Logboek 2025/1 Winter, 2 oorlogen

Dinsdag 04-03-2025

De gemiddelde wereldtemperatuur in de lagere atmosfeer, gemeten door satellieten sinds 1997, lag afgelopen februari op +0,50 graden Celsius boven het gemiddelde van de periode 1991 - 2020. In januari was het nog +0,45 graden. Ik had een verdere daling verwacht door de koelende invloed van de huidige La Niña, maar die daling lijkt te stokken. Gisteren meldde ik al dat er twijfels rijzen of die Niña wel door zal zetten en of er niet meteen een nieuwe El Niño aankomt. Dat zou erg ongewoon zijn. De 10-jaarsopwarmingstrend per 10 jaar vanaf 1997 staat nu op +0,15 graden, te splitsen in +0,22 graden boven landmassa's en +0,13 graden boven de oceanen.

     Maarten Keulemans keek gisteren in De Volkskrant terug op de afgelopen winter. 'Een winter van niks. En dat is tegenwoordig normaal'. De meteorologische winter (december, januari en februari) was het gemiddeld 4,5 graden. Dat is dik een halve graad warmer dan het gemiddelde over de jaren 1991 tot en met 2020, maar precies in lijn met de gestaag stijgende trend in de klimaatverwachtingen van het KNMI, zegt hij. 'Een eeuw geleden zou het nog uitzonderlijk zijn geweest'.

Het is het eerste dat de tv-journaals vanmorgen brengen: Trump schort met onmiddellijke ingang de Amerikaanse militaire hulp aan Oekraïne op. Volgens persbureau Reuters is dat omdat hij zich 'op vrede concentreert'. Volgens mij omdat hij zich achter Poetin schaart. Volgens Amerikaanse media duurt de opschorting totdat Trump vaststelt dat Oekraïne laat zien zich 'te goeder trouw' in te zetten voor onderhandelingen met Rusland. Dat duidt op de persoonlijke vete van de ongelikte beer met Zelensky. Het gaat om hulp die nota bene nog onder Biden door het Amerikaanse Congres geaccordeerd werd: ruim een miljard dollar aan onder andere antitankwapens, munitie en raketten en honderden miljoenen aan steun die Oekraïne kon gebruiken voor wapenaankopen bij Amerikaanse fabrikanten. Het is de zoveelste schoffering: de president lichtte tevoren niet eens zijn eigen parlement in noch de NAVO-bondgenoten. Er hangt (letterlijk) een tweede dreiging boven het hoofd van Kyiv: het uitschakelen van het Starlink-netwerk van satellieten van Elon Musk, een netwerk dat Oekraïne niet kan missen voor de coördinatie van de strijd. Reuters meldt dat het Frans/Britse bedrijf Eutelsat met de EU overlegt over overname van die dienstverlening.

     The New York Times schrijft dat Oekraïne de komende tijd het gebrek aan Amerikaanse wapens nog kan opvangen dankzij de eigen wapenproductie. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om luchtafweer en grond-grondraketten, maar die raken na een aantal maanden op. Extra leveringen door Europese landen kunnen helpen, maar ook die voorraden zullen opraken. Het Institute for the Study of War denkt dat het stopzetten van Amerikaanse hulp de Russen op het slagveld een voordeel geeft en een Russische overwinning dichterbij brengt. De militaire denktank verwacht dat Rusland de strijd snel zal opvoeren. Vice-president JD Vance zegt op Fox News dat hij niet onder de indruk is van wat de Europeanen kunnen uitrichten met hun vredestroepen: '20k troops from some random country that hasn’t fought a war in 30 or 40 years'.

Wat kan Europa doen? In potentie veel, denkt Peter Giessen in De Volkskrant vanmorgen vroeg. 'In potentie is Europa veel sterker dan Rusland', maar niet meteen. Er moet een zware inhaalslag gemaakt worden qua aantallen troepen en qua wapenproductie en dat kost tijd. Daarom is de Amerikaanse rugdekking voorlopig onmisbaar en de kans is groot dat we die van Trump niet meer krijgen. Europese Commissievoorzitter Von der Leyen presenteert vandaag een 'Herbewapen Europa'-plan, dat voor 800 miljard euro aan extra defensieuitgaven door de lidstaten mogelijk moet maken. Daarvoor moet de 3-procentnorm voor de begrotingstekorten van de landen wijken en worden eurobonds mogelijk, leningen door de EU, waar nog alleen Nederland tegen is. En niet te vergeten: Europa heeft nog altijd vijanden in eigen gelederen. Afgelopen zondag belde Trump met Orbán. Gevraagd naar wat ze bespraken, zei de Hongaarse president: 'Alles'.

     Ondertussen begint de Amerikaanse president juist vandaag aan zijn handelsoorlog. Importheffingen op producten uit Mexico, Canada en China gaan per heden in. Canada en China slaan meteen terug en kondigen eigen importheffingen aan op Amerikaanse producten. De 25 procent extra heffingen op de import van Europese producten worden snel verwacht.

Vanmorgen hangt er zware mist. Pas na enige uren lost hij op en krijgen we een zeer zonnige dag. De haven bereidt zich voor op het vaarzeizoen, de trappen langs het Eind worden schoongespoten en de geometrische beelden van Winiarsky krigen ook een beurt. Ik ben urenlang bezig om met copy/paste de ingezonden gedichten voor 'Poëzie in de Sluis 2025' over te brengen in één bestand met de NAW + emailgegevens erbij. Daarna komt er een anonieme versie voor de beoordeling door ons bestuur. Bij de 44ste vind ik het voor vandaag genoeg. Verder stuur ik nog een persbericht weg over de ruim 80 inzendingen (lees hier DSG en hier AD Rivierenland).  Naar het begin van dit kwartaal