Logboek 2024/3 Zomer, 2 oorlogen

Op een rots in de Neretva Vallis vond het Marskarretje Perseverance sporen die erop duiden dat er ooit microbieel leven was (credit: NASA/JPL-Caltech/MSSS)

Zaterdag 27-07-2024

Vaste lezers kennen mijn belangstelling voor de beide Marskarretjes Curiosity (sinds 2012) en Perseverance (sinds 2021). De laatste verkent sinds januari van dit jaar de zuidwand van Neretva Vallis, ooit de bedding van een rivier die bijna 4 miljard jaar geleden in de Jezero krater uitvloeide. Eind vorig jaar schreef ik over de spannende tocht van het karretje naar bestemmingen over de rand van de krater. Neretva Vallis is een 400 meter brede vallei. Perseverance stuitte er onlangs op een bijzondere rots, een pijlvormige structuur met aan het oppervlak sporen en structuren die ontstaan kunnen zijn door miocrobieel leven. Men heeft de rots 'Cheyava Falls' gedoopt; wat dat betekent weet ik niet. Het is in elk geval ook een grote waterval in de Rocky Mountains in de VS. De instrumenten van Perseverance registreerden bij onderzoek organische stoffen, die voorlopers zijn van leven zoals wij dat kennen. Verder waren er in de lengterichting van de vallei minerale aderen te zien met calciumsulfaat, die erop duiden dat er eens water gestroomd heeft. Verder waren er op de rots tot verrassing van de onderzoekers tientallen vlekken te zien van millimeterformaat, ieder met een zwarte ring eromheen. Ze bevatten ijzer en fosfaat, die beide ook nodig zijn voor microbieel leven. Bewijs voor leven zijn de nieuwe vondsten niet; er kan ook sprake van niet-biologische processen zijn geweest die plaatsvonden bij grote hitte, zoals bij vulkanische uitbarstingen. Of die ook dit soort ringen kunnen veroorzaken is echter onbekend. Ik neem aan dat het karretje monsters heeft genomen en opgeslagen. Over een jaar of vijf moet een sample-return mission van NASA die komen ophalen voor uitgebreidere analyses op aarde. Geduld is een schone zaak.

Ik ben blij dat het vandaag droog lijkt te blijven. Straks ga ik naar de signeersessie voor de deur van Boekhandel De Mandarijn op de Gasthuisstraat. Benieuwd hoe het zal lopen. De winkel wil er een zomeraanbieding van maken, waarbij de afzonderlijke delen bijna de helft kosten en de hele trilogie een speciale prijs heeft. Morgen verslag. Naar het begin van dit kwartaal