de stad en repareer het lampje in onze vitrine met de schatten van onze reizen. Over het resultaat ben ik nog niet tevreden. Anna gaat naar het Merwedestrandje waar pappa Jeff met zijn beide meisjes is.

Corona. Weer meer dan 500 nieuwe besmettingen (535), bij een reproductiegetal R0 van 1,19 en hoge rioolwatermetingen. Er zijn 18 nieuwe ziekenhuisopnames en 4 doden. In heel Europa is sprake van een alarmerende stijging van Covid-19 infecties. Frankrijk had met 4771 besmettingen de hoogste stijging, maar er zijn ook flinke toenames in Spanje, Italië (vooral 30-jarigen), Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Polen en Slovenië. Veel Europese landen vrezen dat de aantallen zullen stijgen, als vakantiegangers naar huis terugkeren. Naar het begin van dit kwartaal

Golf van Mexico. Tropische stormen Marco (TD14) en Laura (TD13) versterken elkaar niet.

Zaterdag 22-08-2020

De klimaatcrisis. In de staat Californië woeden 400 natuurbranden (inmiddels opgelopen naar bijna 600). Die zijn het gevolg van een combinatie van extreme droogte, een hittegolf en 12.000 blikseminslagen die afgelopen week werden geregistreerd. In het noorden van Californië woeden twee branden die horen bij de grootste die ooit zijn vastgesteld. Het orkaanseizoen 2020 baart opzien. Op dit moment zijn twee tropische stormen op weg naar de Golf van Mexico: Laura en Marco. Gisteren becijferde een Amerikaanse weerblogger dat de beide stormen elkaar niet zullen versterken, als ze elkaar ontmoeten, maar juist verzwakken. Dat kan ik me voorstellen, omdat de windrichtingen aan de oostkant van Marco en de westkant van Laura precies tegengesteld zijn (zie hierboven). Vandaag lijken de stormen echter een stuk verder uiteen te zijn geraakt. 

Het is vanochtend winderig met redelijk wat zon. Als we in de kamer komen, ligt ons vogeltje dood in een hoekje van zijn kooi. Ach. Geen idee wat hem scheelde. Ergens van geschrokken? Hij was zes jaar, niet erg oud voor een kanarie. Hij had al anderhalve maand een zware rui. Anna ruimt alles op. Het lichaampje gaat zonder ceremonie in een afgesloten plastic zakje in de vuilniszak. Hij was onze derde vogeltje. We besluiten voorlopig geen nieuwe te nemen. Ik breng de kooi naar de kelder.

     Later loop ik de binnenstad in voor een ander lampje in de vitrinekast. De oplossing van gisteren zinde me niet. Bij de poelier op de Langendijk kom ik er eentje tegen, een corona-ontkenner. Een buikige man met zware wenkbrauwen; het witte t-shirt spant om borst en biceps. Hij koopt een braadkip. 'Bij mij krijgen ze er geen vaccin in', zegt hij tegen de winkelierster. Stereotypen worden bevestigd. 

     Ik kan het niet laten. 'Dat is heel onverstandig, meneer.' Tegelijk denk ik dat het zinloos is; er is immers nog helemaal geen vaccin. Maar het is er al uit.

     De man kijkt niet op of om. 'Allemaal rotzooi, dat vaccin, er zitten allemaal rotte eieren in.'

     Ik zucht. Ik heb wel eens gelezen dat het virus wordt gekweekt in clean rooms in kippenembryo's. Volledig steriel. Moet ik dat zeggen?

     De man moppert door. 'Mij niet gezien. Er komen trouwens heel geen zieken bij. Al die indoctrinatie en terreur van de regering! Die corona bestaat helemaal niet eens.'

     Moet ik zeggen dat hij zijn eigen gezondheid en die van anderen benadelen zal? Hier is geen beginnen aan, overweeg ik bij mezelf en zeg: 'U moet het zelf weten.' De poelierster rekent met hem af en zwijgt. Verstandig. Ik stap opzij om de man met zijn kip door te laten - op 1,5 meter afstand. Hij moest eens weten hoeveel microben er in die kip zitten.

Om twee uur verduisteren wolken de zon. Even later striemt een flinke regenbui de haven, maar het is met een kwartier weer over.

     Corona vandaag. Tot 10.00 uur vanochtend werden er 508 nieuwe positieve testen bij het RIVM gemeld, terwijl het reproductiecijfer R0 1,19 bleef. Er waren vandaag 11 nieuwe ziekenhuisopnames en 5 doden. Opmerkelijk: 28% van de Nederlanders waant zich immuun voor het coronavirus, meldt het AD. Die gedragen zich zorgeloos omdat ze  denken dat ze het virus niet meer kunnen krijgen. Het betreft vooral mensen tussen de 35 en 54 jaar. Ze denken dat ze ongemerkt al corona kregen. In werkelijkheid is hooguit 5% van de bevolking immuun. Naar het begin van dit kwartaal

Twee orkanen zijn op weg naar de staat Louisana in de VS (bron: NOAA)

Zondag 23-08-2020

Aan het eind van de middag gisteren kregen we een krachtige bui over. Ook 's nachts enige regen. Schreeuwende jongelui en gillende meiden haalden ons af en toe uit de slaap. Pas om half vijf werd het rustig op het Eind. Benieuwd hoe dat komende week toegaat, als op de Groenmarkt de corona-remplaçant van de jaarlijkse Zomerfeesten plaatsheeft ('Let's Get This Party Started').

Gisteravond keken op DVD naar het eerste deel van 'La Meglio Gioventu' van de Italiaanse regisseur Marcello Tullio Giordani uit 2003. Een familiekroniek van de jaren 1963 - 2003, in de beste traditie van zeer lange Italiaanse generatiefilms zoals het bekende Novecento (1976). De film won diverse prijzen, onder andere in Cannes 2003.

Het is een rustige zondag met enige buien en veel zon. Vanavond komen Wiger & Arina bij ons Indisch eten. We plaatsen de keukentafel tegen de eettafel in de kamer, zodat we voldoende afstand kunnen houden.

     Lezen: 'Hoe je Kim Jong-un wordt' van de voormalige analiste Jung H. Pak van de Amerikaanse CIA (Ned. vert 2020, Prometeus). Ze weet waarover het gaat. Vooral indruk maakt de weergave van de drie voor de VS mislukte topontmoetingen van Kim en Trump in 2018 en 2019. Die hebben de VS helemaal niets opgeleverd, behalve inzicht in de verdwaasde ijdelheid van hun president. Voorzover er winst was ging die naar de Noordkoreaanse leider, die de facto nergens concessies deed maar zijn aanzien in de wereld belangrijk wist te versterken en erin slaagde verwarring te stichten in het regime van strenge sancties tegen zijn land. Het is niet te geloven hoe Trump die zaak startte en verknalde.

De beide tropische stormen Laura en Marco in/nabij de Golf van Mexico lijken elkaar nu op te gaan volgen bij de landfall in de VS. Een dubbele (opeenvolgende) treffer ls mogelijk. Marco ontwikkelt boven het warme zeewater nu orkaankracht en zal morgen de staat Louisiana bereiken en Laura, tegen die tijd eveneens tot orkaan uitgegroeid, op woensdag.

Corona. Tot 10.00 uur vanochtend zijn er 457 nieuwe positieve testen bij het RIVM gemeld. Dat is het laagste aantal in 2,5 week tijd, maar het is weekend. Het reproductiegetal R0 is nog 1,19. De GGD's melden 8 nieuwe ziekenhuisopnames en 0 doden.

     Ongeveer duizend mensen demonstreren vanmiddag op het Malieveld in Den Haag tegen de coronamaatregelen. 'Geen lockdown, geen vaccin, geen spoedwet, geen geweld', roept een spreker op het podium. De Beverwijkse Bazar - een enorm koopcentrum - weigert vier hallen te sluiten, die op last van de Veiligheidsregio en de gemeente dicht moeten. Het is in de vier hallen onmogelijk om de 1,5 meter afstand te handhaven. 'Als de gemeente wil dat we dichtgaan, dan mag die de rolluiken naar beneden komen trekken', zegt een woordvoerder van de overdekte markthal. De veiligheidsregio is nog aan het overleggen met politie, handhaving en het Operationeel Team over een reactie of eventueel ingrijpen. Naar het begin van dit kwartaal

Spinnenplaag in Gorinchem?

Maandag 24-08-2020

Het lijkt wel of er een spinnenplaag is op de sluis. Je kunt ze alleen maar wegraggen met een ragebol,  - verdelgingsmiddelen voor insecten werken niet bij spinnen, schijnt het -maar ze komen snel weer terug. Iemand beweert dat het komt omdat er zoveel insecten zijn (is dat zo?) door de zachte winter. De lantaarnpaal naast de sluis bij ons huis ziet er zo uit (foto hierboven). Ik dacht dat het slecht ging met de insecten in ons land, maar dat schijnt genuanceerd te liggen. Wie weet komt het wel omdat de gemeente zelf geen chemische verdelgingsmiddelen tegen spinnen en insecten meer gebruikt, beweert iemand anders. Tja.

Geweldig leuke avond, gisteravond, met Wiger & Arina (foto hier). Anna's Indische maaltijd was een groot succes en het afstandhouden was niet moeilijk. Voor herhaling vatbaar.

     Vanmorgen regent het, maar al gauw stopt het en is er veel zon. Voor de komende dagen verwacht men veel wind en mogelijk op woensdag een zomerstorm met windkracht 9 aan de kust. Morgen zullen we naar de boot rijden om de bimini voor de zekerheid in te nemen.

De spanningen in Wit-Rusland nemen verder toe. Vanochtend verschenen er beelden van Loekasjenko, die met een helikopter bij zijn paleis landde. De president droeg een machinegeweer en toonde zich strijdbaar. Zijn 15-jarige zoon, naar verluidt zijn gedoodverfde opvolger, droeg ook een wapen. Veiligheidsagenten pakten vanmorgen twee prominente oppositieleiders op.

Corona. Vandaag werden er 574 nieuwe besmettingen bij het RIVM gemeld, ruim honderd meer dan gisteren. De oorzaak is misschien dat er veel meer testen werden afgenomen. het aantal steeg vorige week ineens met 40%. VWS en en GGD'en roepen mensen op om zich alleen maar te laten testen bij klachten. Naar het begin van dit kwartaal

Vanmorgen halen we in Numansdorp de bimini weg vanwege de komende storm.

Dinsdag 25-08-2020

Storm op komst. Vanavond gaat KNMI-code geel in voor zware windstoten. Langs de west- en noordwestkust kan vanavond en morgen enige tijd windkracht 9 staan met zeer zware windstoten tot iets meer dan 100 km/uur. De stormdepressie, met een kerndruk van 977 hPa, is fraai te zien op de weerkaarten. Vooral morgen is er veel kans op zware buien met onweer en hagel. We rijden daarom al vroeg naar de boot in Numansdorp om de bimini boven de kuip weg te halen (foto hierboven). Niet zozeer vanwege de wind, de haven is goed beschut voor stormen uit het westen, maar vooral wegens de hagel. Geen zin in gaten in de stof. Onderweg, bij Dordrecht, begint het al. We leggen extra handdoeken bij de lekkagepunten, checken de landvasten, doen de hoes over de stuurstand en nemen de natte bimini mee naar huis om hem te laten drogen.

's Middags is het overwegend droog. Anna gaat bij een vriendin op bezoek en ik lees een boek dat al twee jaar op mijn leeslijst staat: 'The Road To Unfreedom' van de Amerikaanse historicus Timothy Snyder (The Bodley Head, 2018).

Corona. Bemoedigende cijfers van het RIVM: het aantal besmettingen in de afgelopen 24 uur is licht gedaald (415), en ook het Reproductiegetal R0 is bijna terug op 1 (1,01) terwijl  het geschat aantal besmettelijke mensen daalde naar circa 34.000. De rioolwatercijfers daalden niet. Naar het begin van dit kwartaal

Foto van de Wit-Russische Mi24-legerhelikopter die afgelopen zondag de grens met Litauwen schond (bron: E.Blaževič/LRT)

Woensdag 26-08-2020

De tergende patstelling in Wit-Rusland duurt voort. De NRC interviewde een overloper uit de ordediensten, die naar Oekraïne vluchtte. Naar zijn inschatting kiezen de troepen nog steeds massaal voor steun aan Loekasjenko, deels omdat ze zich zelf schuldig maakten aan extreem geweld en marteling van demonstranten. De Europese Unie houdt zich angstvallig op grote afstand om een tweede Oekraïne-scenario te voorkomen. Ook in de grote massademonstraties zie je alleen maar de oude Belarus-vlag (wit-rood-wit), maar nooit die van de EU. Verontrustend nieuws komt uit Litouwen, dat niet reageerde toen afgelopen zondag een Mi24-helikopter het luchtruim schond (foto hierboven). Die zou hebben willen verhinderen dat balonnen uit Litouwen naar Wit-Rusland afdreven, aldus een protestnota. Aldus werd een militaire crisis voorkomen, die voor Poetin een voorwendsel voor Russisch ingrijpen had kunnen zijn.

Zomerstorm Francis - sinds enige tijd krijgen stormen bij ons een naam, alsof het orkanen zijn - bereikte vannacht omstreeks vier uur zijn hoogtepunt. Ik werd er wakker van toen de grote boom op de Altenawal opeens zwaar ging ruisen, heviger dan in de uren ervoor. De hardste windstoten waren van 107 kilometer per uu; ze werden gemeten op de pier van IJmuiden. Langs de hele kust stond toen windkracht 9. Her en der woeien bomen om, maar er vielen geen doden en de schade lijkt beperkt. Vanmorgen geldt nog KNMI-code geel, maar tegen de middag is de storm naar verwachting voorbij.

     De orkaan Laura, de eerste van het tweetal in de Golf van Mexico (tropische storm Marco bracht vooral veel regen), groeit boven het 30-graden warme water uit tot een levensgevaarlijk exemplaar van categorie 4, dat vandaag met extreme winden en regenval de staten Louisiana en Mexico zal bereiken.

Het is een redelijk droge dag met inderdaad veel wind en windstoten. Anna kreeg vanochtend vroeg migraine, maar haar medicijn coupeerde het vrij goed. Nu is ze een zombie. We ontbijten laat. Verder lezen in Timothy Snyder.

Corona. 'Veel verdachte vakantiegangers, weinig besmette borrelaars', schrijft De Volkskrant boven een analyse van de jongste RIVM-cijfers over de pandemie. Is de tweede corona-golf afgewend? Dat dunkt me niet, de recente daling is maar een week oud. Iemand van het RIVM zegt dat er nog helemaal geen sprake was van een tweede golf. 'Een piek zoals in maart? Nog lang niet.’ Je kunt kennelijk alleen maar speculeren. Steeds vaker is het niet duidelijk waar het virus vandaan komt; slechts van 29,7% is de bron van de besmetting bekend.

     Inderdaad, op grond van de laatste RIVM-cijfers lijkt optimisme te vroeg. Er kwamen vandaag 571 nieuwe besmettingen bij (gisteren 431), 19 nieuwe ziekenhuisopnames (gisteren 15) en 8 doden. Het reproductiegetal bleef op 1,01 en de rioolwatermetingen daalden naar 156,28.

     Steeds vaker hoor je (opnieuw) de roep dat wij ouderen ons moeten opofferen en moeten thuisblijven, zodat de jongere generaties aan het werk kunnen. Dan kan de economie weer opkrabbelen. Verschillende leden van het Outbreakmanagementteam (OMT) zeiden het dezer dagen in het AD. Ook oud VVD-senator en emeritus-hoogleraar medische ethiek Heleen Dupuis (geen OMT-lid): 'Laten wij ouderen thuisblijven als we daar jongere mensen de ruimte mee geven. Zij moeten de maatschappelijke processen op gang houden.' Tja, in feite doen we dat al. Behoudens boodschappen (niet eens dagelijks) en een schaars bezoekje op afstand aan een van de kinderen komen we de deur niet uit, vooral uit zelfbescherming. Ook deze zomer aan boord was dat het geval. Op de sociale media protesteren mensen tegen 'wegkwijnen achter de geraniums' en een scheiding van 'kwetsbaren' en 'sterken'. Karin Spaink schreef een boze column in Het Parool: 'Wie de kwetsbaren veroordeelt tot ‘zelfopgelegde’ opsluiting, dwingt zodoende ook iedereen die van een kwetsbare houdt tot een positie aan de zijlijn.' Is dat niet wat overdreven? Je kunt toch een oudere bezoeken én daarbij voldoende afstand houden? En de vele ouderen dan, die nog maatschappelijk actief zijn en bijvoorbeeld vrijwilligerswerk doen? Zeker, maar die kunnen daarbij toch ook de 1,5 meter in acht nemen? Naar het begin van dit kwartaal

Op dezelfde dag als orkaan Laura in Louisiana en Mexico komt de typhoon Bavi in Noord Korea aan land (bron: KMA)

Donderdag 27-08-2020

Op dezelfde dag dat de categorie 4 orkaan Laura in de Amerikaanse staten Louisiana en Mexico aan land komt en er grote schade aanricht, is er aan de andere kant van de wereld ook een landfall, namelijk van de typhoon Bavi. Die trekt over Noord Korea (zie hierboven). Maar daar hoor je de media niet over. In de VS spreekt men van 'een muur water van 6 meter hoog' die Laura met zich meetrekt naar het land. Bavi kan zelfs wel eens de zwaarste typhoon blijken die Noord Korea ooit trof. In de VS probeert een klimaatontkenner opnieuw president te worden. Voor wie nog twijfelt: lees deze korte samenvatting over 'Hurricanes and Climate Change'.

