Logboek 2025/1 Winter, 2 oorlogen
Gorinchem (25,024)
Al tientallen jaren waarschuwen klimatologen ervoor en ik schreef er zelf ook af en toe over: in de uitgestrekte bossen, moerassen en toendra's boven de poolcirkel liggen in de permanent bevroren bodem - de permafrost - enorme hoeveelheden CO2, methaan en lachgas opgeslagen. Ze zijn ontstaan uit de restanten van vergane planten en micro-organismen in die gebieden die 20 procent beslaan van het landoppervlak op aarde. Wanneer bij voortgaande opwarming van het klimaat de permafrost begint te ontdooien, komen die vrij en zullen de opwarming een aanzienlijke versnelling geven. Dat lijkt nu te gebeuren. Door de arctische amplificatie warmen de polaire gebieden versneld op, veel sneller dan de rest van de wereld, op sommige plekken zelfs een graad per tien jaar. Van de week verscheen er een alarmerende studie van het Woodwell Climate Research Center in Falmouth, Massachusetts in het tijdschrift Nature Climate Change.
Redacteur Ben van Raaij schrijft er ook over in De Volkskrant: 'Hoewel de opwarmende arctisch-boreale zone in zijn geheel dankzij een toenemende vergroening en de opschuivende boomgrens in de periode 2001 - 2020 steeds meer CO2 is gaan opnemen, blijkt 34 procent van het gebied – en dan met name de boomloze toendragebieden – inmiddels netto CO2 uit te stoten'. Het zou het gevolg zijn van de hand-over-hand toenemende bos- en natuurbranden. Hoofdauteur Anna Virkkala zegt in een persbericht. ‘Hoewel we zien dat veel (sub-)arctische ecosystemen nog steeds als ‘carbon sink’ (gebied of ecosysteem dat netto meer koolstof opneemt dan uitstoot, red. ) fungeren, begint de uitstoot van bosbranden en opwarmingshotspots die netto-opname ongedaan te maken en langlopende trends om te buigen.’ Dat geldt nu al voor een derde deel van het enorme gebied. Het is een aanvulling op studies die al lieten zien dat ook (sub-)arctische meren, rivieren en moerassen door uitstoot van CO2 en methaan inmiddels een koolstofbron zijn geworden. ‘De koolstofcyclus in de permafrostzone begint echt te veranderen’, concludeert Virkkala. ‘Ons onderzoek kan dienen als een waarschuwing dat er nog veel grotere veranderingen in het gebied in aantocht zijn'.
BBB rekent zich al rijk: in 2023 had ons land het laagste stikstofoverschot sinds lange tijd: 14 procent minder dan het jaar ervoor, meldt het CBS. Want wat was de oorzaak? De kletsnatte zomer, waardoor gras harder groeide en meer stikstof opnam. Mogelijk een eenmalige zaak en bovendien nam de vervuiling door mest toe in het grond- en oppervlakte water en uit onderzoek blijkt dat beschermde natuurgebieden nog meer last hebben van stikstof dan gedacht.
Vandaag valt er veel regen en is het onstuimig vanwege storm Éowyn, die over Ierland en Schotland naar Scandinavië trekt. Vanochtend vroeg mat men aan de Ierse westkust voor het eerst een windstoot van 183 kilometer per uur. De stroom is uitgevallen bij meer dan 560.000 Ierse gebouwen. Het MetOffice gaf code rood uit vanwege de levensgevaarlijke weersomstandigheden. Bij ons is het winderig. maar na het niddaguur nemen regen en wind af. Naar het begin van dit kwartaal