Logboek 2014/2 Sicilië>Spanje

Sardinië en Sicilië, Gerard Mercator 1578

 Direct naar

 het laatste

 verslag

Nog twee weken en dan zullen we ons inschepen. Eindelijk! Ik  vond die winter (die geen winter werd) erg lang duren. Onze plannen zijn bekend. Eerst maken we de boot in orde en we moeten een dinghy aanschaffen. Bijvoorbeeld de gasflessen laten vullen, de motor een beurt geven, het achterwiel van een van de vouwfietsjes van een nieuw ventiel voorzien en een nieuwe pompset monteren in het voorste toilet. De voornaamste factor is of de lekkage van de uitlaatdemper verergerd is of niet. Als dat meevalt dan kunnen we dit vaarseizoen wel doorkomen.

In mei komen onze buren Wiger & Arina aan boord. Mogelijk liggen we dan al in Syracuse. Ze zullen met ons meevaren door de Straat van Messina en langs de noordkust van Sicilië. We willen ook ankeren bij het vulkaaneiland Stromboli. In Palermo gaan ze weer van boord. We steken daarna over naar Sardinië en vervolgens naar de Balearen en de Spaanse kust. Die volgen we in de richting van Gibraltar. De hete maanden juli en augustus willen we in Holland doorbrengen en vanaf eind augustus gaan we op weg naar de Algarve, waar we de boot voor de komende winter op de wal willen zetten.

Dinsdag 01-04-2014

April. Nog veertien dagen voor vertrek. Mooie dag, weer. Ik lees fiks door in Jonathan Holslag en ben bijna op de helft van het meer dan 600 pagina's tellende boek. Fascinerende lectuur!

Verder kijken we naar de laatste episoden van het 1e seizoen van de Zweedse TV-serie 'Real Humans'. Een imposant SF-drama uit 2012 over transhumans oftewel hubots, intelligente robots in volmaakt menselijke gedaantes, die steeds meer de samenleving beginnen te bevolken. Dat geeft grote spanningen in de maatschappij. Sommigen accepteren de nieuwe levensvorm, anderen bestrijden de hubots. De laatsten zijn ondermeer mensen die geen werk meer hebben, omdat de hubots grote delen van de industriële produktie en de dienstverlening overnemen. Over het verhaal zal ik niets verklappen, maar het is ongelooflijk spannend. Bovendien is een dergelijke ontwikkeling op langere termijn helemaal niet ondenkbaar, zeg rond 2050 - 2060.

Met zo'n serie in huis kom je verder nergens aan toe, dus dat is het voor vandaag.  Terug naar boven

Joke Ravensbergen interviewt Jelle Brandt Corstius in de bibliotheek

Woensdag 02-04-2014

Eén van de leden van het Nederlands medisch-verpleegkundig team in Angola 1975/1976 las onlangs deel 3 van mijn boek (als e-book) en gaf me de volgende reactie: 'Overigens je e-boek gisteren en vandaag gelezen, dwz dat deel dat over Angola en het MKA ging. Vlot geschreven, ik las maar door en door. Parabéns!'Accentverschillen met Jarl's boek, scherpe en soms rake observaties van teamleden. Vreemd is dat ik me onze periode samen niet herinner, totdat ik de episodes in je boek las. Ik was vast "gepijnigd", zoals je schreef.' A.s. zondag hebben we onze eerste reünie in Utrecht.

Overigens is het erg spannend rond deel 1. Destijds zond mijn uitgever het in voor de Academica Literatuurprijs 2014. Er zijn 66 inzendingen. Vier boeken vielen al eerder af (geen fictie of geen debuut). Nu is men begonnen aan de samenstelling van de longlist. Zes boeken zijn al geplaatst, maar ik neem aan dat er nog meer volgen. Volg hier de stand.

Gisteravond waren we naar een avond met schrijver Jelle Brandt Corstius in de bibliotheek, georganiseerd door de drie boekhandels in de stad en het antiquariaat van Rijk & Joke. Zijn 'Arctisch Dagboek' las ik onlangs met veel plezier. De benedenzaal was uitverkocht. Joke ondervroeg de auteur, een lange, tengere en bescheiden man die onderhoudende antwoorden gaf. Een observatie die nieuw voor me was, behelsde de houding van de vrouwen in Rusland. Die hebben graag dat de man de leiding neemt en beslist. Hm, zou dat zo zijn? En bij ons juist niet? De Russische mannen zijn over het algemeen dronken en leven kort; je hebt als vrouw dus niet veel aan ze, zou ik zeggen. Maar ik heb me niet in de discussie gemengd. In de pauze verkochten de boekhandels zijn boeken aan een tafel, waar Brandt Corstius signeerde. Er stond een lange rij. Ik wou dat ik zoveel boeken verkocht! Toen ik aan de beurt was met de zojuist verworven 'Universele Reisgids voor Moeilijke Landen' (Prometheus, 2014) , zei ik: 'Ik heb ook in veel moeilijke landen gereisd, maar nu kan ik erachter komen hoe ik het had moeten doen.' Hij lachte en vroeg waar ik geweest was. Daarna schreef hij voorin: 'Voor de ervaren reisveteraan.' Aardig. Het is trouwens een leuk boek  met onderwerpen als: 'hoe je succesvol afdingt in 10 stappen - waarmee je dit boek al hebt terugverdiend.'

Vandaag een mooie, omfloerste lentedag. Rond de 20^o. We lopen naar het gemeentehuis om onze nieuwe ID-kaarten op te halen. Die zijn 10 jaar geldig. Goeie genade, dan zijn we we halverwege de 70 als we ze nieuwe moeten hebben. Wie dan leeft, wie dan zorgt. Verder zit ik vele uren digitaal geploeterd, met uiteindelijk succes. Daarover morgen, want mijn vriend Herman U. komt langs. We verwachten zometeen ook nog een interessante vrouw. Welk een toeval, het is alsof hij het ruikt. Ook daarover morgen. Terug naar boven

Donderdag 03-04-2014

De bijzondere vrouw die gistermiddag langs kwam, toen Herman U. toevallig bij ons was, is de Gorcumse kunstenares Annet Ardesch. Ze woont vlak bij ons op 't Eind. Ik ken haar al vanaf 1992, toen we de kunstmanifestatie BRAIN/Internal Affairs organiseerden in de oudbouw van het Beatrixziekenhuis, in de maanden voordat die gesloopt werd. Ze was toen bevriend met de legendarische psycholoog Piet Vroon, die aan lezingencyclus van de manifestatie deelnam. Vanmiddag kwam ze bij ons langs om me de delen 1 en 2 van mijn roman te laten signeren. Dat deed ik natuurlijk graag. Ze bleef nog lang zitten kletsen, ook toen Herman al uren weg was. Ans en zij kennen veel mensen en hun verhalen uit Gorcum en daarover praatten ze honderduit. Leuk om erbij te zitten en al die geschiedenissen aan te horen.

BRAIN/Internal Affairs, ik heb wel eens gezegd dat die zes weken durende manifestatie in 1992 het mooist was, dat ik in mijn leven georganiseerd heb. Geïnspireerd op een kunstproject in de Franse stad Avignon, dat ik tien jaar eerder bij toeval bezocht en waarin onderdelen van de Collection du Docteur Spitzner ten toon werden gesteld. Delen van die collectie van wassen beelden van talrijke medische rariteiten uit de 19e eeuw, wist ik toen op te sporen en naar Gorcum te halen, waar het - geëxposeerd op het voormalige OK-complex - een van de belangrijkste elementen van de kunstmanifestatie was. Gisterochtend was ik druk bezig met een ander element uit de kunstmanifestatie, de wereldpremière van 'BRAINS', een 'hersenmuziek' die de Utrechtse componist Henk Alkema (1944 - 2011) in onze opdracht geschreven had. Het stuk werd uitgevoerd op 23 september 1992 in de wachthal van de vroegere röntgenafdeling in het kader van de concertenserie. Het begint met de Chaconne van Bach en ontwikkelt zich vervolgens tot een stuk van ruim 26 minuten. Een paar weken later overhandigde Alkema me een cassettebandje met de opname. Dat bandje vond ik onlangs terug in een doos in onze kelder. Na een hoop uitzoekerij, veel gezwoeg en diverse conversieslagen lukte het me het stuk op YouTube te zetten, waar je (zie rechtsboven) het nu kunt beluisteren. Op het beeld zie je het etiket (waar ik via het gratis Microsoft-programma Movie Maker een filmpje van moest maken) van het cassettebandje met de namen van de uitvoerenden. Ik heb geen idee of de nazaten van Alkema het stuk kennen, maar het is in elk geval (voorlopig) gered voor het nageslacht.

Mooie dag. In alle vroegte breng ik ons autootje naar de garage op het industrieterrein bij Arkel voor de APK-keuring. Bovendien vrees ik dat de uitlaatdemper (hier ook al!) stuk is, afgaand op het donker pruttelen dat eruit komt. Schoonzoon Michel pikt me daar op en brengt me weer thuis. Daarna lopen we naar het Gasthuis, het verpleeghuis van Ans' moeder, voor een gesprek over de indicatie van haar zorg. De pogingen tot revalidatie hebben geen succes, dus kan ze niet langer op de revalidatieafdeling blijven. Haar zorgindicatie is veranderd van ZZP 6 naar ZZP 5 (ZZP = zorgzwaartepakket). Dat is wat we vroeger een psychogeriatrische afdeling (PG-afdeling) noemden en misschien heet het nog zo. Morgen hebben we er weer een gesprek, dan over waar ze heen moet/kan.  Terug naar boven

Vrijdag 04-04-2014

Van de week lag er bij Ro van Doesburg in de winkel een gratis boekje over de Russische schrijver Vasili Grossman (1905 - 1964), de auteur van het even hartverscheurende als indrukwekkende epos 'Life and Fate'. Ik schreef er al eerder over, in 2009. Die magistrale roman over de Tweede Wereldoorlog, met het kaliber van 'Oorlog en Vrede' van Tolstoj, las ik in 1989 en ik ben het nooit vergeten. Een van de beste boeken die ik ooit las! Nu is Uitgeverij Balans bezig met al zijn werk in vertaling (her) uit te geven; vandaar dat gratis boekje (zie hierboven). Een loffelijk streven, want Grossman is zeer ten onrechte weinig bekend in ons land.

Vanmorgen brengt Jeffrey ons naar de garage op het industriererrein in Arkel. Ons autootje is klaar. APK-gekeurd en met nieuwe achterbanden en een nieuwe uitlaat. Kassa! Er staat een prachtige Volvo C70 Coupé te koop. Ondanks mezelf, ondanks mijn nuchtere kijk op autorijden (een auto dient om je van A naar B te brengen), sta ik een tijdje te dromen. Hij heeft 220.000 kilometer gereden en kost maar € 3750. Als we nu ons eigen autootje inruilen en.... Fred, de garagist, grijnst. Hij zegt dat een Volvo met zo'n kilometrage weliswaar nog jaren meekan, maar dat hij erg duur rijdt (1 op 5 bij hoge snelheid) en dat hij ruim 250 km/uur kan. Wat heb je daaraan? En dan motorrijtuigenbelasting en het onderhoud. Ik zet de droom van me af - maar wát een mooie auto!

We zijn op tijd voor de bespreking met de psycholoog in Het Gasthuis over de moeder van Ans. In haar bijzijn, uiteraard. Het is een aardige jonge vrouw in spijkerbroek. Zwager Cees is er ook. 'Nou', zegt ze, 'een hele opkomst! U moest eens weten dat ik zo'n belangrijke bespreking ook vaak helemaal alleen met de patiënt moet voeren. Dan komt er niemand van de familie opdagen.'

Ze doet de uitslag van het psychologisch onderzoek uit de doeken. 'Op grond daarvan is het beter dat uw moeder op een PG-afdeling wordt opgenomen.'

Oma Steers volgt het stilletjes. Ze vindt het allemaal best. 'Als het er maar gezellig is.' Dat de voordeur op slot zit en ze er niet uit kan, is niet erg. 'Dan komt er ook niemand in om mijn spullen te jatten.'

Later spreken we met het afdelingshoofd. Gelukkig mag Oma Steers hier op de afdeling wachten tot er een plaats voor haar is. We mogen een voorkeur uitspreken. In geen geval terug naar St. Clara, zegt ze. Dat zijn we erg met haar eens. Het liefst blijft ze hier. Of in woonzorgcentrum Steijndelt in de binnenstad. Daar woonde ze ooit in de buurt. Hoe lang het duurt voor ze verhuizen moet, is niet bekend.

Thuis kijken we na of de APK-goedkeuring in de autopapieren zit. Jawel. Maar we ontdekken dat de groene kaart van de autoverzekering per 1 februari verliep. Hè? Is hij soms naar ons voormalig postadres bij zwager Cees in het onzalige Papendrecht gestuurd? Nee. zegt Cees. We bellen de verzekering. Daar vinden ze uit dat de verzekeringen allemaal op ons nieuwe adres in Gorcum staan, maar de autoverzekering niet. Vreemd. Hij is wel verzekerd, stelt de dame aan de telefoon ons gerust. Ze sturen zo snel mogelijk een nieuwe groene kaart op, dus als we weg zijn kan Barbara zonder zorgen ons autootje gebruiken.  Terug naar boven

We zitten nog steeds met een ingepakte voetgangersbrug voor de ramen

Zaterdag 05-04-2014

Nieuw hoofdstuk in de kwestie Jansen Steur. Niet zozeer over de ex-neuroloog zelf, maar in de tuchtzaak tegen de oud-regionaal inspecteurs van de volksgezondheid. Die zaak dient bij het regionaal tuchtcollege te Zwolle op 18 april. Tijdens de uitspraak van het RTC op 10 januari jl., waarin ik werd vrijgesproken in mijn eigen tuchtzaak, kwam de letselschadespecialist Yme Drost, gemachtigde van de klagers, op me af om me te feliciteren. Tevens meldde hij dat hij op mijn weblog had gelezen dat we een vlucht naar Sicilië hadden geboekt op 15 april, maar dat hij me als getuige wilde oproepen in die zaak van 18 april. 'Dat is een probleem', zei ik, 'we kunnen het niet uitstellen want we hebben tijd nodig om onze boot vaarklaar te maken voor een vakantie met vrienden in het begin van mei.' Drost opperde de mogelijkheid om het getuigenverhoor eerder te houden op een aparte zitting van het RTC.

Nadien hoorde ik maandenlang niets meer, totdat er afgelopen week een dagvaarding van een gerechtsdeurwaarder in onze brievenbus lag. Voor 18 april. Drost had dus geen poging ondernomen om me terwille te zijn. Enfin, mijn advocaat deed wat Drost had moeten doen en wist toch een eerder getuigenverhoor te regelen, en wel a.s. dinsdag in het gerechtsgebouw van Zwolle.

Waarom had Drost dat moeten doen? Omdat hij iets van mij wil. Hij denkt dat hij met mijn getuigenis sterker staat in zijn zaak tegen de ex-inspecteurs. Vermoedelijk is dat zo, want het kostte me begin 2004 weken soebatten voordat de inspectie in beweging kwam. Bovendien ergert het me dat de toenmalig regionaal inspecteur nu ontkent dat ik haar medio december 2013 direct informeerde over de verslaving en de op non-actiefstelling van JS. Ik had dus mogen verwachten dat Drost snel een andere datum zou regelen. Dat deed hij niet. In plaats daarvan stuurt hij me vlak voor ons vertrek een dagvaarding. Dat ergert me ook. Hij schopt ons hele vertrekschema door de war. Dat is onverstandig van hem, zegt mijn advocate, met onwillige getuigen schiet je doorgaans weinig op. Niet komen opdagen is overigens strafbaar met een boete en ze kunnen je in 2e instantie kunnen doen ophalen 'door de sterke arm'. Natuurlijk had ik op 18 april desondanks gewoon weg kunnen blijven; de dagvaarding was namelijk niet aan mij persoonlijk overhandigd. Maar dat zint me niet, ik was en ben ook nu bereid te getuigen op de eerdere datum, ik wilde me immers steeds verantwoorden.

We zitten nog steeds zonder uitzicht (zie foto hierboven), vanwege het groot onderhoud aan de voetgangersbrug naar de sluis. Vannacht om een uur of twee staan een aantal dronken meiden naast ons slaapkamerraam aan de afzetting te rammelen. Ze giechelen en gooien alle hondenpoepzakjes uit de houder over de straat. Leuk. Morgen blijft de hondenpoep dus liggen. Gelukkig gaan ze daarna weg.

Ans is vanmorgen naar haar moeder en ik doe de boodschappen. Het is de zoveelste zachte dag, een eind boven de gemiddelde temperatuur van begin april. Bij de viskraam achter de kerk sta ik te wachten op mijn beurt. Er werkt een leuk, pittig meisje in de kraam. 'Wat wil jij, jongedame?', vraagt ze het schoolmeisje naast me. 'Een portie kibbeling.' Daarna kijkt ze mij aan. 'Ook een portie voor de jongeheer', zeg ik. Zonder iets te zeggen reikt ze me het bakje aan. Ze heeft me vast verkeerd begrepen.

Druk. Vanmiddag naar de vernissage van Josien Bruinsma boven Boekhandel Cursief. Vanavond naar het optreden van de Gorcumse beroemdheid Peter Blanker (''t Is moeilijk bescheiden te blijven') in Theater 't Pand.   Terug naar boven

Peter Blanker gisteravond in Theater 't Pand. Linksboven achter de piano Izak Boom

Zondag 06-04-2014

Leuke avond in Theater 't Pand achter de rug, een avond rond de liedjeszanger Peter Blanker. Hij woonde lang in Gorcum op de Vissersdijk. Hij had één hit in het begin van de jaren '80: ''t Is moeilijk bescheiden te blijven', die iedereen wel kent. Een kleurrijk figuur, nu 75 jaar, met een grote snor en lang grijs haar. Hij woont op de Shetland eilanden. Een keur van Gorcumse artiesten bracht een muzikaal tribuut aan de oud-plaatsgenoot, zoals Izak Boom, Chris Poldervaart, Pauliina May en Carmen Melissant. De eerste helft van de avond had teveel lach-of-ik-schiet gehalte, de tweede helft was beter. Toen zong Blanker zelf ook een aantal liederen, waaronder het samen met leeftijdsgenoot en Hollands' eerste rocker Peter Koelewijn geschreven 'Alles heeft een einde (maar een worst wel twee)'. Blanker beschikt nog over een krachtige stem en een goede voordracht. Aan het slot zong hij natuurlijk zijn grote hit. 'En nu naar de bar!', riep hij aan het eind. Een vrolijke avond!

Voor het eerst in lange tijd lagere temperaturen en regen. Niet veel, is de voorspelling. Ans gaat met haar dochters en de kleine kleinkinderen naar de dierentuin in Rhenen. Ik heb ook iets leuks vanmiddag: de eerste reünie van de Angola-gangers, leden van het medisch-verpleegkundig team dat in 1975/1976 in de provincie Cabinda voor de MPLA werkte. De bijeenkomst is in Grand Café De Winkel van Sinkel in Utrecht. Zometeen reis ik erheen met de Interliner. Terug naar boven

De reünie dan de Angola-gangers. Vlnr. Jan Stam, Alie Abbink, Joop van Wijk, ik, Jarl, (-), Wim Mostert, Henk Eggens

Maandag 07-04-2014

Ik vermaal de dagen dagelijks in hapklare brokken. Dan zijn ze verwerkt en opgeborgen en kan ik ze vergeten. Het boek van afgelegde dagen. Gisteren dus met de Q-liner naar Utrecht. Niet alle reünies zijn leuk. Soms brengen ze niet wat je hoopt: de ambiance van vroeger nog een keer beleven. Soms reageren de deelnemers anders op je dan je verwacht. Er zijn mensen die er daarom nooit heen gaan. Ik begrijp dat.

Niettemin liep ik vol goede hoop door Hoog Catharijne naar de binnenstad. Wat een drukte! Gorcum is op zondag meestal uitgestorven maar in Utrecht zijn alle winkels open. Een kooplustige massa stroomt door de straten, de terrassen zitten vol. De boekhandel van Polare op de Stadhuisbrug is gesloten. 'Broese gaat weer open!', beloven plakkaten op de ruiten. Even een kop thee op de bank voor Graaf Floris op de Vismarkt. Dit was mijn stad. Om vier uur is het tijd om naar Grand Café De Winkel van Sinkel te gaan. In de grote cafézaal verwijst men me door naar een kleine bar, rechts achterin. Daar vind ik de overige leden van het voormalige medisch-verpleegkundig team van het MKA en een aantal anderen. De bijeenkomst werd belegd door teamlid Jarl Chabot ter gelegenheid van het uitkomen van zijn boek 'Nooit meer bacalhau' (BraveNewBooks, 2013). De eerste die me verwelkomt is de vrouw van Jarl, die ik niet ken. Men zet een scherm op voor de fotopresentatie, waarvoor we allemaal foto's hebben opgestuurd. De meeste uit Cabinda, onze provincie.

Ik nestel me op een kruk aan de bar en praat met Wim Mostert, die er nog bijna zo uitziet als bijna veertig jaar geleden. In ons oerwoudhospitaal luisterde hij op de cassetterecorderveel naar Der Tod und das Mädchen van Schubert. Hij werkte later als patholoog in het ziekenhuis van Terneuzen en woont in Antwerpen. Wim heeft mijn boeken meegenomen om ze te laten signeren. Even verder aan de bar zit Gerard Leenders, de OVT-VPRO radiojournalist die ook is gekomen. Jarl is nog altijd boomlang maar iets dikker en geheel grijs geworden. Hij draagt een feestelijk vlinderdasje op een donker overhemd. Dan spreek ik Henk Eggens, die destijds met zijn vriendin Gezien in Cabinda-stad gingen werken. Zijn vriendin viel al snel voor de charmes van onze Angolese chef, Luïs Campinos. Een pijnlijke situatie. Henk woont tegenwoordig in Portugal en van Gezien ontbreekt na veertig jaar ieder spoor. Een tijd praat ik met Fieneke Diamand, VPRO-medewerker, die destijd met haar man in Luanda woonde, en met de redactrice van Jarls boek (haar naam ontschiet me helaas). Aardige mensen.

Ondertussen komen er ook collega's uit een latere fase van Jarls loopbaan binnen. Er bekruipt me een gevoel van triestheid, waar de wijn niet tegen helpt. Misschien komt het omdat alles zo onverbiddelijk verleden tijd is. Het lijkt trouwens wel alsof teamleden Joop van Wijk en Jan Stam me mijden. Dus ga ik naar ze toe. Joop heeft van iemand gehoord dat ik 'vernietigend' over hem schrijf in mijn boek. Hij heeft het niet gelezen. 'Het valt wel mee', zeg ik, 'ik geef je vaak gelijk.'

'Je eindigt niet met de zin "Het kon niet korter", zoals we toen hadden afgesproken', zegt Joop.

'Dat klopt, maar met deel 3 is het boek nog niet af.'

Joop had het na zijn terugkeer uit Angola zwaar, zei men destijds. Hij werd cineast, samen met zijn partner Hillie Molenaar, in Molenwiek Film. Daarvoor maakte hij indrukwekkende, politieke documentaires. Hij ziet er overigens ook goed geconserveerd uit, zoals dat heet.

Ik loop naar de bar. Daar zit Jan Stam, tamelijk kaal en zonder snor. Hij werd hoogleraar neurologie in het AMC. Opeens zie ik verbaasd met wie hij praat. Dat is of all persons Nanny Bl., vroeger secretaresse van het MKA en de trouwe rechterhand van de rechtlijnige voorzitter Henk Odink, gestaald kader van de CPN. Mijn tegenstander in die dagen, die ervoor zorgde dat ik persona non grata in Angola werd. Wat doet zij hier? Ik herinner me dat Jan vroeger het bed met haar deelde, mogelijk is dat de verklaring. Ons gesprekje is vlak en weinig informatief. Dus wend ik me tot Alie, destijds verpleegkundige en partner van Henny Boswinkel, de tweede verpleegkundige. Ze is er met haar huidige man. Een warm weerzien. haar vroegere levensgezel Henny wil niets meer weten van het team en het MKA; hij is er dus niet en reageerde ook niet op het manuscript van Jarl, toen ieder teamlid daar een schriftelijke reactie in kon plaatsen. Er zijn trouwens meer mensen uit die jaren niet aanwezig, mensen die ons in Holland ondersteunden in een stuurgroep, zoals Barry van der Sluis en zijn toenmalige partner Marlies, Roel Coutinho (RIVM-coryfee), Toon Tellegen (huisarts en schrijver) en Joop de Jong (nu ook hoogleraar). Sjef Teuns is waarschijnlijk niet gevraagd (als hij nog in leven is).

Op zeker moment valt het onvermijdelijke besluit: we gaan met de teamleden uit eten. De aanhang van Jarl weet een Vietnamees restaurant aan de Voorstraat: Saigon. We lopen er via Utrechtse straatjes als 't Hoogt er naar toe. Hier assisteerde coassistent Lucas (in deel 2) bij een spontane abortus in de vroege jaren '70. Het ergert me dat Jan Stam zijn vroegere minnares Nanny meetroont. Die was bepaald geen lid van ons team. Ik moet zelfs voor haar plaatsmaken als ik aan tafel naast Jan beland. Tenslotte zit ik naast Wim. Het eten is matig en veel lust tot praten heb ik niet. Anderen balen ook van het doordrammen van Jan. Alie is een lieverd, ze komt naast me zitten en ik geef haar een gesigneerd exemplaar van deel 1 cadeau. Direct na de koffie neem ik met een korte armzwaai afscheid en rep me door Hoog Catharijne. Op het busstation is de Q-liner juist weg; ik kan een uur wachten of na een kwartier de dorpenbus langs Meerkerk en Arkel nemen. Duurt twee keer langer. Half twaalf in Gorcum, na een kwartier lopen thuis. Onderweg is het gelukkig stil als ik hevig wild moet plassen. Vanaf de Brug van Ceelen sta ik opgelucht in de kanaalsluis te klateren. Ans zit nog op de bank voor de TV. Ze kijkt me aan. 'Het was een teleurstelling', zeg ik, 'ik ga meteen naar bed.' Sadder, but wiser?

Vandaag een tamelijk lichte dag. We lopen naar de maandagmarkt om verse vis en groente te kopen. Terraszit met koffie bij Tax. Mijn uitgever bericht dat hij deel 1 van de trilogie in zesvoud heeft ingezonden voor de Anton Wachterpijs 2014. Een prestigieuze prijs voor debutanten; te hoog gegrepen voor mij, denk ik. In juli gaan ze de longlist opstelllen. Voor de namiddag en de avond waarschuwt men voor hevige onweersbuien. Vanavond weer naar Theater 't Pand voor een avond over de Matthäus Passie van Bach. Terug naar boven

Govert-Jan Bach (l) en Wil Funk gisteravond in Theater 't Pand

Dinsdag 08-04-2014

Gisteravond naar Theater 't Pand voor een avond over de Matthäus Passion door Govert-Jan Bach, die ergens in de 17e eeuw een voorvader gemeen had met Johann Sebastian. De avond werd georganiseerd door Wil Funk, vroeger gynaecoloog in het Beatrixziekenhuis. Hij is de voorzitter van de stichting die nu al voor het 50ste jaar de uitvoering in de Grote Kerk in Gorcum organiseert. Hij en zijn vriendin Marianne heten me welkom in het kleine theater. Govert-Jan Bach is van zijn vak 'pastoraal psycholoog' (whatever that may be) en een aangenaam causeur. Achter een tafeltje bezaaid met CD's en boeken op het toneel gezeten, vertelt hij op aanstekelijke wijze ruim een uur over de passiemuziek (foto hierboven). Met luisterfragmenten licht hij zijn verhaal toe. Heerlijk om naar iemand te luisteren die vrijwel alles van zijn onderwerp af weet. Het had van mij wel langer mogen duren.

Tijdens de avond is er een korte onweersbui. In het theater merken we er niets van. Als ik langs de haven naar huis loop, is het alweer droog. Vanmorgen zon en malse regenbuien. Het is beduidend kouder dan gisteren. Zorgelijke berichten uit het oosten van Oekraïne. In het Donbass-bekken dreigt een herhaling van het Krim-annexatiescenario. Je vraagt je af of Poetin een tevoren uitgedacht plan volgt, waarin hij steeds ietsje verder gaat. Als de NAVO, de VS en de EU nu geen streep trekken, zal hij dat plan zeker uitvoerengas. De Volkskrant start vanmorgen zelfs een live-verslag van gebeurtenissen. Oekraïne kan zijn gasrekening aan Rusland niet voldoen en de Russen hebben de prijs 80% verhoogd. Langzaam trekt Poetin het wurgkoord aan, zou je zeggen. Vanmorgen verklaart de president van het mini-staatje Transnistrië, jaren geleden met geweld afgescheiden van Moldavië, dat het landje zich op termijn wil aansluiten bij Rusland. Dat verbaast niemand, dat wilden ze altijd al, maar alleen de Russen erkenden de afscheiding.

Om half elf zit ik de bestuursvergadering van de Poëzieroute voor. Buiten striemt een hagelbui de straten. De route nadert nu snel zijn voltooing. Er zijn weer nieuwe gedichten in de stad aangebracht, onder andere bij het Paardenwater. Voor het gedicht 'Boem paukeslag' van Paul van Ostaijen bij de vroegere kruitmagazijnen op de Dalemwal komt een nieuw ontwerp, dat te maken heeft met de tekstregel 'daar ligt alles PLAT' in de tekst. Als ik thuiskom lees ik dat NAVO-chef Rasmussen waarschuwt dat de Russen een grote fout maken als ze het oosten van Oekraïne binnenvallen. Bluf, vrees ik. De NAVO zal niets doen dan hooguit troepen en vlieguigen stationeren in de voormalige oostblokstaten, die aan Rusland en Oekraïne grenzen.

Straks rijd ik in ons autootje op en neer naar Zwolle. Daar word ik als getuige gehoord in de tuchtzaak tegen de drie ex-inspecteurs van de IGZ in de zaak Jansen Steur. Terug naar boven

Woensdag 09-04-2014

De maandelijkse update van de gemiddelde wereldtemperatuur in de lagere atmosfeer toont over maart een plus van 17^o (hierboven). Evenveel als over februari. Samensteller Roy Spencer speculeert wat over een mogelijke El Niño, die vanaf de herfst recordwarmte zou kunnen veroorzaken, met meer kans op droogte, overstromingen, smog en hittegolven. De kans daarop acht hij 50% en hij ziet redenen waarom het verschijnsel dit keer minder dramatisch zal verlopen. Ik schreef daar vorige maand over. Zie ook het vorige record (1998) in de grafiek. Toevallig heeft Weerplaza er vandaag ook een bericht over.

Gistermiddag dus naar het gerechtsgebouw in Zwolle voor het getuigenverhoor in de tuchtzaak tegen de drie ex-inspecteurs van de IGZ. Na een korte voorbespreking op haar kantoor rijdt Willemien, mijn advocaat, er met me heen. Letselschadespecialist Yme Drost is er met een van de klagers. Even verderop staan twee van de ex-inspecteurs, Ankie Schoenmaker en Wim Nugteren, met hun advocaten. De derde, Patrick Edgar, is er niet. Wat stijfjes geven we elkaar de hand. Ja natuurlijk, we waren alledrie liever ergens anders. De advocaten zijn van het kantoor van de landsadvocaat Pels Rijcken. Gelukkig is er helemaal geen pers; wel zo rustig. Het getuigenverhoor zelf is niet spectaculair; het levert totaal geen nieuws op want ik heb alles al diverse keren verteld. Waarom vroeg Drost er dan om? Nou, ditmaal verklaar ik onder ede en dat geeft wat meer juridisch gewicht in de aanstaande tuchtzaak, zegt Willemien.

Om half zes zijn we klaar. Ankie lijkt opgelucht, mijn verklaring was voor haar niet belastend. Ze wenst me een goede vakantie. 'Jij en ik hebben altijd vakantie', zeg ik. Nugteren spoedt zich zonder groet weg. Tja, voor hem was mijn getuigenis minder gunstig.

Op de terugweg zijn er files op de Ring van Utrecht. Ik mijd ze door via Zeist naar de A15 te rijden en dan af te slaan naar de A27. Even na zeven uur thuis.

De dag begint zonnig. De werklui op het voetgangersbrugje maken veel rommel met schuren en zandstralen. Het komt uit de plastic tent met wolken en slaat ook op onze ramen neer. Hopelijk maken ze dat ook weer schoon. Ik stuur een email naar het kantoor van Marina di Ragusa. Kunnen ze onze transfer regelen vanaf het vliegveld van Catania? En - omdat we na kantoortijd aankomen - alvast electra en water opladen op de zuil bij onze boot?

Zeilvriend Peter van de Second Lady meldt nieuwe wetgeving in Italië. Je moet nu een minimale WA  (personenschade) dekking hebben van 5 miljoen euro en een dekking van de zaakschade van minimaal 1 miljoen. Bij niet voldoende dekking kan een boete opgelegd worden van € 3000,--. Ook als je niet het juiste certificaat bij je hebt. Zo? Ik kijk meteen ons Statement of Insurance na; gelukkig staat er op 'Maximum sum insured for third party liability: € 5.000.000'. Aan het eind van de ochtend ga ik naar het Turkse kappertje op de Langendijk; daarna hoef ik me over lange grijze haren voorlopig geen zorgen te maken. Tevens haal ik bij de apotheek voor de komende maanden voldoende medicijnen, na een verzoek via mijn huisarts voor me klaar gezet.

Bij terugkomst tref ik Ans met haar vriendin Jannie bij de voordeur; ze gaan samen in de stad lunchen. Daarna gaat ze bij haar moeder langs. Er is bericht van de jachthaven op Sicilië: ze hebben de transfer geregeld (€ 130) en electra en water geladen op de zuil naast onze ligplaats. Service!

'Poetins militaire machine staat in de oorlogsstand', schrijft De Volkskrant en publiceert een satellietfoto van de militaire opbouw bij de Oekraïense grens. Ander nieuws: er is sprake van een herstart van TenPages, zie het bericht van de curator op hun website. Tekst & Uitleg, een uitgeverij in Peize, wil het crowdfundingplatform overnemen. Of dat ook weer perspectieven voor de gedupeerde auteurs (niet ik) en de aandeelhouders biedt, is afwachten. Terug naar boven

Acteur Toni Servillo als een eigentijdse Marcello Mastroianni

Donderdag 10-04-2014

Gisteravond keken we op DVD naar 'La Grande Belezza' (Paolo Sorrentino, 2013), een prachtig filmspektakel over decadentie in het hedendaagse Rome, volledig de vergelijking waardig met Fellini's 'La Dolce Vita'. Als een hedendaagse Marcello Mastroianni - maar niet zo mooi - loopt de hoofdpersoon door een caleidoscopische wereld van dure feesten, nachtclubs, would-be kunstenaars en intellectuelen, Romeinse oudheden, beelden en kerken, zich vermoeid verbazend over al die vreemde mensen. Je krijgt niet snel genoeg van al die absurde beelden en dialogen die over elkaar heen vallen, net als destijds in de film van Fellini, alsof er er niet een halve eeuw voorbijging. Talrijke kleurrijke figuren komen langs, zoals de immer kookrecepten citerende kardinaal en de heilige non van 104 jaar oud die op Moeder Teresa lijkt. En niet te vergeten de muziek, van swingende house tot de magisch-verstilde klanken van Arvo Pärt in 'My heart's in the highlands' (luister vooral hier!). Dat laatste stuk verklankt het gelijknamige gedicht van de Schotse dichter Robert Burns:

'My heart’s in the Highlands, my heart is not here',

alsof het de draak steekt met al die barokke, voorbijwervelende taferelen.

Vandaag is het licht bewolkt en rond de 15^o. Dezer dagen zag ik bij toeval dat er een mooie recensie over deel 2 is verschenen op Boekensalon, de recensiewebsite van de Nederlandse bibliotheken:

'In dit tweede deel van de trilogie 'Soms priemt een lichtstraal' over het leven van Lucas na 'Lucas scholier'*, komen de laatste jaren van diens studietijd in de medicijnen aan de orde. Lucas is het alter ego van de schrijver, die vóór zijn pensionering medicus en later ziekenhuisbestuurder was. De romans konden na crowdfunding worden uitgegeven. Lucas’ studiejaren (1971-1973) zijn de jaren van zijn coschappen en het behalen van zijn bul. Zijn leven beweegt zich tussen vier polen: zijn studie met de confrontaties tussen hem en zijn opleiders, zijn leeservaringen met de invloed daarvan op zijn wereldbeschouwing en zijn schrijverschap, zijn korte relaties met studentes en de ontwikkeling van zijn linkse politieke ideeën. Zijn doel: de artsenbul en een grote liefde, zijn aan het eind van deze levensfase bereikt. Zijlstra (1947) geeft een realistisch en overtuigend beeld van zijn medische opleiding, van het studentenleven in de revolutionaire jaren zeventig van de 20e eeuw, de idealen waar linkse studenten destijds voor streden en het vrije seksuele verkeer. Het verhaal geeft een mooi tijdsbeeld en leest vlot.'

Er staat niet bij wie hem geschreven heeft.

Ans is vol zorgen over haar kleindochter Nikita. Het ging de afgelopen maanden doorgaans redelijk, maar nu is haar (waarschijnlijk chronisch) ziektebeeld opeens verergerd. Ze is met haar ouders de hele dag naar het Erasmus in Rotterdam. Nog steeds staat niet vast of ze inderdaad acuut reuma heeft of toch een andere systeemziekte. Niettemin besluit men haar medicatie niet te veranderen. Zorgelijk en bovendien vlak voor ons vertrek.

Vanwege berichten over hackers die in Duitsland een groot aantal wachtwoorden hebben buit gemaakt, ook in Nederland (de zogenaamde Heartbleed-bug), verander ik mijn wachtwoorden op Facebook, Dropbox, Twitter, e.d. De Volkskrant heeft een lijst van websites waar je risico loopt. Verder halen we nog wat boodschappen voor aan boord: rookworsten, maggi, suikervrije drop, aromat-navulzakjes, enz. Kun je niet zonder. Verder laat ik bij Cindruk in de Burgstraat de laatste versie van het manuscript van deel 3 printen om mee te nemen en in de komende maanden nog eens naar fouten te zoeken. Vanavond komt Bakker Zonwering het rolluik voor ons slaapkamerraam installeren. Terug naar boven

Plaatsen van het rolluik voor het raam van onze slaapkamer

Vrijdag 11-04-2014

Op de foto hierboven plaatsen de mannen van Bakker Zonwering het rolluik voor het raam van onze slaapkamer. het past precies en is in dezelfde kleur als de raamsponningen van ons huis. Vakwerk! Het is nog mooi gelukt voor ons vertrek. Rechts op de muur zie je het gedicht van Jozef Eijckmans, onderdeel van de Poëzieroute.

Het wordt een mooie dag, minder koud dan verwacht. Opnieuw zaken ingeslagen voor aan boord, zoals een kuipje van mijn favoriete scheercrème (De Vergulde Hand), Pro-Activ boter en Lapsang Souchong thee. Een oude man heeft zo zijn voorkeuren. Op de terugweg ga ik langs Rijk in de winkel voor koffie en afscheid nemen.

Telefoon van Willemien, mijn advocaat. Yme Drost heeft bij het Centraal Tuchtcollege in 's Gravenhage een lijvig beroepschrift ingediend met een nauwelijks te overziene stapel bijlagen. Ze wil graag dat ik er kennis van neem voor mijn vertrek. 'Ik weet niet zeker of je straks steeds bereikbaar bent op Internet.' Ze moet over vier weken een verweerschrift indienen, hoewel ze een keer uitstel kan vragen. Goeie genade, het is al druk genoeg. Ze zal het vanmiddag nog per bode laten bezorgen en het beroepschrift alvast mailen.

Zo zit ik een uur later me voor de zoveelste keer te verdiepen in de affaire Jansen Steur. Na een aantal uren is me duidelijk dat Drost in wezen niet meer te berde weet te brengen dan bij de tuchtzaak in Zwolle. Maar door de sterk toegenomen omvang lijkt het wel meer. In Zwolle trok hij aan het kortste eind, dus misschien heeft hem dat ertoe gebracht om nog harder te gaan toeteren. Het geschrift zit ontmoedigend vol met misvattingen, vergissingen, verdraaiingen en tendentieuze stellingen. Die moeten we één voor één opnieuw gaan weerleggen. Uiteindelijk vind ik één nieuw element, een nogal curieus punt. Het doet me plezier om toch even de tijd te nemen op zoek te gaan naar de herkomst. Wat? Dat zeg ik niet. Soms is het beter je kruit droog te houden.