Gezellige avond bij onze buren Lourens & Joke. Ze kwamen met moeite terug uit corona-Frankrijk met hun mooie Niets Zonder Gods Zegen van een oude-schepen-festival in Sète aan de Middellandse Zee, dat vanwege corona afgelast werd. Ze moesten het hele stuk weer terug. Veel te vertellen. De zomerstorm Francis is allang weg. Het is een aardige, rustige donderdag. We doen onze boodschappen op Oost en brengen de dag verder lezend door.

Dat boek van Timothy Snyder, 'The Road To Unfreedom' (The Bodley Head, 2018) is inderdaad heel erg goed. Ik heb nu de eerste 80 bladzijden achter de rug en daarin staat zoveel om te overdenken, dat het me soms duizelt. Veel duidelijker dan ik ooit eerder tegenkwam wordt de onhoudbaarheid van een op zichzelf staande nationale staat betoogt. Natuurlijk was ik nooit een voorstander van nationalisme, maar het noodzakelijk falen van naties-op-zichzelf is me nu veel helderder. Zonder inbedding in grotere verbanden zoals eigen rijk of een empire, een statenbond of een federatie, is er voor een enkele natie geen enkel perspectief.

     Een wezenlijk kenmerk van een stabiele staat (of rijk) zijn succesvolle procedures en vaststaande praktijken voor de wisseling van het leiderschap, aldus Snyder. Het ontbreken ervan is een van de zwakheden van het huidige Rusland, dat tevens vergeefs probeert een empire te vormen omdat het zonder niet lang kan voortbestaan. 'Putin chose empire over integration'. Snyders' gezichtspunten maken ook duidelijk wat voor een fatale vergissing de Brexit voor het VK zal blijken. Ik zeg het allemaal wat kort door de bocht en natuurlijk lijken er ook wel uitzonderingen te zijn, maar ik probeer eerst maar eens de gedachtengang van Snyder onder de knie te krijgen.

Terwijl de demonstraties tegen dictator Loekasjenko doorgaan en er weer mensen gearresteerd worden door ordetroepen, dreigt Poetin opnieuw met ingrijpen in Wit-Rusland. Een volgende Oranjerevolutie zal niet geaccepteerd worden. Rusland heeft al een 'reservemacht' klaarstaan, zegt Poetin.

Corona. Vandaag komen er 510 nieuwe besmettingen bij. Het reproductiegetal staat op 1,01. Er waren 7 ziekenhuisopnames en 3 doden. Naar het begin van dit kwartaal

Afbeelding uit de besproken publicatie over klimaatgevoeligheid. Het rechterplaatje toont een helse wereld in brand.

Vrijdag 28-08-2020

Een bevestiging van eerdere studies, niets nieuws onder de zon, dat is mijn gevoel bij een juist verschenen studie met een aanscherping van de klimaatgevoeligheid. De NRC schreef er gisteren over en de studie verscheen vorige maand in de Review of Geophysics. Klimaatgevoeligheid is een centraal begrip bij de bepaling van de gevolgen van de antropogene stijging van broeikasgassen in de atmosfeer. Deze lijvige en zeer technische studie laat zien dat als de CO2-concentratie in de lucht verdubbelt ten opzichte van het pre-industrieel niveau, dan zal de aarde tussen de 2,6 en 4,1 graden Celsius opwarmen. In het huidige tempo waarmee de mens CO2 uitstoot, zal die verdubbeling binnen 50 tot 60 jaar zijn bereikt. Dat bevestigt eerdere studies, waarover in dit blog ik in 2016 schreef. Eerdere becijferingen van de klimaatgevoeligheid waren lager. De lage varianten met 1,5 - 2,6 graden opwarming rond het jaar 2100 lijken te vervallen. De wereld weet het allang: er is geen terug meer mogelijk, zelfs al zouden we de emissies opeens volledig stoppen. De doelen van het Klimaatakkoord van Parijs 2015 zullen niet gehaald worden. Hoe is het in vredesnaam mogelijk om niet cynisch te worden?

Het is een tamelijk vriendelijke dag, op wat buien na. Tussendoor ga ik eindelijk naar de Syrische kapper op de Langendijk. Mondkapjes dragen ze niet en schermpjes zijn er ook niet. Hoeft dat niet meer? Ik weet het niet.

     Gisteren begon op de Groenmarkt het Zomerterras, het corona-alternatief van de jaarlijkse zomerfeesten in Gorcum. Vannacht werd ik twee wakker van luidruchtige jongeren die langsliepen. Gelukkig sliep ik meteen weer in. Vandaag loop ik eens langs de markt. Die is in vier compartimenten opgedeeld, waar - las ik ergens - steeds 600 betalende bezoekers in worden toegelaten. Opzichters controleren of ze voldoende afstand houden. Of dat lukt? Ik weet het niet. Er zitten grote ruimtes tussen de dranghekken, dus je kunt gemakkelijk van het ene naar het andere compartiment lopen. Op Gorkums Nieuws is wijkagent Jaap de Groot er niet gelukkig mee. Hij ontraadt mensen zelfs om erheen te gaan: 'Als dit virus hierdoor een loop krijgt, zijn de lokale ondernemers de dupe. Dom, dom. Gewoon niet naartoe gaan.' De redactie van GN is het daar roerend mee eens. Wat zegt de lokale politiek? Geen idee, ik heb ze niet gehoord. De festiviteiten duren nog tot en met zondag.

Corona. Het aantal besmettingen blijft vrijwel gelijk: 507, er waren 9 nieuwe ziekenhuisopnames en 2 doden. Reproductiegetal en rioolwatermetingen veranderden niet (1.01 en 156,28) Stabilisatie?

     Op zijn wekelijkse persconferentie erkent premier Rutte dat er fouten zijn gemaakt bij het huwelijk van minister Grapperhaus. Daar hield men geen 1,5 meter afstand (zoals wij moesten bij de trouwerij van mijn zoon Rommert in juni). Maar voor gezagsdragers (en ons koninklijk paar in Griekenland!) gelden de regels niet als ze even niet uitkomen. Excuses volstaan en ze krijgen ook geen strafblad. De PM vindt niet dat de geloofwaardigheid van de minister op het spel staat. NB: een Ierse  EU-commissaris moest van de week wel aftreden na een soortgelijke schending van de corona-regels. Naar het begin van dit kwartaal

Zaterdag 29-08-2020

Onweer, een plensbui en regenbogen aan het eind van de middag, gisteren (foto hierboven). Vannacht niet gewekt door herriemakende jongeren. Vanmorgen schijnt de zon. 's Middags vieren we bij Tessa & Jeff de vierde verjaardag van Lina-Mae, de jongste kleindochter van Anna. De dag is door hen verdeeld in time-slots voor het bezoek; het onze is van één tot drie uur. De dochter van drummer Jeff krijgt van haar ouders een rose drumstel en geeft een indrukwekkende solo (hier 2 foto's). Jong geleerd, oud gedaan.

     De maand augustus is nog niet voorbij, maar is nu al de op één na warmste augustusmaand ooit gemeten. Vooral door de langdurige golf van extreme hitte komt de gemiddelde temperatuur uit op 20,5 graden, terwijl het normaal 17,5 graden is.

Loekasjenko is begonnen met het uitzetten van buitenlandse journalisten. Er werden ook verslaggevers gevangen genomen. De Duitse omroep WDR meldde zaterdag dat drie medewerkers van een camerateam van de zender zijn opgepakt. Het is een veeg teken. Gaandeweg gebruiken de ordetroepen van het regime weer meer geweld. Vandaag zou er in Minsk een grote demonstratie tegen de dictator van vrouwen zijn.

Het gevaarlijke geschil tussen Turkije en de Europese Unie over zeegebied noordwest van Cyprus dreigt te escaleren. Turkije wil er naar olie en gas zoeken, maar het gebied hoort volgens het internationale recht bij Cyprus en Griekenland. Nu gaan de Turken tot 11 september schietoefeningen in het gebied houden, nadat de Grieken samen met Frankrijk, Cyprus en Italië er oefeningen hielden. Alle partijen zijn lid van de NAVO, maar overleg van secretaris-generaal Jens Stoltenberg met Erdogan leverde geen oplossing op.

Corona. In Berlijn beëindigt de politie een demonstratie van 18.000 mensen tegen de corona-regels. Aanvankelijk was die door het stadsbestuur verboden omdat de leiders ervan zich niet aan de corona-regels wilden houden (afstand en mondkapjes), maar de rechter hief het verbod op. Er werden 3000 agenten ingezet. Inderdaad hield niemand zich aan de regels, dus na meerdere waarschuwingen kwam deze tweet:

het is een soort self fullfilling prophecy. Een gang van zaken die alle betrokkenen waarschijnlijk ervaren als een bevestiging van hun gelijk. Ook in Parijs en Londen zijn protestmanifestaties. Op Trafalgar Square dragen ze borden met teksten als: 'Covid Hoax' en 'Geen verplichte vaccinatie'.

     Het Integraal Kankercentrum Nederland meldt dat als gevolg van corona in de maanden maart, april en mei 5000 minder kankerdiagnoses werden gesteld. Velen gingen minder gemakkelijk naar de huisarts, niet naar het ziekenhuis durfden uit angst voor besmetting of werden zelfs geweigerd door specialisten. Ook de bevolkingsonderzoeken naar borst-, darm- en baarmoederhalskanker waren een tijd stilgelegd. Het gevolg is dat nu vele mensen in een minder gunstig of zelfs een te laat stadium behandeld moesten worden. Die zou je ook corona-slachtoffers kunnen noemen.

     De cijfers: 501 nieuwe besmettingen bij een reproductiegetal van nog steeds 1,01 en gelijkblijvende rioolwatermetingen. De ziekenhuisopnames (6) blijven nog steeds laag. Er waren 4 doden. In totaal waren er sinds de aanvang van de pandemie in ons land tot vandaag 72.059 besmettingen en 6.251 doden. Over de hele wereld waren er tot op nu bijna 25 miljoen mensen besmet met het virus en bijna 850.000 corona-doden. De ergst getroffen landen:

1. USA           5.918.832 besmettingen en 181.779 doden

2. Brazilië      3.804.803         ,,           en 119.504 doden

3. India          3.463.972         ,,           en  62.550 doden

4. Rusland        982.573          ,,          en   16.977 doden

Naar het begin van dit kwartaal

Zondag 30-08-2020

Vannacht weer een paar keren wakker door gillende meiden en andere luidruchtige mensen op Het Eind. Vandaag verschijnt een rectificatie in Gorkums Nieuws. De Jaap de Groot die het corona-remplaçant van de Zomerfeesten kritiseert, bleek niet de wijkagent, maar een andere figuur met dezelfde naam. Tja, blunder. De echte wijkagent heeft niks tegen het Zomerterras.

     Zondagochtend. Lichte mist en stilte. Later valt er dunne miezerregen en om tien uur is het weer droog. Zo wisselen zon en buien elkaar ook de rest van de dag af. Ik ben de hele dag verzonken in Timothy Snyder 'The Road to Unfreedom' (The Bodley Head, 2018). Uitstekend boek over de laatste twee decennia en de opkomst van nieuwe, gevaarlijk vormen van fascisme in Rusland, de VS en Europa. Anders dan ik dacht bestaat er een Nederlandse vertaling van: 'De weg naar onvrijheid', uitgegeven bij Ambo/Anthos, eveneens in 2018. Zeer aanbevolen! 'Het leest als één lange waarschuwing tegen het vooruitgangsoptimisme van Pinker en consorten', zegt een recensent in de NRC. Daaronder reken ik ook onze eigen Rutger Bregman.

     Buiten is het droog maar het begint te rommelen.

Is de wereld fundamenteel onbegrijpelijk? Sinds ruim honderd jaar weten we door de relativiteit van Einstein dat gelijktijdigheid niet bestaat in het heelal. Er is namelijk geen absolute tijd. Het betekent dat verschillende waarnemers van een voorval van mening kunnen verschillen over de volgorde van gebeurtenissen in het voorval, mits de waarnemers zich te ver van elkaar af bevinden om van elkaar licht te ontvangen. 'Ruimte-achtig gescheiden' heet dat (spacelike separated). Dat maakt het voorspellen van de toekomst nogal lastig, want wat is het verleden en wat is de toekomst? Dat heet het causaliteitsprobleem.

     De kwestie raakt nog verder in het vage door het onzekerheidsbeginsel van de quantumthorie. Dat bepaalt dat als je bijvoorbeeld de exacte locaties van twee gebeurtenissen kent, dan weet je niets over de snelheid waarmee ze zich verder verplaatsen in de tijd. Toch is er in de quantumtheorie een minieme, non-zero mogelijkheid dat de twee gebeurtenissen zich sneller dan het licht bewegen.

     Hoe kun je nu de toekomst voorspellen, als:

1. Mensen van mening kunnen verschillen over de volgorde van gebeurtenissen?

2. Als de quantumfysica ontsnappen toelaat uit de onmogelijkheid van super-lichtsnelheden?

Stel dat A en B ruimte-achtig gescheiden gebeurtenissen zijn en jij denkt als waarnemer dat A eerder was dan B en dat een deeltje de lading Q en de massa M van A naar B brengt. Hoe moeten we dan verklaren dat, als ik me bijvoorbeeld onafhankelijk van jou beweeg, kan zien dat B eerder was dan A? In dat geval moet ik dus zien dat er iets - een deeltje - met lading Q en massa M van B naar A gaat. Dat is nogal spookachtig. Het deeltje dat ik zie bewegen is het anti-deeltje van het deeltje dat jij zag. Als jij namelijk mijn deeltje kon zien, zou je zien dat het terug in de tijd ging, maar - eh - jij ziet mijn deeltje niet.

     (Dat is weer genoeg fysica voor vandaag, met dank aan deeltjesfysicus Cliff Burgess).

Corona. De nieuwste cijfers duiden nog steeds op stabilisatie: 508 nieuwe besmettingen bij een reproductiegetal van 1,01 en dezelfde waarden van de rioolwatermetingen, 3 nieuwe ziekenhuisopnames en geen doden. Naar het begin van dit kwartaal

Werk aan het nieuwe Lingesluisje met rechts de voorganger van ons huis. Nog geen voetgangersbrugje (foto: Rijkswaterstaat)

Maandag 31-08-2020

Rustige nacht gevolgd door een dag met zon en wolken. De foto hierboven dateert van midden jaren 80, toen de Lingehaven en het sluisje vernieuwd werden. Rechts zie je ons huis, althans de voorganger ervan. Het voetgangersbrugje is er nog niet. Begin jaren 90 werd het pand helemaal gesloopt en het huidige appartementengebouw op de fundamenten gebouwd, met dezelfde gevellijnen. De foto is uit het archief van Rijkswaterstaat.

De Volkskrant heeft een geweldig interview met de gepensioneerde paleontoloog John de Vos. De pakkende kop luidt: 'Ik verheug me op het einde van de mens'. Het lot behandelt hem tot dusver wreder en gemener dan mij. Tot zijn 68ste was hij gezond, in 2016 kreeg hij een herseninfarct en een jaar later werden darmkanker en prostaatkanker met uitzaaiingen bij hem geconstateerd. In zijn vak maakte hij enige naam; er werden drie diersoorten naar hem vernoemd, waaronder een walvis. het stelt geen bal voor, vindt De Vos. Wat is genoeg? Niets en alles, is mijn indruk. 'De natuur vind ik aanzienlijk belangrijker. Alleen vind ik het jammer dat ikzelf de afloop niet meemaak, dat voelt toch als een film waarvan je het einde niet ziet.' helemaal mee eens. De mensheid geeft hij nog 22.000 jaar, dan sterft de soort uit. De redenering achter die schatting geeft De Vos helaas niet; mogelijk slaat hij er een slag naar. Ik kan het me wel voorstellen, alle zelfveroorzaakte rampen doen homo sapiens waarschijnlijk verschrompelen tot een angstig groepje primaten dat nog een paar duizend jaar een kommervol bestaan weet te rekken. 'De aarde zal een zucht van verlichting slaken.' Het is mogelijk dat ik hem vroeger gekend heb, ik weet het niet, maar we studeerden in exact dezelfde tijd in Utrecht.

Ik weet niet of John de Vos nog wel eens boos wordt van de dingen die hij in de krant leest. Ik in elk geval wel. In de NRC staat een artikel over de deportaties door Griekenland (met stilzwijgende steun van de Europese Unie) van Syrische vluchtelingen, terug naar Turkije. Die worden in groepen naar de Turkse wateren gesleept in lekkende rubberboten of de grensrivier de Evros overgezet, soms met bruut geweld. Mensen die door Assad en de Russen hun land uit gebombardeerd werden. De Europese grensbewakers van Frontex doen alsof ze het niet zien. De deportaties zijn levensgevaarlijk en absoluut illegaal onder het internationaal recht, het Europees recht én het Grieks vluchtelingenrecht. De Griekse regering ontkent. Vijf jaar na 'Wir schaffen das' hoor je Merkel er ook niet over. Wat doet eurocommissaris Frans Timmermans aan deze flagrante schendingen? Niets van hem gemerkt. Over zulk schrijnend onrecht maak ik me woedend. Razend. Machteloze razernij, inderdaad, maar ik ben nu eenmaal behept met een ander temperament dan John de Vos.

