Logboek 2025/1 Winter, 2 oorlogen

Zaterdag 22-02-2025

Het is verbijsterend om mee te maken hoezeer Trump en zijn kornuiten zich scharen aan de zijde van Poetin - en tegen de Europese Unie. Elon Musk, soulmate van de president, en vicepresident J.D. Vance steunen openlijk de extreemrechtse AfD in de bondsdagverkiezingen van morgen. Roemenië houdt in mei presidentsverkiezingen nadat die in het najaar ongeldig waren verklaard wegen illegale Russische inmenging. Nu heeft ook Washington zijn pijlen gericht op het land. De twee autocraten vallen samen de democratie aan. De regering van Trump oefent druk uit op het land om ultranationalist Călin Georgescu voor de tweede keer mee te laten doen met de verkiezingen, schrijft Bloomberg. Bloomberg baseert zich op ingewijden van recente gesprekken tussen Amerikaanse en Roemeense diplomaten. De Amerikanen zouden daarin ‘vrijwel volledig gericht (zijn) op de stembusgang’ en ‘waarschuwen de campagne van Calin Georgescu niet te blokkeren'. In zijn Münchense donderpreek vorige week haalde vicepresident JD Vance hard uit naar Roemenië en veroordeelde hij het annuleren van de vorige verkiezingen scherp. Het is overigens nog onduidelijk of Georgescu daadwerkelijk aan de nieuwe verkiezingen in mei zal deelnemen. De voorzitter van het Grondwettelijk Hof, Marian Enache, zei in een interview dat kandidaten de grondwet dienen te respecteren. Dat schoot Elon Musk in het verkeerde keelgat; op X zei hij over Enache 'This guy is a tyrant, not a judge'. Al eerder sprak Musk in een tweet zijn steun uit voor Georgescu, die belooft als president het ‘Soros-netwerk’ in Roemenië te verbieden. Het is beangstigend, Roemenië wankelt. Sinds de geannuleerde verkiezingen is het onrustig in het land, schrijft De Volkskrant. Aanhangers van Georgescu, die aan kop gaat in voorlopige peilingen, demonstreerden de afgelopen weken. Er is grote onvrede over de gevestigde politiek. Daarnaast is een deel van de Roemenen ontevreden over het besluit om de verkiezingen opnieuw te houden en wantrouwen ze instituties als het Grondwettelijk Hof.

Het wordt iedere dag erger. Het persbureau Reuters meldt dat Amerikaanse onderhandelaars Oekraïne onder druk zetten om alsnog akkoord te gaan met een voorstel over de levering van mineralen. Als dat niet gebeurt, dreigen de VS het Starlink-satellietnetwerk van Elon Musk uit te schakelen. Dat noemt men tegenwoordig 'de transactionele aanpak'; ik zou eerder spreken van 'afpersing'. Voor Oekraïne is dat netwerk onmisbaar om zijn verdediging tegen de Russische inval te coördineren. Eerder eiste Trump 50 procent van de Oekraïense strategische voorraden aan mineralen, waaronder grafiet, uranium, titanium en lithium – mineralen die onder meer worden gebruikt in batterijen, mobiele telefoons en de ruimtevaart. Eerst plundering en straks geen steun, vrees ik. Eerder deze week wilde Kyiv nog geen handtekening zetten onder een deal, omdat de groteske 500 miljard dollar die Trump aan grondstoffen wilde veel te hoog was en waar hij niet eens veiligheidsgaranties bij gaf. Maar Zelensky moet wel aan onderhandelingen over zo'n afgedwongen deal beginnen. Door Oekraïense en Amerikaanse onderhandelaars wordt nu gewerkt aan een conceptakkoord en Zelensky hoopt op 'een eerlijk resultaat'.

Ik las het boek pas in 2017, 'The Demon Haunted World' (1996, Ballantine Books) van de beroemde kosmoloog Carl Sagan (1934 - 1996). Hij zag wetenschap als een brandende kaars in de duisternis. Sagan had een vooruitziende blik. Hij schreef destijds: 'I have a foreboding of an America in my children's or grandchildren's time — when the United States is a service and information economy; when nearly all the manufacturing industries have slipped away to other countries; when awesome technological powers are in the hands of a very few, and no one representing the public interest can even grasp the issues; when the people have lost the ability to set their own agendas or knowledgeably question those in authority; when, clutching our crystals and nervously consulting our horoscopes, our critical faculties in decline, unable to distinguish between what feels good and what's true, we slide, almost without noticing, back into superstition and darkness...' Dat was in de jaren 90, die ik laatst een optimistische periode noemde.

Gisteravond samen knus en lekker gegeten bij Pasta en wijnbar Snoek & Snoek op Achter de Kerk. Ja, we gaan niet thuis zitten kniezen. Vanmorgen regent het, daarna droog maar de bewolking blijft. Het wordt ruim 9 graden. Straks komt er meer regen. Naar het begin van dit kwartaal