Om vier uur gaat de bel. Het is de bode met het pakket uit Zwolle. Maar ik heb nu geen zin meer ook nog naar de bijlagen te kijken. Ans is met haar moeder naar de kapper geweest. Het gaat naar omstandigheden goed met haar. Met kleinkind Nikita is het vandaag wat beter. Vandaag is er niet verder gewerkt aan het voetgangersbrugje, dus we zitten het hele weekeinde nog tegen de witte plastic tent aan te kijken. Terug naar boven

Gerben Budding voor het Bätz-Witte orgel

Zaterdag 12-04-2014

De organist leeft zich volledig uit in de 'Passacaglia', het laatste deel van de 8e Sonate in e, opus 132 van de Duitse componist Joseph Rheinberger (1839 - 1901) De machtige accoorden overstromen de Grote Kerk van Gorcum gisteravond en maken de slechts vijfentwintig bezoekers in de kerkbanken tot nietige schepseltjes. Het concert van Gerben Budding, de vaste bespeler van het Bätz-Witte orgel, duurt maar een uur. Een prachtig uur. Rheinberger - tijdgenoot van Brahms - staat bekend als een tweederangscomponist, iemand 'die met het gezicht naar het verleden componeerde'. Toch schijnt hij mooie kamermuziek geschreven te hebben. In elk geval geniet ik van deze Passacaglia met zijn zware, smachtende accoorden. Wie wil kan hier op YouTube een vertolking beluisteren. Rheinberger was gehuwd met de dichteres Franziska von Hoffnaaß. Zij stierf tien jaar voor hem en daar is hij nooit overheen gekomen. Zij schreef de tekst voor zijn kerstcantate 'Der Stern von Bethlehem' (1891), maar maakte de voltooiing niet meer mee. Rheinberger wilde nooit naar een uitvoering van het werk, dat hij zelf als zijn belangrijkste beschouwde, luisteren.

'Der eigentliche Nerv der Musik ist die Sehnsucht nach einem Glück, das immer vor uns zurückweicht', zei hij erover.

Na afloop van het orgelconcert is er koffie in een zijbeuk van de kerk. Ik complementeer Budding met zijn spel. Kon ik maar zo spelen! Jammer dat Ans nooit meegaat; zij vindt orgelmuziek 'verschrikkelijk'.

Het is een mooie dag, vandaag. Samen doen we boodschappen in de stad. Onder andere zakken koffiepadjes (décafé) voor onze Senseo aan boord. Vreemd genoeg kun je die in Italië niet kopen. Koffie in de zon op het terras voor het oude stadhuis. Bij Boekhandel De Mandarijn is een besteld boek gearriveerd: 'Capital in the Twenty-First Century' (Harvard University Press, 2014) van de Franse econoom Thomas Piketty (bijna 700 bladzijden, volgens sommigen het nieuwe 'Das Kapital') Hij was ondermeer adviseur van Segolène Royal, toen ze in 2007 probeerde president te worden. Een belangrijke stelling in het boek is dat in de huidige fase van het kapitalisme de ongelijkheid in de wereld steeds groter wordt en de democratie zal bedreigen. De economische groei in de wereld zal nooit meer zo groot worden als voorheen en zelfs snelle veranderingen in wetenschap en technologie zullen daar - anders dan in de 20e eeuw - ditmaal geen verandering in brengen. Hm, zou dat kloppen? Ik ben benieuwd hoe Piketty tot die sombere slotsom komt. Boek mee aan boord, dus. Terug naar boven

Zondag 13-04-2014

Gisteravond de buren op het eten: Wiger & Arina. Ans had een heerlijke schotel met confit de canard gemaakt, die zeer in de smaak viel. Veel voorpret over de tocht die we in mei met ze zullen maken door de Straat van Messina en langs de noordkust van Sicilië.

Vandaag lang in bad gelegen, voor de komende maanden de laatste keer. Daarna urenlang in Jonathan Holslag gelezen. Mijn enthousiasme voor dat boek wordt steeds groter. Als Europa naar een visie zoekt, moet het dit boek lezen. Ondertussen volg ik het nieuws over de oostelijke helft van de Oekraïne. De schermutselingen tussen pro-Russische bezetters van overheidsgebouwen en troepen van de regering in Kiev zijn begonnen. Er zijn aan beide kanten slachtoffers gevallen. De meldingen zijn afkomstig van Arsin Avakov, minister van binnenlandse zaken van Oekraïne. Het valt iemand op dat de steden, waar overheidsgebouwen bezet zijn (m.n. Kramatorsk, Slavyansk, Kupiansk), een soort corridor vormen van de grote stad Donetsk naar de Russische grens in het noorden. Wat gaat Poetin doen? Ik vrees dat Europa hem niet de voet zal dwarszetten. Mijn inschatting is dat Holslag zou vinden dat de EU dat wel zou moeten doen, want anders reduceert de Unie zich tot onbetekenendheid.

Ander nieuws. Rebellen in Syrië rukken op naar de havenstad Latakia, bolwerk van de alawieten, de religieuze stroming in de Islam waar het bewind van Assad op steunt. Ze zouden vanuit de Turkse enclave Hatay zijn binnengevallen. Tot dusver bleef deze regio buiten de burgeroorlog. Slechts drieëneenhalf jaar geleden lagen we daar in de haven. In Latakia en omgeving wonen ook veel Armeense christenen, zoals onze chauffeur Nourairi, die ons reed op onze tocht door het land. Een erg aardige man, dik en vrolijk, die goed voor ons zorgde. Hier staat hij op een foto in Latakia. Op Facebook heb ik nog steeds contact met hem. Zijn berichten betroffen meestal partijen van zijn uitgebreide familie, met foto's van rijkvoorziene banketten. Net alsof de oorlog niet bestond. Maar de laatste week waren er geen posts meer van hem. Uit het bericht valt niet op te maken welke groepering nu oprukt naar de havenstad. Hopelijk niet de islamisten van Al Nusra, die al eerder christenen terroriseerden. Terug naar boven

Op een MPLA-vergadering in Cabinda, circa 1975/1976

Maandag 14-04-2014

Van een van de leden van het Nederlands medisch-verpleegkundig team, dat in de jaren 1975/1976 in de Angolese burgeroorlog werkte aan de kant van de bevrijdingsbeweging MPLA, ontving ik gisteren per mail een heleboel foto's uit die periode. De periode die ik in deel 3 van mijn romancyclus heb verwerkt. Veel van die foto's kende ik niet, zoals de bovenstaande, waarop ik in een politieke vergadering van de MPLA in het ziekenhuis zit. Mager, langharig en ernstig. Af en toe zal ik er eentje plaatsen.

Gisteravond keken we op DVD naar 'Rise of the Planet of the Apes', een SF-film uit 2011 van Rupert Wyatt. Aardige thematiek: door een kunstmatig vervaardigd virus, bedoeld tegen de ziekte van Alzheimer, worden de chimpansees op wie getest wordt, snel enorm veel intelligenter. Maar het loopt slecht af.

Vandaag is de laatste dag voor vertrek. Het is een stuk kouder dan vorige week. In de afgelopen nacht hebben we de koelkast en de vrieskast ontdooid. Ans gaat langs bij haar moeder en dochters. Ik haal de koffers uit de kelder. Ik kijk er niet dagelijks op en stel verbaasd vast dat onze mooie barograaf (Meteograf) niet aan staat. Sinds wanneer is dat? Nog geen week, schat ik. Ik zet er een nieuwe batterij in, maar dat geeft geen soelaas. Pas anderhalf jaar geleden hebben we hem bij Swiss Tech Benelux laten repareren. Het heeft nu geen zin om hem weer op te sturen; dan komt hij waarschijnlijk terug als er niemand thuis is. Dit seizoen zullen we dus zonder moeten doen.

De escalatie in het oosten van Oekraïne neemt verder toe. Overal bezetten gewapende en gemaskerde mannen in geïmproviseerde uniformen overheidsgebouwen in grote en kleine steden. Een gecoördineerde operatie, het Krim-scenario. Poetins interesse in het verwerven van dat gebied wordt me duidelijk door dit artikel in De Volkskrant: door de annexatie verwerft hij de onmisbare militaire industrie om zijn leger in stand te houden. Industrie die Rusland verloor toen de Sovjet-Unie uiteenviel. Hij kán eenvoudig niet toestaan dat Oekraïne in de westerse invloedsfeer raakt. Russische interventie lijkt een kwestie van dagen of zelfs uren, nu de regering in Kiev besloot het leger naar het oosten te sturen. Daarmee versterkt Rusland zijn machtsbasis en - helaas - de NAVO of Europa zal er weinig tegen uitrichten. Ondanks alle grote woorden, zoals van de Franse premier Valls vandaag: 'Mogelijk de grootste bedreiging van vrede en stabiliteit in Europa sinds de val van het IJzeren Gordijn.' Jawel, maar Oekraïne staat er alleen voor. In zijn wanhoop vraagt interim-president Toertsjinov om steun aan de VN-veiligheidsraad. Vergeefs, uiteraard, maar hij kan nergens anders aankloppen.

Ans komt thuis. We beginnen met koffers inpakken. Ik ga online inchecken bij RyanAir. Maar dat lukt niet. Wrong itinerary, of zoiets. Dus bellen naar Cheaptickets. Een dame met een Antilliaans accent vraagt welk email-adres in de bevestigingsmail staat. Ik zoek maar zie het nergens staan. Ze kan nauwelijks verbergen dat ze mij een stomme vent vindt. De bejaarde man krijgt het niet voor elkaar. Ze stuurt de bevestiging nogmaals en zie, het is een andere. Nu lukt het wel. Snap je dat? Ach, laat maar zitten. Vreemd bij dat zelf inchecken is, dat je er 5 euro per stoel voor moet betalen, terwijl je hen het werk uit handen neemt. Vanavond eten we bij de Griek op de Langendijk. Terug naar boven

Het nieuwe rolluik voor ons slaapkamerraam is dicht. De afzetting van de voetgangersbrug staat er nog.

Dinsdag 15-04-2014

De dag van ons vertrek is een koude dag, droog maar schraal. We zijn vroeg op, hoewel we het meeste gisteren al ingepakt hebben. We nuttigen bij het ontbijt de laatste etenswaren. Koelkast en vrieskast zijn ontdooid. Ik breng de laatste lege flessen naar de glasbak op het Nonnenveld. Dat is alles weinig interessant. Familieleden en vrienden bellen om goede reis te wensen.

Met een half oor luister ik naar het nieuws. Poetin en Obama hebben telefonisch overleg gevoerd, zonder resultaat. In Kiev waren protestdemonstraties tegen de regering, die aarzelt met optreden. Even voor tien uur hoor ik dat de regering van Oekraïne begonnen is met een militaire operatie in het oosten van het land tegen de bezettingen van overheidsgebouwen door gemaskerde mannen. Dat melden Russische persbureaus. Lavrov, minister van buitenlandse zaken van Rusland, noemt de Oekraïense tegenactie 'misdadig'. Poetin heeft Kiev diverse malen gewaarschuwd tegen het gebruik van geweld. Volgens hem mag Rusland ingrijpen om de etnische Russen in Oekraïne te beschermen. Op hetzelfde moment komt de Mensenrechtenraad van de VN met de uitslag van een onderzoek: pro-Russische betogers in Oost-Oekraïne werden niet systematisch geïntimideerd. Met andere woorden: ze behoeven geen bescherming door Russische troepen. Curieus moment, dat moet gepland zijn, zou je zeggen. Iedereen wacht wat er komen gaat.

We sluiten het rolluik voor het raam van onze slaapkamer (foto hierboven). Inbraakpreventie, hoewel er in feite niks te halen is in ons appartement, maar inbraak geeft zo'n rommel. Het is tijd om de laptop uit te zetten en in te pakken, dus hier eindigt het verslag voor vandaag. Even na twaalf uur zullen we met het autootje naar Barbara & Michel rijden. Michel zal ons dan naar het vliegveld van Eindhoven brengen en Barbara gebruikt het autootje zolang we weg zijn. We vliegen even na 16.00 uur. Het duurt mogelijk even voor er weer een verslag is, want ik moet natuurlijk nog regelen dat we op de boot weer internet hebben. Heb ik zin om weg te gaan? Ja. Voor Ans geldt dat wat minder. Terug naar boven

Ans in Eindhoven op weg naar het vliegtuig

Woensdag 16-04-2014

Schoonzoon Michel rijdt ons vlot naar Eindhoven. Een relaxte luchthaven, hoewel je ondanks online inchecken toch in de rij moet staan. Waarom? Omdat tegenwoordig iedereen online incheckt, zegt een hostess. Wat zijn we er dan mee opgeschoten? Enfin, na de veiligheidscheck lopen we de belastingvrije winkel binnen en kopen oude kaas en een fles wijn voor vanavond. Ik wil nog geld pinnen om straks in Catania de taxi te kunnen betalen, maar de ATM is kapot en er is geen andere. Het toestel (een Boeing 737-800, foto hierboven) van RyanAir vertrekt twintig minuten te laat. De cabine zit flink vol; toch krijgen we gelukkig niemand naast ons. er is weinig zicht, behalve boven de besneeuwde alpentoppen en de lagune van Venetië. Altijd geweldig om die oude en ooit zo machtige stad vanuit de lucht te zien. De beenruimte is beperkt en we vallen helaas niet in slaap. Op zeker moment moet ik naar het toilet. Daar bedenk ik dat we vergeten zijn om de nieuwe pompset en de bril voor ons tweede boordtoilet mee te nemen. Nodig als onze gasten Wiger & Arina aan boord komen. Ans schrikt zich een hoedje als ik het vertel. Wat zijn wij een oenen, zeggen we een aantal minuten lang tegen elkaar. Je krijgt de neiging meteen rechtsomkeert te maken, maar dat kan niet.

Tegen het eind van de vlucht zien we beneden ons duidelijk de Straat van Messina (foto hier), waar we over een week of vier doorheen naar het noorden zullen varen. Volgens de overlevering de plaats van de vervaarlijke zeemonsters Scylla en Charibdis. Aan de andere kant ligt de vulkaan Etna, maar die kunnen we van onze kant niet zien.

Een kwartier later landen we in Catania. Een chaotische aandoende luchthaven. Toch arriveren onze koffers meteen. Na nog een kwartier wachten duikt de taxichaufeur op met een bordje 'Mrs. ZIJLSTRA'. De heer Z. mag ook mee. Terwijl het snel donker wordt rijden we over een bergketen naar het zuiden. Er hangen zware, donkere wolkenluchten. Toch komt er geen regen. Spanning als we Marina di Ragusa naderen.  Hoe zal ons bootje erbij liggen? We hebben de toegangschip ook al niet bij ons, wij oenen. De chauffeur springt over het hek en ontgrendelt het. Hij pakt een karretje en laadt de koffers er op. Zo lopen we de lange en zeer brede steiger op naar ponton B, onze steiger. Direct zie ik Dulce en stel vast dat de waterlijn in orde is, ze ligt niet dieper. Geen water in het schip.

We trekken het schip naar de steiger en springen op het zwemplatform. Ans gaat naar binnen en begin de loopplank te installeren. 'Hè?', roept Ans, 'het glas is gesprongen?' Ik ga kijken. In het licht van haar zaklamp zie ik dat de glasplaat tussen de kombuis en de zithoek in duizenden stukjes uit elkaar is gevallen. Is er iets op gevallen? Inbraak? Ik schakel de verlichtingscircuits in en het licht floept aan. Geen spoor van braak of iets anders. Vreemd, kan zo'n plaat springen van spanningen, ook zit hij er al twaalf jaar? Enfin, ik laat de loopplank zakken en koppel de walstroom aan. Die doet het, met dank aan de jongens van de haven. Met de stofzuiger zuigen we venijnig scherpe glasstukjes op, de grotere verzamelen we in een stevige zak. Daarna sjouwen we de koffers aan boord. We openen de afsluiters. Verder zien we geen andere onregelmatigheden. De accu's blijken 100% gevuld te zijn, met dank aan de zonnepanelen. (Vanwege de kans op electrolyse lieten we de walstroom al die maanden uit)

In de voorraadbakken vinden we wat pakjes noedelsoep. Met het van thuis meegebrachte fruit en een belastingvrije fles wijn is dat ons avondmaal. Het is vreemd hoe je met slechts een paar uur reizen pardoes in een volledig andere wereld kunt zijn. Het is ook vreemd om verstoken te zijn van nieuws. Zijn de Russen de Oekraïne al binnengevallen? Vergeefs zoek ik nieuws op de kortegolfradio, ik ben te moe.

We slapen als rozen op de heerlijke matrassen van onze slaaphut. Vroeg wakker. Ik zet een van de vouwfietsjes in elkaar en fiets de lege boulevard af. De restaurants zijn allemaal nog niet open. Een man is bezig een strandtent op te bouwen. De kleine supermarkt op het pleintje weet ik snel te vinden. Ik herinner me een groenteboertje in de buurt. Die is ook open. Op de terugweg zie ik dat er een nieuw watersportwinkeltje is gekomen. Ik vraag of ze Jabsco pompsets en toiletbrillen verkopen. Ja, dat doen ze. Dus Wiger & Arina hoeven die in elk geval niet in onze kelder thuis op te sporen en over drie weken mee te nemen. Ik klim over het hek want het chipje voor het toegangshek van de marina is zoek, we kunnen het nergens vinden. We ontbijten met vers brood, sap en fruit. De dag bestaat vooral uit het schrobben van het dek. Er ligt plakkerig, oranjerood Saharazand op. Van het teakdek komt zwart water, zo vuil is het. Uren schrobben en poetsen.

Dee hele dag door werken we aan het schip en geleidelijk aan wordt het weer van ons. Alles lijkt het te doen, alleen hangt er aan het eind van de dag een rioolstank bij de keuken. De oorzaak weten we niet te achterhalen. Het komt niet van het achterste toilet. Ligt er ergens een dooie muis of rat? We zetten de buiskap op voor luwte tegen de ferme noordenwind. 's Middags lopen we langs het marinakantoor en melden onze terugkeer. Op het hoekje is een winkel van Honda, die dinghy's verkoopt. Ze hebben een degelijke liggen in de etalage, een splinternieuwe, die ze ons voor 500 euro willen verkopen. We happen toe, hij wordt overmorgen bezorgd. Er is nóg een nieuw winkeltje voor telecomspullen. Ik laat er mijn SIM-kaartje van TIM-Italy opladen, zoadat we weer over Internet beschikken. Op de grote steiger naar de wal lopen we een oude bekende tegen het lijf, Chris Mennem van Deep Blue, die we vijf jaar geleden op Malta leerden kennen met zijn vrouw Sandra. Ze liggen een steiger verder. We moeten elkaar snel zien, besluiten we.

Met enig ceremonieel breng ik onze oude, hopeloos kapotte dinghy naar de vuilnisbakken (foto hier). Zeventien jaar ging hij mee op alle reizen. Nu is er een vervanger op komst. 's Avonds borrelen lang we bij Peter & Yvonne van de Ilja (foto hier). Yvonne verrast ons met heerlijke pizza's. Thuis kijk ik nog even naar het nieuws op de laptop. Schermutselingen in Oekraïne, maar geen Russische inval. Terug naar boven

Schoonmaken van de zonnepanelen. Let op het nieuwe stuurboord-kabouterlampje naast me

Donderdag 17-04-2014

Vroeg uit de veren. Het is koud, slechts 12 graden. In de loop van de dag loopt het op naar 19^o. Er staat de hele dag veel wind, zeker Bf 6 uit noordelijke richtingen. Een koppige, vlagende wind. Goed dat de buiskap erop staat. Na de lunch ondernemen we een zoektocht naar de oorzaak van de rioollucht, die misschien geen rioollucht is maar de stank van een dood dier, een muis of zoiets. We kijken en ruiken overal in de bilge en achter ieder paneel, maar vinden niets. Ja, een muis kan overal verstopt zitten. Het is natuurlijk vreemd dat we op de avond van aankomst niks roken, pas na een dag begon het - alsof onze komst iets in gang heeft gezet.

Ik fiets voor boodschappen naar het kleine centrum. Met het watersportwinkeltje spreek ik de leverantie van de toiletpomp en -bril af. Komen na de Pasen. Ans zet de speurtocht naar de stank voort. Er komen steeds meer wolken. In de verte boven zee regent het flink. Ik vervang de zonnelampjes van onze Maltese tuinkabouters op het achterschip en maak de zonnepanelen schoon (foto hierboven). Het windige weer is niet geschikt om de genua op het rolstag te zetten.

Een paar keer kijk ik naar het nieuws. Nog geen Russische inval in het oosten van Oekraïne. Op de inzendlijst van de Academica Literatuurprijs 2014 zijn er weer twee boeken op de longlist geplaatst. In vorige jaren telde die 10 tot 15 boeken; het zijn er nu acht. Overigens verwacht ik geen enkele kans te maken, een plek op de longlist zou al mooi zijn.

De wind trekt nog verder aan en loeit in de wanten. Vallen klepperen om ons heen. Steeds lijkt het of er hier ook gaat regenen. De wind rukt het schip heen en weer. Voor morgen wordt er nog meer wind voorspeld. De rust van het seizoen is nog niet aangebroken. Peter van de Ilja komt een zak met 10 kilo lokale bloedsinaasappelen voor de pers brengen; kosten slechts vijf euro. We trekken ons vroeg terug in de kajuit. Zullen we toch maar de kachel aan doen? Vanaf zondag schijnt het op te knappen, tot liefst 24 - 26 graden. Terug naar boven

Op de verlaten boulevard van Marina di Ragusa

Vrijdag 18-04-2014

Gisteravond de navigatieapparatuur e.d. aangezet. Alles werkt: radar, GPS, plotter, AIS, VHF en Navtex. De navtex waarschuwt dat er morgen NW Bf 8 wordt verwacht in de Straat van Sicilië (tussen het eiland en de Tunesische kust). Daarna lekker luisteren op CD naar een mooie uitvoering van de Matthäus Passion (The Amsterdam Baroque Orchestra o.l.v. Ton Koopman en De Nederlandsche Bachvereniging met o.a. Prégardien, uit 1993). We slapen weer voortreffelijk. Vanmorgen zetten we voor het opstaan de Webasto kachel aan; het is niet meer dan 13 graden. Het eerste dat we merken is dat de rioolstank volledig weg is! Merkwaardig, we hebben geen idee wat er nu eigenlijk aan de hand was.

Vers brood gehaald op het dorpspleintje. Na het ontbijt het tweede vouwfietsje in elkaar gezet en de banden opgepompt. Inderdaad, de achterband loopt snel weer leeg, een kapot ventiel, hetzelfde euvel als het andere fietsje vorig jaar. We besluiten het naar de fietsenmaker te brengen en meteen in te slaan bij de Spar supermarket. Lopen over de verlaten boulevard (foto hierboven) en dan langs het dorpsplein en de lange weg de heuvel op. Helaas, dat valt tegen, de fietsenmaker is failliet. Dat blijkt uit een gerechtelijk plakkaat dat op zijn werkplaats is aangeplakt. Verder is er hier geen fietsenmaker, zegt zijn dochter, die toevallig de deur open doet. Je moet naar Santa Croce. Oh. Dan de super in voor boodschappen voor het Paasweekend. We lopen door de lange Via Dandolo (Dandolo!) terug naar het dorpsplein voor een kop koffie in de zon (foto hier). We kijken rond. De zon klatert zijn rijke licht over de gevels en de plavuizen. Er zitten wat locals en en een schaarse toerist en twee pikzwarte jongemannen. Vast bootvluchtelingen uit een of ander ellendig Afrikaans land.

We lopen terug langs het strand, hetzelfde strand waar nog dit najaar vele tientallen van die Afrikaanse vluchtelingen jammerlijk verdronken (foto hier). Daar is niets meer van zichtbaar, geen herdenkingsplaat, geen aandenken of in de zon verkleurde en verdroogde bloemen, het leven gaat verder. Thuis aan boord zet ik de computer aan. Het nieuws. De tuchtzaak tegen de IGZ in Zwolle inzake Jansen Steur schuift voor. Ik was het verdorie totaal vergeten. 'Falen inspecteurs weer pijnlijk blootgelegd', kopt TCTubantia. 'Ze stonden erbij en keken ernaar', luidt de beschuldiging van letselschadespecialist Yme Drost. Of ze dat bestrijden, staat niet in het krantenbericht. Hun verdedigers stellen dat ze niet-ontvankelijk zijn onder het tuchtrecht: 'Zij functioneerden niet als artsen. Hen valt geen persoonlijk verwijt te maken.' De uitspraak is op 13 juni.

Ondertussen trekt de wind fel aan tot een Bf 7, maar regen valt er niet. De wind maakt een laag fluitgeluid in de touwen en de wanten, ongeveer zoals zo'n vroeger neusfluitje van plastic klonk. Middagslaapje op een kuipbank in de luwte van de buiskap. Straks komen ze de nieuwe dinghy brengen. Daarna gaan we naar de wekelijkse boaties-borrel. Terug naar boven

Vandaag zetten we de genua op het rolvoorstag

Zaterdag 19-04-2014

Leuke zeilersborrel gisteravond. Na vijf jaar zaten we weer om de tafel met Sandra & Chris van de Deep Blue (foto hier). Heel veel bij te praten, het werd dus aardig laat. Daarom hadden we geen puf meer om ook nog mee te gaan om ergens pizza's te gaan eten.

Vanmorgen is het opnieuw koud, dus even de kachel aan voor het opstaan. Gisteren hadden we tarwebrood gekocht bij de Spar, dus de broodrooster gaat weer op tafel. De ochtend besteden we aan het uitmesten van de voorhut, waar straks Wiger & Arina zullen logeren. Het lukt me om het doorgaans onhandelbare neustrapje op te bergen op het benedenbed in het kleine hutje ernaast. We gooien heel wat weg, ook boeken waarvan de bladzijden door vocht aan elkaar gekoekt zijn. Zonde. We luchten de matrassen grondig en lang (foto hier). Na de lunch middagtukje. Het is vandaag niet meer zo winderig. Daarom slaan we de genua aan op het rolvoorstag (foto hierboven). Een heel gepuzzel voordat de lijn voor het oprollen goed zit. De Schotse zeilers aan onze overkant willen graag weten hoe we de overwintering in Aghios Nikoláos op Kreta vonden. Dat vertellen we uitvoerig. Vroeg reserveren, is ons advies, het ligt er snel vol.

Meer is er vandaag niet te vertellen. Terug naar boven

Marina di Ragusa.

Zondag 20-04-2014, 1e Paasdag

Een teleurstelling. Er waren 66 debuten ingezonden voor de Academica Literatuurprijs 2014, de prijs voor het beste literaire debuut. Vanmorgen zie ik dat de longlist gepubliceerd is: 8 boeken. Ik heb nooit de illusie gekoesterd dat ik hem zou winnen, maar een positie op de longlist zou toch moeten kunnen, dacht ik. Nee dus, ik sta er niet tussen. Overigens ook geen van de andere ex-TenPages boeken. Een longlist van acht is trouwens wel erg kort, in andere jaren waren het er 12 tot 15. Zou de kwaliteit van de inzendingen zo beroerd zijn? Je weet het niet. Eigenlijk zouden ze de inzenders een leesrapport moeten sturen. Nu dingt mijn boek alleen nog mee aan de Anton Wachterprijs 2014, maar daarvan stel ik me maar niks meer voor.

Het is vandaag warmer dan eerdere dagen, ondanks de vrijwel permanent gesluierde hemel. Welke klussen zullen we vandaag doen? 'Vandaag doen we geen klussen', zegt Ans beslist. Oh. We lopen de haven langs en beklimmen de trap naar de straat. Terwijl Ans rondkijkt, maak ik een overzichtsfoto (zie hierboven). 'Hè' , zegt mijn geliefde en wijst achter me, 'daar zit een fietsenmaker.' Warempel, die was er vorig jaar nog niet. De winkel is zelfs open. Binnen vragen we een jongeman of hij fietsen repareert. Dat is het geval. Ook vouwfietsjes van Di Blasi? Jazeker. Dan brengen we hem morgen. Hoeven we niet helemaal naar dat dorp verderop.

Het is nu wat drukker op de boulevard. Er hangt een sterke geur van jasmijn. Donkere Afrikanen hebben de banken bezet met handeltjes in nep-horloges, kettingen en hoesjes voor smartphones. Je ziet ze overal langs de noordelijke Middellandse Zee kusten, waar mensen flaneren. Het is zowat het enige dat ze mogen doen; hun handel is in handen van anderen, die iets beter hebben geboerd dan zij. Op het dorpsplein is het gezellig druk met volk, dat uit de kerk komt. We strijken voor een cappucino neer op een terras. Het aardige meisje dat ons bedient zit even later te huilen met haar telefoon aan het oor. Is het uit met haar vriendje? Later lopen we verder en reserveren een tafel bij een restaurant voor mijn verjaardag a.s. vrijdag. We hebben er vorig jaar goed gegeten. De drukte neemt af, de mensen gaan naar huis om te eten en te slapen. Het dorp is weer uitgestorven (foto hier). Op de terugweg plukt Ans jasmijntakken van een boom die over een muur hangt, en halen we wat boeken en tijdschriften uit de bookswap in de wasserette.

's Middags geurt de hele kajuit naar jasmijn. We lezen we in de kuip (niet daarom). Ik ben verdiept in John Lewis Gaddis 'De Koude Oorlog' (Ned. vert. Olympus, 2006) een boeiend en veelomvattend relaas over een periode die ik vrijwel volledig heb meegemaakt. Terug naar boven

De vulopening van de watertank op het voordek krijg ik er niet verder uit

Maandag 21-04-2014, 2e Paasdag

Aan het eind van de middag kregen we gisteren toch de geest en zetten de motor aan. Die sloeg meteen aan. In grote blauwe golven spoelde de conserveringsvloeistof uit de uitlaat weg. Vooruit, achteruit, prima. Doen de boegschroeven het ook? Inderdaad. Ik vergeet de ankerlier even te testen. Volgende keer. Nu zijn we vanzelfsprekend razend benieuwd naar de lekkage van de uitlaatdemper. Is die erger geworden in de zeven maanden rust? Daarvoor moeten we een aantal uren wachten; tenslotte blijkt er hetzelfde minimale beetje water te staan in de bilgeruimte voor de kajuittrap als afgelopen september. De voorzichtige conclusie luidt dat het niet erger is geworden. Opluchting! Dit zou anders de voornaamste belemmering voor doorvaren zijn geweest.

Vannacht een aantal uren fiks harde wind uit het zuiden. Het jacht uit Malta achter ons dreigt met zijn achterschip hard tegen de steiger te waaien; de mensen hebben de motor aangezet en proberen de mooringlines op het voorschip in te korten. Voor de zekerheid haal ik onze loopplank binnen en zet hem vast tegen de hekstoel, om opwaaien te voorkomen. Om half vier valt de wind plotseling weg en blijft de rest van de nacht weg.

Vanmorgen is het al vroeg warm. We maken de voorhut verder schoon en maken het kastje leeg, zodat onze gasten het straks kunnen gebruiken. Ik breng het lekke vouwfietsje naar de fietsenmaker op de wal, die vandaag open is. In vijf minuten heeft hij er een nieuwe binnenband met ventiel om gelegd. We hebben nu weer elk een fiets. Dan probeer ik op het voordek de dop van de voorste watertank los te draaien. Vergeefs, de ronde, gekartelde uitsparing voor de lierhandel is tezeer uitgesleten om grip te geven. Ik probeer het op alle mogelijke manieren, maar er komt geen beweging in. Er breekt ook een stuk van de rand af. De hele vulset zal eruit moeten en dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Op de foto hierboven zie je hoever ik hem eruit kreeg, nu zit er geen beweging meer in. Ik heb een koevoet nodig, maar die hebben we niet aan boord. Eerst maar eens kijken of de watersportwinkel in de marina wel nieuwe doppen heeft. Ik loop erheen. Nee, hebben ze niet, maar ze kunnen ze wel bestellen (merk: Amiot). Hij moet er echter uit om vast te stellen welke diameter de slangtule heeft (waarschijnlijk 1,25 inch). Morgen verder.

In de middag lezen we. Ik lees het boek over de Koude Oorlog uit. Het meest intrigeert me het einde ervan. Merkwaardig, figuren waar we vroeger kritisch tegenaan keken, zoals Reagan en Thatcher, worden hier in het zonnetje gezet als mensen die het gevestigde patroon tussen de supermachten wisten te doorbreken. En dan de tragische figuur van Gorbatsjov, die alles moest laten gebeuren omdat hij niet bereid was geweld te gebruiken. Misschien was hij wel degeen die de Nobelprijs voor de Vrede het meest verdiende. Terug naar boven

De vuldop van de voorste watertank van onderop. In de rode cirkel de slangklem

Dinsdag 22-04-2014

Naar de markt, vanochtend. Lekker op onze fietsjes. maar het is maar een kleine markt, hooguit zeven kramen met groente, kaas, damesondergoed en schoenen. Voor de marktlui is het seizoen kennelijk ook nog niet begonnen. Of vinden ze het weer te slecht? Bij de groentekraam bedient dezelfde zwarte jongen, die we in september zagen (foto hier). Die heeft in elk geval werk gehouden. Vanmorgen vroeg viel er bij fikse zuidenwind een regenbui, te kort om het meegevoerde zand weg te spoelen. Niet ver van de markt is een ARD-super, een soort Aldi. We zijn op zoek naar handdoeken en hadden gehoopt die op de markt te vinden. Maar die heeft de ARD ook niet. Terug aan boord vind ik een bericht van Fons: 'De vuldop moet je niet met een koevoet uit het dek halen. Maak de slangklemmen van de vulslang los aan de onderkant van het dek, trek de slang los (beetje wd 40 er tussen spuiten als deze niet wil), dan haal hem er zo uit. De slangdiameter zal 38mm zijn.' Oef! Blij dat ik er nog niet aan begonnen was. Ik ga onderdeks in de voorhut op zoek naar de vuldop. Hij zit op een moeilijke plek, helemaal bovenin verstopt in het kastje, dat we gisteren ontruimd hebben (zie foto hierboven). Bovenin weggestopt zie ik ook een slangklem; hoe hebben ze die ooit vast weten te draaien?

Vanmiddag begint in Den Haag het Spring Festival 2014 van het Koninklijk Conservatorium. In de Anton Schönbergzaal spelen ze vanaf 16.00 uur nieuwe stukken van studenten, waaronder 'De Vos Reynaerde', een stuk voor mezzosopraan en gitaar van mijn jongste zoon Bas. Hij heeft me er veel over verteld, toen hij de laatste keer bij ons was en het is verduveld jammer dat we er niet bij kunnen zijn. Om twaalf uur bel ik hem, hij is net onderweg naar het conservatorium. Ik wens hem veel succes? 'Ben je zenuwachtig?'

'Nee, zometeen doen we een sound-check en daarna hoef ik niets meer te doen.'

'En dan na afloop het toneel op om het applaus in ontvangst te nemen?'

'Ja.'

'Zie je er netjes uit?'

'Jazeker, ik heb mijn donkere kostuum aan.'

Het blijft je kind.

Het bestaan van zwaartekrachtgolven is bewezen, schreef ik een maand geleden naar aanleiding van de metingen van de BICEP2-telescoop op de Zuidpool. Daarmee zou voor het eerst een bewijs zijn geleverd voor de inflatietheorie, direct na de oerknal. Maar er is nu twijfel over de metingen, ze zouden vervuild kunnen zijn door resten van sterexplosies in onze eigen Melkweg, zegt de Britse astrofysicus prof. Subir Sarkar. Kijk, zo werkt de wetenschap. We moeten de analyses afwachten van de Planck satelliet, die vorig jaar nieuwe foto's van het vroege heelal maakte.

's Middags valt er lichte regen en steekt een halfuur lang een harde zuidenwind op. Weer te weinig om het zand weg te spoelen. We trekken ons terug in de kajuit. Ik herlees 'Rising Sun', een detective van SF-schrijver Michael Crighton uit 1992, die ik ooit las maar waarvan ik me de plot niet meer herinner. Curieus is de angst in het boek dat de VS economisch overgenomen zal worden door de Japanners. In plaats daarvan raakte Japan later in een diepe financiële crisis, veel erger dan de Amerikanen. Om vier meldt Pepe van de watersportzaak zich met een brander. Hij verwarmt de dop van de vulopening en zet een metalen staaf in de hoek, die ik uit de vastzittende dop gehakt heb. Daar heeft hij genoeg houvast om met een hamer de dop los te kloppen. Mooi zo! In de catalogus in de winkel - je bent er meteen kind aan huis - vind ik de Amiot-vulopeningen. Ze gaan kijken of ze een losse dop kunnen bestellen; anders moeten we misschien Wiger & Arina vragen er volgende maand eentje mee te nemen. Terug naar boven

Restaurant Quattro Quarti zat gisteravond vol zeilers

Woensdag 23-04-2014

In restaurant Quattro Quarti aan de boulevard vond gisteravond een afscheidsavond plaats voor de zeilersgemeenschap, die deze winter in de marina verbleef. Binnenkort zullen de meesten in alle richtingen vertrekken. Wij mochten erbij zijn. Nou, het was werkelijk een geslaagde avond. Er is deze winter een band ontstaan van live-aboards die een instrument bespelen. Met name de saxofonist kon er wat van. We zaten aan een tafel met uitzicht op de rollende branding, met Peter & Yvonne en twee Duitse paren (Willy & Christine en Dirk & Barbara). Later kwam er nog een Thomas bijzitten, een voormalige piloot uit Noorwegen. Zie foto hierboven en een andere hier).

We voerden talloze gesprekken en lachten veel. Een van de Duitse stellen is vastbesloten om dit jaar via de Rode Zee en de Golf van Aden richting Maleisië te gaan. Een plan dat wij een aantal jaren geleden ook hadden, maar vanwege de sterk toegenomen piraterij van af hadden gezien. Terug door het Suezkanaal. De mannelijke helft van het Duitse stel zei met besliste stem dat de piraterij voorbij is. Ik geloof er niks van. Misschien wel voor de grote zeescheepvaart, maar niet voor zeiljachten. Nu de grote schepen zich weten te verdedigen met gewapende mannen aan boord, zal de aandacht van de piraten zich juist eerder op de kleine vissen richten. 'And the pirates haven’t disappeared', schrijft Time op 6 januari jl. in een artikel, waarin ook staat dat piraten in Somalië nog steeds 70 zeilers in gijzeling houden, afkomstig uit Zuid-Oost Azië. Maar de Duitser wilde er niks van weten. Ans zag dat zijn vrouw aarzelde.

Vannacht raast er twee uur lang een harde storm uit het zuidoosten over. Hij begint werkelijk van de ene seconde op de andere en stopt op dezelfde wijze. Het is net of een of andere godheid een schakelaar omzet. Ik ga eruit om de kapstok-ophanging van de loopplank vast te zetten, om te voorkomen dat hij te ver opzij waait en in de buurt van ons windmolentje terecht komt.

Vandaag zijn we een beetje brak en doen niet veel. Ik fiets voor boodschappen naar de ARD-supermercato en dat is het. We lezen de hele dag. Recupereren. Terug naar boven

Donderdag 24-04-2014

Italianen zijn geen mensen van de klok, zoals wij. Je moet er weer aan wennen. Zo is onze nieuwe dinghy nog steeds niet afgeleverd. Je denkt: willen ze dan niet graag verkopen? Want we hebben nog niet betaald. Vanmorgen fiets ik maar eens langs bij de winkel. 'Ah!', roept de verkoper blij, hij herkent me. Enfin, nu hebben we afgesproken dat het zaterdagochtend gaat gebeuren. In de Nonsolonautica watersportwinkel zijn bestelde artikelen ook nog niet gearriveerd, dus de Jabsco toiletpomp en het Amiot-deksel voor de inlaat van de voorste watertank. Wel kan ik alvast de toiletbril meenemen. Die schroef ik thuis in het voorste toiletje op zijn plaats. Ook bestel ik een volle fles Primagaz, de bodem van de lege fles is te roestig geworden en mag niet meer gevuld worden. De volle fles zal er pas a.s. dinsdag zijn.

Ondertussen vertrekt Ans met Yvonne van de Ilja. Ze gaan met de bus naar de stad Ragusa, waar het elke dag markt is. Ik heb zo'n vermoeden dat deze expeditie iets te maken heeft met mijn verjaardag, morgen. Het is een weliswaar zonnige, maar onrustige dag vanwege de harde wind uit het noorden. Er trekken steeds nieuwe depressiekernen door de Middellandse Zeeregio.

Ik bel mijn jongste zoon Bas op: hoe was de wereldpemière van je nieuwe stuk? Dat ging goed, zegt hij, de zangeres deed het zelfs erg goed, de gitarist wat minder. Was niet steeds op tijd. Zijn broer Rommert maakte de uitvoering mee en heeft het gefilmd, dus ik hoop het binnenkort te kunnen horen. Verder volg ik het nieuws uit Oekraïne en herlees een andere klassieker van Michael Crighton: 'The Andromeda Strain' uit 1969. Een boek waar een dokter erg van genieten kan, want de speurtocht naar de aard van een ziekmakend micro-organisme van buitenaardse oorsprong put uit veel bekende diagnostische procedures. Opvallend overigens, dat de science helemaal niet gedateerd aandoet. Het boek werd twee keer verfilmd. Als we weer thuis zijn, zal ik eens zien of ik eraan kan komen.