Corona. Weer wat meer besmettingen: vandaag 527, 11 ziekenhuisopnames en geen doden. Reproductiegetal en rioolwatermetingen ongewijzigd. De corona-app zou morgen landelijk ingezet worden, maar dat gaat niet door. De spoedwet die nodig is moet eerst nog door de Tweede en de Eerste kamer goedgekeurd worden. Kan wel even duren. Het beleid van autocratische leiders is soms onbegrijpelijk, bijvoorbeeld in India. Het aantal bevestigde coronabesmettingen per dag (78.761!) is er nu hoger dan in de Verenigde Staten. Maar in plaats van extra maatregelen te nemen, versoepelt de Indiase regering de coronamaatregelen. Naar het begin van dit kwartaal

Het Orkaanseizoen 2020. Vandaag drie tropische depressies op de Atkantische Oceaan. Alleen die in de Caribean heeft 80% kans een orkaan tre worden (bron: NOAA)

Dinsdag 01-09-2020

Solidariteit van zeilers kan hartverwarmend zijn, we maakten het regelmatig mee. Dit voorjaar zaten veel zeilers vast op Caribische eilanden. Vanwege diverse Covid-19 blokkades konden ze voor het begin van het orkaanseizoen hun thuisbestemmingen niet meer bereiken, doorgaans de USA en Canada. Veel zeilers zouden eind mei meegaan met de jaarlijkse groepsrally van de Salty Dawg Sailing Association naar het Amerikaanse vasteland. Die ging niet door, maar de organsiatie realiseerde zich dat veel mensen gestrand waren, onder hen ook mensen die nooit eerder een oceaanovertocht hadden gemaakt en alleen gewend waren aan tochtjes tussen de eilanden. De Association bedacht dat er iets moest gebeuren en organiseerde met 23 vrijwilligers mini-rallies vanuit Saint Thomas, Maagdeneilanden, iedere zondag van 12 april tot 20 mei, onder de naam Homeward Bound Flotilla. Er schreven zich circa 250 jachten in, waarvan er tenslotte 184 Amerika of Canada bereikten, net vóór het orkaanseizoen uit. Op deze website staan een aantal van hun verhalen. Mogelijk was het de grootste evacuatie van zeilers ooit.

Nog meer solidariteit in coronatijd. In Gorcum! De beide kleinere theaters De Peeriscoop en Het Pand zijn uiteraard zwaar getroffen door de crisis. Bovendien ontvangen ze niets uit het noodbudget van het Fonds voor de Podiumkunsten. Dat gaat voor 54% naar de vier grote steden, als ik het goed begrijp.  Nu heeft de gemeente het mogelijk gemaakt dat ze voor hun voorstellingen van het nieuwe seizoen gebruik kunnen maken van het lokale kwakkeltheater De Nieuwe Doelen. Dat is veel groter en de theaterzaal kan na een herindeling toch coronavrij 100 bezoekers ontvangen. Hoewel de gemeente nog steeds niet doorzet om van DND weer een professioneel theater te maken, is deze steun een hele goede zaak. Hulde!

We hebben een droge dinsdag met veel wolken en wat zon. Anna heeft een zware aanval van migraine en blijft te bed. Ik werk weer verslagen in oude jaargangen van het weblog bij: grotere foto's, herstelde links, grotere letter. Waarom eigenlijk? Tja, ik ben er nu eenmaal aan begonnen en dan maak je het af. Bij Boekhandel De Mandarijn haal ik de memoires van Ruud Lubbers op, 'Haagse jaren' van Theo Brinkel (Ambo/Anthos). Ze lagen al vijfentwintig jaren op de plank, maar mochten nu van de familie verschijnen.

Corona. De weekcijfers van het RIVM laten inderdaad stabilisatie zien. Aura Timen, hoofd van het Centrum Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding bij het RIVM, is er 'heel blij mee dat we met z'n allen de grote stijging hebben weten af te remmen'. Het Reproductiegetal is een fractie gedaald en is nu 0,99. Dat het aantal ziekenhuisopnames beperkt blijft, lijkt vooral te komen doordat oudere mensen minder besmet worden. De jongeren besmetten ouderen op een beperkte manier. Het virus gaat voornamelijk onderling rond in jongere leeftijdsgroepen, zegt ze. Maar pas op, denk ik bij mezelf, het kan verkeren. Het aantal besmettingen in Duitsland is gisteren in één dag zomaar verdubbeld, van 610 naar 1218. Reden nog niet bekend. Vanavond komt ons kabinet weer met een persconferentie.

     In Rusland zijn nu officieel 1 miljoen besmettingen. Eerder passeerden de Verenigde Staten (nu ruim 6 miljoen), Brazilië (3,9 miljoen) en India (3,6 miljoen) die grens.

     Opmerkelijk: het deflatiespook is voor het eerst in vier jaar terug in Europa, meldt de NOS. 'Over een breed front zijn de prijzen van producten en diensten in augustus naar beneden gegaan, als gevolg van de coronacrisis en de lockdown.' Deflatie is het tegenovergestelde van inflatie en kan lang aanhouden, omdat mensen hun aankopen uitstellen in de verwachting dat ze goedkoper worden. Bedrijven verliezen hun winstgevendheid en stellen investeringen uit. Zo zit je al snel in een zeer schadelijke, neergaande spiraal.  Naar het begin van dit kwartaal

Het voormalige belastingkantoor aan de Voermanstraat toen het noodopvang voor vluchtelingen was (foto: De Stad Gorinchem)

Woensdag 02-09-2020

Opwinding over de opvang van asielzoekers in Gorcum, ik dacht dat we dat achter de rug hadden. Vijf jaar geleden - dus in 2015 - kwam er een noodopvang in het voormalige belastingkantoor aan de Voermanstraat. De ophef erover was bij lange na niet zo extreem (en gewelddadig) als destijds bijvoorbeeld in Geldermalsen. In de jaren erna functioneerde het centrum zonder veel problemen. Veel Gorcummers reageerden hartverwarmend en hielpen er als vrijwilligers met ondermeer voorlichtings- en taalcursussen en ontvingen de vaak getraumatiseerde vluchtelingen thuis. Natuurlijk waren er wel eens klachten van omwonenden, met name over geluidsoverlast (voetballen). Tja, waar heb je dat niet, ook hier in de binnenstad (kroeggangers, toeristen, festivals)?

     Nu wil het COA het pand opnieuw gebruiken om er een AZC in onder te brengen. Dat schiet de collegepartij Democraten Gorinchem ('Minder politiek, meer geluk') in het verkeerde keelgat. De partij bestond overigens bij de komst van het vorige AZC in 2015 nog niet. Op Facebook meldt de partij vandaag: 'Wij zijn zeer verontwaardigd over de manier van handelen door het COA. Zij kopen een groot gebouw zonder voorafgaande instemming van de gemeente en de omwonenden', en verwijzen daarbij naar 'inwoners van deze wijk, die terecht ongerust zijn, mede door negatieve ervaringen uit het verleden.' Een typische NIMBY-reactie, dunkt me, en ik neem aan dat het COA er zeker wel over wil praten maar het pand vast veilig wilde stellen, juist omdat het er in het verleden met die opvang zo goed ging. De Democraten wijzen op een 'uitgebreid statement op onze website', maar dat statement is nog geen kwart A4tje en bevat verder geen nieuwe informatie, behalve dat er ook 'mensen zijn die vrezen voor Covid-19.' Laat ik duidelijk zijn: het noodzakelijke debat is nog niet eens gevoerd, maar de Democraten stellen dat ze 'per definitie niet instemmen met een AZC op deze locatie' (onderstreping van mij, TZ), dus ook al vóórdat de gemeente de gangbare inspraakprocedures en een raadsdebat erover belegt. Mosterd vóór de maaltijd, zou je zeggen, en nogal beschamend, die reactie van de Democraten. En ook merkwaardig. Coalitiepartner Stadsbelang was namelijk altijd al tegen AZC's. Nu roepen de Democraten zelfs alle andere partijen op om ook tegen te zijn.

     Het wordt nog vreemder als blijkt dat de gemeente al een tijdje op zijn website meldt dat het COA eind april het pand kocht en dat de gemeente met de omwonenden wil praten: 'De inbreng van de bewoners wordt betrokken bij het uiteindelijke voorstel van het college aan de gemeenteraad.' Waarom zouden de Democraten toch opeens op voorhand tegen die opvanglokatie zijn? Laten we voor het fatsoen van onze Arkelstad hopen dat het een storm in een glas water is. En de betrokken wethouder, die voor de Democraten in het college van B&W zit? De voormalige boekhandelaar en stadsdichter? Ik kan me niet voorstellen dat hij het eens is met het premature afschieten van zijn partij van de nieuwe AZC-plannen. Voor iedere politicus komt een keer het uur van de waarheid. We zullen eens zien of hij dan ruggegraat bezit.

Het is een mooie dag met veel zon. We rijden naar Numansdorp. Op de boot vervangen we na alle regen en storm de natte handdoeken door droge. Het heeft maar op één plek gelekt. Ik laat de generator een kwartiertje lopen en we checken alles aan dek (foto hier). De val van de tweede fok is losgeraakt. Ik bind hem weer vast. We nemen nog wat vergeten zaken mee terug.

Corona. Gisteren de persconferentie van PM Rutte en vice-PM De Jonge. Ook zij spreken van stabilisatie maar we moeten alert blijven. Inderdaad. Verdubbelde gisteren het aantal besmettingen in Duitsland opeens, vandaag stijgt het in Nederland plotseling fors, van 462 (gisteren) naar 734 vandaag, met 6 nieuwe ziekenhuisopnames en 5 doden. Ondertussen ettert de zaak Grapperhaus door. Er verschijnen nieuwe foto's in de media, waaruit blijkt dat veel bezoekers van zijn bruilofstfeestje de corona-afstandregels aan hun laars lapten. BOA's in het land weigeren sindsdien mensen te bekeuren, maar dat deden ze toch al nauwelijks. Doorgaans gaven ze alleen waarschuwingen. Enfin, de minister gaf het allemaal toe, sprak van een fout en excuseerde zich uitvoerig. Is hij als virusbestrijder nog geloofwaardig? Rutte blijft achter hem staan. Vanmiddag om vijf uur is er een kamerdebat. Naar het begin van dit kwartaal

Donderdag 03-09-2020

De maandelijkse update van de gemiddelde wereldtemperatuur in de lagere atmosfeer, door satellieten gemeten, toont een +0,43 graden Celsius ten opzichte van de periode 1980 - 2010. Juli was +0,44 graden. De opwarming bedraagt wereldwijd +0,14 graden per tien jaar, te verdelen in +0,12 over de oceanen en +0,18 over de continenten.

Gisteravond met gemengde gevoelens gekeken naar de livestream van het Grapperhausdebat. Het was pijnlijk om te zien hoe de minister verbeten vocht zijn baan niet kwijt te raken door zijn huwelijk. Ondanks alle terechte kritiek - waar de bewindsman mee instemde - voelde ik bewondering voor hem én weerzin tegen de misselijke werkwijze van de geldbewuste society-fotograaf, een man die ook nog eens een halve crimineel is en een aanhanger van Baudet. Van mij mocht Grapperhaus blijven en dat gebeurde tenslotte ook. Over de corona-miskleun van Willem & Maxima hoor je overigens niemand meer.

Terwijl in Nederland de discussie over een bruiloft gaat, wordt in de echte wereld een tweede Krim-annexatie-scenario voorbereid. De door zijn eigen volk belaagde Wit-Russische dictator Loekasjenko zei van de week volgens  SovietNews: 'Putin and I have already drawn conclusions. And whatever they say about us, whatever they make up about us in the squares, we'll preserve our common Fatherland. Our common Fatherland where two peoples from one root live. This is a Fatherland from Brest to Vladivostok.' Die laatste term is de gebruikelijke frase die Poetin zelf altijd gebruikt voor zijn krakkemikkige Eurasia-plannen. Loekasjenko heeft hem overgenomen en zijn land wordt ook overgenomen.

De onverkwikkelijke verkiezingsstrijd in een hopeloos verdeeld Amerika. Trump waarschuwt over zijn rivaal Biden dat die een socialist is. Vandaag zei Bernie Sanders: was dat maar zo!

Corona. De plotselinge stijging in het aantal nieuwe besmettingen die zich gisteren voordeed, blijkt het gevolg van een technische storing, meldt het RIVM. Dat steeg toen opeens van 426 naar 737. Er was niet sprake van een hack. Als ik het goed begrijp hadden de extra besmettingen bij de vorige dag gerekend moeten zijn, maar dat gebeurde niet. Daarom zaten ze er gisteren bij en was het getal eergisteren zo laag. Vandaag zijn er 601, nog steeds relatief hoog. Vorige week waren er gemiddeld 514 per 24 uur. Er waren 5 ziekenhuisopnames en nul doden. India had het afgelopen etmaal opnieuw een recordaantal besmettingen. De voorbije 24 uur werden 83.883 nieuwe infecties geregistreerd. Naar het begin van dit kwartaal

Minsk, Wit-Rusland.

Vrijdag 04-09-2020

Soms lees je iets waar je het zozeer mee eens bent dat je het niet beter had kunnen zeggen. Dat voelde ik bij het lezen van het interview met de historicus Timothy Snyder deze week in De Groene. Hij zei: 'Pessimisme is een soort luxe waar jullie Europeanen graag in verkeren. Ik vind dat zeer zorgwekkend voor een plek die het op tal van terreinen beter doet dan waar ook ter wereld.' Hij zegt het in de context van de Russische interventie die voor Wit-Rusland dreigt. Hoewel Loekasjenko het zonder die interventie niet kan volhouden, gelooft hij niet dat die er komt. Waarom? Omdat zo'n nieuw ingrijpen in Europa voor Poetin ingewikkeld ligt, meent Snyder. Zelfs de Russische leider moet bij zichzelf toegeven dat Amerika en Europa geen enkele vinger in de pap hebben bij de volksopstand voor democratie en vrijheid. 'Op dit moment zetelt er zelfs een pro-Kremlin president in het Witte Huis'. Hm, nogal optimistisch, dunkt me. Poetin zal onder geen beding het land uit zijn invloedsfeer laten schieten.

    Snyder meent terecht dat alleen al het enkele, succesvolle bestaan van een welvarende unie van democratische staten een constante bedreiging vormt voor hem en andere autoritair geregeerde landen, en dat het falen van autocratieën bij de bestrijding van de corona-pandemie dat besef verergert. En dan volgt het citaat hierboven. Hij denkt wel dat die democratische landen-unie uit de huidige fase van omslachtige bureaucratie moet raken en absoluut meer eenheid en daadkracht moet ontwikkelen. Eens, heel erg mee eens! Maar helaas is daarmee het volksprotest in Wit-Rusland niet gered. Dat is tragisch en dat knaagt. Het voelt niet als luxe.

Gisteravond gingen we op bezoek bij Anna's kleinzoon Jordin en zijn vriendin Dane. Sinds kort wonen ze ook in de binnenstad op een huurappartementje op de Vissersdijk. Leuk om ze zo te zien. Op hun leeftijd had ik destijds alleen maar een kamer, waar ik op hokte met mijn vriendinnetje. Er is vooruitgang.

     Vandaag hebben we een droge dag met redelijk veel zon. Toch gaan we er niet uit, omdat Anna zich na de lange migraine-aanval van deze week erg slap voelt.

Gisteravond belegde het COA een informatieavond voor bewoners van de Gildenwijk in het stadhuis over hun plan om opnieuw een AZC te huisvesten in het voormalige belastingkantoor aan de Vroedschapstraat. Ik schreef er eergisteren al over. Vijf jaar geleden was er een succesvolle noodopvang voor asielzoekers. Hier een verslag van De Stad Gorinchem. Vanwege corona was er beperkt plaats maar zoveel opkomst was er niet, ondanks de aanwezigheid van een pas opgerichte aktiegroep Nee AZC Gildenwijk Gorinchem. 'We willen in het pand 300 kansrijke asielzoekers en statushouders huisvesten, waarvan we al weten dat ze in Nederland mogen blijven', legde het COA uit. Men wil er ook studenten tussen laten wonen om de integratie te bevorderen. Mevrouw onze burgemeester ziet er kennelijk wel wat in. Ze viel op omdat ze er geen asielzoekers uit veilige landen wil hebben. Dus échte, kansrijke vluchtelingen wel, wat wil je nog meer?.

     Maar de aktiegroep is boos en tegen en spreekt (over de vorige noodopvang in het pand) van 'echt schrikbarende verhalen over ziekenhuisopnames, intimidatie en diefstal. Die zijn allemaal onder het kleed geschoven.' Men brengt echter de bekende, voor de gelegenheid opgeklopte NIMBY-redenen die je overal hebt. Ook zou de vorige wethouder (van de SP) vijf jaar geleden, toen er zonder veel grote problemen een noodopvang zat, hebben gezegd dat het eenmalig zou zijn, maar dat staat nergens op schrift. De gemeenteraad gaat er op 17 september over praten. Voor die tijd komt er een enquête onder 1000 huishoudens in de buurt. De uitslag durf ik wel te voorspellen. De wethouder, ex-boekhandelaar en stadsdichter, waarschuwt alvast dat het 'geen referendum' is. Zijn eigen partij, Democraten Gorinchem, is op voorhand al mordicus tegen. Zó fel zelfs dat je meteen aan populisme denkt. Het wekt veel verbazing bij de andere partijen. Van de wethouder weten we het nog niet. Zou hij de moed bezitten voor een conflict met zijn partij?

Corona. Opnieuw een flink hoger aantal nieuwe besmettingen: 744. Het virus is nog lang niet verslagen. Er waren 7 nieuwe ziekenhuisopnames en 2 doden. Het Reproductiegetal is 0,99 en de rioolwatermetingen zijn net als gisteren wat lager: 141,82 deeltjes. De WHO rekent niet op grootschalige vaccinaties tegen het coronavirus voor het midden van 2021. En dan een ander bericht dat schrik wekt: in Duitsland werd bij vier bloeddonoren ontdekt dat ze besmet zijn met het WestNijlvirus. Het leeft bij vogels en wordt overgebracht door muggen. Hoge temperaturen zoals in de laatste jaren zijn gunstig voor het virus. In 2018 was in Europa een record aantal mensen besmet met westnijlkoorts in de zuidelijke en oostelijke delen van de EU.  Naar het begin van dit kwartaal

Zaterdag 05-09-2020

Groot is de neiging om ondanks de corona-pandemie zoveel mogelijk het gewone leven voort te zetten. Onze isolatie in huis (en afgelopen op de boot) is weliswaar groter dan anders, maar verschilt er ook weer niet fundamenteel van. We leiden geen wezenlijk ander leven omdat we minder op straat komen of uit eten gaan. Vroeger zou ik zeggen: typisch het leven van een ouder echtpaar. Opa en oma-levens.

