Logboek 2025/2 Lente, 2 oorlogen + Trump
Gorinchem (25.112)
Decennialang zoekt men met groeiende intensiteit naar bewijzen van buitenaards leven in het heelal. Vaste lezers weten dat ik het op de voet volg, vanuit de gedachte dat op vele plaatsen in het universum waarschijnlijk leven is ontstaan. Als het bij ons kon, kan het elders ook. 'The Universe could be teeming with live', noteerde ik hier in 2006. Denk niet meteen aan intelligent leven. Dat is zó absoluut schaars, dat we ook nog best de enigen kunnen zijn.
Afgelopen week leek het even of het zover was, toen de media wereldwijd vol ophef berichtten dat astronomen van de Universiteit van Cambridge (VK) met behulp van gegevens van de James Webb-ruimtetelescoop in de atmosfeer van de exoplaneet K2-18b chemische vingerafdrukken vonden van de zwavelverbindingen dimethylsulfide en/of dimethyldisulfide. Zie The Astrophysical Journal Letters, 17 april. In 2023 vond men met de JW-ruimtetelescoop al methaan en koolstofdioxide in de atmosfeer van K2-18b. De exoplaneet draait in 33 dagen om zijn zon, een rode dwerg, op een afstand van 21 miljoen kilometer. Dat is in de bewoonbare zône, die zich tussen 18 en 37 miljoen kilometer bevindt. De temperatuur aan het planeetoppervlak wordt geschat op −8 tot +5° Celsius, de straal van de planeet zou 15.000 km zijn en hij heeft een massa van 8,6 keer de aarde. Daarmee is het een 'superaarde'. Planeten van aards formaat zijn door hun geringe grootte moeilijker te vinden.
Volgens velen is de aanwezigheid van al deze moleculen in de atmosfeer van K2-18b het sterkste bewijs tot nu toe dat er leven kan bestaan op een planeet buiten ons zonnestelsel. De concentraties van dimethylsulfide en dimethyldisulfide in de atmosfeer van K2-18b wijken echter sterk af van die op aarde; daar zijn ze doorgaans lager dan één volumedeel per miljard. Op K2-18b zijn hun concentraties naar schatting duizenden keren hoger. Het was in 2023 voor de eerste keer dat koolstofhoudende moleculen waren aangetoond in de atmosfeer van een exoplaneet. Deze resultaten wezen erop dat K2-18b een ‘hyceaanse planeet’ is: een leefbare oceaanwereld met een waterstofrijke atmosfeer. 'Hycean' is een samentrekking van 'hydrogen' en 'ocean'.
Men vermoedt dat als er leven op de exoplaneet aanwezig is, het zal gaan om uiterst simpele een- of meercellige vormen zoals algen. De beide zwavelverbindingen worden op aarde geproduceerd door onder andere fytoplankton. Maar er is ook kritiek: andere astronomen zoals de Nederlandse Inge Loes ten Kate en de Amerikaanse Sara Seager vinden de onzekerheid van de metingen te groot (3-sigma) en bovendien zijn er andere mechanismen denkbaar waarmee deze stoffen kunnen ontstaan. Dimethylsulfide is bijvoorbeeld ook in kleinere concentratie aangetoond op de komeet 67P/Tsjoerjoemov-Gerasimenko. Nog geen zekerheid dus.
Het IMF stelt in zijn World Economic Outlook de groeiverwachtingen naar beneden bij vanwege de handelsoorlog van Trump. Toch denkt het IMF dat de wereld nog niet afstevent op een recessie en dat prijsstijgingen naar verwachting redelijk beperkt blijven. De mondiale groei komt volgens het IMF dit jaar uit op 2,8 procent en volgend jaar op 3 procent. In januari gingen de deskundigen voor beide jaren nog uit van 3,3 procent. Men verwacht dat de Nederlandse economie dit jaar en volgend jaar met 1,4 procent zal groeien; eerst werd nog werd gerekend op 1,6 en 1,8 procent. Het valt dus wel een beetje mee, volgens het IMF dan.
En de grote partijen in de handelsoorlog? Het fonds denkt dat met name de VS zelf een flinke groeivertraging tegemoet kan zien. De groei voor dit jaar is waarschijnlijk maar 1,8 procent, bijna een procentpunt minder dan bij de vorige raming. Ook China wordt hard geraakt. Het IMF denkt dat de Chinese economie dit jaar 4 procent groeit, een verlaging van 0,6 procentpunt. De handelsoorlog gaat miljarden kosten; de tol van nationalisme.
Gisteravond en nacht flinke regenbuien, geen onweer. Vandaag past Anna de hele dag bij Nikita op haar achterkleinkinderen. Ze gaat al vroeg weg. Het is wisselend bewolkt met soms wat zon. Het wordt 15 graden. Naar het begin van dit kwartaal
website maken