Pas tegen half vijf keert Ans terug. De dames hadden twee keer de bus terug gemist. Ze stonden tijdig bij de bushalte maar de chauffeurs reden gewoon door. Tja, als je je hand niet opsteekt.... De derde keer deden ze dat wel. Het boodschappenkarretje wordt ietwat geheimzinnig naar binnen gesmokkeld. In elk geval zijn we een grappige fruitschaal en een kaasdoos in de vorm van een kaas rijker geworden - en de geliefde kocht voor zichzelf een leuk, licht en flodderig jurkje. Terug naar boven

Veel felicitaties vandaag

Vrijdag 25-04-2014

Mijn verjaardag (67). De eerste felicitatie is in bed: een kus van Ans. Bij mijn ontbijtbordje staat een tas met leuke T-shirts en Italiaanse onderbroekjes. Van de markt in Ragusa. Wie ze wil zien, moet langskomen. Ik ga vroeg op weg naar de ARD-supermercato voor de weekendboodschappen. Lopend, want het karretje moet mee. Op het dorpsplein wordt een podium opgebouwd. Op straat veel gezinnen, kennelijk is het een van de vele feestdagen die Italië rijk is. Dat betekent helaas ook dat de watersportwinkel dicht is en dat het dus niet bekend is of de Jabsco toiletpomp is aangekomen. Uit arren moede ga ik de oude (die lekt) in gebruik stellen. Het lekken valt overigens mee.

Veel telefoontjes, mailtjes en felicitaties op Facebook en LinkedIn (foto hierboven). Iedereen hartelijk dank voor de goede wensen! Geeft een zeer feestelijk gevoel. Het is een fraaie, zonnige dag, de eerste met overdadige zonneschijn Ans strekt zich in de kuip uit voor een zonnebad (foto hier). Aanvankelijk is het toch nog winderig, maar in de loop van de dag neemt het af. Het is korte-broeken-weer en weer op de bimini op te zetten. We passen graag op met zonnebrand. Eerst moet echter het buizenframe ontdaan worden van vliegroest, dus pas na anderhalf uur kunnen we lekker in de schaduw zitten.

Vanavond gaan we samen uit eten bij het dorpsplein. Eind volgende week (rond 1 of 2 mei) willen we naar Syracuse vertrekken. Terug naar boven

Tadeusz Różewicz (1921 - 2014)

Zaterdag 26-04-2014, Koningsdag

Toen ik gistermiddag mijn blog afsloot, las ik het bericht dat Tadeusz Różewicz was overleden, 92 jaar oud. Ach, een dichter uit mijn jaren in het studentenhuis aan Oude Kamp 17 in Utrecht. Een Lucas-dichter, zeg maar. Totaal vergeten, althans door mij. Ik zie het paarsgekleurde Suhrkamp pocketboekje nog voor me dat ik toen las, het staat ergens in mijn boekenkast - zonder twijfel bij de letter R - , het is een bundel van hem in Duitse vertaling waarvan de naam me zo intrigeerde dat ik hem nog steeds moeiteloos te binnen roep: 'Schild aus Spinngeweb'. Schild van spinrag. Goeie genade, je hele leven komt geleidelijk aan langs in de vorm van overleden dichters waar je ooit van hield. Helaas, dat boekje kan ik nu niet even pakken. Ik weet alleen dat er gedichten in stonden, die me toen raakten. Op Internet zoek ik naar teksten en vind dit:

Iemand schreef over hem: 'Tegen het idee van menselijke beschaving stond hij zeer negatief. De enige waarde die de mens nog rest is er een die hij bij zichzelf moet zoeken.' Grappig. En dan kom je er zeker niet onderuit te erkennen dat je een neushoorn bent? Zou dat zo zijn? Ik kan dat niet bevestigen noch ontkennen, ik kan het hier niet opzoeken.

Gisteravond aten we achterin de grote zaal van Restaurant Imperial. Onderweg erheen moesten we ons door menigten Italiaanse families dringen. Hoe dichter we bij het dorpsplein kwamen, hoe dichter die menigten waren. Op het podium speelde een orkestje met zangeres Italiaanse schlagers van het Catharina Valente-type. Er is niets veranderd. Zin om te vragen welke feestdag het vandaag was, hadden we niet. Er was veel te zien in het restaurant, want langs ons tafeltje achterin de volle zaal was de route naar de toiletten. Iedereen kwam minstens één keer langs, kinderen vaak twee keer. Twee mannen aan het naastgelegen tafeltje verhuisden naar een andere plaats, waar ze de voetbalwedstrijd Rome-Napels beter konden zien op het obligate, grote TV-scherm. Ze gebaarden dat we ons dat niet moesten aantrekken, het was om de TV. De mosselschotel die ik besteld had, was nogal smakeloos. Alleen de wijn, een gecompliceerde Siciliaan, was geweldig. En het toetje van Ans (foto hier). We hadden samen veel plezier en van een mislukte avond kon je dus niet spreken.

Vannacht veel regen en wind. Vanmorgen alweer regen. Ik fiets in mijn regenjack naar de Honda-dealer waar ik volgens afspraak om 10 uur de nieuwe dinghy in ontvangst kan nemen. De bedoeling was om hem dan met een kar naar onze steiger te rijden. Maar de winkelbediende, weer een andere dan de vorige keer, weet er niets van. Hij spreekt geen woord Engels. De dinghy is er wel, compleet met peddels, pompje, draagtas en drukmetertje. Ik heb echter geen zin om zonder karretje dat ding het hele eind te sjouwen en de bediende ook niet. Zeker niet met dit weer. Hij belt zijn collega. Die belooft het komende maandag om klokslag 12 uur in orde te maken. Wil ik vast 100 euro aanbetalen? Nee, dat wil ik niet.

Dan even langs bij de Nonsolonautica-shop. Zijn de Jabsco toiletpomp en het Amiot-deksel er al? Nee. Wanneer komen ze dan? De oude man, vader van de beide eigenaren, heft de handen ten hemel. Hij belt een van zijn zonen. Aanstaande woensdag, zegt die. Ik snap wel dat het nooit iets zal worden met Italië.

Langs bij de Ilja op de L-steiger. Ans is daar bij Peter & Yvonne om op de satelliet-TV naar de Koningsdag te kijken. De beide vorsten lopen met moeder, broers, oom en tante en neven en nichten door een oud-Hollands decor, waar men ze onthaalt met kruidkoek en een oversized sjoelbak. Een ouderwetse handbediende pomp spuit grachtenwater over een nagebouwde kerk, die in brand staat. In elk geval is het er mooi weer. Na de koffie nok ik snel af en zet thuis de kachel aan. Ik nestel me op een bank en verdiep me in Barry Rubin 'The Truth About Syria' (Palgrave Macmillan, 2007), een grondige studie van voor de burgeroorlog. Van voor wij er waren, dus.

Ondertussen wordt het lekker warm aan boord. Buiige regen vlaagt af en toe tegen de ramen. Ik moet er tussendoor even uit om een klapperende lijn vast te zetten. Ans komt na enen en bakt eieren voor de lunch. Daarna uren lekker lezen in warmte en knusheid. Muziek op van Bach en het Vioolconcert uit 1993 van John Adams. Het blijft nu steeds regenen. De komende dagen schijnt het weer niet veel beter te worden. Terug naar boven

Kleinzoon Thijs (4) blaast de kaarsen op zijn verjaardagstaart uit

Zondag 27-04-2014

Bar koud, vannacht! We sliepen met een extra deken over ons dekbed. Het is de verjaardag van mijn oudste kleinkind, Thijs, zoon van Floor & Pijke. Hij is nu 4 en volgende week gaat hij voor het eerst op de basisschool kijken hoe het in groep 1 is. We bellen om hem te feliciteren en zijn moeder stuurt een mooie foto, waarop hij de vier kaarsen op de verjaardagstaart uitblaast. Het is een Spiderman-taart (zie hierboven).

Het is beter weer dan gisteren. De zon schijnt volop maar het waait behoorlijk en later komen er steeds meer wolken over. Je mag stellen dat het seizoen hier nog niet is aangebroken. We pakken de fiets voor een kop capuccino op het dorpsplein. Daar heerst alweer grote drukte. Het podium staat er nog en iedereen lijkt te wachten tot er iets gebeurt (foto hier). We zitten er een uurtje. Als figuren uit een operette paradeert een man in een soort admiraalsuniform rond, vergezeld van twee - hoe heetten ze vroeger ook weer? - marva's, ook in uniform met witte dophoedjes op. (Marva was vroeger de naam van de Marine Vrouwen Afdeling). Italianen waren slechte soldaten, maar altijd dol op uniformen.

(Overigens vergat ik gisteren een hilarische eetfoto van Ans op te nemen - zie alsnog hier).

Terug aan boord moet er toch enige arbeid verricht worden. Ik pak de nieuwe laptop en het lukt me warempel van Internet de driver te downloaden en te installeren voor ons reserve GPS'je (de BU-353). Dat is stap 1. Daarna lukt het om hem te laten werken op onze set electronische wereldzeekaarten van C-map. Hij projecteert ons schip keurig in de kaart (waar de marina nog niet op staat, want die is pas twee jaar oud). Mooi, nu heb ik twee reserve navigatie-voorzieningen, voor als de plotter weer zou uitvallen. De eerste is de set Navionics-kaarten op de smartphone. We hoeven dus niet zoek te raken onderweg.

Daarna zoek ik naar een Windows 7 driver voor ons printertje, maar nergens vind ik er een voor de Canon i70. Ik heb het al eens eerder geprobeerd, toen lukte het ook niet. Er is wel aanvullende software, maar niet voor de besturing zelf. Raar.

Verder lezen in 'The Truth About Syria' van Barry Rubin. Een zeer informatief boek, waaruit ik ondermeer begrijp waarom de Assad-clan al die decennia geen vrede met Israël wilde sluiten. Daar hadden ze totaal geen belang bij, vrede zou ten koste van hun machtspositie gaan. Om vijf uur trekt de hemel helemaal dicht, de eerste regenbui valt. Terug naar boven

Onze nieuwe dinghy op de steiger

Maandag 28-04-2014

De hele nacht door harde noordwestenwind. Hij blijft vandaag ook door staan, met uitlopers tot 40 knopen. De boot helt af en toe zwaar over. Volgens de weersites duurt het tot donderdag. Als dat klopt, zouden we vrijdag kunnen vertrekken. Ik houd het vanaf nu een paar keer per dag bij. We lopen voor een week boodschappen naar de ARD-supermercato. Al die wind, het is alsof het opnieuw winter is, mopperen de mensen. Dan is het 12 uur, het afgesproken tijdstip om bij de winkel van Columbus Yachting Ragusa onze nieuwe dinghy in ontvangst te nemen. Ik reken nergens meer op en dat is maar goed ook, want er is niemand. Je krijgt de neiging om de deal te laten zitten, maar dan heb je geen bijbootje.

Ans draait ondertussen de was, de beddelakens om precies te zijn. Het waait echter te hard om ze aan de waslijn te hangen. De lijnen knappen zeker bij zoveel wind en dan waaien de lakens in het water. Dan maar dubbel gevouwen onder de bimini. De zon schijnt overigens, anders dan gisteren, de hele dag uitbundig. Om vier uur fiets ik naar het havenkantoor. hebben ze iemand om de motor te servicen? Dat zullen ze regelen. Daarna maar weer naar Columbus Yachting. Niemand. Op de deur hangt nota bene een papier met openingstijden: maandag t/m vrijdag 10 - 13 en 15 - 18 uur. Ik bel het telefoonnummer dat eronder staat; een Italiaanse dame zegt dat het nummer onbereikbaar is (non disponibele).

Gefrustreerd fiets ik terug. Bij het hek staat tot mijn verrassing Andrea, de medewerker van Columbus. Hij was gebeld door het havenkantoor om onze motor te servicen. Tsss. Ik onthoud hem niet mijn kritische gevoelens, waar hij erg van schrikt. Hij kon er niets aan doen, maar het kantoor in Catania, enzovoorts. Enfin, ik zet de fiets aan de kant en rijd met hem naar de winkel. Daar maken we de papieren in orde, waaronder het garantiebewijs, de accessoires, en Andrea is niet zo beroerd en doet er nog een mooie, lange lijn bij. Dan betaal ik de 500 euro. We tillen de dinghy uit de etalage en hijsen hem op het dak van zijn auto. Bij het hek halen we hem eraf en sjouwen hem over de lange steiger naar onze boot. Er is helaas teveel wind om de boot (en de b.b. motor!) uit te proberen. Misschien vanavond. Dus leggen we hem tijdelijk even op de steiger vast (foto hierboven). Andrea belooft om morgen de motor te servicen. Ik ben benieuwd. Nu nog een nieuwe, volle gasfles, de nieuwe toiletpomp en het dekseltje voor de voorste watertank. Dan zijn we gereed en kunnen onze gasten komen. Terug naar boven

Onze nieuwe dinghy op de proefvaart

Dinsdag 29-04-2014

Weer veel wind vannacht, zij het minder dan gisteren en zonder regen. De wind neemt in de loop van de dag langzaam af. Dat geeft gelegenheid om onze nieuwe dinghy te water te laten en uit te testen. Het bootje laten we aan de andere kant van de steiger zakken, want daar is een vrije plek. Ik vul benzine (nog uit Kreta) in de tank van het b.b. motortje en neem het van de hekstoel en plaats het achterop het bootje. Drie keer trekken aan het starttouwtje en zie, het loopt! Een Yamaha 2 pk, al meer dan vijftien jaar oud. Ik maak er wat rondjes mee (foto hierboven) en vaar naar onze kant van de steiger. Als het b.b. motortje eraf is, trekken we de dinghy op het voordek. Daar mag hij opdrogen. Een paar uurtje later hullen we hem in een grote zeilzak tegen het mokerende UV-licht en sjorren hem vast. Een goed begin van de dag.

Daarna komen de tegenvallers. Al een paar dagen probeer ik vergeefs op Internet een Windows 7 driver te vinden voor ons Canon i70 printertje. Via het Gastenboek kreeg ik ondersteuning bij het zoeken van een lezer, die zich Skipper C34 noemt. Tenslotte deed ik het voor de hand liggende: een mailtje sturen naar Canon Nederland. Vanmorgen kwam het antwoord: zo'n driver hebben ze nooit gemaakt. 'Helaas moeten wij u mededelen dat er geen software en drivers beschikbaar zijn voor de i70 in combinatie met Windows 7.' Uit het omstandige antwoord leid ik af, dat ze het niet de moeite waard vonden. Leuk. Dus dat mooie, compacte printertje, waarvoor ik nog zeker vijftien inktcartridges heb, kan ik niet meer gebruiken.

Dan volgt een tocht naar het kantoortje, waar ze een nieuwe gasfles voor me beloofden te hebben. Met de goede aansluiting aan de zijkant van de nozzle. Inderdaad staat er een, maar met de aansluiting bovenop. Daar heb ik niks aan, die past niet in de gasbun, ik had het nog zo gezegd. De employé gaat opnieuw telefoneren. Voor de duidelijkheid laat ik de oude, afgekeurde fles bij hem achter.

Vervolgens naar Andrea van Columbus Yacht Service. Wanneer komt hij de motor een beurt geven? Als je de offerte van het marinakantoor hebt goedgekeurd, zegt Andrea. Die heb ik niet gehad, zeg ik in verwarring gebracht. We lopen naar het office. 'Ach, vergeten', zegt de baliemedewerkster Silvia, 'ik stuur hem vanmiddag.'

'Maar Silvia, heb je hem nu niet?'

'Nee.'

Waarom niet, wordt me niet duidelijk. Nu, tegen half vijf, is er nog geen offerte. Dit land functioneert niet. Je zult zien, straks moet ik het toch nog zelf doen. Terug naar boven

Yvoone & Peter van de Ilja op het eten

Woensdag 30-04-2014

Gisteravond zat de offerte in de mailbox voor de onderhoudsbeurt van de motor. Vol ongeloof keek ik naar het eindbedrag: bijna 500 euro! Voor olie verversen, brandstoffilter en oliefilter vervangen, eventueel koelwater bijvullen, de impeller checken en de V-snaar een beetje aanspannen. Niet te geloven! Ik mailde terug dat we niet accoord zijn. Dan maar geen beurt, we laten het wel ergens anders doen.

Vrolijk bezoek van Peter & Yvonne van de Ilja. Ans had lekker gekookt: stukjes rundvlees in een pikante boemboe, die hier nog lag. Veel plezier gehad en met zijn vieren genoten van Franse chansons uit de jaren '50, '60 en '70. Laat de ouwetjes hun lol (foto hierboven).

Vanmorgen gaat Ans al vroeg met Yvonne naar de markt in Ragusa, met de bus. Ik verzoek per mail aan het marina office om een realistischere offerte. Daarna fiets ik voor boodschappen naar de ARD-supermarkt. Bij terugkeer is een nieuwe offerte, voor ongeveer de helft van de eerste. Nog veel, maar vooruit. De hele ochtend lekker gelezen. Opnieuw een winderige dag, altijd diezelfde vlagerige wind uit het noordwesten. Misschien dat het morgen iets beter is. Dan is het de 1e mei, voor de Italianen uiteraard een vrije dag.

's Middags zoek ik naar het dekseltje van de impeller, waarvan ik me herinner dat Fons het een jaar geleden had meegenomen naar Kreta. Hij had gezegd dat het bij de eerstkomende beurt op het impellerhuis gezet moest worden, want het deksel dat erop zat was niet het originele. Helaas, het zit niet in de doos met andere spullen voor de motor. Vreemd. Je wordt steeds vergeetachtiger. Bij het zoeken in het kleine hutje ontdek ik wel een soort railingkussen, een rol die ooit op een buis van de hekstoel zat en waar je lekker tegen kon leunen als je achter het stuur zat. Waarom heb ik het er ooit afgehaald? En wanneer? Weet ik ook al niet meer. Nu zit op die plek de b.b. motor geklemd, maar die kan ik wel verplaatsen. Leuk klusje. Onderwijl komt Ans uit Ragusa terug, beladen met nieuwe kussens voor de kuip, potjes sambal oelek (!), hoi sin saus, mierikswortelpasta, pakjes noedelsoep en noedels.

Om half zes verschijnt Andrea met een monteur. Ik begrijp inmiddels dat in deze haven een verbod is om derden voor klussen aan boord te halen. Dat was bijvoorbeeld in Aghios Nikoláos geen enkel probleem. Alles moet via het marina office lopen. Ook als je boot op de wal staat mag je er niet eens zelf aan werken! Een zeer zwak punt van deze verder zo uitstekende haven. De monteur heet David en hij is een grondige en schone werker. Aan het eind checkt hij de impeller; die is in orde (had Fons er vorig jaar nieuw ingezet). Hij schuurt het dekseltje wat bij en zet het terug. Er is geen lekkage als de motor weer draait. Ondertussen proberen Ans en ik de ankerlier uit. Na het spuiten van wat contactspray en jutteren werkt die ook goed. Toch nog veel gedaan, vandaag. De wind is ondertussen vijwel gaan liggen. Terug naar boven

De 'rugrol' die ik gisteren terugvond in het kleine hutje. De bevestiging voor de b.b. motor heb ik naar stuurboord verplaatst

Donderdag 01-05-2014

Op de internationale dag van de arbeid slapen wij ook maar uit. Het is een mooie dag, vol zon en veel wind uit het noordwesten. Het lijkt of die wind nooit stopt! We gaan aan het eind van de ochtend met de fiets naar het dorpsplein. Onderweg stoppen we even bij Nonsolonautica. De naam van die watersportwinkel is wel grappig: niet-alleen-nautische zaken. De oude Pepe grijnst als hij me ziet; de Jabsco toiletpomp is aangekomen! Bovendien hoef ik niet een volledig toilet te kopen, alleen de pomp en de WC-bril. Redelijk inzicht wint ook hier. Als ik vraag hoeveel het kost, wuift Pepe dat weg. 'Tomorrow', zegt hij. Hij kijkt nog vrolijker als ik zeg dat ik hem zelf zal installeren.

Bij het transferkantoortje kijkt António wat meer mismoedig. De gasfabriek wil onze kapotte gasfles niet meer vullen. Maandag zullen ze toch een nieuwe versturen, met een laterale aansluiting. We wachten het maar af. Het betekent wel dat we morgen dus nog niet naar Syracusa kunnen vertrekken. Dat is toch al niet aan te raden, want in het weekeinde zal er een noordwesterstorm komen. Dus zullen we dinsdag onze gasten Wiger & Arina van het vliegveld in Catania naar hier brengen en op zijn vroegst pas woensdag weggaan.

Op het dorpsplein weer grote drukte en een podium, waar jongelieden urenlang een sound check doen. Het is op ons terras in de zon vermakelijk om naar te kijken. Een sound check duurt minstens drie keer zo lang als een optreden, heb ik al eens eerder vastgesteld.

Terug aan boord installeer ik de nieuwe WC-pomp met groot gemak. Het is een feest om het toiletje te spoelen. Onze gasten hebben straks hun eigen sanitaire voorziening. Morgen een foto. Daarna een - zucht - heel andere klus: het opstellen van een uitvoerige reactie op het beroepschrift van letselschadespecialist Yme Drost bij het Centraal Tuchtcollege in Den Haag. Het beroepschrift van de nijvere Drost is een dik pakket, dat aandacht verdient. Je moet het hoger beroep niet onderschatten, ook al heb je de eerste ronde in Zwolle gewonnen. Ik ben er de hele middag mee bezig, maar het is beter dat ik het nu doe, straks heb ik alle tijd voor onze gasten en het varen. Vervelend dat ik me voor de zoveelste keer in de materie rond de onzalige ex-neuroloog Jansen Steur moet verdiepen, maar met enige voldoening mail ik het stuk, ruim zeven bladzijden, aan het eind van de middag aan Willemien, mijn advocate. Die last is weer voor weken of maanden van mijn schouders af. Terug naar boven

Vrijdag 02-05-2014

Soms is ons leven saai en soms vinden we dat niet erg. Wat geeft het? Stilstand geeft een gevoel van tijd die niet verstrijkt. Een vals gevoel, uiteraard, maar het lijkt even zo. Vannacht is het eindelijk een keer windstil. Vandaag is het lekker zonnig met weinig wind. Hadden we nu maar weg kunnen gaan! Enfin, komend weekend nog een keer slecht weer, wind en regen, volgende week wordt het beter. We pakken de fietsjes en gaan heuvel op over de Via Dandolo naar de grote Spar-super. Behangen met volle tassen gieren we naar beneden, beducht op verkeer uit de zijstraatjes. Koffie op het dorpsplein. Het podium is er niet meer.

Saaie dag dus. Om iets te doen te hebben, bevestig ik de vaderlandse driekleur aan de opstand van het windmolentje. Zit hij niks in de weg. Verder lekker lezen in de kuip. Barry Rubin geeft in zijn 'The Truth about Syria' uit 2007 veel informatie over de handel en wandel van vader en zoon Assad. Het boek kwam geen vier jaar voor het begin van de huidige burgeroorlog uit. De vraag is interessant of Rubin er iets van voorvoelde. Niet echt, vind ik. Hij laat wel duidelijk zien hoezeer de Assads en hun clan belang hadden bij het handhaven van het conflict met Israël, hun macht over Libanon en het opstoken van Islamitische vuurtjes in het post-Saddam tijdperk in Irak. Het volk verenigd tegen de buitenlandse agressoren. Resten van die campagnes (affiches, leuzen) zagen we nog in 2010, toen we door het land reisden. Foto's van Bashar al-Assad met de Iraanse president Ahmadinejad en de Hezbolla-leider Nasrallah. Zonder dergelijke misleidende campagnes zou de kleine minderheid van Alawieten uit de kustregio, waaruit de Assads stammen, niet aan de macht kunnen blijven. Liberale en democratische hervormingen waren altijd de bijl aan de wortel van Syrische regime en zouden de grote Sunni-meerderheid onvermijdelijk aan de macht brengen. Ironie, de Alawieten zijn in feite geen moslims, ook geen sjiïeten, een feit dat door het regime in Syrië sterk verdoezeld wordt.

Zag Rubin de burgeroorlog dus niet aankomen? Nee, niet letterlijk. Maar je vindt wel herhaaldelijk uitspraken als deze: 'This strategy of promoting Islam at home and Islamism abroad is a dangerous game that could backfire some day. (....) An uprising in Syria could make Iraq's civil war look like a picnic.' Enkele jaren later was het zover.

Rubin laat zich vaak spottend uit over de improductieve politiek van veel Arabische staten en met name van Syrië. Ze hebben in veertig jaar niets bereikt, zegt hij, alleen maar nederlagen geleden. Het gekke is dat ze dat niet tot een verandering van strategie brengt, alsof ze er niets van leren. Terwijl bijvoorbeeld Syrië in de jaren '90 de volledige Hoogten van Golan terug had kunnen krijgen voor een vrede met Israël. In plaats daarvan hemelen ze hun beschamende zwakheid op tot het eruit ziet als kracht. Die Arabische regimes herinterpreteren hun nederlagen tot overwinningen. Vreemde houding. Rubin uit overigens geen enkele kritiek op Israël en de manier waarop dat land op zijn beurt de vrede belemmert door het nederzettingenbeleid op de Westelijke Jordaanoever. Hij is dan ook van Israëlische komaf en maakt zich dus in zekere zin zelf ook schuldig aan wat hij de Arabieren verwijt. Niettemin een boeiend boek.

Ondertussen volg ik een paar keer per dag de ontwikkelingen in Oekraïne. Er is een filmpje van botsingen tussen pro-Russische en pro-Oekraïense demonstranten in het wonderschone Odessa. We zien de straten vol opgewonden en stenengooiende mensen, bekende straten waar we in september 2009 nog door liepen. Zojuist lezen we in de NRC dat er drie mensen op straat werden gedood. Wie dat zijn en door wie, is nog onbekend. De politie doet niks, aldus Laura Starink. Rusland heeft een spoedvergadering van de Veiligheidsraad bijeen geroepen. Terug naar boven

Bij het rode kruisje is Marina di Ragusa, onze haven

Zaterdag 03-05-2014

SAR-bericht op de Navtex om 18.00 uur, gisteravond (SAR = Search And Rescue) van Malta Radio:

'PAN PAN (...) A 20 METER BOAT WITH MANY PEOPLE ON BOARD IS IN DISTRESS IN (POSITION etc. ten zuiden van Malta) ALL SHIPS TRANSITTING THIS AREA ARE REQUESTED TO KEEP A SHARP LOOKOUT, PROCEED TO ASSIST THIS BOAT AND INFORM MALTA RADIO WITH ANY INFORMATION ON VHF CHN 16 OR MF 2182KHZ'

Dat is uiteraard een schip met vluchtelingen uit Afrika. Mogelijk het eerste dit jaar, vertrokken toen het na weken slecht weer voor het eerst wat rustiger was op zee. Vandaag zoek ik op de site van de Times of Malta naar nieuws over deze groep, maar ik vind niks. Wel een bericht van gisteren, dat er dit jaar al 1170 migranten in wrakke bootjes naar Sicilië zijn gebracht en dat er nog 358 geredden op boten van de kustwacht onderweg zijn. Tegelijk bestormden bijna 700 wanhopige migranten de metershoge hekken van prikkeldraad in de Spaanse enclave Melilla. Van hen wisten 146 de enclave te bereiken. Naar verluidt (Times of Malta) zijn er op dit moment bijna een miljoen mensen aan de noordkust van Afrika, met name in het ontregelde Libië, op weg naar Europa. Fort Europa weet er geen raad mee. Ik ook niet.

Gisteravond ontmoetten we op de wekelijkse zeilersborrel Koos & Jolanda van zeiljacht Aeolus. Ze liggen even verderop aan onze steiger en komen uit Purmerend. Koos was kapitein en Jolanda komt uit de zorg. Toevallig ken ik haar van LinkedIn. Ze drinken nog een gezellige afzakker bij ons aan boord.

Vannacht heel veel regen, zonder wind. Het is 's ochtends zo koud, dat ik het electrsch kacheltje tevoorschijn haal en aanzet. Na een halfuur is het pas aangenaam in de kajuit. Bij de screening van het dagelijks nieuws zie ik dat wekgeversvoorzitter Wientjes krachtig opkomt voor de EU. 'Zonder euro heeft Europa geen toekomst. Het is onvoorstelbaar dat Nederland uit de euro gaat.' Hij heeft helemaal gelijk. 'De euro is niet ten onder gegaan (in de crisis). Sterker nog, de euro is er sterker dan ooit uit gekomen. Kijk naar de wisselkoersverhouding met de dollar nu.' Daarover raak ik in een hevig debat op Facebook. Populisten roepen maar wat en luisteren niet.

In het Gastenboek vind ik een erg nuttig bericht van lezer Frans de V. Hij meldt dat er wél een driver voor mijn Canon i70 printertje in Windows 7 is en dat mijn laptop die vanzelf op Internet zoekt, als hij online is en ik de printer eraan verbindt. Verbluft zie ik dat het klopt. Daarna kan ik zelfs de besturingssoftware actualiseren en de Add-on erop zetten. Het werkt geweldig (zie foto hier), ik kan weer printen! Ik snap echter niet waarom de helpdesk van Canon niet met deze (simpele) oplossing kwam.

De hele dag harde wind uit het westen, tot Bf 7 toe. Af en toe vallen er buien. Toch worden de voorspellingen voor volgende week, als onze gasten er zijn, beter. We hangen de hele dag in de kajuit rond. Gelukkig houden we van lezen. Terug naar boven

Bypass van de lekkende uitlaatdemper op een zusterschip. Linksonder de loze gaten van de buitengesloten demper

Zondag 04-05-2014

Contact met andere zeilers kan erg nuttig zijn, met name met eigenaren van zusterschepen. Eigenaren van SO 43DS'en die met dezelfde problemen kampen als jij, zoals het probleem van de lekkende uitlaatdemper, die Jeanneau heeft weggestopt in de bakboord-motorfundering en die daar niet eenvoudig te vervangen is. Daarvoor moet je zelfs de dieseltank uitbouwen en - in ons geval - ook de generator eerst weghalen. Ik spitste dus mijn oren toen ik op de laatste zeilersborrel een Hollander hoorde vertellen dat hij er een simpele oplossing voor had gevonden. Die zeiler ligt met zijn SO 34DS verderop aan de steiger en ik ben vandaag wezen kijken.

De oplossing lijkt inderdaad verbazend simpel: hij heeft met twee kniebochten een bypass gemaakt, direct van de motor naar de uitlaatslang, waar die naar achter loopt naast de schroefas. De uitlaatdemper is dus gewoon buitengesloten (zie foto hierboven). Vergelijk het met deze foto van onze eigen situatie. Hij heeft daarvoor blijkbaar een slang voor het afzuigen van warme lucht uit het motorcompartiment opgeofferd of verlegd. Linksonder zie je de gaten van de uitlaatdemper zitten. Heb je die uitlaatdemper dan helemaal niet nodig? Dat kan toch niet? Een botenfabriek zet toch niet zomaar zo'n ding erin. De collega-zeiler zet zijn motor even aan; het motorgeluid is nauwelijks anders dan bij ons. Zeer merkwaardig! Ik heb de foto aan Fons gemaild en ben zeer benieuwd naar zijn commentaar.

Vannacht opnieuw regen en wind. Vandaag ook veel wind, zij het wat minder dan gisteren. Geleidelijk aan zal het weer in de komende dagen opknappen en dat zal hier een grote uittocht van boten teweegbrengen. De hele lange dag lezen we. Ik lees 'Butcher's Crossing' (Ned. vert. 2013, Lebowski) uit, van de Amerikaanse auteur John Williams (1922 - 1994) Over zijn latere roman 'Stoner' was ik destijds enthousiast, maar over dit boek wat minder. Een zich uiterst traag ontwikkelende roman met weinig verrassingen. Dat was ook niet de bedoeling, denk ik, de ruwe en romantische mannenwereld van Buffalo Bill is ver weg in deze anti-western. De boodschap in de roman is, dunkt me, gelijk aan die in mijn eigen romanserie: er schijnt ergens een diepere betekenis van het leven te zijn (hier, in dit boek, in de woeste natuur van de Far West), maar de hoofdpersoon komt erachter dat dat niet zo is. In het kielzog van het succes van 'Stoner' haalt het boek hoge verkoopcijfers; de uitgever is nu van plan om het volledige oeuvre van Williams in Nederland uit brengen.

Om vijf uur bezoek van Joke & Uwe, een Nederlands-Duits koppel van de tweemaster Amel Amaranta. Ze willen graag inlichtingen over Griekenland en over Aghios Nikoláos, waar ze komende winter willen overwinteren. Na een gezellige borrel zie ik het zeer kritische antwoord van Fons in de emailbox. Hij ontraadt de oplossing van de Nederlander ten stelligste:

'Tom! Dit is geen oplossing! Sterker nog, het gevaar bestaat dat de motor defect raakt door waterslag. Door het waterlock uit het systeem te halen, kan de uitlaat uit de lange uitlaatslang na het waterlock terug de motor in lopen via de uitlaatkleppen. Het water komt dan op de zuigers te staan en als je hem dan start worden de zuigerstangen krom geslagen, omdat water niet samenpersbaar is. De motor  is dan total loss! Het waterlock zorgt er voor dat het teruglopende water, nadat de motor is uitgezet, wordt gelockt en zo niet in de motor kan komen. Het is een soort water-opvangbak en geen uitlaatdemper. Daarom maakt het voor het uitlaatgeluid niet veel uit. De eigenaar van de 43DS heeft geluk dat dit nog niet is gebeurd.'

Zo! Dat is een duidelijk verhaal en een duidelijke waarschuwing. Ik zal het morgen doorgeven aan die Nederlander. Die zal er mogelijk zijn eigen mening over hebben, maar ik volg Fons. Terug naar boven

Ans hangt de laatste was op.

Maandag 05-05-2014

Een stralende dag vol zon en een mooi, lopend windje uit westelijke richtingen. De komende dagen blijft het zo. Weer voor de korte broek. Terwijl de eerste boten uit de haven vertrekken, halen wij de bergruimtes achter de overlangse kajuitbank leeg en soppen ze uit. We maken de zwemvesten schoon en inspecteren ze. De slordige stapel landenvlaggetjes wordt netjes opgevouwen. Het Italiaanse gastenvlaggetje hijs ik aan het stuurboordwant en de lange lijn met feestvlaggetjes trek op het voordek omhoog. Pavoiseren, heet dat, ter ere van Bevrijdingsdag en voor onze gasten morgen. Dan test ik beide schijnwerpers. Eentje doet het niet, de batterij is overduidelijk leeg. Als ik hem aan de 12V leg, lijkt het alsof hij niet laadt; er moet een rood lampje branden, maar dat doet het niet. Ik haal hem uit elkaar en loop met de multimeter de verbindingen na. Dat wijst uit dat er wel laadstroom naar de batterij gaat; waarschijnlijk moet ik meer geduld hebben. Inderdaad, in de loop van de middag brandt het rode laadlampje wel - maar de lamp zelf schijnt (nog) niet.

Het 12V stopcontact onder aan de stuurstand heeft ook geen spanning. Ik maak de voorplaat los en check de verbindingen. Daar staat maar een heel laag voltage op; vreemd. Ik vind er geen verklaring voor en sluit de boel voorlopig maar weer. Als we de bergruimtes achter de zitbank weer ingericht hebben, pakken we de fietsjes en gaan heuvelop om voorraden in te slaan bij de Spar. Morgen of woensdagochtend zullen we met de huurauto, waarmee we Wiger & Arina van het vliegveld in Catania halen, de grote zaken halen zoals 6-packs water, toiletpapier en keukenrollen en dergelijke. Halverwege de dag willen we dan eindelijk afvaren. Misschien ankeren in Porto Palo en de volgende dag verder naar Syracuse. Ondertussen hangen er vandaag dreigende luchten in het oosten; waarschijnlijk valt daar regen - maar hier niet. Ans draait de laatste was (foto hierboven).

In het Gastenboek onderschrijft lezer Ron Veerman de noodzaak van het waterlock. Inderdaad, dat waterslot is wezenlijker dan de geluidsdemping. Als ik het goed zie, dient zo'n waterslot op het laagste punt van het uitlaat-traject te zitten. Dat is vrijwel onder de motor en daarom is dat ding bij ons op die moeilijk bereikbare plaats in de motorfundering terecht gekomen. Vanaf dat punt loopt de uitlaatslang licht omhoog onder ons bed door naar achteren. Op die route is geen plaats. Overigens sprak ik die Amsterdammer met het zusterschip. Hij onderkent het risico van waterslag, maar acht het niet zo groot. Hij vaart al jaren zonder. Hm.

Straks komen Peter & Yvonne van de Ilja voor een afscheidsborrel. Zij kunnen nog niet weg, want ze wachten voor hun Ovni 44.5 op een onderdeel (niet het waterlock) uit Nederland. Dat schiet maar niet op. Het geldt voor meer boaties. Een Nederlander aan de steiger achter ons kampt met een vastgelopen stuurinstallatie. Hij kreeg vandaag te horen dat de benodigde onderdelen (van Bavaria) op zijn vroegst over 10 weken hier kunnen zijn. We hebben met hem te doen.

Morgen om 11 uur halen we de huurauto op. Ik check of de Navionics app op mijn smartphone ook het wegennet op Sicilië bevat. Dat is zo, 120 kilometer naar Catania. Zoiets spreekt misschien voor zich, maar ik vind het geweldig. Terug naar boven

Aankomst van Wiger en Arina in Catania

Dinsdag 06-05-2014

Gisteravond ontving via mijn advocate het aanvullend beroepschrift van de IGZ in mijn zaak bij het Centraal Tuchtcollege in 's Gravenhage. Dat alles nog steeds inzake de onzalige ex-neuroloog Jansen Steur. Ik had al eerder verteld dat de IGZ zich in de zaak gevoegd had, omdat de Inspectie het niet eens is met de uitspraak van het regionaal tuchtcollege in Zwolle. De IGZ bestrijdt dat klagers ontvankelijk waren in de klachten over mij, omdat ik als bestuurder gehandeld heb en niet als arts. Bijna anderhalf jaar geleden schreef ik er al eens een beschouwing over. Het gaat dan over de z.g. 2e tuchtnorm. Ik neem aan dat men ook in de beroepszaken tegen Ramaker en Kingma zich op hetzelfde punt gevoegd heeft. Begrijpelijk dat de Inspectie zich verzet tegen het vergaand oprekken van het tuchtrecht door het Zwolse college. Tegelijk ook merkwaardig om hen nu aan mijn kant te zien, omdat het me destijds zoveel moeite kostte om de Inspectie in beweging te krijgen.

De dag vangt stralend zonnig en windstil aan. We toppen alvast de watertanks af en spuiten nog eens de boot schoon. Alles in de voorhut is gereed om de gasten te ontvangen. Om 11 uur lopen we naar het verhuurkantoortje van António voor de huurauto. Zoals te verwachten in dit land, is de auto er niet. 'Het wordt nooit wat met jouw land', zeg ik kwaad tegen António. Hij haalt zijn schouders op. Enfin, wijselijk hadden we hem met een uur speling afgesproken, want het is anderhalf uur rijden naar het vliegveld van Catania. Na een uur wachten is de Fiat Panda er. We zijn nét op tijd in de aankomsthal om Wiger & Arina te begroeten (foto hierboven).

Er is veel te bepraten op de terugreis. Ze richten zich in in de voorhut. Leuk om hun enthousiasme mee te maken over ons schip. Ze hebben geweldig zin in de vakantie. Vanavond maken we één van de laatste flessen Château Musar 1998 uit de Libanon voor ze open. Bewaard sinds ons bezoek aan de kelders van dat gerenommeerde wijnhuis in het kustgebergte in 2010. Terug naar boven

Op het voordek haalt Arina bij de trommel de oproller uit de knoop

Woensdag 07-05-2014

Gisteravond met zijn vieren gegeten op de boulevard bij Restaurant Quatro Quarti. Aan het raam met uitzicht op hoe de zon veelkleurig sterft in zee. 'Het is hier een decor van een Fellini-film', zegt Wiger. Hij heeft gelijk. Er is lekkere wijn uit Sicilië. Uitstekende grilled beef, langoesten en garnalen. Thuis nog een glas whisky en naar bed.

Vanochtend vroeg gewekt door de zon. Onze gasten sliepen uitstekend. Aan het werk! Wiger kan haast niet wachten om af te varen. Maar eerst slaan we met de huurauto voorraden in bij de Spar: WC-papier, keukenrollen, flessen water, bier, een keur aan Sicilaanse wijn, en veel etenswaren. Cappuccino op het terras op het dorpsplein. Het belooft een warme dag te worden met nauwelijks wind. Prima voor de eerste dag op zee, dit seizoen. Terwijl de dames de voorraden aan boord brengen, gaan Wiger en ik naar António. Hij heeft nog steeds geen nieuwe gasfles voor ons. Hij belt en belt en zegt: om twaalf uur komen ze hem brengen. Ondertussen rijden wij naar een benzinestation om de huurauto af te tanken. Daarna halen we aan boord alle extra lijnen weg, halen de vlaggetjeslijn binnen, nemen de waslijn weg, bergen de vouwfietsjes op, ruimen de waterslang op en al die andere zaken die je voor vertrek doet. Dan gaan we naar het havenkantoor om af te rekenen. We hoeven niks te betalen, zegt Fabiana van de receptie, u had nog gratis dagen tegoed van september vorig jaar. Dan naar Amtónio en zie: de gasfles is er. Nu er niks meer om voor te blijven.