     Wij - Anna en ik - leiden geen levens met avontuur en afwisseling dus, maar gelukkig bestaan wetenschap en kunst en daarmee kun je heel goed in afzondering van alles beleven. Zoals de ontdekking door het LIGO/VIRGO-experiment van de botsing van twee zware zwarte gaten tijdens de derde observatieperiode. Het observatorium in Italië mat de zwaartekrachtgolven van de clash. Het signaal heet nu GW190521. (GW = gravitational wave). Het Max Planck Instituut publiceerde de ontdekking en de meeste media namen het bericht over, omdat dergelijke  zwarte gaten volgens de theorie niet kunnen bestaan. Men plaatste er op YouTube een simulatie van (zie hierboven). De botsing vond plaats op de enorme afstand van 7 miljoen lichtjaren, dus ook 7 miljoen jaren geleden (de helft van de leeftijd van het heelal) en de beide zwarte gaten hadden samen een massa, gelijk aan 142 zonnemassa's. Overigens bestaan er wel veel zwaardere zwarte gaten, extreem zware - met massa's veel groter dan 100.000 keer de zon - in het centrum van sterrenstelsels zoals Sagittarius A*, het monster in het centrum van onze Melkweg. Die is 4 miljoen zonnemassa's. Hoe die ontstaan is niet bekend. Bij de huidige waarneming GW190521 gaat het dus om een tussencategorie, die zich bevindt in wat men de upper mass gap noemt. De theorie zal dus aangepast moeten worden. Overigens vond ik later wel de plek terug waar ik eerder over die mass gap schreef (hier een jaar geleden), maar daar ging het over de lower mass gap, want er zijn er twee.

     Waarom zouden dit soort zware zwarte gaten niet kunnen bestaan? Ergens op dit blog schreef ik daar eens over, maar ik kan het niet meer vinden. Zwarte gaten ontstaan door supernova-explosies en zijn maximaal enkele tientallen zonsmassa's zwaar. In dit geval was het ene gat liefst 85 zonmassa's en het andere 66 zonmassa's. Elk van die beesten kan door eerdere botsingen ontstaan zijn. Dat lijkt misschien onwaarschijnlijk, maar het universum is zó enorm groot dat de meest onwaarschijnlijke zaken zich toch ergens voordoen. Net als het onwaarschijnlijke ontstaan van leven en intelligentie.

Vannacht veel regen, vandaag een mooie septemberdag. De haven ligt vol met passanten. Ik voel enige spijt dat we dit weekeinde niet met de boot weggegaan zijn

Corona. Het aantal besmettingen is vandaag iets lager: 654, bij gelijkblijven reproductiegetal (0,99) en rioolwatermetingen. Er waren 5 ziekenhuisopnames wegens corona en 4 doden. In De Volkskrant een goed artikel van Maarten Keulemans over de reden dat het coronavirus op sommige mensen nauwelijks vat krijgt. Wat voor soorten afweer heb je in je leven opgebouwd, B-cellen en T-cellen, eerder doorgemaakte infectieziekten (malaria?) en recente andere vaccinaties (BCG tegen tuberculose?). De laatse kregen we vroeger in de tijd dat je co-assistent was in ziekenhuizen, maar dat is veel te lang geleden.

Gotspe. Poetin-vriend Trump heeft nog geen bewijs gezien voor de vergiftiging van Navalny.  Mevrouw Merkel kan wel zoveel zeggen, denkt hij misschien. Naar het begin van dit kwartaal

Wandeling over de wallen. Links het Dalems poortje en rechts molen De Hoop.

Zondag 06-09-2020

Vandaag maken we een zondagse wandeling over de wallen. Het is een dag van wolken en zon, en het is rustig, we komen weinig mensen tegen. Die houden allemaal keurig afstand, behalve een oud stel. Die banjeren breeduit lopend over het pad door, ook als ik beleefd vraag of ze afstand willen houden. Tja. De wieken van molen De Hoop draaien er in de westenwind lustig op los (foto hierboven).

     's Middags komen de toeristen en de Gorcummers los. Het is een drukte van belang op de sluis, waar velen staan te kijken hoe veel van de passanten van het weekend vertrekken. Barbara en Tessa komen gezellig bij ons langs.

Ik lees het kleine boekje dat de politiek-historicus Timothy Snyder deze week uitbracht, 'Our Malady. Lessons in Liberty form a Hospital Diary' (Crown, 2020). Hij werd eind december 2019 opgenomen in het ziekenhuis, niet met corona maar wel met een sepsis en een genegeerd leverabces. De aanpak was bepaald niet vlekkeloos, want hij werd door zwaarbelaste artsen en verplegers genegeerd en moest negen uur wachten op de Eerste Hulp. Hij kwam er met moeite bovenop. Dat is tekenend voor de kwalijke staat waar de Amerikaanse gezondheidszorg in verkeert, vindt hij. De oorzaak? Commercialisering. In de VS is gezondheidszorg allang geen mensenrecht meer. 'We would like to think we have health care that incedentally involves some wealth transfer; what we actually have is wealth transfer that incidentally involves some health care'.

Corona. Zo! Vandaag rapporteert het RIVM 925 nieuwe besmettingen, 5 nieuwe ziekenhuisopnames en 2 doden. Reproductiegetal en rioolwatermetingen zijn niet veranderd. Juist nu staat er een interview op de website van de NOS met Van Dissel en Wallinga 'Of er een tweede golf komt hebben we zelf in de hand'. Wat is er aan de hand? Komt het omdat de mensen na de zomervakantie weer aan het werk gingen en de scholen begonnen? Of komt het omdat er bij de GGD's te weinig terechtkomt van het contactonderzoek? Dus dat we niet dicht genoeg op het virus zitten? De twee experts weten uiteraard niet wat er deze herfst op ons afkomt. 'We weten van infectieziekten nou eenmaal dat als ze komen, ze vaak in golven komen. Dat hoort er nu eenmaal bij', zegt Wallinga. Naar het begin van dit kwartaal

Bron: NOAA

Maandag 07-09-2020

Orkanen op de noordelijke helft van de Atlantische Oceaan ontstaan vaak als depressies bij West-Afrika. Ze trekken dan westwaarts en nemen de energie boven het warme water op, groeien daardoor uit tot tropische stormen en een deel ontwikkelt zich door tot orkanen. Zo zijn er nu twee tropische depressies ontstaan, nummers 17 en 18 ten weerszijden van de Kaapverdische eilanden (zie hierboven). Nummer 17  - ze krijgen namen als ze een tropische storm worden - trekt in de richting van het centrale deel van de oceaan en werd vanmiddag tropische storm Paulette, en nummer 18 bedreigt de eilandengroep met harde wind en veel regen. Het seizoen van de Atlantische orkanen loop van 1 juni tot en met 1 december.  Begin augustus verwachtte de Universiteit van Colorado 'een extreem actief orkaanseizoen'. Het meest actieve seizoen was 2005, waarin 28 tropische cyclonen ontstonden. Het jaar 2020 telt er nu 16. De invloed van klimaatverandering op aantal en/of kracht van de orkanen is ingewikkeld. Niet uit te sluiten is dat orkanen in de toekomst sneller zullen toenemen in kracht, omvang of hoeveelheid neerslag.

Corona. De indamming van de pandemie in ons land is nog niet mislukt, maar het gaat de verkeerde kant op. Uit het jongste onderzoek van de Gedragsunit van het RIVM (onder ruim 60.000 Nederlanders) blijkt waarom. Mensen met corona-achtige klachten gaan doodgemoedereerd evenveel naar buiten als mensen zonder klachten: 90 procent heeft minstens één keer boodschappen gedaan, 43 procent is naar het werk gegaan, 41 procent naar de horeca. Van de mensen die nauw contact hadden met een positief getest persoon ging bijna de helft (45 procent) niet in quarantaine. En van de mensen met klachten heeft eveneens bijna de helft zich de afgelopen zes weken niet laten testen. Dus beheersen we de verspreiding van het coronavirus niet.

     Er gaan onvermoed ook dingen beter. In een studie van het NIVEL kun je lezen dat kinderen van 0 tot 4 jaar massaal minder middenoorontstekingen en buikgriep kregen sinds de kinderdagverblijven en scholen sloten op 16 maart. Sinds sporten niet meer mocht en de kroegen dicht gingen daalden de aantallen gekneusde enkels, gescheurde kruisbanden, overbelaste hamstrings, voetbalblessures, dronkemansongevallen en verkeersongelukken.

     In de loop van de middag blijkt het aantal nieuwe corona-besmettingen opnieuw hoger dan vorige week, zij het niet zoveel als gisteren. Waren er toen 925, nu is het 797. De meeste positieve testen komen voor in de grote steden. Vooral onder twintigers neemt het aantal besmettingen snel toe: ruim één op de drie. De ziekenhuisopnames gaan ook omhoog naar 11. Zoals verwacht kon worden stijgt het aantal coronadoden nog niet; dat komt later. Er waren er nu geen. Reproductiegetal en rioolwatermetingen bleven gelijk.

     Ondertussen gaat de dwaasheid van de Tour de France door. Vandaag is er een rustdag, waarop de renners worden getest. Het zal me benieuwen. De renners worden van dicthbij aangeschreeuwd door vele duizenden mensen langs het parcours. 'Dat is een probaat middel om het virus over te dragen', schrijft De Volkskrant, 'Al helemaal als de ontvangende partij diep door de mond inademt, zoals wielrenners doen, zodat eventuele virusdeeltjes diep in de luchtwegen kunnen komen.'

We hebben weer een mooie septemberdag, maar we gaan niet naar de boot. Ieder moment kan mijn jongste kleinkind genoren worden! Dan wil je in de buurt zijn en er snel heen. Naar het begin van dit kwartaal

Bladval op het Eind.

Dinsdag 08-09-2020

Een grijze dag met soms motregen. Treurig weer stemt treurig. Anna had vannacht weer migraine. We komen de deur niet uit. Iedere dag sterft onze oude wereld een stukje verder weg door de coronacrisis, die vrijwel niemand zag aankomen. Ik staar uit het raam. Vrijwel alle boten zijn uit de haven weg. De straat en de de trappen langs het Eind liggen vol met het dorre blad van een te vroege herfst. Aan de overkant rijdt zich weer eens een vrachtwagencombinatie vast, die hier helemaal niet mag komen (foto hier). In Amsterdam zakte een eeuwenoude kade al in elkaar door dergelijk zwaar verkeer.

Corona. Dat viel mee. In de Tour de France zijn de renners getest en wat bleek: helemaal geen besmettingen. Verbazingwekkend met al tienduizenden schreeuwende mensen langs het parcours. De tourbaas is wel besmet.

     Het statistiekbureau Eurostat meldt een economische krimp in het tweede kwartaal van 11,4%. Er kwamen sinds het laatste kwartaal van 2019 6,1 miljoen werklozen bij in de Unie; de werkloosheid was bijna 8% (wat nog meevalt). In augustus daalde de inflatie van 1,7% (juli) naar 0,7%.

     Met de besmettingscijfers gaat het niet goed. De laatste 24 uur waren er 964 nieuwe besmettingen, waarmee het record van afgelopen zondag (925) werd gebroken. Het Reproductiegetal steeg naar 1,17. Er zijn meer besmettelijke mensen in ons land: 43.394. De sterfte aan corona stijgt niet. Aura Timen, hoofd Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding bij het RIVM en lid van het OMT, vindt de toename van het aantal positieve coronatests (vooral bij jongeren) zorgelijk. In het live-blog van de NOS zegt ze dat 'het zo kan zijn dat ouderen maatregelen nemen om te voorkomen dat ze in drukke situaties belanden, en dat ze minder vaak naar buiten gaan.' Uiteraard is dat zo, de oudjes zijn niet gek. 

Vier treffende opmerkingen in Timothy Snyder 'Our Malady' (Crown, 2020):

'Democracies where law is respected and the press is robust respond better to pandemics than do autoritarian regimes.'

en:

'No amount of propaganda can blur the basic fact about American commercial medicine: we pay a huge premium for the privilege of dying younger.'

en:

'A free country, we are to understand, is one where ever fewer people extract ever more wealth from ever sicker American bodies.'

en:

'As we lose the people who produce facts, we are in danger of losing the very idea of truth. The death of truth brings the death of people.'

Naar het begin van dit kwartaal

Nora Rosalie

Woensdag 09-09-2020

Geboren in het Diaconessenhuis te Utrecht op maandagochtend 4.43 uur: Nora Rosalie, de dochter van Rommert & Lois. Hierboven de eerste foto die de kersverse vader van haar maakte. Haar gewicht: 3204 gram en helemaal gezond. Gisterochtend mochten ze naar huis. We wisten het uiteraard al maandag - Rommert belde me die ochtend om kwart over zeven - maar het stond nog niet op dit blog. Het jonge ouderpaar wilde het blijde nieuws nog even onder zich houden. Nu mag de hele wereld het weten. Nora is ons tiende kleinkind en mijn derde. Welk een rijkdom! Je vraagt je natuurlijk wel af in wat voor wereld het kind moet opgroeien. Morgen mogen we Nora in Utrecht bezoeken.

Deze dag begint net zo grijs als die van gisteren, maar na het middaguur breekt de zon door en dan wordt het een zeer aangename, zachte dag. Achter ons spuit de havendienst de huurkano's schoon en ruimt ze op. Anna pakt de fiets en gaat lunchen bij Tessa en haar meisjes en ik maak een kuier door de binnenstad. Ik lees een recent verschenen en vertaald boek van de Italiaanse CERN-deeltjesfysicus Guido Tonelli, 'Genesis. Het grote verhaal van de oerknal tot nu' (De Bezige Bij, 2020). Eindelijk weer eens een fysica-boek. Tonelli was in 2012 één van de ontdekkers van het Higgs-deeltje.

Corona. Alweer schrik! Het aantal nieuwe infecties was in de laatste 24 uur 1140! Dat is een drastische stijging, die slechts voor een (onbekend) deel wordt veroorzaakt door meer testen, want het percentage positieve uitslagen nam ook toe van 2,2% vorige week, naar 2,8% nu. Het waren er maandenlang niet zoveel. De meeste zitten in de Randstad en het kabinet is in overleg gegaan met Amsterdam, Rotterdam en Den Haag over extra maatregelen. Het aantal ziekenhuisopnames voor corona volgt langzaam: 8 opnames en 2 doden. het is lastig te zeggen wat er aan de hand is. Het reproductiegetal is veel te hoog (1,17) maar de rioolwatermetingen dalen. Ook in andere Europese landen zijn er opeens forse toenames (België, Tsjechië). Naar het begin van dit kwartaal

Donderdag 10-09-2020

Vanochtend rijden we naar Rommert & Lois in Utrecht. Even na elven bellen we aan, mondkapjes op, cadeautje in de hand. Mijn zoon doet open. Ik zie aan zijn gezicht dat hij moe en gelukkig is. Lois zit zit in een leunstoel. Ze ziet er goed uit. Natuurlijk kijken we meteen naar Nora, die verzaligd ligt te slapen. Wat is ze klein! 3240 gram, 50 centimeter direct na de geboorte, normale waarden. Ze heeft een grappig neusje. Rommert tilt haar uit het bedje en legt haar bij haar moeder op schoot (2 foto's hier). Het cadeautje (mutsje en truitje 'op de groei' uit Veere) valt goed. Lois ziet mijn trekken in het gezichtje, ik niet. We gaan zitten, de mondkapjes mogen af als we afstand houden. Koffie en beschuit met muisjes. Dan komen de verhalen. De dames vergelijken hun bevallingen, daar kunnen Rommert en ik slechts bescheiden naar luisteren. De jonge ouders zijn goed moe, maar omdat Nora veel slaapt en gelukkig geen huilbaby is, komen ze nu aan wat meer rust toe. Wat prachtig is ze, die fijne handjes, die kleine oortjes! Een heel nieuw leven is begonnen. Allemachtig, het is voor mijn gevoel niet heel lang geleden dat ik Rommert, pas geboren, trots in mijn armen hield! Nora haar oogjes zien we niet, het hele bezoek lang slaapt ze, dus de kleur ervan weten we niet. Maar de oogkleur van baby's verandert nog erg. Het haar zien we wel: donker. Ook dat kan nog anders worden.

     Nora ziet wat geel, het is immers de vierde dag, ze krijgt wat we babygeelzucht (icterus neonatorum) noemen, als het foetale bloed wordt vervangen door gewoon bloed. Dat is normaal en gaat meestal zonder problemen. Er onstaat biluribine door de bloedafbraak en de lever kan dat niet allemaal meteen verwerken. De stof hoopt zich onderhuids op en verdwijnt door daglicht. Anders is een speciale lamp nodig.

Om twaalf uur stappen we op. In Gorcum halen we wat boodschappen. Vanavond tracteren we onszelf op verse mosselen. Waarschijnlijk schepen we ons morgen in Numansdorp in, er lijkt een Indian Summer aan te komen, het Vijfde Seizoen van Kurt Tucholsky, de laatste zomerwarmte voor de herfst echt inzet. Het kan volgende week wel bijna dertig graden worden.

