Logboek 2015/1 Winter in Gorcum

De islam in de wereld. Groen = soenna, roodbruin = shia, blauw = Ibadisme. Bron: Wikipedia

Zondag 22-03-2015

Na de Eerste Wereldoorlog en het einde van het Ottomaanse Rijk werd het Midden Oosten door de overwinnaars (Britse Rijk, Frankrijk) geherstructureerd. Er werden nieuwe landen gesticht en grenzen getrokken, vaak letterlijk met de lineaal op de kaart. Invloedssferen werden afgebakend. Op bestaande verbanden sloeg men geen acht. Daarvoor betaalt de regio honderd jaar in toenemende mate de tol. De grote oorzaak is de eeuwenoude, onverzoenlijke strijd tussen soenni en shia-moslims (zie de kaart hierboven). Een strijd die de Oemma, de Islamitische wereldgemeenschap verscheurt. Een middeleeuws religieus conflict, uitgevochten met moderne wapens. Het overgrote deel (90%) van de moslims in de wereld is soennitisch. De strijd bepaalt de ontwikkelingen in de Oriënt meer dan de tegenstellingen met de ongelovigen in het Westen.

De belangrijkste centra zijn Saoedie-Arabië voor de Soenni en Iran voor de Shia. Nieuwe staten ontstaan in Syrië en Irak, waar soenni-moslims het Islamitisch kalifaat (IS) hebben gesticht. Medestanders van IS vind je in Libië, Somalië (Al-Shabaab), Yemen en Nigeria. Yemen wordt momenteel de facto opgedeeld in een shiitisch noorden (de shiitische Houthi-rebellen) en soennitisch zuiden, aangevuld met het soennitische Al Qaida (zie de kaart hierboven). Vandaag komt het bericht dat ze Taiz, de derde stad van Yemen, voor een deel veroverd hebben. In Syrië berust het ingeperkte, regime van Assad op een minderheid van alawieten, een aan de shia verwante stroming in de Islam. De belangrijkste steunpilaar van Assad is het shia-bewind in Teheran, dat ook Hezbollah in Libanon steunt tegen de soenni's in het noorden (rond de stad Tripoli). In Irak is het front tussen de soenni's van IS enerzijds en de door shia's overheerste regering in Bagdad, de shiitische milities van ayatollah Al-Sistani en eenheden uit Iran, sterk in beweging. In dit onverzoenlijke conflict tussen twee richtingen in de Islam poogt Teheran de overhand te krijgen door de eerste shiitische atoombom te ontwikkelen, naast de soennitische bom van Pakistan. Dat land poogt buurland Afghanistan te beheersen door de ultra's van de soennitische Taliban te steunen. Strijders van de laatste organisatie infiltreren steeds vaker in het sjiitische buurland Iran, waar in potentie een nieuw front kan ontstaan in deze onstilbare geloofsoorlog.

Het allesbeheersende soenni/shia-conflict is de verklaring voor de mislukking van de Westerse interventies in Afghanistan en Irak. In dit conflict hebben de ultra-orthoxe stromingen aan beide zijden de overhand gekregen. Het Westen heeft daar niets in te zoeken, ware het niet dat we nog steeds afhankelijk zijn van de oliestroom uit de regio. In de geloofsoorlog voeden beide kampen zich met de olie-inkomsten. De overgrote meerderheid van vreedzame moslims en andere (geloofs)groepen zoals christenen, Joden, Jezidi's, Koerden, e.d., raken steeds verder in de knel. Het opgelaaide conflict wordt gecompliceerd door de Palestijns-Israëlische impasse. Het bedreigt de vrede in de wereld vooralsnog meer dan de geopolitieke ambities van een gefrustreerd Rusland.

In weerwil van al deze ernst vermaken we ons gisteravond met het kijken naar een aantal afleveringen van de hilarische TV-serie Divorce. Herkenbaar en slachts een fractie minder geestig dan de vrouwelijke tegenhanger Gooische Vrouwen. Vanmorgen is het grijs maar niet onvriendelijk. We nemen de tijd. In het nieuws: Sepp Blatter, de omstreden president van de internationale voetbalbond, beweert dat zijn organisatie invloedrijker is dan welke religie of welk land dan ook. 'De FIFA heeft door de positieve emoties die het voetbal losmaakt meer invloed dan welk land op aarde of welke godsdienst dan ook. We bewegen de massa.' Ja, daar kunnen ze in het centrum van Rome over meepraten. Die man moet weg! Maar dat zal wel niet lukken. Ik zeg het al jaren: voetbal is voor de dommen.

We krijgen een zonnige middag. Ik zou eigenlijk naar buiten moeten, maar ik was zo stom om het verslavende game Skyrim aan te zetten. Na een paar uur spelen heb ik mezelf in grote moeilijkheden gebracht, waardoor ik moet terugvallen op een eerdere fase in mijn spel. Omdat daar tijdelijk geen aardigheid in is, weet ik te stoppen. Straks gaan de naar Mykonos op de Langendijk. In de achterliggende maanden is de zaak volledig verbouwd. We gaan er met de kinderen en kleinkinderen van Ans haar 65e verjaardag vieren. Terug naar boven