We maken de laatste lijnen los en varen rustig de haven uit. Het is kwart over een. Een marinero gaat met zijn RIB voor ons uit om de smalle en steeds veranderde geul in de haveningang te wijzen. Die slibt steeds dicht hier. Buitengaats, wat een verademing! De motor loopt lekker en Ans stelt vast dat er heel weinig lekwater uit het waterlock kwam. Alles werkt goed alleen is er geen log. Ik vergat het logwieltje in de bodem te schroeven. Dat is snel gedaan. We motoren over een rustige zee naar het oosten. We vinden het desondanks koel, dus klappen we de bimini op. Uren verglijden. De dames koesteren hun nog bleke lichamen in de zon (foto hier). Wiger maant hen zich in te smeren met superhoge factoren. Hij leest in karakteristieke houding op de kajuitbank (foto hier).

Na het ronden van de eerst kapen komt er wat wind, voldoende om de genua vol te laten staan. Het scheelt een halve knoop. Maar de afroller komt knel te zitten. Arina spoedt zich naar voren, tuk op een klusje (foto hierboven). Als we de Kaap der Stromingen naderen komt er meer wind. Kaapwind. Het scheepje springt vooruit. Hierachter ligt de ankerhaven van Porto Palo, waar we de nacht willen doorbrengen. Helaas, ondanks jutteren en opnieuw contactreiniger doet de vermaledijde ankerlier het niet. Zin op de hand te ankeren hebben we niet. Dan maar om de zuidoostkaap van Sicilië heen (Cabo Passero) heen naar de eerstvolgende haven: Marzamemi. Daar waren we in 2008, toen met mijn zoon Bas aan boord. Ondertussen wakkert de westenwind aan tot 26 knopen. We lopen op de genua bijna acht knopen. Dulce legt zich open oor en zeilt fantastisch. Zo zijn we al om half zeven bij de haven. Toch nog deze middag bijna 30 mijl afgelegd. Bij het inrollen van de genua raakt de oproller in de knoop. Met een stuk wild klapperend zeil leggen we aan. Het kost een uur om de zaak weer in orde te maken. Morgen beetje uitslapen en nog geen 25 mijl naar Syracusa. Ik zal eens ver in het vooronder duiken om te zien of daar een haperend relais van de ankerlier zit. De eerste zeedag van dit seizoen viel niet tegen. Terug naar boven

Donderdag 08-05-2014

De maandelijkse update van de gemiddelde wereldtemperatuur in de lager atmosfeer is er weer. Over de maand April nog steeds in de plus en wel + 19^o Celsius (zie hierboven). Ik onthoud me van commentaar.

Gisteren was ik vergeten te vermelden dat de nieuwe wieken van onze windgenerator beschadigd zijn. We zagen het niet eerder. In een van de bladen zit een rare barst en het lijkt wel of er van de uiteinden van de beide andere bladen een stukje af is. Ik zal er dezer dagen een foto van tonen. We hadden geen idee van de oorzaak, maar later herinnerde Ans zich dat ze op onze eerste dag in Marina di Ragusa een grote, dode vogel bij de buren aan dek had zien liggen. Omdat ze juist het dek aan het schoonspuiten was, spoot ze de vogel het water in. Het is niet zo onwaarschijnlijk dat die vogel tegen ons molentje is gevlogen. Overigens doet hij (het molentje) het nog wel.

Vanmorgen omstreeks tien uur vertrokken uit Marzamemi. Tevoren dook ik in de voorhut achter het paneel waar (onderdeks) de draden van de ankerlier zitten. Geen spoor van vocht of corrosie te zien. Alle verbindingen zaten goed vast. Daar lijkt het euvel niet te zitten.

Buitengaats staat een mooi lopend windje. Op de genua lopen we met ruime wind ruim zeseneenhalf knopen. Heerlijk dat de motor uit kan. Het genot duurt twee uur, dan zakt de wind helemaal in. Rustig motorend varen we door. Ans zont op het voordek (foto hier), de anderen liggen op de kuipbanken. Moet de bimini niet op? Nou, liever niet, zegt iedereen. Er gebeurt niets. Ik wijd me aan mijn liefste bezigheid: mijmerend staren over zee. Af en toe passeren we een visserboot. Rond enen lunchen we in de kuip: met knoflook in de koekenpan opgepiept stokbrood en een salade met tonijn.

Het is half drie als we langs het grote kasteel op de punt van het schiereiland met de oude stad Syracuse varen. Altijd een prachtig gezicht (foto hier), het is de vierde keer dat we hier zijn. Verrast kijken we in de baai rond. Waar anders een groot drijvend dorp met ankeraars ligt, liggen nu slechts vier boten voor anker. Het seizoen is duidelijk nog niet begonnen. Aan de stadskade ligt ook niemand. Vanwege ons ankermalheur besluiten we naar de kleine marina naast het stadscentrum te gaan. Ortigia. Daar blijkt ruim plaats, zelfs aan de binnenkant. Gelukkig maar, want de buitenkant is bij harde zuidoostenwind een oncomportabele plek. We leggen aan. Er staat nog geen twee liter water in de bilge. We luieren de rest van de middag. Wiger & Arina slenteren de stad in. Vanavond gaan we uit eten in de oude stad, in Restaurant Pescomare, dat we kennen van eerdere bezoeken. Terug naar boven

Syracuse. Op de markt achter de Apollo-tempel kopen we o.a. kaas

Vrijdag 09-05-2014

Restaurant Pescomare bleek gisteravond gesloten te zijn. Geen nood, het barst hier van restaurantjes. We slenteren het Piazza del' Uomo over en lopen door de steegjes erachter. Wiger ziet wat tafeltjes in een nauwe steeg. Aha, een gezellig eettentje. Daar eten we op straat verrukkelijk. Pasta met vongole, salade van sinaasappels, ansjovis van de grill, gebakken octopus, en wat meer. Eenvoudige witte en rode wijn uit de regio erbij. Italiaanse families en een groep Chinezen of Japanners bevolken de andere tafeltjes. Koud is het allerminst. We breken op en wandelen naar de stadswal. Daar, hoog boven het glinsterende water van de baai, drinken we een espresso met grappa erbij. Op de terugweg eten we heerlijk ijs bij een salon met een chagrijnige homo. Ans verdwijnt haast in haar ijsco (foto hier). Terug aan boord gaan we al snel slapen. een geslaagde, vrolijke avond.

Overdadig zonnig, vandaag, en geen wolkje aan de hemel. Ik ga douchen en belandt per ongeluk in de damesdouches. Daar kom ik pas achter als Ans en Arina verwonderd binnen stappen. 'Er is hier iemand met dezelfde schoenen als Tom', hoor ik Ans zeggen. Tja, een misverstand, het staat op de deur: 'Signori' en 'Signore'. Dat verschil is vanmorgen te subtiel voor  mij. Daarna haal ik verse broodjes in de Via Cavour voor het ontbijt.

We doen boodschappen op de versmarkt achter de Apollo-tempel. Een lange rij kramen voor groente, fruit, vis, kaas en andere lekkernijen. Meer en minder welluidend prijzen de kooplieden hun waar aan. We kopen verse mosselen (foto hier), scherpe oude kaas (foto hierboven), bosuitjes, trostomaatjes, en ander lekkers voor vanavond. daarna capuccino en versgeperst sinaasappelsap op ons bekende terrasje bij de Apollo-tempel. De dames willen zonder mannen gaan winkelen. Wiger en ik kopen wijn voor vanavond en ontdekken bij de boot dat zij de sleutel hebben. Dus doen we een dutje op de kajuitbanken. Een uur later arriveren de dames.

In de middag maken Wiger & Arina een excursie naar de Catacomben van San Giovanni, een dodenstad (necropolis) uit de 3e en 4e eeuw van onze jaartelling (zie hier). Ans en ik doen een klusje. Gisteren hadden we namelijk ontdekt dat de opzuigbuis van de grote dieseltank weer eens verstopt zat. Daardoor was de dagtank maar voor 75% gevuld. Het uitnemen en doorblazen (met de fietspomp) van die buis is onderhand een routineklusje geworden. Daarna diepe rust in de kuip, maar in de zon is het al gauw te heet. Dus zetten we de bimini op. Een eind verderop ligt een motorjacht met mensen, die keiharde stampmuziek hebben opstaan. Gepeins over waarom er altijd mensen zijn, die graag anderen dwarszitten en waarom het eigenlijk altijd om motorjachten gaat - en zelden om zeiljachten. Na enige tijd besluit ik maar eens te gaan vragen of het alsjeblieft wat zachter kan, maar op dat moment houdt de herrie op.

Ik herneem de lectuur van Tom Holland zijn 'In the shadow of the sword. The battle for global empire and the end of the ancient world' (Abacus, 2012) en raak opnieuw onder de indruk van de greep van de auteur op zo'n complex onderwerp. Ik ben nu in het hoofdstuk waarin hij de geboorte van de Islam beschijft. Ondertussen komen er op de steiger twee geüniformeerde leden van de Italiaanse vreemdelingenpolitie langs. Eentje heeft een pistool op zijn heup. Ze zijn heel beleefd. Hoeveel personen zijn er aan boord? Vier, maar twee zijn de stad in. No problem. Of ze onze scheepspapieren en paspoorten mogen zien? Mag, maar ons eigendomsbewijs is op het kantoor van de marina. O, ja, natuurlijk. Waarvoor komen ze langs? Dat lijkt me duidelijk. Er dringen zich bijna een miljoen migranten op aan de noordkust van Afrika, de Italianen controleren hun grenzen en havens intensiever sinds ze er meer geld uit Europa voor krijgen, de tijd van de volksverhuizingen is nog niet voorbij en er wordt nog steeds geschiedenis gemaakt. Terug naar boven

Op weg naar Catania. Wiger sluimert aan dek. Onder de rode pijl rijst de Etna op.

Zaterdag 10-05-2014

Met goede vrienden aan boord gaat de tijd sneller dan je lief is. Gisteravond gezellige borrel in de kuip. Later eten we de mosselen, die we eerder op de markt bij de Apollo-tempel kochten. Kleiner dan die bij ons maar smakelijker. De nazit duurt tot twaalf uur. Veel gelachen. Arina noemt voortdurend drie typen motorjachten op, die bij haar door de beugel kunnen: Grand Banks, Riva en Super VanCraft. Waarom ze die steeds noemt, is niemand duidelijk. Zie hier 2 foto's. We nemen ook een beslissing: morgen gaan we verder. Het weer blijft goed, al is er geen zeilwind. In eerste instantie naar Catania, de dag erop naar Reggio Calabria, de derde dag door de Straat van Messina en op weg naar de Eolische Eilanden.

Vanmorgen komen we wat langzaam op stoom. Arina en ik lopen de stad in voor boodschappen. Om 10.20 uur varen we af. Buitengaats blijken we te kunnen motorzeilen met een zwakke wind uit het noordoosten. Er staat een vervelende deining uit dezelfde richting. De uren rijgen zich aaneen. In de verte wordt de Etna zichtbaar, de top gehuld in wolken (foto hiernaast)

We varen in de buurt van de industriehaven Augusta. Schoorstenen en kranen domineren het beeld. Opeens stuurt de boot scherp naar bakboord. De stuurautomaat is niet terug op koers te brengen. Wat is er nu weer aan de hand? In het display staat de boodschaf 'NO RREF'. Dat houdt in dat de stuurcomputer geen informatie over de stand van het roer krijgt. Zuchtend haal ik de handleiding tevoorschijn. In de 'User Calibration' en de 'Dealer calibration' lukt het om de 'Rudder alignment' te herstellen. Vreemd dat zoiets zomaar gebeurt. Misschien een electromagnetische storing in dit gebied vol industrie?

De wind is juist voldoende om het zeil volt te houden. Om half vier varen we de grote haven van Catania binnen. Ik moet in de invaart enige skiffs ontwijken. Hier zijn liefst vier of vijf jachthaventjes. We varen tot helemaal achterin, waar de Diporto Nautico Etneo een plaatsje heeft. Deze ligt het dichtst bij de oude stad, maar blijkt liefst 65 euro voor een overnachting te rekenen. Voor die prijs vullen we de watertanks meteen maar bij. We proberen de ankerlier nog een keertje, zonder resulataat. Vanavond ergens in de oude stad eten.

In het nieuws: de afgelopen 24 uur heeft de Italiaanse kustwacht 1600 illegale migranten uit bootjes naar Sicilië gebracht. Gelukkig zijn we uit dat gebied weg. Terug naar boven

Catania. Wachten op een inlopende veerboot bij het uitvaren van de haven

Zondag 11-05-2014

Gisteravond met zijn vieren de stad in. Een vuile en toch indrukwekkende stad. De straten in de oude stad en de hoge huizen zijn zwart van aangekoekt roet en ander vuil. We vinden het voetgangersgebied in de binnenstad. Daar stuiten we op een mooi, barok operatheater, de Opera Bellini. In de drink room van een steakhouse drinken we witte wijn. Daarna lopen we terug naar een restaurant, dat er knus en artistiek uitziet en dat op de gevel aankondigt 'authentic Sicilian dishes' te serveren. Dat blijkt een goed gok: we eten heerlijke kalfsoesters en diverse salades. Bij het verlaten van het etablissement komen we in een verrassend andere wereld. Het duister is ingevallen en de hoge, donkere straten worden schaars verlicht door het zwakke schijnsel van gelig lamplicht. Een enorme menigte jongeren loopt te flaneren tussen de vele dubbel geparkeerde auto's. De trottoirs zijn overbevolkt door pratende en lachende jonge mensen. Het zijn alleen die naargeestige hoge, zwarte straten die eruit zien als donkere krochten, die het geheel een wat luguber aanzien geven. In de steeg naast de Opera Bellini staat een rij jongenshoeren. Op sommige straathoeken en voor ijs- en yoghurttenten zien we jonge meisjes, die opzichtig opgemaakt de hoer spelen. Het lijkt alsof we in hellekrochten verdwaald zijn, een poel van verderf en vuiligheid. Tenslotte bereiken we met enige opluchting de haven.

Vanmorgen vroeg op. Afvaart even na achten. We moeten verderop wachten op de inloop van een grote veerboot (foto hierboven). Buitengaats is het vrijwel windstil. De Etna is goed zichtbaar; hij braakt op diverse plaatsen grijze rook uit. Hier en daar ligt sneeuw. Dreigend verheft de vulkaan zich boven de stad als een enorme, gore steenpuist. Er liggen plakken gore sneeuw op de hellingen. We hebben ruim 45 mijlen voor de boeg. De bootsnelheid is bij hetzelfde toerental (2000/min) een stuk hoger dan gisteren. Zou de aangroei voor een deel afgesleten zijn door het varen?

De Etna blijft ons de hele dag vergezellen. Op de noordelijke hellingen ligt beduidend meer sneeuw dan op de zuidelijke (foto hier). De zee is een licht deinende spiegel (foto hier). Ik besluit tot een nieuwe poging om de ankerlier aan de praat te krijgen. Kennelijk jutter ik nu op de goede manier, want ineens doet hij het. Naar beneden en naar boven. Mooi! Het wordt vandaag erg warm: ruim 28 graden. Reden om voor bescherming de bimini op te zetten.

Geleidelijk komen we in het bereik van de Straat van Messina. Zeescheepvaart blijft echter ver uit de buurt, totdat een tanker uit Malta (zie ik op de AIS) ons achterop loopt. Eerst lijkt hij aan stuurboord te passeren, dan wijzigt hij zijn koers en komt recht op ons af. Ik zie het tien minuten aan, maar de AIS geeft duidelijk aan dat het een aanvaringskoers is. Over een kwartier. Hier houd ik niet van, ik pak het stuurwiel van de automaat over en stuur van hem weg. Even later passeert hij ons aan bakboord. Ondertussen is er een harde noordenwind Bf 6 opgestoken, precies op de kop natuurlijk. De zeegang wordt ongemakkelijk, maar hoe dichter we onze bestemming naderen en hoe meer we de de Straat invaren, hoe beter het wordt. Aan de linkeroever (de Sicilaanse kant) zagen we in 2008, toen we hierlangs naar het zuiden voeren, talrijke bosbranden. Ook nu stijgt er een rookkolom op, maar - zeer merkwaardig - de rookpluim buigt naar het noorden af. Dus waait de wind daar tegengesteld aan de wind die wij alsmaar op de kop hebben! Je zou er haast naartoe varen om die wind op te pikken.

Om half zes draaien we de haven van en vervolgens de Darsena van Reggio Calabria binnen. Die ligt op de oostelijke oever van de zeestraat. Niet een mooie haven, gelegen naast een luidruchtige spoorlijn, maar wel een goede uitgangspositie voor een sprong naar de Eolische Eilanden, morgen. We houden het weer scherp in de gaten, want voor woensdag voorspelt men storm. Terug naar boven

Restaurant Il Ducale, Reggio Calabria

Maandag 12-05-2014

Gisteravond kwam Saverio Chirico, de oude man uit de pilot van Rod Heikell, weer langs om brood, wijn, bier e.d. te verkopen. Hij leeft dus nog, we ontmoetten hem al in 2008. Hij brengt zijn waren tegenwoordig langs in een gloednieuwe witte cabrio. Later lopen we over het haventerrein naar de binnenstad van Reggio Calabria. We belanden in een uiterst curieus restaurant, Il Ducale, dat op de eerste verdieping van een groot hoekgebouw aan een drukke kruising bij de boulevard. Kroonluchters, dikke tapijten op de trap naar boven, schilderijen in zware lijsten, velours gordijnen bij halfopenstaande klapdeuren naar de balkons met gietijzeren hekjes, en empire meublilair. Door de open deuren komt verkeerslawaai en zien we de pinkelende lichtjes van de stad Messina aan de overkant. Prachtig, we wanen ons opnieuw in een film van Fellini, zeker als we bediend worden door een voortdurend glimlachende ober, die geen woord buiten de deur spreekt en eruit ziet als een non die na vijfentwintig jaar uit een streng katholiek klooster is ontsnapt. Niettemin is het eten lekker, de wijn goed en hiet is niet eens duur. De eetfoto staat hierboven.

Tijdens de maaltijd houden we scheepspalaver. Al een aantal dagen dreigt er komende woensdag een fiks noordwesterstorm. Er zijn twee depressies op komst, een ligt boven Spanje en de ander boven Corsica. Die trekt een zware Mistral aan door het Franse Rhônedal, die helemaal uit gaan waaieren in onze richting. Vermoedelijk begint het feest dinsdagavond al. Dan is het net wijs om naar de Eolische Eilanden te gaan, niet omdat daar geen schuilplaatsen zijn (die zijn er wel), maar omdat we beslist op komende vrijdag in een haven moeten liggen, van waaruit we onze gasten naar het vliegveld van Catania kunnen brengen. Dan kunnen we de sorm beter uitzitten in een haven aan de noordkust van Sicilië. We kiezen voor Milazzo, de eerste haven na de Straat van Messina, mede omdat het een leuk, romantisch plaatsje is met een kasteel erboven.

Bij het opstaan vanmorgen liggen er broodjes van Saverio in de kuip. Die zijn een gift, zegt hij, maar hij wil ook nog een tree bier afleveren die we niet besteld hebben. Saverio scheurt nijdig weg in zijn witte cabrio. Tegen half negen varen we de haven uit, de Straat in naar het noorden. We hebben stroom mee, ongeveer een halve knoop. Bij het smalste gedeelte houden we even in om een veerpont voor te laten gaan (foto hier). Mee- en tegenstromen wisselen elkaar af op de talrijke stroomrafelingen en draaikolken. De zeemonsters Scylla en Charibdis huisden ooit hier, maar we ondervinden er totaal geen moeilijkheden van. De maximale tegenstroom is een paar keer kort, 3 knopen. Tenslotte ronden we Cabo Peloro, waar een hoge electriciteitsmast staat (foto hier), pendant van een soortgelijk exemplaar aan de overkant; draden draagt hij echter niet. Hebben ze geen functie meer? Tijd voor een laat ontbijt. Wiger bakt eieren (foto hier). Het is overigens opnieuw warm, zij het minder dan gisteren. We klappen de bimini weer in. De hemel toont veel sluierbewolking, de aankondiging van de weersverandering.

We motoren in westelijke richting. Eerst nog een tijd met de genua uit, totdat de wind volledig inzakt. Iedereen zit of ligt te lezen. Arina leest op het kajuitdak deel II van mijn boek (foto hier), Wiger begint aan een dikke pil over het begin van WO I. Rond half drie bereiken we Milazzo, een beminnelijk haventje met een kleine marina. Er ligt inderdaad een kasteel boven, dat al dateert uit de tijd van de Arabische veroveringen in de 9e eeuw en later van de Noormannen. We krijgen een plaatsje langszij aan de binnenkant van de betonnen steiger, een veilige plaats om de komende storm te doorstaan. Boven de bergen beginnen zich al donkere wolken te verzamelen; alle kans dat de storm eerder komt dan voorspeld.

Nieuws over een gekapseisde boot met illegale immigranten op weg naar Lampedusa. Koopvaardijschepen assisteren de Italiaanse kustwacht bij het redden van drenkelingen. Waarschijnlijk zijn er veel mensen omgekomen. Sinds 1 januari zijn er al 25.000 migranten in Italië aangekoemen; heel vorig jaar waren het er 42.000. Terug naar boven

Prognose voor morgenochtend 11.00 uur UTC. Bij de gele pijl ligt Milazzo, waar we zijn.

Dinsdag 13-05-2014

In het Gastenboek verwijst lezer Peter P. naar een wikipedia-pagina, waar de status van de enorme electriciteitsmasten aan beide kanten van de noordelijke ingang van de Straat van Messina verteld wordt. Ze zijn 232 meter hoog en sedert 1994 niet meer in gebruik. Er liggen nu kabels op de zeebodem. De toren aan Sicilaanse zijde kan beklommen worden (1250 traptreden). Waarvan acte.

Gisteravond ontdekken we een eenvoudige trattoria, een soort eetzaal waar veel lokale mensen eten. De maaltijden en de wijn zijn simpel, lekker en goedkoop. Vanmorgen kijken we naar het weer. Het wordt vandaag een warme dag, 28 graden. Wind is er niet, maar in de loop van de avond zal de voorspelde storm onze kant opkomen. De weerkaart hienaast is de prognose voor morgenochtend elf uur (UTC, dus 13 uur lokale tijd). Ik heb de kaart van het hele westelijk bekken van de Med gekozen, waarop je goed kunt zien dat de storm zijn oorsprong vindt in de Mistral in het Rhônedal. Inderdaad is er momenteel een depressie boven de Golf van Genua, zoals Wikipedia vermeldt. In de nacht van woensdag op donderdag neemt het alweer wat af. De temperatuur zal morgen een stuk lager zijn: slechts 19 graden. Vrijdag haalt de wind opnieuw sterk aan.

Vanmorgen gaan de dames 'winkelen'. Daar willen ze geen mannen bij. Pas tegen enen keren ze terug (foto hier), geheimzinnig doend met pakjes en tasjes. Die bevatten enige aankopen, zoals parfums. Zo? Ze hebben ook een leuk baroktheatertje ontdekt. Daar is morgenavond een voorstelling, waar we heen moeten, zeggen ze. Okay, en dan daarna souperen. De rest van de dag brengen we lezend door. Vanavond eten we vis aan boord, die Arina en Ans vanmorgen hebben gekocht. Het zijn een grote maat sardienen, die al gefileerd zijn. Terug naar boven

Bovenop de hoogste (en oudste) toren van het Castello di Milazzo

Woensdag 14-05-2014

De barometer loopt gisteravond heel snel terug. Inderdaad steekt na 22.00 uur de noordwestenwind op. We slapen er goed op. tegen de ochtend staat er Bf 6 en later, rond het middaguur, is het Bf 7 geworden. Niet een echte storm dus, maar wel begeleid door felle regenbuien. Omstreeks die tijd hebben we de klim gemaakt naar het Castello di Milazzo en lopen geïmponeerd rond in het fraai gerestaureerde complex. De eerste bouwers waren de Arabieren in de 9e eeuw, die een burcht optrokken op de plaats van de oude Grieks-Romeinse akropolis bovenop de hoge heuvel aan de voet van het smalle schiereiland. Een strategische plek. Tijdens de Aragonese bezetting van Sicilië werd het fors uitgebreid tot een echte citadel. Binnen de bastions bouwde men in het begin van de 17e eeuw een grote basiliek, gebaseerd op het patroon van de Sint Pieter in Rome. Het hele gebied binnen de muren en de bastions is begroeid met sterk geurende bloemen en planten. Bovenop de hoogste (en oudste) toren heb je een fantastisch uitzicht naar alle kanten, vooral over zee. Die is ruw en vol schuim. Geen weer om uit te varen. In de aanstormende regenluchten zien we vaag de Eolische Eilanden liggen. Het waait nu erg hard (zie foto hiernaast en nog 4 andere hier). Binnen zijn grote ruimten met enorme open haarden (foto hier) en lange rijen kale cellen (foto hier). Tot 1960 fungeerde het complex nog als gevangenis. Wie weet hoeveel maffiosi hier opgesloten hebben gezeten.

We bezoeken ook de basiliek. In een gedeelte achterin is een zaal waarin de vondsten van vroeger en recent archeologisch onderzoek zijn gexposeerd. Onder andere een ijselijk martelwerktuig, een soort open harnas waarin de slachtoffers werden opgesloten. Ze moesten zich staande zien te houden om te voorkomen dat ze zichzelf ophingen. Het geraamte van de laatste ongelukkige zit er nog in (foto hier). Het doet ons denken aan het kasteel van het Noord-Cyprische Girne, waar ook zoveel marteltuig (met wassen beelden van gemartelden) uitgestald waren.

Langs steile trappen (foto hier) dalen we af naar de boulevard. Bij een paninneria eten we heerlijke Italiaanse broodjes. Eerder van,orgen, voor onze tocht, kregen we bericht dat via mijn dochter Floor de kleinkinderen Jordin en Nikita vanavond een minuut mogen optreden in De Wereld Draait Door, in een item over 'Waves' van ene Mr. Probz (nooit van gehoord), het meest gecoverde nummer ter wereld. Floor had op Facebook een opname van hun optreden gezien. Van relaties moet je het hebben. Vanavond gaan we het bekijken in een Internetcafé, want via de dongel is de verbinding te traag voor live-TV. Terug naar boven

Nikita (l) en Jordin gisteren bij de souncheck voor de uitzending van DWDD

Donderdag 15-05-2014

Gisteravond vinden we een internetcafé in de buurt. Vanaf 19.00 uur kunnen we de livestream van De Wereld Draait Door bekijken en zien na een minuut of twintig het onderdeel over Mr. Probz en de vele covers van diens hit 'Waves'. Dan zijn opeens Jordin & Nikita vol in beeld. Ze worden op een aardige manier aangekondigd door Matthijs van Nieuwkerk en dan lopen ze naar achteren, naar hun instrumenten. Vol spanning horen we het breekbare, maar zuivere zingen van Nikita, die zichzelf op de piano begeleidt. Jordin speelt op zijn gitaar wat meer op de achtergrond. We houden de adem in. Het is live en er kan dus gemakkelijk iets misgaan. Ze mogen langer spelen dan verwacht en het gaat prima. Hierboven een foto van de soundcheck voor de uitzending. Ans is erg opgelucht. Ze belt met haar dochters om het even te delen. (Wie het nog wil zien of terugzien, kan hier terecht). Daarna lopen we naar de de eenvoudige trattoria (La Casalinga) waar we eerder deze week aten. Opnieuw lekker gegeten: diverse pasta's en salades met zeevruchten.

Vandaag maken we met een snelle draagvleugelboot van Ustica Lines een tocht naar Isola di Lipari, een van de Eolische Eilanden. Het is het grootste van de vulkanische eilanden, waar ook Stromboli toe behoort, dat nog een actieve vulkaan is. hoewel het minder hard waait dan gisteren, is de zeegang zo heftig dat ik onderweg behoorlijk zeeziek word. Gelukkig niet dermate dat ik moet kotsen. Na een uur leggen we even aan bij Isola di Volcano om vervolgens snel door te varen naar het naastgelegen Lípari (de klemtoon ligt op de laatste i).

We slenteren door de Via Vitório Emanuele, de hoofdstraat van het dorp. Het is er schilderachtig met al die kleine stegen en straatjes, omzoomd door kleurige bloembakken. Tenslotte belanden we op een klein plein aan zee, in de luwte en in de zon. Het heet Marina Corta en erboven ligt een donker Castello. Een korte landtong leid naar een dubbele kade met in het midden een kapel. Daarin is een mini-versie van het dorp gebouwd met uieteraard ook een kerststal. Achter de kademuur ligt een grote windjammer met vijf masten voor anker. We nemen een lichte lunch op een van de terrassen. Ans koopt een leuke blouse en ik voor een prikje een opgezette stekelvis. Kijk hier voor een zestal foto's.

De terugreis met de snelle ferry is aanmerkelijk gerieflijker. Tegen half zes zijn we in Milazzo terug. Ik hang de stekelvis op de plaats, waar in eerdere jaren onze betreurde kanarie Lord Byron in zijn kooi hing (foto hier). We eten vanavond aan boord de kip, die we bij een traiteur besteld hebben. En daarna - om negen uur - zullen we naar een voorstelling in het baroktheatertje gaan. Terug naar boven

Vrijdag 16-05-2014

Gisteravond met zijn vieren naar het theater. Het Theater Trifiletti is geen antiek baroktheater, maar het is er wel op gemodelleerd met een ovaalvormige zaal en drie rijen loges boven elkaar. Het werd gebouwd in 1911. De voorstelling waar we op afkomen heeft de veelbelovende naam 'Il Sogno Shakespeariano' (zie hierboven), ofwel de Shakespeariaanse Droom. Het begint om negen uur. We zijn er een kwartier eerder, de kaartjes - ook voor een loge - kosten maar acht euro. Daar zitten we dan vol verwachting in onze loge (foto hier) en zien toe hoe de zaal slechts langzaam volstroomt. Uiteindelijk is hij half gevuld. Het is inmiddels kwart voor tien als de voorstelling begint. Het is een compilatie van scènes uit diverse stukken van de beroemde Engelse toneelschrijver, gebracht door amateurs. Niet om aan te zien en ook nog onverstaanbaar. Na een halfuur houden we het voor gezien. We lopen door het stadsentrum en stellen vast dat er verdomd weinig te beleven valt in Milazzo. In een yoghurtbar nemen we wat yoghurtijsjes en lopen terug naar de boot. Buiten zien we hoe bliksemschichten door de hemel slaan. Al gauw valt er een flinke hagelbui. We gaan maar eens vroeg te bed.

Ook vanmorgen teisteren onweersbuien de haven. Tijdelijk valt de walstroom uit. Wiger & Arina krijgen de bui over zich heen, want ze zijn de stad in. Ze hebben uitgezocht dat er iedere morgen om 9.10 uur een snelle bus van de haven vertrekt naar het vliegveld van Catania. Ruim op tijd voor hun vlucht naar huis, morgenochtend. We lezen en praten wat in de kajuit tot het tijd is voor de lunch. Inmiddels schijnt de zon weer al is het nog fris.

Al een paar dagen maken we ons zorgen over de moeder van Ans. Een of ander onbenaderbaar planbureau in de Rivas-organisatie heeft beslist dat ze, 95 jaar oud, tijdelijk overgeplaatst moet worden naar een verpleeghuis in Lexmond. En dat nog wel op korte termijn: aanstaande maandag! Onze ongerustheid komt door het feit dat Oma Steers bij iedere overplaatsing volledig gedesoriënteerd raakt, extreem angstig reageert en in een langdurig delier raakt. Dat hebben we al een paar keer meegemaakt en het is niet om aan te zien. Vanaf het begin van de bouw van de Rivas-zorgketen in de jaren '90 was het beperken van transfers bij hoogbejaarde patiënten en bewoners een belangrijk uitgangspunt. Oude bomen verplaats je niet. Kennelijk geldt dat niet meer, Oma Steers moet op de revalidatieafdeling van het Gasthuis plaatsmaken voor anderen. Tja, dat snappen we wel, maar waarom zo op stel en sprong en wat is het nut van de destijds gevraagde voorkeur, als men er zich niet aan houdt? Per slot woonde ze haar hele leven in Gorcum en waren de voorkeuren de Molenhoek, Steyndelt en het Gasthuis zélf zonneklaar de beste lokaties voor haar. Daar was iedereen het over eens. Bovendien ligt Lexmond een heel eind weg voor haar kinderen en kleinkinderen. En mocht er op wat langere termijn tóch een plek in Gorcum komen, dan is dat wéér een transfer die ze moeilijk verwerkt. Onnodig en kwalijk geschuif met kwetsbare, hoogbejaarde mensen, dat is het.

Het is lastig dat we zover van huis zijn. Functionarissen van Rivas zijn niet bereikbaar of beloven terug te bellen en doen dat vervolgens niet. Anderen spreken van 'Rivas-regels' en verschuilen zich daarachter. 'We kunnen er niets tegen doen.' Rivas-regels? Dat haalt je de koekoek. Een van onze vroegere Rivas-regels luidde: minder regels, meer voor mensen! En Planetree? Het concept van mensgerichte zorg dat de Rivas-organisatie omarmde? 'Dit heeft helemaal niets met Planetree te maken', bitst een hoofdverpleegkundige tegen Ans. Inderdaad, dat klopt, denk ik bij mezelf. Tenslotte krijgen we een verpleeghuisarts aan de lijn, die we goed kennen en die de tijd neemt om alles rustig uit te leggen. Als ook Ans' broer Cees en zijn vrouw Mieke na een bezoek vanmiddag aan Lexmond rapporteren dat het er kleinschalig en aardig uitziet, begrijpen we dat we ons erbij moeten neerleggen. Maar de zorgen blijven.

Het is de laatste avond voor onze gasten. Vanavond gaan ze ons trakteren op een afscheidsetentje in de stad. Ondertussen lijkt de onweerstoring voorbij te trekken. Op de Balkan veroorzaakte hij veel overstromingen. We hopen zondag verder te kunnen varen. Terug naar boven

'Helaas, we moeten weg'. Wiger en Arina bij de snelbus naar het vliegveld van Catania

Zaterdag 17-05-2014

Een zeer geslaagd afscheidsetentje met Wiger & Arina in onze favoriete trattoria La Casalinga. Na afloop nemen we nog paar mojíto's ergens op de boulevard. Vanmorgen brengen we ze naar de snelbus naar het vliegveld van Catania (foto hierboven). Die vertrekt stipt om 9.10 uur. het afscheid valt zwaar; we hebben het erg leuk met ze gehad en - opmerkelijk! - er is geen onvertogen woord gevallen. Twee uur later SMS't Arina dat ze al op het vliegveld zijn.

De rest van de dag verloopt minder voorspoedig. Maar eerst doen we boodschappen bij een opvallend goedkope supermercato op een paar straten afstand. Het lijkt wel of het er een voor de armen is, want het fruit is overrijp en er zijn alleen maar goedkope artikelen. Daarna gaat Ans de boot schoonmaken. Daar is niet veel van gekomen in de afgelopen tien dagen. De pech betreft mijn internetverbinding. Ik krijg bericht dat de SIM-kaart leeg is. Op naar een filiaal van TIM Italia, niet ver van de haven. Daar laden ze hem weer op. Terug aan boord krijg ik echter geen verbinding. Verdomme. Opnieuw naar TIM. De jongen van de winkel mompelt dat hij iets vergat, dat me niet helemaal duidelijk is. Weer terug aan boord doet de verbinding het nog niet. Mopperend loop ik voor de derde keer naar TIM, maar nu is het één uur geweest, de winkel is voor het weekend gesloten. Ik kan het dus wel vergeten en loop naar het Internetcafé, waar we van de week naar DWDD keken. Terwijl ik dit bericht typ, hangt naast me een dikke Oost-europese man in zijn stoel naar lachfilms te kijken.

Het is dus niet onwaarschijnlijk dat dit voor een paar dagen het laatste bericht is.

Laat ik ook even vermelden dat Ans vanmorgen telefoon kregen van een bekende, die blijkt te werken op het onbenaderbare planbureau van Rivas. Ze verontschuldigt zich dat ze volledig vergat om ons terug te bellen over de overplaatsing van Ans' moeder naar Lexmond en legt uit dat de organisatie problemen heeft met de grote toestroom van psychogeriatrische patiënten.

 
Dat is het dus voor nu. De weerberichten voor morgen en latere dagen beloven winden uit de oosthoek. Mogelijk kunnen we gerieflijk naar Palermo en verder zeilen. Regen mogen we ook af en toe verwachten, maar meestal schijnt de zon.

Update 19.00 uur: Bij mijn vierde bezoek aan de TIM-shop, die om half vijf toch weer open ging, blijkt dat er een landelijke storing is van het TIM-netwerk. Toevallig viel die samen met de uitputting en het herladen van mijn datakaartje. Vanaf half zeven is het netwerk weer in de lucht. Ondertussen heb ik de haven afgerekend. Een absurd hoog bedrag à 88 euro per dag. Dat doen we niet weer. Om zes uur melden Wiger & Arina dat ze in Düsseldorf geland zijn. Ook bericht van de familie van Ans. Ze hebben met zijn allen veel spullen van Oma Steers naar Lexmond gebracht en daar haar kamer ingericht. Maandag gaat ze er zelf naartoe. Het heet daar Laakse Hof.  Terug naar boven

In de verte zien we de conusvormige rots bij Cefalù

Zondag 18-05-2014

Religies overleven veel langer dan supermachten. Dat is één van de lessen in het prachtige boek van de briljante auteur Tom Holland, 'In the Shadow of the Sword. The Battle for Global Empire and the End of the Ancient World' (Abacus, 2012). In de periode die Holland beschrijft gaan de meeste supermachten teloor, het Perzische Rijk en het Romeinse Rijk, terwijl het islamitische kaliefaat verscheurd wordt door interne twisten. Maar de grote monotheïstische godsdiensten uit die tijd bestaan nog steeds, het joodse geloof, het christendom en de Islam. Alleen de Zoroastrische religie kalfde af. Een geweldig boek.

Vanmorgen staan we vroeg op. Om kwart over zeven varen we af. Wind is er niet, nou ja, oost 1 - 2. We varen naar het noorden, naar de kaap van het schiereiland, dat als een noordwaardse stekel in de Tyrrheense Zee uitsteekt. Bij de kaap roepen twee mannen in een motorbootje ons aan: hebben ze benzine in Milazzo? Jazeker, antwoorden we, er zijn diverse benzinestations voor auto's. Opgelucht varen de mannen verder. Ik stel de koerscomputer in op kaap Cavalla, ruim twintig mijl verder. Het is zo stil dat zelfs het windmolentje niet draait. Nu kan ik een foto maken van de geblutste wiek, waar waarschijnlijk van de winter een vogel tegenaan vloog (en het niet overleefde). Overigens werkt het molentje nog wel. Zie foto hier. Aan stuurboord liggen de Eolische Eilanden, ze lijken vlakbij. Helaas niet onze bestemming, we willen nu snel richting Sardinië en verder. Aan bakboord zien we de Etna weer. Vanaf deze zijde een echte sneeuwberg. Het is zo stil dat we aan de wal een rookpluim zien, die loodrecht opstijgt (hier een foto van vulkaan en rookpluim).

De hele dag is de hemel gesluierd. Na een paar uren motoren komt er wat wind uit het noorden, genoeg om de genua bij te zetten. Scheelt een knoop. Na een tijd klappert het voorzeil ineens, een plotselinge windschifting, de weinige wind komt nu van recht vooruit. Genua in. Vreemd is dat af en toe onze stuurautomaat van zijn koers raakt, een piepalarm geeft en in het display toont 'MOT STALL'. Dat bericht ken ik niet en het staat ook niet in de gebruiksaanwijzing. Misschien zit er iets aan het roer? Maar met op de hand sturen merk ik niets aan het roer. Hm. Het gebeurt nog een paar keer. Omdat de zee inmiddels wat tuitelig is geworden, moet de motor van de stuurautomaat misschien zwaar werken, mogelijk omdat ik de koersgevoeligheid bij de installatie vorig jaar vrij hoog heb ingesteld? Ik stel het bij in USER CALIBRATION van 5 naar 3. Dat lijkt te helpen, maar na een uur raakt hij toch weer van de wijs. Ik wissel nu af tussen stuurautomaat en handmatig sturen.

Ondertussen lukt het ook nog om voortgang te maken in mijn nieuwe boek: 'When Jesus became God. The Struggle to Define Christianity during the Last Days of Rome' van Richard E. Rubenstein (Harcourt, 1999). Het betreft een deel van dezelfde periode als in Tom Holland, maar vóór de geboorte van Mohammed en het ontstaan van de Islam. Het centrale onderwerp is de controverse over de natuur van Jezus Christus, was hij een mens of (deel van) God? Is de Zoon gelijk of inferieur aan de Vader? Dergelijke vragen hebben vanaf de 4e eeuw van de jaartelling geleid tot concilies en kerkscheuringen. Hoe komt een religie dat te boven?