Corona. Veel nieuwe besmettingen (823), maar niet zoveel als gisteren. Het aantal ziekenhuisopnames stijgt wel, tot 17 en er waren 3 doden. Er lopen ruim meer dan 40.000 besmettelijke mensen rond en het reproductiegetal is 1,17. Zeer veel mensen laten zich deze week testen, de meesten met klachten. De teststraten van GGD'en kunnen het niet aan. 'Een coronatest krijgen is inmiddels bijna onmogelijk' meldt de NOS. De Verenigde Staten heeft nog steeds het hoogste aantal besmettingen en coronadoden (India is nu Rusland gepasseerd en tweede). De bekende journalist Bob Woodward (o.a. Watergate 1972) schrijft in zijn nieuwe (tweede) boek 'Rage' over Trump dat de president al begin februari wist hoe gevaarlijk het coronavirus was. Maar hij hield de gevaren van het virus bewust stil voor het publiek. Twee kostbare maanden gingen voorbij. 'Ik wilde het altijd klein houden omdat ik geen paniek wil zaaien', zou Trump op 19 maart tegen de journalist hebben gezegd. Er zijn nu bijna 200.000 cornadoden in de VS. Dat falen zou op zich voldoende zijn voor een nieuwe afzettingsprocedure, zou ik menen, maar over dik twee maanden zijn de verkiezingen en zijn we - alsjeblieft! - van de vreselijke man verlost. Naar het begin van dit kwartaal

We lopen Willemstad binnen.

Vrijdag 11-09-2020

Op deze zonnige, licht gesluierde vrijdag schepen we ons weer in op de Dulce. Sluiering die - zegt men - afkomstig is van de ernstige natuurbranden in Californië. Even na elf uur rijden we uit Gorcum weg, tegen twaalf uur zijn we in Numansdorp, waar we boodschappen halen bij de Albert Heijn Mondkapjes op. We brengen alles in orde aan boord en omstreeks half twee varen we af. Er gaat altijd wel iets fout. Ditmaal vergeten we de walstroom los te koppelen, maar gelukkig heb ik het net op tijd door. We varen het Hollands Diep op. Het is rustig op het water en er is totaal geen wind. Ruim een kwartier later lopen we Willemstad binen (foto hierboven) en de havenmeester geeft ons een bijzonder mooi plekje in de binnenhaven, aan de Benedenkade bij het gebouwtje waar ooit de waterpoort stond. Een perfect plekje, niet als vorige keren aan het uiteinde van de boodschappensteiger, maar aan de binnenzijde, naast de invaart. Daar kriijg je maximaal maar één buurman. Het kost enige moeite om de landvasten om de hoge meerpalen te leggen.

     We genieten in de zon in de kuip een verlate lunch. Ik kanp een uiltje en daarna loop ik naar het havenkantoor en betaal tot maandag. Drie nachten, daarna zien we weer verder.

Corona. Weer méér nieuwe besmettingen: 1270, met 10 ziekenhuisopnames en 3 doden. Het reproductiegetal blijft op 1.17 en de rrioolwatermetingen lopen ietsje op. Hoewel het aantal positieve tests voor het eerst boven de signaalwaarde van 7 per 10.000 inwoners ligt, vindt het ministerie van volksgezondheid dat er geen aanleiding is voor maatregelen.dat is vooral omdat er nog zo weinig mensen op de intensive cares liggen. Hm. Naar het begin van dit kwartaal

Dulce in Willemstad

Zaterdag 12-09-2020

Er was gisteren een groot feest in het pand naast onze boot. Het begon om een uur of zes, nadat uit een van de restaurants hier grote schalen met eten waren gebracht. We zagen veel jongeren naar binnen gaan. Afstand werd er niet gehouden, was door de ramen te zien. Hoeveel gevallen van Covid-19 zullen er over een dag of tien zijn? De jongere generatie denkt dat ze weinig risisco lopen als ze ziek worden. Dat virus kunnen ze wel aan, is de inschatting. Enfin, veel storende geluidsoverlast was er ook niet en rond twaalf uur hield men ermee op.

     Vannacht was het koud, maar warm onder het winterdekbed. Vanochtend moest de kachel aan. Het werd een dag met veel wolkenvelden en weinig zon. Boodschappen gedaan en veel gelezen in de kajuit. 's Middags was er wat meer zon. Vanaf nu zal het iedere dag warmer worden. De haven liep ondertussen vol met enorme motorjachten, wat zeilboten en platbodems. Tot dusver kregen we geen buren, alles hoopte zich op langs de andere kade. Om half vijf kregen er we toch eentje langszij, Franstalige Belgen.

Corona. Er zijn vandaag nauwelijks minder besmettingen dan gisteren: 1231, met 6 ziekenhuisopnames en 1 dode. Reproductiegetal blijft 1,17 en de rioolwatermetingen zijn ook gelijk.

Ik voel grote irritatie over het schamele resultaat van de handjeklap in het regeringskamp over het aantal vluchtelingen, dat ons land zal opnemen uit de afgebrande hel van het kamp Moria op Lesbos. Honderd vluchtelingen, te ontlenen uit het aantal dat voor VN-vluchtelingen gereserveerd waren. Leed voor leed, wat een beschamend gebaartje! De schreeuwende populisten hebben in feite gewonnen. Ook VVD'ers schamen zich dood, getuige de brief aan Rutte van drie prominenten: Neelie Kroes, Ed Nijpels en Pieter Winsemius. 'Het is een fout verhaal. Mark, dit moeten we niet willen.' Inderdaad, maar Rutte zal naar ik vrees niet meer afwijken van het armzalig compromis. Naar het begin van dit kwartaal

Het was gisteravond vol in Willemstad.

Zondag 13-09-2020

Met zes actieve depressiekernen is het orkaanseizoen 2020 een zeer actief seizoen. Orkaan Paulette is op weg naar Bermuda, waar hij vanavond zal aankomen. Tropische storm Sally bedreigt Florida en bereikt maandag de noordelijke kustregio van de Golf van Mexico, waar pas een paar weken geleden een vorige orkaan doden en veel schade veroorzaakte. De tropische storm René zakt boven het centrum van de oceaan in elkaar. Verder zijn er twee depressiekernen bij West Afrika (waaronder nummer 20) en een andere in de Golf van Mexico in ontwikkeling. Mogelijk zijn er dit seizoen niet genoeg orkaannamen beschikbaar (Sally is nummer 18); alleen de namen Teddy, Vicky en Wilfred zijn nog over. Als er meer namen nodig zijn gaat men de letters van het Griekse alfabet gebruiken. Het orkaanseizoen eindigt pas op 1 december a.s. Het recordjaar was 2005, toen er 27 stormen en 14 orkanen waren, beide een record. Klimaatopwarming veroorzaakt warmere oceanen. Tot dusver geeft die extra energie vooral zwaardere stormen en orkanen, misschien ontstaan er nu ook meer. En dan hebben we het nog niet over de record-aantallen verwoestende natuurbranden aan de Amerikaanse westkust.

Zaterdagavond. De restaurants en café's rond de haven zitten vol (foto hierboven). Wij maken er een lange nacht van. Vandaag opnieuw wolkenvelden en zon, maar 's middags lost de bewolking steeds verder op. Het wordt al gauw te heet in de kuip; we trekken de bimini erover en lezen verder. Bij ons valt niets te beleven. Ik luister naar een pianoconcert van Beethoven in het zondagmiddagconcert op Radio 4 als een boot met luidruchtig vals zingende, gitaarspelende, paardenstaartdragende en reeds lang gepensioneeerde bikers langsvaart. Tja, niets aan te doen, jammer van dat concert, dat soort volk moet nu eenmaal altijd prominent van zijn bestaan blijk geven. Zeker als er vanaf de kade luid applauus klinkt.

     Onze vaarvrienden Piet & Ineke uit Vlissingen geven vanochtend bericht dat ze met hun Stoer langskomen, vanaf Leerdam. Ze waren op de Linge. We spreken af vanavond met zijn vieren bij Bellevue te gaan eten. We bespreken voor zeven uur een corona-proof tafeltje op het terras.

     Het beloven warme dagen te worden, rond de dertig graden. Dat is niet gewoon voor september. 'Sinds 1901 is het 5 keer eerder voorgekomen: 1x in 1949, in 1991, in 2013 en 2x in 2016. Het is nog niet zo ver, laten we het nog even afwachten', zegt Gerrit Hiemstra op Twitter.

Corona. Opnieuw meldt het RIVM meer dan duizend nieuwe besmettingen: 1087, bij 17 ziekenhuisopnamen en 1 dode. Het reproductiegetal blijft 1,17 en de rioolwatermetingen ongewijzigd. In Israël stijgt het aantal besmettingen in ras tempo, zodanig snel dat een nieuwe lockdown onvermijdelijk is. De ultra-orthodoxe minister van volkshuisvesting treedt af. Komende vrijdag is het Rosj Hashana, het Joodse nieuwjaar. Honderdduizenden mensen willen volgens hem naar de synagoges. De lockdown getuigt volgens de mininster niet van respect voor Joodse feestdagen. Het is erger: het virus heeft daar inderdaad geen enkel respect voor.  Naar het begin van dit kwartaal

Aan het noordelijk remmingwerk van de Volkeraksluis.

Maandag 14-09-2020

Gisteravond een heerlijke avond met Piet & Ineke in Restaurant Bellevue in Willemstad. Ze arriveerden roeiend met hun bijbootje, want ze liggen in de buitenhaven. Eerst hadden we een borrel bij ons in de kuip. Om zeven uur liepen we naar het terras waar een tafel voor zes personen ons de mogelijkheid bood een veilige afstand te bewaren (foto hier). Het eten was lekker, de wijn prima en zo werd het een gedenkwaardige, vrolijke avond.

     Vanmorgen vertrekken Piet & Ineke met hun motorjacht Stoer naar Sint Annaland. Ook de jachten in de binnenhaven, de grote en de kleine, gaan weg. Anna doet boodschappen voor de komende dagen terwijl ik de grote watertank en de waterzak vul. Dat moet genoeg zijn voor de komende warme dagen, die we aan het noordelijk remmingwerk van de Volkeraksluis willen doorbrengen. Een plek met ruimte voor verkoelende wind en een plek die niks kost. We varen tegen elven af en een halfuur later meren we af, want er zijn open plaatsen. Dat is het voordeel als je vroeg bent. Er staat een lichte zuidoostenwind, die later geheel inzakt. Dan is het al middag en flink warm geworden. We brengen de middag heerlijk luierend en lezend door. Niks hoeft.

Corona. Vandaag hebben we het hoogste aantal nieuwe besmettingen sinds begin juni: 1300. Opnieuw een overschrijding van de signaalwaarde van 7 per 100.000 inwoners. Zo komen we niet van het virus af. Er waren 8 ziekenhuisopnames en 2 doden. Het reproductiegetal (1,17) en de rioolwatermetingen blijven gelijk.

Er duikt een raar verhaal op over agressieve orka's die voor de Atlantische kust van Spanje en Portugal ettelijke zeiljachten aanvielen. Nooit geweten dat ze daar überhaupt zitten; wij hebben ze er althans nooit gezien. De orka's hebben tussen Galicië en de Straat van Gibraltar meerdere boten geramd en vernield en er raakte een zeiler gewond. De zeilerswereld is in rep en roer; die kust is een belangrijke doorgangsroute. Orka's zijn flink zware dieren die tien ton kunnen wegen, net zoveel als het gemiddelde zeiljacht, en acht meter lang kunnen worden. Wetenschappers vermoeden dat het jonge dieren zijn, die speels zijn en wel eens iets willen beleven. Het lijkt me nogal beangstigend.

Op de valreep komt De Volkskrant met het opzienbarende bericht dat er mogelijk een teken van leven is ontdekt op de planeet Venus. Onlangs schreef ik daar nog over (hier en hier). Astronomen zouden nu in de atmosfeer van Venus fosfine hebben ontdekt, een chemische verbinding die op aarde alleen door bacteriën of in fabrieken wordt gemaakt en die overigens behoorlijk giftig is. Dat is spannend! Ik kom er zeker op terug!

Een dezer dagen overschreed het aantal dagelijkse bezoekers van mijn weblog ongemerkt de 20 miljoen. Een mijlpaal. Het weblog bestaat binnenkort 14 jaar. Als je 20 miljoen deelt door het aantal dagen, kom je op bijna 4000 unieke bezoekers per dag. Naar het begin van dit kwartaal

Zonsopgang vanmorgen aan het remmingwerk.

Dinsdag 15-09-2020

De dag gaat open als een gouden roos (Gorter). Het zal bijzonder warm worden. Temperaturen boven 30 graden zijn normaliter vrij  zeldzaam in september, maar wat is nog normaal? Vorige eeuw was het zeldzaam. Tussen 1973 en 1991 werd in geen enkele septembermaand de grens van 30 graden overschreden. Deze eeuw was het in 2003, 2006, 2009, 2013 en 2016 op een officieel weerstation van het KNMI tropisch warm in september.

     Op dit tijdstip circuleren er zeven depressiekernen op de noordelijke Atlantische Oceaan. Eén - orkaan Sally - ligt op koers naar New Orleans, waar Trump zojuist de noodtoestand afkondigde. Vorige maand veroorzaakte orkaan Laura er al zware schade. Sally is boven het warme water van de Golf van Mexico snel uitgegroeid van een tropische storm tot een categorie 2 orkaan en versterkt zich verder. Orkaan Paulette bracht zware regen en storm op Bermuda, en wordt verwacht naar het noordoosten af te buigen. Tropische storm Vicky is wat sterker dan verwacht maar zal waarschijnlijk toch weer afzwakken. Tropische storm Teddy kan vandaag uitgroeien tot een orkaan en zal waarschijnlijk op de oceaan blijven. Drie andere depressiekernen zullen waarschijnijk klein blijven en afzwakken. Binnen de klimaatwetenschap zijn er steeds meer aanwijzingen dat het warmer wordende klimaat de oorzaak is van zowel de toename van natuurbranden als van méér en zwaardere orkanen.

     Trump was ondertussen op bezoek in Californië dat geteisterd wordt door de grootste natuurbranden ooit. Hele dorpen werden verwoest, er vielen 35 doden en tientallen mensen worden nog vermist. Volgens de president komt het door 'gebrekkig bosbeheer'. Niet door klimaatverandering. 'Het klimaat gaat afkoelen, let maar op!' Ja, ooit, maar dan zijn er vele ultra-hete eeuwen voorbijgegaan. Een aanwezige wetenschapper probeert het hem uit te leggen. Het antwoord van Tump: 'You just watch ... I don't think science knows, actually'. Die man is een nachtmerrie.

We krijgen inderdaad een tropische dag. 's Middags is het 32 graden, gisteren 28, en zelfs hier op het water is het bladstil en amechtig makend warm. Diverse hitte-records sneuvelen en het is de warmste Prinsjesdag ooit. Nooit eerder was het zo laat in het jaar zó warm. Ik laat de opening van het parlementair jaar aan me voorbij gaan. Dat de economische klap in ons land en in de wereld nog groter gaat worden, zoals de koning zei, is me allang duidelijk. Volgens de koopkrachtplaatjes gaan wij pensionado's 0,4% vooruit, maar je moet er niet op rekenen. Ondanks de soepeler maatregelen voor pensioenfondsen gaat het kabinet er vanuit dat ook volgend jaar een aantal fondsen zal moeten korten.

Met veel waardering lees ik het nieuwe boekje 'Het Grote Wereldtoneel' van de Duits-Nederlandse filosoof Philipp Blom (De Bezige Bij, 2020). Het levert veel stof tot nadenken. Begin 2018 las ik geboeid zijn eerdere boek. Het nieuwe boekje was klaar toen de corona-pandemie uitbrak. Daarom staat er een nieuw slothoofdstuk in, waarin hij over de klimaatcrisis en de coronacrisis zegt: 'Beide crises hebben dezelfde oorzaak - de mens - en beide hebben dezelfde uitweg, namelijk de systematische reductie van de destructieve en roofzuchtige impact van de mensheid op de planeet'. Er staat nog veel meer in. Ik denk - met hem - dat het huidige, overdadige welvaartsniveau van onze wereld niet langer gehandhaafd kan worden. Er zijn drie à vier aardes nodig om dat te blijven ondersteunen. Aanbevolen!

Corona. Opnieuw méér nieuwe besmettingen: 1379. Met name onder twintigers en het gaat om een echte uitbreiding van de epidemie. Van alle deze week geteste mensen (ruim 200.000 mensen) was 3,9% positief; vorige week was dat nog 2,8%. Ook in de rest van Europa verslechtert de situatie. Er werden 24 ziekenhuisopnames geteld en 2 doden. Het aantal besmettingen per 100.000 Nederlanders lag op 7,9; de signaalwaarde is 7,0. Iemand zei ergens op Twitter dat het niet slecht was dat er zoveel besmettingen bij kwamen: goed voor de immuniteitsgraad onder de bevolking. Hm. Naar het begin van dit kwartaal

Dulce vandaag aan het remmingwerk van de Volkeraksluis.

Woensdag 16-09-2020

Onlangs werd door observatoria op aarde de aanwezigheid van de stof Fosfine hoog in wolken in de atmosfeer van de planeet Venus aangetoond, op 55 tot 80 kilometer. De concentratie ervan was ongeveer twintig op elke miljard moleculen. Dezelfde onderzoeksgroep had ruim een maand geleden een mechanisme voorgesteld, waarmee potentiële microben zich op die hoogte zouden kunnen verblijven. Uiteraard heeft men alle mogelijke natuurlijke, niet-biologische processen die de stof fosfine kunnen maken, onderzocht. Die stof bestaat uit 3 atomen waterstof en fosfor (PH3). Dan kan het gaan het om de inwerking van zonlicht, om mineralen die zijn opgestoven vanaf het planeetoppervlak, vulkanische activiteit of bliksem. Op die manieren ontstaat de stof bijvoorbeeld onder hoge druk in de waterstofrijke atmosferen van de planeten Jupiter en Saturnus. Maar de Venus-atmosfeer bevat heel weinig waterstof, wel heel veel CO2 (op hol geslagen broeikaseffect) en zwavelzuur. Als er fosfor hoog in de Venus-atmosfeer aanwezig is, kan er met de zuurstof van het CO2 echter vrij gemakkelijk fosfaat ontstaan. Dan is de vondst van fosfine natuurlijk raar. Bovendien blijft het sowieso niet heel erg lang in de atmosfeer aanwezig.