Omdat we zo vroeg zijn vertrokken, leggen we vandaag een flinke afstand af. Na vijf uur zien we in de verte de conusvormige rots bij het haventje van Cefalù oprijzen (foto hierboven). Dan hebben we bijna zestig mijl achter de rug. Ans bestudeert de gegevens in de pilot (foto hier). We hopen dat er plaats is, maar anders kunnen we er ankeren. We proberen de ankerlier uit en die werkt. In het kalme zeewater zien we een vreemd verschijnsel: er drijven velden van honderduizenden lichtpaars gekleurde schubjes links en rechts. Wat zijn dat? Het wordt nog gekker als we af en toe vrij grote haaien zien, die aan de oppervlakte drijvend met een brede, open bek de schubjes lijken weg te grazen. Ze duiken snel weg als ik dichterbij stuur. Hier ga ik niet zwemmen, zegt Ans.

Het haventje van Cefalù is schattig. Achter een ruwe, betonnen steiger is plaats voor ons. Meer dan vijf boten kunnen er overigens niet liggen. Walstroom en water en morgen kunnen we hier tanken. De prijs is niet zo absurd als in Milazzo, maar toch 50 euro voor een nacht. Als we liggen vind ik op internet bij Raymarine op de knowledgebase antwoorden op de vraag wat MOT STALL betekent. Dat is nog niet zo eenvoudig! In elk geval kan ik me niet voorstellen dat we de verkeerde koerscomputer hebben. Na een aanvankelijke vergissing heeft Fons in Kreta beslist de goede geïnstalleerd. Morgen maar eens verder zien, als we op weg zijn naar Palermo. Ans kookt aan boord. Na donker valt er wat lichte regen. Terug naar boven

Invaart Palermo

Maandag 19-05-2014

Email van Fons: 'De storing van de autopilot 'MOT STALL' betekent dat de driveunit het roer niet kan omzetten. Waarschijnlijk zijn de koolborstels versleten. Het kan gerepareerd worden, maar een nieuw exemplaar lijkt me wijzer gezien de leeftijd en het aantal bedrijfsuren.'

Juist. Een tegenvaller. Dat zat er wel een keertje in. Wat kost een nieuwe driveunit eigenlijk? En wat is 'koolborstel' in het Engels? Carbon brush? We zullen uitzoeken of we de klus kunnen laten doen in Palermo of mogelijk in Trapani, waar je bij een scheepswerf kunt afmeren.

Vannacht perioden met harde wind afgewisseld met volledige windstilte. Vanmorgen is het zwaar bewolkt en kil en er staat Noord Bf 4-5. Zeilwind! We moeten echter eerst tanken; 160 liter gaat erin. Bij het afvaren blijft een mooringlijn aan een stootwil zitten. Gelukkig raakt hij niet in de schroef. Ans krijgt hem snel los. Buitengaats is de wind helaas afgezwakt, maar al motorzeilend maken we goede voortgang. Het is 23 mijl naar kaap Zafferano. Ans constateert dat de boot nog nooit zo vuil is geweest en start een fanatieke schoonmaakactie (foto hier). Het resultaat is imposant, nu glanst alles je tegemoet.

We sparen onze autopilot door volledig op de hand te sturen. Hij werkt nog wel, maar wie weet lukt een reparatie niet en moeten we met de af en toe haperende driveunit oversteken naar Sardinië. Na 20 mijlen valt de wind helemaal stil. Het is donkerbewolkt, broeierig en tegelijk kil weer. Na kaap Zafferano is het nog een kleine tien mijl over de Golf van Palermo, waar een onbehaaglijk makende zeegang van schuin achter staat. In het zuiden weerlicht het boven de bergen. De Navtex meldt hogerop op de Tyrrheense Zee thunderstorms en NW Bf 7.

Even na drie uur lopen we de enorme haven van Palermo binnen. Is er uitvaart? Zien we ergens een hoge muur komen aanschuiven, een groot zeeschip of een ferry? Nee, het is rustig (foto hierboven). Een invarende draagvleugelboot laten we passeren. We varen naar de Molo Ct. Bersagliere, waarachter een aantal zeilclubs ligplaatsen voor bezoekers heeft. Bij de eerste, de YC Italiano, wenkt een jongen. Deze is naar verluidt de goedkoopste. We leggen aan en ik loop met de scheepspapieren naar het kantoortje. 'Hoeveel kost het?', vraag ik het goedlachse meisje achter het bureau. Ze pakt een lijst en vraagt de lengte van ons schip. Ik volg haar vinger en zie 60 euro staan. Maar ze zegt wat anders: 'Eigenlijk is de prijs 70 euro, maar voor u zal ik 60 rekenen.' Wat doe je dan? Ik besluit het spel maar mee te spelen. Overigens zijn er geen douches en toiletten, wel walstroom en water.

Terwijl Ans een dutje doet, loop ik naar de stad voor wat boodschappen en een korte wandeling. Er is een enorme Carrefour-supermarkt. De stad is smerig maar erg schilderachtig. Uiteraard veel trattoria's, obscure winkeltjes, galerietjes, bars, etc. En een mooie stadstuin, de Giardino Garibaldi, waar ik een fraaie kathedraalboom zie (foto hier). (Kathedraalboom? Voor wie niet weet wat dat is: lees het hier). Deze stad is een langer verblijf zeer waard, maar dat zullen we niet doen, we we willen voortgang maken. Morgen dus verder, richting Trapani.

Vandaag is de moeder van Ans door zwager Cees en schoonzus Mieke naar Lexmond gebracht. Dat is goed verlopen. Nu hopen dat ze er snel went. Terug naar boven

We naderen kaap San Vito, de noordwestelijke kaap van Sicilië

Dinsdag 20-05-2014

Vroeg uit de veren, mooie zonnige dag, niet zo somber en nevelig als gisteren. De weervoorspellingen beloven oostenwind. We verlaten de haven van Palermo om half acht. Geen uit- of invaart. Er hangt een doordringende rioollucht. Zou de stad afwateren op zee? Het water is vuilbruin en er drijft nogal wat vuilnis: plastic zakken, flacons, e.d. In de verte nadert een cruiseschip. Hij maakt een wijde bocht om recht voor de haveninvaart te komen. Vandaag een aantal kapen. De eerste is Gallo, zeven mijl naar het noorden. Op de hellingen onder de hoge rotsen liggen soms fraaie villa's. Willen we niet wonen, we hebben het liefst ons plekje aan de Lingehaven in Gorcum. Kaap Gallo ziet er bars en eenzaam uit, ook de vuurtoren lijkt verlaten (foto hier).

Daarna is het 28 mijlen naar Capo San Vito, de noordwestelijke kaap van Sicilië. We hebben lichte wind tegen; westenwind in plaats van oostenwind. Op een vlak gedeelte tussen de bergen ligt het vliegveld van Palermo, waar we jaren terug mijn jongste zoon Bas hebben gehaald en gebracht. Er landt juist een vliegtuig van EasyJet, zoals gebruikelijk tegen de wind in en die is - juist - uit het westen. De zon begint te branden op de bimini, het is kortebroekenweer.

Om 12 uur komt er een tikje wind, nét genoeg om de genua uit te rollen. Scheelt 0,3 knopen, alle beetjes helpen. Ik stuur weer op de hand om de autopilot te sparen, voor het geval hij niet in Trapani gerepareerd kan worden. De zee is vrijwel blak en zonder veel deining. Wind valt weg, genua in. Af en toe zien we weer 'grazende' haaien in velden van die lichtpaarse, drijvende schubjes. Gisteravond lukte het me niet die te identificeren.

Om half twee naderen we kaap San Vito (foto hierboven), een hoge rots met een vlakke landtong ervoor. Voorbij de kaap krijgen we ander weer. Aanvankelijk nog niet, maar zomaar ineens waait het 12 knopen. Niet erg veel, maar genoeg om met de genua 1,5 knoop extra snelheid te maken. Een halfuur later is het over. Dus toch kaapwind, maar er blijft genoeg over om het zeil bol te houden. Ans gaat in de kombuis gehakt braden voor vanavond.

Na een mijl of vijftien naderen we Trapani. In de verte zijn de contouren van de Egadische Eilanden. Ik draai de genua weg om beter uitzicht te krijgen, hier barst het van de ondiepten, rotsen en visnetten. Even na vieren lopen we tussen de nieuwe havendammen binnen. Achterin aan bakboord is een nieuwe marina gekomen, maar daar willen we niet heen. Zonder twijfel duur en ons doel is helemaal achterin aan stuurboord, waar de Trapani Boat Service zou moeten zijn. De pilot zegt dat deze werf 'can arrange for most repairs', 'mechanical, engineering, wood, electrical and electronical.' Vanaf de nieuwe marina komt een snel bootje ons tegemoet. De beide marinero's tonen zich niet teleurgesteld als we niet met ze meegaan. Op hun advies meldt Ans ons op kanaal 10 bij de kustwacht; we mogen verder varen. Bij de TBS staan afgeleefde loodsen en wrakke steigers. Wel met walstroom en water. Een tandeloze Roemeen neemt grijzend de touwtjes aan en grijnst nog meer, als we vertellen dat we in Roemenië geweest zijn. Reparatie van de driveunit van onze stuurautomaat? Er komt een kale jonge Italiaan bij. Dat wordt een probleem, zegt hij. De enige technicus zit in Pantelleria - of all places. Hij komt vrijdag pas terug. Daar wachten we niet op, zeggen we beslist. Dan maar zien of we de klus op Sardinië kunnen laten doen. Ik had natuurlijk even op de website van de werf moeten kijken; die staat in de pilot. Dan had ik gezien dat die site uit de lucht is. Beroerde tijden. Wat is de prijs van een nacht? 'Relax, 70 euro', zegt de kale jongen. Juist. Weg uit dit land, zeggen we tegen elkaar. Een schrale troost: waarschijnlijk is die nieuwe marina nog duurder.

Bericht van Tessa. Ze was met haar zus Barbara naar Oma Steers in Lexmond geweest.  Die was licht verward, maar leek het toch goed te maken na haar verhuizing van gisteren.

De oversteek naar Cagliari op Sardinië is 175 mijlen. Niet zo ver. Naar schatting doen we daar 30 uur over. Gaan we vroeg weg, dan kunnen we er donderdag aan het begin van de middag arriveren. Ans ziet er geweldig tegenop. Ze haat 's nachts varen. Kon ik het maar anders maken! Maar dat kan ik niet. De voorspellingen voor de overtocht zijn echter gunstig. Lichte tot matige winden uit oostelijke richtingen in de komende dagen. Vanavond nog een keer kijken en morgenochtend weer. Als de voorspelling bestendig is, maken we de sprong.

(Voor de liefhebber: ik heb weer de coördinaten van onze bezochte havens ingevuld in de actuele rubriek Kaarten en routes. Copy/paste die in Google Earth en je vliegt er met een mooie bocht naar toe, tot op de plek waar onze boot lag afgemeerd). Terug naar boven

Het lukt zelden om dolfijnen goed in beeld te krijgen. In de gele cirkel springt er in elk geval eentje

Woensdag 21-05-2014

Vroeg op om de laatste weer- en windprognoses door te nemen. Gaan we of gaan we (nog) niet? We zijn wat gemengd van gevoel, want in de loop van de middag en avond schuift een veld met harde wind van achter Sardinië langs Cagliari het zeegebied tussen de twee grote eilanden binnen. Dat heeft ZO Bf 6, harde wind maar niet slecht voor ons en bovendien, als je wind van achteren hebt voelt het als een Bf minder. Dus? Ans aarzelt en ik wens haar niet onder druk te zetten. Ik heb een alternatief, zeg ik, op onze route liggen de Egadische Eilanden. Het meest westelijke heet Marettimo en het heeft volgens de pilot van Rod Heikell een miniatuur haventje, Scala Nuova, 'a pontoon with laid moorings and water and electricity available. Good shelter in settled weather.' Als we daar nu eens naartoe gaan, misschien is het er leuk en het scheelt in elk geval 20 mijl op de afstand naar Sardinië? Goed plan, zegt Ans.

Om kwart over acht varen we uit, na ons op de VHF te hebben afgemeld bij de kustwacht van Trapani. We hebben rustig ontbeten en gedouched in de aftandse douche van de Trapani Boat Service. En dat voor 70 euro voor een nacht! Er is geen wind en de atmosfeer is nevelig. De Egadische Eilanden vormen sinds 1991 een natuurgebied. Voorbij het eerste eiland, Levanzo, is er goede zeilwind, ZW Bf 5. Met de genua vol zeilen we over de binnenzee naar Marettimo. Om ons heen liggen de bergachtige eilanden als grote slapende beesten in de vage schittering van een blauwe weide. Het kleine dorp met witte huisjes doet aan het Griekse Astipalia denken (foto hier). Vlakbij het rotsige en ongenaakbare eiland trekt de wind snoeihard aan. Valwinden? Ondertussen komt er een kleine ferry aan, die we wijselijk laten voorgaan. Nadere inspectie leert dat het haventje veel te klein voor ons is en dat er helemaal geen steiger met walstroom e.d. ligt. Heikell zijn pilot is verouderd. Aan de noordkant van het dorp is ook een klein haventje, Porto Vecchio, dat in de luwte ligt maar vol is met lokale bootjes. Dat is ook niks. Iets noordelijker is een hoge rotspukkel, die in zee uitsteekt. Daarachter is misschien luwte en ruimte om te ankeren. Helaas, daar is het ook te klein en bovendien ligt er een visser. Wat nu? Terug naar een van de andere eilanden? Daar hebben we geen zin in. We besluiten om dan toch maar over te steken naar Sardinië. Vanaf hier is dat zo'n 155 mijlen.

We zeilen om de noordkust van Marettimo heen en in de windschaduw van het eiland is het bladstil. Anderhalve mijl verderop knalt de wind er echter hard in. ZW wind Bf 5-6, van de voorspelde oostelijke winden is geen sprake, maar op een noordwestelijke koers hebben we met ZW lekker halve wind, waarmee we snel kunnen opschieten. Dat blijkt ook zo, we zeilen gemakkelijk 7 - 7,5 knopen. Heerlijk om de motor niet aan te hebben! Ik maak een berekening: als we dit weten vol te houden, zullen we morgen vroeg in de middag in Cagliari aankomen. De zeegang is alleen oncomfortabel, wiegend en hellend. Desondanks gaat het wel. Het is me vaak opgevallen, hoeveel rustiger een zeiljacht onder zeil op hoge golven vaart dan met de motor.

Gestadig zeilen we voort. Een enkele eenzame stormvogel scheert elegant door de golfdalen, slechts een paar centimeter boven het wateroppervlak. Als snel hebben we het ritme van de oversteek te pakken. Niet te vaak onderdeks en steeds vragen of de ander ook iets wil hebben uit koelkast of kledingkast. Want koud, dat is het, de wind is koud en in de kuip is het behoorlijk fris. Alleen de stuurautomaat, die doet het slechts een paar minuten. We wisselen elkaar daarom af aan het stuurwiel (foto hier). De uren rijgen zich aaneen ('in dorre regelmaat'). Om 15.00 uur schrikt Ans van een beweging in de golven. Aha, dolfijnen! Een groep van zeker tien common dolphins dartelt en speelt om de boot. Ze verdringen elkaar bij de boeg en schieten dan weer weg. Ik kruip naar het voordek en poog ze te fotograferen (zie hierboven). Je wordt altijd vrolijk van die beestjes.

Met goede voortgang zeilen we de nacht in. Dat is even wennen. Aanvankelijk is er nog licht van de sterren, maar de hemel trekt dicht met donkere wolken. Het is aardedonker, er is werkelijk niets te zien. We hebben volstrekt geen idee wat er voor ons is. Het sturen doe je in feite puur op de instrumenten, de plotterkaart en het subscherm dat de koers laat zien als een snelweg over het water waar het tekentje voor de boot al dan niet precies in het midden zit. Ondanks het gedimde licht van die schermen zie je erbuiten geen moer. De ander houdt uitkijk en speurt naar lichten van andere schepen. Maar scheepvaart is er niet. In het donker ruisen en sissen de goven voorbij, het geeft de indruk van hoge snelheid. Natuurlijk hebben we op de VHF kanaal 16 aanstaan, maar daar word je niet vrolijk van. Lamlendige en dodelijk verveelde lieden vertolken allerlei ongein: fluiten, liedjes zingen, gekke stemmetjes maken, kwaken, braken, je weet niet wat je hoort. Datzelfde fenomeen hebben we op al onze zeereizen meegemaakt. Het is nu erg koud. We hebben een dubbele laag fleece-jackets aan en dikke sokken. Zo zeilen we de nacht door. Terug naar boven

We bieden opvang aan een vluchteling-vogeltje van Sardinië

Donderdag 22-05-2014

In het duistere gat van de nacht snelt de boot voort. De hemel is zwaar bewolkt en verduistert maan en sterren. Je ziet buiten de boot geen hand voor ogen. We zijn verdomd alleen hier, bedenken we. Als we tegen iets aanknallen, een drijvende container die van een schip is gevallen bijvoorbeeld, zijn we reddeloos verloren. Je fantaseert van alles. Hier niet ver ten zuiden ligt Tunesië, dichterbij dan Sardinië zelf. Vertrekken vandaar ook wrakke, onverlichte schepen met vluchtelingen? In 2008 kwamen we al eens zo'n boot tegen tussen Lampedusa en Malta. In deze duisternis zou je er zo tegenop varen. Een ramp. Mijn gedachten worden onderbroken door het geklapper van de genua. De boot heeft zijn vaart verloren, de wind is opeens weg. Bah, het ging zo lekker! Ik start de motor. De nare, hoge zeegang is natuurlijk blijven staan en laat bij het indraaien het voorzeil en de schoten vervaarlijk rondslingeren. Het gevolg is dat de genua en de lijnen in de war raken en de zaak vast komt te zitten. Nou ja, dat zien we wel als het morgen weer licht is. Maar zo loopt het niet af. Juist maken we we weer vaart, als de harde zuidwestenwind weer helemaal terug is. Ja, maar nu zit de genua in de knoop. Een niet opgedraaid stuk zeil klappert naar hartelust. In het schijnsel van een zaklamp proberen we er een beeld van te krijgen. Overigens vergeet ik helemaal dat we nota bene een deklicht in de mast hebben. Naar het voordek kruipen om de boel te klaren is met dit gestamp en geslinger van het schip geen optie. De andere optie, namelijk het grootzeil hijsen, komt ook niet in aanmerking. Luie zeilers als we zijn, hebben we het grootzeil nog helemaal opgdoekt en ingepakt op de giek liggen en de val is niet klaar en de reeflijnen zijn een zootje, enzovoorts. Derhalve zullen we voort moeten op de motor, waar we voor het eerst voor wie weet hoe lang een hele nacht hadden kunnen doorzeilen. Wat een pech.

Om ons te tarten blijft de zuidwester de hele nacht doorstaan. Op de motor is de beweging van het schip zonneklaar beroerder. Achter het stuurwiel kijk ik geobsedeerd op het scherm naar DTW, de distance to waypoint. Dat is bij het havenhoofd van Cagliari. Ha, denk ik, we zijn al in de honderdtwintigers, en na goed anderhalf uur, we zijn al in de honderdtieners, enzovoort. Straks krijgen we de negentigers, de tachtigers en komen steeds dichter bij de verlossing uit dit lijden. Want dat is het, de zeegang is allerberoerdst. Ik moet denken aan de zeilschrijver wijlen Eerde Beulakker. Ooit bekende hij dat hij een gloeiende hekel aan zeilen had; hij werd er steevast zo ziek als een hond van. Wat in godsnaam doen we onszelf toch aan? Terwijl ik me met dergelijke gedachten kwel, houdt Ans intensief uitkijk. Een heel enkelijke keer zien we ver weg in de inktzwarte nacht een lichtje, maar nooit komt er een schip dichterbij. Zelf voeren we het driekleurentoplicht, dat in een woelige zee beter zichtbaar is dan de gebruikelijke navigatieverlichting bij op de motor varen.

Vanaf half vijf begint het tergend langzaam krieken van een kille, kale dageraad (foto hier). De onrustige golven krijgen geleidelijk de kleur van oud zilver. De wolken zijn zwaar en donker van regen, maar het blijft godzijdank droog, want in regen zie je ook helemaal geen moer. Drie keer komen groepen dolfijnen ons een beetje opvrolijken. Tegen half negen zakt de wind helemaal in maar de rottige zeegang natuurlijk niet. Het is nog vijftig mijl naar Cagliari. We helpen elkaar met elementen van ontbijt van beneden halen. Toiletgang is een bezoeking die ik niet beschrijven zal. Zo sukkelen we maar voort tot we in het begin van de middag de grote Baai van Cagliari bereiken. Vreemd, want er is geen land te zien. We varen onderhand op vier mijlen uit de zuidkust maar waar is Sardinië? Het eiland is verdwenen in nevel en lichte miezerregen. Vreemd is ook dat onze mobiele telefoontjes geen bereik hebben. Is het hele eiland in een zinkgat gezakt of weggenomen door een kwade godheid of een macroscopisch kwantumeffect? Nog vreemder is het geelbruine vogeltje met lange snavel, dat aan komt fladderen, een uitgeputte gast die uit het armageddon ontkwam en nu bij ons aan boord rust en veiligheid komt zoeken? (foto hierboven). Hm, zegt een nuchter stemmetje in mijn hoofd, die telefoontjes moet je eerst maar eens opladen. Dan doen ze het wel. Dat blijkt inderdaad het geval, al zie je het niet, Sardinië moet er toch zijn.

We varen verder. Onderweg halen we op het voordek de genua uit de knoop en rollen hem weer op. (Eerst maakte ik er een foto van, zie hier). Aan het onderlijk is een stuk van de zoom losgeraakt. De wind is nu oostelijk, zoals ten onrechte eerder beloofd door de weercomputers voor gisteren, toen er ZW stond. Uit het niets aan bakboord verschijnt ineens een grote veerboot van Tirrenia Lines, ook op weg naar de haven. Geleidelijk aan komt alles uit de nevel tevoorschijn, een hoge rotsrug, kardinale boeien, hijskranen, de havendam. We roepen op VHF 74 de Marina di Sant Elmo aan, die ons door diverse zeilers werd aanbevolen. Bovendien schreef lezer Peter ter Haar in het Gastenboek dat je hier in de buurt een goede navigatie-electronicus kunt vinden. Juist als Ans oproept, zie ik stomverbaasd een vlucht vreemde vogels langsvliegen. Ik kijk beter en warempel, het is een vlucht oranjezwarte flamingo's. Dit moet een Teken zijn, maar waarvan? Waar en wanneer ons gastvogeltje zijn opvangboot verliet, weten we niet. Ongezien verdween het beestje. Een bootje van de marina haalt ons op. Ze liggen helemaal in de oosthoek bij een oud droogdok. De prijs is voor Italiaanse begrippen zeer redelijk: 37 euro per nacht en 201 euro voor een hele week. Die zullen we nodig hebben, want er is veel te doen: driveunit stuurautomaat, waterdicht maken van de buiskap (die lekt), de losse zoom van de genua vastnaaien, de zuigstang van de grote dieseltank weer eens ontstoppen en nog meer klusjes die me nu niet te binnen willen schieten.

Ans heeft zich gewassen en gaat slapen. Ik maak de verslagen van gisteren en vandaag. Buiten begint het hevig te regenen en te onweren. Dat is ons onderweg bespaard gebleven; zie je wel, het viel allemaal best mee. Terug naar boven

Piga Sebastiano van Gapimar Electronica neemt de driveunit mee om er nieuwe koolborstels in te zetten

Vrijdag 23-05-2014

Onweer wekt me vannacht om een uur of drie. Ik sta op om even te kijken. Regen roffelt op het dak van de kajuit en stroomt langs de ramen. Heftige bliksemflitsen zetten de haven in een fel licht. Diep tevreden nestel ik me op een bank en zie het een tijdje aan. Wat voel ik me blij dat we een boot hebben en dat we aan boord zijn!

Vanmorgen slapen we tot half negen. Het is de verjaardag van mijn kleindochter Lisa (2) Ik bel mijn dochter Floor om haar te feliciteren. Maar ze is al naar de peuterspeelzaal. Zij en Pijke moeten werken, ze vieren het komende zondag. Om half tien zou de electronicus komen voor de driveunit van de stuurautomaat. Conform een onuitroeibaar Italiaans gebruik komt hij een uur later. Maar gelukkig blijkt al snel dat Piga Sebastiano, een fieve knul van Gapimar Electronica Srl, die door het havenkantoor werd opgeroepen, er verstand van heeft. Al snel heeft hij door dat inderdaad de koolborstels versleten zullen zijn. Overigens vindt hij dat ik de maximale roeruitslag te ruim heb ingesteld (op 38^o) Het is volgens hem beter dat de motor zelf afremt, vóór het roer tegen de maximale fysieke uitslag aanslaat. Oh. Hij stelt de uitslag terug tot 27^o. Dan bekijkt hij de driveunit in de ruimte aan stuurboord van het roerkwadrant, achter ons bed. Vindt hij niet dat we beter een nieuwe unit kunnen plaatsen? Nee, deze ziet er goed uit ook al is hij ruim 12 jaar, vindt hij. Daarna demonteert hij snel en gemakkelijk de driveunit en haalt hem eruit (foto hierboven). Maandag zal hij waarschijnlijk klaar zijn.

(Voor lezer Peter ter Haar: de chandlery Rinaldi in de Via Bogeto heb ik gevonden, maar ze waren gesloten).

Ik zaag een klein hoekje van de steunrand weg voor het luik boven de grote dieseltank onder de kajuitvloer. Daardoor kan ik de toevoerslang van de tank gemakkelijker wegbuigen zonder hem te beschadigen. De opzuigbuis van die tank zit er namelijk half onder. Die is om de haverklap verstopt, nu ook weer, waardoor de dagtank van 170 liter niet wordt bijgevuld. Er zit veel vuil in, waarvoor ik bij Rinaldi (als ze weer open zijn) een oplosmiddel wil kopen.

De boot is met al die regen van vannacht goed schoongespoeld van het aangekoekte zout. De hemel is gesluierd maar het is niet koud. Ans ziet door de ramen weer een vlucht van tientallen flamingo's langsvliegen. Ik zoek naar de uitslagen van de Europese verkiezingen, maar die zijn er nog niet. Ze komen pas zondag, als alle EU-landen gestemd hebben. Wij hebben ook gestemd; we hebben onze gast Wiger gemachtigd om onze stemmen uit te brengen. Op Groen Links, de enige partij die zich duidelijk uitspreekt voor een federaal Europa. Dat durft zelfs winnaar D66 niet. Uit de exitpolls rijst het beeld op van een nederlaag voor Wilders en Roemer en een zege voor Europa. Maar geen overtuigende zege, gelet op de uiterst lage opkomst.

We maken ons op voor de eerste expeditie naar de oude binnenstad van Cagliari. Op het havenkantoor nemen we een contract voor een week (201 euro). Langs de haven en later een voetgangers-/fietsersboulevard lopen we met ons boodschappenkarretje naar de stad. Een behoorlijk eind; we besluiten morgen de vouwfietsjes te nemen. De stad geeft het bekende beeld: een oude binnenstad met nauwe, drukke straten. Een voetgangersgebied met veel kerken, terrassen en trattoria's en grote gebouwen, waarvan sommige Spaans aandoen. Cagliari is lang in Spaans bezit geweest en heette toen Callèr. En die flamingo's? Ze leven in de zoutpannen van het ecologische Parco Molentargius - Saline.

Rondkijkend in de stad vinden we een parkje met een mooie, monumentale kathedraalboom (foto hier). Ficus Macrophylla. In de binnenstad maken jongelui reclame voor de partijen in de EU-verkiezingen. Ook voor Forza Italia, de partij die nog steeds geleid wordt door Berlusconi. Jongelui voor Berlusconi, hoe is het mogelijk? In de krappe, spelonkachtige straten hang op alle niveaus wasgoed. Her en der zijn archeologische opgravingen afgezet, onder andere van een zeer oude kerk uit de vroegchristelijke tijd. Overal staan ze weer, Afrikaanse migranten met hun goedkope snuisterijen en nephorloges. Aan de havenzijde is de Via Roma, een lange, hooggewelfde arcade met veel koffiehuizen en peperdure winkels. We nemen er een cappuccino, Ans met een gebakje (foto hier), ik natuurlijk niet. We besluiten om vanavond samen ergens in deze binnenstad uit eten te gaan. Op de fiets.

Op de terugweg laden we ons karretje vol met boodschappen in een Spar-supermercato, niet ver van de haven. Om half drie zijn we weer aan boord, tijd voor een late lunch en een tukje. een nacht zonder slaap, ik kan er goed tegen. Ans niet. 'Het is net of ik weer nachtdienst heb gehad', zegt ze. Daar kon ze ook slecht tegen. Zometeen zal ik de vouwfietsjes in elkaar zetten. Terug naar boven

Reparatie van de losgeraakte zoom van de genua

Zaterdag 24-05-2014

Gisteravond naar het oude centrum gefietst. We vonden een kleine trattoria in een van de oude straatjes. We zetten de fietsjes met een kettingslot aan het hek van de ruïne van de Santa Lucia kerk vast. De meisjes van de bediening zeiden dat ze een oogje in het zeil gingen houden. Het eten was simpel Sardijns: scherp gekruide octopus met bonen en tomatensaus (octopus diavola), salade met couscous en daarna smakelijke mosselen. En een verrassend lekkere rode wijn van de Cannonau druif. Dat is niets anders dan de Spaanse garnache, die tijdens de Spaanse periode hier werd gebracht. Met 14% alkohol behoorlijk koppig overigens en tamelijk bitter, je moet er even aan wennen. We hadden het erg naar ons zin. Daarna een espresso onder de arcaden van de Via Roma. Op de terugweg mochten we niet verder fietsen over de boulevard; die gaat na tien uur dicht.

Vandaag aan het werk. De wolken zijn weg en het is stralend zonnig. Op de werf vind ik een mooi kratje om op de bagagedrager van mijn fietsje vast te maken. Handig voor boodschappen. Ik smeer de ketting en de asjes van de fietsjes met WD40. Ans laat de wasmachine draaien en ik fiets naar de chandlery van Rinaldi in de Via Botego voor een spuitbus om de buiskap weer waterdicht te maken en een zakje tie-rips. Verderop in de Vialle Christophoro Colombo is een hele grote watersportzaak, Nauticstore, of zoiets. Daar hebben ze spul om de sludge in onze dieseltank mee op te lossen: Fastol Blue, dat ik in 2009 al eens met succes gebruikt heb (zie hier). Ik houd de suggestie van lezer Leendert Boudesteijn in het Gastenboek nog achter de hand.

Daarna gaan we zelf de losse zoom van de genua repareren. Voor ons vertrek in 2007 hebben we een korte cursus Zeilreparatie gevolgd. Toen kochten we een set naalden, draad en een zeilpriem. De laatste dient om in het stugge materiaal een gat 'voor te prikken', waardoor de naald erdoorheen kan. We rollen de genua half uit. Ik prik de gaatjes in de zoom en Ans haalt de naald met de draad erdoorheen. Een inspannend werkje (foto hierboven), waar we vandaag niet helemaal mee klaar komen, omdat er een stevige wind opsteekt. Morgen verder. Het is natuurlijk maar een improvisatie, die misschien niet lang standhoudt. De genua is al aardig gehavend in de loop der jaren; mogelijk moeten we als we in Holland zijn, een nieuwe aanschaffen. Als er morgen weinig wind is, zullen we trachten onze luiheid te overwinnen en eindelijk het grootzeil eens uit te pakken en te hijsen.

Wat nog meer? Ik haal een aantal stations van de Navtex, die nu niet meer relevant zijn, en zet er stations in Spanje, de Balearen, Zuid-Frankrijk en Sardinië op. We brengen een stapel uitgelezen boeken naar de bookswap in de cantine van de marina. Verder inventariseer ik een rijtje bezienswaardigheden in de stad voor de komende week. Voor de rest van de dag hebben we vrij. De Italianen hebben weekend. Sommigen werken aan hun boot, anderen varen uit en keren na een uurtje terug en spuiten de boot af. Voor het middagslaapje gaan ze weer naar huis. De eenzame man op de Zweedse Bavaria 33 naast ons, intrigeert ons. Hij is de hele dag aan boord, zit onder zijn buiskap te kijken, rookt en drinkt bier en doet verder niks. Hij leest zelfs niet. Zou hij op de terugkeer van zijn vrouw wachten? Terug naar boven

Kunst - en antiekmarkt op het Piazza del Carmine

Zondag 25-05-2014

De dagen krijgen weer een vaste structuur, ruim tijd voor ontbijt, 's ochtends wat klusjes, daarna de stad in voor een bezienswaardigheid, 's middags lunch en dan een tukje en lezen, 's avonds een glaasje wijn, het diner en de afwas, wat lezen, muziek of naar een film op DVD kijken. Een vaste structuur, daar houd de ouder wordende mens van. Zo ook vandaag. De klusjes: openen van de grote dieseltank. Nieuwsgierig schijn ik met de zaklamp erin, maar ik zie niet veel, behalve een scherpe rand van de onderkant. Sludge of iets dergelijks zie ik wel, hoewel de diesel er verder helder uitziet. Je hebt de neiging er je arm eens in te steken om op de bodem te voelen, maar dat doe ik maar niet. Omdat de tank ongeveer halfvol is, gooi ik er een 100 ml flacon van Fastol Blue in (Doseringsadvies = 1 liter op 1000 liter diesel). Lezer Leendert Boudesteijn, die we vorig jaar met zijn partner in Santa Maria di Leuca leerden kennen, waarschuwde me in het Gastenboek er nog voor. Hij had slechte ervaringen, maar dat was met een ander middel, namelijk Grotamar. Dat is een biocide, een antibioticum zogezegd, dat bacteriën en schimmels doodt. Fastol Blue is echter een oplosmiddel.

Het tweede klusje is het impregneren van de buiskap met een middel uit een spuitbus, om hem weer waterdicht te maken. Dat is zo gepiept. Daarna pakken we de fietsen en peddelen langs de druk bewandelde havenpromenade naar de oude binnenstad. Het is vandaag tamelijk bewolkt; volgens de Franse Navtex kunnen we later op de dag opnieuw onweersbuien verwachten in Sardaigne. Cappuccino drinken we in de arcadengalerij aan de Via Roma. We zijn op weg naar de Botanische Tuin, de Orto Botanico. Dat is een heel eind heuvelop. Op de Piazza del Carmine vinden we een kunst- en antiekmarkt (foto hierboven). Ik mag niets kopen van Ans, want we hebben er geen plek voor. Ze heeft gelijk. Alleen een mooi blikken model van een Citroën 2CV mag wel. Half en half ben ik die modellen gaan sparen.

Verslagen staan we na een forse klim voor de poort van de Orto Botanico. Gesloten op zaterdag en zondag. Door de spijlen zien we meteen al een fraaie kathedraalboom. Welke Italiaanse ambtenaar of bestuurder haalt het in zijn hoofd om zo'n tuin in het weekend gesloten te houden? Mag de hardwerkende bevolking er dan niet komen ter lering en vermaak?

We lopen en fietsen door de oude stad. De meeste oude kerken zijn ook al dicht. Een socialistisch stadsbestuur? Een té machtige vakbond? We belandden op het drukke Piazza Yenne, vol restaurants, bars, winkels en terrrassen. Die zijn wel open, maar dat zijn geen ambtenaren maar ondernemers. Vanaf hier daalt een brede avenue naar de haven af, met prachtige bomen in paarse bloei langs de rand: Largo Carlo Felice (foto hier). We raken al aardig bedreven op de fiets in het drukke stadsverkeer en suizen met af en toe schril piepende remmen naar beneden. Aan de havenkade liggen een paar megajachten van oligarchen. Mensen staan zich te vergapen aan de rijkelui, die verveeld op een van de vele dekken witte wijn zitten te drinken. Ans krijgt plotseling telefoon van haar broer, die zojuist bij hun moeder in Lexmond is geweest. Ze maakt het goed en is tot ieders opluchting door de verhuizing niet in een delier geraakt.

Verderop aan de haven is stand van BMW met de nieuwe BMW i3, een volledig electrische auto. De Italianen tonen veel belangstelling, hij zal wel duur zijn. Dan een rij kramen met Sardijnse streekproducten. Daar zijn bijna geen bezoekers. We proeven rode en rosé wijn van Cantina Lilliu. Ook ditmaal van de Canonnau-druif. Van de rosé nemen we er een mee voor vanavond. Terug op de boot tomatensoep van Ans en een middag rusten en lezen. Het Latijnse ritme bevalt ons wel. De donkere onweersluchten blijven boven de bergen in het westen hangen, maar de wind - ook uit het westen - trekt zó hard aan, dat de boot met de achterkant tegen de steiger wordt gedrukt. Motor aan en in de vooruit en de meertouwen aantrekken. Vanavond is de uitslagen van de Europese verkiezingen. Terug naar boven

Jaruzelski (l) en Brezhnev, ergens in de jaren '80

Maandag 26-05-2014

Gisteren overleed Wojciech Jaruzelski (90), communist tegen wil en dank, generaal en opnieuw tegen wil en dank premier en later president van Polen, die (alweer) tegen zijn zin in december 1981 de noodtoestand uitriep. De persoon van Jaruzelski heeft me altijd geïntrigeerd. Een controversiële man. Eigenlijk is zijn leven een grote mislukking. Ik vond hem een van die mensen die de tragiek en de dilemma's van de tweede helft van de 20e eeuw het meest belichaamden. Ik was blij met zijn autobiografie, 'Mein Leben für Poland', die in het begin van de jaren '90 uitkwam. Hierin poogde hij zich te rechtvaardigen. Een zeer leesbaar boek. Als hij niet de staat van beleg had afgekondigd was de Sovjet Unie het land binnengevallen, net als in 1956 Hongarije en in 1968 Tsjechoslowakije, was zijn verdediging. Ik dacht vroeger dat dat klopte, maar zeker is dat uit later archiefonderzoek in Moskou nooit geworden. In elk geval zat hij met die beslissing zelf in de val. Hij poogde daaruit te ontsnappen door later onderhandelingen met de vakbond Solidarność te beginnen en vrije verkiezingen toe te staan. Die verloor hij en werd afgedankt door de geschiedenis. Hij was uiteindelijk net zo'n tragische verliezer als die andere machteloze politiek leider in het oostblok, Alexander Dubček, die aan het eind van zijn leven nog even parlementsvoorzitter mocht zijn in de buurrepubliek Tsjechoslowakije (voor die ook uiteenviel). Hoe Jaruzelski het ook probeerde en boeken schreef, er was niets meer aan het hardnekkige beeld van zijn tragische misvattingen te doen. Het schijnt dat zijn grote tegenstrever Lech Walesa enige jaren geleden hem bezocht in het ziekenhuis. Dat zal hij gewaardeerd hebben. Hij was al zwaar ziek. 'Alleen God kan hem oordelen', zei de vroegere vakbondsleider en eveneens president vroom. Tragische, onvervulde levens, karakteristiek voor een tijd waarin heel veel mensen, niet eens van slechte wil, geen uitweg wisten en keuzes maakten die verkeerd uitvielen.

De Europese verkiezingen zijn gewonnen door pro-Europese partijen. Een geruststelling, het anti-europese sentiment heeft zich niet doorgezet. Het Europese project kan weer verder, maar de winst is miniem. In Gorcum werd de PVV de grootste partij, hoewel ze in stemmen achteruit ging. De Italianen hebben onverwacht tamelijk verstandig gestemd, Berlusconi verloor flink, de malloot Beppe Grillo won niet veel en de huidige regeringscoalitie onder premier Renzi bleef met 40% sterk.

De dag begint zonnig. Vandaag moet het grootzeil erop, want het is windstil. Hoe dichter we naar de Atlantische Oceaan gaan, hoe vaker we het nodig zullen hebben. Een eitje, denken we, even eerst de lazy jacks wegbinden en hijsen maar. Onderwijl wat teflonspray op de leuvers om ze wat gangbaarder te maken. Dat valt tegen. Het gaat na al die tijd erg stroef en we maken vergissingen. Met name als blijkt dat het zeil niet hoger kan, omdat ik zo stom was de val buitenom de lazy jacks aan het zeil vast te maken. Dus moet het eerst weer naar beneden om de val goed te doen. Helaas is het ondertussen gaan waaien. Giek zoveel mogelijk in de windrichting uitduwen. Dat lukt niet, omdat de giekremmer (preventie van klapgijpen) blokkeert. Die zit muurvast na jarenlange onbeweeglijkheid. Ik knoop hem los en beloof mezelf dat ik hem de komende dagen eens uit elkaar zal zien te halen. Daarna veel geworstel met stugge reeflijnen. Tenslotte is het zeil boven, nu moet de kraanlijn gevierd om het strak te trekken. En ja, daar staat ons grootzeil (foto hier). Mooi! Het zakken gaat ook al niet vlot, want de wind (van opzij) is verder toegenomen. Tenslotte ligt het weer op de giek terug. Op de steiger spuiten we de huik schoon, voordat we die erop binden.

In de loop van de middag (lezen) neemt de zuidoostenwind verder toe. Hij is te koud om lekker in de kuip te zitten. ook de hemel betrekt. Zou er regen komen? Tegen zes uur is het weer windstil. Nog tijd om verder te gaan met de reparatie van de genua. Geen bericht van onze reparateur Sebastiano over de driveunit van de stuurautomaat. Terug naar boven

De gerepareerde genua: de losgewaaide zoom over een meter vastgenaaid en de gaten geplakt

Dinsdag 27-05-2014

Gisteravond maakten we de reparatie van de genua af. Het laatste stuk van de zoom vastgenaaid. Voor de gaten die in de buitenste laag waren gevallen, knipten we vervolgens twee passende stukken uit de rol plakzeil, die we ooit bij de zeilreparatiecursus hadden gekocht. Netjes de hoeken rond geknipt, zoals we hadden geleerd. Dan de beschermlaag er voorzichtig afgetrokken en het stukje plakzeil over de gaten geplakt. Het resultaat stelde ons tevreden (foto hierboven).

Vanmorgen om kwart over tien meldt Sebastiano zich met de driveunit van de stuurautomaat. Het waren niet de koolborstels, zegt hij, die waren nog lang genoeg. Maar er was een 'shortcircuit in the rotor'. Oh. Hij mompelt ook nog wat over gebrekkig onderhoud. Enfin, hij heeft de rotor schoongemaakt en daarmee zou het probleem verholpen moeten zijn. Laten we het hopen, ik breng niet graag nog zo'n nacht al sturend door. Nou, zegt Sebastiano, als hij toch weer uitvalt, kom je maar terug. De reparatie kost knap duur; bijna driehonderd euro.

De hele dag een stevige westenwind. Zeilwind, in feite, die ons snel de ongeveer dertig mijl naar kaap Spartivento zou doen zeilen, de zuidoostkaap van Sardinië. Maar we hebben nog twee dagen tegoed in ons contract met de marina en we willen die botanische tuinen nu wel eens zien. Dus op de fiets naar Via Roma, alwaar we cappuccino drinken onder de arcaden. Daarna de brede Largo Carlo Felice met de paarsbloeiende bomen op naar de Piazza Yenne en door de straatjes westwaarts. We komen bij een hele fraaie kerk, de Chiesa San Michele Arcangelo, de kerk van de Heilige aartsengel Michaël. Toch even binnenkijken. De kerk is een achthoekige barokkerk, in de zeventiende eeuw gebouwd door de Jezuïetenorde. We worden rondgeleid door een alsmaar buigende bewaker en vergapen ons aan de overdadig rijke altaren en de prachtige sacristie.

De Orto Botanico di Cagliari is niet ver. Vandaag is hij wel open. Er is zelfs een fietsenrek naast de ingang. Wat een heerlijke tuin! Hij is gesticht in 1858 en ligt in het vruchtbare dal van Palabanda, waar veel resten van de Punische en de Romeinse periodes zijn. Er zijn weinig bezoekers en we brengen er heerlijke uren door, af en toe uitrustend op een rustieke bank in de schaduw. Er is recent een interessante gaanderij gemaakt met planten uit de bijbel. Elders is een tuin vol medicinale planten. We zien vingerhoedskruid, passiebloem, valeriaan, enzovoorts. De cactuskas is niet zo fraai als die in Lissabon, maar de cactustuin buiten is prachtig. Uiteraard zijn er enige kathedraalbomen (Ficus Macrophylla), waaronder eentje die fraai laat zien waarom we die boom zo noemen: de uitgegroeide luchtwortels zijn vanaf de zware takken opnieuw in de bodem geworteld en vormen dikke pilaren als van een kerk (foto hier plus nog vijf andere foto's).

Na een aantal uren krijgen we trek. Helaas is er geen horeca-voorziening in de Orto. We suizen op de fiets de hellende straatjes af naar de Piazza Yenne, waar we licht lunchen op een terrasje. Er zijn opmerkelijk veel Afrikaanse migranten op straat. Op alle mogelijke manieren pogen ze aan geld te komen door nephorloges, nepdamestassen, smartphonehoesjes, zonnebrillen en goedkope snuisterijen te verkopen. Anderen passen op parkeerplaatsen op auto's of staan in groepen onder de arcaden van Via Roma te wachten op werk. Officieel mogen ze geen arbeid verrichten, maar de overheid heeft geen lust het verbod te handhaven. Dergelijke taferelen zien we nu al vijf jaar lang en het worden er steeds meer. De Italianen schijnen ze vaak niet eens meer te registeren als ze van hun wrakke bootjes aan land gebracht worden. Daardoor kunnen ze door naar de rest van Europa, omdat Italië formeel niet meer het land van eerste opvang is. Ze klampen zich aan het leven in Europa vast, in hun landen van herkomst is het bestaan uitzichtloos en vaak levensgevaarlijk. Hier is er misschien enige kans. Wat moeten ze anders? Europa weet zich er geen raad mee en probeert hen het bestaan zo onaantrekkelijk mogelijk te maken, uit vrees dat er anders een stormloop ontstaat. Die komt mogelijk toch wel - en wat doen we dan?

Na de lunch fietsen we terug naar de marina. Nog steeds stevige westenwind. Morgen wat nieuwe voorraden inslaan. Overmorgen weg, zo hopen we. Terug naar boven

Op de kuiptafel neem ik de Walder giekremmer onder handen

Woensdag 28-05-2014

De dag begint met zon maar al gauw trekt de hemel dicht en wordt het koud. Een temperatuur van 21^o is koud voor hier. De wind is matig en draait in de ochtend van west via zuid naar zuidoost. Hij wordt steeds kouder, mogelijk omdat hij over zee komt. Dit is waarschijnlijk onze laatste dag hier. Ik haal met enige moeite de Walder giekremmer (boombrake) van de giek los. Hij dient om klapgijpen op te vangen en nu we het grootzeil weer in gebruik hebben genomen, moet de remmer het natuurlijk ook doen. Hij is in de loop der jaren vast gaan zitten en stroef geworden door aangekoekt zout. Ik neem hem mee naar de kuiptafel en spoel het zout weg en olie hem netjes (foto hierboven). Dan het steltouw er weer omheen en hij doet het weer. Heb ik er ooit wat aan gehad? Ja, een paar keer ving hij inderdaad adequaat een klapgijp op.

Verder controleer ik het oliepeil van de motor (in orde) en maak de opvangbak onder de motor schoon. Tenslotte voeg ik wat koelvloeistof bijs

Met de fietsjes rijden we naar de supermercato om voorraden in te slaan. De volgende haven - Porto Teulada in het zuiden - l tamelijk eenzaam gelegen. Volgens de pilot ligt het dichtstbijzijnde dorp op een afstand van 8 kilometer. Voor de rest is er weinig te vertellen.

Aan het eind van de middag keert de zon weerom. Vanavond gaan we ergens in de stad eten. Morgen dus weg. Met tegenwind, zo te zien. We zijn zeer benieuwd of de stuurautomaat zonder mankeren werkt! Met de lekkage uit het waterslot onder de motor hebben we tot dusver geluk, die is minimaal. Terug naar boven

Oude vuur- of wachttorens op de kapen en eilandjes langs de kust

Donderdag 29-05-2014, Hemelsvaartdag

In de kuip wacht ik gisteravond tot mijn geliefde gereed is om met me uit te gaan. Dat heeft zijn tijd. De fotocamera ligt gelukkig naast me als ik hoor dat een snaterende groep flamingo's boven mijn hoofd overvliegt (foto hier). Zoals eerder gezegd, ze leven even verderop in de zoutpannen. We fietsen op ons gemak langs de wandel- en fietspromenade naar de binnenstad. op zoek naar de Via Napoli. op nummer 38 moet volgens Maximiliano van het havenkantoor een goed restaurantje zijn. 'L'Oca Bianca' ('De Witte Gans'). We vinden het snel. In het smalle straatje eten we buiten, nadat we de fietsjes hebben vastgelegd aan het traliewerk van een voordeur. Daar komt niemand uit, verzekert de ober ons. Ah! Ze hebben ook schotels uit vreemde landen, zoals Vietnam, Libanon en India. Maar we bezwijken voor de Paella con Mariscos, uiteraard een Spaanse schotel. Hier ook een lekkernij want Sardinië was lang in Spaans-Aragonees bezit. Toen hebben ze het terdege geleerd. We genoten ervan (zie beide foto's hier).

Vanmorgen op weg naar het zuiden. Voorbij de brede havenuitgang hangen twee zeeslepers rond, wachtend op een schip dat nog moet komen. Verderop komt er wat wind, zodat we langs de kust kunnen motorzeilen. Aan het zuidelijk eind van de grote Baai van Cagliari ligt een grote olieterminal. Een viertal tankschepen ligt buitengaats voor anker op hun beurt te wachten. Op de achtereenvolgende kaapjes staan oude, verbrokkelde torens (foto hierboven). Ze lijken op de Martello towers langs de Engelse kust. Vuurtorens of wachttorens? De wind wakkert ondertussen aan tot ZW Bf 6, precies op de kop, zoals voorspeld. De zeegang wordt snel hoog en hol, maar na een uur van ertegenop boksen mindert het weer. Het duurt tor we - alweer een! - kaap Spartivento ronden. Vanaf daar is de koers geleidelijk aan pal west em kan de genua weer uit. Nog een kleine tien mijl. Hier zijn veel ankerplaatsen. Italiaanse boten schuiven er en masse naar binnen, natuurlijk, ze hebben vrij, het is Hemelsvaartdag.

Half drie. Het haventje van Porto di Teulada is een aangename verrassing. Eenzaam gelegen in een groen, heuvelachtig landschap. Weinig andere boten. Helder water, geen stank, getjilp van vogels. De marinero neemt onze touwtjes onhandig aan, zodat hij een meerlijn in de schroef laat komen. Pfff. Ik zet de motor maar eens in de achteruit, om te zien of hij er zich weer afwikkelt. Eventjes, inderdaad, daarna snijdt het mes op onze schroefas de lijn door. Ook goed. De marinero is ook gelukkig, want het andere deel zit al aan onze boeg en even later heeft hij beide uiteinden weer handig aan elkaar gesplitst. De haven heeft walstroom en water en is voor Italiaanse begrippen goedkoop: 28 euro in mei en vanaf 1 juni 40 euro. In juli en augustus moet je hier liefst 95 euro voor een overnachting betalen! Er is gratis WiFi, gelukkig maar want de plek is dermate afgelegen dat mijn dongel alleen een GSM-signaal oppikt. Het dorp Teulada ligt op 8 kilometer afstand.

We tellen onze zegeningen: de stuurautomaat heeft de hele rit goed gewerkt. Alleen pikt hij de opdracht 'TRACK' (om een koers te volgen naar een waypoint) niet meer op. Raar is dat, hoewel niet onoverkomelijk. Ik moet er eens over nadenken. Zou Sebastiano bij de aansluiting van de drive-unit een paar contactjes hebben verwisseld? De dagtank bleef het grootste deel van het traject 100% gevuld, alleen in de laatste tien mijlen raakte de opzuigpijp kennelijk toch weer verstopt. Nu is hij 95%. Morgen maar weer eens doorblazen en misschien het tweede flesje Fastol Blue erbij doen. Ondertussen betrekt de hemel volledig en er staat een vette ZW 6. Gedurende een kwartier onweert het en er vallen er wat druppels. Daarna klaart de hemel volledig op. Voor morgen en overmorgen is de voorspelling ongunstig (harde wind uit W tot ZW), zondag wordt het rustiger. Dan gaan we verder, naar de westkust van Sardinië. Terug naar boven

Zicht op de haven vanaf de weg naar het dorpje Teulada

Vrijdag 30-05-2014

Opnieuw verdiep ik me in de zaak Jansen Steur. Blijmoedig, al is het voor de zoveelste keer. Het is niet de bedoeling dat ik er chagrijnig van word. Nu gaat het om het kritisch doornemen van het concept-beroepschrift voor het Centraal Tuchtcollege in Den Haag, dat mijn advocate gisteravond mailde. Ik ben er een groot deel van de ochtend mee bezig, maar - afgezien van de zitting - is het nu klaar. Wanneer die zitting is, is nog onbekend. In elk geval is op 6 juni a.s. de uitspraak van het Regionaal Tuchtcollege in Zwolle over de drie inspecteurs van de volksgezondheid.

De voorspellingen voor wind en zeegang voor de komende dagen zijn slecht. Gisteren leek het er nog op dat we zondag verder zouden kunnen, nu is het harde westenwind tot en met dinsdag. Vandaag waait het voortdurend Bf 5-6, ook uit het westen. Omdat de kont van de boot slingert en de loopplank over de steiger zwaait, span ik een paar kruislijnen. Daarna maak ik een wandeling in de omgeving, een erg aangename, landelijke omgeving met een lagune, strandjes en hellingen met jeneverbesstruiken (foto hierboven). De rest van de ochtend geklooi met internet en de laptop. Het WiFi-netwerk ligt er ineens uit, maar - vraag me niet waardoor - nu doet de dongel het weer wel. Echter loopt mijn laptop voortdurend vast. Het een heeft misschien met het ander te maken, weet ik veel. Later lukt het weer wel.

Er liggen hier weinig boten en vandaag arriveert er niemand. We maken kennis met een Frans echtpaar, dat verderop ligt, Gérard & Marie-Ange. Het blijkt dat we elkaar vorig jaar al een keer ontmoetten, in Monemvasía aan de oostkust van de Pelopponnesos. Zij hebben hun boot voor de winter in Licata op Sicilië gehad en zijn nu ook op weg naar het Spaanse Menorca. 'Zullen we met zijn tweeën gaan?', stelt Marie-Ange voor, de vrouwelijke helft van het couple. Nou, daar voelen we wel voor, we laten er graag de volgende haven op Sardinië (Carloforte) voor schieten. We zullen dus rechtstreeks vanaf hier de oversteek maken, zodra de wind gunstig is.

Rest nog het vullen van de grote dieseltank. Vanmorgen heb ik de opzuigpijp nog even doorgeblazen en de circulatiepomp aangezet. Nu is de dagtank weer 100%. Via Sergio, de havenjongen, is er een vriend van hem bereid me even met vier 25-liter jerrycans naar een tankstation in Teulada te rijden. Weer zijn we bezig, net als in het Syrische Latakia en het Egyptische Suez, om met het hevelslangetje en (voorzichtigheidshalve) de filterkan de tank te vullen. De smeerboel is minder dan toen. We zijn er dus klaar voor, al was het niet strikt nodig. De dagtank bevat 170 liter diesel en het gemiddeld verbruik is ruim 2 mijlen op 1 liter. De afstand naar Menorca is ongeveer 230 mijlen, dus ik heb genoeg. Maar niettemin heb ik de tanks graag vol.

De harde wind blijft vanavond doorstaan. Italiaanse eigenaren komen voor het weekend naar hun bootjes. Op het parkeerterrein staan drie campers keurig naast elkaar. Terug naar boven

De volgende baai bij de camping, zuidelijk van de haven. Koud water!

Zaterdag 31-05-2014

Gisteravond mijn broer Wiebe aan de telefoon; hij werd 65, in goede gezondheid. Sterker, hij zat met zijn vrouw Marina in Dwingelo aan een 10-gangen diner! Een goede manier om het te vieren. Vanmorgen opnieuw een uitwisseling met mijn advocate inzake het concept-beroepschrift in de zaak Jansen Steur. De dag begint met veel wolken en weinig wind, maar in de loop van de ochtend draait het om naar geen wolken en veel wind. Uit het westen, als steeds. De Italianen hebben ons in de afgelopen weken vaak gezegd hoe abnormaal het is, zoveel wind in deze periode. Inderdaad, destijds staken we over van Menorca naar Corsica met uiterst licht weer. Maar dat was in 2008 en het was al de tweede helft van juni. De weerkaarten tonen harde westenwinden en hoge zeegang tot halverwege komende week. Er zit niks anders op dan het maar af te wachten.

Aan de volgende baai, even zuidelijk van de haven, is een camping. Daar hebben ze een kleine kampwinkel. Via een paadje door de jeneverbesstruiken lopen we erheen (foto hier). De meeste campers en caravans zijn verlaten. We kopen vers brood en melk. Op de terugweg steken we even onze voeten in het water van de baai (foto hierboven). Brrr, koud!

Geen boot vertrekt en geen boot komt aan. Veel lezen vandaag. Ik heb een goed boek te pakken: 'Kunstmatig van nature. Onderweg naar Homo sapiens 3.0' van de Rotterdamse filosoof Jos de Mul (Stichting Maand van de Filosofie, 2014). Een van de hoofdthema's is het transhumanisme, waar ik al eerder over schreef naar aanleiding van Roy Kurzweil. 'Worden wij de eerste soort op aarde die zijn eigen evolutionaire opvolger gaat scheppen?', vraagt De Mul zich af. Het boek zit vol van interessante gedachten. Zo schrijft hij dat mogelijk ons eigen brein ons belemmert om de uiteindelijke vraag over de oorzaak van het universum te doorgronden. Onze hersenen zouden daar niet toe in staat zijn, niet geschikt voor zijn. Dat is erg treurig, een slecht perspectief voor mijn Werkprogramma van vijf Grote Vragen. En - ander thema - het intense gebruik van sociale media zoals Facebook en Twitter zou leiden tot een hive-mind, tot zwerm-intelligentie. Zaken waarvan ik me herinner dat ze ook bij de SF-auteur Stephen Baxter veel voorkwamen.

De Italiaanse marine is binnen een etmaal bijna 3000 bootvluchtelingen te hulp geschoten. De migranten probeerden in overvolle bootjes via de Middellandse Zee naar Europa te varen, lees ik vandaag in De Volkskrant. Drieduizend! Op één dag! Gelukkig allemaal gered, maar wat verder? Terug naar boven

Zondag 01-06-2014

Verveling. Dit is de derde dag van verwaaid liggen. Mijn enige beweging bestaat uit een loopje naar de douches en de vuilnisbak. Ik kan natuurlijk naar het strandje bij de camping lopen, maar daar zijn we gisteren al geweest. Of naar de Budello Tower, een verdedigingstoren uit 1601 die gerestaureerd wordt, maar daar ben ik eergisteren al langs gekomen. Het is een grijze, bewolkte dag met veel wind, ditmaal uit het oosten. Op zich een goede wind, maar vannacht zal hij weer naar het westen terugkeren. Een kille wind ook, die over het koude water van de Tyrrheense Zee komt aanwaaien en het onaangenaam maakt in de kuip te zitten. En de zeegang, die is nog altijd niet mis tussen Sardinië en Menorca. Dus verveling, ernstige verveling. Ondertussen bereidt Ans een suffisante linzensoep.

Ik zet de reserve (Dell) laptop maar eens aan, om hem te voorzien van de benodigde updates van Windows en de virusscanner. Op de andere laptop ontdek ik dat er nog een oud computerspelletje op mijn harde schijf staat, Age of Empires. Ik begin een vreedzame samenleving, die leeft van de bessenpluk, landbouw en visserij. Na een uur word ik vernietigd door drie andere volken, die zich een tijd in het donker ophielden.

Tenslotte lees ik 'Kunstmatig van nature' van Jos de Mul uit (zie hierboven). De voorplaat is ontleend aan de Zweedse TV-serie 'Real Humans', die we (nog thuis in Gorcum) begin april met veel waardering bekeken. Robots die deel uitmaken van de samenleving. Nogmaals: een goed boek waar veel over te zeggen valt. Andere keer. Erg ingenomen was ik over een link naar een website van de universiteit van Bergen (Noorwegen), waar zo'n 20.000 fragmentarisch en moeilijk te doorgronden nagelaten aantekeningen op staan van de filosoof Wittgenstein. Volgens De Mul kon Wittgenstein die niet samenvoegen tot een boek, omdat hij de lineaire vorm daarvan niet kon verdragen en hem steeds andere ordeningen voor ogen zweefden. Het is een onoverzienbare rijkdom, die daar ontsloten is, het loont de moeite er in te grasduinen. Je komt er gemakkelijk een vervelende dag mee door.

Half vijf: er arriveren drie Franse jachten. Die hebben zich met ruime wind uit Cagliari naar hier laten waaien. Allemaal mannen, bijna twintig tel ik er. Een flottielje huurboten. Ze zijn zenuwachtig en waaien een voor een dwars bij het aanmeren. Ik ben benieuwd of ze ook naar Menorca willen. Terug naar boven

Schematische weergave van de EPR-paradox

Maandag 02-06-2014

'Einstein had ongelijk', kopten de media eergisteren naar aanleiding van een geslaagd experiment van de TU Delft om informatie te teleporteren. Voorzover ik het kan beoordelen is er echter niks nieuws onder de zon. Het gaat om uitvoering van een experiment, dat Einstein zelf bedacht met zijn collega's Podolsky en Rosen, als test van de kwantumtheorie. Daar moest hij niets van hebben. Niets kan sneller dan het licht. En dan al die waarschijnlijkheden en al dat toeval in de kwantumtheorie, en de principiële onmogelijkheid om tegelijk de lokatie en de snelheid van een elementair deeltje te bepalen, die bevielen hem helemaal niet. 'God dobbelt niet', zei hij en hij beschouwde de kwantumtheorie als een onvolledige theorie, ondermeer omdat de zwaartekracht er niet in paste. In ons eigen land denkt Nobelprijswinnaar Gerard 't Hooft er ook zo over. Dat experiment, dat bedoeld was om de kwantumfysica te ontkrachten, heette naar de bedenkers Einstein, Podolsky, Rosen ofwel de EPR paradox. In 1935 bedacht, was het bij de toenmalige stand van de wetenschap nog een gedachte-experiment rond de kwantumverstrengeling van deeltjes.

Hoe gaat dat experiment? Zie het plaatje hierboven. Een foton wordt gesplitst in twee deeltjes, die elk een andere kant opvliegen met de snelheid van het licht. Ze hebben allebei dezelfde spin, want ze zijn verstrengeld. Als je nu de spin van één deeltje verandert, moet die van de andere ook veranderen. Op hetzelfde moment.. Daarom hebben ze allebei aan de uiteinden van het plaatje een horizontale spin. Hoe kan dat? Informatie kan dus wél sneller dan het licht en Einstein had geen gelijk.

Voorzover ik weet werd het experiment ergens in de tweede helft van de vorige eeuw daadwerkelijk uitgevoerd. Ik dacht door Franse onderzoekers, maar ik kan het niet vinden. In elk geval kreeg Einstein toen al ongelijk. De consequenties zijn groot, ondermeer omdat het betekent dat in beginsel informatie sneller dan het licht getransporteerd kan worden. Dat is nu in Delft ook gelukt, over een afstand van drie meter - maar het ongelijk van Einstein (op dit punt) was al eerder aangetoond. Wat het belang hiervan is? Dat is heel groot, zowel theoretisch als praktisch. In beginsel zou het mogelijk kunnen worden om informatie sneller dan licht te transporteren. Bijvoorbeeld om te kunnen communiceren met andere sterren(stelsels). Is daar dan iemand? Ja zeg, dat weet ik ook niet. Het teleporteren van mensen ('Beam me up, Scotty') is trouwens nog heel iets anders.

(Later: die Fransman toch gevonden. Het was Alain Aspect in 1980. Ik schreef erover in 2009, toen we ook al verwaaid lagen, in de Roemeense havenstad Constantsa)

Overigens is er opnieuw gegronde twijfel gerezen over een andere waarneming, namelijk die van rimpelingen in de reststraling van de oerknal die een bewijs zouden vormen voor de inflatietheorie. Het gaat om waarnemingen van de BICEP2-telescoop, waar ik in maart over schreef. In april van dit jaar meldde ik al dat er twijfels gerezen waren. De waarnemingen zouden vervuild zijn door stofresten van sterexplosies in onze eigen Melkweg. De afgelopen dagen lieten twee nieuwe studies weinig heel van de analyse van het Bicep2-team uit maart, schrijft De Volkskrant. We moeten wachten op meetgegevens van de Europese Planck-satelliet. Die is vorig jaar al stil gezet, maar de verwerking van de meetgegevens geeft problemen. Men schijnt ook te worstelen met de correcties voor stof in de ruimte.

Vandaag waait het opnieuw hard uit het oosten, alleen is het niet zo bewolkt als gisteren. Op open zee staat nog een hoge zeegang. De Franse boten vertrekken allemaal; ze gaan naar een Carloforte, een haventje dertig mijl naar het westen. Zij liever dan wij, maar ja, hun Pinkstervakantie is beperkt, ze moeten volgend weekend terug zijn in Marseille of La Ciotat. Die druk zit er bij ons gelukkig niet op! In de loop van de ochtend doen we boodschappen in de campingwinkel. Na terugkeer belt mijn zoon Rommert. Hij meldt blij en opgelucht dat zijn verslag van de afstudeerstage werd goedgekeurd; hij kreeg er een 8,5 voor. Het geeft hem de impuls en het zelfvertrouwen om nu voortvarend aan zijn eindscriptie te beginnen.

Het is half drie. Sluimerend liggen we op de kajuitbanken. Harde stemmen van buiten wekken ons. De wind loeit hard over de boot. Met een schuin oog zie ik Bf 6 en zelfs 7 op de windmeter. Ik steek mijn hoofd naar buiten. Verderop is door de wind een zojuist gearriveerd jacht met een bons dwarsgeslagen en tegen de steiger gekwakt. Een Belg uit Luik, zie ik, als ik erheen loop. Hij heeft nog een kras gemaakt op de oude, stalen Italiaanse tweemaster schuin tegenover ons. Ja, dit is geen weer voor subtiele manoeuvres in havens. Met vereende krachten weten we de boot met hulp van de marinero in zijn dinghy en een meertouw recht te duwen. De louter Frans sprekende Belg kwam uit Calasetta, een haven aan de westkant. Daar stond de wind uit het noordwesten, dus in een hoek van 90^o met de wind hier. Bij kaap Teulada kwamen beide winden samen en woei het als een oordeel. Ze zijn met zijn zevenen en hebben het helemaal gehad. Ze prijzen zich gelukkig dat ze pas over een week hun boot in Cagliari hoeven in te leveren. Later ruziet de Belg met de Italianen over de schade. Hij gaat naar zijn boot en keert terug met een visite-kaartje; zoek het maar uit met mijn verzekering, zegt hij.

Om half vijf is de harde wind ineens ingezakt en 180^o graden gedraaid. Straks komen Gérard & Marie-Ange een glas drinken. Dat kan nu de wind van voren waait weer in de kuip, in de zon en in de luwte van de buiskap. Terug naar boven

Gisteren had Ans bloemen langs de weg geplukt

Dinsdag 03-06-2014

Gisteravond werd ik geroyeerd uit de Facebookgroep Boekenfans. Bizarre ervaring. En waarom? Omdat ik (beleefd) mijn ergernis had uitgedrukt over het feit dat de leden de laatste tijd alleen maar foto's van hun boekenkasten uitwisselden. Kan het ook eens over de inhoud van boeken gaan?, vroeg ik. Kennelijk was ik niet beleefd genoeg. Er volgde een verhit debat. Ondanks dat ik tien 'likes' kreeg, oordeelde de moderator dat ik 'de gezelligheid bedierf'. Ik kan de discussie niet tonen, want die is ook verwijderd. Merkwaardig, een kleinzerig gezelschapje, het zijn geloof ik allemaal jonge mensen. Tja, rouwig ben ik er niet echt om. Een groep die geen kritiek en discussie toestaat, veroordeelt zich tot irrelevantie. Op FB mag je alleen maar lief voor elkaar zijn, kennelijk.

Gérard & Marie-Ange kwamen gisteravond op bezoek. We nemen de weer- en windvoorspellingen door. Morgen en de komende dagen staan wind en zeegang weer hard uit het westen. Na vrijdag lijkt de zaak te veranderen. Ze spreken uitsluitend Frans, dus we moeten ons inspannen. Toch een paar gezellige uren gehad.

Vanmorgen inderdaad harde wind uit het westen. Er is geen wolkje aan de hemel. Nu is het lekker in de zon in de luwte van de buiskap. 'Hé', zegt Ans, 'deze wind is veel warmer dan die van gister.' We drinken thee. Er is geen wolkje aan de hemel. Een van de Waalse Belgen loopt langs en groet in het Nederlands. 'Ik spreek het niet goed', zegt hij, 'mijn Nederlands is aproximatief.'

Onze vijfde verwaaidag. De hele dag blijft het West Bf 6 waaien. Toch vertrekken de Belgen. Ze kunnen zich onder de kust met ruime wind naar Cagliari laten blazen. Ans tapt de tanks vol drinkwater en ik repareer het flodderende uiteinde van een van blauwe Egyptiche landvasten. Later op de dag horen we schieten, zowel kanonvuur als geweervuur. De rest van het schiereiland is militair oefengebied, met een ruime zône zee eromheen. Als er oefeningen zijn, mag je er niet langs. Je zult nog zien dat er straks goede wind is voor de oversteek, maar dat we er niet langs mogen wegens schietoefeningen. 's Middags lopen we naar de overkant, waar een vissersboot zojuist terugkeerde. We kopen er verse vis, een pond rode poontjes voor vanavond op de grill (foto hier). Even later maakt Ans de vis schoon (foto hier).

Begonnen met deel 1 van Simon Schama 'De Geschiedenis van de Joden' (Atlas Contact, 2013), dat handelt over de periode 1000 v Chr - 1492 AD. De oudste monotheïstische religie in de wereld. De idee van één almachtige en onzichtbare god, die niet afgebeeld kan (en mag) worden, ontstaan in een tijd die alleen een veelal zichtbaar veelgodendom kende. Verbazingwekkend boeiend eerste hoofdstuk over een oude Joodse samenleving in Elephantine, in het zuiden van Egypte. Mooi boek! Terug naar boven

Woensdag 04-06-2014

Het WiFi-netwerk hier in de haven is, hoewel niet altijd betrouwbaar, sneller dan internet met de dongel. Daarom lukte het om eindelijk eens van YouTube de wereldpremière te downloaden van het tweede stuk van mijn jongste zon Bas (zie hierboven). Het is een stuk voor sopraan en gitaar en het heet 'De Vos Reynaerde'. De uitvoering was eind april (toen we al weg waren) en de opname werd door Rommert, mijn oudste zoon, gemaakt met zijn mobieltje. Daardoor is het geluid uiteraard niet denderend en met name de zachte en hogere tonen kun je vrijwel niet horen. Niettemin. Het slot is leuk, als Bas wat onhandig het podium op stapt om de musici te bedanken en te buigen voor het applaus van het publiek. Hij heeft zijn nette pak aangetrokken. Misschien mag het wel een keer naar de stomerij (het pak).

De zesde verwaaidag. Vandaag is de westenwind een fractie minder hard. Er lijkt zich eindelijk een weersverbetering aan te kondigen, waardoor het steeds wat waarschijnlijker wordt dat we onze oversteek naar Mahon in Menorca - circa 36 uur varen - a.s. zaterdag en zondag kunnen maken. Het wordt tijd. Ik ontvang per mail het derde concept van het verweerschrift in de beroepszaak omtrent Jansen Steur voor het Centraal Tuchtcollege in Den Haag. Nauwkeurig doorgelezen. Het zit goed in elkaar, vind ik. Overigens is overmorgen (6 juni) volgens mij de uitspraak van het Zwolse tuchtcollege in de zaak tegen de drie oud-inspecteurs van de IGZ. Ik verwacht vrijspraak wegens niet-ontvankelijkheid, maar je weet het natuurlijk nooit.

's Middags staat er toch weer W 5-6. Vanaf het schiereiland klinkt opnieuw het geluid van granaatinslagen en vuur van automatische wapens. We kunnen ons echter niet voorstellen dat de militairen met Pinksteren ook oefenen en dat we er dan niet langs zouden mogen varen.

We lazen de hele dag. Ik ben volkomen verzonken in het eerste deel van de geschiedenis van de joden van Simon Schrama. Fascinerend boek! Alleen die wind, dat geloei dat de hele dag voortduurt gaat op den duur op je zenuwen werken. 't Is dat je weet dat het binnenkort over is. Terug naar boven

Zicht op de marina van Porto Teulada (foto van een paar dagen geleden)

Donderdag 05-06-2014

Precies een week verwaaid. Maar de zomer is vandaag uitgebroken. De eeuwige loeiwind uit het westen heeft plaats gemaakt voor een lichte bries uit het oosten. Zoals voorspeld. De temperatuur stijgt voor het eerst tot boven 25^o en de vochtigheidsgraad is een eind gedaald. Dat zoiets uitgerekend gebeurt bij halve maan, is een waarneming die mijn oude vriend Herman U. plezier zal doen. Let op, zegt Herman altijd, met volle maan slaat het weer om en wordt het slecht. Je zou dus zeggen dat bij halve maan de zaak weer ten goede keert.

We ontbijten lekker in de kuip en besluiten tot een strandwandeling bij Porto Tramatzu, een zandstrand voorbij de camping. Eerst proberen we er langs de rotsen te komen, maar dat leidt tot halsbrekende toeren die verontwaardigd door Ans worden afgeblazen. 'Jij altijd met je roekeloze capriolen, via de camping loop je er veel gemakkelijker heen', moppert ze als we haast van de rotsen zijn gestort. Ze heeft gelijk. Het is een fraai strand, gelegen tegenover het eilandje Isola Rossa dat inderdaad een terracottakleur heeft. Aan het eind begint het militair terrein dat het hele schiereiland verder bestrijkt. Uiteraard afgesloten door hekken en verboden toegang. De militairen hebben er een eigen strandje met een lange rij kleedhokjes. Ondertussen zijn ze ook weer begonnen met knallen. We hebben overigens gehoord dat ze dat pas vanaf 9 uur doen, dus als we zaterdagochtend om vijf uur vertrekken, zijn we er al lang en breed voorbij als ze beginnen.

Er is een strandbar, waar we onze cappuccino drinken en naar de schaarse mensen op het strand kijken. Moeders met kinderen die opgewonden in de kleine golfjes van de branding spelen. Wat jonge meiden met blote tieten. Een dikke oude man die diep onder zijn parasol weggekropen ligt te lezen. Ik sluit mijn ogen, tijdloosheid treedt in. Herinneringen aan oude tijden komen boven, uit de jaren '50 toen ik met mijn ouders en broertje voor het eerst aan de Côte d' Azur was. Ik was tien. Op de camping had ik een vriendje opgedaan. Zijn vader had een speedboot op een trailer, die hij zo op het strand te water liet. We mochten erin zitten. Zo'n boot leek me het mooiste wat er was. Ik zat met mijn handen aan het stuur of met mijn wang tegen de zachte bekleding van de stoelen. Ach, zoiets te bezitten! We kregen een ijsje maar het was gauw afgelopen toen ik het ijsje op de bekleding liet vallen. Na die vakantie begon ik scheepsplaatjes te sparen, die je bij een sigarettenmerk kreeg (Captain Grant, geloof ik) dat mijn vader rookte. Je ruilde ze onderling met je schoolvriendjes. Sinds die tijd wilde ik kapitein worden. Waardoor is dat overgegaan? Waarschijnlijk op mijn veertiende of vijftiende, toen ik de de meisjes en de literatuur (en vooral de poëzie) ontdekte. Lees verder in mijn boek.

Waarom we vandaag niet vertrekken? Omdat er tussen hier en Menorca nog een nare, hoge zeegang staat van meer dan een meter. Die heeft minstens een dag nodig om te betijen. We eten als lunch de restanten van de pastaschotel van gisteravond. Na het middagdutje verder lezen in Simon Schama. De opstand van de Makkabeeërs tegen de Seleucidische koning Antiochus IV Epiphanes, mede-erfgenamen van Alexander de Grote. Ze heroverden Jeruzalem en de Tweede Tempel en stichtten omtrent de laatste eeuw voor Christus een Joodse staat, de eerste na de ballingschap in Babylonië. De viering van het Joodse Chanoeka dateert van die tijd. Mooie verhalen. Geeft deze geschiedenis de joden nu een historisch recht op het land van Israël? Misschien, maar beslist niet als enigen, dunkt me, want zowel toen als vroeger en later woonden er ook tal van andere volken.

Straks op de borrel bij Gérard & Marie-Ange, met wie we overmorgen zullen oversteken. Hun boot is een Dufour 45 en heet, niet toevallig, Géange. Waarom hebben wij dat niet gedaan?, zegt Ans. Hoe dan? 'Anstom' of 'Tomans'? Of zelfs 'Motsna' of 'Snamot'? Nee, dat kan niet, geeft ze toe.  Terug naar boven

Vanmorgen op het strand van Porto Tramatzu

Vrijdag 06-06-2014

Gisteravond bij de borrel op Géange de afspraken bevestigd, na raadpleging van de weerkaartjes: morgenochtend omstreeks 5 uur steken we van wal. Na terugkomst aan boord heb ik een sentimentele bui en draai Emmylou Harris, 'Boulder to Birmingham', een mooie ballad, geschreven bij de dood van collega Gram Parsons (1946 - 1973, The Byrds en The Flying Burrito Bros) aan een overdosis drank en drugs. Ze werkte toen nauw met hem samen. In het lied neemt de zangeres een vliegtuig van Boulder naar Birmingham. Het was niet door haar geschreven overigens, maar ze zong het wel voor hem en het werd vooral bekend door het prachtige refrein:

'I would rock my soul in the bosom of Abraham
I would hold my life in his saving grace.
I would walk all the way from Boulder to Birmingham
If I thought I could see, I could see your face.'

Die afstand is korter dan 'zeven maal om de aarde te gaan, als het zou moeten op handen en voeten' (Ida Gerhardt), maar het is wel mooi. Ans' dochter Barbara zou het kunnen zingen met haar band, denk ik. Die heeft er de stem voor. Het brengt me ook weer nieuwe ideeën voor een vierde deel in de Lucas-serie. Ik pak mijn schrijfblok en noteer ze. Het blok bevat al enige vellen met aantekeningen en invallen. Ik zou er van de winter aan kunnen werken.

Vandaag mooie wind, Bf 4-5 uit het oosten. De hemel is licht gesluierd. Nog steeds een oncomfortabele zeegang buitengaats. We lopen naar het havenkantoor om vast af te rekenen (en wat geld bij te pinnen voor boodschappen). Maar er is niemand. Dan maar door naar de campingwinkel. We hebben net genoeg geld over voor brood en yoghurt en - even later - due cappuccini in de strandbar. Er staat meer branding dan gisteren. We kijken naar aandoenlijke familietafereeltjes in het areaal bezette strandstoelen, grootouders met schattige kleinkindjes. Op de terugweg treffen we het havenkantoor open, maar kunnen we prego vanmiddag om vijf uur komen betalen? Dan is er iemand die Engels spreekt. Vooruit dan maar.

De uitspraak van het Zwolse tuchtcollege in de zaak tegen de oud-IGZ inspecteurs is niet vandaag, zoals ik dacht, maar volgende week vrijdag (de dertiende). We reserveren vandaag online voor de komende winter definitief een plek op de wal bij scheepswerf Sopromar in Lagos, in de Portugese Algave. Nu het weer in het westelijk en het middenbekken van de Middellandse Zee langzaam opknapt, vertrekken ook de wrakke bootjes met immigranten weer uit Libië. Vandaag werden in 24 uur tijd 2500 immigranten door de Italiaanse kustwacht aan wal gebracht in Sicilië, meldt de NOS.

Om vijf uur rekenen we bij de haven af. Negen ligdagen, daarop krijgen we één dag korting. Samen 284 euro, dus € 31,70 per dag. Het valt mee, je past kennelijk je normen aan. Maar 'bijpinnen' kan helaas niet. Van het deposito van een tientje voor de magneetkaart van de douches krijgen we 10 euro terug, dus zometeen naar de kampwinkel en voor ons allerlaatste geld nog wat inslaan voor onderweg. Morgen vroeg weg. We verwachten zondag aan het eind van de middag in Mahon, Menorca te zijn. Een overtocht is altijd spannend. Zal de weersverwachting kloppen? Hoe is de zee? Het woei vandaag een Bf harder dan voorspeld. Waarschijnlijk duurt het even voor er weer internet is, dus de verslagen laten even op zich wachten. Terug naar boven

Zonsopgang over de Baai van Teulada bij vertrek naar Menorca

Zaterdag 07-06-2014

Gisteravond nog even mijn kinderen gebeld. Ja, je weet het maar nooit. Floor en Bas bereikt, Rommert niet, hij treedt op een of ander podium op. Vanmorgen om kwart over vier op. Het is nog donker. We lopen de ijzeren routine af en wachten in de kuip met een kop thee. Om vijf uur kriekt de dageraad in het oosten. Er vaart een visser uit. We zien Géance langzaam wegvaren. Nu wij. Er is zowaar wat wind als we achter Gérard & Marie-Ange tussen de havenhoofden door uitvaren. Even uitkijken, hier liggen wat rotsen. Het eerste traject is naar kaap Teulada, tussen het schiereiland en het rossige eilandje Isola Rosso door. Op de donkere kust is geen militair te zien. Het is een raar wormvormig aanhangseltje, dit schiereiland, een stukje appendix met de zuidelijkste kaap van Sardinië. Die ronden we een klein uur later (foto hier). Ik kijk om, de zon komt juist op (foto hierboven). Nu kan zowaar de genua uit. We zetten koers tussen een rots met een vuurtoren (Isola Toro) en het grote semi-eiland Isola di San Antioco. Vanaf hier gaat het bijna 210 mijlen onafgebroken door naar Menorca!