     Zelfs toen men al die potentiële bronnen van fosfine bij elkaar optelde, kwamen de wetenschappers niet verder dan concentraties, die een tienduizendste van die van de waargenomen fosfinen zijn. Dat alles leidt tot de conclusie dat fosfine op die plaats alleen door microbieel leven kan zijn gemaakt. 'Van sommige aardse bacteriën is bekend dat ze fosfine maken: ze nemen fosfaten op uit mineralen of biologisch materiaal, voegen waterstof toe, en stoten ten slotte fosfine uit', schrijft de website Astronieuws. De atmosfeer van Venus is echter zeer vijandig. Weliswaar heerst er een aangename 30 graden Celsius, maar het is er extreem zuur: 90% bestaat uit zwavelzuur. De kans op microbieel leven op de planeet is echter heel erg klein, denken veel wetenschappers. Zij zien niet in hoe micro-organismen dat gemakkelijk kunnen overleven. Mogelijk hebben ze dikke, zuurbestendige celwanden ontwikkeld? Maar hoe dan? Of is er sprake van een andere, onbekende bron? Zoals steeds is verder onderzoek nodig.

Corona. Iemand heeft op Twitter een rijtje gezet over hoelang bij verschillende virusziekten de ontwikkeling van een vaccin kostte:

Polio: 7 jaar (1948-1955)

Mazelen: 9 jaar (1954-1963)

Waterpokken: 34 jaar (1954-1988)

Bof: 4 jaar (1963-1967)

HPV: 15 jaar (1991-2006)

De gemiddeld vereiste periode voor vaccin-ontwikkeling is dus 10.7 jaar.

Voor HIV-Aids is er na bijna veertig jaar nog nauwelijks of niet een vaccin op de markt. Maar wat zegt de Amerikaanse president? 'Als je de waarheid wilt weten', zei Trump, 'de vorige regering zou mogelijk jaren nodig hebben gehad voor een vaccin vanwege de FDA (de geneesmiddelentoezichthouder, TZ) en alle goedkeuringen. En wij zijn er weken van af. Het kunnen drie, of vier weken zijn.' Als het maar vóór de verkiezingen begin november is. Gelukkig hebben we infectioloog Anthony Fauci, nagel aan zijn doodskist, die ingehouden regeerde. 'Te optimistisch. Oktober is onwaarschijnlijk.'

Het dagelijks aantal nieuwe besmettingen loopt snel op. Vandaag meldt het RIVM er 1542. Gisteren waren 1397. Er waren 15 ziekenhuisopnames en 2 doden. Per 100.000 inwoners ligt het aantal besmettingen nu op 8,9. De signaalwaarde is 7,0. Het reproductiegetal steeg van 1,17 naar 1,38, de rioolwatermetingen stegen ook, naar 276,17. Maar de beleidsmakers winden zich nog niet op, omdat de ziekenhuisopnames gemiddeld met 16 per dag nog ver onder de signaalwaarde van 40 liggen en de IC-opnames op 4 per dag (signaalwaarde 10). Tja. In de Kamer debatteren ze vooral over de veroordeling van Wilders voor haatzaaien. Premier Rutte en minister De Jonge van Volksgezondheid geven in elk geval vrijdag een extra persconferentie. Men zegt dat het over de Randstad zal gaan waar de aantallen snel groeien..

     Het Westnijlvirus werd ook in Nederland ontdekt. Bij een grasmus. Een week of twee geleden vond men het in Duitsland bij vier bloeddonoren. Het virus leeft in vogels en kan door insecten worden overgedragen op de mens. Het is in zijn huidige vorm niet erg gevaarijk voor mensen. Tot voor kort kwam het alleen in Afrika voor, maar door de opwarming van het klimaat rukt het naar Europa op.

Het hogedrukgebied boven centraal Europa schuift vandaag naar het oosten en dat geeft ruimte voor een noordelijke stroming, die de warmte van de afgelopen dagen verdrijft. De wind is BF 3 - 4 en een stuk kouder, een graad of 23. Niet slecht dus en achter de buiskap is het aangenaam toeven. We lezen de ganse dag (foto hier). Halverwege de middag ga ik zwemmen en trek een flink aantal baantjes, net als gisteren. Lekker! Naar het begin van dit kwartaal

Dulce gisteravond aan het remmingwerk van de Volkeraksluis.

Donderdag 17-09-2020

Sinds het eind van de middag gisteren waait het Noord 5. Het wordt vroeg donker, half negen valt de avond. De wind staat op de kop en zet een flinke golfgang van het donkere water hier naar binnen. Het zeiljachtje voor ons, een 27-voetertje, stampt aardig op en neer. In het duister varen ettelijke beroepsschippers in en uit de sluis voorbij. Van de sterrenhemel is weinig zichtbaar; er is hier onder Rijnmond veel lichtvervuiling. Toch staat er in het zuidoosten een heldere ster: Mars. Het is knus in onze kajuit; we lezen of we luisteren naar muziek (foto hier). Een vioolsonate van Schumann. De wind loeit in het want, maar in de kajuit hebben we het lekker. Het waait al uren een flinke Bf 5. Als we gaan slapen, zet ik de windgenerator uit; hij loeit iets teveel.

     Vanmorgen een frisse ochtend. het is onbewolkt maar de wind is er nog steeds: Noord Bf 5. De accu's staan op 90%, ik zet het windmolentje weer aan en zie op het scherm van de accubewaker dat hij rond de 12 Amp laadt. Prima. We besluiten om het teakdek en alle andere dingen van teak in te kwasten met Boracol, een effectieve algendoder. In een uurtje zijn we klaar. Het grootste deel van de jachten vertrekt ondertussen van het remmingwerk en er komen geen nieuwe bij. Ook in en uit de sluis gaan er weinig. Warm is het niet: 17 à 18 graden, we lezen de dag weg in de kajuit. Ik heb een prima, nieuw boek: 'The End of Everything (Astrophysically Speaking)' van de kosmologe Katie Mack ('AstroKatie' op Twitter) (Scribner, 2020). Het zit goed in elkaar en vooral de hoofdstukken over donkere energie brengen veel nieuws. Mij althans.

     Ons windmolentje zoemt nijver door. Geen mens komt langs en niemand in deze idiote wereld zal ons hier met corona besmetten. Om vijf uur check ik de vullingsgraad van de accu's. Die is gestegen naar 97% and still running.

Corona. Alweer flink gestegen. Wanneer spreek je van een Tweede Golf? Het aantal nieuwe besmettingen bedroeg vandaag 1765, bij 14 ziekenhuisopnames en 6 doden. Daarvan zijn er 238 in Amsterdam. Reproductiegetal en rioolwatermetingen hoog: 1,38 en 276,17. Het gaat in heel Europa niet meer goed. De helft van de landen liet een stijging van 10 procent per week zien. In zeven landen was zelfs sprake van een verdubbeling van het aantal gevallen.

     Gisteren schreef ik over het Westnijlvirus, een echte zoönose die nu ook in ons land werd gesignaleerd (bij een grasmus). Het virus wordt overgebracht door insecten, waaronder tijgermug. Ik noemde het realitef weinig gevaarlijk, maar een lezer wees me op een bericht dat er deze week vier mensen zijn bezweken bij een uitbraak in Zuid-Spanje. Allemaal mensen op leeftijd. Dat kan er ook nog wel bij. Naar het begin van dit kwartaal

Vrijdag 18-09-2020

De noordoostenwind Bf 5 staat de hele nacht door en vandaag de hele dag. We besluiten morgen terug naar Numansdorp en naar huis te gaan. We boften met deze fraaie Indian Summer, maar we hebben nu zin in ons appartementje in Gorcum. Vandaag doen we allemaal opruimklussen, zoals het bijbootje opruimen (zie boven), het inkwasten met Boracol van het zonnedek eronder, een aantal lijnen, de bimini en - ahem - de zonne-energietuinkabouters (ZETK's) wegnemen en opbergen. Tegen het middaguur zijn we klaar. Het is een zeer zonnige dag. Er komen 's middags weekendgangers voor en achter ons aan het remmingwerk liggen. De vrij harde wind staat nog steeds door; de accu's zijn vol, het molentje kan uit. De zonnepanelen kunnen het gemakkelijk aan.

Corona. Opnieuw veel meer nieuwe besmettingen, bijna 2000 (1977) bij 12 ziekenhuisopnames en 7 doden. Reproductiegetal en rioolwatermetingen blijven te hoog: 1,38 en 176,17. Er zijn 11,4 positief geteste mensen per 100.000 inwoners; ver boven de signaalwaarde van 7,0. Dat geeft niet, zegggen bestuurders, want de ziekenhuisopnames zijn nog niet hoog, maar na verloop van tijd kunnen die ook alleen maar stijgen. Vanavond om zeven uur is de persconferentie van de premier en de minister van volksgezondheid. De maatregelen zijn al uitgelekt: vroegere sluiting van cafés en een beperking van het aantal aanwezigen in feestlocaties in zes regio's in de Randstad. Onze regio, Zuid-Holland Zuid, zit er niet bij hoewel daar de besmettingscijfers ook hoog zijn.

     Streng zijn de nieuwe maatregelen niet. 'Het virus rukt op, het kabinet aarzelt', schrijft Pim van de Dool in De Volkskrant. Volgens hem is men bang voor de impact op de economie en de boze reacties van de mensen. Ook vreest men 'een waterbed-effect' als mensen vervolgens in andere regio's naar de kroegen gaan. Voeg daarbij dat de GGD's het testen en opsporen steeds minder aan kunnen en je beseft dat de Tweede Golf niet ver weg kan zijn. Naar het begin van dit kwartaal

Lopend 7-daags gemiddelde van nieuwe Covid-19 gevallen vanaf de eerste 10 dagen van de pandemie (bron: Financial Times)

Zaterdag 19-09-2020

Corona. Vandaag 1898 nieuwe besmettingen, iets minder dan de 1977 van gisteren. Zoals je verwachten kon begint het aantal ziekenhuisopnames nu ook te stijgen: 33. Het aantal doden nog niet, dat was vandaag 3, maar dat komt nog wel. Het virus zal van de jongere generaties langzaam doordringen naar de oudere. Het is de vraag of we zullen terugkeren naar de honderden doden in het begin van de pandemie. We hebben alle reden om ons relatief grote isolement verder te handhaven. En wat gebeurt er in Nederland? Vijf GGD's beperken het contactonderzoek vanwege onvoldoende personeel; besmette mensen moeten zelf maar zien of ze hun contacten op de hoogte stellen. Onder hen de GGD's van coronahaarden als Amsterdam en Rotterdam. Dat gaat niet helpen de epidemie in te dammen. Waarom wordt niemand boos?

     De grafiek hierboven toont het doorlopend 10-daags gemiddelde van nieuwe besmettingen van de VS en Europa. Het is duidelijk dat Europa met de Tweede Coronagolf worstelt. Verwar de grafiek niet met die van de absolute aantallen. Daarin ligt de VS nog altijd ver voorop met bijna 7 miljoen besmettingen en bijna 200.000 doden.

We zijn weer thuis. Na een koude ochtend voeren we even na half elf over het Hollandsch Diep naar Marina Numansdorp. Er lag een motorjacht in onze box, dus kozen we die ernaast. Het grote inpakken en klaarmaken duurde anderhalf uur, de electragebruikers gingen uit (behalve de bilgepomp), de afsluiters dicht enzovoorts. Om één uur waren we terug in Gorcum, waar een soort omgekeerde prodedure van uitpakken volgde. Alles uitgepakt en weer op zijn plek, de gordijnen en schermen open, de post gelezen, de apparatuur aangeschakeld en de wasmachine gevuld en aangezet. Pff.. Alleen ons vogeltje ontbreekt ditmaal. We besloten al eerder om voorlopig geen nieuwe te nemen. Met iets van afgunst zie ik dat de haven vol met passanten ligt. We hadden het lekker samen aan het remmingwerk, maar voor ons is het vaarseizoen 2020 voorbij. Je kunt zeggen dat de corona-pandemie het onvergetelijk maakte. Naar het begin van dit kwartaal

Opname van 220 spectra van de roodverschuiving van het licht van ver verwijderde gebieden in het heelal (VIMOS, VLT, ESO)

Zondag 20-09-2020

Velen zullen het niet met me eens zijn, maar voor mij is dit een fabuleuze foto. Het is een opname van de kleurenspectra van 220 zeer verre objecten, sterren en sterrenstelsels in afgelegen gebieden van het waarneembare heelal. De opname is gemaakt door VIMOS, de Visible MultiObject Spectrograph van de ESO, gemaakt op de Very Large Telescope (VLT) array in Chili. Het licht ondergaat door de enorme afstand relativistische tijd-dilatatie en een soort Doppler-effect, die zich in de opnames tonen als roodverschuiving. Die kun je meten en de verschuiving vormt een maat voor de afstand van de objecten, maar je kunt aan de (verschoven) spectraallijnen ook zien welke chemische stoffen er voorkomen. Het bijzondere is dat alle spectraalanalyses simultaan worden gemaakt. Dat schiet op in een universum dat zo onvoorstelbaar groot is. De ruimtelijke spreiding van de sterrenstelsels levert inzicht op hoe ze in het verleden gevormd werden en hoe het heelal er vroeger uit zag.

     Het meten van roodverschuiving is niet de enige methode om afstanden in de ruimte te meten. Nabije afstanden meet men met laserlicht, dat teruggekaatst wordt. Dat is uiterst precies en kan bijvoorbeeld met de maan gedaan worden. De Apollo-astraunauten lieten daarvoor destijds een spiegel op de maan achter. Voor verdere afstanden gebruikt men de bekende parallax-meting. Met die methode mat men onlangs voor het eerst de preciese afstand van de magnetar XTE J1810-197: 8100 lichtjaren. Een sterk staaltje. Een magnetar is een neutronenster met een extreem sterk magnetisch veld. De volgende methode werkt met zeer stabiele, regelmatig pulserende sterren, Cepheïden genaamd. Die vind je overal in onze Melkweg en in de sterrenstelsels dichtbij, zoals de Andromedanevel. Al naar gelang van hun helderheid en ritme staan ze dichtbij of verderaf. Ze worden 'standaardkaarsen' genoemd. De methode die veel verder reikt en ook de afstanden tot verre sterrenstelsels kan meten, werkt met Type Ia Supernova's, die in wezen ook als een soort super-standaardkaarsen gebruikt worden. Alle methoden overlappen elkaar voor een deel (zie hieronder):

Tenslotte kan men ook de kosmische achtergrondstraling gebruiken. Die is afkomstig van 380.000 jaren na de oerknal. Bedenk: kosmische afstanden meten is terugkijken in de tijd. Het was het tijdstip waarop het jonge heelal doorzichtig werd voor electromagnetische straling, waaronder licht. Vóór die tijd kijken kan niet, behalve sinds 2015 met een totaal nieuwe methode: zwaartekrachtgolven. Daarmee zou je in de ruimtetijd zélf resterende rimpelingen moeten kunnen zien van het begin van ons universum, 13,8 miljard jaar geleden.

     Waar zijn al die gruwelijk grote afstanden voor nodig? Waar is eigenlijk zo'n enorme kosmos voor nodig? Toch zeker niet om enkel en alleen op ons nietig planeetje leven en intelligentie voort te brengen, in een zonnestelseltje in een uithoek van de Melkweg, één onopvallend sterrenstelsel van meer 2000 miljard stelsels?

Het is een fraaie nazomerdag. Soms denk je misschien waarom we van boord gingen? Het is nog tot en met dinsdag mooi weer. Dertig graden schijnt opnieuw mogelijk. Ja, klopt, maar we waren het opeens zat. Kan gebeuren. Ik haal wat boodschappen in de stad, waar vrijwel niemand op straat is. Dat geldt niet voor de haven en de sluis; daar lopen erg veel mensen te genieten.

Corona. Weer een hoog aantal nieuwe besmettingen: 1849, bij 20 ziekenhuisopnames en 4 doden. Reproductiegetal en rioolwatermetingen onveranderd hoog: 1,38 en 276,17. vanavond om 18.00 uur gaan de nieuwe beperkende maatregelen in een groot deel van de Randstad in. Niet bij ons. Onze regio Zuid-Holland Zuid heeft slechts het signaal 'Waakzaam'. Dat stelt gerust? Naar het begin van dit kwartaal

Ons huis (links) en Het Eind gezien vanaf de Kriekenmarkt.

Maandag 21-09-2020

Maandag. De zon komt stralend op in de wolkenloze hemel boven de huizen aan de Kriekenmarkt. De straling stroomt bijna horizontaal in en zet de kamer in een fel licht, tot ik de zonwering uitdraai. We tellen de laatste warme dagen van deze lange nazomer. Vanaf woensdag krijgen de oceaandepressies weer de kans. Het is de 21e september, maar de herfst - gedefinieerd als de zon de evenaar passeert naar het zuidelijke halfrond, begint morgen om half vier Nederlandse tijd. Buiten is iemand aan de andere kant van de sluis bezig de geometrische beelden van Winiarski schoon te maken. Loffelijk. Anna gaat vandaag naar de kapper en ik loop langs de opticien voor een meting van de oogboldruk. Die was begin dit jaar aan de hoge kant (19/21 mm Hg). Een druk van 21 mm Hg of lager is normaal. Vandaag meet de opticien 19/18 mm Hg). Niet gestegen dus. Boffen. Bovendien maakt Anna voor vanavond coq au vin.