Met Gérard & Marie-Ange houden op de even uren contact. De VHF staat op dual watch kanalen 16 en 77. Met een innig geluksgevoel stel ik vast dat de TACK-functie van de stuurautomaat het nu ook weer doet. Ik kan dus gewoon de boot overlaten aan de autopilot. Ik heb geen enkel idee waarom het de vorige keer niet ging. Count your blessings. Om kwart over zeven zakt de wind weg, de genua moet helaas in. Kijken naar de intens blauwe zee. Wat blijft dat Sardinië lang in zicht! Om kwart voor negen steekt een tanker met de naam Kendal voor ons langs over. De zee is wat rollerig, maar het gaat wel. Ik moet denken aan een verhaal dat Gérard eergisteren vertelde naar aanleiding van onze ontmoeting in 2008 met een boot vol Afrikaanse migranten (dat verhaal staat hier). Hij had iemand ontmoet die het ook was overkomen, maar die te dichtbij kwam. Toen sprongen er wanhopige mensen in zee, die net konden zwemmen en die zich aan zijn jacht vastklampten.Hij maakt dat hij weg kwam en trapte de Afrikanen hard op de vingers waarmee ze zich aan zijn boot vastklampten. Ze vielen schreeuwend terug in zee. Ik weet niet of ik dat had gekund. Wegvaren wel (en verderop wachten op de kustwacht -die je hebt gewaarschuwd, als het goed is), maar de paar resterende illegalen van boord trappen, nee.

De zee vlakt geleidelijk helemaal af. Omstreeks twee uur 's middags komt een snelle motorboot ons achterop. Die is vanavond al in Mahon, denken we met enige afgunst. De middag vordert en het geleuter op VHF kanaal 16 neemt toe. een uurlang hoor ik het geouwehoer van twee Aziaten die onafgebroken zitten te kletsen. Op zeker moment ben ik het gekoeterwaals zat en pak de microfoon: 'STOP YOUR CONVERSATION, YOU ASIAN IDIOTS! THIS IS A NAVIGATION AND DISTRESS CHANNEL'. Tot mijn verbazing stoppen ze er inderdaad mee.

Is er leven in het westelijk bekken van de Middellandse Zee? We zien stormvogels en twee zeeschildpadden. Een ervan drijft aan de oppervlakte als een stormvogel op zijn schild neerstrijkt en pikt. Er komt een verontwaardigd kopje boven water dat nijdig naar de vogel hapt, die snel wegwiekt. Daarna duikt de schildpad onder. Er komt een bulletin binnen van Meteo-France op de navtex, dat kalm weer meldt voor Sardaigne en Minorque, zowel de rest van de dag als morgen. Mooi. We gaan snel vooruit, door een meegaande stroom van 1,3 knopen. Ik check de dagtank: 100% gevuld, de opzuigstang van de grote tank zit dus niet verstopt.

De zon zakt naar het westen en trekt een glinsterend spoor over de zee (foto hier). Ik zit een tijd op het voordek ernaar te kijken. Altijd goed om op je voordek te zitten, want ik zie dat de rollijn van de genua niet door het laatste katrolletje loopt. Misschien rolt hij daardoor zo stug af? Het is snel hersteld. Een uurtje later roep ik Ans naar de kuip, misschien zien we een green flash als de zonneschijf in zee zakt. We zagen hem eens, in 2003, op weg naar Schotland. Ik zit met de camara klaar maar helaas, dit keer niet (foto hier). We gaan de nacht in. Godzijdank niet zo aardedonker als bij de oversteek uit Sicilië, de maan is halfvol en geeft veel licht en er zijn sterren. Wel is er onophoudelijk nieuwe ongein op VHF kanaal 16: zingende en boerende Italianen, dronken Russen en een Chinees die voorleest uit het Verzameld Werk van wijlen voorzitter Mao. Tenslotte zet ik het ding uit. Als de regels niet gehandhaafd worden, dan wordt het niks met kanaal 16. Zo gaan we de nacht in. De halve maan trekt een lang spoor over het water dat nauwelijks golft. In de verte zien we de navigatielichten van Géange. Een groot schip vaart achter ons langs. Op de AIS zie ik dat het een tanker is met de naam Olivia. Middernacht, we zijn nog niet eens op de helft. Terug naar boven

Omstreeks half 12 (UTC 21,25) zijn we op de helft (zie rode cirkels)

Zondag 08-06-2014, 1e Pinksterdag

's Nachts gebeuren er geheimzinnige dingen op zee, iedere zeiler weet het. Zijn ze er echt? Of is het niks? Terwijl het scheepje zich nijver in de maanverlichte nacht westwaarts spoedt, hoor ik een stofzuigerachtig geluid. Hè? Ik ga op zoek naar de oorsprong ervan. Het lijkt uit de motor te komen. Kajuittrap omhoog, maar aan de motor is niets te zien. Was dat geluid er altijd al, maar valt het ons nu misschien pas op in deze stille nacht? 'Hoor jij het ook?', vraag ik Ans. Zij hoort het ook. Verder lijkt er niks aan de hand. Er verstrijkt een uur en het geluid neemt langzaam af. Was het een illusie? Omstreeks half twaalf zijn we op de helft (zie hierboven). Een paar uur later begint de halve maan ter kimme te neigen, straks wordt het donkerder. Ik zit op mijn plek achter het stuurwiel naar het kielzog te kijken. Verbaasd kijk ik naar een vreemd verschijnsel: kleine, blauw lichtgevende bollen drijven erin snel naar achteren. Wat is dat? Varen we door een veld van kwallen? Het verschijnsel houdt een paar uren aan, dan is het over.

Er is nog steeds geen zuchtje wind. Even na half drie gaat de maan onder in zee. Door de toegenomen donkerte is dwars over de hemel in al zijn pracht het machtige wentelwiel van de Melkweg te zien. Daar maken we met ons nietige planeetje deel van uit. Tussen al die sterren pinkelt het lichtje van een vliegtuig, alsof het daar hoort. Het staat wel vast, denk ik ineengedoken achter mijn stuurwiel, dat ik nooit meer in mijn leven op deze plek zal zijn.

Om half vier ziet Ans, die betere ogen heeft dan ik, een lichtje voor ons. Pal voor de boeg danst het op en neer. Met de verrekijker kan ik er niets van maken, het lijkt nog tamelijk veraf. Na een minuut of tien kan ik een groen lichtje onderscheiden onder het witte. Geen aanvaringskoers dus, waarschijnlijk een zeiljacht op tegenkoers. Inderdaad, nog tien minuten later vaart het aan stuurboord voorbij. Een man schijnt met een sterke lamp op ons, wij niet op hem. Om half zes begint de dag. Het is koud, we hebben onze fleece-jackets aan. Maar de opklimmende zon maakt het al snel warm. Nog 65 mijlen, ruim honderd kilometer. We dommelen op de kuipbanken. Trouw roepen we op de even uren (les heures parts) de Géange op. 'Tous va bien.' Kanaal 16 op de VHF komt weer tot leven. Een Rus verdedigt met een zware stem de annexatie van de Krim. Ik kan termen onderscheiden als 'democratia' en 'fasciest in Kiev'. Niemand spreekt hem tegen, waarom ook, laat die Rus.

Het is tijd om het Italiaanse gastenvlaggetje te wisselen voor het Spaanse (foto hier). We zien twee zeeschildpadden achtereen. Een paartje? De dag verstrijkt. Geen raar stofzuigergeluid meer uit de motor. Op 14 mijl zien we voor het eerst de lage klifkust van Menorca. Toch duurt het nog ruim twee uren voor we de grote fjord van Mahón binnen varen. Géance slaat af naar de ankerbaai (foto hier), wij willen verderop naar een aanlegplaats in de stad zoeken. Liefst bij Sunseeker, een motorjachten firma die moorings heeft aan de stadskade. We lagen er in 2008, maar Sunseeker is failliet, lazen we ergens. Verbaasd zien we dat er nauwelijks jachten liggen langs de hele kade, destijds lag het hier vol. Te vroeg in het seizoen of crisis? Niemand staat klaar om ons een plekje te wijzen. Opeens zie ik in een inham een Repsol-bunkerstation. mooi zo, de tanks moeten bijgevuld en misschien weten zij een plek. Inderdaad, we krijgen na het tanken een plaatsje op vrijwel dezelfde plek als zes jaar geleden (foto hier). De moorings worden nu gepacht door Club Maritimo de Mahon en de prijs is 50 euro per nacht, inclusief electra en water. We hadden het duurder verwacht.

Juist als we aanmeren met de kont achteruit, steekt er een fikse dwarswind op. Maar het lukt met de boegschroef aan en hulp van een aardige marinero. We strijken met een glas wijn neer in de kuip. Over de kade lopen wat toeristen, maar druk is het niet. Ans gaat een aantal uren slapen, ze is als steeds na een nacht doorvaren uit haar gewone doen. Ik vind een bruikbaar WiFi-netwerk en schrijf het verslag van gisteren. Om half elf bakt Ans een omelet en daarna valln we (weer) in bed. Terug naar boven

Aan de stadskade in Mahón, foto vanaf het terras van 'Wepi'

Maandag 09-06-2014, 2e Pinksterdag

Goede, lange nacht gemaakt. Vanmorgen herinner ik me weer de plek van een pinautomaat en een kleine supermarkt. Maar we ontbijten uitgebreid in Wepi, het restaurantje met terras waar we voor liggen (foto hierboven, genomen vanaf Wepi). English breakfast. We waren hier zes jaar geleden ook en vonden het een prima tentje. We aten er destijds met Ans' dochter Tessa en haar vriendin Annelies. Inmiddels zijn die allebei moeder. Time flies. Ik kan er mijn verslag van gisteren uploaden, want ze hebben goed internet. Helaas reikt het net niet tot aan de boot. Daarna lopen we door naar het supermarktje aan het eind van de kade. Onderweg blijkt ongeveer de helft van de etablissementjes gesloten. Crisis is Spanje en in het toerisme. We halen veel fruit, fris, wijn en eten voor de komende dagen.

Thuis aan boord draait de wasmachine. Ik bestudeer de pilot en de weerkaartjes. Het is de rest van de week rustig weer. Morgen willen we oversteken naar Mallorca; het haventje van Porto Cristo aan de oostkust ligt op ruim 50 mijlen. De middag brengen we in alle rust door in de kuip. Inmiddels ontdekte ik dat je in de kuip, een meter of zes dichterbij, wel WiFi van 'Wepi' kunt krijgen. Het is een warme dag met 28^o. Ans voelt zich een stuk beter, nu de druk van nachten moeten doorvaren weg is. We besluiten vanavond lekker uit eten te gaan bij 'Wepi'. Lang leve 'Wepi! Wat zou die naam toch betekenen? Wesley & Pien? Welmoed & Piet?   Terug naar boven

Ans probeert de aangevaren vissersboei los te trekken

Dinsdag 10-06-2014

Uitstekende keuken bij Wepi, Exotic Restaurant (Moll de Llevant 227, Mahón), precies tegenover onze ligplek! Op de kaart staat zelfs Nasi Goreng, maar dat nemen we gisteravond maar niet. Kunnen we thuis ook eten. We smullen van verrukkelijke Vietnamese schotels en een heerlijk saignant gebakken steak met eendenlever. Het is de eerste goed bereide biefstuk in de Med sinds jaren! Wie in Mahón, Menorca vertoeft, bezoeke dit restaurant en laat je tong strelen bij Wepi!

Vanmorgen bij het opstaan is er dichte mist. Zelfs de overkant op 100 meter is niet te zien (foto hier). Hm, toch maar een uurtje wachten. De zon brandt de mist geleidelijk weg. We vertrekken om half tien. Buitengaats van de lange fjord zien we een langgerekte mistbank op zee. Wind is er niet. We herinneren ons de lessen van Henk Huizinga op de Meteo-cursus in 2006: bij mist is er per definitie geen wind. We varen langs de randen van de mistbank naar het zuiden en motoren tussen het vuurtoreneilandje Isla del Aire en de zuidoostpunt van Menorca door. Opeens zijn we volledig omhuld door dikke mist. De AIS gaat aan en voor het eerst in jaren zet ik ook de radar aan (nou ja, ik testte hem wel jaarlijks). Hij doet het vlekkeloos, de contour van Menorca tekent zich fraai af (foto hier). Desondanks duikt als een geest een zeiljachtje vlakbij uit de mist op, onzichtbaar op de radar. Zo ontstaan mythes. Ik wijk uit en laat het passeren.

We varen verder. Het mist tot na 11 uur. Dan is het opeens helder zonnig. In het oosten blijven boven zee mistbanken met een rafelige bovenkant liggen. Ik peins over zee kijkend over een post van lezer Peter in ons Gastenboek:

'Ik kan me toch niet geheel onttrekken aan het gevoel dat jullie geen zeilers zijn in hart en nieren. Ik krijg de indruk dat jullie er beter aan zouden doen om een camper te kopen.'

Tja, daar valt wel iets op af te dingen, hoewel het ook voor een groot deel waar is. We zijn allang niet meer zo fanatiek als vroeger. Natuurlijk is de Med een rare zee. In het seizoen is er meestal weinig tot geen wind en als er wind is, is die meteen veel te hard. Goede zeilwind is zeldzaam. Buiten het seizoen waait het eigenlijk altijd te hard. In de tweede plaats zijn we luie zeilers geworden. Het is ons vaak teveel moeite om het grootzeil te hijsen en het was er vaak domweg te heet voor. Achteraf gezien hadden we beter een rolgrootzeil kunnen nemen; dat hadden we er vaker op gezet omdat het gemakkelijker is. En tegen de wind in kruisen, daar hebben we al helemaal geen zin in, dat schiet niet op en we willen gewoon op tijd in een haven zijn. Buitendien heeft Ans er een gloeiende hekel aan om scheef te hangen. Daar moet ik rekening mee houden, wil ze het samen varen fijn blijven vinden. Onze razend ongemakkelijke overtocht uit Egypte naar Cyprus wil ze nooit meer overdoen. Te vaak zag ik eenzame mannen verpieteren op hun jachten omdat hun wederhelft er vandoor was gegaan. Nog pas in Cagliari die eenzame Zweed naast ons die, verlaten door zijn vrouw, niet meer de moed had weg te varen of ermee te stoppen. Dat risico wil ik niet lopen. En - last but not least - onze boot is vooral een (aangenaam) vervoermiddel, we houden vooral van het reizen en het bezoeken van nieuwe landen. Een camper is geen alternatief, de campings die we zagen zijn deprimerend en achteraf gelegen. En een motorboot komt ook niet in aanmerking.

Urenlang gebeurt er niets opzienbarends. Op zeker moment kan de genua nét uit en geeft ons 0,3 kopen extra. Op tien meter afstand zwemt een schildpad, camera te laat getrokken. Uit verveling ga ik de set waslijntjes bovenin de douchecabine repareren, hetgeen waardering oogst bij mijn geliefde. Daarna naderen we Mallorca met meer bergen dan Menorca. Er liggen boeitjes van visnetten en ik houd goed wacht. Ans vindt altijd dat ik er veel te dicht langs vaar. In het donker zie je ze trouwens toch niet. In de verte zie ik er eentje en geduldig wacht ik af in het vertrouwen dat de boot, op koers van de autopilot, er langs zal varen. Dat doet hij inderdaad, maar ik had niet het kleine witte boeitje gezien dat met een touw ermee verbonden is en tien meter verder ligt. We varen ons dus pardoes vast. Meteen zet ik de motor uit zijn werk, om te voorkomen dat er een lijn in de schroef raakt. Langzaam komen we tot stilstand. De boei met oranje vlaggetjes zit met zijn lijn voor de kiel langs, lijkt het (foto hierboven en een andere hier). We rollen snel de genua in en voorzichtig zet ik de motor in zijn achteruit. Dan pakt Ans de schaft van de boei en trekt hem voor de boeg langs naar de andere kant. Floep, weg is hij, we varen verder. Ans foetert me uit. 'Ik heb zo vaak gezegd dat je veel te dicht langs die boeien vaart!' 'Ja, liefste', zeg ik mak.

Verder gebeurt er niks meer. Om half zeven meren we aan in de Club Nautic in Porto Cristo. Een onwijs dure haven van 96 euro per nacht. Desondanks is het druk. Bijna allemaal huurboten met Duitsers. Zes jaar geleden hebben we hier alles al verkend, we blijven aan boord. Morgen proberen we in één ruk Palma te halen. Overmorgen door naar Ibiza. Terug naar boven

Woensdag 11-06-2014

De update van de gemiddelde wereldtemperatuur in de lagere atmosfeer zat in mei behoorlijk in de lift: een plus van 0,33^o Celsius (zie hierboven). Voortgaande opwarming. Het is mogelijk dat de komende El Niño dit najaar er nog een flinke schep bovenop doet, net als in het piekjaar 1998 (ongeveer in het midden van de grafiek). De deskundigen verschillen daarover van mening.

Op tijd weg, tien over acht, voor de tocht naar Palma, de hoofdstad van Mallorca. Vannacht rustig geslapen; het haventje van Porto Cristo is goed beschermd tegen alle windrichtingen door de S-bocht, die de vallei van het stadje met zijn hoge wanden maakt. Uitgesleten door het riviertje dat hier in zee uitkomt. Alleen dus peperduur. We motoren gestadig langs de kust, bezaaid met villa's en appartementenflats, naar het zuiden. Later komt er wat wind en kan de genua erbij. We passeren de talrijke inhammen in de rotskust, waar je mooie ankerplekjes kunt vinden. Niet voor ons, wij willen door. Bij de lage kaap Salinas (foto hier), de zuidoostpunt van Mallorca, trekt de wind verder aan. Kaapwind? In elk geval kunnen we eindelijk de motor eens uitzetten. Wat een genot! Comfortabel zeilen we ruime wind naar het westen. Helaas, na een uur is het afgelopen.

De volgende kaap, kaap Blanc, is wel een hoge rotskaap. We varen door een gebied waar verschillende stromingen dooreen lopen en een verwarde zee veroorzaken. Ook bij deze kaap weer wind, goede wind, die helaas van het ene op het andere moment 180 graden omslaat en tegen gaat staan. Verdorie. Je kan bij niemand je beklag doen. Later ruimt de wind meer naar zuidwest en kunnen we op het zeil de grote Baai van Mallorca oversteken. Veel zeiljachten, allemaal huurboten met Duitse vlag.

Bij de invaart van de grote haven van Palma zien we de karakteristieke kathedraal, de Seu (foto hier). Het is hier uitkijken geblazen (foto hier). Veel schepen. Er vaart een grote catamaran uit met een gezelschap feestende toeristen en keiharde muziek. Een race-zeiljacht ligt dwars voor de ingang om zijn zeilen te strijken, terwijl ernaast een jachtje uitzeilt. Er liggen wel vier grote cruiseschepen afgemeerd. Vanaf de havenhoofden lopen we binnen naast een prachtig klassiek Brits zeiljacht met bemanning, uiteraard voorzien van de Blue Ensign (foto hier). Bij de meldsteiger van de RCNP (Royal Club Nautic de Palma) moeten we tien minuten wachten. Dit is een enorme haven met veel superjachten van miljonairs en miljardairs, die schaamteloos hun rijkdom ten toon spreiden. Daar komen wij aan met ons 43-voetertje. We krijgen een plek aan de buitensteiger, net als zes jaar geleden. Ik loop naar de Capitaneria om me in te schrijven. De prijs valt na Porto Cristo erg mee: € 61,54 voor een nacht.

We willen niet in Palma rondkijken, hoe mooi de stad ook is. Dat deden we zes jaar geleden al uitgebreid. Morgen willen we oversteken naar Ibiza. Dat is 68 mijlen. Weer vroeg op dus. En als het weer goed blijft, steken we een dag later over naar Calpe aan de kust van Spanje. Volgt nog een tripje naar Santa Pola, waar we de boot voor twee maanden willen wegleggen. Eind augustus varen we dan door de Straat van Gibraltar verder naar Portugal. Terug naar boven

Mijmeren over zee

Donderdag 12-06-2014

Wekker om half zes. Het is nog donker, donkerder dan in Sardinië om deze tijd. Maar we zijn natuurlijk weer een stuk westelijker. Oliepeil, koelvloeistof, wierpotje, alles in orde. Nog maar even de navigatieverlichting aan bij het afvaren. Bij de pieren wachten we op de invaart van een grote ferry. Er volgt een vreedzame dag. De eerste twintig minuten kan er nog gezeild worden, daarna is het motoren. Geleidelijk begint Mallorca te vervagen.

Het wordt een dromerige dag op een blakke zee. Mijmeren. Bijvoorbeeld over de stelling bij Jos de Mul dat onze hersenen niet geschikt zijn om het universum te begrijpen. Dat klopt bijvoorbeeld als het gaat om je andere dimensies voor te stellen, anders dan de vier (3 ruimte, 1 tijd) die we kennen. Volgens de moderne fysica zijn er wel elf of twaalf. Met geen mogelijkheid kunnen we ons daar een voorstelling van maken. Zelfs niet van één dimensie extra. Dat neemt niet weg dat we er wel mee kunnen rekenen en modelleren. Zo is het ook met het universum. Kunnen we wel aan rekenen maar het waarom ervan kunnen we ons niet voorstellen.

Ans zegt 'Kijk!'. Aan alle kanten van de boot is het water onrustig. Vissen springen als in paniek uit het water en vallen terug. 'Er zijn jagers bezig', zegt ze, 'waarschijnlijk tonijnen.' Ook de kleine meeuwen om ons heen duiken erop af en weten visjes te verschalken. Eten of gegeten worden. Na een kwartier is het over. Op 38 mijl afstand zien we de eerste contouren van Ibiza, om twaalf uur zijn we op de helft.

Mijmeren. Waarom schrijf ik dit blog? Tegen het vergeten. Ik kan er slecht tegen dat alles vergeten wordt en verdwijnt en vergaat. Maar het opschrijven helpt niet. Soms lees ik iets terug, een bezoek aan een grot of zo, en dan weet ik het niet eens meer. Heb ik dat meegemaakt? En voor wie sterft wordt alles op dat ogenblik uitgewist. Hiervoor bestaat geen troost.

De wind trekt wat aan. Na urenlang motoren kan de genua erbij. Scheelt gelijk een halve knoop. Dat duurt een halfuur, dan klappert het voorzeil krachteloos. Hiervoor bestaat ook geen troost - maar het is minder erg. We varen langs de oostkust van Ibiza en de kleine rotseilandjes die ervoor liggen. Even na vijf uur zijn we bij de haveningang. Direct naast de oostpier ligt een groot cruiseschip, een zusterschip van de onfortuinlijke Costa Concordia (foto hier). Ans roept de marina's op. De Marina Botafoch waar we zes jaar geleden lagen, heeft geen plaats. De Club Náutico de Ibiza wel. Per abuis varen we de verkeerde marina binnen, de Marina Ibiza, volgend op Botafoch. Het ligt vol met dure motorjachten en meta-zeiljachten. Alles blinkt en glanst op die schepen. Aan boord allemaal kakkers. We leggen aan bij de meld-/annex bunkersteiger. Ans loopt naar het office en ontmoet meewarige blikken. Ze is duidelijk niet gekleed voor deze ambiance en voelt zich van boven tot onder bekeken. 'What is the price?'

Volgt een snelle berekening achter de notenhouten balie: '230 euro for one night.'

Mijn geliefde recht haar rug. 'Thank you. That is too much for us.'

We varen dieper de haven in. Voor de oude binnenstadskade liggen een Hollandse driemaster en de Rainbow Warrior van Greenpeace (foto hier). Dan arriveren we bij Club Náutico waar ze onze touwtjes aannemen op een drijvende steiger voor de op instorten staande betonnen steiger van de haven zelf. Improvisatie. Ik loop naar het office met enig vertrouwen. Deze haven ligt het dichtst bij de binnenstad (voor ons overigens niet van belang, we gaan morgenvroeg verder) en is het goedkoopst. Inderdaad: 140 euro voor één nacht en bovendien 100 euro vaarbelasting voor één maand. Vaarbelasting? Geduldig legt de dame op het kantoor me uit: vanaf 1 januari heft Spanje belasting op buitenlandse jachten, op zeiljachten vanaf 12 meter en op motorboten vanaf 9 meter. Spanje moet immers van Europa zijn begrotingstekort reduceren. Inderdaad, Italië doet het ook zo maar dan voor grotere jachten. Maar waarom hebben we daarvan in Mahón, Porto Cristo en Palma niks gemerkt? Ik toon de afrekeningen. geduldig legt de dame uit dat dat gemeentehavens waren; die heffen ook vaarbelasting maar dan per ligdag. Ze wijst het aan op de facturen. Juist. Staatsmarina's zoals deze Club heffen een maand ineens. Je moet de factuur goed bewaren want dan hoef je die in volgende marina's niet nog eens te betalen. Dat gaat Spanje geld kosten, zeg ik, alle zeilers gaan naar Griekenland en Turkije. Dat weet ik, zegt ze, maar ik kan er niks aan doen.

Ik loop naar Ans terug op de boot, Gaan we weg en buiten ankeren? Daar heeft ze na bijna twaalf uur varen geen puf meer voor. Dus betaal ik maar, per credit-card, dan voel je het pas over een maand en zit er alweer een pensioenuitkering tussen. Enfin, in de avondzon bespreekt de geliefde de haven van Calpe (morgen, 66 mijl) en Santa Pola (overmorgen, voor 2 maanden), allebei op het Spaanse vasteland. Zonder twijfel een stuk goedkoper. In de avondzon drinken we een glas wijn. We kijken naar de drukte in de haven (foto hier). Door de steeds aan- en afvarende veerboten is het nog een lullige klotskade ook; ik trek de stampende loopplank snel in. De fraaie binnenstad en het eiland zelf zagen we al uitvoerig zes jaar geleden, toen het hier nog betaalbaar was. Terug naar boven 

(De foto's volgen later want het WiFi-netwerk van de haven is beroerd - en dat voor 140 euro).

Ans wijst in de richting van een veld met zo'n 100 dolfijnen

Vrijdag 13-06-2014

Een stampsteiger, die van de Club Náutico waar we vannacht liggen. En dat voor - nogmaals - 140 euro (excl. 100 euro vaarbelasting). Al die veerboten en ander varend ongerief maken deze plek ongemakkelijk. We varen vroeg af, om kwart voor zeven, want er ligt weer ruim 70 mijl voor de boeg naar het Spaanse vasteland. Het is zeven mijl tussen allerlei rotseilandjes door naar de Freu Grande, de diepste doorgang door de onderzeese bergrug die Ibiza verbindt met het kleinere Formentera. Een bergrug, waarvan enkele toppen boven water uitsteken. We ronden de vuurtoren om acht uur (foto hier). Nu zetten we direct koers op Calpe aan het Spaanse vasteland. De Duitse huurboot die naast ons voer, slaat hier af naar een ankerplaats aan de zuidkant van Ibiza, waar het al tjokvol ligt met ankeraars. Begrijpelijk bij die bizarre prijzen in de havens. De zee is volledig blak, er is totaal geen wind en het is nog 63 mijlen varen. We ruiken in de Freu Grande een doordringende pislucht. Heeft iemand zijn vuilwatertank geleegd?

De hemel is bepaald niet egaal blauw. Een mengeling van hoge sluierbewolking en donswolken doet vermoeden dat er weersverandering op tilt is. Tja, volgens de theorie van onze vriend Herman U. ligt dat aan de maanstand, die morgen vol zal zijn. Om tien uur klaart het echter op. Een visser kruist voor ons langs (foto hier) en later hebben we een veerboot op tegenkoers (foto hier). Die is vanmorgen in alle vroegte van het vasteland vertrokken. We motoren door een wereld die twee kanten heeft: de intens blauwe hemel en de weerspiegeling ervan in het blakke water van de zee, alsof je door een vreemde, onbestemde ruimte zweeft. Mijn gebruikelijke peinzerij begint weer. Op mijn schrijfblok noteer ik diverse invallen en dialogen voor een eventueel vierde deel van mijn Lucas-cyclus. Een uur later piept de Navtex: een near-gale warning van France Meteo voor de zeegebieden Minorque en Leon, noordelijk van ons. Inderdaad een weersverandering, die overigens al dagen in de voorspellingen zat, maar niet voor ons zeegebied. Niettemin steekt er een zuidwestenwind op, die maakt dat we de genua erbij kunnen zetten. Het is niet veel, maar het levert een welkome 0,2 - 0,5 extra knopen op.

Even na het middaguur passeren er drie tegenliggers. Dat klopt, we zijn bijna op de helft. Die zijn vanmorgen omstreeks dezelfde tijd vertrokken. Achter ons is Ibiza nog steeds te zien. Op 32 mijl zien we de overkant, Cabo de la Nao. We lopen gemiddeld 6,5 knopen bij 9 - 10 knopen wind. Ans gaat de kombuis in bakt een van mijn lievelingsgerechten: gebakken tomaten en uien. Met sambal, uiteraard. We zitten net te eten als een groepje van zes dolfijnen traag aan bakboord voorbij trekt. Ze tonen geen enkele interesse voor de boot en komen niet spelen. Een paar uur later is dat wel anders; dan varen we door een menigte van wel honderd dolfijnen (foto hierboven, op het moment dat Ans ze ziet) een aantal wentelt zich voor onze boeg. Een heerlijk gezicht, wat zijn het toch fantastische dieren! Hier een foto waarop iets te zien is.

De wind trekt meer aan en we varen ruim 7 knopen. Zo schiet het lekker op, alleen is deze wind (uit het zuidwesten) totaal niet voorspeld. Het weer blijft onvoorspelbaar. We kruisen de scheepvaartroute die voor de grote Cabo de la Nao langs loopt. Het levert geen problemen op. Een groot HAPAG Lloyd containerschip gaat voorlangs (foto hier), andere achterlangs waaronder een cruiseschip. Later lijken we op het gezicht een aanvaringskoers te hebben met een zeesleper, de Christos XXIII. Maar zowel de peilingen met de verrekijker als de AIS bevestigen dat hij achter ons langs zal gaan en dat gebeurt ook.

 
De karakteristieke grote rotspuist van Calpe, de Peñon de Ifach, is al een tijdje in zicht. Voor de puist haalt de wind ineens geweldig aan. De genua flapt op en jaagt de boot vooruit. Waarom altijd pas als we bijna bij een haven zijn en liever niet met wind in een nauwe havenkom manoeuvreren? Bij de puist draaien we de genua in en Ans roept de haven op. Ze krijgt alleen in het Spaans antwoord. 'Reservación', zegt ze. Dat begrijpen ze. We krijgen een keurig plekje voor een nacht. De kosten zijn redelijk voor Spaanse omstandigheden: 64 euro. In de kuip drinken we een glas wijn en kijken omhoog naar de Peñon, die boven ons uit torent (foto hier).

Bij Tubantia lees ik dat ex-inspecteur Wim Nugteren van het Zwolse tuchtcollege een waarschuwing heeft gekregen. Niet voor zijn getalm in begin 2004 om me te helpen Jansen Steur weg te krijgen (dat had ik ook niet verwacht), maar omdat hij hem toestond in 2006 weer aan het werk te gaan in Duitsland zonder de voorwaarden te contrôleren. Hm, ik lever er nu geen commentaar op, ik ben te moe na een lange dag varen. Het is in elk geval bijzonder dat de klachten ontvankelijk werden verklaard. De IGZ zal wel in hoger beroep gaan. Straks gaan we ergens wat eten in een restaurant, waar ze zonder twijfel televisie hebben en we de match Spanje - Nederland kunnen zien. Terug naar boven

We passeren Benidorm op weg naar Santa Pola

Zaterdag 14-06-2014

Iedere keer mis ik de doelpunten. Gelukkig worden ze herhaald. Gisteravond kijken we in een visrestaurant met de bekende Spaanse kantine- en TL-verlichting stijl, naar de WK wedstrijd Spanje-Nederland. We eten een verrukkelijke paella mixta. Geleidelijk aan worden de Spanjaarden om ons heen steeds stiller. Sommigen kunnen het niet aanzien en vertrekken. We houden ons gedeisd maar de ober feliciteert ons. Ook de oude Duitse zeiler, die al jaren aan de steiger blijkt te liggen, komt ons even de hand schudden.

Om acht uur vertrekken we uit Calpe voor (voorlopig) de laatste rit, die naar Santa Pola. Daar willen we voor de hete maanden de boot achterlaten. Het vliegveld van Alicante ligt er vlakbij, een kwartier met een taxi. Er is geen wind en de zee is volledig blak. Op negen mijl ligt de eerste kaap, de Punta del Albin. Er na volgt mijlenlang een steile okerkleurige klifwand, waar het promontorium van de Sierra Helada zich in zee stort. Ongenaakbare, kale bergen. Maar halverwege klatert onverwachts een kleine waterval uit een valleitje naar beneden. Daar is een kleine groene oase, - wat een mooi plekje! - haast onbereikbaar. Ergens in mijn brein raakt een hersencel geëxciteerd. Fragmenten van een oud kinderliedje komen me in de zin:

'....daar ruist de bláánke waterval

en droplen vallen overal

om ieder bloempje te besproeien,

ook 't kleiheiheiheinste...(2x)'

Waar de klifwand terugwijkt toont zich een ander landschap. Benidorm met zijn hoge flatgebouwen. De stadsjungle van een dure toeristenplaats (foto hierboven) De tegenstroom bij de klifwand van ruim een knoop valt hier weg. We passeren het Islote de Benidorm, een kale rots voor de stad met twee bleke, pagodeachtige torentjes erop. Wie zou die erop hebben gezet? De rest van de tocht levert geen bijzonderheden op. Net als gisteren komt er een zuidwestenwindje, dat geleidelijk toeneemt tot een knoopje of elf, ik denk dat het eigenlijk een zeewind is, maar nu staat hij pal tegen. Ans ligt op de kuipbank, ze heeft last van maagpijn en ik serveer lauwe melk en water.

Om 15.00 uur komen we bij Cabo Santa Pola. Aan bakboord ligt het voormalige pirateneiland Tabarca. Ik heb het destijds in 2008 bezocht, toen Ans voor even naar Nederland was. Nu liggen er zo'n vijftig plezierjachten geankerd. Tja, het is weekend. Over de andere boeg ligt Alicante met zijn schrikbarend dure marina. Om half vier varen we de haven van Santa Pola binnen. Ans roept de marina op en wordt in keurig Engels te woord gestaan. We krijgen een fraaie plaats aan het eind van een lange betonnen steiger, zodat er in elk geval aan één kant (stuurboord) vrij uitzicht is. Je hebt hier zelfs de luxe van vingersteigers, iets dat we allang ontwend waren.

In en buiten de haven heeft men de zaak behoorlijk uitgebouwd. Er is een hele boulevard bij gekomen met restaurantjes en shops, het lijkt Hurghada of het Israëlische Herzliya wel. Dan zal de prijs ook wel gestegen zijn. Ik zet een vouwfietsje in elkaar en zoek naar een farmácia die open is. Daar haal ik Zantac voor Ans, zonder recept, kosten drie euro. Om vijf uur gaat het marina-office open. Daar schrik ik wel even: de prijs voor twee maanden is van een niveau waarvoor je elders zeven maanden in de winter kunt liggen. We zullen een greep in ons calamiteitenfonds moeten doen. Daarentegen kosten twee retours naar/van Eindhoven bij Transavia verrassend weinig. Beduidend minder dan voor Amsterdam of Rotterdam. We boeken de heenvlucht op vrijdag 20 juni terug naar Nederland en op zondag 24 augustus weer naar hier. Dan volgt onze tweede tocht, dan naar Lagos in Portugal. Nog vijf dagen om de boot klaar te maken voor zijn zomerverblijf. Op één van de terrassen op de nieuwe boulevard zit een jongen met een gitaar; hij zingt heel verdienstelijk nummers uit de jaren '60 en '70. 'Here comes the sun', en zo. Toch wat anders dan de bláánke waterval. Terug naar boven

Onze tocht van 7 mei - 14 juni 2014 door het westelijk bekken van de Middellandse Zee

Zondag 15-06-2014

Goed dat we gisteren van Calpe naar hier kwamen en niet vandaag. De dag begint zwaar bewolkt en winderig. Vanmiddag waait het af en toe Oost Bf 7. Twee depressies wisten ondanks de rug van hogedruk vanaf de Azoren toch het westelijk bekken van de Med te bereiken. Eentje ligt bij Gibraltar en de andere trekt van boven Corsica een storm aan, diagonaal van NW naar ZO over de zeegebieden Leon, Menorca en Sardaigne. Daar krijgen we vandaag wat van mee. Wat er daarna gebeurt, is nog niet helemaal duidelijk. Ons kan het niet meer deren, we zijn op onze voorlopige bestemming en genieten van uitslapen en rust. We hebben in de afgelopen maand plus een week een behoorlijke voortgang gemaakt (zie kaart hierboven). Op 7 mei vertrokken we uit Ragusa voor een tripje naar Syracuse en door de Straat van Messina met onze vrienden Wiger & Arina. Ze verlieten ons op 17 mei in Milazzo in noordoost Sicilië; de dag erna hervatten we onze tocht. We legden bijna 1000 zeemijlen af en hadden 24 rust- en verwaaidagen en 18 vaardagen. De eerste oversteek naar Sardinië was vervelend door een rottige zeegang en volledige duisternis. We maakten een moyenne van 55,5 mijl per vaardag. Wat je met die cijfers moet, weet ik niet.

Beetje uitslapen, dus. De maagpijn van Ans is na drie tabletten Zantac sterk afgenomen. Het is vooral stress geweest, denken we, maar ze moet nog wel even doorgaan. Terwijl de wasmachine overuren maakt, maken we de boot in- en uitwendig goed schoon. Veel aangekoekt zout in hoeken en gaten aan dek. Daarna uitvoerig douchen; de sanitaire voorzieningen zijn hier uitstekend, je hebt prettige en schone privé-badkamertjes. Dat hebben we wel anders meegemaakt.

De Italianen vieren hun zondag gezellig in de kuip van hun bootjes. Weinigen varen uit met deze wind. In deze haven zijn twee marina's: Marina Miramar (waar wij liggen) en Club Náutico de Santa Pola aan de westkant. De laatste heeft geen vingersteigers  maar meerlijnen. Wij liggen direct aan de grote vaarweg die beide marina's scheidt en die we Canal Grande zijn gaan noemen. Leuk kijken naar de passanten die toch uitvaren. Nogal eens wordt een jacht binnen getrokken door een marinero de serviçio met zijn dinghy. Motorpech. We zitten vanmiddag prinsheerlijk in de kuip in de luwte van de buiskap. Het is warm, bijna 30^o, maar door de wind voel je dat niet erg. Ik hervat de lectuur van Simon Schama's prachtige (eerste) boek over de geschiedenis van de joden. Ik wilde wel dat ik het bij me had gehad tijdens onze reizen door de Levant, maar toen was het er nog niet. Terug naar boven

Bezig een gat voor een drukker in het UV-werend doek te slaan

Maandag 16-06-2014

Gisteravond aten we op een terras aan de nieuwe boulevard tapas. Het was er druk met Spanjaarden, die zondagavond vierden. De tapas werden steeds rondgebracht op schalen. Steeds weer nieuwe, totdat je er genoeg van had. Ik dacht dat het weer zo'n all you can eat-formule zou zijn, zoals je die bij ons ook ziet bij sushi- en tapas-restaurants, maar dat bleek anders te liggen. Toen we zeiden te willen stoppen, kwam een serveerster langs en telde de prikstokjes op ons gezamenlijk bord om de rekening op te maken (alle gerechtjes zaten op korte en lange prikstokjes). Grappig. Of komt dat in Holland ook voor?

Vannacht is het windstil en vandaag is er beduidend minder wind dan gisteren. Ik herinner me waar de nabije Masymas-supermarkt is - een zijstraat in en dan op een pleintje - en haal er met de fiets vers brood, beleg en kersen. Daarna werpen we ons op een klusje. Vaste lezers weten dat we van de winter bij Zeilmakerij Van der Werf in Made nieuwe UV-beveiliging voor onze kajuitramen lieten maken. Alleen konden ze de drukkers er niet op zetten, omdat je ter plekke de plaatsen ervoor moet aftekenen. Aldus gedaan en daarna moet je op een wat kunstige manier de drukkers erin slaan, nadat je een klein gaatje hebt gemaakt. Die techniek hadden we snel onder de knie, alleen sloeg ik er twee aan de verkeerde kant. Die kon je er met een nijptang zonder schade aan het weefsel gelukkig weer uithalen. Zie foto hierboven en hier een van het resultaat.

De rest van de dag lees ik geboeid verder in Simon Schama's 1e deel over de geschiedenis van de joden. Verbijsterende passages over hoe vroege christelijke kerkvaders het antisemitisme aanwakkerden. Met name Johannes Chrysostomus (ca. 345 - 407), eens aartsbisschop van Constantinopel, 'vereerd om zijn ascetisme en welsprekendheid' (Chrysostomus = 'Guldenmond'), die tijdens een preek in het oude Antiochië van leer trok tegen de verderfelijke Joden, die Jezus de Verlosser gekruisigd hadden en riepen 'zijn bloed kome over ons en onze kinderen'. Chrystomos hield er zelfs acht Preken tegen de Joden, waarin hij hen demoniseerde, hen duivelse schepselen noemde en hun synagogen duivelse oorden. In zijn tweede preek zei hij: 'Het is duidelijk dat ze bezeten zijn van moord (....) Ze hebben hun zonen en dochters aan duivels geofferd, ze hebben de natuur geweld aangedaan, (...) ze zijn erger geworden dan wilde beesten en vermoorden eigenhandig en zonder reden hun nageslacht om de wraakzuchtige duivels te aanbidden die het op ons leven hebben gemunt.' Zo gaat het maar door, ook in de andere preken. 'Zal ik u vertellen over hun plunderingen, hun inhaligheid, hun veronachtzaming van de armen, hun dieverij, hun oplichterij?' Want heeft Christus niet zélf gezegd: 'En die vijanden van mij die niet wilden dat ik koning over hen werd, breng hen hier en dood ze voor mijn ogen.' Dat waren fatale woorden voor de Joden uit de mond van een van de meest gerespecteerde, populaire en invloedrijke geestelijken in het vroege christendom, die tot op de dag van vandaag doorklinken, herhaald en in praktijk gebracht worden. De christelijke kerk heeft onschuldig bloed aan zijn handen. Denk je dat hiervan ook maar iets is terug te vinden in het lemma over hem in Wikipedia? Helemaal niets! 'Hij behoort zowel in het Oosten als het Westen tot de grote kerkvaders.' Dat de Nazi's in de vorige eeuw zijn preken gebruikten om de Holocaust te rechtvaardigen, wordt niet vermeld. De Britse Wikipedia noemt het wel en besteedt er zelfs een apart hoofdstukje aan. Terug naar boven

Onze ligplaats aan het 'Canal Grande' in Santa Pola. Op het voordek haalt Ans de was van de lijn. Rechts mijn vouwfietsje

Dinsdag 17-06-2014

Merkwaardige ironie in de geschiedenis van de joden, zoals verteld door Simon Schama (deel 1, Atlascontact, 2013). Ondermeer het feit dat de Islam gebruiken en rituelen overnam van de duizenden jaren oudere, joodse religie. Men zag dat immers om zich heen, want er woonden veel joden op het Arabisch schiereiland, waar ooit een belangrijk Joods koninkrijk was: Himyar, in het gebied dat tegenwoordig het noorden van Jemen is. Mohammed en degenen die na hem de Islam vorm gaven namen bijvoorbeeld het uittrekken van de schoenen en de teraardewerping bij het gebed over van de joden. Dubbele ironie: de joden schaften de teraardewerping later weer af, waarschijnlijk om zich van de Islam te onderscheiden. Dat weten al die opgewonden islamisten en jihadistjes waarschijnlijk niet: dat hun deemoedige gebedshouding met de kont omhoog door de joden bedacht is.

Licht bewolkte dag, temperatuur 28^o, wind uit het oosten. Met de fiets langs de MasYMas voor vers brood. Na het ontbijt bind ik de genua extra vast en haal de boot een ietsje naar voren, wat verder af van de betonnen rand van de steiger. Ik zet ook een extra spring naar voren. Verder maak ik de filterzeefjes van alle Jabsco Pumpgards schoon en ontdek dat er eentje ontbreekt; ik was vergeten dat er vorig jaar eentje ergens onderin het schip viel op een plek waar je niet bij kunt. Moet op het lijstje om eind augustus mee te nemen. Daarna lopen we een paar uur lang door de levendige stad en zien een aantal plaatsen terug die we zes jaar geleden bezochten: het park met resten van een Romeinse villa en het 16e eeuwse castellum. Bij een goedkope Chinese markt, het soort dat je overal langs de Med tegenkomt, kopen we een keukentafelzeil om een onbeschermd deel van onze nieuwe dinghy mee af te dekken, een handig punttangetje en een simpele pruttelkoffiezetter (foto hier). Zo eentje hadden we al in Ragusa gekocht, maar we vinden die koffie zo lekker, dat we er thuis ook een willen. Ik heb er heel mijn studententijd in Utrecht een gehad, voor me gekocht door mijn moeder.

We drinken koffie op het plein bij het kasteel en genieten van de mensen om ons heen. Santa Pola is geen erg toeristische stad, hoewel er wel de nodige pensionado's uit het noorden rondlopen. De Spanjaarden zijn over het algemeen aardige, volkse mensen. We vinden wat leuke geschenken voor de kleinste kleinkinderen. De rest van de middag luieren en lezen in de kuip. Even na vijf uur begint het licht te onweren en te regenen. Een zwak koufront dat over trekt. Terug naar boven

Onze ligplaats in Santa Pola

Woensdag 18-06-2014

Peter & Yvonne van de Ilja, kennissen die we in Ragusa opdeden, staken eind mei over van Syracuse naar Crotone, onderaan de zool van de Italiaanse laars. 160 zeemijlen. Onderweg zagen ze een walvis: 'In de verte, recht voor ons, zien we een fontein water. We moeten uitwijken, het is inderdaad een walvis. Fototoestel erbij, maar helaas zijn de batterijen leeg, wat jammer. Hij lag heerlijk de drijven, wat een gevaarte, maar een beetje uit de buurt blijven, denken we, je weet het maar nooit. Bizar om dit te zien.' Dat is ons in al die jaren in de Middellandse Zee nog nooit overkomen; wat hadden we het graag eens meegemaakt! Walvissen komen voor in de Med; hier vind je ze in een overzicht met dolfijnen.

Een warme dag, vandaag, zonder veel wind. De klussen doen we in de ochtenduren. Het keukenzeiltje over de laatste onbedekte plaats van de dinghy op het voordek getrokken. De UV-straling is genadeloos. Ans wast de beddenboel en maakt de koelkast schoon. Ik rijd naar de Chinese bazar om op advies van lezeres Corrie van der Stelt extra rubber ringen te kopen voor de koffiepruttelpotjes. Ze hebben ze wel voor de grote pot, niet voor de kleine (die aan boord blijft). Komt wel, er zijn meerdere van die bazars hier in de stad. Ik schroef het logwieltje uit de bodem (levert anders alleen maar aangroei op, de het wieltje blokkeert) en doe de stop erin. En zo nog het een en ander van de routinelijst voor het achterlaten van de boot.

Rond vier uur komt er een Nederlands jacht naast ons liggen: 'La Dolce Vita', een Jeanneau SO 37 uit Hellevoetsluis. Vakantievierders op weg naar de Balearen. Kun je hier televisie kijken?, is een van de eerste vragen. Natuurlijk, zeggen we, op de terrassen van de nieuwe boulevard staan grote schermen. Wij gaan daar straks ook kijken naar Australië - Nederland. Hadden jullie gisteren ook zulk slecht weer?, is de volgende vraag. Nee, een beetje regen en onweer. Nou, zeggen ze, in Alicante vielen enorme hagelstenen, die een hoop auto's hebben beschadigd. Alicante is vlakbij, maar we hebben verder geen overlast gehad. Terug naar boven

Bezoek van Emmy & Bert uit Gorcum. Ze hebben vlakbij een huis

Donderdag 19-06-2014

Gisteravond met Peter & Deborah, onze buren van La Dolce Vita, naar de WK-wedstrijd Nederland-Australië gekeken op een terras aan de nieuwe boulevard. In het zwart/wit, maar er werd wel speciaal voor ons een aparte TV neergezet, want de Spanjaarden keken naar de troonswisseling in Madrid. Een spannende wedstrijd! Ik heb niet veel kijk op voetbal, maar voor mijn gevoel beheerste het Nederlandse team - ahem - het middenveld niet. Ook speelde men veel en hard op de man, misschien is dat usance sedert Rinus Michels ('Voetbal = oorlog', 1970). Daarna verkasten we naar een tapas-restaurant waar we zagen hoe jammerlijk Spanje van Chili verloor (foto hier). De mensen rond om ons heen haalden er de schouders maar wat over op.

Vandaag behoorlijk wat wind uit het oosten. We krijgen oude Gorcumse vrienden van Ans op de koffie: Emmy & Bert (foto hierboven), die op drie kwartier rijden een huis hebben. Ze zijn nieuwsgierig hoe we aan boord leven op zo weinig vierkante meters. Nou, dat kunnen we uitleggen, we hebben immers het ruime sop om ons heen (als we niet in een haven liggen, uiteraard) en we kunnen het goed met elkaar vinden (teiltje!). Bert toont interesse in de apparatuur; hij voer vroeg in zijn leven ook jarenlang, maar toen had men zulke fraaie spullen niet. Om twee uur vertrekken ze.

Daarna aan de slag. Ik bestel een taxi voor morgenochtend bij het havenkantoor. Het vliegveld ligt op een kwartier rijden. De dinghy nog eens extra vastgeknoopt. Dan de bimini en de buiskap neergehaald en opgevouwen. De vlaggen ook neer. De waterslang en het vouwfietsje opgeborgen. Ik zet de grootzeilval naast de kraanlijn, om het resoneren van de laatste tegen te gaan. Het is benauwd weer en juist als we buiten klaar zijn, begint het boven zee te onweren. Er vallen enkele druppels, dus snel de kuipkussens naar binnen. Maar het onweder zet niet door. Dutje als we klaar zijn. Vanavond in de stad eten bij het restaurant waar ik destijds vaak at, toen ik hier korte tijd alleen bivakkeerde. Terug naar boven

Vanmorgen kwart over zeven. Daar ligt ze dan, alleen voor 2 maanden

Vrijdag 20-06-2014

Gisteravond lopen we naar Meson Restaurante Montañes, waar ik zes jaar geleden vaak at toen Ans tijdelijk naar Holland was. Ik denk er zo heen te lopen, maar dat valt tegen. Waar is dat pleintje ook al weer? We vinden het op een andere plaats, het Plaza Maestro Quislant met de tamelijk moderne kerk en de twee kiosken. Destijds at ik vaak binnen, het was vroeger in het jaar dan nu. Dan had ik een plaatsje onder de enorme stierenkop, die aan de muur hing. Er hingen meer koppen, van een wild zwijn en van herten. Ik kijk even binnen, hetis er donker maar de koppen hangen er nog steeds. Jagers, die lui van Montañes. Maar nu zit iedereen op straat en er staat vanzelfsprekend ook een TV-scherm, waarop we de eerste helft van de WK-wedstrijd Uruquay-Engeland kunnen zien, want we zitten er vlak naast. De paella mixta valt wat tegen, weinig vlees. We gaan weg voor de tweede helft, moe en per slot moeten we morgen vroeg op.

We zijn al wakker voor de wekker gaat om zes uur. De routine van laatste spullen inpakken, afsluiters dicht en de walstroom afkoppelen. Die haal ik er altijd af vanwege het risico op electrolyse en de zonnepanelen houden de accu's wel gevuld. Laatste blik op het bootje (foto hierboven). De taxi is op tijd; het is twintig minuten naar het vliegveld. Inchecken verloopt vlot en men doet niet moelijk over de 1,5 kilo overgewicht, die we blijken te hebben. We ontbijten met koffie en croissants bij Starbucks. De Boeing 737-700 van Transavia vertrekt ook op tijd, het vliegtuig zit vol en de vlucht duurt 2,5 uur. Het enige dat onderweg goed zichtbaar is, zijn de besneeuwde Pyreneeën. We lezen en dommelen.

Schoonzoon Michel pikt ons op in Eindhoven. Nederland is beduidend groener dan toen we half april vertrokken. Morgen begint de zomer. Bij Michel & Barbara thuis in Gorcum laden we de koffers over in ons autootje en rijden naar 't Eind. Een snelle blik leert dat alles in orde is en dat de ondergevel van ons pand keurig is opgeknapt en nu een crèmekleur heeft. De voetgangersbrug is ook zichtbaar splinternieuw. Er staat een bos bloemen voor de deur van bovenbuurvrouw Lo en een pakje, waar een wijnkoeler in blijkt te zitten; een prijsje dat ik won bij Ambiance Zonwering. Binnen volgen de vreugde van het uitpakken der koffers en de tegenvallers bij het openen van rekeningen, waar we niet op gerekend hadden en de belastingaanslag die we wel verwachtten. Uitgelezen boeken in de kast. Ik heb ook weer een viertal mappen CD's meegenomen, die eveneens terug in de doosjes in de kast moeten, een werkje dat enige tijd vraagt en dat ik uitstel tot later dit weekend. Genot van het snelle internet. Prijs van € 7,50 in de Staatsloterij, niet genoeg voor de onbetaalde rekeningen. Ach, het komt allemaal wel weer goed.

Een wisseling van werelden in vier uur tijd (plus twee uur wachten op het vliegveld). Straks naar kleinkind Esri kijken in de avondvierdaagse, die over 't Eind zal langskomen. Daarna samen eten bij Mykonos op de Langendijk, een traditie bij iedere thuiskomst. Het schijnt een aardig weekeinde te worden. Terug naar boven

Ziet er goed uit, de gerestaureerde onderkant van de gevel van ons huis

Zaterdag 21-06-2014

Vroeg wakker. Ik loop even voor achten de stad in om wat ontbijtspullen te kopen. Het is nog stil in de bekende Gorcumse straatjes, waar niks veranderd is, de zaken die moesten stoppen zijn nog steeds gesloten, de meeste winkels zijn nog dicht. Alleen de man van de bloemenzaak komt fluitend aangelopen en kijkt me verrast aan. 'Goedemorgen, het wordt een mooie dag.' De poelier in het begin van de Langendijk heeft zijn molen met gebraden kippen al buiten staan. Ook hij kijkt verrast. Ze hebben met toch niet gemist? Misschien denken ze dat ik lang in het ziekenhuis heb gelegen, wie zal het zeggen. De Hoogstraat en de Gasthuisstraat staan vol met auto's, marktkooplui zijn bezig kramen in te richten. De Hema is nog dicht maar Bakker Bart is open. 'Drie pompoenbroden', alstublieft.' Die overheerlijke pompoenbroden, drie voor € 5,75, hebben we wel gemist. Dan naar de Citymarkt in de Westwagenstraat, die ook open is, voor de rest. Daar moet je altijd goed op de uiterste verkoopdatum letten. In de zon loop ik terug over de Groenmarkt. De terraseigenaren op de Markt voor het oude stadhuis hebben een groot TV-scherm opgezet, zodat de bezoekers de WK-wedstrijden kunnen zien. Slim bedacht, er is geen reden meer om thuis te kijken (als het weer tenminste meewerkt). Op het Eind loop ik langs de kade en bekijk nog eens met genoegen het resultaat van de restauratie van de onderkant van de gevel van ons huis (foto hierboven). Het eerste rondje Gorcumse binnenstad. Ik voel me al een stuk minder displaced.

Na het ontbijt boodschappen doen bij de Plusmarkt op Oost. We zijn nog steeds vroeg, het is niet druk. Daarna rijden we naar Lexmond om de moeder van Ans op te zoeken. Het is verder dan we dachten, maar het Rivas-verpleeghuis Laakse Hof ziet er nieuw uit en er hangt een gemoedelijke sfeer. Oma Steers ziet er goed uit en is duidelijk content met haar kamer in het huis en de met 'de aardige meiden' die haar verplegen (foto hier). We krijgen koffie met gebak en blijven een uurtje met haar praten tot ze moe wordt.

Middag. Het is druk in de stad. Veel wandelaars over de sluis. Een twintigtal passantenbootjes in de haven. Ik loop om dag te zeggen naar het Antiquariaat Gorcum. Rijk en ik drinken onze thee in gepaste melancholie. Ik meen al eens gemeld te hebben dat Joke en hij naar Oegstgeest gaan verhuizen en het boekenantiquariaat gaan stoppen. Op 27 september, tijdens de Open Havendag, zijn ze voor het laatst open. Dat is bepaald een verarming van het toch al niet uitbundige intellectueel-artistieke klimaat van ons stadje. 'Ik zie nu al op tegen de komende winter', zeg ik tegen Rijk. Tja, er komen altijd weer andere tijden, met hun eigen plussen en minnen - en er komt ook een tijd dat je het niet meer kunt bijbenen. Moge die tijd nog veraf zijn. Om wat op te vrolijken ga ik nog even bij Inge in Heukelum langs. Terug naar boven

Ans met haar dochters Barbara (l) en Tessa. In het midden Vajèn

Zondag 22-06-2014

De 2e dag van terugzijn. De momenten van vreemdheid, van je misplaatst voelen, nemen al af. Waaruit bestaan die? Twee fenomenen eigenlijk. Allereerst voelen we ons soms nog deinen op bewegingen van de boot. Een soort nahinken van de evenwichtsorganen in het binnenoor, die bewegingen compenseren die er niet meer zijn. Ten tweede had ik gisteren, toen ik met het autootje terugreed uit Heukelum, het sterke gevoel dat ik zometeen wakker zou worden en me 'gewoon' aan boord zou bevinden. Het is allemaal niet erg, eerder grappig.

De zondag vangt uitbundig zonnig aan. We genieten een laat ontbijt aan de vertrouwde keukentafel. Ans bakt een rabarbertaart op dringend verzoek van haar dochters, die er verzot op zijn en vanmiddag langs zullen komen. Ik geniet van Echo van Eeuwigheid, het programma van de RK-priester Antoine Bodar op Radio 4. Dat hij nogal conservatief is kan me niet schelen, zolang hij die prachtige muziek maar blijft afspelen. Een klassieke zender als Radio 4 mis je wel in de landen rond de Middellandse Zee, waar de ether bestaat uit hijgerige lolpraat, smartlappen en stampmuziek. Helaas zijn er ook op Radio 4 meer en meer spelletjes, gezwets en geklets. Een klassieke zender moet louter muziek laten horen met hooguit een korte aankondiging met uitleg, uiteraard deskundig. Gemopper van een oude man? Ben je bedonderd!

Vanmiddag grote drukte op de sluis. We schuiven de ramen van de serre open en drinken koffie. Later komen de dochters van Ans ('de meiden') langs met hun kinderen (foto hierboven). De kleine Vajèn steelt uiteraard de show. De rabarbertaart valt in goede aarde (wat een rare uitdrukking eigenlijk). Vanavond eten we bij onze buren Wiger & Arina; napraten over de gezellige tien dagen met zijn vieren aan boord. Terug naar boven

Op het terras van Grand Café Tax op de Groenmarkt. In het vensterglas zie de dame weerspiegeld die de foto neemt

Maandag 23-06-2014

De mens is een gewoontedier, iedereen weet dat. Gewoontes zijn hardnekkig en nauwelijks uit te roeien. Onze derde dag in Gorcum is het marktdag, de dag waarop we altijd de gewoonte hadden verse vis te kopen bij de Turkse visboer om daarna een zonovergoten uurtje op het terras van Grand Café Tax naar de voorbijgangers te gaan zitten kijken. Die gewoonte vatten we weer op (foto hierboven). Waarom het café in zijn publieke communicatie de slogan 'Eat, drink, love' hanteert, is moeilijk te raden. 'Eat, drink, watch others' is in ons geval meer op zijn plaats. Verder gaan we vandaag op jacht naar cadeautjes voor mijn beide kleinkinderen, die onlangs jarig waren. We zoeken ze morgen op in Amsterdam. Voor één geschenk moet ik zelfs naar Leerdam, omdat ze het in Gorcum niet hebben.

's Middags gaat Ans naar haar moeder in Lexmond. Ik lees in 'Wie is er bang voor de vooruitgang' (Prometheus, 2014), een titel zonder vraagteken, geschreven door de journalist Jaffe Vink. Een nogal schreeuwerige aanval op de doemdenkers in de milieubeweging. Slordig ook, is mijn inschatting als ik de hoofdstukken lees over Rachel Carson ('Silent Spring', 1962) en DDT, over zure regen en over overbevolking. Dat is allemaal beduidend grondiger en beter gedaan door bijvoorbeeld Bjørn Lomborg ('The skeptical environtmentalist', 1998), een boek waarover ik hier in 2007 schreef. Maar ik stel mijn eindoordeel uit tot ik Vink uitgelezen heb. En vanavond? Toch maar naar Nederland - Chili kijken. Ik weet het, ik zeg al sinds jaar en dag 'Voetbal is voor de dommen', maar mag ik ook eens dom zijn? Voor de derde keer al, trouwens. Terug naar boven

Vlnr. Thijs, ik, Ans, Floor en Lisa

Dinsdag 24-06-2014

Naar Amsterdam voor een bezoek aan mijn dochter Floor en de kleinkinderen Thijs (4) en Lisa (2). Regenjack en paraplu mee, want in de loop van de dag kan er regen komen. De kindjes waren allebei jarig geweest in de periode dat opa op zijn boot was. Derhalve hebben we cadeautjes bij ons: voor Thijs een piratenschatkist van Playmobil en voor Lisa een zonnejurkje en een pop-up boek van Jip & Janneke. Je moet altijd maar afwachten hoe het valt, maar ditmaal is het kennelijk in de roos. In die paar maanden is vooral de kleine Lisa veranderd; ze kletst je de oren van het hoofd, een gezellig typje. Ook Liesje, mijn eerste ex en de moeder van Floor, komt langs. Ze maakt de foto die hierboven staat. Lisa is naar haar vernoemd en Thijs draagt mijn naam als tweede naam (Thijs Thomas dus), dus de grootouders zijn ook weer tevreden. Thijssie leeft helemaal in piratensferen; hij draagt zelfs een ooglapje. Misschien wordt hij later ook een zeiler.

Tegen twee uur rijden we terug. De voorspelde regen blijft uit. In Heukelum halen we verse asperges bij Jacqueline, de vrouw van mijn vriend Inge. Zij heeft ze gisteren ergen in Brabant gehaald, de laatsten die ze staken. Onderweg kopen we kersen in een boomgaard bij Leerdam. Dikke, zoete kersen, veel mooier dan die je in Spanje kon kopen. De voorspelde regen blijft uit.

Er staat een merkwaardig bericht op de website van Astronieuws, die ik dagelijks pleeg te lezen. Herinner je dat CERN in Zwitserland in de zomer van 2012 officieel bekend maakte dat het Higgs-deeltje gevonden was, de drager van het Higgs-veld dat het hele universum doordrenkt (de 'Higgs-oceaan') en dat in het standaardmodel van de deeltjesfysica massa verleent aan andere deeltjes. Maar wat zegt vandaag een team van Britse kosmologen van het Kings College London in een persbericht? Als het Higgs-deeltje bestaat en er in het allerprilste begin van het universum, direct na de oerknal, een periode van enorme inflatie is geweest zoals de meeste kosmologen veronderstellen, dan zou het heelal direct ineengestort zijn tot een punt met oneindig hoge dichtheid en oneindig hoge temperatuur. Hè? Dat is duidelijk niet gebeurd, dus er klopt iets niet. Of er is iets mis met de recente resultaten van BICEP2- telescoop (waar velen aan twijfelen, zie hier), óf we begrijpen het inflatieproces niet voldoende, óf er moet sprake zijn van onbekende natuurkundige processen die een snelle ineenstorting van de ruimte hebben weten te voorkomen. Ik wil me de komende dagen verder verdiepen in het Britse bericht. Niet dat ik er ook maar iets van zou kunnen snappen, maar omdat ik het desondanks niet laten kan. Terug naar boven

Bron: Robert Hogan, Kings College London

Woensdag 25-06-2014

Als het Higgs-deeltje bestaat en het heelal direct na de oerknal een explosieve fase van enorme uitdijing (inflatie) onderging, dan zou het universum in een minieme fractie van een seconde na het ontstaan alweer van het toneel verdwenen zou moeten zijn, was het nieuws van gisteren, bekend gemaakt door een team kosmologen onder leiding van Robert Hogan van Kings College London. Ik meldde het gisteren. Hoe komen ze daarbij? De reden is dat ons universum zich in een zogenaamd vals vacuüm bevindt, dat niet volledig stabiel is. De nulenergie van het Higgs-veld is niet gelijk aan nul, maar heeft een zekere waarde. Je ziet dat op het plaatje hierboven. Als de resultaten van het BICEP2-experiment op de Zuidpool kloppen, impliceert het - aldus de Engelsen - dat een ultiem korte fase van kosmische inflatie het universum een dusdanige schop gegeven moet hebben, waardoor het over de energiebarrière (de heuvel, of erdoorheen: tunneling) in een echt vacuüm beland was. Daar bestaat ons heelal niet.

Misschien ligt het anders, want velen twijfelen aan de resultaten van BICEP2 (men zou stofresten in het heelal hebben gemeten in plaats van gravitatiegolven, zie o.m. gisteren) en per slot bestaat onze wereld toch? En als die resultaten wél blijken te kloppen, dan is de inflatietheorie niet goed, of bestond er een nog volledig onbekend proces dat de ineenstorting tegen ging.

Gisteravond genoten we van de verse asperges en van de DVD 'The Desolation of Smaug', het tweede deel van 'The Hobbit', gefilmd door Peter Jackson. Verrassend was het optreden van figuren die niet in het originele boek van Tolkien voorkomen, zoals de boself Tauriel.

Vanmorgen naar onze huisarts. Ans moet een foto laten maken van haar linkerheup, waar ze al een paar maanden pijn aan heeft, en ik laat mijn oren uitspuiten. De rest van de dag lees ik het boek 'Wie is er bang voor vooruitgang' (Prometheus, 2014) van Jaffe Vink uit. Raar boek, wie zit er te wachten op de weerlegging van oude koeien uit het verleden van de milieubeweging? Bovendien is het betoog onsamenhangend, er wordt van alles met de haren bijgesleept (wat heeft de filosoof Günther Anders met het onderwerp te maken?) en de gelijkhebberige toon van Vink begint je al snel tegen te staan.

Gisteren werd ook bekend dat CERN in Genève nu ook het directe verval van Higgs-deeltjes in materiedeeltjes (fermionen) heeft gemeten. In de zomer 2012 ging het alleen nog om verval in bosons, krachtdragende deeltjes. Het is een verdere bekrachtiging van het Standaardmodel van de deeltjesfysica. In het vroege voorjaar gaat de LHC weer draaien en botsingen op nog hogere energieniveaus creeëren. Terug naar boven

Nieuwe kraan met drinkwater op Buiten de Waterpoort

Donderdag 26-06-2014

Vanmorgen naar het ziekenhuis om X-foto's te laten maken van de heupgewrichten van Ans. De uitslag krijgen we van de huisarts, dus pas na het weekend. In de achterliggende jaren is het ziekenhuis dermate ingrijpend verbouwd, dat je het nauwelijks terug kent. Ook de gezichten zijn veranderd. Logisch, natuurlijk. Na terugkomst lopen we, omdat het zonnig is, even naar Buiten de Waterpoort. Daar heerst een gezellige drukte. Veerboten schepen mensen in met hun fietsen. Op de bankjes zitten men met een ijsje van de zon te genieten. Een groep ouderen loopt achter een gids aan. Aan de rivierkant ligt een groot tankschip, bezig een auto op de wal te takelen. Pas op de terugweg valt ons op dat er iets nieuws is: een friswaterkraan met een drukknop (foto hierboven). Die stond er beslist nog niet toen we in april vertrokken. Curieus, is de kraan misschien gesponsord?

De rest van de dag probeer ik te begrijpen hoe het Higgs-mechanisme werkt, het mechanisme dat massa geeft aan een deel van de elementaire deeltjes van het standaardmodel. Ik gebruik ervoor Appendix A uit 'The Particle at the End of the Universe' (OneWorld, 2013) van de theoretisch fysicus Sean Caroll. Ik breek me het hoofd op electrozwakke symmetriebreking, deeltjesspin en vrijheidsgraden, het valt knap tegen. Allemachtig, wat is dat moeilijk! Morgen verder. Terug naar boven

De Lingehaven vanmiddag. Op de achtergrond ons appartement (dat witte, begane grond)

Vrijdag 27-06-2014

Moedeloos makend, mijn poging om het Higgs-mechanisme te doorgronden. En dan is het ook nog waarschijnlijk dat er niet één Higgs-deeltje is, maar dat er liefst vijf zijn. Ik neem aan dat het deeltje dat onlangs bij CERN werd aangetoond, de minst energierijke is. Vervelend is dat ik steeds in slaap val, als ik opnieuw aan een onbegrepen paragraaf begin. Halverwege de middag sleurt Ans me achter mijn bureau vandaan om wat boodschappen in de stad te doen. Eenmaal op straat zie ik weer hoe mooi het Gorcums plekje is, waar we wonen. Morgen verder.  Terug naar boven

Cartoon van het Higgs-mechanisme (bron: Berkelysciencereview)

Zaterdag 28-06-2014

Het Higgs-veld - en niet het Higgs-deeltje - geeft elementaire deeltjes hun massa. Hoe gaat dat? Een veel gebruikte analogie om het Higgs-mechanisme te verduidelijken voor belangstellende leken zoals ik, is die van een zaal met gasten op een feestelijke receptie (zie hierboven). Sean Carroll gebruikt hem ook in zijn boek. Er is dus een feest aan de gang. In de deuropening verschijnt een beroemde gast (een deeltje). De menigte dromt om haar samen, iedereen wil met haar praten, daardoor komt ze nauwelijks vooruit (alsof ze een zwaar gewicht heeft). Als de zaal leeg was geweest, had de beroemde gast zich veel sneller kunnen bewegen. De menigte op de receptie vormt het Higgs-veld. Tja, ik vind dat die analogie niet veel verduidelijkt. Want de vertraging geldt niet voor iedere gast. Iemand die niet beroemd is, merkt er veel minder van. Hoe vertaalt 'beroemdheid' zich in de meer of minder ongehinderde passage van het Higgs-veld? Of, in andere woorden, waardoor behandelt het Higgs-veld niet alle deeltjes gelijk, wat is de onderscheidende eigenschap? Dat heeft te maken met een van de fundamentele eigenschappen van elementaire deeltjes: hun spin, en met het breken van symmetrie door het Higgs-veld. Daar wordt het ingewikkeld.

Zou er geen Higgs-veld zijn, dan zouden alle deeltjes zonder massa zijn en dezelfde snelheid hebben (die van licht), ongeacht hun spin. Dit is de situatie van de lege zaal. De materiedeeltjes, zoals de quarks, het electron en zijn verwanten met lading, en het neutrino, hebben een spin van ½. De deeltjes die de natuurkrachten dragen (zoals het foton, de gluons en de W- en Z-deeltjes) hebben een spin van 1. Het graviton, de hypothetische drager van de zwaartekracht, heeft spin -2. Het Higgs-deeltje zelf heeft spin 0. Tussenliggende spinwaarden, bijvoorbeeld 1¼, staat de kwantumfysica niet toe. Het Higgs-veld reageert op spin. Van belang is nu het begrip 'vrijheidsgraden'. Dat betreft het aantal toegestane metingen van de richting waarin de spin vibreert. Het Higgs-deeltje heeft maar één vrijheidsgraad: spin 0. Iets anders kun je niet meten. De materiedeeltjes (fermionen) hebben 2 vrijheidsgraden: +½ en -½. Krachtdeeltjes (bosonen) hebben drie vrijheidsgraden: +1, -1 en 0 spin, behalve het foton, de gluons en het graviton. Die hebben slechts twee vrijheidsgraden, anders dan de W⁺, W^- en Z-bosonen die er wél drie hebben. Ik slaag er niet in de reden van dit verschil te begrijpen. Het heeft te maken met symmetriebreking van de zwakke kernkracht. Sean Carroll zegt ervan: 'Don't ask why that's the way nature works, except it's what we need to fit the data.' Daar heb je dus ook niks aan.

In elk geval bewerkstelligt het verschil in vrijheidsgraden dat een foton - en een gluon en het graviton - ongehinderd door het Higgs-veld bewegen, terwijl electrons en quarks (materiedeeltjes) en de andere krachtdeeltjes (bosonen) er wél mee reageren en massa krijgen. Het plaatje hierboven laat dat zien. Vóór intrede in het Higgs-veld heeft geen van de deeltjes massa, in het veld hebben ze dat wel, behalve het foton. Dat blijft onberoerd en massaloos (en het graviton ook?) Zelfs het geheimzinnige en nauwelijks waarneembare neutrino krijgt een hele kleine massa, maar of die van het Higgs-veld komt is niet zeker.

De fundamentele oorzaak van het Higgs-mechanisme ligt dus in die vrijheidsgraden en in de spontane zwakke symmetriebreking, waardoor verschil ontstaat in de mogelijke richtingen van de spin. En dan is er ook nog zoiets als de Higgs, die door de aanvankelijk massaloze deeltjes 'opgegeten' wordt, waardoor ze massa krijgen (met behoud van de som van vrijheidsgraden). Je ziet: ik snap er nog niks van en verzink gewichtsloos in een zee van onbegrip!

Vandaag een licht bewolkte en toch aangename dag. Aan het eind van de ochtend lopen we de binnenstad in, onder vermijding van de boekhandels. In de Arkelstraat loop ik toch even de Blokker in, even kijken of er leuke, goedkope CD's staan. Jawel, het 1e en 3e pianotrio van Brahms door het Gutman Trio (€ 4,99). Op de Markt drinken we koffie op het terras van 't Oude Stadthuys. Thuis blijkt het Gutman Trio een mooie vertolking te geven, als ik de CD beluister. De rest van de dag verdiep ik me in het Higgs-mechanisme (zie boven). Gelukkig word ik er niet zo slaperig van als gisteren. Terug naar boven

Pacman. De 3 W- en Z-bosonen absorberen drie van de vier Higgs-deeltjes. Er blijft er één over: 'het' Higgs-deeltje

Zondag 29-06-2014

Verder met het Higgs-mechanisme. We beginnen met een stelling:

Krachtdragende deeltjes eten Goldstone-bosons op om massa te krijgen.

Goldstone-bosons? Inderdaad, zo heetten ze voordat de naam Higgs eraan gegeven werd. Ruwweg zijn er twee soorten deeltjes in het Standaardmodel. Materiedeeltjes (fermionen) vormen de materie die we kennen (protonen, neutronen, electronen, e.d.) Krachtdragende deeltjes (bosonen) zijn deeltjes die de natuurkrachten overbrengen. Zoals fotonen (electromagnetische kracht), gluons (sterke kernkracht), W- en Z- bosons (zwakke kernkracht = radioactief verval) en het hypothetische graviton (zwaartekracht) Alle krachtdragende deeltjes zijn massaloos. Nu is het zo dat alleen W- en Z-bosons een afwijkende vrijheidsgraad hebben van de andere krachtdragende deeltjes. Die hebben er slechts twee, de W- en Z- deeltjes hebben er eentje meer. Daardoor kunnen ze een ander deeltje (een van de Higgs-deeltjes) absorberen (opeten) en daardoor massa verkrijgen. Wat behelzen die vrijheidsgraden, waar komt die naam Goldstone vandaan en wat is 'opeten'?

Essentieel is dat er vier soorten Higgs-deeltjes bestaan: H⁺, H^-, H⁰ en h (zie plaatje hierboven), terwijl de zwakke kernkracht er drie heeft: W⁺, W^- en Z. De eerste twee hebben een electrische lading (plus en min), de derde is neutraal. Die kunnen met de geladen en neutrale Higgs-bosons reageren. En het vierde Higgs-deeltje, dat overblijft? Daar reageren ze niet mee want dat heeft een zeer aparte eigenschap: het heeft in de volledig lege ruimte (in vacuüm) een rustwaarde die groter is dan nul. Dat is bij de andere natuurkrachten niet het geval en daardoor is er in het hele universum een lichte lading aanwezig van het Higgs-veld, en is de symmetrie in de zwakke kernkracht verbroken (zie plaatje hieronder).

De velden fluctueren vanwege kwantum-onzekerheid. Soms is die fluctuatie iets groter en dan ontstaat er een (Higgs)-deeltje. In het Higgs-veld is de symmetrie van de zwakke kernkracht verbroken en daardoor verkrijgen de W- en Z-deeltjes van die kracht een extra (derde) vrijheidsgraad. Ze kunnen niet twee, maar drie soorten spin hebben: behalve positieve en negatieve spin ook longitudinale spin (dus in voor-/achterwaardse richting). Waarom dat zo is, snap ik niet. Door die longitudinale spin zou zo'n deeltje in voorwaardse richting sneller dan het geluid vibreren en dat verbiedt de relativiteitstheorie van Einstein. Om de schending van die theorie te verhinderen absorbeert het een van de resterende drie Higgs-deeltjes in het Higgs-veld en verkrijgt het de benodigde massa om onder de lichtsnelheid te blijven. Zo geeft het Higgs-veld dus massa aan de drie bosonen van de zwakke kernkracht. Maar hoe zit het dan met niet-bosonen, met materiedeeltjes? Hoe krijgen die hun massa? En wie was die Goldstone? Dat laatste is het gemakkelijkst: Jeffrey Goldstone bedacht in de jaren '60 al een groot deel van het bovenstaande mechanisme, zonder dat er al sprake was van het Higgs-deeltje. Op de andere vragen moet ik verder studeren. Denk overigens vooral niet dat ik het snap. Verre van, ik probeer het alleen maar onder woorden te krijgen.

Geen lazy sunday. Vanmorgen regent het even. Men verwacht heftiger regen in de loop van de middag. Ik studeer verder in de Higgskunde (zie boven). Tussendoor begin ik in het boeiende boek van Mirjam van Hengel over Leo & Tineke Vroman: 'Hoe mooi alles. Een liefde in oorlogstijd' (Querido, 2014). Boeiend, niet alleen omdat veel zich in Utrecht afspeelt, onder andere bij de studentenvereniging Unitas (waar ik 25 jaar later opzat), maar ook vanwege de eerlijkheid waarmee de bijzondere wordingsgeschiedenis van die levenslange liefde beschreven wordt. Ans is alvast naar Barbara en haar gezin, waar we de verjaardag (morgen) van kleindochter Nikita zullen vieren en naar Nederland - Mexico zullen kijken. Ik loop er straks ook heen. Gelukkig is het nog steeds droog. Terug naar boven

Maandag 30-06-2014

Het eerste dat Ans vanmorgen doet is de huisarts bellen voor de uitslag van de X-foto. Inderdaad, slijtage van het linker heupgewricht, zoals we verwacht hadden. Voorlopig slechts aan te pakken met pijnbestrijding. Helaas, mijn liefste zal ermee moeten leven.

Het Higgs-veld verleent massa aan massadragende deeltjes. Fysici zeggen dat mooi: de Higgs-oceaan doordrenkt het universum. In de ontzagwekkende hitte van de oerknal ontstonden tijd, ruimte, de vier natuurkrachten, de overige elementaire deeltjes en de Higgs. Terstond volgde de fase van inflatie, de veronderstelde supersnelle uitdijing die het prille universum homogeen en glad maakte, zoals we het nu kennen. Er zijn veel speculaties waaruit de oerknal ontstond, maar dat is nu het onderwerp niet.

Een merkwaardig aspect is dat - als ik het tenminste goed snap - massa moet ontstaan om te verhinderen dat de lichtsnelheid overschreden wordt. Volgens de algemene relativiteit is sneller dan het licht niet mogelijk. In zekere zin is massa dus een bijproduct van het universum. Hoe komen de fermionen, de deeltjes die de ordinaire materie vormen, aan hun massa? Die hebben slechts twee longitudinale spin-richtingen: +½ en -½, maar alleen als ze massa hebben. Zonder massa hebben ze ook de lichtsnelheid en maar één voorkeursrichting van spin (vraag me niet waarom, het heeft iets met de zwakke kernkracht te maken en ik snap daar niks van). Hun reacties met het Higgsveld zijn iets anders dan bij de W- en Z-bosonen van gisteren, maar toch zo anders dat er lokale symmetrie doorbroken wordt waardoor ze opeens én massa hebben én twee voorkeursrichtingen van spin.

Massa lijkt dus een bijproduct van het universum - en wij en onze wereld, gemaakt van de materiedeeltjes - ook. Heb ik het Higgs-mechanisme nu begrepen? Nee, volstrekt niet, maar ik weet een beetje waar het om gaat en ook dat de fundamentele onbegrijpelijkheid van de wereld er geen spat door veranderd is.

Maandag, marktdag in Gorcum. We kopen verse garnalen bij de Turkse viskraam en verse groente bij de Marokkaanse groenteboer. Koffie in de zon bij Tax. De zonneschijn duurt niet lang, er valt een malse bui van een halfuur die we doorbrengen onder een van de grote parasols. Onderwijl belt Annemarie van het planbureau van Rivas. Moet je moeder op de wachtlijst voor een plaats in Gorcum blijven? Een gewetensvraag; voor de meeste familieleden zou dat gemakkelijker zijn, maar Oma Steers heeft het in Lexmond zo naar haar zin. Moet je haar nóg een verplaatsing aandoen? Nee, zegt Ans gedecideerd, dat doen we haar niet aan, haal haar maar van de wachtlijst.

Als de regenbui over is, keren we langs de druipende kramen en de natte stegen terug naar huis. Ik scan het nieuws. De migrantenvlucht vanaf de Afrikaanse kust naar (met name) Italië gaat door. Vannacht ontdekte de Italiaanse kustwacht bij Sicilië dertig doden, illegale migranten en vluchtelingen op een overvol schip met honderd mensen. Ellende die we dit voorjaar uit de weg gingen door niet langs de zuidkust, maar langs de noordkust van Sicilië naar het westen te varen. We hadden geen behoefte in nog zo'n ontmoeting als in september 2008 tussen Lampedusa en Malta. Terug naar boven

Lees vanaf hier verder in https://www.sailing-dulce.nl/home/29