Gister luisterde ik met veel aandacht op Radio4 naar Diskotabel, waar men drie uitvoeringen vergeleek van de Sonate voor altviool en piano opus 147, uit 1975 van Dmitri Sjostakovitsj. Een stuk van een ijzingwekkende, beklemmende eenzaamheid. Hij schreef het vlak voor zijn dood, doodziek liggend in een Leningrads ziekenhuis na zijn zoveelste hartinfarct en lijdend aan longkanker. Ik ken het stuk al sinds de jaren 80 en speel het zelden af. Te aangrijpend voor dagelijks gebruik. Vooral het Adagio, het derde deel, is van een peilloze eenzaamheid, als dat niet een vreemde manier van uitdrukken is. Het is een Hommage aan Beethoven; stel je voor, op zijn sterfbed denkt Sjostakovitsj aan Beethoven en citeert in het laatste deel van de sonate op schril vervormde manieren diens Mondscheinsonate.

     De drie uitvoeringen op Diskotabel hadden ieder hun plussen en minnen, maar waren desondanks goed. Ik heb zelf een oudere uitvoering (uit 1898) in de kast, van twee Franse musici. Ondanks de sombere aard van het stuk zijn er veel uitvoeringen van. Hier is er eentje uit 1985, een oer-Russische met Yuri Bashmet (altviool), en de grote Sviatoslav Richter (piano). Luister vooral naar het Adagio, het derde (en laatste) deel.

Corona. Het gaat maar door. vandaag 2223 nieuwe besmettingen, bij 25 ziekenhuisopnames en 2 doden. het reproductiegetal (1,38) en de rioolwatermetingen zijn ongewijzigd hoog. Ook in Gorcum stijgt het aantal besmettingen; sinds gisteren kwamen er 7 bij.

     Na de zorgmedewerkers en het onderwijspersoneel willen nu ook de politie en de boa's voorrang bij het testen. Wie zijn er nog meer onmisbaar? Iedereen behalve pensionado's, denk ik.

    Het coronavaccin 'Spoetnik V' waarmee Poetin opschepte - het zou al in oktober beschikbaar zijn - heeft zijn verdiende rel. Specialisten ontdekten dat de data over effectiviteit en veiligheid van het vaccin vervalst werden. The Lancet waar ze pas twee weken geleden in gepubliceerd werden, moet zich dood schamen. Het RIVM gaat namen geven aan de opeenvolgende corona-golven, meldt De Speld. De tweede golf zal Bert heten en de volgende golven Dolf, Emre en Ferd. Maurice lijkt me ook een mooie als we eraan toe komen, maar die zal Maxima heten. Naar het begin van dit kwartaal

Buiten de Waterpoort. Er liggen erg veel kastanjes dit jaar.

Dinsdag 22-09-2020

De herfst vangt aan met een zonovergoten nazomerdag. De laatste, daarna komen de depressies en de kou. We maken een mooie lange wandeling over Buiten de Waterpoort en de westelijke stadswallen. De locatie bij de coupure van de tekst over het leugenbankje uit de roman 'De Waterman' van Arthur van Schendel van de Poëzieroute Gorinchem is weer hersteld, zie ik met genoegen (foto hier). De glazen plaat in het plaveisel was op veel plaatsen gebroken; nu ligt er een degelijker exemplaar op. Voor de wal liggen twee tankschepen afgemeerd voor reparaties of het wisselen van bemanning. De grote kastanjebomen zien er scharrig uit. Door de lange droogte van deze zomer zijn hun bladeren vroeg dor en bruin geworden, maar er liggen overal mooie, roodbruine kastanjes onder. Misschien zijn het er juist door de droogte zoveel; de bomen proberen zich fanatiek voort te planten in de hoop dat de kastanjes op vochtiger plaatsen uit zullen botten. We lopen verder, langs de jachthaven en de grote sluis. De bladval is ook daar aanzienlijk. We komen weinig Gorcummers tegen; het is nog vroeg. Op de terugweg kopen we in de Arkelstraat goudreinetten en een bloemetje voor op tafel.

     Het is een heerlijke dag met zacht zonlicht gedempt omdat de vochtigheidsgraad in de atmosfeer al toeneemt, vooruitlopend op het eerste regenfront dat ergens in de loop van de nacht zal passeren. Ik lees het eerste boek van kosmologe Katie Mack uit, 'The End Of Everything' (Scribner, 2020). Uiteindelijk eindigt het in de al decennialange impasse in de fysica. Fundamentele nieuwe vondsten deden zich niet voor. En het Higgsdeeltje dan? Dat werd al in 1964 voorspeld. De zwaartekrachtgolven dan, die in 2015 voor het eerst werden gemeten? Die werden al in 1916 door Einstein voorspeld. Allemaal geen nieuwe fysica. Het versterkt het idee van de fundamentele onbegrijpelijkheid van het universum en alles wat erin is.

Corona. Opnieuw een hoger aantal besmettingen: 2250, met een recordaantal in Amsterdam van 374. De pandemie begint opnieuw ons land de baas te worden. Het reproductiegetal is een flintertje gezakt (1,33) maar de rioolwatermetingen zijn iets gestegen (384,1 deeltjes). In Gorcum waren er 3 nieuwe besmettingen. Dagelijks kunnen zo'n 10.000 mensen geen coronatest krijgen omdat er niet voldoende capaciteit is. Het contactonderzoek van de GGD's wordt verder beperkt. Het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) begint met planbare reguliere zorg af te schalen. Ik kijk een tijdje Jaap van Dissel in de technische briefing van de Tweede Kamer. Ondertussen begon een aantal verdwaasde BN'ers waar ik nog nooit van gehoord heb ('influencers') een actie op Instagram onder de hashtag #ikdoenietmeermee. 'Alleen samen krijgen we de overheid weer onder controle, ik doe niet meer mee, free the people.' Gaan ze nu alle coronaregels negeren? Daarover bestaat verwarring. Anderen reageren er fel op. 'Mogen de artsen als jij hulp nodig hebt dan ook zeggen #ikdoenietmeermee?', vraagt Claudia De Breij zich op Twitter af. Gelukkig steunt de overgrote meerderheid van de bevolking het coronabeleid van het kabinet. Overigens blijkt dat dwaallicht Willem Engel van Viruswaarheid achter de actie van de BN'ers zit.

     En wat zei Trump gisteren over Covid-19 op een verkiezingsbijeenkomst over het coronavirus? 'It affects virtually nobody!' Ach het dodental in de VS passeert juist nu de 200.000, het hoogste aantal coronadoden in enig land ter wereld. Naar het begin van dit kwartaal

het Internationaal Space Station (ISS) trekt voor de verre, kleine bol van de planeet Mars langs (fotograaf: Tom Glenn, 2020)

Woensdag 23-09-2020

Een indrukwekkend plaatje. Het ruimtestation ISS passeert een piepkleine planeet Mars op de achtergrond, gezien vanaf de aarde. De foto kostte de fotograaf precieze planning, timing en geduld. Hij was voorzien van een standaard camera en een kleine telescoop en een sub-millimeter timer. Allereerst was er de locatie waarop de passage te zien zou zijn, berekend met online software, een strook land in zijn buurt van 90 meter langte bij San Diego in Californië. Binnen die strook zou het ISS langsflitsen met een grondsnelheid van 7,4 kilometer per seconde. Vorige week maandag 14 september, juist op tijd, maakte hij er een mooie video van waarin de opname hierboven voorkomt. De video staat hier op YouTube. Het bericht vond ik hier op Astronieuws.

     Het ISS moest overigens vannacht uitwijken voor een snel naderend stuk ruimtepuin. Volgens de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA dreigde het brokstuk het station op een voor ruimtebegrippen minieme afstand van 1,4 kilometer te passeren. Uit voorzorg weken de drie astronauten uit naar het Russische deel van het ISS, zodat ze in nood snel via een Sojoez-capsule het station konden verlaten. Dat bleek niet nodig, de uitwijkmanoeuvre was voldoende. Het was al de derde keer dit jaar.

Vannacht zou het kou- en regenfront ons land binnentrekken, maar het vertraagde en komt vandaag rond het middaguur. Daardoor begint de ochtend met veel zon en wat wolken, net als de vorige nazomerdagen. Anna gaat bij Tessa en haar gezin lunchen en ik speel met groot genoegen mijn nieuwe game op de PS4: Assasin's Creed Odyssey. Die speelt zich af in de tijd van de oorlogen tussen Sparta en Athene, de Peloponnesische Oorlog (431 - 404 v.Chr), ook wel 'de Griekse wereldoorlog' genoemd. De vormgeving en de verhaallijnen zijn serieus en eigenlijk erg goed. Ondertussen laat het koufront op zich wachten. Pas in de loop van de middag valt er wat regen.

Corona. Weer meer nieuwe besmettingen: 2364, bij 32 ziekenhuisopnames en 5 doden. Het aantal IC-opnames per dag stijgt voor het eerst sinds mei boven de signaalwaarde van 10. Het reproductiegetal is 1,33 en de rioolwatermetingen stijgen naar 313,28 deeltjes. In Gorcum werden 5 mensen positief getest. De regio Zuid-Holland Zuid, waar we toe behoren, maakt deel uit van de acht veiligheidsregio's die waarschijnlijk van het niveau 'Waakzaam' zullen overgaan naar 'Zorgelijk'. Dat komt vooral door Dordrecht ('hoe dichter bij Dordt, hoe...'). Verschillende van de zogenaamde influencers, de BN'ers van #ikdoenietmeermee, hebben hun video's bij nader inzien en stilzwijgend van Instagram verwijderd. Naar het begin van dit kwartaal

Ex-orkaan Teddy vanmorgen bij Newfoundland (bron: NOAA)

Donderdag 24-09-2020

Dat zie je niet erg vaak, een orkaan die - hoewel inmiddels afgeslankt tot een post-tropische cycloon - zover noordelijk komt. Ex-orkaan Teddy trok de volle breedte van de noordelijke Atlantische oceaan over, bereikte nét niet de oostkust van de VS en is nu onderweg naar de noordwestkust van Newfounland, dat globaal op dezelfde hoogte ligt als ons land. Je kunt het verder volgen bij de Canadese weerdienst. Erg veel verder zal Teddy niet komen, als hij zich vandaag gaat mengen met een lagedrukgebied boven de Labrador Zee.

Herfst. Vannacht trekt het eerste depressiefront over met veel regen. Vanavond komt het volgende. De dag vangt aan met veel zon, maar geleidelijk trekt de hemel dicht. We halen een vracht boodschappen bij de AH op Oost. Het kost meer tijd dan anders, want Anna heeft haar leesbril vergeten, kan het lijstje niet lezen en opschriften ook niet. Ach, we hebben alle tijd. Ik begin Martin van Creveld te lezen, een bekende Israëlisch militair deskundige. Met zijn nieuwe boek 'More on War' (2017, in het Nederlands vertaald als - 'Oorlog', De Blauwe Tijger, 2019) probeert hij het standaardwerk van Clausewitz 'Vom Kriege' (ca. 1835) te evenaren. Inderdaad tref je veel inzichten van de Pruisische generaal in het boek aan. Aanvankelijk gedraagt Van Creveld zich als een omgevallen boekenkast, maar halverwege wordt het beter. De oorlog tegen corona komt er niet in voor.

     Met onze vrienden Paul & Tine uit Nieuwegein gaan we graag uit eten in Utrecht, het is hoog tijd dat weer eens te doen, maar het lijkt ons niet verstandig. Daarom zullen we aan het eind van de middag met de bus, mondkapjes op, naar Vianen reizen - een kort ritje - om met zijn vieren corona-proof te gaan eten in het Van der Valk-hotel aan de A2 bij de Lekbrug. De bushalte is er vlakbij.

Corona. Wéér meer nieuwe besmettingen, vandaag 2550, bij 25 ziekenhuisopnames en een nu ook gestegen aantal doden, namelijk 16. Ziekenhuizen brengen vandaag patiënten weer in andere regio's onder. Volgens Het Parool is er in de regio Amsterdam geen plek meer voor elke coronapatiën; zieken worden in Haarlem en Alkmaar ondergebracht. De testcapaciteit en het contactonderzoek van de GGD's is verder beperkt. Alleen nauwe contacten van besmette personen in die meeste regio's worden nog gebeld als ze als risicogeval worden gezien. Zoals verwacht worden nog acht regio's als 'Zorgelijk' aangemerkt, fase 2 van 3, waaronder de veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid. Wij in Gorcum horen erbij. Niet dat hier zoveel nieuwe besmettingen zijn, het komt door Dordt. Voor ons gedrag maakt het geen verschil. De samenleving wordt steeds narriger. Het zit er dik in dat deze tweede golf, ondanks nieuwe steunprogramma's van het kabinet, een veel grotere impact op de economie en de werkgelegenheid zal krijgen dan de eerste golf van  begin dit jaar. Naar het begin van dit kwartaal

Vrijdag 25-09-2020

Weer eens grote behoefte ver te zijn van de waan van alledag, zeker bij alle kabaal en onzin van influencers, complotdenkers, BN'ers en andere luidruchtigen. Quantamagazine publiceerde een mooie, interactieve kaart van de diepste mysteries aan het front van de fundamentele fysica. Een front dat overigens al tientallen jaren nauwelijks of niet beweegt. In die kaart krijg je een goed overzicht van wat er speelt.

     Het doet wat denken aan mijn Werkprogramma van 5 raadselachtige zaken dat ik 2008 opstelde, maar het overzicht van Quantamagazine is beter. Veel deskundiger en minder filosofisch. Daarom vind je geen enkel element van het tijdschrift-overzicht terug in mijn werkprogramma, maar dat kan me weinig schelen.

     Het is erg leerzaam om door de verschillende mysteries te bladeren en te lezen, en je te realiseren hoe weinig voortgang er eigenlijk geboekt wordt. Niemand weet wat donkere energie en donkere materie zijn, wat betekent dat 95% van het universum onbekend is. Wel of geen kosmologische constante? Waarom is de zwaartekracht zo zwak in vergelijking met de drie andere natuurkrachten, en waarom accordeert hij niet met de quantumfysica? In samenhang hiermee bestaat het nooit opgeloste hierarchie-probleem na de scheiding van electromagnetisme van de zwakke kernkracht. Waar is alle antimaterie in het heelal gebleven? Wat was er vóór de Big Bang en is de echte oerknal eigenlijk de ultrakorte periode van kosmische inflatie direct na het ontstaan van de eerste quantumfluctuatie die de kosmos voortbracht? Wat is ruimtetijd en waar zijn de ontbrekende extra-dimensies?

     Er zijn in de fysica en de kosmologie veel meer onopgeloste problemen dan ontraadselde; denk bijvoorbeeld aan (zie boven) CP-symmetrieschending, maar ook vraagstukken die niet in het schema van Quantamagazine staan, zoals: bestaat protonverval wel of niet, hoe zit het met causaliteit, determinatie, entropie en met de richting van de pijl van de tijd. Allemaal fundamentele vragen waarvoor al decennialang sprake is van stagnatie en van veel meer vragen dan oplossingen, ondanks de inzet van nieuwe telescopen, deeltjesversnellers en de inzet van talloze wetenschappers. Er zou weer een Einstein moeten komen, zegt men dan, die voor een doorbraak zorgt en de hele zaak weer op de kop zet. Dat is meer dan honderd jaar geleden en het kan nog wel een eeuw duren. Hm. Dat is uiterst frustrerend, want de mensheid kan alleen verder komen met nieuwe kennis en begrip. 

Gisteravond namen we de bus naar Vianen, mondkapjes op (foto hier). In de bus zaten nauwelijks passagiers, dus het deed verantwoord aan. Regen vlaagde tegen de ruiten. Je bent in een kwartier bij de halte van Van der Valk naast de Lekbrug. Onze vrienden arriveerden een paar minuten later en we kregen corona-proof een zespersoons tafel, waar we lege stoelen tussen ons in hadden (foto hier). De ambiance, de gesprekken, de herinneringen, het eten en de bediening waren allemaal prima. Even voor half negen pikten we de bus terug naar Gorcum, waar het alweer droog was en we nog op tijd thuis kwamen voor Nieuwsuur.

     Vannacht speelde ik tot 01.00 uur Assasin's Creed Odyssey. Buiten regende het hard. Reiner escapismus, heerlijk. Vanmorgen is het droog en fris met wat zon. Anna ruimt de zomerkleren op en ik haal de vliegengordijnen voor de deuren naar de serre weg. Verder maak ik met onze werf de afspraak dat Dulce komende woensdag de wal op zal gaan. Ze zullen de boot ook winterklaar maken. 's Middags valt er veel regen.

Corona. Het aantal nieuwe besmettingen stijgt vandaag sterk naar 2782 bij 36 ziekenhuisopnames en (opnieuw) 16 doden. Reproductiegetal en rioolwatermetingen zijn hoog: 1,33 en 313,28. Het is goed mis. Nu worden ook ouderen vaker besmet. Het aantal opnames voor corona - 31 per 100.000 mensen - nadert de signaalwaarde van 40, terwijl het aantal positief geteste mensen met 16 per 100.000 ruim twee keer hoger is dan signaalwaarde van 7. In Gorcum waren er 7 nieuwe besmettingen en het aantal besmettingen per 100.000 ligt op 18,9. Het kabinet wil aanstaande maandag advies van het OMT over extra maatregelen om de verspreiding van het virus in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag terug te dringen. Naar het begin van dit kwartaal

Zaterdag 26-09-2020

In zijn column in Trouw werpt Rob de Wijk vandaag een goede vraag op. Nu het er naar uitziet dat we door de onbetrouwbaarheid van Boris Johnson een harde Brexit zullen krijgen, rijst de vraag wie de grens tussen Noord Ierland en de rest van het Verenigd Koninkrijk moet gaan controleren? Contrôle die strikt nodig is om smokkel en concurrentievervalsing tegen te gaan. De Britten zullen het niet doen; grenscontrôle is niet in hun belang en leidt met grote zekerheid tot een herleving van het geweld in de Noordierse deelstaat. De Europese Unie dan? 'Ik denk niemand', schrijft De Wijk. 'Want door grenscontroles neemt de kans op een burgeroorlog weer toe. Als de Britten de grens gaan controleren, komen de pro-Ierse katholieken in opstand. Daarom zal Ierland zeker niet gaan ­controleren. Wie gaat ­controleren, kan dus ­verantwoordelijk worden voor een burgeroorlog.' Daarmee is de onmogelijkheid van een zinnig vervolgscenario een feit. Ik vermoed dat Johnson daarop gokt en dat gaat enorme handelsproblemen geven. Wie een wat diepere analyse wil, verwijs ik naar het artikel 'A terrible border is reborn?' van de Ierse analist Daniel Keohane.

Vannacht viel weer veel regen, terwijl ik in mijn nieuwe game Odyssey het Griekse landschap doorkruis. Opnieuw tot één uur. Vanochtend is het droog en vrij zonnig. Ze zeggen dat we precies in het oog van een oceaandepressie zitten, kalm weer dus terwijl het in Zeeland en België hard regent en waait. Ik loop naar de poelier om spare ribs te halen voor vanavond. Daar ben ik nogal verzot op. Het is druk in de stad, dus houd ik het kort. Op de Langendijk schiet een jongeman met een notitieblok in de hand me aan. 'Bent u bang voor corona?', vraagt hij met een grijns.

     'Jazeker', zeg ik. Hij staat me veel te dichtbij. 'Dus sorry, daarom maak ik dat ik zo snel als ik kan weer thuis ben'.

     Terwijl ik gauw doorloop zie ik dat hij het antwoord opschrijft. Verbaast het hem? Verderop, in de Gasthuisstraat, staan drie argwanend kijkende BOA's.

Ik ben - niet voor het eerst - een boek kwijt, het sombere 'How to die in the Anthropocene' van Roy Scranton (City Light Books, 2015). Ik herinner me dat ik het in februari, voor je veel gewaar werd van de coronauitbraak, in mijn hotelletje in Ushuaia las (lees hier), wachtend op het inschepen op de Bark Europa. Maar waar is het gebleven? Als je een boek niet exact op alfabet in je bibliotheek opbergt, ben je het bijna onherroepelijk kwijt. Of heb ik het aan boord laten liggen? Ik onderdruk mijn neiging - het is een klein boekje - om het opnieuw te bestellen; misschien duikt het nog ergens op, tot dusver gebeurt dat altijd.

Corona. Vandaag 2713 nieuwe besmettingen; ondanks het weekeinde nauwelijks minder dan gisteren (2777), bij 29 ziekenhuisopnames (gisteren 36) en veel meer doden: 38 (gisteren 16). Het reproductiegetal en de rioolwatermetingen blijven onveranderd hoog. Zouden de mensen ervan schrikken? In Gorcum niet, daar is vandaag maar één nieuwe besmetting.

     Nu de pandemie bijna negen maanden woedt, worden er meer gegevens bekend over de schadelijkheid op langere termijn. Vandaag melden onderzoekers van het AMC dat de doorslaande immuunreactie (de citokinestorm) ernstige hersenschade kan ontstaan. Door de snelle opleving van het aantal besmettingen en opnames beginnen de ziekenhuizen nu al te steunen en te kraken. De reguliere zorg komt opnieuw in het gedrang. Er is nog steeds te weinig personeel om een nieuwe golf op te vangen en dan is het griepseizoen nog niet eens begonnen. Tegelijk wijzen de GGD's dagelijks tienduizenden testverzoeken af en probeert minister De Jonge wanhopig het testbeleid te redden. Eigenlijk is een nieuwe lockdown nodig, de enige maatregel die dit vroege voorjaar bewezen heeft gewerkt, 'een harde reset' noemde iemand het, die voor iedereen geldt - dat is het meest duidelijk - maar niemend heeft er zin in. Bestuurders laten aarzelend een heel weekeinde voorbijgaan en verliezen de grip op het virus. Mijn oud-collega die het altijd zo goed weet, drong bij Nieuwsuur aan op onmiddellijke landelijke coronamaatregelen: 'Burgemeesters komen in een onmogelijke positie als een andere burgemeester een andere maatregel neemt.' Dit keer geef ik hem gelijk. Het gestuntel van ons land is niet uniek. Ook om ons heen aarzelen de landen met maatregelen, hebben eveneens te weinig capaciteit voor testen en contactonderzoek, want de tweede golf komt onverwacht snel. De WHO waarschuwt ondertussen dat het dodental als gevolg van de pandemie kan verdubbelen tot 2 miljoen voordat er een succesvol vaccin op de markt komt - als het al effectieve en langerdurende bescherming geeft. De Volkskrant geeft hier een goede analyse. Naar het begin van dit kwartaal

December 1978. Met Liesje en baby Floor op bezoek bij Paul & Tine.

Zondag 27-09-2020

Een grijze zondag. het is stil op straat. In bad lees ik het hoofdstuk in Martin van Creveld 'Oorlog' (Blauwe Tijger, 2019) over zeeoorlogen. Heel toepasselijk. Later in de middag is er wat vaker zon en zijn er meer mensen op de been.

     Lokale, regionale en landelijke autoriteiten harrewarren over strengere coronamaatregelen en proberen elkaar de hete aardappel toe te spelen. Bijvoorbeeld in Amsterdam. Wie durft de strenge regels in te voeren die hoogstnoodzakelijk zijn? Ze vrezen de volkswoede, de horeca en de rest van de onvermijdelijke economische schade. Alles werpt je weer terug op de nauwe kring van je eigen leven en je eigen geschiedenis in minder verkrampte tijden. Tja, daar deed ik toch altijd al veel aan. Deze week kreeg in van Paul & Tine foto's van meer dan veertig jaar geleden, toen ik met mijn eerste echtgenote en dochter Floor als baby bij hen op bezoek was (foto hierboven). Ik was er 31.

     Het moet eind 1978 zijn geweest, vlak voor de kerstdagen. Floor was maar een maand of twee oud. Toch waren dat ook warrige tijden waarin ik na mijn Angolese avontuur moeilijk mijn weg kon vinden in Nederland, teveel dronk en problemen op mijn werk had die zich slechts langzaam oplosten. Tegenwoordig zou men het PTSS noemen, maar die diagnose bestond toen niet. Die periode komt niet voor in mijn trilogie, ik was er wel aan begonnen, een vierde deel, en schreef een schrijfblok vol aantekeningen en fragmenten, maar het liep niet en ben ermee gestopt. Niet zo gek misschien omdat het in de werkelijkheid van toen ook niet goed liep. Toch is zo'n foto voor mij goud waard, want uit die tijd zijn er weinig van. Ik zie overigens dat ik het gouden horloge van mijn vader droeg. dat raakte ik een paar jaar geleden helaas kwijt. Het bandje brak en het viel over boord.

In Zwitserland hadden de rechts-populisten van de Zwitserse Volkpartij voor de zoveelste keer een referendum verzonnen om migratie en vrij personenverkeer te verstoren. Vandaag wijzen de kiezers het massaal af, want de Zwitsers beseffen maar al te goed waar hun welvaart vandaan komt: van de Europese Unie. Vooruit! Nu moeten de Amerikanen maar snel Trump wegsturen.

Corona. Het plotselinge grote aantal coronadoden van gisteren (van 16 naar 38) blijkt het gevolg van een administratieve inhaalslag bij de GGD IJsselland. Anders zouden het er 17 geweest zijn. De verspreiding van het virus trekt zich niets van het weekeinde aan. Vandaag zijn er 2999 nieuwe besmettingen, bij 37 ziekenhuisopnames en 8 doden. Reproductiegetal en rioolwatermetingen zijn onveranderd te hoog. In Gorcum waren er 8 nieuwe besmettingen. Naar het begin van dit kwartaal

Demonstratie bij Borssele in 1979 (foto: Beeldbank Zeeland, W. Helm)

Maandag 28-09-2020

Vorige week hadden alle media het bericht prominent: kernenergie is goedkoper dan energie uit zon en wind. Dat is de conclusie van het Oostenrijks adviesbureau voor nucleaire stroom Enco, dat in opdracht van de Nederlandse overheid onderzoek heeft gedaan. het rapport kun je hier downloaden. Als alle kosten mee worden genomen is een kerncentrale niet duurder dan een zonne- of windpark, beweert het bureau. Een van de redenen zou zijn dat bij zon en wind de kosten voor extra elektriciteitskabels vaak worden weggelaten. Een meerderheid in de Tweede Kamer onder leiding van VVD en CDA was meteen overtuigd, terwijl kernenergie niet eens opgenomen is in het Klimaatakkoord. Maar nu blijkt er volgens een deskundige van alles te schorten aan het rapport. Als je de fouten corrigeert is de uitkomst precies omgekeerd: kernenergie is duurder.

     Wat is mis? Hetzelfde ministerie van economische zaken dat het Enco-rapport bestelde, heeft eerder eenzelfde vraag gesteld aan het bureau Kalavasta in Rotterdam. Begin dit jaar ontving men de peer-reviewed studie, die laat zien dat kernergie juist duurder is dan zonne- en windenergie. Kalavasta publiceerde hier een gedegen reactie.

     Het blijkt dan dat Enco voor het jaar 2040 hogere kosten berekende voor zon en wind dan nu in 2020, terwijl alle prognoses ervan uitgaan dat het alleen maar goedkoper wordt. Het is juist kernenergie dat steeds duurder zal worden, maar die prognose nam Kalavasta niet eens mee. Zo zijn er meer slordigheden en bovendien is de studie van Enco niet eens peer-reviewed. Ik ben geen complotdenker, maar dat is wel gek. Ik vrees dat veel politici een beetje te snel standpunten innamen. En dan hebben we het niet eens over het gebrek aan belangstelling van commerciële investeerders en over de vraag hoe men de kosten moet becijferen van de zware erfenis van de opslag van kernafval, waarmee we vele tientallen generaties na de onze opzadelen.

     De hamvraag is natuurlijk of de wereld de transitie naar een duurzame energievoorziening wel kán maken zonder de tijdelijke inzet van kernenergie. Ik vrees van niet en dat schreef ik bijna twee jaar geleden hier op dit blog. Het klimaatpanel IPCC van de Verenigde Naties rekent in de meeste scenario’s ook op een wereld mét kernenergie. De Parijse doelstelling van +1,5 graden per AD 2100 dreigt anders niet gehaald te worden. Het is een ongemakkelijke waarheid dat de wereld niet in staat geacht wordt om met tijdelijk beduidend minder energie de transitie te maken en dat het mindere kwaad van eeuwenlange opslag van nucleair afval gekozen moet worden om het grotere kwaad van een katastrofale broeikaswereld af te wenden.

Verbaast het nog iemand dat Trump 20 jaar lang nauwelijks belasting betaalde? De reden: de succesvolle zakenman leed vooral veel verliezen en ging herhaalde keren failliet. De Volkskrant vat zijn huidige toestand als volgt samen: 'Elke privé-uitgave is voor Trump een potentiële aftrekpost, hij zit diep in de schulden en hij presenteert zich, fiscaal gezien, als loser.' Een ordinaire sjacheraar die sterk afhankelijk is van Russische oligarchen. Uit de documenten die de New York Times naar buiten bracht blijkt ook dat Trump zijn presidentschap gebruikt om extra inkomsten te genereren. En hij moet de komende vier jaar zo’n 400 miljoen dollar zien af te betalen aan zijn schuldeisers. Ieder keer weer is het ongelooflijk dat zo'n man president kon worden van de machtigste staat ter wereld en dreigt het opnieuw te worden.

Blue Monday. Troosteloze miezerregen. Anna doet snel wat boodschappen en daarna loop ik snel en schichtig door de binnenstad naar de Primera om een boek te versturen. Opnieuw meer gesloten zaken. Straks moet je al je boodschappen online bestellen. De middag is al even triest als de ochtend.

Corona. Het aantal nieuwe besmettingen is met 2921 slechts een fractie lager dan gisteren, bij 38 ziekenhuisopnames en 6 doden. Het reproductiegetal en de rioolwatermetingen zijn opnieuw te hoog. Het aantal IC-opnames (12) overschrijdt de signaalwaarde van 10. In Gorcum werden 2 mensen positief getest. Vanavond om zeven uur zullen premier Rutte en minister De Jonge op een persconferentie een set nieuwe, drastische maatregelen afkondigen, die voor 3 weken gelden. Ze zijn al grotendeels uitgelekt en hier te lezen. Naar het begfin van dit kwartaal

Voorlichting voor jongeren over het dragen van een mondkapje bij onze zuiderburen.

Dinsdag 29-09-2020

Gisteravond keken we naar de persconferentie van de premier en de minister van volksgezondheid met zes miljoen andere Nederlanders. De strengere maatregelen zijn duidelijk en en aan de late kant. De horeca, de sportverenigingen en de podia likken hun wonden. Vandaag wordt duidelijk dat een meerderheid van de leden van het Outbreak Management Team (OMT) verder had willen gaan. Ze voelden zich door het kabinet gisteren voor een fait accompli gesteld: 'We moesten tekenen bij het kruisje'. Dat begrijp ik ook. Kennelijk is er bij de vaststelling van het pakket van ingrepen een calculatie van het RIVM rond het reproductiegetal R gemaakt, die ik niet ken. Dat staat al een tijd op 1,33 en is veel te hoog. Het huidig pakket moet het naar 0,90 brengen. Veel OMT-leden vinden dat te weinig - waarom niet 0,8 of lager? - en dat ben ik met ze eens. 'Een avondklok had naar schatting nog eens 0,15 procentpunt van de R afgehaald, blijkt uit berekeningen van het RIVM'. Een nieuwe lockdown ware beter geweest en de kans is groot dat ons land na een paar weken alsnog op slot moet. Maar de draagkracht van de bevolking en de economie... We zullen het wel zien.

     Van de zelfuitgeroepen coronadeskundige - 'Ik ben ook wetenschapper' - Maurice de Hond hoor je de laatste tijd niets. Ik althans niet. 'De verspreiding van het coronavirus is al vrijwel onder contrôle', schreef hij op 24 april jl. op zijn blog, en op dezelfde dag tweette hij 'dat de kans op een nieuwe uitbraak van het coronavirus vrijwel nihil is'.

     De mondkapjes-discussie is weer helemaal terug. Op Nieuwsuur zagen we dr. Fauci, de Amerikaanse viroloog en niet-gewaardeerde adviseur van Trump, onze Jaap van Dissel bekritiseren. Mondkapjes waren wel degelijk belangrijk, zei hij, Van Dissel moest zijn data nog maar eens nakijken. Vandaag blijkt dat weinig winkels, supermarkten en winkelketens mondkapjes verplicht stellen. Ze willen geen conflicten aan de voordeur en klanten wegsturen. De Bijenkorf is een uitzondering. Wat doen wij? Ach, de schaarse keren dat we buiten komen voor boodschappen zullen we ze toch maar gaan dragen. Zie hierboven hoe dat moet.

Vannacht weer veel regen. Vanmorgen is het bewolkt en donker, zodat het licht aan moest. Na een paar uren verdrijft de zon de somberheid. Anna doet een boodschap mét mondkapje op. Ik blijf binnen en schrijf een inleiding voor het komende kwartaal van het blog. Morgen gaan we naar Numansdorp; de boot gaat voor de winter de kant op.

Coronacijfers van vandaag. Het aantal nieuwe besmettingen is onveranderd hoog: 3011, bij méér ziekenhuisopnames (46) en doden (13). Het aantal besmettingen is in een maand tijd vervijfvoudigd: 146.000 Nederlanders zijn nu besmettelijk voor anderen. Het percentage van de coronatesten dat positief is steeg ook, in één week van 6,1 naar 7,4 procent. Het personeel in de ziekenhuizen ziet erg tegen de nieuwe golf op, het ziekteverzuim ligt hoog, bij de ambulancediensten zelfs op 20 procent. Naar het begin van dit kwartaal

Dulce ging vandaag de wal op voor de winter.

Woensdag 30-09-2020

Voor vannacht de wekker gezet en naar het debat Trump/Biden gekeken. Vol misnoegen. Ik vond het een vooral door Trump verziekt debat, een verschrikkelijke aanfluiting. Chaotisch, vol met jij-bakken en beledigingen en van een beschamend laag allooi. Ordinairder kon het niet. Dat kwam vooral door Trump, die zich misdroeg als het agressieve parvenu dat hij nu eenmaal is, met zoveel interrupties dat een af en toe bedremmelde Biden, die soms onduidelijk sprak, regelmatig niet uit de verf kon komen. In een debat past respect voor de tegenstander; daar was bij geen van beiden sprake van. Van Biden kan ik dat begrijpen. Hoe bedroevend! Hoe alarmerend! Dit zijn de kandidaten waar de Amerikaanse kiezers tussen moeten kiezen. Ik kan me voorstellen dat deze kroegruzie iedere lust te gaan stemmen bij velen wegneemt. Biden kwam niet sterk over, maar ik hoop dat hij wint. Alles is beter dan Trump.

Vandaag is het bikkelen. De boot gaat de wal op (foto boven) en we tuigen hem af ruimen de boel op en maken hem winterklaar. We zijn bekaf en laat thuis, het verslag volgt morgen.

Corona. Op aandringen van een kamermeerderheid komt het kabinet voor heel Nederland met het dringend advies om in winkels en andere voor het publiek toegankelijke binnenruimten vanaf nu een mondkapje te dragen. Er zijn 3302 nieuwe besmettingen, dat is 10 procent meer dan gisteren, bij 45 ziekenhuisopnames en 13 doden. het reproductiegetal is een fractie gedaald naar 1,27, de rioolwatermetingen stegen daarentegen flink naar 456,63 deeltjes. In Gorcum waren 8 nieuwe besmettingen. Naar het begin van dit kwartaal

Lees vanaf hier verder op https://www.sailing-dulce.nl/home/64